ایران، استانی دارد به نام خراسان جنوبی و خراسان جنوبی،
یکی از استان های بزرگ و با جاذبه های تاریخی و گردشگری است.
روستاهای شگفت انگیز چون کندوان، ماسوله، میمند، ابیانه و... در ایران کم نیستند
و یکی از 8 روستای معروف و تاریخی کشور در استان بیرجند جنوبی واقع است.
این روستا، ماخونیک نام دارد.
روستای ماخونیک از نظر تقسیمات کشوری جزء دهستان درح،
بخش سربیشه و شهرستان بیرجند محسوب می شود.
این روستا در جنوب غربی شهرستان بیرجند و
در فاصله 143 کیلومتری این شهرستان واقع شده است.
ماخونیک، روستایی است معروف به روستای لی‌لی پوت های ایران.
روستایی که قد مردم آن شهره عام و خاص است.
مردم شناسان می گویند اکنون دیگر قد مردم ماخونیک،
کوتاه نمانده، چنان که می گفتند زمانی از 1.40 سانتیمتر فراتر نمی رفت
و به مرور، آن ها از قدهای معمول برخوردار می شوند.
با این حال خانه های مسکونی لی‌لی پوت های ایران همچنان پابرجاست
و خانه هایی با ساخت امروزی و گاه شهری و دارای آجرنما، اگرچه قد برافراشته
و خانه های تو سری خورده را در سایه خود قرار داده اما نتوانسته اند نگاه ها را از آن برگیرند.
ماخونیک همچنان زنده است.
مردم ماخونیک، مسلمان و اهل تسنن هستند.
کارشان، کارگری در معدن گرانیت روستا و قالیبافی است.
بز، همدم همیشگی شان و فقر همراه دیروز و امروزشان.
ماخونیک از سه جزء "ما"، "خونی" و "ایک" تشکیل شده که
خونی در عربی به معنی چشمه است و ماخونیک
شاید به معنی چشمه ماه و یا چشمه ماد باشد.
ولی در واقع بسیاری از اهالی معتقد بودند به علت سردی و خنکی بیش از حد هوا،
این روستا، ماخونیک نام دارد.
