تبیان، دستیار زندگی

مشخصات گیاه شناسی : گیاه مذكور شباهت زیادی به گیاه یونجه دارد و در صورتی كه در مرحله گلدهی نباشد كاملا شبیه به آن به نظر می رسد . دارای برگ سه برگچه ای دندانه دار بوده و گلهای زرد رنگ آن در گل آذینهای خوشه قرار می گیرند .

انتشار جغرافیایی : در بیشتر نقاط ایران از جمله آذربایجان ، نواحی مركزی چون اصفهان و تهران و حتی در جنوب كشور از جمله سیستان می توان این گیاه را مشاهده نمود . انتشار آن به حدی است كه نه تنها در عرصه های طبیعی ، در داخل شهرها در كنار معابر و خیابانها هم می توان آنرا مشاهده كرد .

ترکیبات شیمیایی : در گیاه تازه و خوشبو ماده كومارین وجود دارد كه اثرات دارویی گیاه به آن نسبت داده می شود .

قسمت مورد استفاده : سر شاخه گلدار و دانه های گیاهی

اثرات دارویی و طرز استعمال : 1- عامل ضد انعقاد خون : اكلیل مهمترین اثرش جلوگیری از انعقاد خون است و از اینرو در مواردی چون انسداد مجاری سیاهرگ مورد استعمال دارد . بدین منظور از جوشانده گیاه مذكور استفاده می شود . به طوری كه مقدار 3 تا 5 گرم از گلها یا برگهای خشك گیاه را در یك فنجان آب جوشانیده و روزی 2 تا 3 فنجان مصرف می نمایند . 2- رفع جوشها و التهاب خارجی : برای درمان جوشها و یا هر نوع التهاب خارجی مخصوصا التهابات و تورم پلكها از ضماد و پماد آن استفاده می شود . به این منظور مقدار 30 تا 50 گرم سرشاخه گلدار گیاه را در شیر جوشانده و پس از سرد شدن بر روی موضع می مالند . 3- رفع التهابات مجاری تنفسی : در التهابات مجاری تنفسی مثل برونشیت با توجه به خاصیت خلط آوری این گیاه مصرف دم كرده آن را توصیه می نمایند . به طوری كه یك قاشق غذاخوری از پودر خشك هر قسمت از گیاه را در نیم لیتر آب جوشانده و میل می نمایند .

مشخصات گیاه شناسی : گیاهی علفی است با برگ های منقسم که تقسیمات آن باریک و دراز می باشند. گل های آن درشت و سفید متمایل به سبز هستند. میوه کپسول کروی شکل بوده و واجد دانه های متعدد سیاه رنگ است.

انتشار جغرافیایی : در بسیاری از نواحی کشور این گیاه به شکل خود رو رویش دارد و می توان آن را در داخل مزارع نیز پیدا کرد.

ترکیبات شیمیایی : دانه اسپند دارای آلکالوئیدهایی نظیر، هارمالین و هارمالول می باشد هارمالین از نظر درمان دارای اثر نیرو دهنده سیستم مرکزی اعصاب و ماده ای بسیار سمی است.

قسمت مورد استفاده : دانه های گیاه از لحاظ اثرات دارویی قابل توجهی دارند.

اثرات دارویی و طرز استعمال : 1.اثر خواب آور : از دانه های گیاه اسپند که به شکل خوراکی مصرف می شود می توان به عنوان داروی خواب آور استفاده نمود. 2.ضد کرم : دانه های اسپند را برای از بین بردن کرم های انگلی روده مستقیماً می توان خورد . 3.ضد عفونی کننده : از قدیم الایام به طور سنتی از دود دانه های اسپند برای درمان ماندن از بلایای طبیعی استفاده می شده است ولی بعداً مشخص شد که این دوده از بین برنده میکروب های بیماری زا است.

توضیحات اضافی :

مشخصات گیاه شناسی : اِسپرک گیاهی است علفی با برگ های ساده که به دلیل داشتن بریدگی 3 تایی به نظر می رسند. گل های زرد رنگ و کوچک گیاه بر روی گل آذین های خوشه مستقرند. میوه گیاه کپسولی است که دهانه آن باز می باشد.

انتشار جغرافیایی : گسترش جغرافیایی اِسپرک در شمال شرق کشور در ناحیه خراسان در اطراف مشهد، قوچان و بجنورد و در کل منطقه شمال غرب کشور در ناحیه آذربایجان است.

ترکیبات شیمیایی : مهمترین ترکیب شیمیایی این گیاه لوته ئولین است که رنگ زرد گل های گیاه نیز به سبب وجود این ترکیت گلوکوزیدی می باشد. در زمان های گذشته با استخراج این رنگ از دانه گیاه از آن در صنعت رنگرزی استفاده می شد. البته در حال حاضر نیز از گیاه خشک اِسپرک می توان لاک زرد تهیه نمود.

قسمت مورد استفاده : ریشه و سرشاخه گلدار گیاه اِسپرک مصرف دارویی دارد.

اثرات دارویی و طرز استعمال : 1.درمان بی اشتهایی : دم کرده ریشه گیاه اِسپرک اثر اشتها آور دارد. 2.درمان آساریس و کرمک : از قدیم الایام از دم کرده سرشاخه های گلدار گیاه اِسپرک برای دفع کرم های انگلی روده همچون آسکاریس و کرمک استفاده می شده است. البته امروزه با توجه به کارایی بسیار زیادتر داروهای شیمیایی در درمان این عوارض این داروها استفاده می شود.

مشخصات گیاه شناسی : اُرس درختچه ای است با برگ های سوزنی شکل که این برگ ها در دستجات 3 یا 4 تایی قرار گرفته اند. این گیاه دوپا بوده. گل های نر بر روی یک پایه و گل های ماده بر روی پایه دیگر ظاهر می شوند. مخروط ماده آن که می توان آن را میوه تلقی کرد به رنگ آبی متمایل به سیاه می باشد.

انتشار جغرافیایی : درختچه اُرس در حاشیه دریای خزر و منطقه آذربایجان در جنگل های اَرس باران به شکل خود رو رویش دارد.

ترکیبات شیمیایی : درختچه ارس حاوی انواع ترکیبات ترپنوئیدی است که با داشتن وزن مولکول پائین فرار بوده و به عنوان اسانس به حساب می آیند.

قسمت مورد استفاده : میوه یا مخروط ماده گیاه و چوب آن مصرف دارویی دارند.

اثرات دارویی و طرز استعمال : 1.به عنوان مدر : عرق گرفته شده از چوب و یا عصاره میوه این گیاه اثر پیشاب آور داشته از این رو در درمان خیز عمومی بدن و یا ناراحتی های کلیوی تجویز می گردد. 2.التیام زخم ها : استعمال عصاره چوب یا میوه گیاه به شکل خارجی در موضع باعث التیام زخم های دیر علاج می گردد. 3.درمان رماتیسم : جویدن میوه های گیاه و یا مصرف عرق گرفته شده از چوب آن در درمان رماتیسم مؤثر است.

مشخصات گیاه شناسی : گیاهی است علفی یت بوته ای ضعیف که شاخه های آن کوتاه و تا حدی چوبی می باشند. برگ ها باریک یا بیضوی شکل بوده و حاشیه آنان تا حدودی برگشته به عقب است. جام گل گیاه سفید رنگ بوده و تمامی بخش های گیاه واجد طعم و بویی معطر است.

انتشار جغرافیایی : این گیاه به حالت وحشی در ایران دیده نشده ولی به عنوان گیاه دارویی در برخی نقاط کشور کشت می شود.

ترکیبات شیمیایی : این گیاه حاوی اسانس فرار تمیول و همچنین کمی تانن در برگ ها و سرشاخه های گل دار می باشد.

قسمت مورد استفاده : جوانه های گل دار مورد استفاده دارویی دارند.

اثرات دارویی و طرز استعمال : 1.مسکن سرفه : گیاه فوق به دلیل خاصیت ضد التهابی که دارد مسکن سرفه های اسپاسموتیکی می باشد. در این مورد دم کرده 1ـ2 قاشق غذاخوری برگ در یک لیتر آب به میزان روزی 3 بار و هربار یک فنجان توصیه می شود. 2.درمان اسهال : دم کرده آویشن اسهال و دیگر ناراحتی های گوارشی را تا حد زیادی درمان می کند. همچنین برای آن اثر اشتهال آور و نیز قائل شده اند. 3.التیام زخم ها : استعمال خارجی آئویشن به شکل ضماد اثر قابل توجهی در التیام زخم ها دارد.

مشخصات گیاه شناسی : گیاهی است علفی با ساقه راست، خشن و نسبتاً بلند که برگ های بزرگ قلبی شکل به صورت متناوب روی آن قرار گرفته اند. آن چیزی که به عنوان گل آفتابگردان مشهور است در حقیقت گل آذینی بزرگ متشکل از هزاران گل می باشد که به آن کاپیتول گویند. گل های حاشیه ی کاپیتول زرد رنگ و زبانه ای و گل های مرکزی آن لوله ای و به رنگ زرد تیره می باشند. میوه گیاه که در حقیقت همان تخم آفتابگردان می باشد فندقه ای است که از بلوغ گل های مرکزی و لویه ای کاپیتول به وجود می آید.

انتشار جغرافیایی : آفتابگردان در سراسر ایران به عنوان گیاه زراعی کشت می شود.

ترکیبات شیمیایی : گل های لوله ای و زبانه ای آفتابگردان واجد آنتوسیانین، تانن و نوعی اسید به نام اسید سولانتیک بوده، دانه های آن حاوی انواع اسیدها همچون اسید هلیانتانیک، اسید هلیا نتیک وتری گلسیریدهایی چون انتئارین ،آراشیدین، پالمیتین و لینو سرین می باشد.

قسمت مورد استفاده : گل های تازه و برگ گیاه و بعضاً دانه مصرف دارویی دارند.

اثرات دارویی و طرز استعمال : 1.به عنوان تب بر : عصاره الکی برگ یا ساقه آفتابگردان با مصرف خوراکی خاصیت تب بر دارد. 2.به عنوان خلط آور : عصاره برگ آفتابگردان که گاهاً با مقدار مساوی از برگ اوکالیپتوس مخلوط می شود با مصرف خوراکی خاصیت خلط آوری در ناراحتی های تنفسی دارد. 3.به عنوان ملین : خمیر تهیه شده از دانه یا میوه له شده آفتابگردان در آب باعث نرم شدن جداره روده خاصیت ملینی دارد.

مشخصات :
گیاهی است با برگ های تماماً طوقه ای ( قاعده ای ) که این برگ ها سر نیزه ای شکل بوده و حاشیه آنان کاملاً صاف و بدون دندانه است با این حال حاشیه برگ کاملاً موج دار می باشد. گل ها بسیار ریز و نامشخص بوده و به شکل یک توده استوانه ای شکل در انتهای ساقه لخت و بی برگ گیاه قرار می گیرند.

مشخصات :
گیاهی است با ساقه ای سبز و نسبتاً بلند که برگ های تخم مرغی تا مثلثی شکل با حاشیه دندانه دار بر روی آن قرار گرفته اند. برگ ها دارای دمبرگ نسبتاً بزرگ بوده و گل های سفید رنگ آن دارای جام گل قیفی شکل درشتی هستند. میوه گیاه یک کپسول خاردار واجد دانه های سیاه رنگ است. تمامی قسمت های گیاه دارای بوی نامطبوع و تهوع آور است.