تبیان، دستیار زندگی

روند فعالیت بورس اوراق بهادار كشور در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی روبه رشد بوده است. البته با وجود رشد شتابان بازار سهام كشور در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال های اخیر، در حال حاضر این بازار به جایگاه ویژه ای كه می تواند در اقتصاد كشور داشته باشد نرسیده است. این در صورتی است كه با تصویب قانون جدید بازار بورس اوراق بهادار كشور و همچنین ابلاغیه رهبر معظم انقلاب در خصوص اصل ۴۴ قانون اساسی بستر بسیار مناسبی برای توسعه و گسترش این بازار فراهم شده است.
راهكارهایی كه می توانند در شكوفایی بازار بورس اوراق بهادار كشور مؤثر باشند به شرح زیر است:

۱) تقویت سیستم اطلاع رسانی بورس: در حال حاضر بورس اوراق بهادار در ارائه اطلاعات مورد نیاز سرمایه گذاران نظیر اطلاعات مالی، اطلاعات مربوط به وضع شركت های پذیرفته شده در بورس و ارائه اطلاعات جامع راجع به شركت هایی كه قرار است وارد بورس شوند، ضعیف عمل می كند. در اكثر موارد نیز بروز این مشكل ناشی از عدم همكاری صحیح و به موقع شركت های پذیرفته شده در بورس است. بدین روی ضروری است سازمان بورس اوراق بهادار با تصویب قوانین و ضوابط خاص شركت ها (بویژه شركت های دولتی مشمول واگذاری) را ملزم به ارائه اطلاعات صحیح و به موقع به خصوص اطلاعات مالی، كند.

۲) كاهش نرخ سود بانكی: این عامل ابتدا موجب ارزان تر شدن منابع مالی و اعتباری و كاهش هزینه های مالی و در نتیجه آن افزایش نرخ سودآوری شركت ها می شود و دوم این كه میل افراد را به سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار نسبت به سرمایه گذاری در حساب های سپرده بانكی بیشتر می كند.

۳) بهبود اطلاع رسانی رسانه های عمومی: با توجه به آنكه هدف از ایجاد بازار بورس اوراق بهادار، جمع آوری سرمایه های اندك افراد و گروه های مختلف و سوق دادن این سرمایه ها به سوی اهداف اقتصادی است، تاكنون رسانه های عمومی در شناساندن بورس اوراق بهادار به خوبی به وظایف خود عمل نكرده اند و چه بسا درصد زیادی از افراد جامعه، حتی افراد دارای تحصیلات دانشگاهی، اطلاعات چندانی از نحوه عملكرد بورس اوراق بهادار ندارند. بدیهی است رسانه های عمومی می توانند با ترویج فرهنگ سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار با پس اندازهای اندك، نقش مؤثری در هدایت سرمایه گذاری ها از فعالیت های تجاری و كاذب كه بازده سرمایه بسیار بالایی دارند، به سمت فعالیت های تولیدی ایفا كنند.

۴) گسترش فعالیت بورس اوراق بهادار در شهرستان ها: این امر موجب می شود كه تمایل سرمایه گذاران شهرستانی به سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار افزایش یابد. یادآور می شود كه در جزء یك بند «الف» ماده ۱۵ قانون برنامه چهارم توسعه، شورای بورس مكلف شده است در طول سال های اجرای برنامه چهارم توسعه اقدام های لازم را در خصوص راه اندازی تالارهای بورس منطقه ای و استانی و همچنین ایجاد شبكه كارگزاری و پذیرش كارگزاران محلی را صورت دهد.

۵) ایجاد تنوع در ابزارهای مالی: در حال حاضر، امكانات لازم برای انتخاب اوراق بهادار از سوی سرمایه گذاران با سلیقه و ریسك های متفاوت وجود ندارد و ابزارهای تأمین مالی به سهام اوراق مشاركت محدود شده و هیچ گونه ورقه بهاداری برای مدیریت ریسك در اختیار سرمایه گذاران قرار نمی گیرد. این در حالی است كه در اكثر بورس های فعال و موفق جهان، علاوه بر سهام عادی، سهام ممتاز، اوراق قرضه، اختیار معامله، اوراق بهادار تبدیل شدنی به سهام و قراردادهای آتی و سایر ابزارهای مالی معامله می شوند. البته در صورت اجرای قانون جدید بازار اوراق بهادار كشور، از این پس شاهد ابزارهای متنوع تأمین مالی و مدیریت ریسك خواهیم بود.

۶) تهیه و تصویب قوانین و مقررات لازم: نبود قوانین و مقررات جامع برای جلوگیری از كلاهبرداری، انتشار اخبار نادرست، احتكار سهام، سوء استفاده از اطلاعات محرمانه و انجام معاملات صوری موجب التهاب بورس اوراق بهادار می شود. از این رو، ضروری است مسئولان سازمان بورس و اوراق بهادار بستر قانونی لازم برای فعالیت قانونمند سرمایه گذاران را در بازار مزبور فراهم كنند.

۷) كاهش تورم و ثبات ارزش پول كشور: ثبات ارزش پول به همراه كنترل نرخ از مواردی است كه برای رونق فعالیت بورس اوراق بهادار كشور ضروری است. زیرا عدم ثبات ارزش پول و نرخ صعودی تورم موجب كاهش تمایل سرمایه گذاران به سرمایه گذاری در بازار بورس اوراق بهادار و افزایش فعالیت های غیرمولد و كاذب می شود.

۸) ایجاد بازارهای فرعی یا بازارهای نامنسجم خارج از بورس جهت معامله اوراق بهاداری كه شرایط كافی برای پذیرش در بورس اصلی را ندارند: اول این كه بازارهای یاد شده خود به شكل بازار سرمایه عمل می كنند، دوم این كه شركت هایی كه در این بازارها فعالیت دارند می توانند با بهبود شرایط، اوراق بهادار خود را در بورس اصلی معامله كنند، سوم این كه بورس اوراق بهادار نیز با شناخت و آگاهی بیشتری می تواند در پذیرش شركت ها اقدام كند. یادآور می شود كه تشكیل چنین بازارهایی در قانون جدید بازار بورس اوراق بهادار كشور پیش بینی شده اما تاكنون فعالیت های سازمان بورس و اوراق بهادار برای تشكیل بازارهای مزبور به نتیجه قطعی نرسیده است.

۹) تقویت وضع حسابداری و گزارشگری مالی شركت ها: برای فعال تر شدن بورس، باید قوانین و مقررات مالی و حسابداری بویژه برای افشای اطلاعات اقلام مندرج در ترازنامه، صورتحساب سود و زیان و سایر گزارش های مالی، بهبود یابد و سازمان های مسئول تدوین استانداردهای حسابداری و حسابرسی به تدوین استانداردهای متناسب با صنایع خاص اقدام كنند، به نحوی كه فعالیت واقعی آن صنایع را منعكس كنند و سرمایه گذاران بتوانند با توجه به صورت ها و گزارش های مالی، وضع مالی شركت ها را به درستی دریابند.‎