مردم خداجوی استان كهگیلویه و بویراحمد ماه مبارك رمضان با آداب و رسوم ویژه‌ای در این میهمانی باشكوه شركت می‌كنند.

به گزارش خبرنگار افتخاری ایكنا در یاسوج، در رایحه دل‌انگیز بهار قرآن، مردم محله‌های شهر و روستاها با خانه تكانی دل‌ها در ایجاد فضای مناسب برای این میهمانی باشكوه مهیا می‌شوند.

بیدار شدن در سحرهای رمضان با بانگ قرآن مساجد و حركت جارزن‌ها در كوچه‌های روستایی، جلوه‌ای از زیبایی‌های رمضان در كهگیلویه و بویراحمد است.

افطارهای دسته جمعی و جلسات قرآنی در خانواده‌ها، توزیع نذر، دید و بازدیدهای بستگان و به‌جا آوردن سنت حسنه صله رحم از دیگر بركات ماه مبارك رمضان در این استان است.

از جلوه‌های ویژه این ماه در استان، رقابت معنوی كودكان برای گرفتن روزه و دریافت هدیه از سوی پدر خانواده است.

از سوی دیگر در‌ماه مبارک رمضان طرح اطعام سالمندان با عنوان هلال رأفت برگزار می‌شود. به‌طور معمول در این طرح 66 تن از خادمان حرم مطهر حضرت محمد‌هلال‌بن‌علی(ع) به همراه اعضای هیأت امنای آستان مقدس ضمن عیادت از سالمندان مرکز گلابچی کاشان، غذای تبرکی حضرت را بین همه آنها توزیع می‌کنند.

در این آیین، خادمان حرم حضرت‌محمدهلال‌بن‌علی(ع) درحالی‌که لباس مقدس خادمی حضرت را بر تن دارند، با حضور خود، رایحه خوش حرم را برای تقویت امید و افزایش روحیه و نشاط سالمندان به فضای مرکز نگهداری سالمندان گلابچی ‌می‌برند و سنت نیکوی عیادت از سالمندان راکه برگرفته از معارف و سیره عملی ائمه اطهار است به جای می‌آورند.

آستان مقدس حضرت محمد هلال بن علی(ع) در شهرستان آران و بیدگل، در شمالی‌ترین نقطه استان اصفهان واقع شده است.

همچنین طبق سنت سال‌های گذشته بیش از 20هیأت مذهبی کاشان در سالروز شهادت امام‌علی‌(ع) و روز ‌زیارتی حضرت محمد‌هلال‌بن‌علی‌(ع) در قالب دسته‌های سینه‌زنی و زنجیر‌‌زنی در صحن مطهر به اقامه عزا می‌پردازند.

500 زائر حضرت محمد‌هلال‌بن‌علی‌(ع) نیز برای هفتمین سال متوالی در قالب کاروان هیأت انصار‌حسینی کاشان برای تسلیت به فرزند بلافصل امیر‌المؤمنین‌(ع) و اقامه عزا در حرم مطهر با‌ پای پیاده مسیر کاشان تا حرم مطهر را طی خواهند کرد.

عزاداری سنتی هیأت‌های مذهبی نجفی‌ها، کربلایی‌ها و کاظمینی‌ها و هیأت‌های مذهبی شهرهای آران و بیدگل و نوش‌آباد از دیگر برنامه‌های سالروز شهادت امام‌علی‌(ع) در حرم‌مطهر است.

همچنین ورزشکاران کاشانی در قالب کاروان دوچرخه‌سواری مسیر کاشان تا حرم مطهر حضرت محمدهلال‌بن‌علی(ع) را رکاب می‌زنند.

حدود دو قرن پیش که یکی از علمای بزرگ و صاحب فضیلت کاشان، حضرت آیت‌الله ملاحبیب‌الله شریف کاشانی در رؤیایی معنوی، گلایه رسول خدا از عدم‌زیارت حضرت‌محمدهلال‌بن‌علی(ع) در خطه آران را می‌شنود، خود همراه کاروانی از مؤمنان کاشانی برای عرض ارادت به آستان مقدس فرزند علی‌بن‌ابیطالب‌(ع) با پای پیاده به راه می‌افتد و زائر بارگاه نورانی حضرت‌محمد‌هلال‌بن‌علی‌(ع) می‌شود.

براساس آن سنت دیرینه، 21رمضان سالروز شهادت مولی‌الموحدین علی‌بن‌ابیطالب(ع)، روز زیارتی حضرت محمد هلال‌بن‌علی(ع) نام می‌گیرد و هیأت‌های مذهبی و عاشقان اهل‌بیت‌(ع) از شهرهای اطراف به‌ویژه کاشان در صحن مطهرش حضور یافته و با تسلیت به محضرش به اقامه عزا می‌پردازند.

منبع: همشهری، شماره 5736، صفحه 9

سنتهای رایج ماه رمضان در استان زنجان مردم استان زنجان ماه رمضان را فرصت مغتنمی برای عبادت، خودسازی و تذهیب روح و نفس می‌دانند و خود رااز ماه‌های رجب و شعبان برای شركت در ضیافت الهی آماده می‌كنند.
مومنان این خطه با غبارروبی از مساجد، امامزاده‌ها، تكایا و منازل و خرید اقلام و مایحتاج ضروری خود، از روزهای پایانی ماه شعبان رسما به پیشباز رمضان، ماه نزول قرآن می‌روند.
روزه‌داری مومنین زنجان معمولا همزمان باآخرین روز ماه شعبان‌المكرم و برخی مواقع نیز یك هفته قبل از آغاز ماه رمضان، تحت عنوان "روزه پیشباز" آغاز می‌شود و عیدسعید فطر خاتمه می‌یابد.
درطول ماه رمضان كه به زبان تركی "اوروشلیق" خوانده می‌شود مساجد، اماكن مقدس و نمازخانه‌های این استان مملو از جماعت روزه‌داری می‌شود كه‌با انگیزه تكمیل عبادت و كسب فیض بیشتر، نمازهای یومیه را به‌جماعت اقامه می‌كنند.
فعالیت‌های دینی و مذهبی در این ماه در شهرها و روستاهای استان به‌اوج خود می‌رسد و كلاس‌های ویژه قرایت، تفسیر و تعلیم قرآن، جلسات احادیث، علوم دینی و فقهی به‌طور گسترده در اماكن مقدسه و منازل مردم برگزار می‌شود.
آحاد مختلف مردم این استان از قدیم‌الایام اعتقاد دارند، ماه رمضان با خود خیر وبركت می‌آورد و اعضای خانواده‌ای كه‌در آن روزه‌خوار بدون عذر موجه وجود داشته باشد از نعمات و بركات بیكران ضیافت خداوندی محروم می‌شوند.
مردم زنجان روزه گرفتن در دهه اول ماه مبارك رمضان را "یوقوشا داشینان- چیخماق" (حركت در سربالایی تند كوه با بار سنگ)، ده روز دوم این ماه را "یوقوشا كرپیجینن چیخماق" (بالارفتن از دامنه‌كوه با بار خشت) و روزه‌داری در دهه سوم این ایام پربركت را "انیشه قاشماق سو ایچماق كیمیندی" (پایین آمدن از دامنه كوه مثل آب خوردن است) تعبیر می‌كنند.
به‌اعتقاد مردم زنجان، در ماه مبارك رمضان اعضای بالغ خانواده‌ها از ثواب روزه‌های كله‌گنجشكی كودكان و افراد نابالغ برخوردار می‌شوند و به‌همین خاطر، والدین كودكان خودرا به‌گرفتن روزه نصفه‌روز ترغیب می‌كنند و درقبال پرداخت وجهی، روزه كله‌گنجشكی آنان را می‌خرند.
مردم این منطقه در شب‌های قدر نیز با برپایی آیین‌های ویژه و خاصی از قبیل دعا و نیایش، شركت در محافل معنوی دعای جوشن كبیر، دعای فرج امام زمام و ابوحمزه، اقامه نماز هفت قل‌هواللهی، حضور درمساجد و تكایا و قرآن‌سرگرفتن، 19‌و 21‌و 23‌ماه مبارك رمضان را گرامی می‌دارند.
خواندن سوره‌های عنكبوت، روم، دخان و قدر از دیگر باورهای كهن مردم این استان است كه در شب‌های قدر عملی می‌شود.
برپایی جشن و شادی در شب بیست و هفتم ماه رمضان (شب قتل ابن ملجم مرادی) تا هنگام سحر و خوردن كله‌پاچه‌ای كه همراه با سیر پخته شده‌است برای افطار و سحری در این شب نیز جزیی از باورهای مردم زنجان را تشكیل می‌دهد.
دوختن كیسه برات "برات كیسه‌سی" در آخر ماه رمضان به تعداد اعضای خانواده نیز از آداب ورسوم مردم این منطقه است و مادر خانواده این كیسه را درمسجد و بین دو نماز ظهر و عصر و دعاهای تعقیبات نماز، با پارچه سفید چلواری و نخ و سوزن كارنكرده می‌دوزد.
برای بریدن نخ و پارچه این كیسه به‌جای چاقو و قیچی از دندان‌ها استفاده و یك سكه "پول" نیز در قسمت پایین آن قرار داده می‌شود.
به‌اعتقاد زنجانی‌ها اگر این كیسه‌ها توسط پنج زن سیده كه اسامی آنها فاطمه یا یكی‌از القاب حضرت زهرا (س) باشد لمس شود، بركت و نعمت خدا به‌همراه این كیسه‌ها به خانه‌های آنان وارد می‌شود و اعضای خانواده به آرزوی خود می‌رسند.
خواندن نماز مغرب و عشا پس از قرایت دعا و آیاتی از قرآن كریم چون سوره مباركه قدر به‌تعداد سه یا هفت بار قبل‌از خوردن اولین لقمه افطاری از دیگر آداب و رسوم زنجانی‌ها به‌شمار می‌رود و روزه‌داران این دیار معمولا افطار خود را با خرما و یا نمك باز می‌كنند.
زنجانی‌ها در سال‌های دور كه وسایل ارتباطی چون رادیو و تلویزیون به‌ندرت و تنها در منازل تعدادی از متمولین شهر یافت می‌شد، زمان افطار را بااستفاده از رشته‌های نخ سیاه و سفید تعیین می‌كردند.
به‌همین منظور دو رشته نخ سیاه و سفید را در مقابل چشم قرار داده و زمانی كه چشم قادر به تشخیص این دو رنگ از هم نمی‌شد، افطار می‌كردند.
آش كشك،‌اش ترش، شیربرنج،‌اش بلغور، تاس كباب، فرنی، كله پاچه، حلوا، آبگوشت كوفته، كالاجوش، پیاز آب، سوپ، رنگینك و انواع خورشت‌ها از جمله غذاهایی است كه برای افطاری و سحری خانواده‌ها طبخ می‌شود.
نان‌چایی، بربری، فتیر، شیرمال روغنی و شیرین، زولبیا وبامیه و پشمك نیز از جمله نان‌ها و شیرینی‌های سنتی است كه بیشتر در ماه مبارك رمضان در این استان پخت و عرضه می‌شود.
تورنا بازی، گل یا پوچ و گرداندن انگشتر توسط اوستا دربین گروه، دبرنا و شاه‌وزیر نیز از جمله بازی‌های سنتی‌است كه هنوز در ایام ماه مبارك رمضان پس‌از بازكردن افطاری، در قهوه‌خانه‌های سنتی و یا منازل و شب نشینی‌ها توسط نوجوانان، جوانان و حتی بزرگسالان انجام می‌شود.
زنجانی‌ها همچنین عادت دارند در ایام ماه مبارك رمضان، كدورت و اختلاف‌های فیمابین را برطرف و نسبت به‌هم محبت بیشتری ابراز كنند چراكه معتقدند لطف خدا بیشتر شامل حال كسانی می‌شود كه دل مومن روزه‌داری را شاد می‌كند.
تهیه و توزیع مایحتاج عمومی از قبیل برنج، روغن، گوشت و آرد بین افراد و خانواده‌های نیازمند در آستانه ماه مبارك رمضان و همزمان با شب‌های قدر نیز از دیگر آدابی است كه‌از سالیان دور بین زنجانی‌های اصیل رایج است.

در زمان‌هایی که مثل امروز وسایل ارتباط جمعی گسترده نبود در اردبیل توپی بزرگ در محلی وسط شهر که به آن قلعه گاباغی می‌گفتند و امروزه به پارک ملت مشهور است، وجود داشت.

هنگام افطار یک توپ شلیک می‌شد و روزه‌داران با شنیدن صدای توپ می‌فهمیدند که افطار شده و می‌توانند روزه خود را باز کنند.

اما امروزه شنیدن بانگ اذان از رادیو و تلویزیون جای توپ قلعه‌گاباغی را گرفته و در میان اذان‌های زیبایی که از صداوسیما شنیده می‌شود، اذان مرحوم مؤذن‌زاده برای مردم کشورمان و به‌خصوص برای اردبیلی‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد.

اذان زیبا و ماندگار استاد مؤذن‌زاده که به‌عنوان میراث معنوی و فرهنگی کشورمان به ثبت رسیده امروزه بخشی از فرهنگ رمضانی کشورمان شده است به‌طوری که یک رمضان است و یک اذان رحیم مؤذن‌زاده اردبیلی! مگر می‌شود در‌ماه مبارک رمضان صدای اذان دوست داشتنی این استاد مسلم را مهمان قلب روزه‌داران ندید؟

تعطیلی شهر هنگام افطار

بسته‌شدن مغازه‌ها هنگام افطار از دیگر رسومی است که هنوز در اردبیل به تاریخ نپیوسته است.

در این‌ماه تمامی مغازه‌ها به غیر از غذاخوری‌ها هنگام افطار بسته می‌شوند حتی اگر کسی زمان نزدیکی افطار را نداند از حرکت و جنب و جوش عظیم بین مردم و بسته‌شدن مغازه‌ها متوجه رسیدن زمان افطار می‌شود.

یاد اموات در شب دوم ماه

یکی از رسوم قدیمی در اعیاد، یادکرد امواتی است که اخیرا درگذشته‌اند. در‌ماه مبارک رمضان نیز که به عقیده مردم اردبیل، عید محسوب می‌شود، برای درگذشتگانی که طی یک سال اخیر فوت کرده‌اند، در تکایا، مساجد و یا منازل بستگان آنان مجلس ترحیم برگزار می‌شود.

طبق سنت دیرین مردم این منطقه، هر سال در دومین شب از‌ماه مبارک رمضان، این قبیل مراسم یادبود برگزار شده و مؤمنان با برگزاری مجلس ختم، جای خالی درگذشتگان را در نخستین رمضان بعد از درگذشت آنان، با قرائت قرآن کریم و فاتحه‌خوانی، پر می‌کنند.

تشویق سال اولی‌ها

طبق یک سنت قدیمی دختران و پسران نوجوان که تازه بالغ شده و نخستین رمضان دوران تکلیف خود را می‌گذرانند، از سوی والدینشان به انحای مختلف مورد تشویق قرار می‌گیرند.

بارز‌ترین شکل آن، این است که پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها، با ترتیب دادن یک مهمانی افطاری، همه سال اولی‌ها و مؤمنان تازه بالغ را دعوت کرده و با دادن هدیه‌ای کوچک، آنان را به انجام تکالیف الهی و فرایض دینی تشویق می‌کنند.

دوختن کیسه برکت

از دیگر رسوم استان اردبیل و شهرهای اطراف دوختن «کیسه برکت» است که همزمان با آخرین جمعه‌ماه رمضان در مساجد شهرستان مشکین‌شهر برگزار می‌شود.

دوخت این کیسه‌ها که در آخرین روز‌ ماه مبارک رمضان و معمولا با ختم 30جزء قرآن کریم تمام می‌شود، براساس یک باور دینی و مذهبی توسط زنان و دختران مشگین شهری انجام می‌شود.

این کیسه‌ها که بین مردم به برکت توربافی، معروف است، از پارچه نذری تهیه می‌شود و پس از آماده‌شدن، مقداری نمک و وجه نقد در آن قرار داده می‌شود. خانواده‌ها پس‌انداز خود را در طول سال داخل این کیسه قرارداده و در سفرهای زیارتی و کارهای عام‌المنفعه مورد استفاده قرار می‌دهند.

منبع: همشهری، شماره 5736، صفحه 10

در این میان آداب ماه مبارک رمضان، یکی از مصادیق فرهنگ عامه مردم دیار است که با ریشه های عمیق مذهبی مورد توجه همگان قرار دارد .
این رسوم از قرن ها پیش دارای غنای ویژه ای است و مردم با شوق هر چه تمام آن را به جا می آورند .
از نیمه ماه شعبان چهره ظاهری شهرها دگرگون می شود و مردم نیز با جنب و
جوش به آماده کردن خود برای استقبال از ماه مبارک رمضان می پردازند .
مردم استان یزد چند روز قبل از ماه مبارک رمضان به نظافت و پاکسازی خانه ها و مساجد پرداخته و به استقبال این ماه پربرکت می روند .
آنها نظافت و خانه تکانی را هنگام روز انجام می دهند زیرا اعتقاد دارند که جارو کردن در شب کراهت دارد .
شب باید خانه تمیز باشد زیرا شیطان در محل کثیف ماندگار می شود، به این
دلیل خاکروبه را نیز قبل از غروب آفتاب از خانه بیرون می برند .
مردم استان یزد معتقدند، همانگونه که در این ماه مبارک به تزکیه روح توجه می شود، باید به نظافت محل عبادت و سکونت نیز پرداخت .
کلوخ اندازان، از جمله آداب و رسومی است که مردم مؤمن یزد با انجام آن به استقبال ماه مبارک رمضان می روند .
مراسم کلوخ اندازان، به این شکل است که خانواده ها در کنار یکدیگر یک روز
را به شادی می پردازند. علت نامگذاری این روز به کلوخ اندازان مشخص نیست
ولی شاید بتوان آن را بهانه ای دانست که افراد در کنار بزرگ تر خانواده
جمع شده یا برای تفریح و شادی به دامن طبیعت پناه ببرند .
در میان غذاهای مطبوعی که در این روز از سوی مردم طبخ می شود، نوعی آش است که در اصطلاح محلی به آن" شولی" می گویند .
مردم استان یزد برای رؤیت هلال اول ماه رمضان ، غروب روز آخر ماه شعبان
بالای پشت بام و مناره های مساجد رفته و با نگاه عمیق به آسمان ماه را جست
وجو می کنند و در صورت مشاهده، اعمال مخصوص این ماه را به جا می آورند .
اگر به علت ابری بودن آسمان، رؤیت هلال اول ماه ممکن نباشد افرادی را به
آبادی ها و شهرهای نزدیک که افق شان با شهرها یکی باشد می فرستند که در
اصطلاح به این عمل "قاصد در کردن" می گویند .
اگر تا هنگام سحر دیدن ماه ثابت نشود مردم سحری را خورده و روزه می گیرند تا در صورت آغاز رمضان، از تکالیف دینی غافل نمانند .
از جمله آداب و رسوم مردم مؤمن استان یزد، در مورد دیدن ماه نو آن است که
به محض رؤیت ماه، چشمان خود را بسته و صلوات می فرستند و بر این باورند که
در موقع دیدن ماه هر حاجتی از خدا طلب کنند برآورده می شود .
همچنین از قدیم الایام برای بیدار شدن در سحرهای ماه مبارک رمضان و تشخیص وقت دقیق سحر از ستارگان استفاده می شد .
حتی برخی از مردم و از جمله خادمان مساجد یکی، دو ساعت به سحر مانده چراغ
هایی را روشن کرده و در نقاط مرتفع شهر و گلدسته مساجد می گذارند تا
سایرین با دیدن نور چراغ به نزدیک شدن سحر پی ببرند و با شروع اذان آن را
خاموش می کنند .
در ماه مبارک رمضان جلسات قرائت قرآن مجید در سطح مساجد یا منازل برای
مردان و زنان مؤمن این دیار از شور و هیجان ویژه ای برخوردار است .
از روز نخست ماه مبارک رمضان، بیشتر بانوان در منزل یکی از داوطلبان و یا
در مکتبخانه هایی گرد هم جمع شده و هر فردی جای خود را مشخص می کند .
در طول 30 روز ماه مبارک رمضان هر روز یک جزء از کلام وحی قرائت می شود تا کل قرآن مجید ختم شود .
بانوان مؤمن یزدی اعتقاد دارند که در جلسات ختم قرآن مجید در طول ماه
مبارک رمضان در پایان، سوره توحید به هر کسی برسد در کارش گشایش و زندگی
اش توأم با خیر و برکت در طول سال خواهد بود .
مردم یزد اعتقاد دارند که در شب های قدر ساعت به دنیا آمدن هر نوزاد و از دنیا رفتن هر شخص از طرف ملک مقرب خداوند معین می شود .
برای بزرگداشت این شب ها برنامه های ویژه ای در سطح مساجد استان برگزار می
شود که مهم ترین آنها قرائت قرآن ، نماز، دعاهای مخصوص شب قدر، احیا و شب
زنده داری تا اذان صبح با قرآن بر سر گذاشتن و طلب استغفار است .
مراسم احیا و شب زنده داری در شب های نوزدهم، بیست ویکم و بیست وسوم و در برخی از مساجد شب بیست و هفتم نیز برپا می شود .
از جمله آداب و رسوم مردم استان یزد در لیالی قدر، طبخ شام و دعوت از شب زنده داران و پذیرایی از آنهاست .
در روز شهادت مظلومانه حضرت علی (ع) نیز مردم در تکایا، حسینیه ها و مساجد
محل خود به راه اندازی هیأت های عزاداری و مراسم نخل برداری اقدام می کنند
که در نوع خود در کشور بی نظیر است .
واژه نخل که در زبان فارسی به معنای تابوت است، نمادی از تابوت حضرت
سیدالشهدا (ع) شناخته می شود که از چوب ساخته شده و به شکل برگ درخت است .
در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان مراسمی در سطح استان با عنوان " دوست دوست"، برگزار می شود .
در این مراسم و پس از اذان مغرب و عشا، عده زیادی از پسربچه ها با مراجعه
به در منازل محل خود اشعاری را در مدح و یاد علی (ع) با شعار "دوست دوست
علی دوست"، می خوانند و تقاضای هدیه می کنند .
مردم نیز با روی گشاده و سعه صدر از خوراکی هایی که قبلاً برای همین شب تهیه کرده اند به آنها می دهند .
برخی از مردم اعتقاد دارند این کار باعث برآوردن حوائج و همدردی با یتیمان کوفه و همدلی با مولا علی (ع) است .
در روز عید فطر مردم پس از خواندن نماز صبح به مساجد محل رفته و پس از
پذیرایی نماز عید را با شکوه هرچه تمام تر به جا می آورند و این روز را به
هم تبریک می گویند .

در ادامه برخی از این مراسم ویژه ماه مبارک رمضان معرفی شده است:

دم دم سحری

یکی از سنت‌های قدیمی مردم بوشهر که بیشتر در محلات قدیمی این شهر و در چهارمحل قدیمی این شهر برگزار می‌شده سنت قدیمی" دم دم سحری" است که توسط افرادی به اجرا گذاشته می‌شود.

این سنت قدیمی در زمانی که امکانات پیشرفته ای مثل ساعت زنگ دار، رادیو، تلویزیون نبوده که در سحرهای ماه مبارک رمضان، مردم با صدای آن بیدار شوند، اجرا می‌شده است.

افرادی که دم دم سحری اجرا می کرده اند، معمولا سه تا چهار نفر بوده‌اند و درحالی که یکی چراغ فانوسی به دست دارد ودیگری دمامی را به دوش می کشد به صورت گروهی اشعاری در وصف ماه رمضان می‌خواندند.

"خداوندا تو ستاری / همه خوابندتوبیداری" "به حق لا اله الاالله / همه عالم نگهداری" یکی از معروف ترین اشعاری است که در این سنت بسیار دیرینه خوانده می‌شود.

در حال حاضر به خاطر زندگی ماشینی و ظهور امکا‌نات این رسم کمرنگ شده ولی در بعضی از محله های قدیمی از جمله محله دهدشتی، کوتی، بهبهانی، شنبدی، جبری و بعضی از محله های قدیمی دیگر این رسم زنده نگه داشته شده است.

مراسم گلی گشو

آیین شبانه "گلی گشو"، گره گشو" یا "گره ‌گشای" یکى دیگر از سنتهاى به جاى مانده گذشتگان این بندر است که در شب ۱۵ ماه مبارک رمضان در میان اهالى مرسوم است.

مراسم گلی گشو که به معنی گشوده شدن گره، باز شدن گره‌، مجازا برطرف شدن مانع و آسان شدن کار است، هرچند دیگر در مرکز استان به فراموشی سپرده شده اما رگه هایی از آن را می توان در برخی شهرستانهای استان به ویژه در روستاها دید.

در این شب مقدس که مصادف با میلاد باسعادت حضرت امام حسن مجتبى (ع) است دسته هاى مختلف که عمده آنان از بچه‌هاى فقیر تشکیل مى شود با در دست داشتن کیسه و سردادن جملاتى نظیر «گره گشو سرت بشور، با آرد شو» اهالى را از آمدن خود به منازل خبر مى دهند.

مردم نیز باریختن برنج، گندم، شکلات و تنقلات دیگر در کیسه هایشان با هدف گشوده شدن مشکلات از آنان پذیرایى مى کنند.

اغلب خانواده‌ها دو روز پیش از برگزاری این‌آیین، مقداری گندم خیس می‌کنند و در روز چهاردهم گندمها را تفت داده تا در موقع آمدن گروه گلی گشو به آنها بدهند.

آیین آبی بنوش

آیین "آبی بنوش" یکی از سنت‌های رایج در شهرهای شمالی و حتی جنوبی استان بوشهر است که در آن مداحان ۱۵دقیقه قبل از اذان صبح با سردادن "آبى بنوش و لعنت حق بریزید کن"، "جانم فداى مرقد شاه شهید کن" نزدیک شدن اذان صبح را به روزه داران یادآورى مى کنند تا بتوانند با روحیه با نشاط در هنگام سحر به راز و نیاز و خوردن سحرى بپردازند.

عید تلخک

در روستاهای استان بوشهر به عید فطر، عید تلخک نیز گفته می شود. در این روز کسانی که در میان ماه رمضان عزیز از دست رفته دارند مراسم فاتحه خوانی برگزار می کنند ومردم برای تسلیت به دیدن آنها می روند.

سحرگاهان بعداز گفتن اذان صبح و نماز عید فطر مردم به زیارت اهل قبور می‌روند وبر قبر مرده‌های خود سفره می‌چینند.

سینه زنی سنتی

اجرای تعزیه، راه اندازی دسته‌های سینه زنی و سنج دمام در ایام شهادت حضرت علی (ع) یکی دیگر از سنتهایی است که با شکوه هرچه تمام تر در بندر بوشهر بویژه محله‌های مرکز شهر برگزار می‌شود.

این سنت که با شور و هیجان خاصی در بوشهر برگزار می شود یکی از سنت‌های ارزنده مردم استان بوشهر در ماه مبارک رمضان و محرم و صفر است که با وجود شیوه های جدید عزاداری همچنان عزاداری مورد علاقه مردم استان بوشهر است.

این نوع سینه زنی به صورت دایره ای است و مداح در میان سینه زنان مداحی می کند و به صورت مواج و دایره ای به سینه زدن مشغول می‌شوند که بسیار تماشایی و غم انگیز برگزار می‌شود.

کماچ، گرده، رنگینگ، زولبیا بامیه، آش زرد و حلوای انگشت پیچ از جمله غذاهای سنتی استان بوشهر است که در ایام رمضان در سفره‌های مردم این استان وجود دارد.

رمضان مانند همه ماهها نیست بلکه ما فوق ماههای دیگراست زیرا همانطورکه خداوند در قرآن فرموده رمضان ماه عبادت وخودسازی است وشب های قدر آن ازهرماه بالاتر است .
روزها، روزه داری ،شب ها شب زنده داری ، توبه و راز و نیازهای عمیق با خدا و خواندن دعا و قرآن،انگار این آخرین ماه رمضان عمر ما باشد .
به گزارش ایرنا روزه داری دربین ساکنان این استان از ماه شعبان شروع می شود چرا که برخی معتقدند روزه های واجب دارند که نتوانسته اند درسالهای گذشته بگیرند و یا روزه های مستحبی دارند تا ثواب ببرند .
روزهای آخر ماه شعبان بویژه سه روز آخر و بخصوص روز آخر که به روزه یوم الشک معروف است بیشتر به آن بها داده می شود چرا که عده ای نمی خواهند روزه 30روز ماه رمضان کم داشته باشند .
وقتی به انتهای ماه شعبان می رسید عده ای از قدیم الایام عادت دارند که غروب آن روز دربالای پشت بام و جاهای بلند و برخی هم با دستگاههای مدرن به انتظار دیدن ماه رمضان می نشینند تا ماه نو را خود ببیند ومطمئن شوند .
البته در بیشترسالها در این روزها ماه بدرستی با چشم عادی دیده نمی شود و بنا به اعلام ستاد استهلال رمضان همزمان با سراسر کشور رسمیت پیدا می کند .
با قطعی شدن ماه رمضان استان هرمزگان حال و هوای رمضان به خود می گیرد تقریبا خوردن و آشامیدن در ملاعام برچیده می شود و تا غروب هر روز به حرمت این ماه عزیز کسی به خود اجازه نمی دهد در بین مردم روزه خواری کند .
کسانی که توانایی گرفتن روزه در این ماه دارند چهره های معنوی و بندگی خدا از دور مشخص است و روزه را با جان و جسم خود لمس می کنند .
مردم این استان در این ماه اعتقاد به برکت نعمت های خدا دارند و در بین آنها به ماه برکت معروف است لذا هر نوع درآمد و افزایش رزق و روزی را مبدا و منشا آن دراین ماه می دانند .
دراین ماه آیین های زیادی از خواندن قرآن و دعاهای مستحبی ، نمازهای قضا و نماز و دعا برای پدر ومادر و درگذشتگان از سوی مردم خوانده می شود .
ربنای هرمزگان که ازسحرگاهان آغاز می شود تنها با خوردن افطاری به پایان نمی رسد و تا پاسی از شب ادامه دارد .
درماه رمضان مساجد هرمزگان بویژه در شهر بندرعباس بیش از ماههای گذشته شلوغ تراست و نماز گزاران پس ازاقامه نماز و مختصری افطاری معروف به لب گشودن افطار به خواندن یک جزء قران می کنند .
این رویه به مدت سی شب ادامه دارد و شب های قدر دعاهای مستحبی از قبیل جوشن کبیر و نمازهای مستحبی ،آیین های قرآن بر سرگذاشتن تا پاسی از شب ادامه دارد .
شب های قدر که معروف به شب های ضربت خوردن و شهادت حضرت علی (ع) هم است شب های قتل هم می گویند که علاوه برآین های یاد شده آیین های سوگواری شهادت مولای متقیان هم برگزار می شود .
خواندن 100رکعت نماز مستحبی و دعای معروف جوشن کبیر یا 100بند دربین ساکنان این خطه همچنان در شب های قدراز اهمیت وجایگاه خاصی برخوردار است .
دعای 100بند که همراه با هربار جمله الخوص خللسنا من النار یا رب به پایان می رسد به نخی که همراه دارند یک گره می زنند و پس از پایان دعا در جای مناسب نگه می دارندوبه دعای 100بند معروف است واعتقاد دارند که کسی که همراه داشته باشد و یا در خانه نگه داری کند با مشکل مواجه نمی شود .
از شب بیست ویکم رمضان آیین های ختم قرآن و فاتحه اموات نیز به مدت 9 شب در این استان به جریان می افتد و دراین شب ها برخی از مردم به یاد درگذشتگان خود بویژه درپدر ومادر،خواهر و برادر مراسم یاد بودی برگزار می کنند .
این برنامه ازاین قرار است که یک تا چند قاری معروف به ملا عصر به منزل خود دعوت می کنند و هریک یک جز قرآن را به نیت ثواب به روح اموات دعوت کننده تلاوت می کنند .
این رسم یک سابقه دیرینه در نزد هرمزگانیها دارد که هنوز برخی از آن یاد می کنند و معتقد ند که اموات آنها در ماه رمضان چشم انتظار هستند و این رسم در سال دوبار انجام می شود .
می گویند سرمنشا و خاستگاه این رسم قرآنی و نوعی گرامیداشت یاد وخاطره اموات ودرگذشتگان است و روح آنها با این کار شاد می شود .
این مناسبت نوعی احترام به اموات و به یاد آنها بوده و معتقد روح آنها دراین مجلس حاضر وانتظار دارد که به یاد آنها باشند و درشرایط عادی برخی از مردم درشب های دوشنبه وجمعه نیز پس از خوردن مقدار غذا یا میوه با خواندن یک با سوره حمد و سه بار سوره اخلاص ازمردگان خود یاد می کنند .
این رسم موجب می شود که اعضای یک فامیل که برخی به بیش از 100نفر می رسد در یک شب در منزل یکی ازآنها اقوام جمع شوند ویک نوع دیدوبازدید و احوالپرسی از هم دیگر هم تلقی می شود .
تدارک افطاری معمولا برعهده یک تا چند خانواده در یک محل است که از لحاظ مالی فشاری به دیگر اعضای خانواده بوجود نیاید .
از موضوع فاتحه اموات که بگذریم به خوراکی ها و شیرینی ها دراین ماه در هرمزگان بپردازیم که رنگین ترین بخش غذا را سفره افطار را تشکیل می دهد .
بیشتر مردم عادت دارند بطور معمول افطاری خود را با آب جوش یا چای کمررنگ و خرما و رطب بازکنند که دراین فصل خرمای تازه اعم از خزیزی ، مرداسنگ ، زرد و هلیلی در بازار موجود است .
به هنگام افطار خوراکی های دیگر مثل فرنی ، شیرینی و نان های محلی و همچنین رنگینه در سر سفره خودنمایی می کند که بیشتر مردم افطار خود را با این خوراکی ها اول باز می کنند و سپس نماز مغرب وعشا می خوانند و پس از یکی دوساعت شام صرف می کنند .
روزهای پایانی رمضان هم حال وهوای دیگری دارد که معروف به این است که صدحیف که ماه رمضان رفت و صد شکر که عید رمضان آمد .
مردم در روزهای پایانی رمضان به اسقبال عید می روند و پس ازاقامه نماز عید فطر برخی به زیارت اهل قبور می روند وبه یاد درگذشتگان خود قران و فاتحه می خوانند و برخی هم به دیدار بزرگترهای خود می روند .
یکی از سنت های حسنه مردم در روز عید فطر ،پرداخت فطریه و در اصطلاح محلی (سر روزه ) است که پیش از اقامه نماز عید فطر آماده می کنند که برخی در همان میعادگاه نماز تحویل میدهند وبرخی هم که افراد فقیر ونیازمندی می شناسند به خانه آنها می فرستند .
دراین روز بیشتر خانواده ها دیدار جمعی با تمام اعضای خانواده دارند که اکثر آنها در یک مهمانی بزرگ شرکت می کنند و پس از نهار ظهرعید رمضان به دیدار بقیه فامیل ودوستان خود می روند و این گونه ربنای ماه مبارک رمضان در هرمزگان شکل می گیرد .

اغلب مردم نیکشهر از نیمه دوم ماه شعبان، خود را آماده استقبال از ماه مبارک رمضان می‌کنند و با غبارروبی خانه‌ها و نظافت مساجد به پیشواز ماه مبارک می روند.

زنان نیکشهری قبل از آغاز ماه مبارک رمضان نیز علاوه بر تمیز کردن خانه خود، نظافت مساجد محله یا روستای خود را نیز برعهده می‌گیرند.

همچنین زنان به روشن کردن مشک و دود دادن مواد خوشبویی به نام "سوچکی" مشغول می‌شوند. سوچکی تکه‌های نازکی از یک درخت بسیار خوشبو است که معمولاً با مواد معطر دیگر آغشته شده است.

مردان نیز در آماده‌سازی مساجد برای استقبال از ماه مبارک رمضان کمک می‌کنند و با نصب چادر و تفکیک مکان زنان و مردان در مساجد، زمینه حضور زنان را برای استفاده از برکات این ماه مهیا می‌سازند.

با آغاز ماه مبارک رمضان هر شب قبل از اذان صبح، عده‌ای از مردم نیکشهر برای بیدار کردن اهالی با زدن طبل و خواندن اشعاری که اغلب از سروده‌های عامیانه منطقه است، مردم را هنگام سحر بیدار می‌کنند.

سحرخوانی توسط دو یا سه نفر انجام می‌شود و آن کس که بر طبل می‌کوبد، خواننده هم هست و همراهان وی نیز نقش همخوان را بازی می‌کنند.

شب‌ها بعد از نماز عشاء، نماز ۲۰ رکعتی اقامه می‌شود که به آن "تراویح" می‌گویند که از نظر اهل سنت این نماز در ماه مبارک رمضان فضائل زیادی دارد و خواندن آن برای روزه داران لازم است.

در شب‌های قدر، زنان بلوچ به صورت گروهی در خانه‌ها و مردان در مساجد به عبادت و تلاوت قرآن می‌پردازند.

مردان خانواده سعی می‌کنند فرزندانشان را همراه خود به مساجد ببرند تا از سخنان مولوی که پیرامون فضیلت این ماه مبارک و احیاء و زنده‌داری شب‌های قدر است بیشتر بهره ببرند.

در عشره اخیر ماه مبارک رمضان و همزمان با شب‌های قدر، روحانی محل به نمایندگی از همه مردم هر محله، در چادری که در گوشه‌ای از مسجد نصب شده است مراسم اعتکاف را برگزار می‌کند و شبانه روز به تلاوت قرآن و اقامه نماز و دعا و نیایش می‌پردازد و تا شب قبل از عید حق بیرون رفتن از مسجد را ندارد.

یک شب مانده به پایان ماه مبارک رمضان و اعتکاف، اهالی محل و نمازگزاران، مبلغی را به عنوان هدیه به فرد معتکف تقدیم می‌کنند.

زمانی که ماه مبارک رمضان پایان می‌یابد، مردم خود را برای روز عید سعید فطر آماده می‌کنند و در این روز با پوشیدن لباس نو به نزدیک ترین عید گاه محل سکونت که محلی برای اقامه نماز عید است، می‌روند.

حضور کودکان به همراه پدران و نزدیکان خود در عیدگاه‌ها از نکات جالب این مراسم معنوی است.

با پایان نماز عید و خواندن دعا، نمازگزاران بویژه اقوام و خویشاوندان به صورت دسته جمعی، صله رحم را بجا می‌آورند، همدیگر را در آغوش گرفته و از یکدیگر طلب بخشش و حلالیت می‌کنند.