تبیان، دستیار زندگی

خراسان در کمتر از 170سال پیش سرزمینی پهناور بود،شامل همه ی استان خراسان(پیش از 4تکه شدن)،ترکمنستان،تاجیکستان،افغانستان،ازبکستان،و اندکی از قزقیزستان و قزاقستان و استان سمنان. در گذر 200سال اخیر و با روی کار آمدن قاجارها در ایران، و خلاء سرداران دلیری چون نادر شاه افشار و صد البته قدرت گرفتن روس و انگلیس، تقریبا همه ی خراسان از دست رفت،یعنی از 1299ه.ق که رود اترک به عنوان مرز ایران و میراث قاجاران شناخته شد و تنها 313 هزار کیلو متر از خراسان و فرارود در سرزمین اصلی خود یعنی ایران باقی ماند. از شهرهای کهن خراسان که روزگاری هریک ابر شهری در جهان بودند، تنها طوس(مشهد) و نیشابور در مرزهای ایران جای گرفتند. مرو و ابیورد و نسا و میهنه و ... به ترکمنستان، بخارا و سمرقند و خوارزم(خیوه) و ... به ازبکستان، هرات و بلخ و بادغیس و فاریاب و فراه و ... به افغانستان،فرغانه و بدخشان و خجند در تاجیکستان و جلال آباد در قرقیزستان جای گرفتند. با زبان فارسی دری که خاستگاهش خراسان بود، به شدت مبارزه شد.در ترکمنستان زبان ترکمن، در ازبکستان زبان ازبکی و در افغانستان زبان پشتو ، زبان رسمی اعلام شد. و تازه در تاجیکستان که زبان فارسی را با نیات سوء و استعماری تاجیکی نامیدند.اگر زبان فارسی زبان رسمی شد، اما خط رسمی این زیان خط سرلیک (روسی)اعلام شد. بدین سان در کمتر از 200سال حاصل دست کم 5هزار سال مدنیت از زمان ظهور زرتشت تا برآمدن جابربن حیان توسی، رودکی ،ابن سینا،بیرونی،فارابی،خواجه عبدالله انصاری،ابوسعید ابی الخیر، فردوسی،مولانا،عطار،خیامی،خوارزمی،کسایی،ناصرخسرو،خواجه نصیر،و ... بر باد رفت.   

به نام خدا

دوستان سلام

ممنون از مطلب زیباتون

منتظر ادامه ش و تكمیل شدن بحث هستیم.

كمكتون میكنیم.

خراسان در زبان پارسی دری یعنی (سرزمین شرقی)، و از دو واژه ی کهن اوستایی "خور"به معنی خورشید و "آسان" به معنی محل طلوع، جای برآمدن؛تشکیل شده است. که بر روی هم "جای برآمدن خورشید یا مشرق زمین" معنی می دهد.در زبان پهلوی این واژه به صورت  "خوربران"(محل برآمدن خورشید)به کار می رفت. در زبان تازی برای این معنی واژه ی شرق را به کار می برند.و در زبان های اروپایی برای این مفهوم واژه ی east  را به کار می برند.

ویل دورانت بر این باور است که در این بخش از جهان قدیمی ترین نمایشگاه مدنیت قرار داشته است. برخی از دانشمندان اروپایی خراسان را برترین خاستگاه تمدن بشری می دانند و بر این باورند که بازخواندن همه چیز به یونان و آتن در کمال بی انصافی است. اکنون برای اینکه این سخن که ممکن است حتی برای یک خراسانی و ایرانی هم تا اندازه ای پذیرشش سنگین آید. تنها به نام برخی از دانشمندان که از این سرزمین برخاسته اند،اشاره می کنم تا گواهی باشد برآن؛ابونصرفارابی ( معلّم ثانی)جابربن حیّان توسی ( پدر علم شیمی )، ابن سینا(پزشک و فیلسوف برجسته ی جهان)،ابوریحان بیرونی(یکی از بزرگترین دانشمندان جهان که شرح کارهای علمی او در این مختصر نمی گنجد)،محمدخوارزمی(ریاضی دان بزرگ)،خواجه نصیرالدین توسی(اخترشناس،فیلسوف،ریاضیدان و ....)،خواجه نظام الملک توسی (از برجسته ترین سیاستمداران جهان)،فرزندان موسی بن شاکر خراسانی(سه برادرکه در مکانیک،ریاضی و اخترشناسی بسیار سرآمد بودند.)،شیخ توسی(فقیه بزرگ و معروف به شیخ الطائفه)،امام محمد غزالی توسی و برادرش احمد غزالی . . .  و نام های دیگری که تنها فهرست وار می آید : رودکی سمرقندی، فردوسی توسی،سنایی غزنوی،مولانای بلخی،عطار نیشابوری،خیام نیشابوری،شیخ احمدجام،کسایی مروزی،ناصر خسروی قبادیانی، اسدی توسی،عبدالرحمان خازنی،خواجه عبدالله انصاری،دقیقی توسی و ...... و از معاصران،ملک الشعرای بهار،اخوان ثالث،دکترشریعتی،محمدتقی مدرس رضوی،مهدی محقق، شهیدمطهّری و .....

امیدوارم توانسته باشم به شما نشان دهم که از چه گذشته و کنونه ی پرافتخار وغنی ای برخوردارید. پور توس