تبیان، دستیار زندگی

از حضرت صادق - علیه السلام - منقول است :
حق تعالى ، ملكى را بر قبر رسول خدا - صلى الله علیه و آله - موكل گردانیده است كه آن را طهلیل مى گویند. و وقتى یكى از شما بر آن حضرت صلوات یا سلام فرستد، آن ملك به عرض همایون مى رسانند كه فلان كس ‍ سلام و صلوات فرستاده است و آن سلام را به قبر آن حضرت مى رساند
امام صادق - علیه السلام - فرمود:
هر كس بر پیغمبر و آل پیغمبر در هر روز یك صد بار، صلوات بفرستد، هفتاد فرشته او را در میان گیرند و آن صلوات را براى رساندن به رسول الله - صلى الله علیه و آله - از رفیق خود سبقت مى گیرند  رزمی

عقیل که پیرمرد عیالوارى بود، خدمت برادر خود امیرالمؤمنین حضرت على علیه السلام رسید و درخواست کرد تا از بیت المال به سبب خویشاوندى خود سهمیه بیشترى به او بدهد. امام آهنى را داغ کرد و نزدیك دست عقیل آورد، عقیل از ترس دست خود را مى کشد امام مى فرماید: اگر تو از این آتش ساده دنیا مى ترسى، من از عذاب و قهر ابدى خدا مى ترسم. امام حسن وامام حسین علیه ما السلام در کودکى بیمار شدند و رسول خداصلى الله علیه وآله
همراه اصحابش به عیادت آنان آمدند، هنگام خروج از منزل، مردم به حضرت على علیه السلام
پیشنهاد کردند که خوب است براى سلامتى این دو کودك سه روز روزه نذر کنید. امام پذیرفت و
هنگامى که بیمارى آنان برطرف شد حضرت على علیه السلام به همراه همسر خود حضرت
زهراعلیها السلام و بقیه خانواده روزه گرفتند. هنگام افطار در حالى که غذایى در منزل نبود و با زحمت بسیار کمى نان تهیه شده بود، همین که نماز مغرب را بجا آورده و خواستند افطار کنند صداى در خانه را شنیدند که شخصى مى گوید من فقیر و نیازمند هستم به من کمك کنید! آن بزرگواران نان خود را به فقیر داده و تنها با آب افطار کردند.
شب دوّم باز همین که خواستند افطارکنند صداى در بلند شد که شخصى یتیم هستم، و شب
سوّم اسیرى از پشت در تقاضاى نان کرد. هر سه شب آن عزیزان با آب افطار نمودند و دلیل این فداکارى را در سوره انسان چنین مى خوانیم
" ما از روز قیامت که روزى گرفته و سیاه و دردناك است مى ترسیم. "به راستى ایمان به معاد چگونه انسان را در برابر محرومان جامعه مسئول و متعهّد بار مى آورد.
آرى، کسانى که در برابر محرومان بى تفاوت هستند، در قیامت اقرار مى کنند که یكى از عوامل  سقوط ما به دوزخ این بى تفاوتى ها بود مسكین و بیچاره ها غذا نمى دادیم، چنانكه در سوره ماعون دلیل بى اعتنایى به یتیمان و محرومان،نداشتن ایمان به قیامت عنوان شده است.

قرآن مى فرماید: گروهى از بنى اسرائیل نزد یكى از پیامبران خود آمده و گفتند: ما بنا داریم در راه خدا با متجاوز ستمگر بجنگیم، لیكن نیاز به یك فرمانده لایق داریم، پیامبر فرمود: من فكر نمى کنم که شما مرد جنگ باشید، آنان گفتند: با این همه ستمى که از متجاوز مى کشیم حتماً آماده جنگ در راه خدا هستیم. پیامبر گفت: خداوند طالوت را که فردى شایسته و نیرومند و آشنا به مسائل رزمى است، به عنوان فرمانده شما معرّفى مى کند.
آنگاه مردم در برابر این وعده و فرمان پیامبر، به چند دسته تقسیم شدند:
گروهى از داوطلبان جبهه و جنگ بعد از شعارهاى زیاد همین که فرمان جنگ صادر شد در همان مرحله ى اوّل نافرمانى کرده و فرار نمودند.
گروهى دیگر فقر مالى فرمانده را بهانه قرار داده و از رفتن به جبهه سرباز زدند.
گروه دیگر با اینكه قول داده بودند که در آزمایشى که خداوند از آنها مى گیرد استقامت کنند، امّا بى صبرى کرده و مردود شدند.( آزمایش این بود که فرمانده به هواداران خود فرمود: در مسیر جنگ خداوند شما را با یك نهر آب آزمایش مى کند، یعنى شما به عنوان آزمایش براى مدّتى مورد امتحانى قرار مى گیرید که نباید (جز بسیار کمى) از آن بنوشید و هر کدام نوشیدید از لشكریان من نیستید، لكن این لشكر تشنه همین که به نهر آب رسیدند، جز افراد کمى همه سر بر آب نهادند و بطور کامل نوشیدند و بدین وسیله از آزمایش الهى مردود بیرون آمدند)
گروه دیگرى گرچه به هنگام صدور فرمان جنگ نترسیدند، امّا همین که لشكر قدرتمند دشمن را دیدند خود را باخته و گفتند: ما امروز طاقت مبارزه نداریم. تنها یك دسته کوچكى که ایمان به معاد داشتند با شعار
" چه بسا گروه کمى که بر گروه زیاد به اذن خدا پیروز مى شوند"
به دشمن حمله کرده ودشمن را از پاى در آوردند.

قرآن به کسانى که داد و ستد دارند مى فرماید: واى برکم فروشان، کسانى که وقتى از مردم
پیمانه مى گیرند و خرید مى کنند، سعى دارند تمام بگیرند، لیكن هر گاه بنا دارند پیمانه بدهند و یا وزن نمایند و بفروشند آم مى دهند، سپس مى فرماید آیا این کم فرشان نمى دانند که براى روزى بسیار بزرگ مبعوث خواهند شد؟ و در دادگاه عدل الهى باید پاسخ آن همه کم فروشى را بدهند؟

به محض ورود میت به قبر ، شب اول قبر آغاز می شود .که ممکن است تحمل همان سختی های اولیه ، جهت آشنایی با جهان آخرت ، پذیرفتن حقایق هولناکی چون حساب و کتاب ،نکیر و منکر ،برزخ و قیامت و... باشد.لذا سخت ترین شبی است که میت تجربه می کند و گریزی از آن نیست اما چون به شدت متاثر از اعمال و نیات افراد است ،می توان کیفیت آن را به دست خود تغییر داد و از وحشت و فشار آن کاست و بزرگانی چون ائمه معصومین را به فریادرسی طلبید. لذا هر چند شب اول قبر حتی برای مومن هم سخت است اما با وجود فرشته های الهی و اعمال نیک خود مومن و حضرات معصومین ، می تواند برای مومن بسیار آسانتر و بلکه غیر قابل مقایسه با شب اول قبر کافر و فاسق باشد.

عالم قبر آخرین منزل دنیا و اولین منزل آخرت است که هرگز از آن به سمت دنیا بازگشتی نیست. با آغاز مرگ و ورود به قبر ،کار دینداری و تکالیف الهی به پایان می رسد، شک و تردید برطرف می شود و ایمان به حقایق آخرت کامل می شود اما این ایمان دیگر هیچ سودی نخواهد داشت. ایمان زمانی ارزشمند است که ایمان به غیب باشد وقتی همه چیز آشکار شد و انسان بدون اختیار، تسلیم قدرت الهی شد، ایمان دیگر ارزشی ندارد. دیگر چیزی به اعمال صالح اضافه نمی شود؛  مگر آنکه خود، باقیات صالحات بجا گذاشته باشد یا اینکه بازماندگان چیزی برایش  بفرستند. گناهی نیز از گناهانش کم نمی شود؛ مگر آنکه اثر اعمال صالح خودش در دنیا هنوز باقی باشد و بتواند کفاره گناهی را تحمل کند یا آنکه کسی برایش استغفار و طلب بخشش نماید. بنابراین عالم قبر همواره با عذاب حسرت عجین است. حسرت باور نکردن و ایمان نیاوردن. حسرت فرصت های از دست رفته . حسرت اعمال به ریا آلوده شده و ... .  

من خدا را دیده ام با چشم باز و چشم بسته
او نشانم داد خودش را وقتی بالهایم شکسته
جمع گشتند مردمان از هر طرف سدی ببستند
او برویم باز کرد درها وآن سدهای بسته
...همه هست آرزویم که ببینم از تو رویی...
چه زیان تو را که من هم برسم به آرزویی...
سحر میگفت بلبل باغبان را در این باغ جز نهال غم نگیرد...
به پیری میرسد خار بیابان ولی گل چون جوان گردد بمیرد...