تبیان، دستیار زندگی

پاسخ : خـيـر ; زيـرا اولا قانون بقاء ماده و انرژى بعنوان يك قانون علمى و تجربى تنها درمورد پديده هاى قـابـل تجربه معتبر است و نمى توان بر اساس آن اين مساله فلسفى راحل كرد كه آيا ماده و انرژى ازلـى و ابـدى اسـت يـا نـه ؟ثانيا هميشگى بودن و ثابت بودن مقدار مجموع ماده و انرژى بمعناى بـى نـيـازى ازآفـريـنـنـده نـيـسـت بـلـكـه هـر قدر عمر جهان طولانى تر باشد نياز بيشترى به آفـريـدگـارخـواهـد داشـت زيرا ملاك احتياج معلول به علت امكان و وابستگى ذاتى آن است نه حـدوث و مـحـدوديـت زمـانـى آن , خـلاصـه مـاده و انرژى علت مادى جهانند نه علت فاعلى و خودشان نيز محتاج به علت فاعلى هستند . ثـالـثا ثابت بودن مقدار ماده و انرژى مستلزم نفى پيدايش پديده هاى جديد و افزايش و كاهش آنها نـيـسـت و پديده هايى از قبيل روح - حيات - شعور و اراده از نوع ماده و انرژى نيستند تا افزايش و كاهش آنها منافاتى با قانون بقاء و انرژى داشته باشد .

پاسخ : در آغـاز كه نطفه منعقد مى شود تنها داراى يكنوع حيات نباتى است يعنى فقط تغذيه ورشد و نمو دارد , ولى از حس و حركت كه نشانه حيات حيوانى است و همچنين قوه ادراكات كه نشانه حيات انـسانى است در آن خبرى نيست اما تكامل نطفه در رحم به مرحله اى مى رسد كه شروع به حركت مـى كند و تدريجا قواى ديگر انسانى در آن زنده مى شود و اين همان مرحله اى است كه قرآن از آن تعبير به نفخ روح مى كند .

پاسخ : تـمام مقامها و ارزش انسان مشروط به يك شرط است و آن تربيت تحت نظر رهبران الهى است در غير اينصورت بگونه گياهى خودرو پرورش مى يابد و در ميان هوسها و شهوات غوطه ور مى شود , سـرمـايـه هـاى عـظـيـمى را كه بالقوه دارد از دست مى دهد و جنبه هاى منفى در وجود او آشكار مـى شود بنابراين اگر شرط مزبور تحقق يابد تمام جنبه هاى مثبتى كه در قرآن در رابطه با انسان آمده در وجود او بارور مى شود و اگر اين شرط تحقق نيابد جنبه هاى منفى ياد شده آشكار مى شود .

پاسخ : آرى هـمـه انسانها برترند اما بالقوه و بالاستعداد يعنى همگى اين زمينه و شايستگى را دارند , حال اگر از آن استفاده نكنند , و سقوط نمايند مربوط به خودشان است .

پاسخ : ايـن دو حـالـت بـا هم تضادى ندارند بلكه يك مقدمه ديگرى است اين گونه افراد به هنگام روبرو شدن با مشكلات از زندگى خويش به كلى مايوس مى شوند و همين حالت ياس سبب مى شود كه پـرده هـا از فـطـرتـشان كنار برود و به درگاه خدا روى آورند اما اين توجه اضطرارى نه براى آنها افـتـخـارى اسـت و نه دليلى بر بيداريشان ولى اولياى حق و بندگان راستين خدا نه تنها با ديدن چهره مشكلات مايوس نمى شوند بلكه اين حوادث بر ميزان استقامتشان مى افزايد .

پاسخ : اصل اولى در اين بحث آن است كه بدانيم او در هيچ چيز به ما شباهت ندارد ماموجودى هستيم از هـر نـظر محدود ولى خداوند وجودى است كه از هر نظر بى نهايت است علم و قدرتش بى انتها در ايـنـجـا مى توان نتيجه گرفت كه هدف حتما چيزى مربوط به خودماست بنابراين هدف آفرينش چيزى جز تكامل و تعالى انسان نيست و در آيات قرآن به سه بعد وجود انسان ( بعد آگاهى و ايمان , بـعـد اخـلاق و بـعـد عـمل ) اشاره شده كه بيانگر هدف تكاملى آفرينش است كه به خود انسانها بازمى گردد .

پاسخ : سـاخـتن وساير محير العقول بدون شك , دليل بر پيشرفت فوق العاده صنايع بشر است اما اينها در برابر مساله آفرينش يك موجود زنده و خلقت حيات مساله ساده و پيش پا افتاده است . آيـا اگـر هـمـه انسانها جمع شوند قدرت بر آفرينش چنين موجود ظاهراناچيز اما در واقع بسيار پيچيده و اسرار آميز خواهند داشت ؟

پاسخ : گـاه انسان به مرحله اى از بلوغ فكرى و فرهنگى مى رسد كه مى تواند با استفاده مستمراز اصول و تـعـلـيـمـاتى كه نبى خاتم به طور جامع در اختيار او گذارده راه را ادامه دهد بى آنكه احتياج به شـريـعـت تـازه اى داشـته باشد , به تعبير ديگر انبياى پيشين براى اينكه انسان بتواند در اين راه پر نـشيب و فرازى كه بسوى تكامل دارد پيش برود هر كدام قسمتى از نقشه اين مسير را در اختيار او گـذاردنـد , تـا اين شايستگى را پيدا كرد كه نقشه كلى و جامع تمام راه را , بوسيله آخرين پيامبر ازسوى خداوند بزرگ , در اختيار او بگذارد بديهى است با دريافت نقشه كلى و جامع نيازى به نقشه ديـگـر نخواهد بود و اين در حقيقت بيان همان تعبيرى است كه درروايات خاتميت آمده و پيامبر اسلام را آخرين آجر يا گذارنده آخرين آجر كاخ زيباو مستحكم رسالت شمرده است .

پاسخ : كـمالات روحى انسان در سايه اراده آگاهانه و در پرتو رهنمودهاى عقل بدست مى آيد .باصطلاح كـمـال انـسـان در گرو يافتن ايدئولوژى صحيح و ايدئولوژى صحيح در گرو داشتن جهان بينى صحيح است . يعنى كمال انسان با عمل صالح و عمل صالح با ايمان صحيح تحقق مى يابد . و ايمان صحيح در گرو اراده قوى و حاكميت عقل انسانى است .امام صادق عليه السلام مى فرمايد : ( الـعقل ) ما عبد به الرحمان واكتسب به الجنان . ( عقل ) چيزى است كه بوسيله آن خدا پرستش شود و بهشت بدست آيد ( اصول كافى , حديث 3 از باب عقل و جهل )

پاسخ : از نظر قرآن كريم انسان از نسل آدم و حوا بوده و آدم و حوا مستقيما از خاك خلق شده اند . از ايـن روسـت كـه خداوند تبارك و تعالى در پاسخ كسانى كه در مورد حضرت عيسى عليه السلام شك داشتند مى فرمايد : انما مثل عيسى عنداللّه كمثل آدم خلقه من تراب ثم قال له كن فيكون اگـر قـرار بود كه آدم از موجودات ديگر پديد آمده باشد اولا تنظير حضرت عيسى عليه السلام به آدم عليه السلام معنا نداشت . ثانياخداوند مى فرمايد كه آدم را از خاك خلق كردم و گفتم باش پس او بود . روشن است كه اراده خداوندى عين وجود مراد است . و فاصله ميان اراده حق و مراد وجود ندارد .