بیماری ها
محققان موسسه فناوری ویرجینیا روش جدیدی برای هدفگیری و تخریب سلول‌های سرطانی یافته‌اند.
در این روش دمای سلول‌های سرطانی افزایش داده می‌شود، در حالی که دمای بافت‌های اطراف در حد دمای معمول بدن باقی می‌ماند،این محققان از بررسی‌های برون‌تنی و درون‌تنی برای تأیید یافته‌های خود استفاده کرده‌اند.
ایشوار پوری، استاد علوم و مهندسی مکانیک در موسسه فناوری ویرجینیا و یکی از پژوهشگران اصلی این کار توضیح می‌دهد که برای تکمیل این روش از فروسیالات بهره برده‌اند تا افزایش دما را القا كنند.
فروسیال، سیالی است که در حضور میدان مغناطیسی به شدت مغناطیسی می‌شود. در این سیال نانوذرات مغناطیسی به شکل غیرقطبی معلق هستند.
پوری می‌گوید: «این سیالات را می‌توان پس از تزریق وریدی به درون بدن، به روش مغناطیسی به محل تومور سرطانی هدایت کرد. نانوذرات مغناطیسی به دلیل خاصیت تراوایی بالای رگ‌های تومور سرطانی به آسانی به درون آن نفوذ میکنند».
سپس نانوذرات در معرض یک میدان مغناطیسی متناوب با فرکانس بالا قرار می‌گیرند تا گرم شده و سلول‌های سرطانی را از بین ببرند. این روش افزایش دما با استفاده از سیال مغناطیسی نامیده می‌شود که آن را به اختصار حرارت‌درمانی می‌نامند.
دمای میان 41 تا 45 درجه سانتی‌گراد برای کند کردن رشد بافت سرطانی یا توقف آن کافی است. با این حال بدون استفاده از این روش، سلول‌های سالم نیز از بین می‌روند.
پوری می‌گوید: «در حرارت‌درمانی ایده‌آل، سلول‌های سرطانی به مدت نیم ساعت حرارت داده می‌شوند، در حالی که در همین زمان دمای سلول‌های سالم اطراف زیر 41 درجه سانتی‌گراد نگه داشته می‌شود. حرارت‌درمانی مبتنی بر فروسیال را می‌توان از طریق thermoablation (کشتن سلول‌ها در دمای بسیار بالا) نیز به انجام رساند.
در این فرایند بافت‌های سرطانی از طریق قرار گرفتن در معرض فرکانس‌های رادیویی بی‌خطر یا میدان مغناطیسی متناوب تا 56 درجه سانتی‌گراد گرم می‌شوند که این امر موجب کشته شدن، لخته شدن یا کربونیزه شدن آنها می‌شود. انتقال موضعی حرارت از نانوذرات موجب افزایش دمای بافت و گسیختن غشای سلولی می‌شود».
وی می‌افزاید بررسی‌های انجام شده نشان میدهند که «نانوذرات اکسید آهن زیست‌سازگارترین عامل برای حرارت‌درمانی فروسیالی هستند». پلاتین و نیکل نیز به‌عنوان نانوذرات مغناطیسی عمل میکنند، اما زمانی که در معرض اکسیژن قرار بگیرند، سمی و مضر می‌شوند.
نتایج این تحقیق در شصت و سومین همایش انجمن فیزیک آمریکا ارائه شده است.
جمعه 22/11/1389 - 6:47
اخبار
چشمه «براكی تراپی» ید-125 به منظور درمان تومورهای مغزی در پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌یی سازمان انرژی اتمی ایران تولید و بررسی بالینی آن در درمان تومورهای مغزی با موفقیت انجام شد.
این چشمه پرتوزا در بیماران دارای تومور مغزی با آهنگ رشد پایین قابل استفاده بوده و از طریق جراحی استریوتاكتیك كه نوعی روش جراحی برای هدایت دقیق چشمه پرتوزا به درون بافت سرطانی مغز می باشد، مورد استفاده قرار می گیرد.
چشمه كپسوله حاوی ماده رادیواكتیو ید-125 با اندازه ای معادل نصف یك دانه برنج (به طول 4.8 میلیمتر و قطر 0.8 میلیمتر) رادیواكتیویته ای معادل 10 میلی كوری دارد.
گفتنی است، تاكنون 10 مورد كاشت چشمه پرتوزای ساخت داخل طی مدت یك سال به وسیله پزشكان بیمارستان شهدای تجریش انجام شده و نتایج موفقیت آمیز بوده است.
جمعه 22/11/1389 - 6:47
آموزش و تحقيقات
پژوهشگران گروه مهندسی صنایع دانشگاه تربیت مدرس با توجه به اهمیت روزافزون لجستیک معکوس، موفق به طراحی شبکه لجستیک معکوس برای خدمات پس از فروش شدند.
مهندس مجید اسکندرپور، کارشناس ارشد صنایع، پژوهشی را در قالب پایان‌نامه خود با راهنمایی دکتر سید حسام‌الدین ذگردی، عضو هیات علمی دانشکده فنی مهندسی دانشگاه تربیت مدرس انجام داده است.
وی در خصوص این پروژه تحقیقاتی گفت: نظر به اهمیت روزافزون لجستیک معکوس، در این پایان‌نامه طراحی شبکه لجستیک معکوس برای خدمات پس از فروش مورد بررسی قرار گرفت. شبکه ارائه شده پنج سطحی، چند محصولی، چند هدفه و MINLP است. این شبکه در دو سطح استراتژیک و تاکتیکی به تصمیم‌گیری می‌پردازد.
اسكندرپور افزود: در سطح استراتژیک تصمیماتی مانند مکان، ظرفیت و سطح تکنولوژی اتخاذ و در سطح تاکتیکی نیز مدت زمان نگهداری محصولات تعیین می‌شود. نظر به نزدیک شدن مدل به دنیای واقعی و همچنین برآورده ساختن شاخص‌های پیاده‌سازی لجستیک معکوس، مانند افزایش سطح رضایت مشتریان و آگاهی مشتریان نسبت به مسائل زیست محیطی، اهداف متضادی همچون سطح سرویس به مشتریان و کاهش آلایندگی محیط زیست لحاظ شده است.
مجری این طرح در تشریح مدل ارائه شده اظهار كرد: از جمله متغیرهای تصمیم مدل می‌توان به تعیین سطح ظرفیت و تعیین سطح تکنولوژی تسهیلات احیاء و مدت زمان نگهداری محصولات در مراکز جمع‌آوری اشاره کرد.
اسکندرپور در ادامه افزود: برای حل مدل پیشنهادی از روش جست‌وجوی همسایگی متغیر موازی جهت جست‌وجوی فضای جواب، جست‌وجوی همسایگی نزولی به عنوان جست‌وجوی محلی، روش وزن‌دهی تصادفی برای یافتن نقاط ناچیره و از الگوریتم اولویت دهی جهت رمزگذاری و رمزگشایی جواب‌ها استفاده شد.
وی در پایان تاکید کرد: در نهایت روش پیشنهادی با یکی از روش‌های کارای موجود مقایسه شد. نتایج مقایسه‌ها حاکی از برتری روش پیشنهادی در دو بعد کیفیت جواب و زمان حل است.
جمعه 22/11/1389 - 6:45
سلامت و بهداشت جامعه
بیشتر احتمال دارد که پشه ها هنگام صبح یا غروب افراد را نیش بزنند، زیرا در این مواقع آنها فعال‌تر هستند. اما همیشه هم نمی توانیم در این مواقع در خانه و در محیط های بسته بمانیم.
خوشبختانه می‌توانیم به شیوه‌هایی این پشه‌های مزاحم را دور نگه داریم. با این حال هیچ راه حل صد در صد و قطعی برای در امان بودن از آنها وجود ندارد.
گزش پشه
پشه‌های ماده باعث گزش می‌شوند. این پشه‌ها با شکافتن پوست از خون فرد تغذیه میکنند. در این روند و درحال مکیدن خون، مقداری از بزاق آنها در پوست باقی می‌ماند. این بزاق شامل پروتئینی است که در پوست می‌ماند. سیستم ایمنی بدن نیز به این پروتئین واکنش نشان می‌دهد. این واکنش منجر به خارش و تورم می‌شود.
اگرچه پس از گزیدگی توسط پشه خارش شدیدی در محل گزش حس می‌شود، ولی اگر محل گزیدگی را بخارانید، باعث پارگی پوست می‌شود. این مساله می‌تواند باعث بروز مشکلات بیشتری شود. در نتیجه بهتر است از خارش محل خودداری کنید.
علائم گزش پشه
خارش و برجستگی روی پوست که می‌تواند قرمز یا صورتی رنگ نیز شود، از جمله علائم گزیدگی توسط پشه هستند. این برآمدگی ممکن است بلافاصله پس از گزش پشه یا دو روز بعد از آن ظاهر شود.
اگر شما به نیش پشه بسیار حساس باشید، ممکن است قسمت وسیعی از پوست خارش پیدا کند. البته به ندرت ممکن است واکنشی شدید در نتیجه گزیدگی حاصل شود. در این شرایط مراجعه فوری به پزشک نیاز است.
پشه های آلوده
پشه‌ها می‌توانند باعث انتقال برخی بیماری‌ها نیز شوند. علائم و نشانه‌های عفونت‌های شدیدتر شامل این موارد است: تب، سردرد شدید، تغییرات عصبی مانند ضعف عضلات یک طرفه، درد بدن ، تهوع، استفراغ، بی‌حالی و حساسیت به نور.
البته اگر نیش پشه باعث بروز مشکلات و علائم جدی‌تری شده است، مراجعه به پزشک را فراموش نکنید.
پشه ها چه کسانی را بیشتر نیش می زنند؟
پشه‌ها قربانیان خود را انتخاب میکنند. در این مورد برخی عوامل باعث می‌شوند شما بیشتر در معرض این مشکل قرار بگیرید. البته هنوز دلیل این مساله مشخص نیست، ولی پشه‌ها مردان را بیشتر نیش می‌زنند. به علاوه کسانی که گروه خونی O دارند و افراد چاق نیز بیشتر در معرض این مشکل هستند.
علاوه بر این، پشه‌ها جذب محیط‌های گرم نیز می‌شوند. بنابراین پوشیدن لباس‌هایی با رنگ تیره که موجب جذب گرما می‌شوند نیز در انتخاب پشه‌ها موثر است.
چگونه پشه‌ها را دور کنیم؟
* به طور معمول پشه‌ها در آب‌های راکد و بی‌حرکت به راحتی زندگی و تولید مثل میکنند. بنابراین برای کاهش تعداد پشه ها، باید این آب‌های راکد را از اطراف محیط خانه و حیاط خود از بین ببریم.
* پوشیدن لباس‌هایی با رنگ روشن بهتر است و باعث می‌شود پشه‌ها کمتر جذب ما شوند.
* در مناطقی که پشه‌ها زیاد هستند باید تا حد امکان پوست خود را بپوشانیم؛ مثلا جوراب بپوشیم و حتی آن را داخل شلوار خود قرار دهیم تا هیچ راهی برای پشه‌ها باقی نماند.
* در مورد کودکان و نوزادان بهتر است با استفاده از لباس‌هایی که مانع از گزیدگی می‌شوند (مانند لباس‌های آستین بلند) از بروز این مشکل جلوگیری کنیم. به علاوه تختخواب آنها را توسط پشه بند بپوشانیم.
* در کنار تمام موارد بالا، بهتر است تمام درزهای در و پنجره‌ها را بپوشانیم. این طور راهی برای ورود آنها باقی نمی ماند.
منبع : Mayoclinic
مترجم : نیلوفر اسعدی بیگی – جام جم
جمعه 22/11/1389 - 6:44
سلامت و بهداشت جامعه
عصب واگ طولانی‌ترین عصب مغزی است که از ساقه مغز تا اندام‌های داخلی شکم امتداد دارد. این عصب، عصب دهم جمجمه‌ای از 12 جفت عصب مغز است.
واگ یعنی چه؟
واگ کلمه‌‌ای لاتینی به معنای «سرگردان» است و این توصیف دقیقی از این عصب است که از پشت جمجمه خارج می‌شود و مسیری طولانی را در گردن، قفسه سینه و شکم می‌پیماید و شاخه‌های متعددی به ریه‌ها، قلب، حنجره، معده و گوش‌ها می‌دهد. این عصب را عصب پنوموگاستریک هم نامیده‌اند؛ چون هم به معده و هم به ریه‌ها عصب‌دهی می‌کند.
در اغلب اوقات، شما متوجه اعمال اعصاب واگ راست و چپ که جزیی از دستگاه عصبی خودکار ند، نمی‌شویداما هنگامی متوجه کار این عصب می‌شوید که فعالیت آن در نتیجه بیماری یا آسیب متوقف شده باشد زیرا عصب واگ یکی از حیاتی‌ترین اعصابی است که نظم فعالیت بدن را حفظ می‌کند. بدون کارکرد این عصب، شما نمی‌توانید صحبت کنید، نفس بکشید و غذا بخورید و حتی بدون این عصب، ضربان قلب‌تان هم نامنظم می‌شود. عصب واگ مجموعه‌ای گسترده از پیام‌ها را از مغز به اندام‌های داخلی ارسال می‌کند و پیام‌های حسی را از این اندام‌ها دریافت می‌کند و این پیام‌ها مسوول شماری از پاسخ‌های ناخودآگاه بدن هستند.
عصب واگ اطلاعات دریافتی از دستگاه عصبی را به مغز می‌برد و و اطلاعات لازم در مورد اینکه بدن چه کار می‌کند را فراهم می‌‌آورد و همچنین اطلاعاتی را مخابره می‌کند که گروهی از پاسخ‌های بازتابی (رفلکس‌های) عصبی را کنترل میکنند. اطلاعات حسی از گوش خارجی و مجرای آن و از حلق و بخش بالایی حنجره به این عصب وارد می‌شوند. رشتههای طویل‌تر آن به اندام‌های درون قفسه سینه و شکم می‌روند و اندام‌های مختلفی از ریه‌ها و قلب گرفته تا مجرای گوارشی از مری تا نیمی از روده بزرگ را عصب‌دهی میکنند. پیام‌های دریافتی از این رشتههای عصبی باعث ایجاد بازتاب‌های عصبی بسیاری می‌شوند که ایستگاه آنها در ساقه مغز است و به صورت پاسخ‌های دستگاه عصبی خودکار یا پاسخ‌های حرکتی ظاهر می‌شوند. برای مثال، وجود مواد تحریک‌کننده در راه‌های هوایی باعث تحریک پایانه‌های رشتههای حسی عصب واگ می‌شود و بازتاب سرفه را ایجاد می‌کند، اطلاعات دریافتی در مورد میزان هوای موجود در ریه‌ها می‌تواند الگوی تنفس را تغییر دهد، اتساع معده به ایجاد بازتاب عصبی می‌انجامد که دیواره آن را شل می‌کند.
مسیر عصب واگ
این عصب از ساقه مغز، از ریشه‌هایی در بصل‌‌النخاع که بعد از ریشه‌های عصب نهم جمجمه‌ای هستند، منشأ می‌گیرد. این ریشه‌ها عصب دهم را تشکیل میدهند و از سوراخ «ژوگولار» ازجمجمه خارج می‌شوند، بعد عصب واگ از غلاف شریان کاروتید وارد می‌شود و به سمت گردن، قفسه سینه و شکم پایین میآید و به اندام‌های داخلی مختلف عصب می‌دهد. این عصب علاوه بر اینکه به اندام‌های داخلی عصب می‌دهد، اطلاعات حسی را از این اندام‌ها به دستگاه عصبی مرکزی مخابره می‌کند. 80 تا 90 درصد رشتههای عصبی در عصب واگ اعصاب‌آوران هستند که وضعیت اندام‌های داخلی را به مغز اطلاع میدهند. هر دو عصب واگ راست و چپ در غلاف کاروتید، در کنار شریان کاروتید نزول میکنند. عصب واگ راست شاخه‌ای به نام عصب راجعه حنجره‌ای راست را ایجاد می‌کند که به دور شریان زیرترقوه‌ای (ساب‌کلاوین) می‌پیچید و دوباره از گردن در میان نای و مری بالا می‌رود و به حنجره عصب‌دهی می‌کند. بعد عصب واگ راست به سمت جلو میآید و از عقب ورید اجوف فوقانی می‌گذرد و در پشت نایژه اصلی راست حرکت می‌کند و شبکه‌های عصبی به قلب، ریه و مری می‌دهد. عصب واگ چپ در میان شریان کاروتید اصلی چپ و شریان زیرترقوه‌ای (ساب‌کلاوین) چپ وارد قفسه سینه می‌شود و از روی قوس شریان آئورت نزول می‌کند. این عصب یک شاخه راجعه حنجره‌ای چپ ایجاد می‌کند که با پیچیدن به دور قوس شریان آئورت به سمت نای و مری صعود می‌کند. عصب واگ چپ پس از دادن شاخه‌های عصبی به قلب، شبکه عصبی در ریه و مری ایجاد می‌کند و در نهایت با نام تنه قدامی واگ، از سوراخ مری در دیافراگم وارد شکم می‌شود. عصب واگ رشتههای پاراسمپاتیک حرکتی را برای همه این اندام‌های داخلی از گردن تا نیمی از روده بزرگ (به جز غده‌های فوق‌کلیوی) فراهم می‌کند. عصب واگ همچنین به چند عضله اسکلتی هم عصب می‌دهد، از جمله عضلات حنجره. به این معنا عصب واگ مسوول وظایف متعددی از قبیل تنظیم ضربان قلب، حرکات دستگاه گوارش و تعریق دارد و همچنین در چند حرکت عضلانی در دهان، از جمله حرف زدن (از طریق عصب راجعه حنجره‌ای) و باز نگه‌داشتن حنجره هنگام نفس کشیدن نقش دارد. عصب واگ همچنین رشتههای آورانی را به مجرای گوش خارجی و بخشی از پوشش مغز (مننژ) می‌دهد. برای همین است فردی که داخل گوش‌اش را دستکاری می‌کند، (مثلا برای تمیز کردن موم گوش با گوش پاک‌کن) ممکن است به سرفه بیفتد.
شرح وظایف واگ
رشتههای عصبی حرکتی درون عصب واگ عمده‌ترین بخش «پاراسمپاتیک» دستگاه عصبی خودکار (بخش غیرارادی دستگاه عصبی) را تشکیل میدهند. بخش پاراسمپاتیک دستگاه عصبی خودکار در مقابل بخش سمپاتیک این دستگاه قرار می‌گیرد و آثار این دو بخش متضاد هم است. برای مثال، تحریک دستگاه عصبی پاراسمپاتیک ضربان قلب را کند و تحریک دستگاه عصبی سمپاتیک ضربان قلب را تند می‌کند. تحریک عصب واگ ضربان قلب را کاهش می‌دهد و تحریک شدید آن ممکن است حتی باعث ایست قلب شود. برای اولین بار «اوتو لووی» در سال 1921 نشان داد که تحریک عصب واگ در یک قورباغه به آزادی ماده‌ای می‌انجامد که می‌تواند ضربان قلب قورباغه دیگری را که تنها از طریق انتقال مایعات با قورباغه اول ارتباط داشت، کاهش دهد. او این عامل ناشناس را «واگوستوف» نامید. امروزه می‌دانیم که پایانه‌های عصب واگ در محل گره ضربان‌ساز قلب یک واسطه شیمیایی به نام «استیل کولین» آزاد میکنند که سرعت ضربان قلب را کاهش می‌دهد. این تنظیم سرعت ضربان قلب به طور مداوم صورت می‌گیرد و تأثیر دستگاه عصبی سمپاتیک را متعادل می‌کند. رشتههای عصب واگ در ریه‌ها، عضلات صاف جدار مجاری هوایی را تحریک میکنند و باعث افزایش مقاومت در برابر جریان هوا می‌شوند (انقباض برونش‌ها). در اینجا هم دستگاه عصبی سمپاتیک در جهت مخالف باعث شل شدن دیواره مجاری هوایی (گشاد شدن برونش‌ها) می‌شود. رشتههای عصب واگ در دستگاه گوارش عضلات صاف جدار معده و روده را تحریک میکنند، اما در مورد دریچه حلقوی (اسفنکتر) خروجی معده، که باعث ماندن محتویات معده درون آن می‌شود، اثر مخالف دارد و آن را شل می‌کند. رشتههای عصب واگ همچنین ترشح اسید معده و آنزیم‌های گوارشی را که از معده و روده آزاد می‌شوند، همچنین خروج صفرا را از کیسه صفرا تحریک میکنند. عصب واگ ترشح هورمون‌های لوزالمعده که به ذخیره کردن مواد غذایی جذب‌شده کمک میکنند، را نیز تحریک می‌کند. در مجموع این تأثیرات دستگاه گوارش را حین و پس از غذا خوردن به کار می‌اندازد که باز در جهت متضاد با اثر دستگاه عصبی سمپاتیک است که دستگاه گوارش را غیرفعال می‌کند.
تحریک شدید عصب واگ خطر دارد
فعال شدن عصب واگ به کاهش ضربان قلب، افت فشار خون و یا هر دوی اینها منجر می‌شود. این فعال شدن ممکن است در جریان بیماری‌هایی مانند یک التهاب ویروسی حاد دستگاه گوارش یا التهاب حاد کیسه صفرا، یا در پاسخ به تحریک‌های دیگر از جمله ماساژ سینوس کاروتید در گردن، مانور والسالوا (حبس کردن نفس و زور زدن)، یا درد به هر علتی (مثلا کشیدن خون برای آزمایش) رخ دهد. اگر فعال شدن عصب واگ بیش از حد باشد، به خصوص اگر فرد دچار کم‌آبی بدن هم باشد، فرد غش می‌کند و به اصطلاح «سنکوپ وازوواگال» رخ می‌دهد. همچنین در مورد استرس عاطفی شدید که دستگاه عصبی سمپاتیک به شدت فعال می‌شود، فعال شدن جبرانی دستگاه عصبی پاراسمپاتیک با افت ناگهانی فشار خون و سرعت ضربان قلب می‌تواند به غش‌کردن بینجامد. این نوع غش‌کردن، سنکوپ وازووگال، کودکان کم‌سن‌وسال و زنان را بیشتر مبتلا می‌کند و همچنین ممکن است باعث از دست رفتن کنترل ادرار در لحظات ترس شدید شود. تحریک انتخابی این عصب می‌تواند به عنوان یک شیوه درمانی به کار رود. برای مثال، به نظر می‌رسد تحریک عصب واگ برای افراد مبتلا به افسردگی مفید باشد و همچنین گاهی از تحریک این عصب برای درمان صرع استفاده می‌شود.
منبع:http://salamat.com
پنج شنبه 21/11/1389 - 5:40
بیماری ها
مهره‌های گردن بعد از مهره‌های کمر به بیشترین اختلالات استخوانی و عضلانی دچار می‌شوند. آرتروز، ساییدگی، کاهش فاصله بین مهره‌ها و فتق دیسک بین‌مهره‌ای مهم‌ترین مشکلات گردن هستند. مهره‌های گردن، نخاع و ریشه‌های عصبی بسیار مهمی را دربرگرفته‌اند و بسیار حساس‌تر از مهره‌های کمری هستند. برای آشنایی بیشتر با شایع‌ترین مشکلات گردن و پیشگیری از آنها گفتگوی ما را با دکتر علی ترکمان، جراح و متخصص بیماری‌های استخوان‌ها و مفاصل و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران بخوانید.
آقای دکتر! مهره‌ها و عضلات گردنی از نظر ساختار و عملکرد چه اهمیتی دارند؟
ما در ناحیه گردن 7 مهره داریم که علاوه بر آنکه نخاع و ریشه‌های عصبی را در برگرفته‌اند، عروقی را که از سمت قلب به مغز می‌روند نیز احاطه کرده‌اند و همچنین نقش حمایتی از اعصاب و عروقی را دارند که از جمجمه به سمت اندام‌ها می‌روند. مشکلاتی که در این ناحیه ایجاد می‌شود معمولا به دلیل حرکات زیادی است که در گردن وجود دارد. از طرفی، دردهای گردن به دلیل خستگی عضلاتی است که در اطراف گردن وجود دارد؛ چون عضلات باید گردن را در موقعیت‌های خاص به شکل‌های خاصی نگه دارد و این عامل باعث ایجاد خستگی یا وارد آمدن فشار روی اعصاب و عروق این منطقه شده و در نتیجه ایجاد درد می‌کند.
و این دردها در چه کسانی شایع‌تر است؟
درد گردن در افراد پشت‌میزنشین (کارمندها، تایپسیت‌ها، نویسنده‌ها، بافنده‌ها و تمام آنهایی که با دست، کار دقیقی انجام میدهند و باید سرشان را دایم خم کنند) رایج‌تر است؛ چون عضلات گردن‌شان دایم در حال انقباض است و خسته می‌شود. وقتی عضله‌ای خسته شود جریان خونش کاهش پیدا می‌کند. هر عضله پس از مدتی انقباض باید استراحت کند تا خون به آن برگردد و در غیر این صورت، در اثر کاهش جریان خون دردناک می‌شود.
چه توصیه‌ای به این افراد دارید؟
توصیه می‌کنیم که سعی کنند مدتی طولانی در یک وضعیت ثابت پشت میز قرار نگیرند و بسته به توانایی عضلات و بدنشان بلند شده و یک‌سری حرکات کششی انجام دهند؛ به خصوص حرکاتی در اندام فوقانی (دست، شانه و گردن) که تا رفع خستگی شود. بهتر است صفحه کارشان کمی حالت مورب داشته باشد تا خیلی مجبور نشوند سر و گردن‌شان را به سمت پایین خم کنند. توصیه می‌شود بیشتر از 25 درجه سر و گردن به سمت پایین خم نشود.
از کجا این 25 درجه را باید تشخیص داد؟
اگر فرد مستقیما به جلو نگاه کند و یک خودکار بین دندان‌هایش قرار دهد به این صورت با خم کردن سرش و در نظر گرفتن خودکار می‌تواند این زاویه را تنظیم کند و بفهمد 25 درجه‌ای که می‌گوییم در چه حدی است. مطلبی که همه افراد به خصوص پشت میز‌نشین‌ها باید بدانند، این است که صندلی باید در حدی ارتفاع داشته باشد که وقتی فرد پشت میز می‌نشیند آرنج‌هایش به راحتی در سطح میز قرار بگیرد. صندلی باید دسته‌های کناری داشته باشد تا فرد آرنج و ساعد خود را به راحتی روی آن بگذارد و بتواند رفع خستگی از عضلات ناحیه شانه و کتف بکند. از طرفی صندلی باید طوری باشد که فرد بتواند سر و گردن خود را به آن تکیه بدهد. در ناحیه ستون فقرات کمری هم باید قوس داشته باشد تا گودی کمر موقع نشستن حفظ شود.
در مورد تکیه‌گاه گردن صندلی که اشاره کردید، آیا باید قوس گردن روی آن قرار بگیرد یا پشت سر کافی است؟
نه، باید طوری باشد که قوس گردن روی آن قرار بگیرد.
ولی مثلا صندلی خیلی از اتومبیل‌ها این‌طور نیست.
بله، متاسفانه تکیه‌گاه صندلی برخی اتومبیل‌ها مناسب و استاندارد نیست ولی جدیدا گردن‌بندهای مخصوص اتومبیل به شکل C و از جنس ابر به بازار آمده که افراد می‌توانند آن را بین تکیه‌گاه صندلی و گردن خود قرار دهند؛ که به‌خصوص در مسافرت‌های طولانی و برای افرادی که گردن‌درد دارند مناسب است.
نصایح هفت‌گانه
1 بهتر است گردن‌تان را چه در وضعیت نشسته و چه در حالت ایستاده (موقع راه رفتن) صاف و عمود بر بدن نگه دارید، طوری که زاویه‌ای را با بدنتان تشکیل ندهد.
2 خم کردن گردن مشکل‌ساز است؛ به خصوص اگر در حالت‌های نامناسب و برای مدتی طولانی باشد. با کوتاه‌تر کردن ارتفاع صندلی یا افزایش ارتفاع میزتان از خم شدن دایمی و بیش از حد گردن جلوگیری کنید.
3 بهتر است صندلی ماشین‌تان دارای تکیه‌گاهی برای گردن باشد؛ تکیه‌گاهی که هنگام تصادف یا ترمز شدید از خم شدن ناگهانی گردن به عقب پشگیری کند، چون این حرکت شدید ممکن است به نخاع آسیب برساند یا سبب شکستگی مهره گردن شود.
4 بهتر است از میزهایی مانند میز تحریر مدارس استفاده کنیم که پایه‌های جلویی بلندتر و پایه‌های عقبی کوتاه‌تری دارند.
5 یکی از عادت‌های غلطی که خیلی‌ها برای مطالعه کردن دارند، این است که سرشان را خیلی زیاد و برای مدتی طولانی به سمت پایین خم میکنند یا بعضی‌ها عادت دارند به صورت طاق‌باز دراز بکشند و چند عدد بالش زیر گردن‌شان بگذارند و بعد کتاب را روی قفسه سینه‌شان بگذارند و مطالعه کنند؛ بعضی‌ها هم برعکس این کار را انجام میدهند یعنی به شکم می‌خوابند و کتاب را جلویشان می‌گذارند و مجبورند سر و گردن را به سمت عقب خم کنند تا بتوانند کتاب را بهتر ببینید. این عادت‌ها در طولانی‌مدت می‌تواند به گردن‌درد منجر شود.
6 بهترین روش برای مطالعه، استفاده از میزهای شیب‌دار یا میزهای مهندسی است که نمی‌گذارد گردن زیاد خم شود.
7 بلندی بالش‌ها باید در حدی باشد که سر و گردن‌تان در امتداد بقیه بدن قرار بگیرد؛ چه به پشت بخوابید چه به پهلو. بنابراین استفاده از بالش‌های بلند که سبب بالا رفتن گردن از امتداد ستون فقرات می‌شود، مناسب نیست.
منبع: http://www.salamat.com پنج شنبه 21/11/1389 - 5:39
ورزش و تحرک
تیم ملی فوتبال ایران در یك بازی دوستانه، تیم ملی روسیه را با تمام ستارگانش شكست داد.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، تیم ملی فوتبال ایران موفق شد در یك بازی دوستانه، تیم ملی روسیه را با نتیجه یك بر صفر شكست دهد.
محمدرضا خلعتبری در دقیقه 90 تك‌گل تیم ایران را به ثمر رساند. او با نفوذی كه در دقایق پایانی داشت، دفاع تیم روسیه را بهم ریخت و با یك ضربه دروازه تیم دوازدهم جهان را باز كرد تا تیم ملی بار دیگری در یكی از نبردهای سخت پیروز باشد.
خلعتبری پس از گل با درآوردن پیراهنش خوشحالی خود را نشان داد كه داور با دادن كارت زرد دوم بخاطر این حركت، او را از زمین اخراج كرد.
تیم ایران كه در حال حاضر سرمربی ندارد در رده 44 جهان قرار داشته و در مقابل روسیه با سرمربیگری ادوكات هلندی در جایگاه دوازدهم دنیا ایستاده است.
در این مسابقه كه امشب (چهارشنبه) از ساعت 19:30 به وقت تهران در ورزشگاه شیخ بن‌زاید ابوظبی برگزار شد، تیم ایران با تركیب سید مهدی رحمتی، خسرو حیدری، هادی عقیلی، سید جلال حسینی، احسان حاج صفی، آندرانیك تیموریان، قاسم حدادی فر، محمد نوری، محمدرضا خلعتبری، آرش افشین و محمد غلامی وارد میدان شد.
تیم ملی كه توسط علیرضا منصوریان هدایت می‌شد در نیمه دوم سه تعویض داشت كه ابتدا در دقیقه 52 هادی نوروزی با محمد غلامی تعویض و در ادامه و در دقیقه 64 غلامرضا رضایی به جای آرش افشین آمد. ایمان مبعلی هم در دقایق پایانی به منظور سپری كردن زمان بازی وارد زمین شد.
در مقابل تیم روسیه هم با تركیب اصلی‌اش در بازی حاضر شد و بازیكنانی چون آرشاوین، پاولیو چنكو، كرژاكف در طول 90دقیقه در تركیب حضور داشتند.
برجسته‌ترین نكته این مسابقه حضور كارلوس كرش اصلی‌ترین كاندید سرمربیگری تیم ملی در ورزشگاه بود كه مدام از عملكرد ملی‌پوشان یادداشت‌برداری می‌كرد.
دو تیم در مجموع بازی پایاپایی به نمایش گذاشتند؛ هرچند سهم روسیه در خلق موقعیت‌های خطرناك بیش از تیم ایران بود. منصوریان تركیب نسبتا هجومی را به زمین فرستاد كه در طول بازی شاهد انگیزه بالای ملی‌پوشان برای حمله به سمت دروازه حریف بودیم. آرش افشین در نیمه نخست و هادی نوروزی در نیمه دوم نفوذ‌های متعددی را از كناره‌های زمین به سمت دروازه روسیه انجام دادند و بعضا صاحب موقعیت‌های گلزنی مناسبی هم شدند كه از دست رفت. این روش اصلی‌ترین برنامه ملی‌پوشان برای حمله بود؛ آنها البته همواره سعی داشتند با دادن پاس‌های عرضی و حفظ توپ، جریان آرامی بر مسابقه حاكم باشد.
در مقابل روسیه بیشتر سعی در نفوذ به عمق دفاع ایران بود چندین فرصت خطرناك بدست آورد كه با سرعت و انسجام بالای مدافعان تیم كشورمان و همچنین درخشش سیدمهدی رحمتی در درون دروازه حملات دفع شد. آنها در چندین ضربه ایستگاهی را در موقعیت‌های خوب بدست آوردند كه استفاده مناسبی از آنها نداشتند.
در شرایطی كه جریان مسابقه در لحظاتی پانی به سمت تساوی بدون گل پیش می‌رفت، در دقیقه 90 خلعتبری روی حركت انفرادی و با عبور از چند مدافع حریف، خود را در موقعیت مناسبی برای ضربه زدن پیدا كرد كه سرانجام موفق به گلزنی شد.
پنج شنبه 21/11/1389 - 5:38
اخبار
دروازه‌بان تیم فوتبال استقلال گفت: به رده سومی لیگ بسنده نمی‌كنیم و می‌خواهیم به صدرجدول برسیم.
وحید طالب‌لو درباره آخرین وضعیت آمادگی‌اش اظهار كرد: در حال حاضر در شرایط خوبی به سر می‌برم. در تعطیلات تمرینات خوبی را انجام دادیم و توانستیم خود را به آمادگی كامل برسانیم.
وی درباره بازی هفته بعد با پیكان تصریح كرد: در نیم فصل دوم تمام بازی‌ها سخت است و همه تیم‌ها می‌خواهند امتیازات كامل را بگیرند. ما هم با توجه به برد خوبی كه مقابل استیل‌آذین به دست آوردیم در شرایط روحی خوبی قرار داریم و حتما مقابل پیكان فقط به برد فكر می‌كنیم.
طالب‌لو در مورد وضعیت استقلال در جدول رده‌بندی خاطرنشان كرد: در حال حاضر شرایط خوبی در جدول داریم، اما هیچ وقت به رده دوم بسنده نمی‌كنیم و تمام تلاش‌مان بر این است كه صدرنشین شویم و برای این امر هم با وجود كار سختی كه در پیش داریم آماده‌ایم و می‌خواهیم با ارائه بازی‌های پرقدرت صدرنشین لیگ شویم.
طالب‌لو در مورد حضورش در منزل میلاد میداودی اظهار كرد: چند روز گذشته به همراه امیرآبادی به منزل میلاد رفتیم تا جویای احوال وی شویم. میلاد بازیكن خوب و با اخلاقی برای استقلال است و متاسفانه دچار مصدومیتی شد كه او را از تیم دور كرد. امیدوارم هرچه زودتر دوران نقاهت را پشت سر بگذارد تا مانند ابتدای فصل شاهد گلزنی‌هایش برای استقلال باشیم.
دروازه‌بان استقلال در پایان در مورد دور‌ی‌اش از تیم ملی گفت: همواره تمام تلاشم این بوده تا بهترین بازی‌هایم را انجام دهم و به تیم‌ملی دعوت شوم. امیدوارم با آمدن سرمربی جدید برای تیم ملی بتوانم نظرشان را جلب كنم و باز هم افتخار پوشیدن پیراهن تیم ملی را به دست آورم.
پنج شنبه 21/11/1389 - 5:30
فلسفه و عرفان
درباره‌ی استخاره سه دیدگاه وجود دارد
1- دیدگاه افراطی: كه این دیدگاه از آنِ كسانی است كه عقل را محدود دانسته و مشورت را نیز رایزنی با عقل‌های محدود تلقی می‌كنند. از نظر این گروه در همان ابتدای كار باید به سراغ تسبیح یا قرآن رفت و از خداوند راه صحیح و خیر را طلب نمود.
2- دیدگاه تفریطی: این دیدگاه به كلی منكر استخاره و تفأل است.
3- دیدگاه معتدل: كه صاحبان آن معتقدند با توجه به جایگاه عقل و مشورت، استخاره و تفأل عین خردورزی است. بسیاری از روایات وجود دارد كه در آنها استخاره و تفأل مورد تأیید و سفارش امامان معصوم ـ علیهم السلام ـ واقع شدهاست. در این نوشتار ضمن تبیین مفهوم استخاره دلایل جواز استخاره با قرآن را ذكر می‌نماییم و نیز روایاتی راكه در آنها تفأل به قرآن مورد نهی واقع شده است را بررسی می‌نماییم.
معنای استخاره
استخاره دو معنی دارد: یكی از آنها معنای حقیقی استخاره است (یعنی استخاره‌ی مطلق) و در اخبار و روایات(1)ما از آن بیشتر نام برده شده و پیش خواص، متعارف است و آن، طلب خیر نمودن از خدا است. این نوع استخاره در تمام كارهایی كه انسان می‌كند، خوب و مستحب است.
معنای دیگر استخاره این است كه پس از آن كه انسان به كلی در امری متحیر ووامانده شد، به طوری كه نه عقل خودش وی را به خوبی و بدی آن راهنمایی كرد، و نه عقل دیگری راه خیر و شر را به او فهماند، و نه خدای جهان در باره‌ی آن كار، تكلیفی و فرمانی داشت كه راهنمای او باشد، در این صورت كه هیچ راهی برای پیدا كردن خوب و بد در كار نیست، اگر یكی پیدا شود و انسان را به یك سوی كار، دلگرم كند و با اراده‌ی راسخ و امیدوارانه به كار وادار كند، چه منّت بزرگی به انسان دارد.
اینجا دین‌داران می‌گویند: خدای عالم كه پناه بیچارگان و دادرس افتادگان است، در حالت تحیر و دو دلی، یك راه امیدی بر روی انسان باز كرده و اگر انسان با این حال اضطرار به او پناه ببرد و از او راهنمایی جوید، خدای جهان كه قادر بر پیدا و نهان است، یا دل او را به یك‌سو می‌كشاند و راهنمای قلب او می‌شود (در استخاره قلبی) كه او مقلب القلوب است، یا دست او را به یك طرف تسبیح می‌اندازد (در هنگام استخاره با تسبیح) یا به وسیله‌ی قرآن، دل او را گرم می‌كند (در استخاره با قرآن).(2)
لازم به ذكر است كه از روایات، صحّت هر دو معنی استفاده می‌شود.
دلایل جواز استخاره با قرآن
در باره‌ی استخاره با قرآن روایاتی از پیشوایان معصوم ـ علیهم السلام ـ نقل شده است كه به برخی از آنها اشاره می‌شود:
1ـ روایت شده است كه: یَسع بن عبدِالله قمی به امام صادق ـ علیه السلام ـ عرض كرد: گاهی می‌خواهم كاری انجام دهم ولی متحیر هستم كه آیا انجام دهم یا نه؟ امام صادق ـ علیه السلام ـ به او فرمود: هنگام نماز ـ كه شیطان از هر وقت دیگر از انسان دورتر است ـ قرآن را بگشا، اولین آیه‌ای كه در آغاز صفحه دست راستمیبینی، عمل كن.(3)
2 ـ از رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ نقل شده است كه فرمود: هنگام استخاره با قرآن، ابتدا سه بار سوره‌ی توحید را بخوان سپس سه بار صلوات بر محمد و آلش بفرست، سپس بگو: «اللهم تفألتُ بِكِتابكَ و تَوكلتُ عَلیكَ فَأرِنی مِن كِتابكَ مَاهُو مَكتومٌ مِن سِركَ المَكنونِ فِی غَیبكَ». یعنی: خدایا به كتاب تو تفأل می‌زنم، و بر تو توكل می‌كنم و از كتابت آنچه را كه در نهان غیب تو، پوشیده شده به من بنمایان.» پس از این دعا، قرآن را بگشا و از سطر اول، صفحه‌ی سمت راست، مقصود خود را به دست آور.(4)
3ـ وقتی خبر تولد زید را به پدر بزرگوارش امام سجاد ـ علیه السلام ـ، امام ـ علیه السلام ـ به اصحاب خود رو كرد و فرمود: نام این كودك را چه بگذارم؟ هر كس، نامی گفت، حضرت قرآن طلبید قرآنی را به آن حضرت دادند، قران را باز كرد، این آیه آمد: «و فضل اللهُ المجاهدینَ علی القاعدینَ اجراًعظیماً»(5)
بار دیگر قرآن را گشود، این بار در آغاز صفحه‌ی اول قرآن، این آیه آمد: «اِن اللهَ اشتَرَی مِنَ المؤمنینَ اَنفسَهم وَ اَموالَهُم باَنَّ لَهُم الجَنّةَ یُقاتِلونَ فِی سَبیلِ اللهِ... وَ ذلك هِو الفَوزُ العَظیم»(6). امام سجاد ـ علیه السلام ـ به این دو آیه نظر انداخت و دید هر دو در مورد جهاد در راه خدا است و از آنچه كه رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و علی ـ علیه السلام ـ در مورد «زید» فرموده بودند كه در صلب امام سجاد ـ علیه السلام ـ پدید میآید، دریافت كه این كودك همان زیداست، آنگاه مكرّر به حاضران فرمود: «سوگند به خدا این همان «زید» است و نام او را زید گذاشت».(7)
روایتی كه از تفأل به قرآن نهی می‌كند
شیخ بزرگوار كلینی (ره) از امام صادق ـ علیه السلام ـ روایت كرده است كه «به قرآن تفأل مكن».(8)
علامه مجلسی (ره) می‌فرماید: « این حدیث را تأویل كرده‌اند به این كه از فالگشودن قرآن برای استنباط احوال آینده از آیات [پیشگویی] نهی شده است، چنان كه برخی از جاهلان، این روش را وسیله‌ای برای كسب روزی خود قرار داده‌اند و به این صورت، مردم را فریب میدهند و ممكن است مقصود، نهی از تفألی باشد كه بیشتر مردم از دیدن یا شنیدن بعضی امور اعتقاد پیدا می‌كنند و برخی را مبارك و برخی دیگر را شوم می‌گیرند، بدین صورت كه از آیات قرآن كریم نیز فال نیك و فال بد گرفته شود. و شاید یك حكمتش این باشد كه اگر موافق نیفتاد باعث كم اعتقادی مردم به قرآن نگردد.(9)
تذكر این نكته نیز لازم است كه كسانی كه با قرآن، انس و الفتی ندارند و محكم و متشابه آن را نمی‌شناسند و از علم تفسیر، بهره‌ای ندارند، باید از استخاره و تفأل با قرآن، سخت بپرهیزند و آیات خدا را به بازی نگیرند، شاید این حدیث شریف در اصول كافی، خطاب به این دسته از افراد باشد. زیرا استخاره و فال معمولاً معنای یكسانی دارند، چنان‌كه در دعای استخاره با قرآن می‌گوییم: «اللهم تفألتُ بكِتابكَ، یعنی خدایا به كتاب تو فال می‌زنم» شاید بتوان این فرق را هم قائل شدكه از میان انواع استخاره، استخاره‌هایی كه ابزار محسوسی مثل قرآن، تسبیح، دیوان، شعر، كاغذ و.... دارند، آنها را فال هم می‌گویند؛ و استخاره‌هایی كه هیچ ابزاری جز دعا و قلب ندارند، آنها را فقط استخاره می‌گویند؛ مثل استخاره‌های مطلق، قلبی، مشورتی.(10)
پی نوشت ها :
1- ر.ك: وسائل الشیعه، باب صلوة استخاره.
2- ابوالفضل طریقه‌دار، كندوكاوی در باره‌ی استخاره و تفأل، قم، انتشارات مدین، چاپ دوم، 1374، ص 98 الی 100، به نقل از كشف اسرار، امام خمینی، قم، انتشارات پیام اسلام، ص 89.
3- مجلسی، محمد باقر، مفاتیح الغیب، ص 42 و 43.
4- مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 91، ص 241.
5- نسأ/ 95.
6- توبه/ 111.
7- ابوالفضل طریقه‌دار، استخاره و تفأل، ص 26 به نقل از عیون اخبار رضا، ج 1، ص 195.
8- كلینی، محمد بن یعقوب، اصول كافی، ج 2، ص 629.
9- مجلسی، محمد باقر، مفاتیح الغیب، ص 42 و 43.
10- ابوالفضل طریقه‌دار، كندوكاوی در باره‌ی استخاره و تفأل، قم، انتشارات مدین، چاپ دوم، 1374، ص 21.
منابع:
1ـ شیخ میرزا ابوالمعالی، الاستخاره، (قم؛ مؤسسة الامام المهدی، ج 1، 1411، هـ).
2ـ بهاءالدین خرمشاهی، دانشنامة قرآن، تهران، انتشارات دوستان، 1377، ج 1، ص 198 چهارشنبه 20/11/1389 - 6:10
فلسفه و عرفان
نمازاول وقت، جایگاه ویژه ای دارد ومعصومان (ع) براین موضوع تأکید فراوانی کرده اند؛ در این مقاله در سیره وسخنان اهل بیت وحی در زمینه نماز اول وقت اشاره می کنیم.
1. سیره رسول خدا (ص)
از عایشه دراحوالات رسول خدا (ص) نقل شده که می گوید:
«کان رسول الله یحدثنا ونحدثه فاذا حضرت (وقت) الصلاه فکانه لم یعرفنا و لم نهرفه شغلاً بالله عن کل شیء(1) رسول خدا (ص) با ما گفتگومی کرد وما با او سخن می گفتیم، ولی چون وقت نماز فرامی رسید، نه او ما را می شناخت ونه ما او می شناختیم. توجه به خدا، او را از هر چیزی باز می داشت.»
ازامیرالمؤمنان (ع) روایت شده :
«کان رسول الله لا یوثر علی الصلاه عشاء ا ولاغیره وکان اذا دخل وقتها لایعرف اهلاً ولا حمیماً؛(2) رسول خدا (ص) چنان بود که خوراک شب وهیچ چیز دیگر را بر نماز مقدم نمی داشت و چنان بود که چون وقت نماز داخل می شد، گویا خانواده ودوستی را نمی شناسد».
پیامبر اکرم(ص) درمورد آثار پای بندی به نماز اول وقت، فرمود:
«ما من عبد اهتم بمواقیت الصلوه ومواضع الشمس الا ضمنت له الروح عند الموت وانقطاع الهموم والاحزان والنجاه من النار؛ (3) هیچ بنده ای به نماز اول وقت اهمیت نمی دهد، مگر اینکه من ضمانت می کنم که هنگام مرگ آرامش داشته باشد وغصه ها از او رخت بربندد واز آتش جهنم رهایی یابد».
پس طبق وعده رسول اکرم(ص) عاملان به این فریضه الهی واستقامت کنندگان دراین راه، این پاداش های ویژه را دارند:
1. به هنگام مرگ که یکی از سه حالت سخت انسان است، آرامش خاصی به روح او حاکم می شود.
2. غم واندوه از روح وروان او رخت بر می بندد.
3. رهایی از آتش نصیب این بنده الهی می گردد.
از آن حضرت نقل شده که :
«لایزال الشیطان یرغب من بنی آدم ما حافظ علی الصلوات الخمس فاذا ضیعن تجراً علیه او قعه فی العظام».(4)
2.سیره حضرت علی(ع)
امیرمؤمنان (ع) می فرماید:
«لیسن احب الی الله عز وجل من الصلوه لایشغلنکم عن اوقاتها شیء من امور الدنیا فان الله عزوجل ذم اقواما فقال: الذین هم عن صلاتهم ساهون، یعنی انهم غافلون استهانوا باوقاتها؛(5) در نزد خدا عملی محبوب تر از نماز نیست. پس چیزی از امور دنیا شما را از اوقات نماز باز ندارد. پس به درستی خدای عز و جل اقوامی را مذمت کرده وسپس فرموده است : اینها غفلت کنندگانی هستند که توجه به اوقات نماز ندارند».
آن حضرت دربخش پایانی نامه اش خطاب به فرماندار مصر (محمد بن ابی بکر) این چنین آورده است:
«...صل الصلواة لوقتها الموقت لها، ولا تعجل وقتها لفراغ ولا توخرها عن وقتها لاشتغال واعلم ان کال شیء من عملک تبع لصلاتک؛ (6) نماز را
در وقت خودش به جا آور، نه اینکه در فراغت وبیکاری زودتر از وقتش بخوانی ودروقت کار، آن را به تأخیر بیندازی. وبدان که تمام کردار خوبت درگرو نماز است.»
اختصاص دادن اوقات مشخص برای نماز، تاآنجا اهمیت دارد که حضرت علی (ع) دریکی از نامه هایش به فرمانداران شهر آورده است:
«اما بعد فصلوا بالناس الظهر حتی تفی الشمس...؛(7) بعد از یاد خدا و درود؛ نماز ظهر را با مردم بخوانید که آفتاب به طرف مغرب رفته وسایه آن به اندازه دیوار آغل بز گسترده شد. ونماز عصر را با مردم وقتی بخوانید که خورشید سفید است وجلوه دارد وپاره ای از روز مانده وتا غروب می توان دو فرسخ را پیمود.
نماز مغرب را با مردم زمانی بخوانید که روزه دار افطار وحاجی از عرفات به سوی منا کوچ کند. ونماز عشا را با مردم وقتی بخوانید که شفق پنهان شده ویک سوم از شب بگذرد. ونماز صبح را با مردم هنگامی بخوانید که شخص، چهره همراه خویش را بشناسد. ونماز جماعت را درحد ناتوان آنان بگذارید وفتنه گر مباشید.»
دیلمی در ارشاد القلوب می گوید: «راجع به سیره امیرمؤمنان امام علی (ع) درتاریخ آمده است که حتی آن بزرگوار درخلال جنگ مواظبت بر نماز اول وقت را فراموش نمی کرد؛ چنان که آمده است: هنگامی که علی (ع) درجنگ صفین سرگرم نبرد بود ودرمیان هر دو صف کارزار، پیوسته به آسمان نگاه می کرد تا ببیند کی ظهر شده تا نماز ظهر را بخواند. عبدالله بن عباس عرض کرد: یا امیرالمؤمنین! این چه کاری است ؟ فرمود: آفتاب را می نگرم تا اگر وقت نماز رسیده، نماز بگزاریم. ابن عباس گفت: آیا اینجا وقت نماز است با این سرگرمی جنگ! حضرت فرمود: ما برای چه با این گروه می جنگیم؟ مگر نه اینکه برای نماز است! تنها به خاطر نماز با آنها نبرد می کنیم ومی خواهیم نماز بر پا شود».(8)
نیز درحالات امیرمؤمنان (ع) آمده است: «هنگامی که وقت نماز می رسید، رنگ از چهره امام علی (ع) می پرید ومی لرزید.پس به او گفته شد: چه شده است؟ فرمود: وقت نماز فرا رسیده، وقت امانتی که خدا بر آسمان ها وزمین و کوه ها عرضه کرد، اما آن ها از قبول آن دوری کردند وترسیدند، ولی انسان آن را حمل کرد و من با ناتوانی خود نمی دانم که به خوبی از حمل آن می آیم یا نه».
این روایت شریفه در منابع دیگر با تعبیر «یتململ» و «یتزلزل» به جای «تلون» و «تزلزل» آمده است.(9)
3. سیره امام حسین (ع)
درتاریخ راجع به سید الشهداء نقل شده است: ابوثمامه صیداوی (صائدی) که نام شریفش عمرو بن عبدالله است، چون دید هنگامی زوال است، خدمت حضرت امام حسین (ع) آمد وعرض کرد: یا ابا عبدالله ! جان من فدای باد! می بینم که این لشکر به شما نزدیک شده اند، لکن سوگند به خدا، تامن کشته نشوم، شما شهید نخواهی شد ودوست دارم این نماز ظهر را با شما بگزارم وآن گاه خدای را ملاقات کنم. حضرت سر به سوی آسمان بلند کرد وفرمود: نماز را به یاد آوردی، خداوند تو را از نمازگزاران و ذاکران قرار دهد! آری، اینک اول وقت نماز است. آنگاه فرمود: از این قوم بخواهید دست از جنگ بردارند تا ما نماز گزاریم.(10)
در ادامه روایت آمده است:
حصین بن نمیر - مرد تبهکاری که در روز عاشورا به امام حسین (ع) زبان درازی کرد- فریاد زد: نماز شما قبول نیست. حبیب بن مظاهر فرمود: ای خیانتکار! نماز پسر رسول خدا (ص) قبول نمی شود ونماز تو قبول می گردد؟...
عموم مورخان وارباب مقاتل گفته اند که سعید بن عبداله حنفی، سینه وسر وصورت خود را سپر آن حضرت ویاران قرار داد تا نماز بخوانند. چون زخم های بدن او فراوان شد ونتوانست روی پای خود بایستد، به زمین افتاد ودرحالی که دعا می کرد، رو به سوی امام حسین(ع) کرد وگفت:
ای فرزند رسول خدا ! به عهد خود وفا کردم؟ امام فرمود: بله تو پیشاهنگ ما (مقدم تر از من ) در بهشت هستی.
4. سیره امام سجاد(ع)
درحالات امام سجاد (ع) آمده است که:
«کان اذا حضرت الصلوة اقشعر جلده واصغر لونه وارتعد کالسعفه؛ چون وقت نماز می رسید، پوست بدن امام سجاد(ع) می لرزید ورنگش زرد همچون شاخه درخت می شد.»(11)
به حضرت عرض کردند: چرا شما وقتی وضو می سازید، رنگ مبارکتان زرد می شود؟ فرمود: «آیا نمی دانید که در خدمت چه فردی می ایستیم» ؟(12)
در روایتی از امام سجاد (ع) نقل شده :
«الذنوب التی ترد الدعا...تأخیرالصلوه المفروضات حتی تذهب اوقاتها؛ یکی از گناهانی که مانع قبول دعا می شود(دعا را رد می کند)، تأخیر در نماز واجب است تا وقت آن بگذرد.»
همچنین آن امام بزرگوار در دعاهای خود آورده اند:
«خدایا! ما را به منزلت کسانی برسان که مراتب نماز رسیده اند وارکان آن را حفظ نموده اند و آن را در اوقاتش به پا می دارند؛ همانند نسبت بنده و رسولت - که درود ورحمت تو بر او و خاندانش باد -مقرر نموده، دررکوع وسجود وهمه فضائل با کامل ترین وتمام ترین طهارت ورساترین مراتب خشوع به جا آورده اند». (13)
5. سیره امام صادق (ع)
از امام صادق (ع) نقل شده است:
«اذا صلیت صلاة فریضه فصل لوقتها صلاة مودع یخاف ان لا یعود الیها ابداً؛ (14) هنگامی که نماز واجب را می خوانی، در وقتش بخوان؛ مانند کسی که نماز وداع می خواند ومی ترسد که بعد از این، توفیق خواندن نماز را نیابد».
نیز فرمود:
«اختبروا اخوانکم بخصلتین فان کانتا والا فاعرب ثم اغرب محافظه علی الصوات فی مواقیتها والبر بالاخوان فی العسر والیسر؛ (15) برادران دینی خود را با دوخصلت بسنجید. اگر این دو علامت در آن ها بود(با آنها همراهی کنید)، وگرنه هر چه می توانید از آنها فاصله بگیرید(آن دونشانه عبارت اند از): 1. محافظت برنماز در وقت آن. 2. نیکی به برادران دینی در سختی وراحتی».
امام صادق (ع) نیز خطاب به یکی از یاران خود (ابن جندب) می فرماید:
برای شیطان دام هایی وجود دارد که یکی از آنها، این است که انسان را از خدمت کردن به دیگران به ویژه برادران دینی باز می دارد.
دوم اینکه با خواب، کاری می کند که انسان به موقع نماز نخواند.(16)
آیت الله مصباح یزدی در توضیح این روایت می گویند:
«آنچه انسان را مستقیماً درمسیر تقرب الی الله به پیش می برد، نماز است. وقتی انسان اهتمامی به خواندن نماز اول وقت نداشته باشد، به مسائل دین بی اعتنا می شود وکم کم کارش به جایی می رسد که با دیده تمسخر به مناسک دین می نگرد؛ همان طور که در قرآن آمده است: (ثم کان عاقبه الذین اسوی السوای ان کذبوا بایت الله وکانوا بها یستهزئون )؛(17) «.... سرانجام کار آنان که به اعمال زشت وکردار بد پرداخته اند وآیات خدا را تکذیب و تمسخر کردند». اگر انسان دراین مسیر خطرناک قرار گرفت وبه نمازاهمیت نداد، در واقع با این کار مقدمات کافرشدن خود را فراهم ساخته است».(18)
درسیره عملی امام ششم (ع) آمده است:
سدیر گفت: امام صادق (ع) دستور داد که الاغ واستری را زین کردند، من سبقت گرفتم وبرالاغ سوار شدم تا احترام کرده باشم و آن ضحرت سوار بر استر گردد. فرمود: اگر بخواهی، الاغ را در اختیار من بگذار. گفتم: استر برای شما مناسب تر و زیباتر است. من از الاغ پیاده شدم و بر استر سوارشدم و آن حضرت بر الاغ سوار شد... پیاده شدیم تا نماز را با هم بخوانیم. سپس فرمود: اینجا زمین شوره زار است ونماز دراینجا روا نیست(مکروه است). واز آنجا رفتیم وبه زمین خاک سرخی رسیدیم.
و آماده نماز شدیم. در آنجا مردی جوان بزغاله می چراند. حضرت به من نگریست و به من فرمود: به خدا قسم! اگر تعداد شیعه های من به اندازه این بزغاله ها بود، خانه نشینی من روا نبود. سپس پیاده شدیم ونماز خواندیم. پس از نماز، کنار بزغاله ها رفتیم و شمردیم که هفت عدد بودند.(19)
6. سیره امام رضا(ع)
راوی می گوید: حضرت رضا (ع) برای استقبال برخی از طالبیین (دودمان ابوطالب) از شهر خارج شد ودراین هنگام وقت نماز شد (بلادرنگ ) راه خود را به ساختمانی که در آن نزدیکی بود، کج کرد وکنار سنگی فرود آمد وفرمود: اذان بگو. من عرض کردم: درنگ کنیم تا یاران ما برسند. فرمود: خدایت بیامرزد! هیچ گاه نماز را از اول وقت بدون جهت به آخر وقت به تأخیر نینداز وهمیشه بر تو باد که اول وقت را مراعات کنی. پس من اذان گفتم و نماز خواندیم(20)
ترک جلسه به خاطر نماز
«صابئین» به حضرت یحیی گرایش دارند وبرای ستارگان، تأثیر خاصی قائل هستند ونماز ومراسم ویژه ای دارند و هنوز در خوزستان گروهی از آنان هستند. این فرقه، رهبری دانشمند ولی مغرور داشت که بارها با امام رضا (ع) گفتگو کرد، ولی زیر بار نرفت .امام رضا (ع) استدلالی کرد واو تسلیم شد وگفت: اکنون روح من نرم شده، حاضرم مکتب تو را بپذیرم . ناگهان صدای اذان بلند شد، امام رضا(ع) جلسه را ترک کرد . مردم گفتند: فرصت حساسی است و چنین فرصتی پیش نمی آید! امام فرمود: اول، نماز.
او که این تعهد را از امام دید، علاقه اش بیشتر شد وبعد از نماز گفتگویش را تکمیل کرد وایمان آورد.(21)
در روایتی از امام رضا (ع) آمده است:
«حافظوا علی مواقیت الصلوه فان العبد لا یأمن الحوادث ومن دخل علیه وقت فریضه فقصرعنها متعمداً فهو خاطی؛(22)
بر وقت های نماز محافظت کنید؛ چرا که بنده ایمن از حوادث نیست. و کسی که وقت نماز واجب بر او داخل می شود وعمداً کوتاهی کند، خطا کار است».
7. سیره امام حسن عسکری(ع)
از ابوهاشم روایت است که حضورمبارک امام حسن عسکری(ع) شرفیاب شدم، دیدم آن حضرت مشغول نوشتن کاغذی است .سپس وقت نماز رسید امام آن کاغذ را بر زمین گذاشت ومشغول نماز شد. سپس دیدم که قلم می چرخد وروی کاغذ می نویسد تا رسید به آخر کاغذ. من چون این صحنه را دیدم، به سجده افتادم. وقتی حضرت از نماز خود فارغ شد، قلم را به دست گرفت وبرای مردم اذن داد که داخل شوند.(23)
8. سیره امام زمان (عج)
از کارهای مهمی که امام زمان پس از ظهور انجام می دهند، بر پا داشتن نماز و مطرح کردن آن در سطح جامعه و فرا خواندن مردم به سوی آن است. علاو بر اصل نماز، اقامه نماز در اول وقت نیز مورد تأکید فراوان آن حضرت است.
امام مهدی (عج) می فرماید:
«ملعون ملعون من اخرالعشاء الی ان تشتبک النجوم وملعون ملعون من اخر الغداء الی ان تنقضی النجوم؛ لعنت شده وملعون کسی است که نماز عشا را به قدری تأخیر اندازد که همه ستارگان آسمان دیده شوند؛ وملعون کسی است که نماز صبح را به قدری تأخیر اندازد که ستارگان دیده شوند».(24)
این روایت، اهتمام امام زمان (عج) به نماز اول وقت را نشان می دهد وآن حضرت کسانی را که در نماز خود اهمال می کنند، به شدت سرزنش می کند وآنها را از رحمت خود دور می داند.
در ملاقات ها و تشرفات به محضر آن حضرت نیز، تأکید ایشان بر «نماز اول وقت» نقل شده است.(25)
پی نوشت ها :
1- ینابیع الحکمه، ج3، ص503.
2-مجموعه ورام، ج2،ص78.
3- بحارالانوار، ج83،ص9.
4-همان، ج82، ص202.
5-همان، ج2،ص82.
6-نهج البلاغه، محمد دشتی، نامه 27، ص372.
7-همان، نامه 52، ص410
8-بحارالانوار، ج80، ص23؛ سفینه البحار، ج2، ص4.
9-ینابیع الحکمه، ج3، ص502، اسرارالصلوه، ص20.
10-بحارالانوار، ج45، ص21.
11-همان، ج84، ص247.
12-معراج السعاده، ص760، بحار الانوار، ج، ص78-75.
13-صحیفه سجادیه همراه رساله حقوق، مترجم: لطیف راشدی، دعای 44، ص 324و 441، امیر کبیر، تهران.
14-بحارالانوار، ج84، ص 233.
15-اصول کافی، ج2، ص672.
16-تحف العقول، ص302.
17-روم/10.
18-پندهای امام صادق (ع) به ره جویان صادق، محمد تقی مصباح، ص 219، مؤسسه پژوهشی امام خمینی (ره)، قم.
19-داستان ها و حکایت ها چهارده معصوم، عباس عزیزی، ص127، اصول کافی، ج2، ص242.
20- بحارالانوار، ج80،ص21؛الخرائج والجرائح، ص30.
21-یکصد وچهارده نکته درباره نماز، محسن قرائتی، ص14،چ8،1384ش؛ بحارالانوار، ج94،ص195،عیون اخبارالرضا (ع)، ص151.
22-بحارالانوار، ج83، ص20.
23-منتهی الامال، شیخ عباس قمی، ج2، ص574، هجرت، قم.
24-الغیبه، شیخ طوسی، ص113.
25-مهدویت، پرسش ها و پاسخ ها، ص 119، پژوهشکده مهدویت؛ شیفتگان حضرت مهدی (عج)، ج2، ص94، این حدیث، قسمتی از توقیعی است که درجواب سؤال محمد بن یعقوب از ناحیه مقدس رسیده است (بحارالانوار، ج53، ص16؛ وسائل الشیعه؛ ج4،ص201).
منبع:نشریه فرهنگ کوثر، شماره83. چهارشنبه 20/11/1389 - 6:5
