تبیان، دستیار زندگی

آیــد آن روز كه من، هجرت از این خــانه كنم

    از جهــــــان پرزده، در شـــاخ عدم لانه كنم؟

رسد آن حــــــال كـــه در شمعِ وجـــود دلدار         

بــــال و پـــــر سوخته، كارِ شب پروانه كنم؟

روى از خـــــانقـــــه و صومعــــــه بـــرگردانم         

سجــــده بـــــر خاك در ساقى میخانه كنم؟

حال، حـــاصل نشد از موعظه صوفى و شیخ       

 رو به كـــــــوى صنمــــى والـــه و دیوانه كنم

گیســــو و خـــــال لبت دانه و دامند، چسان       

  مـــرغ دل فــارغ از این دام و از این دانه كنم؟

شــــود آیــــا كــه از این بتكده، بر بندم رخت      

   پــــر زنـــــان، پشت بر این خانه بیگانه كنم؟

فرّخ  آن روز كــــه از این قفس آزاد شوم       از غـــم دورى دلـــــدار رهــم، شاد شوم

سر نهم بر قـدم دوست، به خلوتگه عشق   لب نهـــم بـــر لب شیرین تو، فرهاد شوم

طـى كنـــم راه خرابات و به پیرى برسم     از دم پیـــر خــــرابـــــات دل آبــــــــاد شوم

یــاد روزى كـــه به خلـــوتگـه عشاق روم      طــرب انگیـز و طرب خیز و طرب‏زاد شوم

نــه به میخـانه مـــرا راه، نه در مسجد جا   یـــار را گـــــو: سببی ساز كه ارشاد شوم

درد خـــــــواهم، دوا نمى‏خــــــواهم         غصّـــه خواهـــم، نوا نمى‏خواهم

عـــــاشقم، عــــــاشقم، مریض توام         زیـن مرض، من شفا نمى‏خواهم

من جفــــــــایت به جــــان خـــریدارم         از تـــو تـــرك جفــــا، نمى‏خواهم

از تــــو جــــــانا، جفا وفـــــــــا باشد          پس دگـــر، مـــن وفا نمى‏خواهم

تو "صفــــــا"ى منـــــى و "مروه" من          "مــــروه" را بـا "صفا" نمى‏خواهم

صوفى از وصل دوست، بى‏خبر است         صــــوفى بـــى صفا، نمـى‏خواهم

تو دعــــــــــاى منى، تو ذكـــــر منى         ذكــــر و فكـــــر و دعا نمى‏خواهم

هـــر طـــــرف رو كنـــــم، تویى قبله          قبلـــه، قبلــــه نمـــا نمـى‏خواهم

هـــر كـــه را بنگرى، فدایى تو است         مــــن فـــــدایم، فـــدا نمى‏خواهم

همــه آفــــاق، روشن از رُخ تو است         ظاهــــرى، جــــاى پا نمى‏خواهم

در غــــم هجر رخ مـــاه تو، در سوز و گدازیم 

تا به كى زین غم جانكـاه بسوزیم و بسازیم

شب هجــــــــــران تو آخر نشود، رُخ ننمایى        

در همــــه دهــــر تــو در نازى و ما گرد نیازیم

آید آن روز كه در بــــــــاز كنى، پرده‏گشایى؟       

تا به خـــــاك قدمت جـان و سر خویش ببازیم

به اشارت، اگرم وعــــــده دیــــــــدار دهد یار      

 تا پس از مـــرگ به وجد آمده در ساز و نوازیم

گر به اندیشه بیاید كه پناهى است به كویت    

  نـــه ســـوى بتكده رو  كرده، نه راهى حجازیم

ساقى از آن خُمِ پنهان كه ز بیگانه نهان است    

 بـــــاده در ســـاغـــــر ما ریز كه ما محرم رازیم

مــــــازاده عشقیم و پســــرخـــوانده جامیم      در مستى و جــــــانبازى دلدار تمامیم

دلـــــــداده میخــــــــــانه و قــــربانى شربیم      در بارگــــــه پیرمغان، پیــــــــر غلامیم

همبستر دلـــــــــدار و زهجــــرش به عذابیم     در وصـــل غریقیم و به هجران مدامیم

بى رنگ و نـــــــــواییم؛ ولــــــى بسته رنگیم     بى نام ونشانیم و همى در پى نامیم

با صوفــــــــى و با عارف و درویش، به جنگیم     پـــــــــرخاشگـر فلسفه و علم كلامیم

از مــــــــــدرسه مهجور و ز مخــــــلوق كناریم   مطــــــرود خرد پیشه و منفور عوامیم

با هستى و هستى طلبان، پشت به پشتیم      بــــــا نیستى از روز ازل گام به گامیم

اكنون كه در میكده بسته است به رویم        بهتر كــــه غم خـــــویش به خمــّار بگویم

من كشتــه آن سـاقى و پیمانه عشقم         مــــن عــــــــاشِق دلداده آن روى نكویم

پروانــــــه صفت در بــرِ آن شمع بسوزم        مجنــــــــــــونم و در راه جنون بادیه پویم

راز دل غمـــــدیده خـــود را به كه گویم؟         مـــن تشنه جام مى از آن كهنه سبویم

بــــــردار كتاب از بــــــرم و جام مى آور           تا آنچه كه در جمع كتب نیست، بجویم

از پیچ و خـــم عِلم و خرد، رخت ببندم            تا بــــــــــار دهد یار، به پیچ و خم مویم

خـــرّم آن روز كــه ما عاكف میخانه شویم    

 از كف عقل، بــرون جسته و دیوانه شویم

بشكنیــــــــــــــم آینه فلسفه و عرفان را      

از صنمخــــــــــانه این قافله، بیگانه شویم

فارغ از خـــــــــانقه و مدرسه و دیر شده      

پشت پایى زده بر هستى و فرزانه شویم

هجرت از خویش نموده، سوى دلدار رویم    

 والــــــه شمع رُخش گشته و پروانه شویم

از همــــــــــــه قید بریده، ز همه دانه رها    

 تا مگــــــــــــر بسته دام بت یكدانه شویم

مستى عقل ز سر برده و آییم به خویش    

 تا بهـــــــــــوش از قدح باده مستانه شویم

ســـاقى، به روى من درِ میخانه بــاز كن       از درس و بحث و زهد و ریا، بى‏نیاز كن

تــــارى ز زلفِ خم خم خود در رهم بنــه       فارغ ز علـم و مسجد و درس و نماز كن

داوودوار نغمــــه زنـــــــان ساغــــرى بیار      غــافــــل ز درد جاه و نشیب و فــراز كن

بــــــر چین حجاب، از رُخ زیبــــا و زلف یار      بیگانــــه ام ز كعبــــه و مُلك حجــاز كن

لبــریز كن از آن مىِ صافى، سبــوى من       دل از صفــــا به ســـوى بت تــركتاز كن

بیچاره گشته‏ام، ز غم هجر روى دوست        دعـــوت مــرا به جام مى چاره ساز كن

بس كــــن این یــاوه سرایى، بس كن      تــا به كى خویش ستایى، بس كن

مخلصـــــــــان لــب به سخن وا نـكنند       بـــــركَن ایـــن ثوبِ ریایى، بس كن

تو خطــــــــا كـــارى و حق، آگاه است       حیلــــه گـــــر، زهد نمایى بس كن

حــــق غنــــــىّ است، برو پیش غنى       نــــــزد مخلـــــوق، گـدایى بس كن

هر پرستش كه تو كردى، شرك است        بـــى خــــدا، چند خدایى بس كن

شــــرك در جـــــــــان تـــــو منزل دارد        دعــــوى شــــرك زدایــى بس كن

تــــــــوى شیطــــان زده و عشقِ خدا !       نبــــــرى راه به جـــــایى، بس كن

سیّئــــــات تـــــو، به است از حسنات         جــان مـــن، شرك فزایى بس كن

خیــــل شیطــــــــــان، نبود اهل اللّه           اى قلـــــم، راز گشـــایى بس كن

در لقــــــاى رُخش، اى پیـــر! مرا یارى كن     

دستگیرى كن و پیرى كن و غمخوارى كن

از ســــــر كــــوى تو، مایوس نگردم هرگز      

غمـــزه‏اى، غمـــزدگان را تو مـددكارى كن

هلــــه، با جرعه‏اى از باده میخانه خویش     

هــــــوشــم از سر ببر، آماده هشیارى كن

گــــر به لطفـــــــم ننوازى و پناهم ندهى      

عشـــــوه كن، ناز كن، آغاز ستمكارى كن

عــــاشقم، عــــاشقم، افتاده و بیمار توام      

 لطف كــــــن، لطف، ز بیمار پرستارى كن

تو و سجّاده خویش و من و پیمانه خویش       

 با مـــن باده زده، هر چه به دل دارى، كن

گــــر نخــــــواهى ز سر لطف نوازى ما را       

 از درِ قهــــــــر بــــــرون آى و دل آزارى كن