تبیان، دستیار زندگی

آیا می‌دانید ورزش و تحرک کافی، روش مناسبی برای حفظ عملکرد طبیعی غده تیروئید است؟ در این راستا ورزش‌های هوازی بویژه پیاده‌روی، دویدن و کوهنوردی بهترین و مناسب‌ترین ورزش‌ها برای مبتلایان به اختلالات تیروئیدی محسوب می‌شود.

 آیا می‌دانید ورزش و تحرک کافی، روش مناسبی برای حفظ عملکرد طبیعی غده تیروئید است؟ در این راستا ورزش‌های هوازی بویژه پیاده‌روی، دویدن و کوهنوردی بهترین و مناسب‌ترین ورزش‌ها برای مبتلایان به اختلالات تیروئیدی محسوب می‌شود.

محققان دانشگاه اومئا بررسی کردند که چه زمانی برای ورزش زنان در طول ماه بهتر است و انجام ورزش‌های قدرتی در چه روزهایی از ماه بیشتر بر بدن زنان تاثیر می‌گذارد.

 اطلاعات به دست آمده در این بررسی‌ها نشان می‌دهد که انجام ورزش‌های قدرتی در دو هفته‌ اول سیکل ماهانه می‌تواند برای زنان موثرتر باشد و بیشتر بر قدرت و حجم عضلات آنها تاثیر مثبت بگذارد.

چرا رنگ دندان افراد با هم فرق می‌کند و عوامل موثر بر رنگ دندان کدام است؟

 ما دو سری تغییر رنگ دندانی داریم. برخی عوامل خارجی که روی دندان تاثیر می‌گذارند مانند مواد رنگی که فرد مصرف می‌کند همچون قهوه، چای و دخانیات که ذرات رنگی موجود در آنها به مرور زمان به تغییر رنگ دندان‌ها منجر می‌شود و برای برطرف کردن آنها (تغییر رنگ‌ها) از جرم گیری یا بروساژ استفاده می‌کنیم. یک‌سری تغییر رنگ داریم که در آن، موادی که باعث تغییر رنگ دندان شده‌اند به بافت داخلی دندان نفوذ کرده و موجب تغییر رنگ دندان شده‌اند. این حالت با جرم‌گیری بهبود نمی‌یابد و باید از موادی استفاده کنیم که به داخل دندان نفوذ کند و باعث سفید کردن دندان شود که ما به آن بلیچینگ می‌گوییم و مردم عامه به آن سفیدکردن می‌گویند.

عواملی که به داخل بافت دندان نفوذ می‌کنند و به تغییر رنگ دندان‌ها منجر می‌شوند، کدامند؟

برخی عوامل خارجی هستند. همچنین مصرف بعضی داروها در کودکی منجر به تغییر رنگ دندان می‌شود. از سوی دیگر، با افزایش سن نیز رنگ دندان زردتر می‌شود. البته اینها مواردی است که می‌توان با بلیچینگ برطرف کرد. در مورد داروها می‌توانیم تتراسایکلین را مثال بزنیم که این تغییر رنگ را ایجاد می‌کند.

آیا تتراسایکلین باعث پیشرفت پوسیدگی دندان‌ها می‌شود؟

خیر.

تغییر رنگ دندان‌ها فقط به علت زیبایی است یا گاهی می‌تواند نشان‌دهنده پدیده‌ای خاص باشد؟

ما در بعضی موارد، یک دندان خاص داریم که تغییر رنگ پیدا کرده، یعنی آن دندان تحت تاثیر عواملی، عصبش از بین رفته و تغییر رنگ پیدا کرده است که این مورد باید بررسی شود. در چنین مواردی شاید نیاز به درمان ریشه وجود داشته باشد. ممکن است عفونتی نیز در ناحیه وجود داشته باشد. معمولا این حالت در دندان‌های جلویی فرد ایجاد می‌شود. شاید چند سال قبل نیز دندان تحت تاثیر ضربه قرار گرفته و فرد متوجه آن نشده باشد و به مرور زمان، عصب دندان از بین برود.

به نظر شما این باور درست است که می‌توان با دو قاشق جوش شیرین و آب‌اکسیژنه 5 درصد و چاشنی نعناع خمیری درست کرد که کار سفید‌کننده را انجام بدهد؟

در پزشکی و علم دندانپزشکی موادی که به صورت علمی تهیه شده برای این امر توصیه می‌شود. ممکن است برخی مواد به‌طور موقتی رنگ دندان را روشن کند، ولی ماندگاری آنها قابل اعتماد نیست. موادی هم هستند که از طریق سایشی که روی دندان ایجاد می‌کنند باعث سفید‌تر شدن دندان می‌شوند که استفاده از اینها خیلی توصیه نمی‌شود.

خمیر دندان‌های سفید‌کننده به چند صورت عمل می‌کنند؟

این نوع خمیر دندان‌ها به دو صورت عمل می‌کنند. برخی از آنها مواد ساینده در داخلشان دارند و به علت سایشی که ایجاد می‌کنند دندان‌ها را سفید می‌کنند که مفید نیست. چون مقداری از سطح دندان را دچار سایش می‌کند. همچنین خمیردندان‌هایی هستند که داخل آنها ترکیبات سفید کننده دارد؛ از همان موادی که دندانپزشکان به‌کار می‌برند، ولی با غلظت پایین‌تر استفاده می‌کنند. لاک‌ها و برچسب‌هایی که برای سفید کردن دندان تهیه شده اینها هم روی سطح دندان اثر منفی ندارند و در مورد ماندگاریش تردید است. ممکن است سفید بکند، اما خیلی زود رنگ دندان به حالت قبلی‌اش برمی‌گردد.

دکتر مهدی عباسی

دندانپزشک ترمیمی 

علائم اولیه حاملگی رخ می‌دهد، قاعدگی به تاخیر می‌افتد و تست حاملگی مثبت می‌شود. حتی سونوگرافی طی هفته‌های اولیه نشان از تشکیل کیسه حامل جنین (ساک حاملگی) در دیواره رحم می‌دهد، اما طی دو ماه اول بارداری، ختم حاملگی با دردهای شکمی، لکه بینی و خونریزی اتفاق می‌افتد؛ چراکه حاملگی از نوع پوچ است. ‌

توجه داشته باشید برای تشکیل جنین باید مراحل تقسیم‌ سلولی در زمان‌های خاصی انجام گیرد که شامل ایجاد یک مجموعه 58 سلولی به دنبال تقسیمات متعدد می‌شود که در سلول اولیه تخم ایجاد شده و ساختار جفت و بخش‌های مختلف یک جنین را تشکیل می‌دهد.

حال اگر اختلالاتی در کروموزوم‌های سلول‌های تشکیل‌دهنده جنین ایجاد شود، این سلول‌ها از مسیر طبیعی تقسیم سلولی خارج می‌شود.‌ تا جایی که روند بارداری صرفا به تشکیل کیسه اولیه جنینی ختم می‌شود که در سونوگرافی اولیه قابل مشاهده است، در حالی که اثری از جنین در داخل آن دیده نخواهد شد. ‌

دکتر آمنه لاهوتی، متخصص زنان، زایمان و نازایی در گفت‌وگو با جام‌جم درباره روند وقوع حاملگی پوچ می‌گوید: اصولا حاملگی زمانی رخ می‌دهد که اسپرم مرد بتواند وارد تخمک زن شود، آن را بارور کند و این تخمک بتواند در رحم لانه‌گزینی کند. پس از اثبات حاملگی ابتدا باید سونوگرافی داخل رحمی انجام شود. معمولا ابتدایی‌ترین چیزی که در سونوگرافی حاملگی دیده می‌شود یک منطقه کوچک داخل رحم است که به آن ساک حاملگی گفته می‌شود. در مراحل بعدی درون این ساک حاملگی جنین دیده می‌شود و رشد می‌کند.

وی با اشاره به این که حاملگی پوچ به حاملگی‌ای اطلاق می‌شود که در آن تخمک لقاح یافته درون رحم لانه گزینی می‌کند، اما هیچ جنینی درون ساک حاملگی رشد نمی‌کند، می‌افزاید: در واقع حاملگی‌هایی که به صورت تخمک پوچ تظاهر می‌کنند معمولا دچار مشکلات کروموزومی و ژنتیکی هستند.

چرا جنین تشکیل نمی‌شود؟

موثرترین عامل شناخته شده در بروز حاملگی‌های پوچ، اختلالات سلول تخم همراه با ناهنجاری‌های کروموزومی است که ممکن است بر اثر بالا بودن سن مادر یا پدر به وجود آید.

البته به گفته این متخصص زنان، معمولا این حاملگی‌ها ارتباط مستقیم با سن مادر ندارد، اما بالا بودن سن مادر ممکن است به علت افزایش احتمال وقوع مشکلات کروموزومی یا مشکلات تقسیم سلولی در سنین بالا در وقوع حاملگی پوچ موثر باشد. ‌از سوی دیگر، این وضعیت ممکن است ناشی از کیفیت پایین اسپرم یا تخمک باشد یا ممکن است پس از تشکیل سلول تخم، اختلالاتی در تقسیم سلولی به وجود آید که باعث ایجاد این نوع حاملگی شود.

این حاملگی به سرانجام نمی‌رسد

جالب است بدانید بدن خانمی که بارداری پوچ را تجربه می‌کند، اختلال در روند طبیعی بارداری را تشخیص می‌دهد و حاملگی را متوقف می‌کند.

دکتر لاهوتی در این باره توضیح می‌دهد: درصورت وقوع حاملگی پوچ ابتدا همان علائم اولیه حاملگی رخ می‌دهد. یعنی قاعدگی به تاخیر می‌افتد و تست حاملگی مثبت می‌شود. البته معمولا در ادامه، دردهای شکمی و لکه بینی ایجاد و حاملگی با وقوع خونریزی سقط می‌شود.‌وی تاکید می‌کند: البته همیشه حاملگی پوچ به طور خود به خود سقط نمی‌شود و گاهی به مداخله پزشکی مانند تجویز دارو یا کورتاژ برای خروج محصولات حاملگی نیاز است.

حاملگی پوچ تکرار می‌شود؟

چرا بعضی خانم‌ها به طور مکرر به این نوع حاملگی دچار می‌شوند؟

دکتر لاهوتی پاسخ می‌دهد: گرچه این نوع حاملگی در طبقه‌بندی سقط مکرر هم می‌تواند قرار بگیرد، اما تائید این مساله، انجام بررسی‌های سقط مکرر را طلب می‌کنند.

به علاوه احتمال بیشتری برای وجود علت ژنتیکی در تکرار وقوع حاملگی بدون جنین مطرح است. توجه داشته باشید این نوع حاملگی معمولا در همان مراحل اولیه دفع می‌شود، اما درصورت تشخیص دیرهنگام این نوع بارداری، تمایل نداشتن مادر برای دریافت دارو یا انجام کورتاژ ممکن است مدت بیشتری طول بکشد.‌

وی تاکید می‌کند: معمولا بارداری پوچ اتفاقی است که دیگر تکرار نمی‌شود و به همین دلیل بررسی خاصی پس از وقوع یک بار بارداری پوچ لازم نیست چون معمولا حاملگی بعدی طبیعی خواهد بود. ولی در کسانی که بارداری پوچ به طور مکرر اتفاق می‌افتد احتمال وجود مشکل زمینه‌ای مطرح است و به همین دلیل باید بررسی‌های سقط مکرر و مشاوره ژنتیک نیز برای زوجین انجام شود.

تشخیص بارداری بدون جنین

امروزه با وجود سونوگرافی‌های دقیق‌تر، تشخیص این نوع حاملگی در مراحل زودتر ممکن شده است البته باید توجه داشت در حاملگی طبیعی هم ممکن است در سونوگرافی اولیه (بخصوص اگر خیلی زود انجام شده باشد) اثری از جنین دیده نشود و ساک حاملگی خالی باشد. گرچه در چنین وضعیتی تکرار سونوگرافی حدود هفت تا 10 روز بعد، وجود جنین را اثبات خواهد کرد.‌

این متخصص زنان با بیان مطالب فوق می‌افزاید: در حاملگی پوچ، انتظار فایده‌ای ندارد و حاملگی بدون جنین در سونوگرافی بعدی نیز تکرار خواهد شد. با وجود این برای پیشگیری از ختم یک بارداری طبیعی و حاوی جنین ـ که در سونوگرافی اولیه ممکن است دیده نشود ـ همیشه پس از تشخیص حاملگی پوچ باید سونوگرافی به فاصله هفت تا 10 روز دیگر تکرار شود.

پونه شیرازی - سلامت و دانش 

 

به گزارش جام جم آنلاین ،‌ روند تشخیص حاملگی معمولا زمانی آغاز می‌شود که فرد با علائم بارداری و احتمالا نتیجه مثبت تست ادراری خانگی مراجعه می‌کند که در این افراد از تست تائیدی HCG در خون استفاده می‌شود.

تعدادی از نشانه‌ها و علائم بالینی هستند که بر مراحل اولیه حاملگی دلالت دارند ولی هیچ‌کدام جز آزمایش خون، علت قطعی بارداری نیستند.

HCG هورمونی است که به اصطلاح، هورمون حاملگی نامیده می‌شود و کشف آن در خون و ادرار مادر، پایه و اساس تست‌های هورمونی حاملگی است.

این هورمون تقریبا به طور انحصاری در جفت تولید می‌شود ولی به مقدار بسیار کم در بافت‌های مردان و همچنین در زنان غیرحامله نیز تولید می‌شود.

تقریبا تمامی افراد با افزایش سن مبتلا به نوعی ریزش مو می شوند، اما ریزش مو می تواند به دلایل مختلف از جمله تغییرات هورمونی، وراثتی، مصرف داروها و یا برخی شرایط اساسی باشد.

ریزش 100 تار مو در روز طبیعی است اما وقتی از این اندازه تجاوزکند، احتمال دارد نشانه بیماری جدی باشد که نیاز به بررسی پزشک و درمان دارد؛ با این حال برخی از شایع ترین دلایل ریزش مو به شرح زیر است:

**استرس

استرس روانی و جسمی می تواند سبب ریزش مو شود، استرس شدید جسمی مانند زایمان یا جراحی می تواند تا چند ماه به ریزش مو منجر شود. همچنین فشارهای روانی شدید و اضطراب می تواند ریزش مو را در پی داشته باشد.

**تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی هنگامی که به دلیل شرایط مختلف همچون بارداری، زایمان یا شروع یائسگی اتفاق می افتد، سبب ریزش موقت مو در زنان می شود؛ به علاوه ترکیبات هورمونی با افزایش سن نیز تغییر می کند که همین امر مردان را نیز دچار ریزش مو می کند.

**اختلالات تیروئید

ریزش مو می تواند یک عارضه جانبی شایع اختلالات تیروئیدی باشد؛ کم کاری تیروئید(کمبود بیش از حد هورمون تیروئید ) و پرکاری تیروئید ( هورمون بیش از حد) می تواند منجر به ریزش مو شود.

**لوپوس

نازک شدن مو اولین نشانه بیماری لوپوس است که یک بیماری خود ایمنی است؛ این بیماری عمدتا موی سر را نازک می کند، اما احتمال دارد در برخی افراد به نازک شدن موی ریش، ابروها و یا مژه ها منجر شود.

**شرایط پزشکی

بیماری های طولانی مدت همچون سرطان، بیماری کبد، یا بیماری التهابی روده می تواند موجب نازک شدن مو شود و نیز بیماری پوستی همچون پسوریازیس و اماس پوست یا درماتیت هم می تواند اختلال در رشد مو را در پی داشته باشد.

**مصرف داروها

داروهایی که برای درمان سرطان، ورم مفاصل، افسردگی، مشکلات قلبی، فشار خون بالا و کنترل بارداری مصرف می شود، می تواند سبب ریزش مو شود.

**ژنتیکی

طاسی موروثی که یک وضعیت طبیعی ناشی از ترکیب ژنتیک، سطح هورمون و روند پیری است، شایع ترین علت ریزش مو می باشد. گرچه این وضعیت ارثی معمولا در هر دو جنس مذکر و مونث اتفاق می افتد، اما ریزش مو اغلب در مردان شایع تر است و می تواند ابتدای سن بلوغ شروع شود. 

چاقی تنها به معنی افزایش وزن نیست و بدن با تجمع چربی در هر قسمت از بدن به شما اطلاع می دهد که در آن قسمت از بدن مشکلی جدی وجود دارد.

اگر این بار در جلوی آینه متوجه ناهنجاری هایی در بدن خود شدید، شما هم به مشکل فراگیر چاقی موضعی مبتلا شده اید.

چاقی سبب ابتلای افراد به انواع بیماری ها می شود و فرد را به لحاظ اجتماعی با مشکلات متعددی از جمله افت کیفیت زندگی کاری و تحصیلی، تنهایی، مشکل در ازدواج،پیدا نکردن لباس مناسب و اختصاص بودجه بالا برای خرید مواد غذایی مازاد مواجه می کند. 

بررسی‌ها نشان داده است، ایران در نقشه جهان روی کمربند سنگ کلیه قرار دارد، شاهد این موضوع تعداد بالای مبتلایان سنگ کلیه در کشور است. مناطقی در دنیا وجود دارند که مردم به علل ژنتیک، آب و هوا و تغذیه‌ بیشتر از دیگر مناطق به سنگ کلیه دچار می‌شوند.

ایران در نقشه جهان روی کمربند سنگ کلیه قرار دارد، شاهد این موضوع تعداد بالای مبتلایان سنگ کلیه در کشور است. مناطقی در دنیا وجود دارند که مردم به علل ژنتیک، آب و هوا و تغذیه‌ بیشتر از دیگر مناطق به سنگ کلیه دچار می‌شوند.

از آنجا که آب و هوای ایران، بیشتر گرم و خشک است، افراد بیشتر تعریق می‌کنند و با تعریق بالا امکان سنگ آوری کلیه بالا می‌رود. از سوی دیگر، مصرف غذاهایی مانند نمک و گوشت قرمز به میزان بالا در ایرانی‌ها باعث بروز سنگ کلیه می‌شود.

مدتی مصرف بالای آب معدنی در کشور ما عامل موثر در بروز سنگ کلیه شناخته می‌شد که البته متخصصان کلیه این مساله را به طور کامل تایید نمی‌کنند یعنی نمی‌توان گفت، مصرف آب معدنی و آب‌ املاح‌دار به صورت قطعی باعث بروز سنگ کلیه می‌شود.

با این تفاسیر، دلایل شیوع سنگ کلیه در ایرانیان را نسبت به بسیاری از کشورهای دنیا از دکتر سید فرزاد علامه، متخصص اورولوژی و استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی جویا شده‌ایم. وی معتقد است، شیوع سنگ‌های سیستم ادراری در سراسر دنیا در حال افزایش است و مهم‌ترین دلیل آن صنعتی شدن کشورهاست .

این متخصص به جام‌جم توضیح می‌دهد: این‌گونه نیست که شیوع سنگ در کشور ما از بسیاری کشورها بیشتر باشد. به‌طور مثال در کشورهای عربی این شیوع بیشتر است، اما شیوع سنگ در اروپا و برخی ایالت‌های آمریکا کمتر از ایران است. آنچه در تشکیل سنگ موثر است، به نژاد، منطقه جغرافیایی، سن و چاقی و برخی بیماری‌ها مربوط می‌شود. البته در پاره‌ای مطالعات رژیم غذایی نیز به عنوان فاکتور خطر معرفی شده است.

سنگ کلیه، ارثیه خانوادگی

به گفته دکتر علامه، وراثت نقش عمده‌ای در تشکیل سنگ ادراری دارد و بیماران مبتلا به سنگ دستگاه ادراری به احتمال زیاد در اقوام خود سابقه این بیماری را می‌یابند.

این اورولوژیست می‌افزاید: رژیم غذایی با موادی که اگزالات بالایی دارند، یکی از عوامل بالقوه برای تشکیل سنگ است. البته در کنار آن استعداد ژنتیک نیز لازم است. این مواد شامل چای پررنگ، قهوه، شکلات، آجیل، نوشابه مشکی، اسفناج، کلم و کلم بروکلی است. از سوی دیگر، مواد حاوی سیترات مانند مرکبات بخصوص آب پرتقال و لیمو و نوشیدنی گازدار می‌تواند پیشگیری‌کننده باشد.

سبک زندگی غلط، سنگ کلیه می‌آورد

زندگی در مناطق گرمسیر و خشک، نقش عمده‌ای در ابتلا به بیماری دارد. به همین دلیل هرچه به سمت جنوب کشورمان برویم، میزان شیوع بیشتر می‌شود و در جهان نیز در مناطق استوایی و همچنین کوهستانی خشک، میزان ابتلا بیشتر است.

این متخصص با اشاره به مشاغل پرخطر از نظر آسیب رسانی به کلیه‌ها می‌گوید: افرادی که مشاغل مرتبط با کوره یا تنور دارند، در معرض ابتلا به سنگ هستند. رژیم پرکالری و چرب و ابتلا به دیابت و چاقی نیز بسیار تعیین‌کننده است. لذا ورزش و رسیدن به وزن مناسب می‌تواند کمک کننده باشد. برخلاف تصور، سختی آب آشامیدنی که به میزان کربنات کلسیم (آهک) آب گفته می‌شود، نقشی در تشکیل سنگ ندارد و مهم‌ترین عامل پیشگیری‌کننده، نوشیدن آب فراوان در کسانی است که مستعد تشکیل سنگ هستند.

نشانه‌هـای سنگ کلیه

معمولا بیماران با درد ناگهانی ایجاد شده برای دفع سنگ متوجه این بیماری می‌شوند،‌ ولی در برخی افراد سنگ داخل کلیه بدون این که انسداد اولیه ایجاد کند، تشکیل می‌شود که ممکن است در تصویربرداری به طور اتفاقی رویت یا بتدریج به اندازه‌ای بزرگ شود که کم‌کم کارکرد کلیه را کاهش دهد. دکتر علامه با بیان این مطلب تاکید می‌کند: افرادی که سابقه خانوادگی سنگ کلیه دارند، بهتر است به‌طور دوره‌ای بررسی شوند.بی شک بیماران چاق، مبتلایان دیابت، نقرس و افراد دارای مشکلات غدد پاراتیروئید در معرض خطر بیشتری هستند. همچنین کسانی که سابقه خانوادگی دارند، بهتر است مراقبت بیشتری داشته باشند.

وی هشدار می‌دهد: چاقی و دیابت با اسیدی کردن ادرار و افزایش دفع کلسیم و اسیداوریک در معرض انواع سنگ‌ها هستند. در پرکاری غده پاراتیروئید نیز دفع کلسیم افزایش می‌یابد و منجر به تشکیل سنگ می‌شود. افرادی که داروهای خاص مصرف می‌کنند نیز ممکن است دچار این عارضه شوند. پس به هیچ وجه نباید سرخود برای مصرف دارو اقدام کنیم .

مصرف لبنیات، نه کم و نه زیاد

خیلی‌ها می‌پرسند، چگونه است که بر خلاف دیگر کشورهای دنیا مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم به پیشگیری از سنگ کلیه در ایرانی‌ها کمک می‌کند؟

دکتر علامه در پاسخ می‌گوید: در بیماران مبتلا به سنگ ادراری مصرف لبنیات باید در حد معمول باشد، زیرا مصرف بیش از حد آن منجر به دفع کلسیم در ادرار و متعاقبا تشکیل سنگ می‌شود و مصرف کم آن نیز با جذب بیشتر اگزالات از روده‌ها همراه است که باز هم خطر افزایش سنگ‌سازی را به همراه دارد.

درمان بدون عود ممکن است؟

به گفته دکتر علامه در بسیاری از افراد با یک بار سنگ‌سازی، عود بیماری اتفاق نمی‌افتد ولی در بیمارانی که عود دوباره دارند، با بررسی متابولیک اختلال منجر به سنگ‌سازی شناخته می‌شود که می‌توان درمان موثر را تجویز کرد، ولی گاه درمان صددرصد جلوگیری‌کننده نیست.

وی تاکید می‌کند: در بیمارانی که سنگ بزرگ در کلیه دارند یا سنگ در حالب باعث انسداد شده، به جراحی نیاز است و مراجعه دیرهنگام گاه منجر به نارسایی کلیه می‌شود.

فقر میزان کلسیم در بدن ایرانی‌ها

سنگ‌ کلیه در کشور ما در 8 درصد مردم شیوع دارد‌. تحقیقات اولیه‌ای که در ارتباط با این مساله در مرکز تحقیقات اورولوژی انجام شده است، نشان می‌دهد که میزان کلسیم مجاز ادرار ایرانیان پایین‌تر از مردم اروپا و آمریکاست.

در اروپا و آمریکا مشخص شده که بیشترین علت سنگ‌سازی، میزان کلسیم ادرار است و چنین افرادی باید مواد غذایی حاوی کلسیم به مقدار بسیار کم مصرف کنند، ولی در کشور ما بیشترین علت، اگزالات ادرار است و این افراد برای پیشگیری از سنگ کلیه باید مواد حاوی کلسیم مصرف کنند که این رویه کاملا برعکس مردم اروپاست. توصیه می‌شود، افرادی که کلیه‌های آنها سابقه سنگ‌سازی دارد، به کلینیک پیشگیری از سنگ مراجعه و علت سنگ‌سازی کلیه‌های خود را بررسی کنند.

پیشگیری از سنگ کلیه

روش‌های زیر به پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه کمک می‌کند:

ـ مصرف مایعات فراوان، فعالیت بدنی، رژیم غذایی مناسب، استعمال نکردن دارو بدون تجویز پزشک و بررسی دوره‌ای می‌تواند کمک کننده باشد.

ـ در افرادی که سنگ سازی مکرر دارند، بهتر است آزمایش‌های تکمیلی انجام و داروهایی برای عود نکردن بیماری تجویز شود. این افراد باید به جراحان و متخصصان اورولوژی مراجعه کنند تا بررسی صورت گیرد. 

آسپرین یک ماده طبیعی است که از پوست درخت بید به دست می‌آید. نام شیمیایی این دارو استیل سالسیلیک اسید (ASA) است و در زمره داروهای ضددرد غیراستروئیدی (SNSAID) دسته‌بندی می‌شود.

آسپرین یکی از پرمصرف‌ترین داروها در دنیاست که استفاده‌های گسترده‌ای دارد. براساس آمار انجمن قلب آمریکا استفاده از آسپرین هنگام بروز اولین علائم حمله قلبی مانند درد قفسه سینه توانست سالانه از مرگ 5000 تا ده هزار نفر در سال جلوگیری کند. امروزه می‌توان آسپرین را بدون نسخه از تمام داروخانه‌ها به عنوان ضددرد، ضدتب و ضدالتهاب تهیه کرد. سوالی که برای همگان در مورد مصرف این دارو وجود دارد این است که موارد استفاده آسپرین، طول دوره مصرف آن و نحوه مصرف صحیح آن چیست؟

به طور کلی این دارو با جلوگیری از تشکیل لخته‌های خون از انسداد عروق کرونری قلب جلوگیری می‌کند؛ بنابراین مصرف آن برای بیمارانی که احتمال بروز سکته‌های قلبی یا مغزی در آنها بالاست و همچنین بیمارانی که جریان خون مغزی آنها ضعیف است یا به انواع دیگری از بیماری‌های قلبی و عروقی مبتلا هستند مفید است، اما این به آن معنا نیست که منافع مصرف روزانه آسپرین همواره بیشتر از مضرات آن است. همانند سایر داروهای ضددرد و ضدالتهاب، آسپرین ریسک خونریزی‌های گوارشی، خونریزی‌های مغزی، نارسایی کلیوی و برخی از انواع سکته را افزایش می‌دهد. سرویس پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، مصرف روزانه آسپرین را برای افراد 50 تا 59 ساله که در معرض خونریزی گوارشی نیستند و احتمال بروز حمله‌های قلبی یا انواع سکته در آنها بیش از ده درصد است، توصیه کرده است. از طرف دیگر، سازمان غذا و داروی آمریکا مصرف آسپرین را در افرادی که تاکنون سابقه ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی یا حمله قلبی را نداشته‌اند توصیه نمی‌کند.

نکته دیگر این که مصرف آسپرین در افرادی که مبتلا به مشکلات انعقادی خون بوده و به اصطلاح خون آنها دیرتر لخته می‌شود، افرادی که سابقه خونریزی یا ابتلا به زخم‌های گوارشی دارند و کسانی که به ترکیبات حاوی آسپرین آلرژی دارند ممنوع است. بنابراین بر خلاف باورهای عمومی مصرف این دارو برای همگان مفید نبوده و چه‌بسا مصرف خودسرانه آن به بروز مشکلاتی برای افراد منجر شود.

مصرف آسپرین به همراه داروهای ضد دردی همچون ایبوپروفن، ناپروکسن و دیکلوفناک می‌تواند ریسک ابتلا به خونریزی را افزایش دهد. بنابراین در صورتی که فرد به دلیل ابتلا به یک بیماری مزمن مانند آرتروز مجبور به استفاده مداوم از ضددردهاست باید حتما پزشک را در این خصوص مطلع کند.

البته اگر حین مصرف آسپرین بنا به هر دلیلی به مصرف تک‌دوز یا کوتاه‌مدت داروهای ضددرد مذکور نیاز باشد، می‌توان آنها را با فاصله دو ساعته نسبت به ASA استفاده کرد. علاوه بر این بیمارانی که آسپرین را به صورت روزانه استفاده می‌کنند لازم است قبل از انجام هرگونه عمل جراحی یا مراجعه به دندانپزشکی، پزشک را در جریان قرار دهند. از مهم‌ترین تداخلات دارویی آسپرین می‌توان به افزایش ریسک خونریزی در مصرف همزمان با هپارین و وارفارین، کورتون‌ها، کلوپیدوگرل و برخی از انواع ضدافسردگی‌ها مانند کلومیپرامین و پاروکستین اشاره کرد. در میان داروهای گیاهی و مکمل‌های غذایی نیز، جینسینگ، روغن گل مغربی، امگا3، زغال اخته و کاپسایسین (فلفل قرمز) با آسپرین تداخل دارند و ریسک خونریزی را افزایش می‌دهند.

مصرف ASA به صورت جویدنی جذب سریع‌تر دارو را به دنبال دارد با این وجود به دلیل احتمال ایجاد مشکلات گوارشی بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند از انواع پوشش‌دار ASA استفاده کنند. این در حالی است که بعضی تحقیقات نشان می‌دهد مصرف اشکال روکش‌دار آسپرین که دارو را در روده کوچک آزاد می‌کنند، تاثیری در کاهش ریسک خونریزی گوارشی ندارد.

دکتر کاوه سالارمند

داروساز