تبیان، دستیار زندگی

رسولُ اللّه صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم

وقد سُئلَ عن كَفّارَةِ الاغتِیابِ: تَستَغفِرُ اللّه‏َ لِمَنِ اغتَبتَهُ كُلَّماذَكَرتَهُ .

پیامبر خدا صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم - در پاسخ به‏این سؤال كه كفّاره غیبت چیست - :

كفّاره‏اش این است كه هرگاه به یاد كسى كه از او غیبت كرده‏اى افتادى ، از خداوند برایش آمرزش بخواهى .

الكافی : 2 / 357 / 4 منتخب میزان الحكمة : 438

کفاره ی غیبت

إذا اغتابَ أحَدُكُم أخاهُ‏فلْیَستَغفِرِ اللّه‏َ ؛ فإنَّها كفّارَةٌ لَهُ .

پیامبر خدا صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم :

هرگاه یكى از شما غیبت برادرش را كرد ، از خداوند آمرزش بطلبد ؛ زیرا این كفّاره گناه اوست .

با تشکر از شما

معنای واقعی غیبت

پیامبر صلى الله علیه و آله:

أَتَدرونَ مَا الغیبَةُ؟ قالوا: اَللّه  وَرَسولُهُ أَعلَمُ، قالَ: ذِكرُكَ أَخاكَ بِما یَكرَهُ قیلَ: أَرَأَیتَ إِن كانَ فى أَخى ما أَقولُ؟ قالَ: إِن كانَ فیهِ ما تَقولُ فَقَدِ اغتَبتُهُ وَإِن لَم یَكُن فیهِ ما تَقولُ فَقَد بَهَتَّهُ؛

آیا مى دانید غیبت چیست؟ عرض كردند: خدا و پیامبر او بهتر مى دانند. فرمودند: این كه از برادرت چیزى بگویى كه دوست ندارد. عرض شد: اگر آنچه مى گویم در برادرم بود چه؟ فرمودند: اگر آنچه مى گویى در او باشد، غیبتش كرده اى و اگر آنچه مى گویى در او نباشد، به او تهمت زده اى.

غیبت و پذیرفته نشدن نماز و روزه

پیامبر صلى الله علیه و آله:

مَنِ اغتابَ مُسلِما أَو مُسلِمَةً لَم یَقبَلِ اللّه  صَلاتَهُ وَلاصیامَهُ أَربَعینَ یَوما وَلَیلَةً إِلاّ أَن یَغفِرَ لَهُ صاحِبُهُ؛

هر كس از مرد یا زن مسلمانى غیبت كند، خداوند تا چهل شبانه روز نماز و روزه او را نپذیرد مگر این كه غیبت شونده او را ببخشد.

وظیفه فرد در جمع غیبت کننده

پیامبر صلى الله علیه و آله:

إِذا وُقِعَ فِى الرَّجُلِ وَأَنتَ فى مَلأٍَ، فَكُن لِلرَّجُلِ ناصِرا وَلِلقَومِ زاجِرا وَقَمُ عَنهُم؛

اگر در میان جمعى بودى و از كسى غیبت شد، او را یارى كن و آن جمع را از غیبت كردن بازدار و از میانشان برخیز و برو.

نتیجه دفاع از کسی که از او غیبت شده

امام باقر علیه السلام:

مَنِ اغتیبَ عِندَهُ أَخوهُ المُؤمِنُ فَنَصَرَهُ وَأَعانَهُ نَصَرَهُ اللّه  فِى الدُّنیا وَالخِرَةِ وَمَنِ اغتیبَ عِندَهُ أَخوهُ المُؤمِنُ فَلَم یَنصُرهُ (وَلَم یُعِنهُ) وَلَم یَدفَع عَنهُ وَهُوَ یَقدِرُ عَلى نُصرَتِهِ وَعَونِهِ إِلاّخَفَضَهُ اللّه  فِى الدُّنیا وَالخِرَةِ؛

كسى كه در حضور او از برادر مؤمنش غیبت شود و او به یاریش برخیزد، خداوند در دنیا و آخرت او را یارى دهد و كسى كه در حضور او از برادر مؤمنش غیبت شود و او ـ با آن كه مى تواند یاریش كند ـ به یارى او برنخیزد و از وى دفاع نكند، خداوند او را در دنیا و آخرت پَست گرداند.

انتقال اعمال با غیبت

پیامبر صلى الله علیه و آله:

یُؤتى بِأَحَدٍ یَومَ القیامَةِ یوقَفُ بَینَ یَدَىِ اللّه  وَیُدفَعُ إِلَیهِ كِتابُهُ فَلایَرى حَسَناتِهِ فَیَقولُ: إِلهى، لَیسَ هذا كِتابى فَإِنّى لاأَرى فیها طاعَتى؟! فَیُقالُ لَهُ: إِنَّ رَبَّكَ لایَضِلُّ وَلایَنسى ذَهَبَ عَمَلُكَ بِاغتیابِ النّاسِ ثُمَّ یُؤتى بِآخَرَ وَیُدفَعُ إِلَیهِ كِتابُهُ فَیَرى فیهِ طاعاتٍ كَثیرَةً فَیَقولُ: إِلهى ما هذا كِتابى فَإِنّى ما عَمِلتُ هذِهِ الطّاعاتِ فَیُقالُ: لأَِنَّ فُلانا اغتابَكَ فَدُفِعَت حَسَناتُهُ إِلَیكَ؛

روز قیامت فردى را مى آورند و او را در پیشگاه خدا نگه مى دارند و كارنامه اش را به او مى دهند، اما حسنات خود را در آن نمى بیند. عرض مى كند: الهى! این كارنامه من نیست! زیرا من در آن طاعات خود را نمى بینم! به او گفته مى شود: پروردگار تو نه خطا مى كند و نه فراموش. عمل تو به سبب غیبت كردن از مردم بر باد رفت. سپس مرد دیگرى را مى آورند و كارنامه اش را به او مى دهند. در آن طاعت بسیارى را مشاهده مى كند. عرض مى كند: الهى! این كارنامه من نیست! زیرا من این طاعات را بجا نیاورده ام! گفته مى شود: فلانى از تو غیبت كرد و من حسنات او را به تو دادم.

غیبت حرام

پیامبر صلى الله علیه و آله:

مَن عامَلَ النّاسَ فَلَم یَظلِمهُم وَحَدَّثَهُم فَلَم یَكذِبهُم وَ وَعَدَهُم فَلَم یَخلِفهُم فَهُوَ مِمَّن كَمُلَت مُرُوءتُهُ وَ ظَهَرَت عَدالَـتُهُ وَ وَجَبَت اُخُوَّتُهُ وَحَرُمَت غیبَتُهُ؛

هر كس در معاشرت با مردم به آنان ظلم نكند، دروغ نگوید و خلف وعده ننماید، جوانمردیش كامل، عدالتش آشكار، برادرى با او واجب و غیبتش حرام است.

نتیجه غیبت از گنهکار

پیامبر صلى الله علیه و آله:

اَلذَّنبُ شومٌ عَلى غَیرِ فاعِلِهِ اِن عَیَّرَهُ ابتُلِىَ بِهِ وَ اِن اَغتابَهُ أَثِمَ وَ اِن رَضىَ بِهِ شارَكَهُ؛

گناه براى غیر گناهكار نیز شوم است، اگر گنهكار را سرزنش كند به آن مبتلا مى شود، اگر از او غیبت كند گنهكار شود و اگر به گناه او راضى باشد، شریك وى است.

غیبت نشانه حسود

امام صادق علیه السلام:

قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ: وَلِلحاسِدِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: یَغتابُ إِذا غابَ وَیَتَمَلَّقُ إِذا شَهِدَ وَیَشمَتُ بِالمُصیبَةِ؛

لقمان به فرزندش گفت: حسود را سه نشانه است: پشت سر غیبت مى كند، روبه رو تملّق مى گوید و از گرفتارى دیگران شاد مى شود.

دفاع از غیبت شونده

پیامبر صلى الله علیه و آله:

مَن تَطَوَّلَ عَلَی أخیهِ فی غیبَةٍ سَمِعَها فیهِ فی مَجلِسٍ فَرَدَّها عَنهُ رَدَّ اللهُ عَنهُ ألفَ بابٍ مِنَ الشَّرِّ فی الدُّنیا وَ الاخِرةِ؛

هر که در مجلسی بشنود که از برادرش غیبت می شود و آن غیبت را از او دفع کند خداوند هزار باب بدی را در دنیا و آخرت از او دفع می کند.