تبیان، دستیار زندگی

به گزارش عترتنا / مراجع معظم تقلید: آیت‌الله العظمی «حسین نوری همدانی» از مراجع تقلید شیعه در پیامی خطاب به اجلاس سراسری روز جهانی مسجد تشکیل این اجتماع با شکوه باحضور ائمه جماعات استان تهران را فرصت مغتنمی دانستند تا در آن به نکاتی درخصوص اهمیت مساجد و فضیلت نماز جماعت اشاره شود.

متن پیام معظم له که صبح امروز چهارشنبه ـ ۳۰ مردادماه توسط «مرتضی نجفی قدسی» مدیر دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) قرائت شد، به شرح ذیل است:

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ وَسَعَىٰ فِی خَرَابِهَا أُولَٰئِکَ مَا کَانَ لَهُمْ أَنْ یَدْخُلُوهَا إِلَّا خَائِفِینَ لَهُمْ فِی الدُّنْیَا خِزْیٌ وَلَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِیمٌ﴾﴿بقره،۱۱۴﴾

و چه کسی ستمکارتر است از کسانی که از بردن نام خدا در مساجد خدا جلوگیری می کنند و حتی در خرابی و تخریب مساجد می کوشند؟! آن ظالمان و ستمکاران را شایسته نیست که در مساجد داخل شوند و برای اینان در دنیا خواری و در آخرت نیز عذابی بزرگ است.

جنایت صهیونیستها در تخریب مسجد الاقصی

در سی و یکم مرداد ۱۳۴۸ جمعی از صهیونیستها با هدف تخریب مسجد الاقصی، اولین قبله مسلمانان به این مسجد هجوم بردند و آن را به آتش کشیدند که در این آتش سوزی مساحتی نزدیک به ۱۵۰۰ متر از مسجد الاقصی در آتش سوخت و علاوه بر منبر تاریخی آن، پایه های اصلی مسجد که گنبد بر آن قرار داشت سوخت و سقف مسجد فرو ریخت و خسارات زیادی به مسجد وارد شد و البته این عمل خبیثانه صهیونیستها در آن زمان با واکنش جهان اسلام مواجه شد و منجر به تشکیل سازمان کنفرانس اسلامی شد و البته سالها بعد به پیشنهاد جمهوری اسلامی، سالروز چنین بی حرمتی به مسجد الاقصی به نام روز جهانی مسجد نام گرفت.

صهیونیزم مسیحی در پشت تخریب مسجدالاقصی

یک جریان مسیحی صهیونیستی یا بهتر بگوئیم صهیونیزم مسیحی که سالهاست در آمریکا شکل گرفته، معتقد است که مسجدالاقصی باید تخریب شود و به جای آن معبد حضرت سلیمان ساخته شود و این را شرط ظهور حضرت مسیح می دانند ولذا یکی از اهداف همیشگی صهیونیستها تلاش برای تخریب مسجد الاقصی است و البته هرگاه هجمه ای کرده اند با اعتراض و خشم جهانی مسلمانان مواجه شده اند و انشاالله وعده های قرآن کریم برای نابودی صهیونیستها محقق خواهد شد و این قبله اول جهان اسلام از سلطه صهیونیستها آزاد خواهد شد و انشاالله بزودی جنود حزب الله در این مسجد اقامه نماز جماعت خواهند کرد.

تشکیل این اجتماع با شکوه با حضور ائمه جماعات استان تهران، فرصت مغتنمی است تا به نکاتی در خصوص اهمیت مساجد و فضیلت نماز جماعت در آن اشاره شود.

تاکید روایت به اهمیت رفتن به مساجد و درک نماز جماعت

در روایتی از امیرالمومنین(ع) آمده است که فرمودند: » مَنِ اختَلَفَ اِلَی المَسجِدِ اَصابَ اِحدَی الثَّمانِ؛ اَخاً مُستَفاداً فِی اللهِ، اَو عِلماً مُستَطرَفاً اَو آیَةً مُحکَمَةً اَو یَسمَعُ کَلِمَةً تَدُلُّ عَلی هُدیً،  اَو رَحمَةً مُنتَظَرَةً،  اَو کَلِمَةً تَرُدُّهُ عَن ردی، اَو  یَترُکَ ذَنبا خَشیَةً اَو حَیاءً « (وسائل الشیعه، ج٣، ص٤٨٠) یعنی هر کسی که به مساجد رفت و آمد کند به یکی از این هشت چیز دست یابد: پیداکردن برادری مفید در راه خدا، علم سودمند، نشانه محکم، رحمتی که انتظارش را دارد، سخنی که اورا از بدی ها باز دارد، کلامی که او را هدایت نماید، ترک دنیا بخاطر ترس یا حیاء .
 
در روایت دیگری از پیامبر اکرم(ص) آمده است که فرمودند: «اَلا وَ مَنْ مَشی اِلی مَسْجِدٍ یَطْلُبُ فیهِ الجَماعَهَ کانَ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَهٍ سَبْعُونَ اَلْفَ حَسَنَهً وَ مَحاعَنْهُ سَبْعینَ اَلْفَ سَیِّئَهً وَ یَرفَعُ لَهُ مِنَ الدَّرَجاتِ مِثْلُ ذالِکَ، وَاِنْ ماتَ وَ هُوَ عَلی ذالِکَ وَ کَّلَ اللهٌ عزوجلّ بِهِ سَبْعینَ اَلْفَ مَلَکٍ یُعَوِدُونَهُ فی قَبْرِهِ وَ یُؤنِّسُونَهُ فِی وَحْدَتِهِ، وَ یَسَتَغْفِرُونَ لَهُ حّتّی یُبْعَثَ» (مکارم الاخلاق،ج۲،ص۳۷۵)

یعنی کسی که به سوی مسجدی گام بردارد تا به نماز جماعت برسد برای هر قدمش هفتاد هزار حسنه نوشته می شود و هفتاد هزار گناه محو می گردد و همچنین درجه اش هفتاد هزار مرتبه بالا رود و اگر در همین حال بمیرد خدا هفتاد هزار ملک را برای او موکل کند تا در قبر به دیدارش رفته و به او بشارت داده و با او مانوس شوند و برایش استغفار کنند تا روزی که دوباره برانگیخته شود.

اینها نمونه هایی از توصیه های دینی ما نسبت به مسجد و درک نماز جماعت است که بیان همین فرمایشات ائمه اطهار(ع) می تواند موجب جذب مردم به مساجد و استحکام اعتقادات دینی آنها شود.

مساجد پایگاه اصلی انقلاب اسلامی

شما ای روحانیون محترم مساجد و ائمه جمعه و جماعات! همگی می دانید که پایگاه اصلی انقلاب اسلامی مساجد بوده است و استمرار آن نیز از طریق همین مساجد است، بنابر این باید تلاش کنیم حضور مردم در مساجد جدی تر و بیشتر شود.

اهمیت مساجد در کلام امام راحل و مقام معظم رهبری

امام راحل و عظیم الشان نسبت به مساجد فرمایشات زیادی دارند که باید همه آنها را مطالعه کرده و در تحقق آنها بکوشیم، حضرت امام(رض) خطاب به ملت ایران و مخصوصا روحانیون فرمودند: »شما باید هشیار باشید که مسجدها، محراب ها و منبرهایتان را حفظ کنید؛ بیشتر از سابق، شمایی که این معجزه را از مسجد دیدید که همه قدرت ها را درهم شکست نه فقط ابرقدرت هارا، قدرت های دیگر را هم درهم شکست؛ نباید در اسلام سستی کنید مسجدها را محکم نگه دارید و پرجمعیت کنید، اگر این مسجد و مرکز ستاد اسلام قوی باشد ترس از فانتوم ها و آمریکا و شوروی نداشته باشید؛ آن روز باید ترس داشته باشید که به مسجد پشت کنید؛ ای ملت! مسجد های خودتان را حفظ کنید بروید به مسجد تا این نهضت به ثمر برسد و مملکت شما نجات پیدا کند.

 
این مطلب عترتنا را هم ببینید
 
فتوای آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در خصوص حکم سپرده گذاری در بانک‌ها و دریافت سود
 
رهبری معظم انقلاب نیز همیشه نسبت به اهمیت مساجد و حفظ این سنگرها تاکید بسیار داشته و هشیارانه فرمودند: » مسجد هسته مقاومت فرهنگی و پایگاه فعالیتهای اجتماعی است و اگر این حصار و خاکریز فرهنگی نباشد، همه چیز از دست می رود.

شهدای دفاع مقدس و مدافع حرم از بچه های مساجد

اکثریت شهدای دفاع مقدس و مدافعان حرم از بچه‌های مسجدی بودند و این مساجد هستند که با پایگاه های بسیج و کانونهای فرهنگی رونق گرفته و شهید پرور شده اند.

اما بزرگواران!  امروزه وضعیت مساجد چگونه است؟! آمارها وضعیت مطلوبی را نشان نمی‌دهد، کما اینکه اظهار داشته‌اند از ۷۵ هزار مسجد کشور شاید نیمی از آنها فاقد امام جماعت باشند! همه بدانید از اصلی‌ترین وظایف روحانیت، احیاء مساجد است و هر روحانی باید سعی کند در کنار دیگر فعالیت‌های علمی و دینی‌اش در یک مسجد مستقر شود و خود را در معرض ملاقات مردم بگذارد تا مردم دلگرم شده و حضورشان در مساجد بیشتر شود.

لزوم تشکیل برنامه های دینی فرهنگی در مساجد

عموم برنامه‌های دینی مردم باید در مساجد شکل بگیرد، ایجاد هسته‌های فرهنگی برای جوانان و تعلیم قرآن و معارف اسلامی و احکام دینی به آنها باید در دستور کار باشد، برگزاری هیئات مذهبی و سنتی که معمولا بطور هفتگی و در طول سال فعال هستند باید در مساجد باشد و مسجدها سعی کنند فقط اقامه نماز نداشته باشند بلکه برای هر ساعتی و فرصتی برنامه داشته باشند.

از ظرفیت مساجد باید حداکثر بهره وری انجام شود و اینطور نباشد که مساجد نیم ساعت فقط موقع نماز باز باشد و بعد همه را بیرون کنند، بلکه درب مساجد حتی المقدور باید ۲۴ ساعته باز باشد ، چراکه خانه خداست و البته این مهم با یک خادم عملی نیست و یکی از طرح های قابل اجرا در این زمینه بکارگیری خادم افتخاری و شیفتی برای مساجد است.

از اهتمام مرکز رسیدگی به امور مساجد نسبت به برگزاری این همایش با شکوه از ائمه جمعه و جماعات و گرامیداشت روز جهانی مسجد صمیمانه تقدیر و تشکر می کنم.

لزوم احیاء مساجد

اما باز هم متذکر می شوم که رسالت شما در احیاء مساجد بسیار سنگین است، سعی کنید در ارتباط نزدیکتر با حوزه های علمیه اولا خلاء روحانیون مساجد را پر کنید و ثانیا به محتوا و کیفیت بخشی به فعالیتهای مساجد هم توجه کنید که همه اینها نیازمند برنامه ریزی است و امیدوارم با همت بلند شما و با همکاری همه دستگاههایی که در حیطه مساجد و جوانان فعال هستند، مساجدمان رونق سالهای اول پیروزی انقلاب را پیدا کرده و انشاالله در تحقق گام دوم انقلاب اسلامی بتوانند پیشگام باشند. »وَأَقِیمُوا وُجُوهَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ«

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
حسین نوری همدانی

انتهای پیام/.

منبع: عترتنا

رسول اعظم صلی الله علیه و آله و سلم:

یَومُ الجُمُعَةِ سَیِّدُ الأیّامِ و أعظَمُ عِندَ اللّه ِ مِن یَومِ الأضحی و یَومِ الفِطرِ.

روز جمعه، سید روزهاست و نزد خداوند از روز عید قربان و عید فطر بزرگ تر است.

بحار الأنوار ، ج 89 ، ص 267

آیت‌الله العظمی نوری همدانی، از مراجع تقلید شیعیان جهان در پیامی که امروز پنجشنبه ۲۴ مرداد به مناسبت کشتار مردم مسلمان کشمیر صادر شد، این اقدام را موجب بی‌ثباتی و ایجاد فاصله بیشتر بین صاحبان ادیان در سراسر هند دانست.

متن کامل پیام به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

در این روزها متاسفانه اخبار ناگواری از کشمیر هند به گوش می‌رسد. سکوت نهاد‌های بین‌المللی و مدعی حقوق بشر، به این نوع از برخوردها موجب تاسف است. اقدام به محاصره دره کشمیر و قطع وسایل ارتباطی نموده‌اند. هرگونه تجمع و حتی نماز جمعه و جماعت را ممنوع کرده و در صورت تشکیل هرگونه اجتماع، پاسخ را با گلوله می‌دهد. مردم مظلوم حتی امنیت تهیه غذا و نیاز‌های اولیه را ندارند. تصاویر و گزارشاتی می‌رسد که انسان توانایی دیدن آنها را ندارد و تمام این‌ها رفتاری غیر انسانی است.

همه انسان‌های آزاده خصوصا امت اسلامی، دولتمردان، علما و نهاد‌های حقوق بشری همگی باید نسبت به این موضوع اقدامی جدی داشته باشند؛ که درصورت سکوت، کشمیر وارد مرحله‌ای خطرناک‌تر و تاسف بارتر خواهد شد. بنابراین بر آحاد مردم آزاده جهان با هر نوع رنگ و پوست و نژاد و دین و خصوصا امت اسلامی و دولت‌ها است که در برابر این اهانت بزرگ و تجاوز غیر انسانی ساکت ننشینند.

دولتمردان هند نیز بدانند این رفتار ظالمانه ، جز بی‌ثباتی و ایجاد فاصله بیشتر بین صاحبان ادیان در سراسر هند نتیجه‌ای نخواهد داشت و باید زمینه را برای یک زندگی مسالمت‌آمیز برای همه مردم اعم از شیعه، سنی و هندو فراهم نموده و همانند گذشته درکنار هم باشند.

اینجانب ضمن محکوم نمودن رفتارهای غیر انسانی، خواستار پایان سریع کشتار و محاصره نظامی کشمیر می‌باشم و تاکید بر دفاع از هر انسان مظلوم در هرکجای جهان داریم.

حسین نوری همدانی

۲۴ مرداد ۱۳۹۸

به گزارش عترتنا / علماء و بزرگان: جمعی از جوانان شیعه انگلیسی شرکت‌کننده در دوره آموزشی شیعه‌شناسی در قم از دارالقرآن علامه طباطبایی(بیت قدیمی علامه) بازدید کردند.

قم محل پرورش عالمان بی نظیر شیعی

حجت‌الاسلام والمسلمین حسین بنیادی، نایب‌رئیس اول مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ماه در جریان بازدید گروهی از جوانان شیعه انگلیسی از دارالقرآن علامه طباطبایی در قم گفت: شهر مقدس قم یک شهر مذهبی و تاریخی است که در خود عالمان زیادی را پرورش داده است، عالمانی که برخی از آن‌ها صاحبنظران بی نظیری در رشته‌های مختلف هستند.

وی با بیان اینکه در حوزه های علمیه معمولا چهار  رشته فقه، اصول، تفسیر و فلسفه محور آموزش و تدریس هستند، بیان کرد: برخی از علما را سراغ داریم که نه تنها در هر چهار رشته صاحب تالیف و تدریس و اثر بوده اند بلکه در این زمینه‌ها، صاحبنظر هم بوده‌اند که علامه طباطبایی از جمله این افراد محسوب می‌شود.

علامه طباطبایی از معدود شخصیت های حوزوی

بنیادی خطاب به حاضران در این مراسم که جمعی از جوانان شیعه انگلیسی بودند که با دعوت موسسه بین‌المللی مطالعات اسلامی حوزه علمیه به قم آمده‌اند، بیان کرد: این مکانی که شما در آن تشریف و حضور دارید مکان زندگی و تلاش یک عالم بزرگ به نام آیت الله العظمی علامه طباطبایی صاحب تفسیر گرانقدر المیزان است؛ علامه طباطبایی از معدود شخصیت‌های حوزوی است که در چهار علم گفته شده و علوم دیگری مانند عرفان، ریاضی، هندسه، طب و نجوم اشراف کاملی داشته است.

نوع رفتار علامه طباطبایی از جنس رفتار امام راحل

وی با بیان اینکه علامه طباطبایی را باید در علوم مختلف صاحبنظر دانست و او را به عنوان یک عالم دینی شاخص بشناسیم، تصریح کرد: نوع رفتار علامه طباطبایی از جنس رفتار امام خمینی(ره) بوده است یعنی نگاه ایشان به علوم دینی نگاه فطری و جهانی بوده است و این نگاه در دید امام و علامه مشترک است.

علت مطالعه همه وقایع جنگ جهانی دوم توسط علامه برای نوشتن تفسیر المیزان

بنیادی تصریح کرد: یکی از عالمان برجسته قم که در قید حیات هستند حضرت آیت‌الله جوادی آملی است که از شاگردان برجسته علامه طباطبایی محسوب می‌شود؛ وی در سخنانی در همین مکان تحلیلی از نحوه تالیف تفسیر المیزان بیان کردند و گفتند علامه وقتی می‌خواست المیزان را بنویسد همه وقایع جنگ جهانی دوم را مطالعه کرده بود تا بتواند قرآن را به عنوان یک کتاب جهانی و نسخه شفابخش برای مردم جهان معرفی کند لذا به تعبیر برخی این تفسیر در میان اهل سنت و شیعه بی نظیر و سرآمد تفاسیر قرآن است.

نگاه جهانی علامه طباطبایی در نوشتن تفسیر المیزان

بنیادی با بیان اینکه شخصیت علامه طباطبایی طوری بود که با نگاه جهانی، تفسیر بسیار مهم و غنی و عمیقی را به نگارش درآورد، اظهارکرد: یکی دیگر از شاگردان علامه طباطبایی، شهید مطهری بوده است؛ شهید مطهری ثمره تلاش فکری و تربیتی امام خمینی و علامه طباطبایی بود؛ اگر بخواهیم تفکر این دو شخصیت بزرگ را بشناسیم می‌توانیم آن را از آثار شهید مطهری بشناسیم یعنی مطهری فکر گویای این دو شخصیت بزرگ است.

این استاد حوزه ادامه داد: در عالم تشیع عالمان زیادی داشتیم ولی عالمانی که افتخار باشند و خط مشی و روش آن‌ها ماندگار باشد تعدادشان بسیار کم است همان طور که در همه دنیا هم این مسئله وجود دارد.

علامه طباطبایی از علمای اثر گذار در اسلام

وی افزود: علامه طباطبایی یکی از عالمان اثرگذار در اسلام و در عالم علم بوده است؛ امروز بسیار ی از علمای نامدار قم افتخار شاگردی ایشان را داشته‌اند؛ این نشان می‌دهد شخصیت آن علامه بسیار برجسته است.

بنیادی اظهارکرد: آثار علامه در تفسیر، فلسفه، عرفان، اخلاق، فقه و اصول بسیار زیاد است که مجموعه آثار وی در دارالقرآن ایشان یعنی همین مکانی که شما در آن هستید، نگهداری می‌شود.

وی بیان کرد: هر ساله در این مرکز جلسات بزرگ قرآنی با حضور استادان و مراجع و علما برگزار می‌شود که از برکات انفاس قدسیه علامه طباطبایی است و در این منزل به تعبیر علما، حیات قرآنی و انفاس علامه هنوز که هنوز است وجود دارد.

نجفی قدسی: علامه طباطبایی عالمی متخلق به اخلاق الهی بود

مرتضی نجفی قدسی، مدیردارلقرآن علامه طباطبایی نیز در این مراسم ضمن خوشامدگویی به این گروه گفت: علامه طباطبایی علاوه بر فقه، اصول، تفسیر و فلسفه در عرفان و اخلاق نیز سرآمد بودند و معنویت و آثار تقوی در ایشان متبلور بود.

علامه عالمی متخلق به اخلاق الهی

وی با بیان اینکه علامه، عالمی متخلق به اخلاق الهی بود، افزود: اهل بیت(ع) حقایق هستی را می‌دیدند و اهل عرفان نیز در راستای تبعیت از اهل بیت به حقایقی از عالم پی می‌برند؛ کسانی که اولیاء الهی هستند دارای این قوه هستند که می‌توانند تسبیح موجودات هستی را درک کنند و بشنوند، همان طور که در آیات شریفه قرآن به تسبیح موجودات تصریح شده است یا در داستان حضرت سلیمان، سخن از شنیدن گفت و گوی مورچه‌ها با هم دیگر از سوی سلیمان است.

مرتبه عرفانی علامه طباطبایی

نجفی قدسی بیان کرد: علامه طباطبایی دارای این مرتبه عرفانی بود که صدای تسبیح موجودات را می‌شنید و یا وقتی به حرم حضرت معصومه(س) مشرف می شد و سلام می‌داد جواب سلام آن حضرت را می‌شنید و سخنان غیبی به گوش او آشنا بود.

وی ادامه داد: صبیه ایشان که همسر شهید آیت الله قدوسی هستند، نقل می‌کردند ما خیلی دوست داشتیم که با پدر به حرم مشرف شویم زیرا وقتی ما با پدرمان به حرم می‌رفتیم و سلام می‌دادند، گاهی از ما می‌پرسیدند که آیا شما هم جواب سلام را شنیدید؟ یا از همسر مکرمه ایشان نقل است که شبی دیدم علامه از رختخواب برخاسته و استراحت نمی‌کنند و وقتی دلیلش را پرسیدم، فرمودند صدای تسبیح موجودات اجازه نمی‌دهد که بخوابم! لذا من هم با آنها همراه شدم.

مدیر دارالقرآن علامه طباطبایی بیان کرد: از این جهت است که می‌گوییم علامه یک عالم ربانی و انسان خدایی بود و هر کسی که با او ملاقاتی داشت او را این گونه می‌یافت.

در پایان این مراسم شرکت کنندگان از کتابخانه و اتاق محل زندگی علامه طباطبایی و از برخی آثار باقیمانده از ایشان بازدید کردند.

یادآور می‌شود این گروه از جوانان شیعه از کشور انگلیس از سوی موسسه بین‌المللی مطالعات اسلامی حوزه علمیه قم برای شرکت در دوره شیعه‎شناسی در قم حضور یافته‌اند.

*منبع: عترتنا

برنامه «بر کرانه نور» رادیو معارف از هفتم مردادماه با آغاز تفسیر سوره مبارکه «نوح» از سوی آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی شنوندگان را همراهی می‌کند.

بخشش الهی،‌ مفهوم و معنای عبودیت، ضرورت و هدف رسالت انبیاء(ع) از منظر قرآن از جمله مباحثی است که در این برنامه به سمع شنوندگان این رسانه دینی می‌رسد.

برنامه «بر کرانه نور» کاری از گروه قرآن و اهل بیت(ع)، به تهیه و سردبیری علی برخورداری هر روز ساعت شش از رادیو معارف پخش و تکرار آن همان شب تکرار آن همان شب ساعت ۲۱:۲۰ روی آنتن می‌رود.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله جاودان استاد اخلاق، شب گذشته به مناسبت شب شهادت امام جواد(ع) در حسینیه مرحوم شیخ مرتضی زاهد گفت: خداوند در قرآن کریم می فرماید: هر کس به نزد پرودگارش برود در حالی که مجرم و گناهکار باشد برای او جهنمی مقدر شده که خود ساخته است.

وی افزود: انسان گناهکار در جهنمی که خود ساخته نه زنده است و نه مرده، اما در اوج سختی تمامی بلاها را به جان می کشد؛ انسان گناهکار در این هنگام از خداوند می خواهد عذاب او را نمام کند اما این امکان پذیر نیست چون آتش دوزخ به درون انسان مربوط می شود و از او جدا شدنی نیست.

آیت الله جاودان با استناد به آیات الهی مبنی بر اینکه انسان در عالم آخرت مالک چیزی نیست، ابراز کرد: تنها سرمایه انسان در عالم آخرت اعمال اوست بنابراین آدمی در قیامت تنها مالک اعمال خویش است.

استاد اخلاق ادامه داد: انسان به همان میزان که در عالم دنیا زحمت می کشد تا عمل صالح انجام دهد به همان مقدار در قیامت ثمره دریافت می کند؛ باطن اعمال ناپسند بوی بد است به گونه ای که اگر انسان در این عالم بوی آن را استشمام کند نمی تواند آن را تحمل کند.

وی اضافه کرد: کسی اگر مومن از این دنیا به عالم آخرت رفت آن فرد بسیار قیمتی است؛ ابلیس هزاران طرح و نقشه دارد که آدمی حتی به اندازه یک سر سوزن عمل نیک به عالم آخرت نبرد چون همان مقدار عمل صالح موجب نجات انسان می شود.

آیت الله جاودان بیان داشت: برخی به گونه ای نماز می خوانند که مورد نفرین نماز قرار می گیرند اما در مقابل بعضی افراد طوری نماز اقامه می کنند که نماز آنان را دعا می کند؛ انسان باید اعمال نیک را به بهترین شکل انجام دهد تا ثمره آن را دریافت کند. کسی که مومن از دنیا رفت در عالم آخرت غمی ندارد و دارای درجات بلندی خواهد بود.

استاد اخلاق ابراز کرد: بهشتیان به اندازه اعمال صالحی که انجام می دهند رتبه و درجه دریافت می کنند و کسانی که در مراتب پایین تر قرار دارند کسانی را که دارای مراتب بالایی هستند همانند ستارگان درخشان مشاهده می کنند که فاصله زیادی با آنان دارند و برای دیدارشان حتما باید اجازه داشته باشند.

وی با بیان اینکه انسان با انجام عمل صالح در درون خود یک قدرت باطنی حس می کند، خاطرنشان کرد: انسان مومن با همین قدرت در برابر بی عدالتی ها درست رفتار می کند و کاری نمی کند که مورد غضب الهی قرار گیرد. ایمان صحیح مانع می شود که انسان گناه کند.

*منبع: رسا

به گزارش عترتنا / مراجع معظم تقلید: آیت‌الله العظمی سید محمدتقی مدرسی از مراجع معظم تقلید و مفسر تفسیر هدایت در دیدار با مدیر و دانش‌پژوهان گروه ‌علوم و معارف ‌قرآن و حدیث مرکز تخصصی آخوند خراسانی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی به تبیین نکات مهم پیرامون رویکرد تاریخی در تحقیقات علوم اسلامی پرداخت و تصریح داشته از پیشرفت بشر در جاهای مختلف باید استفاده کنیم؛ ترس هم نداریم که آثار آن‌ها ما را تحت‌الشعاع قرار دهند، چون فکر و عقل و مبانی که داریم خیلی قوی‌تر از آن‌ها است.

او که معتقد است در مباحث علمی باید سعه صدر داشت و از تاریخ و رجال بهره برد، عنوان کرد: اینکه می‌گویند «حسبنا کتاب الله» این دروغ است؛ یعنی هیچ عقلی را قبول ندارند. شما مگر کی هستید که بتوانید از کتاب استفاده کنید! چقدر جهل می‌خواهد که یک کسی کل روایات را کنار بگذارد و به مبنای یک آیه عمل کند. از آن طرف هم که بگوییم ما به قرآن کار نداریم، این هم یک جهل است! ما باید بتوانیم از هر بُعدی استفاده کنیم و این صدر واسعه می‌خواهد.

گزارش این دیدار پیش‌رویتان قرار می‌گیرد.

بسم‌الله الرحمن الرحیم. در ابتدا نکاتی را تیتر‌وار بیان می‌کنم و در بعد به برخی مسائل و لوازم استنباط تفصیلاً می‌پردازم.

نکته اول: شیوه صحیح برای رسیدن به حقایق تاریخ این است که از هر امکانی باید استفاده کرد. امروز باستان شناسان تکه سنگی می‌آورند و می‌گویند این سنگ این‌طور و آن‌طور بوده است. این‌که ما بیاییم مطلبی را حذف کنیم و بگوییم این سندش ضعیف است و این را سنی و یا شیعه نقل کرده است، شیوه مناسبی برای بررسی تاریخ نیست، برای اینکه تاریخ تکه‌ای بر جای مانده است و ما باید از این تکه‌تکه‌ها مطالب را جمع‌آوری کنیم و به نتیجه برسیم.

نکته دوم: نسبت به دین باید دقیق باشیم. به این مفهوم که دین از جانب خداوند به ما رسیده است و رسیدن به کلام‌الله کار آسانی نیست؛ حقیقتاً نمی‌توانیم خیلی زود به مسائل برسیم. ما مسئولیت شرعی داریم و نمی‌توانیم هر مطلبی را به شارع نسبت دهیم. حال باید چه‌کار کرد؟ یک معیارهای خاصی گذاشته‌اند. باید از حکم عقل، کلام وحی و احادیث استفاده کنیم؛ از کلمات فقها و سیره باید استفاده کنیم؛ حتی در یک بحث ساده باید از احکام عقلیه گرفته تا قرآن، روایات صریح و سیره و اقوال علما استفاده کرد. باید زحمت بیشتری کشید و فراتر رفت تا اجتهاد نمایان شود.

نکته سوم: امروز در دنیا شیوه‌های گوناگونی برای حل مسائل وجود دارد؛ مثلاً مسائلی درباره تاریخ‌نگاری، درباره مستندها و مستندشناسی از متدُی بهره می‌برند. تا اندازه‌ای این روش‌ها را در کتاب «المنطق الاسلامی»(۱) نوشته‌ام. باید از پیشرفت بشر در جاهای مختلف استفاده کنیم؛ ترس هم نداریم که آن‌ها ما را تحت‌الشعاع قرار دهند، چون فکر و عقل و مبانی که ما داریم خیلی قوی‌تر از آن‌ها است. این‌طور نیست که اگر یک چیزی گفتند ما زود به حرف آن‌ها را گوش کنیم، مگر کسانی که از اول ایمانشان ضعیف بوده است.

نکته چهارم: بعضی‌ها در بحث سعه صدر ندارند. اینکه می‌گویند «حسبنا کتاب الله» این دروغ است؛ یعنی هیچ عقلی را قبول ندارند. شما مگر کی هستید که بتوانید از کتاب استفاده کنید! چقدر جهل می‌خواهد که یک کسی کل روایات را کنار بگذارد و به مبنای یک آیه عمل کند. از آن طرف هم که بگوییم ما به قرآن کار نداریم، این هم یک جهل است! ما باید بتوانیم از هر بُعدی استفاده کنیم و این صدر واسعه می‌خواهد؛ یعنی یک عقل بزرگی می‌خواهد که این کار را بکند. در این راستا می‌گویم:

۱- باید از تاریخ استفاده کنیم. بالاخره تاریخ بستر روایات و افعال بوده است.

۲- دوم از رجال استفاده کنیم. دو نوع نظر به رجال است: یکی این‌که ببینیم این فرد چه نوع انسانی بوده است، این نظر به تنهایی تنگ نظری است. در رجال ما از لابه‌لای سیره پیامبر و اهل‌بیت (علیهم‌السلام) این واقعیات را کشف می‌کنیم که چه بوده‌اند و چه کرده‌‌اند؛ البته به ما اجازه می‌دهد که آن وضعی را که آنجا حاکم بوده است را بهتر کشف کنیم.

در این راستا نسبت به فرمایشات و برداشت‌هایی که داشته‌اند عرض می‌کنم؛ مثلاً ابن عباس و عکرمه و … صحبت کرده‌‌اند و برخی از صحبت‌هایشان هم در تفاسیر ما آمده است، کتاب «روح الجنان» این تفسیرها را آورده است. یک عده می‌گویند این‌ها یک برداشت‌هایی از قرآن کرده‌‌اند و ما هم برداشت می‌کنیم. بنده نظر میانه‌روی دارم و می‌گویم آن‌که برداشت کرده حتماً یک چیزی می‌خواسته بگوید و همچنین شما. آن یک بُعد را توجه کرده و شما یک بُعد دیگر.

نسبت به آرای فقها نظر منفی منفی نداشته‌ام

خدای متعال توفیق داده است و از این شیوه در فقه زیاد استفاده کرده‌ام. حتی در فلسفه و منطق استفاده کرده‌ام. هیچ‌وقت نسبت به رأیی که گفته شده است، نظر منفی منفی نداشته‌ام. خودم مخالفش هستم، اما از درون آن می‌توانم یک مطلبی را در بیاوریم. وقتی در نظریه فقهی پنج‌تا رأی وجود دارد، من رد نمی‌کنم؛ حتی در کتاب‌های اخیر فقهی‌‌ام که چاپ شده است لحاظ کردم؛ آن هم برای خودش یک حرفی زده است.

این روش برگرفته از قرآن کریم است؛ خداوند می‌فرماید: «وَ الَّذینَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ یَعْبُدُوها وَ أَنابُوا إِلَی الله لَهُمُ الْبُشْری‏ فَبَشِّرْ عِبادِ/ الَّذینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِکَ الَّذینَ هَداهُمُ الله وَ أُولئِکَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبابِ».(۲) آن‌ها می‌فهمند. حرف را نگویید خوب است یا بد است. حرف را روی میز بیاورید و تکه‌تکه کنید و پخشش کنید و روی هر جهتش دقت کنید و ببینید چقدر می‌توانید از این استفاده کنید.

سؤال: می‌فرمائید بررسی اقوال و احسن الاقوال باشد، خود همان قول از جهات مختلف قابل بررسی است و شما می‌توانید جهت احسن را در آن بررسی کنید.

آیت‌الله مدرسی: قول را باید تجزیه و تحلیل کنیم. یک بحث عمیق و شایان‌ذکر است که فقهای ما گذرا در باب حجیت روایات به غیر المشافهین این مطلب را بحث کرده‌‌اند، آیا پیغمبر (ص) که فرموده‌‌اند گوشت الاغ نخورید و دیگ‌ها را وارونه کردند، آیا برای یک جهتی بوده است؟ روایت داریم این‌ها از خیبر بر می‌گشتند، به جهت اینکه با یک ارتش جنگ کرده بودند، خسته بودند و دیگر نمی‌توانستند راه بروند. کراهت لحم الحمار، البته بعضی روایات می‌گوید مکروه نیست و در غرب شایع است که پنیرش خیلی خوشمزه است.

در باب حجیت لغیر المشافهین؛ مثلاً به فردی گفته‌‌اند فلان جا برو، آیا نفر دوم هم برود یا نه؟ قرآن کریم می‌فرماید: «وَإِذْ غَدَوْتَ مِنْ أَهْلِکَ تُبَوِّئُ الْمُؤْمِنِینَ مَقَاعِدَ لِلْقِتَالِ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ»(۳). پیغمبر اکرم (ص) صبحی بیدار شدند و راه رفتند و گفتند تو اینجا بنشین و تو اینجا برو و امثال ذلک. آیا برای یکی دیگر هم همین اوامر است یا نه؟ یا این یک تاکتیک جنگی بود که پیامبر (ص) فرمودند. این را از کجا بفهمیم؟ این مطلب خیلی مهم است. بحث «اوامر ولایی» مقداری باید روشن ‌شود، جنگ را نباید با همه چیز در زمان پیامبر (ص) قیاس کنیم.

نکته اینجاست؛ گاهی اوقات ما از گذشته، آینده را کشف می‌کنیم. یا حال و آینده را. گاهی هم برعکس است یعنی از حال گذشته را کشف می‌کنیم؛ مثلاً امام حسین (ع) در کربلا آمده‌‌اند، تشنه و گشنه بودند؛ امام حسین (ع) از اینجا تا اینجا حرکت کردند، چه شد؟ شما نمی‌توانید از این واقعه استفاده کنید. امروز این را به یک شیوه‌ای استدلال می‌کنند؛ مثلاً یک خاورشناس در صحرای غربی می‌آید و از کجا تا کجا با همان وسیله‌های قدیمی راه می‌رود تا بفهمد چی به چی شده است.

شیخ بهایی بین ۲۴ و ۵۴ سالگی کجا بود؟

وقتی در همین مشهد به دیدن مرحوم آقای واعظ زاده خراسانی رفتم. ایشان از نظر تفسیر و تاریخ شخصیت بسیار بسیار عظیمی بود و به من محبت و لطف داشت. به ایشان گفتم: شیخ بهایی ۲۴ سالش بود که شیخ‌الاسلام ایران شد. گفت: بله شیخ‌الاسلام یعنی بزرگ‌ترین عالم. گفتم: ۵۴ سالگی هم ایشان دومرتبه شیخ‌الاسلام ایران شد. بین ۲۴ و ۵۴ شیخ کجا بود؟ فرمود نمی‌دانم. گفتم فرض کنید یک مرجعی ناگهانی نیست بشود و ۳۰ سال دیگر دوباره مرجع بشود. این چطور است و چرا کسی بحث نکرده؟ شیخ بهایی که اصالتاً جبل عاملی بود، یک کلاه نمدی پوشید، زبان عربی‌اش خوب بود و زبان انگلیسی هم بلد بود، در حکومت عثمانی‌ها رفت و به‌عنوان یک بازرگان اهل غرب خودش را مطرح کرد و تخم تشیع را آنجا کاشت. آقای واعظ زاده گفت از کجا می‌گویی؟ گفتم: تاریخ‌نویس‌های غرب گفته‌اند. این‌ها دقت‌ کرده‌‌اند در مملکت عثمانی که این‌قدر متعصب و ضد شیعه و در جنگ بوده‌‌اند، چه کسی توانست تشیع را در قالب تصوف پخش کند؟ به یک تاجری رسیدند و بعد معلوم شد که او همان شیخ بهایی بوده است؛ بنابراین گاهی اوقات ما باید از علم و آورده دیگران استفاده کنیم.

نکته دیگری که بر آن تأکید دارم، توجه و پرداختن به مسائل نوپدید است. من بعد از انقلاب اسلامی در تصمیمات مجالس یک توجهی پیدا کردم؛ دیدم مطالب با هم همخوانی ندارند، خصوصاً در بند جیم، اگر در جریان باشید که موجب اختلاف حضرت امام و آیت‌الله گلپایگانی شد. مجمع تشخیص مصلحت نظام تشکیل شد. یک چیزی که غیر از مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان، مجمعی که قانون را روی مصلحت بگذارد نه فقط روی روایات و مصالح شرعی. من این را که دیدم به فکر افتادم که چه چیزهایی در دین است که نباید تغییر پیدا کند و چه چیزهایی می‌شود تغییر پیدا کند. به زبان عربی «المتغیرات و الصراحات». خدای متعال توفیق داد کتاب «التشریع الاسلامی» را در ۱۰ جلد نوشتم، حالا چقدر موفق بوده‌ام بحثش جداست. انسان تا می‌تواند باید کار کند، اما اینکه موفق باشد یا نباشد دست خداست.

امروز مسائل متعددی مغفول مانده است که ما باید کار روی آن کنیم، خصوصاً با کثرت تحولات در دنیا. یکی از مسائلی است که بنده در خصوص آن‌ها کم‌عرضه هستم. مسئله بانک‌ها، مسئله ارزش افزوده، مسئله جریمه‌های تأخیر و دیرکرد و امثالهم است، بالاخره این‌ مباحث اقتصادی بسیار مهم است.

امروز یک‌دفعه دلار بالا می‌رود و پایین می‌آید، مسئله این‌ها چطور است؟ یکی از فقها که خداوند رحمتش کند؛ در لبنان یک‌دفعه لیر سقوط کرد، هر سیصد لیر، صد دلار بود و شد هر دو هزار لیر یک دلار؛ آن‌وقت شخص به سیصد لیر یعنی به صد دلار خانه اجاره کرده بود، آن مرجع تقلید و مرجع وقت گفت همان سیصد لیر صد دلار است! خُب این‌که نمی‌شود و نیاز به بحث دارد. لذا از فقهای جوان دعوت می‌کنم به مباحث مستحدثه و جدید بپردازند.

کار سیاسی جای خودش، به مباحث علمی بپردازیم

قبل از هجرت به کربلا و زمانی که در تهران بودم بحث جهاد را تدریس می‌کردم، در آن ایام بعضی از رهبران افغانی آمدند و گفتند این حرف‌های شما خیلی به درد ما می‌خورد؛ مثلاً آیا در مورد سلاح کشتار جمعی آیا فتوایی داریم یا نداریم؟ ما در مورد سلاح کشتار جمعی نص داریم و فقهای ما ذکر کرده‌‌اند «یحرم قتل الناس بالسوم»، نمی‌شود آب یک عده‌ای را مسموم کرد. می‌خواهم عرض کنم مباحث روز بسیار است و باید دنبالش بروید؛ کار سیاسی و امثالهم جای خودش است، در هنگام بحث انسان باید از همه چیز جدا شود و فقط بحث کند و بعد هر چه می‌خواهد بگوید.

ما در جنگ می‌توانیم یک سری قاعده‌های ثابتی داشته باشیم که این‌گونه جنگ کنیم. اگر در قرآن تدبر کنیم، می‌بینیم که مسئله ولایت فقیه که در قرآن آمده است از این آیات جنگ می‌توان استنباط کرد «وَإِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُوا بِهِ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ»(۴)باید یک استنباطی اینجا باشد. آیه یکی از مهم‌ترین دلیل‌های ولایت فقیه است و من ندیده‌ام «َیسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ» را کسی نقل کند.

به روایات مارک نزنیم!

مسئله‌‌ی دیگری که می‌خواهم مطرح کنم، نوع نگاه به روایات اهل سنت بعضاً مناسب نیست؛ آقا این روایت سنی است و کنار بگذارید! خیر این‌طور نیست، آن هم روایت است، روایاتشان را به قرآن و به روایات خودمان عرضه کنیم و بعد در مورد آن بحث کنیم، اما اینکه اساساً روایت را از اول یک مارک بزنیم و بگذاریم کنار غلط است، حتی روایت ضعیف. روایت ضعیفه ممکن است به یک روایت قوی کمک کند. اگر روایات رسیده از اهل سنت را کنار بگذاریم، کار غلطی است. باید یک صیاد ماهری باشیم. هرجایی مطلب کوچکی دیدیم که به درد کارمان می‌خورد، جذبش کنیم و بیاوریم حتی اگر در منابع اهل سنت باشد.

یک نویسنده معروفی در مغرب است که کتب زیادی دارد، اخیراً کتابی نوشته است که می‌گوید: «این عمر و ابوبکر دو شخصیت اسطوره‌ای بوده‌‌اند و این‌ها اصلاً وجود خارجی نداشته‌اند!». می‌گوید: «اگر کسی توانست برای من ثابت کند که قبل از قرن چهارم کسی به نام عمر و ابوبکر بوده برای من دلیل بیاورد. از قرن چهارم به بعد کسانی برای اغراض خودشان آمده‌‌اند این دو شخصیت موهوم را درست کرده‌اند!». این هم یک حرفی است برای خودش (خنده استاد و حضار)

الآن یک چیزی داریم که بعضی آقایان مخالف آن هستند؛ ما می‌گوییم «زبان حال» است. این دروغ نیست بلکه از حالتی برداشتی شده است. نگفته این را گفته است، اما طبیعتاً باید این را گفته باشد. خود این هم یک مسئله است. امروز در فیلم‌ها هم می‌بینیم، مثلاً در فیلم حضرت یوسف همه وقایع این‌طور نیست، حقیقت در تاریخ آمده است، اما این روشنگر است. وقتی برای بچه داستان می‌گوییم، از اول شروع به مقدمه‌چینی می‌کنیم و بعد یک واقعیتی را شرح می‌دهیم.

سؤال: با این استدلالات کسی می‌تواند حرف‌های مستشرقین را هم بررسی بکند؟

آیت‌الله مدرسی: حتماً؛ «الحکمه ضاله المؤمن یأخذها اینما وجدها»(۵). البته یک معیارهایی دارم و بر مبنای آن معیارها هر حرفی را گوش نمی‌کنم و در این مسائل دقت می‌کنم.

سؤال: متأسفانه بحث رویکرد تاریخی در تحقیقات علوم اسلامی بسیار کم پیشینه است و عمدتاً در عرصه علوم اسلامی نگاه سنتی و نقل محور در آن حاکم است؛ معمولاً ما دیده‌ایم کسانی که به سمت تاریخ می‌روند، شرایط طوری پیش می‌رود که شخص از هویت، پایمردی، سنت‌ها و میراث خود تقریباً جدا می‌شود. آیا این به ضعف میراث یا روش‌ها برمی‌گردد یا اینکه جاذبه مباحث جدید خیلی زیاد است؟

آیت‌الله مدرسی: مشکل این‌ها تک بُعدی نگری است. اگر ما فقط کتاب جرجی زیدان را بخوانیم یک طور حکم می‌کنیم؛ اما اگر در کنارش «تتمه المنتهی» یا «منتهی الآمال» شیخ عباس قمی و سیره علم رجال که سیره رجال است،- بعد سیره بودنش نه بعد ثقه بودنش- را بخوانیم و این‌ها را جمع کنیم، هیچ‌وقت این اتفاق نمی‌افتد.

آثار مستشرقین را زیاد خواندم، اما کَکِمان هم نگزید

بنده همه این‌ها را خوانده‌ام. کتب مستشرقین را زیاد می‌خواندم، اما کَکِمان هم نگزید. ما یک مبانی عام و معیارهای اساسی داریم. متأسفانه برخی افراد رفته‌‌اند کتاب یک کسی را در غرب خوانده‌‌اند و هیچی هم از آن نفهمیده‌‌اند و آمده‌‌اند به زبان فارسی نوشته‌اند.

شخصی می‌گفت یک استاد دانشگاه در ایران کتابی درباره منطق اسلامی نوشته است و کاملاً ترجمه کتاب توست اما هیچ جا اشاره نکرده است. گفتم من این کتاب را در ۵۰ سال قبل نوشتم. این آمده کتاب را ترجمه کرده و چاپ کرده و فکر کرده که مؤلفش فوت کرده است. این دزدی است که بعضی‌ها در ایران انجام می‌دهند! او می‌خواهد أنا رجل باشد. در این مسائل خیلی باید مواظب بود و با دقت پیش رفت، خصوصاً کسانی که در راه دین حرکت می‌کنند، باید از خدا بخواهند که دستش را بگیرد، چون ما روی قله هستیم و اگر پایمان بلغزد از همان بالا به دره می‌افتیم.

سید قطب می‌ترسید خلاف مشهور حرف بزند

سؤال: اگر حضرتعالی بخواهید از پژوهشگران اهل سنت که در جهان عرب هستند، شخصی را نام ببرید که قابل ملاحظه باشد و پژوهشگران آثار آنان را در رابطه با سنت یا تاریخ اسلام بخوانند، به چه افرادی اشاره می‌فرمایید؟

آیت‌الله مدرسی: الآن شخص خاصی در ذهنم نیست، متأسفانه پژوهشگران سنی هم غالباً از غربی‌ها وام گرفته‌اند. حالا شاید در آن‌ها کسانی باشند مثل عقاد یا مهندس سوریایی که یک کتابی نوشته «الکتاب و القرآن» اما خیلی حرف‌های چرت و پرت هم دارد. افراد دیگری هم هستند، ولی این‌ها خیلی مواظب بودند که مخالف مشهور خودشان حرف نزنند. من همیشه درباره سید قطب گفته‌ام، می‌ترسید که چیزی خلاف حرف‌های مشهور بزند.

در پایان عرض می‌کنم این بحث‌ها، آینده خیلی خوبی دارد. این بحث‌ها زیرساخت جامعه اسلامی و جامعه شیعی است. طالبین علم نباید فعالیت خود را معلق بودجه نگه دارند، ما باید کار خودمان را ادامه دهیم. ببینیم علمای ما در چه شرایطی کار کرده‌ و کتاب نوشته‌اند. ما نباید بیدهایی باشیم که از این بادها بلرزیم. استقامت بیشتری داشته باشیم. و سلام.

*منبع: عترتنا

آیت الله حق شناس فرمودند:

گاهی اوقات وارد خانه می‌شوی و همسرت حرف بدی می‌گوید، باید برای خدا صبر کنی داداش جان! از آن طرف مردها هم باید ملاحظه همسرانشان را بکنند. حضرت رسول‌ صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: بهترین شما در روز قیامت کسانی هستند که با خانواده‌شان بهتر سلوک کرده باشد. شما باید آداب اجتماعی را در همه جا رعایت کنید، حقوق خانواده را هم رعایت بکنید که رعایت این حقوق، واجب است.

اگر یک مشکلی برایت پیش آمد، یک قدری به اهل خانه رفاه و آسایش بیشتر بده تا گره کارت گشوده شود؛ ان‌شاءالله

اگر می‌خواهی پروردگار عزیز در دل تو تجلی بکند، باید خودت را هیچ بدانی هیچ هیچ.

 مرحله دوم از مراحل موت

مرحله دوم، موت اسفل است. موت اسفل این است که انبار شاه را زیاد پر نکنی. انبارشاه، همین شکمی است که دائم به‌دنبال پر کردن آن هستید.

تا می‌توانید به مهمانی نروید رفقا! اگر هم می‌روید مقرراتی باشید. با این مهمانی‌های متعارف که نمی‌شود نماز شب بخوانی. یکی از شرایط و مقدمات نماز شب خواندن این است که در روز، خودت را خسته نکنی، معصیت نکنی، شب هم انبارشاه را کم پر کنی.

 مرحله سوم از مراحل موت

مرحله سوم، موت ابیض است. موت ابیض، یعنی کم‌ کردن معاشرت به قدری که اگر کاسبم، به کسب و کارم برسم. اگر معلمم، به تعلیم برسم و اگر طلبه و محصلم، به تحصیلم برسم. اگر زیاد معاشرت کنی، نه به دنیایت می‌رسی و نه به آخرتت. وقتی بنده این حدیث؛ «قال الصادق‌ علیه السلام: المرء لنفسه ما لم یعرف فإذا عرف صار لغیره؛ (ارشاد القلوب/ج1) را برای حضرت آیت‌الله‌العظمی بروجردی خواندم، ایشان یک‌ آهی کشیدند.

بنده که نمی‌گویم گوشه‌نشین باش، بلکه هیکلت در میان مردم باشد، اما سیر خودت را انجام بده.

 مرحله چهارم از موت

مرتبه بعد هم موت اسود است و این مرحله، مخالفت با هوای نفس است. آیه می‌فرماید: «و لاتتّبع الهوی فیضلّک عن سبیل الله؛ (ص/26) مبادا متابعت از نفس کنی که تو را از راه حق منحرف سازد. نوعاً ما گرفتار نفس خودمان هستیم. همین نفس است که ما را پایبند اطوار دنیوی می‌کند. اگر صد سال هم بگذرد، ولی نفس خودت را کنترل نکنی، نگاهت را کنترل نکنی، در کلاس اول متوقف می‌شوی. وقتی به کلاس دوم خواهی رفت که نفست را کنترل کنی. یا باید نفس را بپرستی یا خدا را، که امام کاظم‌ علیه السلام فرمودند: «لا نجاة إلا بالطاعة؛ یعنی تنها راه نجات طاعت و بندگی است.» طاعت چیست؟ طاعت این است که آن‌چه دلت می‌خواهد را کنار بگذاری.

مبارزه با نفس، کار یک روز و دو روز نیست، باید دائماً با نفس در جنگ باشی آقاجان!‌ اگر شما با نفس مبارزه نکنید، او به جنگ شما خواهد آمد و شما را به پستی و منافی عفت و اخلاق دعوت می‌کند.

 وجه اشتراک عقل و نفس

تنها موردی که عقل و نفس با یکدیگر توافق دارند، تحصیل علم است؛ هم عقل و هم نفس هر دو ما را به تحصیل علم تشویق می‌کنند، ولی انگیزه هر یک با دیگری فرق دارد. نفس می‌گوید: تحصیل کن تا آقا بشوی، رئیس بشوی، ولی عقل می‌گوید که تحصیل کن برای فهمیدن راه پروردگار. در روایت هم آمد که «العقل ما عبد به الرحمن و اکتسب به الجنان». (اصول کافی)

تهیه و تنظیم: علی‌اکبر بخشی

*افق حوزه

به گزارش خبرنگار خبرگزاری« حوزه» در کرمانشاه، آیت الله مصطفی علما، در جمع 300 نفر از طلاب مدارس علمیه حافظین قرآن سراسر کشور در مدرسه امام خمینی(ره) شهر کرمانشاه، گفت: انس با قرآن زمینه ای آسان برای هدایت انسان است و با هدایت کلام الهی نور خدا بر دل و جان آدمی خواهد تابید.

نماینده ولی فقیه در استان کرمانشاه با تمسک به حدیث پیامبر اکرم(ص) که می فرمایند:« إِنَّ لِرَبِّكُمْ فِی أَیَّامِ دَهْرِكُمْ نَفَحَاتٍ أَلَا فَتَعَرَّضُوا لَهَا.» در ایام عمر شما نسیم هایى وجود دارد، با همه وجود این فرصت ها و نفحات الهیه را براى خود بگیرید، افزود: در سنین جوانی شما بدنبال اُنس با قرآن باشید که همدمی با کتاب خدا برکاتش در دنیا و آخرت شامل حال شما خواهد شد.

وی خاطر نشان کرد: از وظیفه خود در قبال قرآن کوتاهی نکنید و از این فرصت استفاده لازم را ببرید و روح و روان خود را با قانون الهی آشنا نمائید.

آیت الله علما با بیان اینکه انس با قرآن آرامش روح و روان را در پی دارد و تنها اَنیس واقعی انسان قرآن است چون کلام خداست، گفت: همه والدین، فرزندان، رفقا، انسان را ترک می کنند و تنها می گذارند، ولی این انس با قرآن و کلام خداست که مونس انسان خواهد ماند.

رئیس شورای حوزه علمیه کرمانشاه با بیان کلام امیرالمومنین(ع) که فرمودند:« الفُرصَه تمُّر مرِّ السَحاب فانتَهِزوا فُرَصَ الخَیّر» فرصت مانند ابر از افق زندگی می‌گذرد، مواقعی که فرصت‌های خیری پیش می‌آید غنیمت بشمارید و از آن‌ها استفاده کنید.»، ابراز داشت: چه فرصت خیری بهتر از بهار جوانی که اگر در مسیر قرآن قرارش دهیم تمام وجود انسان مملو از نور خدا می شود و خیرات و برکاتش هم به سایر بندگان پروردگار می رسد.

*حوزه نیوز

به گزارش مهر؛طبق روال چهارشنبه‌ها شامگاه اولین چهارشنبه از دومین ماه فصل تابستان و در ایام تعطیلات تابستانی درب حسینیه‌ای قدیمی در کوچه‌های باریک و محله قدیمی گلشن در پایتخت بر روی مشتاقان معارف اسلامی باز بود. با وجود سایه سنگین تعطیلات تابستانی و حتی تعطیلات حوزه، این حسینیه نورانی تعطیل نبود، بلکه شاهد حضور اقشار مختلف مردم خصوصاً جوانان و طلاب حوزوی بود که از اقصی نقاط تهران و حتی اطراف خود را به این مکان معنوی رسانده بودند، تا ره توشه‌ای معنوی کسب نمایند.

سخنرانی هفتگی درس اخلاق آیت الله شیخ محمد علی جاودان، از شاگردان مرحوم آیت الله حق شناس (ره) و نوه آیت الله شیخ مرتضی زاهد، بعد از قرائت زیارت آل یاسین و تلاوت سوره یاسین آغاز شد و این استاد اخلاق در این جلسه درباره کسب شادمانی‌های آخرت با انجام عمل صالح در دنیا سخن گفت.

شادمانی دنیا گذرا و شادمانی آخرت ابدی است

آیت الله جاودان شادمانی دنیا را گذرا و شادمانی آخرت را ابدی دانست و گفت: دنیا برای انسان‌ها گاهی شادمانی و گاهی غم و غصه به همراه دارد که این امر طبیعی است. برای همه انسان‌ها نیز عواملی در دنیا پیش می‌آید که آنها گاهی شادمان و گاهی غمگین هستند.

وی ادامه داد: اما عالم آخرت این چنین نیست و شادمانی آخرت ابدی است. انسان در دنیا عملی را انجام می‌دهد که پاداش آن شادمانی آخرت است و برای بعضی‌ها این شادمانی از همان لحظه مرگ آغاز می‌شود و برای برخی دیگر این شادمانی از برزخ و برخی از قیامت شروع می‌شود. کسب شادمانی آخرت بستگی به عمل انسان در دنیا دارد و این شادمانی آخرت به هیچ وجه قابل مقایسه با شادمانی در دنیا نیست. مهم این است که انسان عامل شادمانی آخرت را در دنیا کسب و تحصیل کند.

ایمان؛ مهمترین عامل کسب شادمانی آخرت

آیت الله جاودان به عامل و علت شادمانی آخرت اشاره نمود و بیان کرد: عامل اصلی شادمانی آخرت ایمان به خدا و آخرت است. ایمان به خدا و آخرت عامل اصلی این شادمانی است و به هر مقدار انسان در دنیا درجه ایمان او بیشتر باشد، در آخرت از شادمانی بیشتر برخوردار است و سرمایه آخرت او بیشتر است.

وی افزود: بنابراین اگر انسان بتواند در دنیا ایمان را کسب کند و آن را پرورش داده و تقویت کند به جایی می‌رسد که به شادمانی آخرت خواهد رسید و برای بعضی‌ها بهشت و شادمانی آخرت از همین دنیا شروع می‌شود و در همین دنیا در بهشت هستند و ترس و اندوهی هم ندارند. خداوند نیز در قرآن می‌فرماید: «أَلَا إِنَّ أَوْلِیَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ»، (آیه ۶۲ سوره یونس: آگاه باشید! یقیناً دوستان خدا نه بیمی بر آنان است و نه اندوهگین می‌شوند.)

این استاد حوزوی ادامه داد: حالا این افراد چه کسانی هستند که خوف و ترسی ندارند؟ در آیه بعد قرآن درباره آنها می‌فرماید: «الَّذِینَ آمَنُوا وَکَانُوا یَتَّقُونَ»، (آیه ۶۳ سوره یونس: آنان که ایمان آورده‌اند و همواره پرهیزکاری دارند.) این افراد اول به ایمان رسیدند که این ایمان کسب شده عامل این شادمانی است که علاوه بر شادمانی این افراد دیگر ترس و اندوهی ندارند و اصلاً ترس و اندوه سراغ این افراد نمی‌آید.

مراتب ایمان و مرتبه بالاتر آن

آیت الله جاودان با اشاره به مراحل و مراتب ایمان اظهار کرد: اولین قدم در کسب ایمان این است که برای انسان حوادثی پیش می‌آید که او را به خدا و آخرت معتقد می‌کند و این یک ایمان مقدماتی و اولیه است. مثلاً فرد در این زمینه کتابی می‌خواند یا اینکه پای سخن عالمی می‌نشیند و به خدا و آخرت ایمان می‌آورد و معتقد می‌شود. اما بعد از کسب این ایمان مقدماتی یک ایمان بالاتر هم داریم و آن ایمانی است که به عمل رسیده است، که این ایمان همان ایمانی است که خداوند در قرآن این افراد را الذین آمنوا خطاب کرده است. گفته‌اند این مرحله از ایمان، ایمانی است که با عمل کسب شده است و این ایمان بالاتر از ایمانی است که با خواندن کتاب و شنیدن سخن عالمی درباره خدا و آخرت کسب شده باشد.

وی ادامه داد: حالا این ایمانی که به مرحله عمل رسیده یک ایمان جدید در دل انسان ایجاد می‌کند. افرادی که چنین ایمانی را کسب کرده‌اند دیگر سالهای عمر خود را در مواظبت و مراقبت از اعمال و رفتار خود هستند که خطایی از آنها سر نزند. این افراد دیگر مواظب چشم و گوش و زبان خود هستند و همین طور دیگر اعضای بدن خود که گناهی و خطایی از آنها سرنزند و این مراقبت شدید را دارند و دائم از خدا می‌ترسند.

این مؤلف و محقق حوزوی افزود: حالا این ایمان در اثر عمل قوی شده و ثمره آن نیز شادمانی ابدی آخرت است و حتی برای این افراد از یک گوشه‌هایی یک ذره بهشت را در همین دنیا به آنها می‌چشانند. بعد خداوند می‌فرماید: «لَهُمُ الْبُشْرَیٰ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَفِی الْآخِرَةِ»، (آیه ۶۴ سوره یونس: در زندگی دنیا و در آخرت، شاد د.) حالا اگر کسی پای این مرحله از ایمان بایستند، این ایمان باعث زایش و رشد در او می‌شود. خداوند نیز می‌فرماید: اگر شما شکر نعمت را بجا بیاورید من نعمت شما را می افزایم.

گناه انسان را تحت ولایت شیطان قرار می‌دهد

آیت الله جاودان با هشدار نسبت به گناه کردن گفت: وقتی انسان در ابتدا برای اولین بار مرتکب گناه می‌شود، در مرتبه دوم آن گناه را راحت تر انجام می‌دهد و کم کم در تحت ولایت شیطان قرار می‌گیرد و دیگر در اختیار شیطان است. حالا اگر انسان در بار اول گناه کردن سریع بلند شود و آن را جبران کند، در مرتبه دوم کار برای شیطان سخت می‌شود. اما اگر جبران نکردید بار دوم شیطان راحت تر بر شما نفوذ می‌کند و شما را زمین می‌زند و بار سوم دیگر برای شیطان خیلی راحت تر است.

وی ادامه داد: کسانی که به یک گناه گرفتار شده و معتاد آن گناه شده‌اند، این افراد را شیطان در اختیار گرفته است و افسار و دهانه آنها در دست شیطان است.

یادآور می‌شود؛ جلسات سخنرانی هفتگی آیت الله شیخ محمد علی جاودان هر چهارشنبه از ساعت ۱۸:۴۵ دقیقه در حسینیه مرحوم آیت الله شیخ مرتضی زاهد واقع خیابان مصطفی خمینی، پایین‌تر از چهارراه سیروس، روبروی کوچه امامزاده اسماعیل (ع) بازار، محله گلشن، کوچه شهید بالاگر برای عموم مردم، خواهران و برادران برگزار می‌شود. و همچنین از سوی مؤسسه ایمان ماندگار مهد کودک جهت نگهداری کودکان در نظر گرفته شده است. در ابتدا این مراسم با سخنرانی کوتاه یکی از علما و سپس قرائن زیارت آل یاسین و تلاوت سوره یاسین آغاز و سپس آیت الله جاودان به ایراد سخنرانی خواهند پرداختد و در پایان نیز مختصر مداحی و روضه خوانی کوتاه برگزار می‌شود.

به قلم: امیرمحسن سلطان احمدی