می گویند ورزش روحیه اش را بهبود می بخشد، اما او تصور می کند توانی برای ورزش کردن ندارد. همین موضوع بهانه ای می شود برای بیکاری و تنها نشستن، غافل از این که همین بی تحرکی و انزوا می تواند تهدیدی باشد برای مصرف دوباره مواد مخدر و روی آوردن دوباره به اعتیاد.
لازم نیست حتما فردی معتاد شده باشد تا برای ترک کردن یا کسب نتیجه بهتر پس از درمان به ورزش روی بیاورد. فواید و نکات مثبت ورزش بیشتر از اینهاست و حتی برای پیشگیری از اعتیاد هم می توان از آن کمک گرفت. پدر و مادرهایی که نگران فرزندان شان هستند و می گویند برای پیشگیری از اعتیاد نوجوانان و جوانان، کاری از دست شان ساخته نیست باید بدانند ورزش های مناسب می تواند در پیشگیری از اعتیاد موثر باشد. متاسفانه این روزها اعتیاد به عنوان معضلی اجتماعی در جوامع مختلف مشاهده می شود و بسیاری از جوانان را که نیروهای فعال جامعه را تشکیل می دهند، گرفتار می سازد. با توجه به این که این پدیده در سراسر جهان روبه افزایش است، به نظر می رسد باید آگاهی بیشتری نسبت به این موضوع و روش های پیشگیری از آن داشته باشیم تا به بهترین شکل با آن مقابله کنیم.
دکتر هومن انگورانی، متخصص پزشکی ورزشی با اشاره به این موضوع به «جام جم» می گوید: راهکارهای متعددی برای پیشگیری از اعتیاد وجود دارد که می توان آنها را به افراد جامعه معرفی کرد و از آنها کمک گرفت؛ روش هایی از کسب مهارت های مختلف زندگی و آموزش این موارد به کودکان گرفته تا موارد خاصی که در مطالب علمی و پزشکی به آنها اشاره می شود.
این پزشک متخصص می افزاید: یکی از راهکارهایی که به نظر می رسد برای پیشگیری از اعتیاد موثر و کمک کننده است، افزودن ورزش و فعالیت های جسمی به برنامه روزانه زندگی است.
این استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران، پیروی از یک سبک زندگی سالم همراه با فعالیت های ورزشی موثر را که در محیطی مناسب انجام می شود، عاملی بازدارنده از اعتیاد برای کودکان و نوجوانان می داند و یادآور می شود: برای پیشگیری از اعتیاد و دیگر معضلات اجتماعی علاوه بر فراهم کردن یک سبک زندگی سالم برای کودکان و نوجوانان، باید آنها را از رفتارهای پرخطر دور کرد.
وی ادامه می دهد: اصلاح رفتارها، کاهش رفتارهای پرخطر و همین طور افزودن یک برنامه ورزشی مناسب و سالم که در محیطی ایمن انجام می شود، برای پیشگیری از بروز اعتیاد بویژه در گروه سنی کودکان و نوجوانان اهمیت ویژه ای دارد.
مقابله با مصرف دوباره پس از ترک
مسلما برای درمان اعتیاد و ترک مصرف مواد مخدر باید به جنبه های مختلفی توجه داشت. دکتر انگورانی ضمن بیان این که درمان اعتیاد، درمانی چندوجهی و چندجانبه است، خاطرنشان می کند: برای طی کردن روند درمان اعتیاد، غیر از درمان های جسمی و سم زدایی و همین طور درمان هایی که از برگشت و عود دوباره مشکل پیشگیری می کند، روش هایی پیشنهاد می شود که به کمک آنها می توان احتمال عود را کاهش داد.
با توجه به این که یکی از بزرگ ترین مسائل و مشکلات در زمینه ترک اعتیاد، احتمال مصرف دوباره مواد است، این متخصص پزشکی ورزشی یادآور می شود: نباید فراموش کنیم شخصی که درمان شده و سم زدایی را انجام داده و اکنون از نظر جسمی پاک است، همیشه در معرض خطر مصرف دوباره مواد قرار دارد. بر همین اساس باید راهکارهای مناسبی به این افراد توصیه شود که به کمک آنها احتمال بروز چنین مشکلی به حداقل برسد.
آن طور که این استادیار دانشگاه می گوید، یکی از این روش ها که مطالعات علمی نیز آن را ثابت کرده است، در پیش گرفتن و پیروی از سبک زندگی مناسب و شرکت کردن در برنامه های ورزشی است که می تواند احتمال مصرف درباره مواد را کاهش دهد. به عبارت دیگر، احتمال استفاده دوباره از مواد برای کسانی که زندگی کم تحرکی دارند، در مقایسه با افرادی که به ورزش و فعالیت جسمی روی آورده اند، بیشتر است.
این متخصص پزشکی، ورزشی به معتادانی که درمان شده و از نظر جسمی شرایط مناسبی برای ورزش کردن دارند، توصیه می کند پس از مشورت با متخصصان، برنامه ای ورزشی علمی و مناسب را زیر نظر آنها اجرا کنند.
بهترین ورزش ها پس از ترک
کسانی که سال ها از مواد مخدر استفاده کرده اند، ممکن است براحتی سمت ورزش نروند و مشغول فعالیت های جسمی نشوند. دکتر انگورانی به این افراد توصیه می کند زمانی که شرایط جسمی شان از سوی پزشک بررسی و شرایط آمادگی جسمانی آنها سنجیده شد و همچنین موقعیت روحی و روانی آنها هم مورد ارزیابی قرار گرفت، با متخصصان مشورت کرده و برنامه ورزشی مناسب را دریافت کنند.
به گفته وی، براساس شرایط هر فرد باید برنامه ورزشی مناسب و ملایمی برای او تعریف شود و در اختیارش قرار بگیرد. شدت ورزش هم باید بتدریج و باتوجه به توانایی فرد افزایش یابد. همچنین توصیه می شود این افراد حتما در ورزش های گروهی شرکت کنند و سلایق شان در نظر گرفته شود.
اعتیاد میان ورزشکاران
اگر قرار است ورزش و فعالیت های جسمی، خطر بروز اعتیاد را کاهش دهد پس نباید ورزشکار معتاد داشته باشیم. خیلی اینچنین فکر می کنند و باور دارند کسی که ورزش می کند، هرگز به مواد مخدر روی نخواهد آورد. در صورتی که به گفته دکتر انگورانی، همان طور که نقش ورزش در پیشگیری و درمان اعتیاد مشخص شده است، متاسفانه طی سال های اخیر برخی رشته های ورزشی، جوانان را به سمت سوءمصرف داروهای غیرمجاز و نیروزا نیز سوق داده که این موضوع می تواند عاملی برای ایجاد اعتیاد میان گروهی از ورزشکاران باشد.
می گویند مصرف مکمل ها دروازه ورود به مصرف داروهای غیرمجاز است و مصرف داروهای غیرمجاز هم دروازه ای برای ورود به مصرف مواد مخدر. این پزشک متخصص با بیان این مطلب می افزاید: متاسفانه اکنون میان بسیاری از رشته های ورزشی، بویژه رشته هایی که به ورزش های قدرتی مانند بدنسازی، پاورلیفتینگ و زیبایی اندام مربوط می شود، جوانان بدون داشتن آگاهی و اطلاعات کافی به باشگاه های ورزشی مراجعه می کنند و با دیدن تبلیغات یا شنیدن حرف های دیگران، تصمیم می گیرند راهی ساده و کوتاه برای رسیدن به هدف شان که همان تقویت عضلات و حجم دادن به آنهاست، پیدا کنند. به همین دلیل هم به مصرف مواد و مکمل های مختلفی روی می آورند که به آنها پیشنهاد داده می شود.
این متخصص پزشکی ورزشی توضیح می دهد: متاسفانه بسیاری از این مکمل ها از راه های غیرقانونی وارد کشور می شود و آلوده به ترکیباتی غیرمجاز است. از طرفی هم روش مصرف بسیاری از این داروها به شکل تزریقی است که خود این تزریق ها می تواند زمینه ساز بروز رفتارهای پرخطر باشد. همچنین آن طور که مطالعات نشان می دهد، ورزشکارانی که از این ترکیبات به مقدار بیشتری استفاده می کنند، در آینده هم بیشتر از دیگران در معرض خطر سوءمصرف مواد قرار می گیرند.
وی با اشاره به مطالعه ای که در این زمینه و در ایران انجام شده است، می گوید: در این پژوهش حدود هزار ورزشکار از سالن های بدنسازی مختلفی که در سطح شهر تهران وجود دارد، با پرسش نامه هایی مورد ارزیابی قرار گرفتند که متاسفانه آمار به دست آمده درباره مصرف مواد نیروزا، بسیار زیاد بوده و حتی مصرف ترکیبات مخدری مانند آمفتامین و حشیش نیز از سوی درصد قابل توجهی از این ورزشکاران ذکر شده بود.
دکتر انگورانی می گوید: همان طور که درباره فواید ورزش و نقش مثبت آن صحبت می شود، برای پیشگیری از بروز رفتارهای پرخطر باید نظارتی علمی و دقیق همراه با افزایش آگاهی ورزشکاران داشته باشیم تا جوانان و نوجوانان را از این خطرها دور نگه داریم.
