تبیان، دستیار زندگی

پاسخ : پيشرفت انسان در هر امرى عوامل متعددى دارد از جمله: 1- درايت و تدبير و حركت آگاهانه و صحيح. 2- همت و پشتكار. 3- توكل بر خدا و استعانت از او. 4- وجود شرايط و زمينه‏هاى لازم.

پاسخ : اگر با ترك حج استحبابى پول آن را در امور خير مصرف مى‏كند و مشكل مومنى را حل مى‏كند قضاى حوائج مومنان فضيلتش از حج كمتر نيست؛ بلكه بنا بر برخى روايات افضل است. چنان كه در روايتى آمده است: برآورده كردن نياز شخص مومن از هزار حج (استحبابى) افضل است ولى اگر با ترك حج هزينه آن را صرف كارهاى ديگر (غير از انفاق) مى‏كند حج را بجا بياورد؛ زيرا ممكن است شيطان آدمى را از كار خيرى به بهانه كار بهتر باز دارد ولى نهايتا از هر دو باز بماند.

پاسخ : عدم خلقت انسان به چند معنا نقص در آفرينش محسوب مى‏شود: الف) انسان غايت مخلوقات جهان است و تمام اين جهان شگفت براى انسان و به عنوان زمينه پيدايش و رشد و كمال او آفريده شده است - در نتيجه بدون انسان - كه اشرف كائنات است - خلق اين جهان ناقص و به تعبير ديگر لغو و عبث قلمداد مى‏شود. ب) عدم خلقت انسان با توجه به امكان آفرينش وى بخل است توضيح آن كه: 1- در چشم انداز و تحليل فلسفى وجود كمال و خير عين يكديگر ونقص شر و عدم يكى بيش نيستند. بنابراين وجود بنفسه خير و كمال و بهتر از نيستى است. 2- خداوند واجب الوجود بالذات مى‏باشد و واجب بالذات واجب من جميع‏الجهات است. يعنى همه كمالات وجودى را به طور مطلق داراست. بلكه عين همه آنهاست و از هرگونه نقص كاستى و عيب پيراسته است. 3- از جمله كمالات مطلقه فياضيت على‏الاطلاق است. درك اين ويژگى و پيامدهاى آن در فهم درست مسأله مورد بحث نقش جدى و اساسى دارد. در اين جا بايد مفهوم فياضيت را به درستى فهم كنيم. براى فياضيت لااقل دو معنا مى‏توان بيان كرد: الف) اعطاى وجود به هر چيزى كه امكان وجود دارد. زيرا با توجه به اين كه وجود خير است اگر چيزى امكان هست شدن داشته باشد و وجود به او افاضه نشود خارج از دو صورت نيست: (1) يا فاعلى توانا وجود ندارد كه بر آن هستى دهد. (2) يا فاعل توانمندى هست كه از افاضه وجود خوددارى كرده است و هر دو در مورد خداوند محال است. زيرا: اولا خداوند قدرت و توان افاضه وجود به هر ممكن الوجودى را دارد چون كه داراى قدرت مطلقه است. ثانيا خوددارى از افاضه وجود با توجه به خيربودن وجود بخل است و بخل برخلاف فياضت مطلقه الهى است. ب) شرايط كمالات ممكنه برتر را براى امور موجود فراهم ساختن. اين نيز چيزى است كه خداوند در نظام هستى قرار داده و جريان هستى را به سمت كمال نهايى به جريان انداخته و تمام شرايط كمال را براى موجودات فراهم ساخته است. البته كمال در غير انسان به نحو غير اختيارى است و در مورد انسان اختيارى است و لوازم تكوينى و تشريعى خاص خود را دارد و خداوند همه لوازم آن را فراهم فرموده است.

پاسخ : گر گناهان انسان هزاران برابر آنچه كه فرموده‏ايد باشد باز بيش از گنجايش رحمت الهى نيست. خداوند مهربان بال‏هاى رحمتش را به سوى بندگان گنهكار گشوده و با آغوش باز از آنان استقبال مى‏كند و وعده داده است كه اگر برگردند و توبه نمايند همه گناهان را مى‏بخشد. بنابراين احساس گناه و شرمندگى در پيشگاه خداوند بسيار ارزنده و موجب تقرب و عزت نزد پروردگار است در عين حال همين جا نيز شيطان براى انحراف انسان دام انداخته و مى‏كوشد از طريق القاى يأس و بى‏تفاوتى آدمى را از پيمودن راه كمال و سعادت باز دارد. بنابراين به لطف خدا دلگرم باشيد و به جاى بى‏خيالى توبه و بازگشت به سوى خدا كنيد. حتى اگر صدها بار توبه شكسته باشيد. خداوند بنده‏نواز تائبان بويژه جوانان توبه كننده را بسيار دوست دارد و به آنان نه تنها وعده آمرزش كه مژده بهشت داده است. بازآ بازآ هر آنچه هستى بازآ گر كافر و گبر و بت پرستى بازآ اين درگه مادرگه نوميدى نيست‏ صدبار اگر توبه شكستى بازآ

پاسخ : درباره آينده و ده سال ديگر برخى بيمها و اميدهايى وجود دارد. الف. بيم‏ها: در صورتى كه مسير كنونى توسعه و سياست اقتصادى و اجتماعى بدون توجه به رهنمودهاى مقام معظم رهبرى و بى توجه به عدالت اجتماعى، بهبود وضعيت معيشتى مردم، حلّ مشكلات جوانان، اشتغال مولّد، مشكل مسكن و ازدواج، مبارزه با تهاجم فرهنگى، رعايت ارزش‏هاى اسلامى و عمل به آن‏ها در همه سطوح جامعه و...، ادامه يابد، با توجه به گستردگى نابرابرى درآمد و تحصيلات، شاهد پيامدهاى ناخوشايندى براى جامعه و انقلاب خواهيم بود. ب. اميدها: على رغم مسائل مذكور، جامعه ما هنوز پتانسيل بسيار قويى براى ايجاد اصلاحات اساسى دارد: يكم. ما به معنى واقعى، كشورى مستقليم كه در همه زمينه‏ها سياست خود را مانند كشورها مستقل ديگر، خود تعيين مى‏كنيم. دوم. ما داراى نيروى نظامى بسيار قوى، كارآمد و با تجربه بسيار ارزشمنديم كه جنگى طولانى را اداره كرده است. فرماندهان تكنيك‏هاى نظامى ما در محدوده شرايط خودمان، با مهم‏ترين فرماندهان غربى رقابت مى‏كنند. اينك براى نيروهاى مهاجم، درگيرى با ما بسيار هزينه دارد. سوم. كشور ما، به بركت الهى، داراى ذخاير طبيعى زيادى است كه امكان رشد اقتصادى را از هر نظر براى ما فراهم مى‏سازد. چهارم. مردم ما داراى پتانسيلى قوى و مؤثرند. آن‏ها حاضرند در سخت‏ترين شرايط همه چيز - حتى جان و فرزندان - خود را در راه خدا و ميهن اسلامى خود نثار كنند. پنجم. ما داراى مذهبى مترقى مى‏باشيم كه تأثيرات آن در عمق شخصيت افراد جامعه، ريشه دوانده است. براى فعال كردن اين همه نيروى نهفته بايد به نيازهاى واقعى و خواسته‏هاى به حق آن‏ها توجه كنيم و نقاط ضعف روش‏هايى را كه تاكنون به كار برده‏ايم، اصلاح كنيم. ششم. ما شرايط دستيابى به همه اهداف عالى را داريم ؛ زيرا منابع خدادادى به مردم با هوش و ايثارگر و رهبرانى با هوش، متفكر، با تقوا، شجاع داريم. آن‏ها هشيارند و در مواقع لازم اقدام مى‏كنند. مردم و مسؤولين نيز با جان و دل از فرامين ولايت فقيه اطاعت مى‏نمايند. با توجه به مطالب فوق، مى‏توان به آينده‏اى درخشان و اميد بخش، همراه با پيش رفت و تكامل براى جامعه اسلامى و حل تمامى مشكلات اميدوار بود. براى آگاهى بيشتر ر.ك: فرامرز رفيع پور: «توسعه و تضاد»، ص 553. آسيب‏شناسى انقلاب اسلامى، مجموعه مقالات، ص 418.

پاسخ : مسأله عدم جواز ورود كفار در برخى از اماكن متبركه يكى از احكام دينى است و فلسفه آن حفظ حرمت و قداست آن اماكن است نه تنها نجس بودن كفار. از طرف ديگر اين مانع تبليغ و ارشاد و پذيرش آنان يا همزيستى مسالمت‏آميز با آنها نيست، زيرا اين گونه اماكن متبركه داراى احكام خاص مى‏باشد و ورود به آنها نه تنها براى كفار بلكه براى مسلمانان نيز محدوديت‏هايى دارد. مانند عدم جواز دخول حائض و جنب در مسجد و حرم ائمه اطهار(ع).

پاسخ : آگاهى و شناخت نسبت به قرآن غير از حفظ قرآن است. اگر شما در جست‏وجوى قرآن‏شناسى و درك معانى و فهم حقايق قرآن هستيد دو راه عمده دارد: 1- مطالعه پيوسته و دائمى تفاسير قرآن. 2- تزكيه باطن و تحفظ بر عبادات و ترك محرمات. ميزان موفقيت شما در اين مورد بستگى به ميزان استوارى و استقامت شما در راه هدف و جديت در رسيدن به مقصد است. در مورد حفظ قرآن نيز بايد با برنامه‏ريزى صحيح در هر روز مقدار معينى را حفظ كنيد. نوارهاى چندبار تكرار نيز در اين زمينه مفيد است. درباره اينكه نشست و برخاست با برادران اهل تسنن در شما تأثير منفى خواهد داشت يا نه ما نمى‏توانيم چيزى بگوييم زيرا اين مسأله ارتباط وثيق با ميزان استقامت شما در ايمان و سطح آگاهى‏هاى شما از حقايق تشيع دارد.

پاسخ : ولايت بر اموال و اعراض و نفوس مردم از شؤون ربوبيت الهى است و تنها با نصب و اذن خداى متعال، مشروعيت مى‏يابد و چنان كه معتقديم اين قدرت قانونى به پيامبر اكرم(ص) و امامان معصوم(ع) يكى بعد از ديگرى داده شده است. در زمان غيبت بر اساس ادله عقلى متعدد و روايات زيادى كه از امامان معصوم(ع) وارد شده فقيه جامع‏الشرايط عهده‏دار منصب ولايت و رهبرى جامعه اسلامى مى‏باشد و از طرف امام زمان(عج) به صورت عام منصوب مى‏باشند. بنابراين نصب ولى امر مسلمين جهان، يكى از القاب واقعى براى مجتهد جامع‏الشرايطى است كه در زمان غيبت امام معصوم(ع) براى رهبرى و اداره امور سياسى، اقتصادى، اجتماعى و... جامعه، از سوى امامان معصوم(ع) منصور گرديده است و بر اين مطلب دلايل عقلى و نقلى متعددى دلالت دارد. مانند: توقيع شريف امام زمان(عج) كه مى‏فرمايند:
و اما الحوادث الواقعة فارجعوا الى رواة احاديثنا فانهم حجتى عليكم و انا حجة الله عليهم‏ و ادله بسيار متعدد ديگر. پس چنين نيست كه لقب ولايت و جانشينى از امامان معصوم(ع) را خود ولى‏فقيه براى خود برگزيده باشد. بلكه از طرف امامان معصوم داراى چنين مسؤوليتى مى‏باشد. اما اين كه چگونه ولى‏فقيه شيعه اثنى‏عشرى بر ديگر مسلمانان حتى غيرشيعه اثنى‏عشرى ولايت دارد، به دليل ادله متعدد عقلى و نقلى كه ولى‏فقيه را جانشين پيامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) مى‏داند و همانگونه كه اين بزرگواران بر همه مردم ولو كسانى كه ولايت ايشان را قبول نداشتند حق ولايت داشتند ولى‏فقيه جامع‏الشرايط هم داراى تمام اين شؤون مى‏باشد، (ر.ك: مرجعيت، سيد هدايت اللَّه طالقانى، ص 49). همان‏گونه كه اقليم جغرافيايى، فتواى مجتهد و مرجع تقليد را شرعاً محدود نمى‏كند. قلمرو ولايت‏فقيه را نيز شرعاً محدود نمى‏سازد. يك ولى‏فقيه شرعاً مى‏تواند همه جوامع اسلامى روى زمين را اداره كند. ولايت‏فقيه نظير جانشين پيغمبر اسلام است كه ذاتاً محدوديتى ندارد مگر مانع طبيعى يا سياسى در بين باشد، كه در اين صورت هر فقيهى كه داراى شرايط رهبرى ولايت بود در منطقه خود كشور را اداره مى‏كند. اما اگر مانع سياسى نباشد، مليت ملاك نمى‏باشد، بلكه هر فقيهى كه در ساير شرايط رهبرى اعلم باشد او ولايت دارد و ساير فقهاء فقط به وسيله نصب از طرف ولى‏فقيه اعلم و آن هم در صورتى كه شرايط موجود بين‏المللى اجازه دهد و موانع سياسى در كار نباشد مى‏توانند رهبرى منطقه خويش را داشته باشند. نكته لازم در اين زمينه مسأله تابعيت از نظر اسلام مى‏باشد: از ديدگاه اسلام مرزهاى جغرافيايى جداكننده ملت‏ها و كشورها نيست. آنچه كه اهميت دارد مرز عقيدتى است و كره زمين به دو قسمت دارالاسلام و دارالكفر تقسيم مى‏شود به عقيده شيعيان سراسر دارالاسلام بايد تحت قيادت و امامت امام معصوم واحدى اداره شود و حاكمان هر منطقه از طرف او نصب و به كار گمارده شوند و طبعاً همه آنان مجريان قانون اسلام و فرمان‏هاى امام معصوم خواهند بود هر چند ممكن است در حوزه حكومت خويش اختياراتى از طرف امام معصوم به ايشان تفويض شود و مقررات ويژه‏اى را در چارچوب قوانين اسلامى و با رعايت مصالح مسلمين و به اقتضاى شرايط خاص زمانى و مكانى به اجرا گذارند. بدين‏ترتيب نوعى خودگردانى در مناطق مختلف دارالاسلام قابل قبول است. البته همه اين مطالب در صورتى است كه امام معصوم، مبسوط اليه و داراى قدرت ظاهرى بر تصدى امور باشد؛ يعنى، حكومت مشروع او از طرف مردم نيز مقبول افتاده باشد. در زمان غيبت هم بر طبق نظريه نصب ولى‏فقيه جامع‏الشرايط حق ولايت بر مردم را دارد و فرمان او براى هر مسلمانى نافذ و لازم‏الاجرا خواهد بود. پس اطاعت او بر مسلمانان مقيم در كشورهاى غيراسلامى هم واجب است، حتى با وجود اين كه اين مسلمانان در كشور اسلامى كه توسط فقيه جامع‏الشرايط اداره مى‏شود نماينده در مجلس خبرگان نداشته باشند، زيرا براساس نظريه نصب كه مورد قبول اكثر فقهاى شيعه مى‏باشد، كار خبرگان فقط كشف و تشخيص ولى‏فقيه جامع‏الشرايط براى رهبرى مى‏باشند. توضيح آن كه در مسأله رهبرى دو حالت وجوددارد: حالت اول آن كه در مسأله رهبرى هيچ رقيبى براى رهبرى يافت نشود و فقيه جامع‏الشرايط براى همه شناخته شده و داراى مقبوليت عمومى باشد، در اين مورد ديگر نياز به شهادت بيّنه‏ها و يا كارشناس اهل خبره نيست. حالت دوم اين است كه چنين مشهوريت و مقبوليت عمومى وجود ندارد و انتخاب و تشخيص ولى‏فقيه جامع‏الشرايط براى مردم آسان نمى‏باشد، در اين صورت اين امر توسط نمايندگان مجلس خبرگان انجام مى‏شودو رأى و نظر اكثريت خبرگان حجت مى‏باشد، حتى براى كسانى كه ايرانى بوده‏اند ولى در انتخابات خبرگان شركت نكرده‏اند و يا اين كه شركت كرده‏اند و نماينده ايشان جز اقليت بوده است، زيرا رأى مردم به نمايندگان خبرگان (با واسطه) يا رأى مردم به ولى‏فقيه بى‏واسطه، در مشروعيت ولى‏فقيه هيچ تأثيرى ندارد، زيرا مشروعيت ولى‏فقيه الهى و مبنى بر نصب امام زمان(عج) مى‏باشد كه به واسطه ادله عقلى و نقلى متعددى اين امر ثابت شده است و مورد قبول اكثريت فقهاء شيعه مى‏باشد، بله تأثير رأى مردم در كارآمدى نظام سياسى و در جهت تحقق حكومت ولى‏فقيه مى‏باشد، زيرا تا ولى‏فقيه مقبوليت مردمى نداشته باشد توانايى رهبرى واداره جامعه اسلامى را ندارد، بنابراين همين كه در جامعه اسلامى اكثريت مردم رهبرى و ولايت ولى‏فقيه را پذيرفتند و حكومت اسلامى تشكيل شد، بر ساير مسلمانان واجب است كه اطاعت كنند. اما از جهت قوانين بين‏المللى و در نظر گرفتن واقعيات موجود: همچنان كه مشخص شد، از جهت شرعى هيچ مانعى وجود ندارد نه براى فقيه جامع‏الشرايط كه والى همگان شود ونه براى امت اسلامى نقاط متعدد جهان كه ولايت آن فقيه را بپذيرند، اما از جهت قوانين بين‏المللى مادامى كه تعهد رسمى و ميثاق قانونى، جلوى چنين نفوذ ولايى را نگيرد، هيچ محذورى براى ولايت‏فقيه و نيز هيچ محظورى براى تولّى مسلمين نقاط ديگر جهان وجود نداشته باشد، برابر همان حكم شرعى مانند تقليد از مراجع عملى مى‏شود. اما اگر تعهد قانونى و بين‏المللى، جلوى چنين نفوذ ولايى را بگيرد و مخالفان چنين نفوذى، عملاً از سرايت آن جلوگيرى نمايند، ولى‏فقيه و مردم هر دو معذورند. ولى از آنجا كه چنين شرطى، شرط وجود واجب است نه شرط وجوب آن، احكام ولايى فقيه و حتى با مخالفت بيگانگان نيز براى ساير مسلمانان نافذ مى‏باشد مانند نفوذ حكم ولايى حضرت آيت‏اللَّه‏سيد شيرازى در جريان تحريم تنباكو و نيز نفوذ حكم ولايى يا قضايى امام خمينى درباره سلمان‏رشدى. و بالاخره در نهايت مى‏توان با توجه به واقعيت‏هاى موجود، محدوديت‏ها و قوانين بين‏المللى اين نتيجه را گرفت كه: اكنون كه تمام جهان با حكومت دينى اداره نمى‏شود و امكان تشكيل حكومت جهانى اسلامى نيست، بايد در همين منطقه (ايران) حكومت دينى را برقرار كنيم و الا در مواردى كه شرايط بين‏المللى اجازه بدهند و ضرورت‏ها اقتضا كند، امام خمينى و مقام معظم رهبرى فرامين و دستورات عامى را براى تمامى مسلمانان جهان صادر مى‏نمايند و از طرف مقابل بسيارى از شيعيان و ديگر مسلمانان جهان اعلام بيعت و وفادارى نسبت به ولى‏امر مسلمين كه در ايران است كرده‏اند و در حد توان از فرامين كلى و جهت‏گيرى‏هاى سياست بين‏المللى اسلامى كه توسط ايشان تعيين مى‏شود پيروى مى‏كنند. براى آگاهى بيشتر ر.ك: آيت‏اللَّه‏جوادى آملى، ولايت‏فقيه ص 400 و 478 - فصلنامه حكومت اسلامى، سال اول، شماره اول، آيت‏اللَّه‏مصباح يزدى، اختيارات ولى‏فقيه در خارج از مرزها، ص 81. اما در مورد اقدامات ايران براى حل مشكلات جهان اسلام و... ابتدا بايد به علل و عوامل و ريشه‏هاى اين مشكلات وقوف پيدا كرد تا با توجه به اين عوامل به ارائه راه حل‏ها بپردازيم:
الف) بررسى علل مشكلات جهان اسلام: متأسفانه جهان اسلام، على رغم ظرفيت‏ها و قابليت‏هاى بالقوه‏اى كه دارد، از مشكلات عديده‏اى رنج مى‏برد كه نيازمند مباحثى گسترده و طولانى مى‏باشد كه ما در اين جا به صورت مختصر، از ديدگاه جامعه‏شناختى به مهم‏ترين آن‏ها مى‏پردازيم: الف. مشكلات فرهنگى كه شايد بتوان به عنوان مهم‏ترين مشكل از آن نام برد، كه به دليل دورى از فرهنگ اصيل اسلامى و رواج و گسترش خرافات و بدعت‏ها در دين و هجوم فرهنگ‏هاى فاسد بيگانه براى نابودى فرهنگ اسلامى و... به وجود آمده و سبب دور ماندن جوامع اسلامى از رشد و شكوفايى و توسعه شده است. ب. مشكلات سياسى و امنيتى، از قبيل وجود تفرقه ميان مليت‏هاى مسلمان، وجود حكومت‏هاى دست نشانده و فاقد مشروعيت دينى و مردمى در اكثر كشورهاى اسلامى، تهاجم نظامى كشورهاى غير مسلمان، وجود پايگاه‏هاى نظامى غرب در داخل سرزمين‏هاى اسلامى، جنگ‏هاى داخلى ميان قبيله‏ها و كشورهاى اسلامى بر منابع طبيعى، عقايد مذهبى و... كه همگى منجر به تضعيف و هدر رفتن توانايى و امكانات مادى و معنوى كشورهاى اسلامى شده و سلطه‏ى فرهنگى، سياسى، نظامى و اقتصادى كشورهاى بيگانه‏را بر سرزمين‏هاى اسلامى تحكيم كرده است. ج. مشكلات اجتماعى: على رغم اين كه جهان اسلام نيروى انسانى عظيمى را در اختيار دارد، ولى به دليل عدم برنامه‏ريزى صحيح و مناسب و كافى نبودن امكانات در رفع نيازهاى اساسى اين افراد و رشد و تربيت نيروهاى متخصص و كارآمد براى پيشبرد جامعه، اين منبع انسانى كه مى‏تواند كارايى‏هاى مثبت فراوانى داشته باشد، به صورت يكى از معتقدات جوامع اسلامى در آمده است و در نتيجه‏ى عدم موفقيت حكومت‏ها در پاسخگويى به نيازهاى اشتغال، مسكن، رفاه و... مشكلات عديده‏اى را از قبيل نا امنى، بى هويتى، و عدم اعتماد به نفس نظام فاسد ادارى و... به وجود آورده و زمينه را براى پذيرش فرهنگ‏هاى فاسد غرب و سلطه نظامى، اقتصادى و... فراهم نموده است.
ب ) بررسى سياست خارجى و اقدامات ايران در قبال جهان اسلام: اهداف انقلاب اسلامى در ايران منحصر به برپايى حكومت اسلامى در ايران نمى‏شود بلكه خود را موظف به آزادى و بيدارى ساير ملل مظلوم جهان از تحت سلطه بيگانگان مى‏داند. بر اين اساس در سال‏هاى اوليه انقلاب استراتژى خارجى ايران بر صدور انقلاب متمركز بود و اين امر با شدت تعقيب مى‏شد و در اين راستا حمايت‏هاى گوناگون تبليغاتى و مالى و... از جنبش‏هاى مردمى در كشورهاى همسايه و دور به عمل آمد ولى متأسفانه بازدهى مثبتى نداشت و در عوض باعث حساسيت حكومت‏هاى مجاور ايران و قدرت‏هاى جهان شد و محدوديت‏هاى زيادى بر عليه ايران از لحاظ اقتصادى سياسى و نظامى و.. به وجود آمد. نتيجه اين امر ايجاد يك نوع تعديل و تغيير الگوهاى عملى استراتژى صدور انقلاب بود. زيرا نتايج اوليه حاكى از اين مطلب بود كه براى صدور انقلاب بايد مردم كشورهاى مسلمان آمادگى لازم را براى پذيرش و ايجاد تحول انقلابى داشته باشند و اين نيازمند به گذشت زمان و امرى تدريجى است، همچنان كه انقلاب ايران پس از چندين دهه بيدارى و مبارزات مردم ايران حاصل شد. از طرف ديگر هر نوع كمك نظامى يا... به گروه‏هاى مبارز علاوه بر اين كه مشكلات زيادى را در روابط ايران با ديگر كشورها به وجود مى‏آورد باعث سركوبى آن گروه‏ها توسط دولت‏هايشان و در نتيجه نابود شدن جنبش انقلابى در نطفه مى‏شود. خصوصاً اين كه جنبش‏هاى انقلابى در اين كشورها در اقليت مى‏باشند و توانايى بسيج همگانى مردم را ندارند. با توجه به اين نتايج سياست خارجى ايران در كنار استراتژى صدور انقلاب به سوى استراتژى حفظ و تقويت ام‏القرى و الگو شدن جمهورى اسلامى تحول پيدا كرد، بر اين اساس خيلى از گروه‏هاى اسلام‏گرا در كشورهاى اسلامى منتظر اين مى‏باشند كه آيا انقلاب اسلامى در ايران توانسته است به اهداف سياسى، اقتصادى، نظامى و... خود دست يابد تا بتوانند آن را به عنوان الگويى مفيد و مثبت براى مردم خود مطرح كنند و اين خود يكى از راه‏هاى صدور انقلاب است ولى جمهورى اسلامى به اين حد اكتفا نمى‏كند بلكه از طريق كمك‏هاى معنوى و مالى و فرهنگى اين استراتژى را ادامه مى‏دهد.
ج ) ارائه راه حل‏ها: با توجه به علل مشكلات جهان اسلام، ملت‏هاى اسلامى بايد براى رفع اين مشكلات به پا خيزند اقدامات اساسى در اين راستا شامل: 1- تلاش براى شناساندن اسلام ناب محمدى و آشنايى مسلمانان با احكام و تعاليم واقعى اسلام. 2- تلاش براى بيدارى مسلمانان و شناساندن اهداف و توطئه‏هاى قدرت‏هاى بزرگ و زدودن جهل و خرافات. 3- مقابله با حكومت‏هاى دست‏نشانده كه خود يكى از موانع عمده در پيشرفت و اتحاد مسلمانان مى‏باشد. 4- تلاش براى اتحاد بين‏الملل اسلامى و جلوگيرى از مسائل تفرقه‏انگيز. در اين راستا اقدامات مفيدى نيز صورت گرفته است مانند: اعلام هفته وحدت، روز قدس، تشكيل مجمع تقريب المذاهب اسلامى، سازمان‏هايى مانند سازمان كنفرانس اسلامى و... در پايان مى‏توان چنين گفت كه حل مشكلات جهان اسلام به تنهايى از سوى هيچ مرجع يا كشورى امكان‏پذير نبوده، بلكه نيازمند فراهم آمدن زمينه‏ها و حل اساسى مشكلات و برطرف كردن موانع بين‏المللى مى‏باشد.

پاسخ : اگر تيمم به خاطر عدم دسترسى به آب يا بيمارى و عذرهاى مشابه بوده است (نه تنگى وقت) تا زمانى كه عذر باقى است تيمم باطل نمى‏شود و به خاطر (بول و...) وضو لازم است.

پاسخ : در اين راستا توجه شما را به نكات چندى جلب مى‏كنم: الف) حرمت پدر و مادر را به عنوان يك اصل در زندگى خويش قرار دهيد و هرگز از آن تخطّى نكنيد كه خداى سبحان تشكر از پدر و مادر را در كنار تشكر از خود قرار داده است. أَنِ اُشْكُرْ لِي وَ لِوالِدَيْكَ‏، (لقمان، آيه 12) و اين نكته بسيار پرمعنايى است. ب )اگر خواسته آنها توأم با گناه و معصيت حضرت بارى باشد هرگز پيروى از آنها جايز نيست. پيامبر اسلام(ص) مى‏فرمايد: لا طاعة لمخلوق فى معصية الخالق‏؛ كسى حق ندارد از مخلوقى در عصيان خالق اطاعت و پيروى كند»، (شرح ابن ابى الحديد بر نهج‏البلاغه ج 16، ص 158). ج ) اگر خواسته‏هاى آنها نامشروع نبوده ولى منطقى هم نباشد شايسته است در عين ملاطفت مهارت به خرج دهيد و آنان را از خواسته خويش منصرف سازيد و در اين راستا از مشاجره و جرّ و بحث به طور جدى برحذر باشيد. مطمئن باشيد با خويشتن‏دارى و مدارا و رعايت سكوت به موقع و توجيه منطقى و استوار نتيجه بهترى خواهيد گرفت.