تبیان، دستیار زندگی

از گزارش امکانات فرهنگی در التیمور

 گیم نت و دیگر هیچ

کوچه سوم ماشین ایستاد. دیوار کوتاه سیمانی با در آهنی و کم عرض. روی دیوار و کنار در تابلویی نصب شده بود، «مسجد زینبیه». از حیاط کوچک مسجد که گذشتم دیوارهای نمازخانه با پرده ها و پرچم های مزین به نام ائمه اطهار(ع) تزئین شده بود.نعیم، خادم مسجدی است که در نگاه اول در حال ساخت به نظر می رسید. نعیم، با لحنی توأم با خنده، تأسف و امید گفت: این مسجد سال هاست که در حال ساخت است. این مسجد با پولی که کم کم از مردم محل جمع می شود ساخته شده و هر وقت پولی جمع می شود بخشی از آن هم تکمیل می شود. از خادم مسجد زینبیه می پرسم آیا در این مسجد پایگاه بسیج یا کانون فرهنگی هنری فعالیت می کند که در جواب می گوید: نه. با شنیدن این جواب و نگاهی دیگر به مسجد، پاسخ سوال های نپرسیده خود را گرفتم. به راحتی می شد فهمید که این مسجد نه کتابخانه دارد و نه مکانی که نوجوانان و جوانان بتوانند اوقات فراغت خود را در ایام هفته در محیط آن بگذرانند.با امید به این که حداقل از مکان نمازخانه غیر از برپایی نمازهای جماعت، برای برگزاری کلاس های مختلف اعتقادی و فکری استفاده شود، از آن جا خارج شدم.در کوچه پس کوچه های محله التیمور از منطقه ۴ شهرداری مشهد به راه خود ادامه دادیم. همان طور که ماشین کوچه های کم عرض این محله را پشت سر می گذاشت با انبوهی از کودکان و نوجوانان که با پایان ساعت درس از مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان بازمی گشتند مواجه شدیم. همان طور آرام از کوچه ها عبور می کردیم. شاید بیشترین چیزهایی که دیدیم خانه های کوچک، کوچه های کم عرض آسفالتی، آسفالت - خاکی و خاکی بود و دخترها و پسرهای کودک، نوجوان و جوان در حال تردد.

 

در کنار یکی از مدارس از ماشین پیاده شدیم و ... و از یکی از مسئولان آن درباره فعالیت های پرورشی مدرسه سوال کردیم که آیا متناسب با نیاز و ویژگی های منطقه برای دانش آموزان برنامه ای دارید؟مدیر مدرسه ابتدا می گوید: «نه» و ادامه می دهد: اما خودمان سعی می کنیم براساس توانمان برنامه های مختلف فرهنگی برای دانش آموزان برگزار کنیم و تأکید زیادی هم بر نماز بچه ها داریم.وی درباره استعداد دانش آموزان این منطقه می گوید: امسال و سال های گذشته دانش آموزان این مدرسه توانسته اند مقام های اول و دوم کشور را در مسابقات ورزشی کسب کنند.وی هنگام خداحافظی فقط یک سوال از ما پرسید، «به نظر شما برای رشد و پرورش استعداد، خلاقیت و روحیه خداجویی و کمال طلبی چه شرایطی لازم است؟»

 

 

در یکی دیگر از همان کوچه ها، ۱۰،۱۲ نفر پسر نوجوان ایستاده بودند. بعد از گپ و خنده ای چند دقیقه ای پرسیدم، در این محله سالن ورزشی، زمین کوچکی برای بازی یا پارکی، هست؟آن ها هم با خنده گفتند: آره، یک زمین خاکی هست که پایین این خیابان قرار دارد. یکی از آن ها گفت در این محله تا دلتان بخواهد گیم نت هست. وی که خود را دانش آموز اول دبیرستان معرفی کرد در جواب به این سوال که «بچه ها بیشتر چه بازی هایی در گیم نت می کنند؟» گفت: بازی های بزن، بزن.وقتی که از وی درباره مسجد و هیئت های مذهبی محل پرسیدم، پاسخ داد: من خودم عضو هیئت ام. مسئول هیئت مان هم حاج آقای تیموری است. این شال سیاه هم که به گردنم انداختم متعلق به هیئت است.با آن ها خداحافظی کردم و دوباره در کوچه پس کوچه های محله التیمور به راهمان ادامه دادیم.اگر در مناطق دیگری از شهر کتابخانه یا محیطی برای مطالعه نیست، حداقل شرایط خانه ها برای مطالعه و درس خواندن بهتر است. اما مگر در این خانه های کوچک و با احتمال زیاد پرجمعیت می شود درس خواند؟چشمانم تابلوهایی را جست وجو می کرد، «کتابخانه ...»، «خانه فرهنگ محله شهرداری منطقه التیمور»، «کانون فرهنگی هنری ...»، «کتاب فروشی ...» و ... که تاکنون موفق به دیدن آن ها نشده ایم.آخرین مقصدمان مسجد قائمیه بود. تعدادی از خانم ها در این گفت وگو با بیان این که مسجد تنها محل گذران اوقات فراغت اهالی است، تصریح کردند: در این محله با نبود مراکز فرهنگی، کتابخانه و ... روبه رو هستیم.آن ها به برنامه های مسجد برای بانوان اشاره کردند و گفتند: دعای ندبه، کمیل و توسل عمومی است در کنار این ها آموزش و تفسیر قرآن و اردوهای تفریحی و زیارتی ویژه بانوان هم برگزار می شود.علاوه بر این دوره های آموزش کامپیوتر و استفاده از امکانات ورزشی و کتابخانه هم ویژه پسران است.معاون پایگاه بسیج این مسجد درباره امکانات فرهنگی مسجد به ساختمان ۳ طبقه کنار مسجد اشاره می کند و می گوید: در طبقه اول یک میز پینگ پونگ و ۲ میز فوتبال دستی وجود دارد. در طبقه دوم هم چند دستگاه رایانه قرار دارد که برای برگزاری دوره های آموزشی است، طبقه سوم هم برای کتابخانه درنظر گرفته شده که هنوز راه اندازی نشده است.وی با بیان این که مسجد با کمک مردم ساخته شده، گفت: کتابخانه و بعضی دیگر از امکانات هم توسط شهرداری فراهم شده است.از وی می پرسم آیا بسیج برای این محله برنامه فرهنگی ویژه ای دارد که با گفتن کلمه «نه» جوابم را می دهد و می گوید: هرچه خودمان بتوانیم برای بچه های محله برنامه اجرا کنیم، همان است.اما این که این برنامه ها متناسب با شرایط و ویژگی های این منطقه باشند، ما که چند سال در این پایگاه و مسجد فعالیت می کنیم، بی خبریم. از وی می پرسم «آیا در این محله در کنار مساجد و هیئت های مذهبی مکان های دیگری مثل پارک، سالن ورزشی، آموزشگاه های مختلف فنی و حرفه ای و هنری وجود دارد که دخترها و پسرهای کودک، نوجوان و جوان بتوانند تفریح سالمی داشته باشند؟» که به جواب «نه» اکتفا می کند.در راه بازگشت هنوز از محله التیمور خارج نشده بودیم که در کنار جوانی که سر یکی از کوچه ها ایستاده بود توقف کردیم. پس از دقایقی که خودم را معرفی کردم و گفتم برای تهیه گزارش امکانات فرهنگی به این جا آمده ایم، در پاسخ همه سوال ها گفت: مگر ما با بچه ها و جوانان سجاد، خیام، وکیل آباد، قاسم آباد چه فرقی داریم؟ و ادامه داد: عدالت که می گویند همین است؟

 

 

طبق آماری که کارشناسان «مدیریت بافت فرسوده و حاشیه شهر» شهرداری مشهد در اختیار خراسان گذاشتند در التیمور که در منطقه ۴ شهرداری مشهد واقع است و شامل شهرک خطیب، رده، کوی شیخ حسن، محمودآباد، کوی معصوم، التیمور و پنج تن می‌باشد. در هسته التیمور، منطقه مورد گزارش، طبق این آمار که در سال ۱۳۸۵ تهیه شده است ۳۴ هزار و ۶۴۹ نفر در قالب ۸ هزار و ۱۵۵ خانواده سکونت دارند.در این گزارش جمعیت کودکان زیر ۶ سال ۴ هزار و ۵۶۱ نفر و جمعیت مردان باسواد ۱۳ هزار و ۳۳۶ و زنان باسواد نیز ۱۱ هزار و ۹۹۹ نفر اعلام شده است. پس از بازدید از منطقه و نگاهی به آمارهای ارائه شده نگاهی هم به قانون اساسی کشورمان داشتیم.در اصل سوم این قانون آمده است: «دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است برای نیل به اهداف مذکور در اصل دوم، همه امکانات خود را برای امور زیر به کار برد: ۱- ایجاد محیط مساعد برای رشد فضایل اخلاقی براساس ایمان و تقوا و مبارزه با کلیه مظاهر فساد و تباهی، ۲- بالا بردن سطح آگاهی های عمومی در همه زمینه ها با استفاده صحیح از مطبوعات و رسانه های گروهی و وسایل دیگر و ...»در پایان فقط یک سوال، مطرح می شود: چرا قطار اصل سوم قانون اساسی کشورمان از این منطقه سریع عبور کرده است؟