تبیان، دستیار زندگی

 حکمت 197

حکمت 201
امدادهاى الهى و حفظ انسان
(اعتقادى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: با هر انسانى دو فرشته است که او را حفظ مى‏کنند، و چون تقدیر الهى فرا رسد، تنهایش مى‏گذارند، که همانا زمان عمر انسان، سپرى نگهدارنده است.

                        
حکمت 202
واقع نگرى در مسائل سیاسى
(سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: (طلحه و زبیر خدمت امام آمدند و گفتند با تو بیعت کردیم که ما در حکومت شریک تو باشیم، فرمود) نه هرگز بلکه شما در نیرو بخشیدن، و یارى خواستن شرکت دارید، و دو یاورید به هنگام ناتوانى و درماندگى در سختى‏ها.
حکمت 203
یاد مرگ و پرهیزکارى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: اى مردم از خدایى بترسید که اگر سخنى گویید مى‏شنود، و اگر پنهان دارید مى‏داند، و براى مرگى آماده باشید، که اگر از آن فرار کنید شما را مى‏یابد، و اگر بر جاى خود بمانید شما را مى‏گیرد، و اگر فراموشش کنید شما را از یاد نبرد.
حکمت 204
بى‏توجّهى به سپاسگذارى مردم
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: ناسپاسى مردم تو را از کار نیکو باز ندارد، زیرا هستند کسانى، بى آن که از تو سودى برند تو را مى‏ستایند، چه بسا ستایش اندک آنان براى تو، سودمندتر از ناسپاسى ناسپاسان باشد. (و خداوند نیکوکاران را دوست دارد)
حکمت 205
گنجایش نامحدود ظرف علم
(علمى) و درود خدا بر او، فرمود: هر ظرفى با ریختن چیزى در آن پر مى‏شود جز ظرف دانش که هر چه در آن جاى دهى، وسعتش بیشتر مى‏شود.
حکمت 206
ره آورد حلم و بردبارى
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: نخستین پاداش بردبار از بردبارى‏اش آن که مردم در برابر نادان، پشتیبان او خواهند بود.
حکمت 207
ارزش همانند شدن با خوبان
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: اگر بردبار نیستى، خود را به بردبارى بنماى، زیرا اندک است کسى که خود را همانند مردمى کند و از جمله آنان به حساب نیاید.
حکمت 208
مراحل خودسازى
(اخلاقى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: کسى که از خود حساب کشد، سود مى‏برد، و آن که از خود غفلت کند زیان مى‏بیند، و کسى که از خدا بترسد ایمن باشد، و کسى که عبرت آموزد آگاهى یابد، و آن که آگاهى یابد مى‏فهمد، و آن که بفهمد دانش آموخته است
حکمت 209
خبر از ظهور حضرت مهدى علیه السّلام
(اعتقادى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: دنیا پس از سرکشى، به ما روى مى‏کند، چونان شتر مادّه بد خو که به بچه خود مهربان گردد. (سپس این آیه را خواند) «و اراده کردیم که بر مستضعفین زمین، منّت گذارده آنان را امامان و وارثان حکومت‏ها گردانیم»
حکمت 210
الگوهاى پرهیزکارى
(اخلاقى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: از خدا بترسید، ترسیدن انسان وارسته‏اى که دامن به کمر زده و خود را آماده کرده، و در بهره بردن از فرصت‏ها کوشیده،

                        
و هراسان در اطاعت خدا تلاش کرده، و در دنیاى زودگذر، و پایان زندگى و عاقبت کار، بدرستى اندیشیده است
حکمت 211
ارزش‏هاى اخلاقى
(اخلاقى، اجتماعى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: بخشندگى، نگاه‏دارنده آبروست، و شکیبایى دهان بن بى‏خردان، و عفو زکات پیروزى، و دورى کردن، کیفر خیانتکار، و مشورت چشم هدایت است. و آن کس که با رأى خود احساس بى‏نیازى کند به کام خطرها افتد، شکیبایى با مصیبت‏هاى شب و روز پیکار کند، و بى‏تابى، زمان را در نابودى انسان یارى دهد، و برترین بى‏نیازى ترک آرزوهاست، و چه بسا عقل که اسیر فرمانروایى هوس است، حفظ و به کار گیرى تجربه رمز پیروزى است، و دوستى نوعى خویشاوندى به دست آمده است، و به آن کس که به ستوه آمده و توان تحمّل ندارد اعتماد نکن.
حکمت 212
خودپسندى آفت عقل
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: خودپسندى یکى از حسودان عقل است.
حکمت 213
تحمّل مشکلات و خشنودى
(اخلاقى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: چشم از سختى خوار و خاشاک و رنج‏ها فرو بند تا همواره خشنود باشى.
حکمت 214

نرمخویى و کامیابى
(اخلاقى، علمى) و درود خدا بر او، فرمود: کسى که درخت شخصیّت او نرم و بى‏عیب باشد، شاخ و برگش فراوان است.
حکمت 215
اختلاف آفت اندیشه
(اخلاقى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: اختلاف نابود کننده اندیشه است.
حکمت 216
هشدار از پشت کردن نعمت‏ها
(معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: از فرار نعمت‏ها بپرهیزید، زیرا هر گریخته‏اى باز نمى‏گردد.
دگرگونى روزگار و شناخت انسان‏ها
(اخلاقى، علمى) و درود خدا بر او، فرمود: در دگرگونى روزگار، گوهر شخصیّت مردان شناخته مى‏شود«».
حکمت 218
حسادت آفت دوستى
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: حسادت بر دوست، از آفات دوستى است.
حکمت 219
آرزوها آفت اندیشه
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: قربانگاه اندیشه‏ها، زیر برق آرزوهاست.
حکمت 220
عدالت در قضاوت
(اخلاقى، قضایى) و درود خدا بر او، فرمود: داورى با گمان بر افراد مورد اطمینان، دور از عدالت است.
حکمت 221
آینده دردناک ستمکاران
(اخلاقى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: بدترین توشه براى قیامت، ستم بر بندگان است.
حکمت 222
بى‏توجّهى به بدى بدکاران
(اخلاقى، اجتماعى)

 و درود خدا بر او، فرمود: خود را به بى‏خبرى نمایاندن از بهترین کارهاى بزرگواران است.
حکمت 223
حیاء و عیب پوشى
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: آن کس که لباس حیاء بپوشد، کسى عیب او را نبیند.
حکمت 224
برخى از ارزش‏هاى اخلاقى
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: با سکوت بسیار، وقار انسان بیشتر شود، و با انصاف بودن، دوستان را فراوان کند، و با بخشش، قدر و منزلت انسان بالا رود، و با فروتنى، نعمت کامل شود، و با پرداخت هزینه‏ها، بزرگى و سرورى ثابت گردد، و روش عادلانه، مخالفان را درهم شکند، و با شکیبایى در برابر بى‏خرد، یاران انسان زیاد گردند.
حکمت 225
حسادت و بیمارى
(اخلاقى، بهداشتى) و درود خدا بر او، فرمود: شگفتا که حسودان از سلامتى خود غافل مانده‏اند
حکمت 226
طمع‏ورزى و خوارى
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: طمعکارى همواره زبون و خوار است.
حکمت 227
ارکان ایمان
(اعتقادى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: (از ایمان پرسیدند). ایمان، بر شناخت با قلب، اقرار با زبان، و عمل با اعضاء و جوارح استوار است.
حکمت 228
ارزش‏ها و ضدّ ارزش‏ها
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: کسى که از دنیا اندوهناک مى‏باشد، از قضاء الهى خشمناک است، و آن کس که از مصیبت وارد شده شکوه کند از خدا شکایت کرده، و کسى که نزد توانگرى رفته و به خاطر سرمایه‏اش برابر او فروتنى کند، دو سوّم دین خود را از دست داده است و آن کس که قرآن بخواند و وارد آتش جهنّم شود حتما از کسانى است که آیات الهى را بازیچه قرار داده است، و آن کس که قلب او با دنیا پرستى پیوند خورد، همواره جانش گرفتار سه مشکل است، اندوهى رها نشدنى، حرصى جدا نشدنى، و آرزویى نایافتنى.
حکمت 229
ارزش قناعت و خوش خلقى
(اخلاقى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: آدمى را قناعت براى دولتمندى، و خوش خلقى براى فراوانى نعمت‏ها کافى است. (از امام سؤال شد تفسیر آیه، فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً چیست فرمود) آن زندگى با قناعت است«».
حکمت 230
راه به دست آوردن روزى
(اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: با آن کس که روزى به او روى آورده شراکت کنید، که او توانگرى را

                        
سزاوارتر، و روى آمدن روزگار خوش را شایسته‏تر است.
حکمت 231
تعریف عدل و إحسان
(اخلاقى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: در تفسیر آیه 90 سوره نحل «خدا به عدل و احسان فرمان مى‏دهد» فرمود) عدل، همان انصاف، و احسان، همان بخشش است.
حکمت 232
ره آورد إنفاق
(اخلاقى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: آن کس که با دست کوتاه ببخشد، از دستى بلند پاداش گیرد.
مى‏گویم: (معنى سخن این است که آنچه انسان از اموال خود در راه خیر و نیکى انفاق مى‏کند، هر چند کم باشد، خداوند پاداش او را بسیار مى‏دهد، و منظور از «دو دست» در اینجا دو نعمت است، که امام علیه السّلام بین نعمت پروردگار، و نعمت از ناحیه انسان، را با کوتاهى و بلندى فرق گذاشته است که نعمت و بخشش از ناحیه بنده را کوتاه، و از ناحیه خداوند را بلند قرار داده است، بدان جهت که نعمت خدا همیشگى و چند برابر نعمت مخلوق است، چرا که نعمت خداوند اصل و اساس تمام نعمتها است، بنا بر این تمام نعمتها به نعمتهاى خدا باز مى‏گردد، و از آن سرچشمه مى‏گیرد).
حکمت 233
پرهیز از آغازگرى در مبارزه
(اخلاق اجتماعى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: (به فرزندش امام مجتبى علیه السّلام فرمود) کسى را به پیکار دعوت نکن، اما اگر تو را به نبرد خواندند بپذیر، زیرا آغازگر پیکار تجاوزکار، و تجاوزکار شکست خورده است.
حکمت 234
تفاوت اخلاقى مردان و زنان
(اخلاقى، علمى) و درود خدا بر او، فرمود: برخى از نیکوترین خلق و خوى زنان، زشت‏ترین اخلاق مردان است، مانند، تکبّر، ترس، بخل، هر گاه زنى متکبّر باشد، بیگانه را به حریم خود راه نمى‏دهد، و اگر بخیل باشد اموال خود و شوهرش را حفظ مى‏کند، و چون ترسان باشد از هر چیزى که به آبروى او زیان رساند فاصله مى‏گیرد.«»
حکمت 235
نشانه خردمندى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: (به امام گفتند، عاقل را به ما بشناسان، پاسخ داد:) خردمند آن است که هر چیزى را در جاى خود مى‏نهد. (گفتند پس جاهل را تعریف کن فرمود) با معرّفى خردمند، جاهل را نیز شناساندم.
(یعنى جاهل کسى که هر چیزى را در جاى خود نمى‏گذارد، بنا بر این با ترک معرّفى مجدّد، جاهل را شناساند)
حکمت 236
زشتى دنیاى حرام
(اخلاقى، اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: به خدا سوگند این دنیاى شما که به انواع حرام آلوده است، در دیده من از استخوان خوکى که در دست بیمارى جذامى باشد، پست‏تر است
حکمت 237
اقسام عبادت
(عبادى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: گروهى خدا را به امید بخشش پرستش کردند، که این پرستش بازرگانان است، و گروهى او را از روى ترس عبادت کردند که این عبادت بردگان است، و گروهى خدا را از روى سپاسگزارى پرستیدند و این پرستش آزادگان است.
حکمت 238
مشکلات تشکیل خانواده
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: زن و زندگى، همه‏اش زحمت و دردسر است و زحمت بارتر اینکه چاره‏اى جز بودن با او نیست«».

                        
حکمت 239
زشتى سستى و سخن چینى
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: هر کس تن به سستى دهد، حقوق را پایمال کند، و هر کس سخن چین را پیروى کند دوستى را به نابودى کشاند.
حکمت 240
غصب و ویرانى
(اقتصادى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: سنگ غصبى در بناى خانه، مایه ویران شدن آن است.
(این سخن از رسول خدا نقل شده است، و اینکه سخن پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم و على علیه السّلام شبیه یکدیگرند جاى شگفتى نیست براى اینکه هر دو از یک جا سر چشمه گرفته و در دو ظرف ریخته شده است).
حکمت 241
آینده دردناک ستمکاران
(سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: روزى که ستمدیده از ستمکار انتقام کشد، سخت‏تر از روزى است که ستمکار بر او ستم روا مى‏داشت.
حکمت 242
ارزش ترس از خداوند
(اخلاقى، اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: از خدا بترس هر چند اندک، و میان خود و خدا پرده‏اى قرار ده هر چند نازک
حکمت 243
روش صحیح پاسخگویى
(علمى) و درود خدا بر او، فرمود: هرگاه پاسخ‏ها همانند و زیاد شد، پاسخ درست پنهان گردد.
حکمت 244
مسؤولیّت نعمت‏هاى الهى
(اعتقادى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: خدا را در هر نعمتى حقّى است، هر کس آن را بپردازد، فزونى یابد، و آن کس که نپردازد و کوتاهى کند، در خطر نابودى قرار گیرد.
حکمت 245
کاستى قدرت و کنترل شهوت
(اخلاقى، علمى) و درود خدا بر او، فرمود: هنگامى که توانایى فزونى یابد، شهوت کاستى گیرد.

 حکمت 147
روش درمان روح (روانشناسى بالینى)
(اخلاقى، علمى) و درود خدا بر او، فرمود: این دل‏ها همانند تن‏ها خسته مى‏شوند، براى نشاط آن به سخنان تازه حکیمانه روى بیاورید.
حکمت 148
ضرورت حکومت
(اعتقادى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: (وقتى شنید که خوارج مى‏گویند، حکومت فقط از آن خداست.) سخن حقّى است که از آن اراده باطل دارند.
حکمت 149
نکوهش اوباش (انسان‏هاى شرور)
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: (در تعریف جمع اوباش، فرمود) آنان چون گرد هم آیند پیروز شوند، و چون پراکنده شوند شناخته نگردند«». (و گفته شد که امام فرمود) آنان چون گرد هم آیند زیان رسانند، و چون پراکنده شوند سود دهند. (از امام پرسیدند: چون اوباش گرد هم آیند زیان رسانند را دانستیم، امّا چه سودى در پراکندگى آنان است، فرمود) صاحبان کسب و کار، و پیشه وران به کارهاى خود باز مى‏گردند، و مردم از تلاش آنان سود برند، بنّا به ساختن ساختمان، و بافنده به کارگاه بافندگى، و نانوا به نانوایى روى مى‏آورد.
حکمت 150
نکوهش انسان‏هاى شرور
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: (جنایتکارى را حضور امام آوردند، که جمعى اوباش همراه او بودند.) مبارک مباد، چهره‏هایى که جز به هنگام زشتى‏ها دیده نمى‏شوند

حکمت 151
ضرورت آینده نگرى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: هر کس را پایانى است، تلخ یا شیرین.
حکمت 152
توجه به فنا پذیرى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: آنچه روى مى‏آورد، باز مى‏گردد، و چیزى که باز گردد گویى هرگز نبوده است
حکمت 153
صبر و پیروزى
(اخلاقى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: انسان شکیبا، پیروزى را از دست نمى‏دهد، هر چند زمان آن طولانى شود.
حکمت 154
اهمیّت نیّت‏ها
(اخلاقى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: آن کس که از کار مردمى خشنود باشد، چونان کسى است که همراه آنان بوده و هر کس که به باطلى روى آورد، دو گناه بر عهده او باشد، گناه کردار باطل، و گناه خشنودى به کار باطل.
حکمت 155
ضرورت پایبندى به عهد و پیمان
(اخلاق اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: عهد و پیمان‏ها را پاس دارید به خصوص با وفاداران.«»
حکمت 156
ضرورت خدا شناسى و اطاعت
(اخلاقى، عبادى، اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: خداى را اطاعت کنید که در نشناختن پروردگار عذرى ندارید.
حکمت 157
فراهم بودن راه‏هاى هدایت
(اخلاقى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: اگر چشم بینا داشته باشید، حقیقت را نشانتان داده‏اند، اگر هدایت مى‏طلبید شما را هدایت کردند، اگر گوش شنوا دارید، حق را به گوشتان خواندند.
حکمت 158
روش برخورد با دوستان بد
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: برادرت را با احسانى که در حق او مى‏کنى سرزنش کن، و شر او را با بخشش باز گردان.
حکمت 159
پرهیز از مواضع اتّهام
(اخلاق اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: کسى که خود را در جایگاه تهمت قرار داد، نباید جز خود را نکوهش کند
حکمت 160
قدرت و زورگویى
(اخلاقى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: هر کس قدرت به دست آورد، زورگویى دارد.
حکمت 161
ارزش مشورت و پرهیز از خودمحورى
(اخلاقى، سیاسى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: هر کس خود رأى شد به هلاکت رسید، و هر کس با دیگران مشورت کرد، در عقل‏هاى آنان شریک شد.
حکمت 162
ضرورت راز دارى
(اخلاقى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: آن کس که راز خود را پنهان دارد، اختیار آن در دست اوست.
حکمت 163
فقر و نابودى
(اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: فقر مرگ بزرگ است
حکمت 164
روش بر خورد با متجاوزان
(اخلاقى، سیاسى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: رعایت حق کسى که او حقش را محترم نمى‏شمارد نوعى بردگى است.

                        
حکمت 165
پرهیز از نا فرمانى خدا
(اخلاقى، اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: هیچ اطاعتى از مخلوق، در نافرمانى پروردگار روا نیست.
حکمت 166
پرهیز از تجاوز به حقوق دیگران
(اخلاق اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: مرد را سرزنش نکنند که چرا حقّش را با تأخیر مى‏گیرد، بلکه سرزنش در آنجاست که آنچه حقّش نیست بگیرد.«»
حکمت 167
خود پسندى و محرومیّت‏ها
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: خود پسندى مانع فزونى است.
حکمت 168
توجّه به فنا پذیرى دنیا
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: آخرت نزدیک، و زمان ماندن در دنیا اندک است.
حکمت 169
آینده نگرى
(اخلاقى، اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: صبحگاهان براى آن که دو چشم بینا دارد روشن است.
حکمت 170
ضرورت ترک گناه
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: ترک گناه آسان‏تر از در خواست توبه است.
حکمت 171
ره آورد شوم حرام خوارى
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: بسا لقمه‏اى گلوگیر که از لقمه‏هاى فراوانى محروم مى‏کند.
حکمت 172
نادانى و دشمنى‏ها
(اخلاقى، علمى) و درود خدا بر او، فرمود: مردم دشمن چیزهایى هستند که نمى‏دانند.
حکمت 173
ارزش مشورت‏ها
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: آن کس که از افکار و آراء گوناگون استقبال کند، صحیح را از خطا خوب شناسد.
حکمت 174
ارزش خشم در راه خدا
(اخلاق سیاسى، عقیدتى) و درود خدا بر او، فرمود: آن کس که دندان خشم در راه خدا بر هم فشارد، بر کشتن باطل گرایان، توانمند گردد.
حکمت 175
راه درمان ترس
(اخلاقى، علمى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: هنگامى که از چیزى مى‏ترسى، خود را در آن بیفکن، زیرا گاهى ترسیدن از چیزى، از خود آن سخت‏تر است.
حکمت 176
ابزار ریاست (بردبارى فراوان)
(اخلاقى، مدیریّتى) و درود خدا بر او، فرمود: بردبارى و تحمّل سختى‏ها، ابزار ریاست است.
حکمت 177
روش برخورد با بدان
(اخلاق اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: بدکار را با پاداش دادن به نیکوکار آزار ده
حکمت 178
روش نابود کردن بدى‏ها
(اخلاقى، سیاسى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: بدى را از سینه دیگران، با کندن آن از سینه خود، ریشه کن نما
حکمت 179
لجاجت و سستى اراده
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: لجاجت تدبیر را سست مى‏کند.
حکمت 180
طمع ورزى و بردگى
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: طمع ورزى، بردگى همیشگى است.

حکمت 181
ارزش دوراندیشى و پرهیز از کوتاهى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: حاصل کوتاهى، پشیمانى، و حاصل دوراندیشى، سلامت است.
حکمت 182
شناخت جایگاه سخن و سکوت
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: آنجا که باید سخن درست گفت، در خاموشى خیرى نیست، چنانکه در سخن نا آگاهانه نیز خیرى نخواهد بود.
حکمت 183
باطل گرایى و اختلاف
(اخلاقى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: دو دعوت به اختلاف نرسد جز این که یکى باطل باشد
حکمت 184
ویژگى‏هاى اعتقادى امام علیه السّلام
(اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: از روزى که حق براى من نمایان شد، هرگز دچار تردید نشدم
حکمت 185
ویژگى‏هاى اعتقادى امام على علیه السّلام
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: هرگز دروغ نگفتم و به من دروغ نگفتند، و هرگز گمراه نشدم، و کسى به وسیله من گمراه نشده است.
حکمت 186
آینده سخت ستمکاران
(اخلاقى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: آغاز کننده ستم، در قیامت انگشت به دندان مى‏گزد.
حکمت 187
ضرورت یاد قیامت
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: کوچ کردن نزدیک است
حکمت 188
ضرورت حق گرایى
(اخلاقى، اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: هر کس که با حق در آویزد نابود مى‏گردد.
حکمت 189
ارزش صبر و خطر بى‏تابى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: کسى را که شکیبایى نجات ندهد، بى‏تابى او را هلاک گرداند.
حکمت 190
معیار امامت
(اعتقادى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: شگفتا آیا معیار خلافت، صحابى پیامبر بودن است امّا صحابى بودن و خویشاوندى ملاک نیست.
(از امام شعرى در همین مسئله نقل شد که به ابا بکر فرمود) اگر ادّعا مى‏کنى با شوراى مسلمین به خلافت رسیدى، چه شورایى بود که رأى دهندگان حضور نداشتند و اگر خویشاوندى را حجّت مى‏آورى، دیگران از تو به پیامبر نزدیک‏تر و سزاوارترند«».
حکمت 191
مشکلات دنیا
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: همانا انسان در دنیا تخته نشان تیرهاى مرگ، و ثروتى است دستخوش تاراج مصیبت‏ها: با هر جرعه نوشیدنى، گلو رفتنى، و در هر لقمه‏اى، گلوگیر شدنى است، و بنده نعمتى به دست نیاورد جز آن که نعمتى از دست بدهد، و روزى به عمرش افزوده نمى‏گردد جز با کم شدن روزى دیگر پس ما یاران مرگیم، و جان‏هاى ما هدف نابودى‏ها، پس چگونه به ماندن جاودانه امیدوار باشیم. در حالى که گذشت شب و روز بنایى را بالا نبرده جز آن که آن را ویران کرده، و به اطراف پراکند

                        
حکمت 192
پرهیز از زراندوزى
(اخلاقى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: اى فرزند آدم، آنچه را که بیش از نیاز خود فراهم کنى، براى دیگران اندوخته‏اى.
حکمت 193
راه به کار گرفتن قلب
(اخلاقى، علمى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: دل‏ها را روى آوردن و پشت کردنى است، پس دل‏ها را آنگاه به کار وادارید که خواهشى دارند و روى آوردنى، زیرا اگر دل را به اجبار به کارى وادارى کور مى‏گردد.
حکمت 194
ضرورت پرهیز از خشم و انتقام
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: چون خشم گیرم، کى آن را فرو نشانم در آن زمان که قدرت انتقام ندارم، که به من بگویند. «اگر صبر کنى بهتر است» یا آنگاه که قدرت انتقام دارم که به من بگویند: «اگر عفو کنى خوب است».
حکمت 195
پرهیز از بخل ورزى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: (در سر راه از کنار مزبله‏اى عبور مى‏کرد.) این همان است که بخیلان به آن بخل مى‏ورزند (و در روایت دیگرى نقل شد که) این چیزى است که دیروز بر سر آن رقابت مى‏کردید
حکمت 196
عبرت آموزى از إتلاف اموال
(اخلاقى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: مالى که نابودى آن تو را پند مى‏دهد، از دست نرفته است.

حکمت 101
روش بر طرف کردن نیازهاى مردم
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: بر آوردن نیازهاى مردم پایدار نیست مگر به سه چیز، کوچک شمردن آن تا خود بزرگ نماید، پنهان داشتن آن تا خود آشکار شود، و شتاب در بر آوردن آن، تا گوارا باشد.
حکمت 102
آینده و مسخ ارزش‏ها
(سیاسى، علمى، تاریخى) و درود خدا بر او، فرمود: روزگارى بر مردم خواهد آمد که محترم نشمارند جز سخن چین را، و خوششان نیاید جز از بدکار هرزه، و ناتوان نگردد جز عادل. در آن روزگار کمک به نیازمندان خسارت، و پیوند با خویشاوندان منّت گذارى، و عبادت نوعى برترى طلبى بر مردم است، در آن زمان حکومت با مشورت زنان، و فرماندهى خردسالان، و برترى خواجگان اداره مى‏گردد.
حکمت 103
روش برخورد با دنیا
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: (پیراهن و صله دارى بر اندام امام بود شخصى پرسید چرا پیراهن وصله دار مى‏پوشى) دل با آن فروتن، و نفس رام مى‏شود، و مؤمنان از آن سر مشق مى‏گیرند. دنیاى (حرام) و آخرت، دو دشمن متفاوت، و دو راه جداى از یکدیگرند، پس کسى که دنیا پرست باشد و به آن عشق ورزد، به آخرت کینه ورزد و با آن دشمنى خواهد کرد. و آن دو همانند شرق و غرب از هم دورند، و رونده به سوى آن دو، هر گاه به یکى نزدیک شود از دیگرى دور مى‏گردد، و آن دو همواره به یکدیگر زیان رسانند.
حکمت 104
1-  وصف زاهدان
(اخلاقى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: (از نوف بکّالى«» نقل شده، که در یکى از شب‏ها، امام على علیه السّلام را دیدم براى عبادت از بستر برخاست، نگاهى به ستارگان افکند، و به من فرمود: خوابى یا بیدار گفتم: بیدارم. فرمود: اى نوف خوشا به حال آنان که از دنیاى حرام چشم پوشیدند، و دل به آخرت بستند، آنان مردمى هستند که زمین را تخت، خاک را بستر، آب را عطر،«» و قرآن را پوشش زیرین،«» و دعا را لباس روئین خود قرار دادند، و با روش عیساى مسیح با دنیا بر خورد کردند.

                        
2-  ارزش سحرخیزى
اى نوف همانا داوود پیامبر (که درود خدا بر او باد) در چنین ساعتى از شب بر مى‏خاست، و مى‏گفت: «این ساعتى است که دعاى هر بنده‏اى به اجابت مى‏رسد، جز با باج گیران، جاسوسان، شبگردان و نیروهاى انتظامى حکومت ستمگر، یا نوازنده طنبور و طبل».
حکمت 105
احترام گذاشتن به مرزها و حدود احکام الهى
(عبادى) و درود خدا بر او، فرمود: همانا خدا واجباتى را بر شما لازم شمرده، آنها را تباه نکنید، و حدودى براى شما معیّن فرموده، امّا از آنها تجاوز نکنید، و از چیزهایى نهى فرمود، حرمت آنها را نگاه دارید، و نسبت به چیزهایى سکوت فرمود نه از روى فراموشى، پس خود را در باره آنها به رنج و زحمت دچار نسازید.
حکمت 106
ره آورد شوم دین گریزى
(اخلاقى، اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: مردم براى اصلاح دنیا چیزى از دین را ترک نمى‏گویند، جز آن که خدا آنان را به چیزى زیانبارتر دچار خواهد ساخت.
حکمت 107
علل سقوط عالمان بى عمل
(اخلاقى، علمى) و درود خدا بر او، فرمود: چه بسا دانشمندى که جهلش او را از پاى در آورد و دانش او همراهش باشد امّا سودى به حال او نداشته باشد.
حکمت 108
شگفتى‏هاى روح آدمى
(علمى) و درود خدا بر او، فرمود: به رگ‏هاى درونى انسان پاره گوشتى آویخته که شگرف‏ترین اعضاى درونى اوست، و آن قلب است، که چیزهایى از حکمت، و چیزهایى متفاوت با آن، در او وجود دارد. پس اگر در دل امیدى پدید آید، طمع آن را خوار گرداند، و اگر طمع بر آن هجوم آورد حرص آن را تباه سازد، و اگر نومیدى بر آن چیره شود، تأسّف خوردن آن را از پاى در آورد، اگر خشمناک شود کینه‏توزى آن فزونى یابد و آرام نگیرد، اگر به خشنودى دست یابد، خویشتن دارى را از یاد برد، و اگر ترس آن را فراگیرد پرهیز کردن آن را مشغول سازد. و اگر به گشایشى برسد، دچار غفلت زدگى شود، و اگر مالى به دست آورد، بى‏نیازى آن را به سرکشى کشاند، و اگر مصیبت ناگوارى به آن رسد، بى‏صبرى رسوایش کند، و اگر به تهیدستى مبتلا گردد، بلاها او را مشغول سازد، و اگر گرسنگى بى‏تابش کند، ناتوانى آن را از پاى درآورد، و اگر زیادى سیر شود، سیرى آن را زیان رساند، پس هر گونه کند روى براى آن زیانبار، و هر گونه تندروى براى آن فساد آفرین است.
حکمت 109
ارزش والاى اهل بیت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم
(اعتقادى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: ما تکیه گاه میانه‏ایم، عقب ماندگان به ما مى‏رسند، و پیش تاختگان به ما باز مى‏گردند.
حکمت 110
شرائط تحقّق اوامر الهى
(سیاسى، اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: فرمان خدا را بر پاندارد، جز آن کس که در اجراى حق مدارا نکند،

سازشکار نباشد، و پیرو آرزوها نگردد.
حکمت 111
عشق تحمّل ناشدنى امام على علیه السّلام
(اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: (پس از بازگشت از جنگ صفّین، یکى از یاران دوست داشتنى امام، سهل بن حنیف از دنیا رفت.) اگر کوهى مرا دوست بدارد، در هم فرو مى‏ریزد. (یعنى مصیبت‏ها، به سرعت به سراغ او آید، که این سرنوشت در انتظار پرهیزکاران و برگزیدگان خداست، همانند آن در حکمت 112 آمده است)
حکمت 112
مشکلات شیعه بودن
(اعتقادى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: هر کس ما اهل بیت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم را دوست بدارد، پس باید فقر را چونان لباس رویین بپذیرد. (یعنى آماده انواع محرومیّت‏ها باشد)
«این کلمات را به معانى دیگرى تفسیر مى‏کنند که اینجا جاى ذکر آن نیست»
حکمت 113
ارزش‏هاى والاى اخلاقى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: سرمایه‏اى از عقل سودمندتر نیست، و تنهایى ترسناک‏تر از خودبینى، و عقلى چون دوراندیشى، و بزرگوارى چون تقوى، و همنشینى چون اخلاق خوش، و میراثى چون ادب، و رهبرى چون توفیق الهى، و تجارتى چون عمل صالح، و سودى چون پاداش الهى، و پارسائى چون پرهیز از شبهات، و زهدى چون بى‏اعتنایى به دنیاى حرام، و دانشى چون اندیشیدن، و عبادتى چون انجام واجبات، و ایمانى چون حیاء و صبر، و خویشاوندى چون فروتنى، و شرافتى چون دانش، و عزّتى چون بردبارى، و پشتیبانى مطمئن‏تر از مشورت کردن نیست.
حکمت 114
جایگاه خوشبینى و بد بینى در جامعه
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: هر گاه نیکوکارى بر روزگار و مردم آن غالب آید، اگر کسى به دیگرى گمان بد برد، در حالى که از او عمل زشتى آشکار نشده ستمکار است، و اگر بدى بر زمانه و مردم آن غالب شود، و کسى به دیگرى خوش گمان باشد«»، خود را فریب داد.
حکمت 115
توجّه به پایان پذیرى دنیا
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: (شخصى از امام پرسید حال شما چگونه است فرمود:) چگونه خواهد بود حال کسى که در بقایاى خود ناپایدار، و در سلامتى بیمار است، و در آنجا که آسایش دارد مرگ او فرا مى‏رسد
حکمت 116
انسان و انواع آزمایش‏ها
(اعتقادى، اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: چه بسا کسى که با نعمت‏هایى که به او رسیده، به دام افتد، و با پرده‏پوشى بر گناه، فریب خورد، و با ستایش شدن، آزمایش گردد، و خدا هیچ کس را همانند مهلت دادن، نیازمود.
حکمت 117
پرهیز از افراط و تفریط در دوستى با امام علیه السّلام
(اعتقادى، اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: دو تن به خاطر من به هلاکت رسیدند: دوست افراط کننده، و دشمن دشنام دهنده.

                        
حکمت 126
شگفتى ضدّ ارزش‏ها
(اخلاقى، اجتماعى، اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: در شگفتم از بخیل: به سوى فقرى مى‏شتابد که از آن مى‏گریزد، و سرمایه‏اى را از دست مى‏دهد که براى آن تلاش مى‏کند. در دنیا چون تهیدستان زندگى مى‏کند، امّا در آخرت چون سرمایه‏داران محاکمه مى‏شود. و در شگفتم از متکبّرى که دیروز نطفه‏اى بى‏ارزش، و فردا مردارى گندیده خواهد بود و در شگفتم از آن کس که آفرینش پدیده‏ها را مى‏نگرد و در وجود خدا تردید دارد و در شگفتم از آن کس که مردگان را مى‏بیند و مرگ را از یاد برده است، و در شگفتم از آن کس که پیدایش دوباره را انکار مى‏کند در حالى که پیدایش آغازین را مى‏نگرد، و در شگفتم از آن کس که خانه نابود شدنى، را آباد مى‏کند امّا جایگاه همیشگى را از یاد برده است.
حکمت 127
نکوهش از سستى در عمل
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: آن کس که در عمل کوتاهى کند، دچار اندوه گردد، و آن را که از مال و جانش بهره‏اى در راه خدا نباشد خدا را به او نیازى نیست.
حکمت 128
تأثیر عوامل زیست محیطى در سلامت
(عملى، بهداشتى) و درود خدا بر او، فرمود: در آغاز سرما خود را بپوشانید، و در پایانش آن را دریابید، زیرا با بدن‏ها همان مى‏کند که با برگ درختان خواهد کرد: آغازش مى‏سوزاند، و پایانش مى‏رویاند.«»
حکمت 129
شناخت عظمت پروردگار
(اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: بزرگى پروردگار در جانت، پدیده‏ها را در چشمت کوچک مى‏نمایاند.
حکمت 130
توجّه به فنا پذیرى دنیا
(اخلاقى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: (امام علیه السّلام، وقتى از جنگ صفّین برگشت و به قبرستان پشت دروازه کوفه رسید رو به مردگان کرد.) اى ساکنان خانه‏هاى وحشت زا، و محلّه‏هاى خالى و گروهاى تاریک، اى خفتگان در خاک، اى غریبان، اى تنها شدگان، اى وحشت زدگان، شما پیش از ما رفتید و ما در پى شما روانیم، و به شما خواهیم رسید. امّا خانه‏هایتان دیگران در آن سکونت گزیدند و امّا زنانتان با دیگران ازدواج کردند، و امّا اموال شما در میان دیگران تقسیم شد این خبرى است که ما داریم، حال شما چه خبر دارید (سپس به اصحاب خود رو کرد و فرمود) بدانید که اگر اجازه سخن گفتن داشتند، شما را خبر مى‏دادند که: بهترین توشه، تقوا است.
حکمت 131
و درود خدا بر او، فرمود: (شنید مردى دنیا را نکوهش مى‏کند.) (اخلاقى، اجتماعى)
1-  توبیخ نکوهش کننده دنیا:
اى نکوهش کننده دنیا، که خود به غرور دنیا مغرورى و با باطل‏هاى آن فریب خوردى خود فریفته دنیایى و آن را نکوهش مى‏کنى آیا تو در دنیا جرمى مرتکب شده‏اى یا دنیا به تو جرم کرده است کى دنیا تو را سرگردان کرد و در چه زمانى تو را فریب داد آیا با گورهاى پدرانت که پوسیده‏اند (تو را فریب داد) یا آرامگاه مادرانت که در زیر خاک آرمیده‏اند آیا با دو دست خویش بیماران را درمان کرده‏اى و آنان را پرستارى کرده و در بسترشان خوابانده‏اى‏

درخواست شفاى آنان را کرده، و از طبیبان داروى آنها را تقاضا کرده‏اى در آن صبحگاهان که داروى تو به حال آنان سودى نداشت، و گریه تو فایده‏اى نکرد، و ترس تو آنان را سودى نرساند، و آنچه مى‏خواستى به دست نیاوردى، و با نیروى خود نتوانستى مرگ را از آنان دور کنى. دنیا براى تو حال آنان را مثال زد، و با گورهایشان، گور، خودت را به رخ تو کشید.
2-  خوبیها و زیباییهاى دنیا:
همانا دنیا سراى راستى براى راست گویان، و خانه تندرستى براى دنیا شناسان، و خانه بى‏نیازى براى توشه‏گیران، و خانه پند، براى پندآموزان است. دنیا سجده‏گاه دوستان خدا، نمازگاه فرشتگان الهى، فرودگاه وحى خدا، و جایگاه تجارت دوستان خداست، که در آن رحمت خدا را به دست آوردند، و بهشت را سود بردند. چه کسى دنیا را نکوهش مى‏کند و جدا شدنش را اعلام داشته، و فریاد زد که ماندگار نیست، و از نابودى خود و اهلش خبر داده است و حال آن که (دنیا) با بلاى خود بلاها را نمونه آورد، و با شادمانى خود آنان را به شادمانى رساند. در آغاز شب به سلامت گذشت، امّا در صبحگاهان با مصیبتى جانکاه بازگشت، تا مشتاق کند، و تهدید نماید، و بترساند، و هشدار دهد، پس مردمى در بامداد با پشیمانى، دنیا را نکوهش کنند، و مردمى دیگر در روز قیامت آن را مى‏ستایند، دنیا حقائق را به یادشان آورد، یاد آور آن شدند، از رویدادها برایشان حکایت کرد، او را تصدیق کردند، و اندرزشان داد، پند پذیرفتند.
حکمت 132
ضرورت یاد مرگ
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: خدا را فرشته‏اى است که هر روز بانگ مى‏زند: بزایید براى مردن، و فراهم آورید براى نابود شدن، و بسازید براى ویران گشتن.
حکمت 133
اقسام مردم و دنیا
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: دنیا گذرگاه عبور است، نه جاى ماندن، و مردم در آن دو دسته‏اند: یکى آن که خود را فروخت و به تباهى کشاند، و دیگرى آن که خود را خرید و آزاد کرد.
حکمت 134
حقوق دوستان
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: دوست، دوست نیست مگر آن که حقوق برادرش را در سه جایگاه نگهبان باشد: در روزگار گرفتارى، آن هنگام که حضور ندارد، و پس از مرگ.
حکمت 135
چهار ارزش برتر
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: کسى را که چهار چیز دادند، از چهار چیز محروم نباشد، با دعا از اجابت کردن، با توبه از پذیرفته شدند، با استغفار از آمرزش گناه، با شکرگزارى از فزونى نعمت‏ها.
مى‏گویم: (و این حقیقت مورد تصدیق کتاب الهى است که در مورد دعا گفته است: «مرا بخوانید تا خواسته‏هاى شما را بپردازم». (قرآن کریم، سوره مؤمن، آیه 60) در مورد استغفار گفته است: «هر آن که به بدى دست یابد یا بر خود ستم روا دارد و از آن پس به درگاه خدا استغفار کند، خداى را آمرزش‏گر و مهربان یابد». (قرآن کریم، سوره نساء، آیه 110) در مورد سپاس فرموده است: «بى شک اگر سپاس گزارید، بر نعمت مى‏افزایم». (قرآن کریم، سوره ابراهیم، آیه 7) و در مورد توبه فرموده است: («تنها توبه را خداوند از کسانى مى‏پذیرد که از سر نادانى به کار زشتى دست مى‏یابند و تا دیر نشده است باز مى‏گردند، تنها چنین کسانند که خداوند در موردشان تجدید نظر مى‏کند، که خدا دانا و حکیم است». (قرآن کریم، سوره نساء، آیه 17)
حکمت 136
فلسفه احکام الهى
(اخلاقى، معنوى)

                        
و درود خدا بر او، فرمود: نماز، موجب نزدیکى هر پارسایى به خداست، و حج جهاد هر ناتوان است. هر چیزى زکاتى دارد، و زکات تن، روزه، و جهاد زن، نیکو شوهر دارى است.
حکمت 137
صدقه راه نزول روزى
(اخلاقى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: روزى را با صدقه دادن فرود آورید.
حکمت 138
نقش یا دانش الهى در انفاق
(اخلاقى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: آن که پاداش الهى را باور دارد، در بخشش سخاوتمند است.
حکمت 139
تناسب امداد الهى با نیازها
(اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: کمک الهى به اندازه نیاز فرود مى‏آید.
حکمت 140
قناعت و بى‏نیازى
(اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: آن که میانه روى کند تهیدست نخواهد شد.
حکمت 141
راه آسایش
(اجتماعى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: اندک بودن تعداد زن و فرزند یکى از دو آسایش است.
حکمت 142
دوستى‏ها و خردمندى
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: دوستى کردن نیمى از خردمندى است.
حکمت 143
غمها و پیرى زودرس
(اخلاقى، بهداشت روانى) و درود خدا بر او، فرمود: اندوه خوردن، نیمى از پیرى است.
حکمت 144
تناسب بردبارى با مصیبت‏ها
(اخلاقى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: صبر به اندازه مصیبت فرود آید، و آن که در مصیبت بى‏تاب بر رانش زند، اجرش نابود مى‏گردد.
حکمت 145
عبادتهاى بى‏حاصل
(اخلاقى، معنوى، عبادى) و درود خدا بر او، فرمود: بسا روزه‏دارى که بهره‏اى جز گرسنگى و تشنگى از روزه‏دارى خود ندارد، و بسا شب زنده‏دارى که از شب زنده‏دارى چیزى جز رنج و بى‏خوابى به دست نیاورد خوشا خواب زیرکان، و افطارشان
حکمت 146
ارزش دعا، صدقه و زکات دادن
(اخلاقى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: ایمان خود را با صدقه دادن، و اموالتان را با زکات دادن نگاه‏دارید، و امواج بلا را با دعا از خود برانید.

حکمت 49

قدرت و عیب پوشى
(اخلاقى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: عیب تو تا آن گاه که روزگار با تو هماهنگ باشد، پنهان است.
حکمت 50
روش برخورد با شکست خوردگان
(اخلاقى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: سزاوارترین مردم به عفو کردن، تواناترینشان به هنگام کیفر دادن است.
حکمت 51
شناخت جایگاه سخاوت و ایثارگرى
(اخلاقى، اقتصادى، اجتماعى)

و درود خدا بر او، فرمود: سخاوت آن است که تو آغاز کنى، زیرا آنچه با درخواست داده مى‏شود یا از روى شرم و یا از بیم شنیدن سخن ناپسند است.
حکمت 52
ارزش‏هاى اخلاقى
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: هیچ ثروتى چون عقل، و هیچ فقرى چون نادانى نیست. هیچ ارثى چون ادب«»، و هیچ پشتیبانى چون مشورت نیست.
حکمت 53
اقسام بردبارى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: شکیبایى دو گونه است: شکیبایى بر آنچه خوش نمى‏دارى و شکیبایى در آنچه دوست مى‏دارى.
حکمت 54
تهیدستى و تنهایى
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: ثروتمندى در غربت، چون در وطن بودن، و تهیدستى در وطن، غربت است.
حکمت 55
ارزش قناعت و خود کفایى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: قناعت، ثروتى است پایان ناپذیر.
(این سخن از رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله و سلّم نیز نقل شده است)
حکمت 56
توانگرى و شهوت‏ها
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: ثروت، ریشه شهوت‏هاست.
حکمت 57
ارزش تذکّر دادن اشتباهات
(اخلاق اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: آن که تو را هشدار داد، چون کسى است که مژده داد.
حکمت 58
ضرورت کنترل زبان
(اخلاقى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: زبان تربیت نشده، درنده‏اى است که اگر رهایش کنى مى‏گزد

حکمت 59
روش پاسخ دادن به ستایش‏ها و نیکى‏ها
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: چون تو را ستودند، بهتر از آنان ستایش کن، و چون به تو احسان کردند، بیشتر از آن ببخش. به هر حال پاداش بیشتر از آن آغاز کننده است.
حکمت 60
ارزش شفاعت
(اخلاقى اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: شفاعت کننده چونان بال و پر در خواست کننده است.
حکمت 61
غفلت دنیا پرستان
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: اهل دنیا سوارانى در خواب مانده‏اند که آنان را مى‏رانند.
حکمت 62
ترک دوستان و تنهایى
(اخلاقى، اجتماعى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: از دست دادن دوستان غربت است.
حکمت 63
روش خواستن
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: از دست دادن حاجت بهتر از درخواست کردن از نا اهل است.

حکمت 64
ارزش ایثار اقتصادى
(اخلاقى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: از بخشش اندک شرم مدار که محروم کردن، از آن کمتر است.

حکمت 65
ره آورد عفّت و شکرگذارى
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: عفّت ورزیدن زینت فقر، و شکرگزارى زینت بى‏نیازى است.
حکمت 66
حفظ روح امیدوارى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: اگر به آنچه که مى‏خواستى نرسیدى، از آنچه هستى نگران مباش.
حکمت 67
روانشناسى جاهل
(اخلاقى، علمى) و درود خدا بر او، فرمود: نادان را یا تندرو یا کند رو مى‏بینى.
حکمت 68
نشانه کمال عقل
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: چون عقل کامل گردد، سخن اندک شود.
حکمت 69
رابطه دنیا و انسان
(اخلاقى، علمى) و درود خدا بر او، فرمود: دنیا بدن‏ها را فرسوده، و آرزوها را تازه مى‏کند، مرگ را نزدیک و خواسته‏ها را دور و دراز مى‏سازد، کسى که به آن دست یافت خسته مى‏شود، و آن که به دنیا نرسید رنج مى‏برد.
حکمت 70
ضرورت خودسازى رهبران و مدیران
(اخلاقى، تربیتى، مدیریّتى) و درود خدا بر او، فرمود: کسى که خود را رهبر مردم قرار داد، باید پیش از آن که به تعلیم دیگران پردازد، خود را بسازد، و پیش از آن که به گفتار تربیت کند، با کردار تعلیم دهد، زیرا آن کس که خود را تعلیم دهد و ادب کند سزاوارتر به تعظیم است از آن که دیگرى را تعلیم دهد و ادب بیاموزد.
حکمت 71
ضرورت یاد مرگ
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: انسان با نفسى که مى‏کشد، قدمى به سوى مرگ مى‏رود.
حکمت 72
توجّه به فنا پذیرى دنیا
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: هر چیز که شمردنى است پایان مى‏پذیرد، و هر چه را که انتظار مى‏کشیدى، خواهد رسید.
حکمت 73
روش تحلیل رویدادها (روش تجربى)
(اخلاقى، علمى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: حوادث اگر همانند یکدیگر بودند، آخرین را با آغازین مقایسه و ارزیابى مى‏کنند.«»
حکمت 74

دنیا شناسى (امام و ترک دنیاى حرام
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: (ضرار بن ضمره«» ضبایى از یاران امام به شام رفت بر معاویه وارد شد. معاویه از او خواست از حالات امام بگوید، گفت على علیه السّلام را در حالى دیدم که شب، پرده‏هاى خود را افکنده بود، و او در محراب ایستاده، محاسن را به دست گرفته، چون مار گزیده به خود مى‏پیچید، و محزون مى‏گریست و مى‏گفت) اى دنیا اى دنیاى حرام از من دور شو، آیا براى من خودنمایى مى‏کنى یا شیفته من شده‏اى تا روزى در دل من جاى گیرى هرگز مبادا غیر مرا بفریب، که مرا در تو هیچ نیازى نیست، تو را سه طلاقه کرده‏ام، تا باز گشتى نباشد، دوران زندگانى تو کوتاه، ارزش تو اندک، و آرزوى تو پست است. آه از توشه اندک، و درازى راه، و دورى منزل، و عظمت روز قیامت
حکمت 75

شناخت جایگاه جبر و اختیار
(اعتقادى)

و در جواب مردى شامى فرمود: (مرد شامى پرسید آیا رفتن ما به شام، به قضا و قدر الهى است امام با کلمات طولانى پاسخ او را داد که برخى از آن را برگزیدیم) واى بر تو شاید قضاء لازم، و قدر حتمى را گمان کرده‏اى اگر چنین بود، پاداش و کیفر، بشارت و تهدید الهى، بیهوده بود خداوند سبحان بندگان خود را فرمان داد در حالى که اختیار دارند، و نهى فرمود تا بترسند، احکام آسانى را واجب کرد، و چیز دشوارى را تکلیف نفرمود، و پاداش اعمال اندک را فراوان قرار داد، با نافرمانى بندگان مغلوب نخواهد شد، و با اکراه و اجبار اطاعت نمى‏شود، و پیامبران را به شوخى نفرستاد، و فرو فرستادن کتب آسمانى براى بندگان بیهوده نبود،«» و آسمان و زمین و آنچه را در میانشان است بى‏هدف نیافرید. این پندار کسانى است که کافر شدند و واى از آتشى که بر کافران است.
حکمت 76
ارزش حکمت و بى‏لیاقتى منافق
(علمى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: حکمت را هر کجا که باشد، فراگیر، گاهى حکمت در سینه منافق است و بى‏تابى کند تا بیرون آمده و با همدمانش در سینه مؤمن آرام گیرد.
حکمت 77
مؤمن و ارزش حکمت
(علمى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: حکمت گمشده مؤمن است، حکمت را فراگیر هر چند از منافقان باشد.
حکمت 78
میزان ارزش انسان‏ها (ارزش تخصّص و تجربه)
(اخلاقى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: ارزش هر کس به مقدار دانایى و تخصّص اوست.
(این از کلماتى است که قیمتى براى آن تصوّر نمى‏شود، و هیچ حکمتى هم سنگ آن نبوده و هیچ سخنى، والایى آن را ندارد)«»
حکمت 79
ارزش‏هاى والاى انسانى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: شما را به پنج چیز سفارش مى‏کنم که اگر براى آنها شتران را پر شتاب برانید و رنج سفر را تحمّل کنید سزاوار است: کسى از شما جز به پروردگار خود امیدوار نباشد، و جز از گناه خود نترسد، و اگر از یکى سؤال کردند و نمى‏داند، شرم نکند و بگوید نمى‏دانم، و کسى در آموختن آنچه نمى‏داند شرم نکند، و بر شما باد به شکیبایى، که شکیبایى، ایمان را چون سر است بر بدن و ایمان بدون شکیبایى چونان بدن بى‏سر، ارزشى ندارد.
حکمت 80
روش برخورد با چاپلوسان
(اخلاقى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: (به شخصى که در ستایش امام افراط کرد، و آنچه در دل داشت نگفت) من کمتر از آنم که بر زبان آوردى، و برتر از آنم که در دل دارى.

حکمت 81
مردم پس از جنگها
(سیاسى، نظامى) و درود خدا بر او، فرمود: باقى ماندگان شمشیر و جنگ، شماره شان با دوام‏تر، و فرزندانشان بیشتر است.
حکمت 82
پرهیز از ادّعاهاى علمى
(علمى، اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: کسى که از گفتن «نمى‏دانم» روى گردان است، به هلاکت و نابودى مى‏رسد.
حکمت 83
برترى تجربه پیرامون از قدرتمندى جوانان
(اخلاقى، تجربى) و درود خدا بر او، فرمود: اندیشه پیر در نزد من از تلاش جوان خوشایندتر است. (و نقل شده که تجربه پیران از آمادگى رزمى جوانان برتر است)
حکمت 84
ارزش استغفار (طلب بخشش از خدا)
(اخلاقى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: در شگفتم از کسى که مى‏تواند استغفار کند و ناامید است.
حکمت 85
دو عامل ایمنى مسلمین
(اخلاقى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: (امام باقر علیه السّلام از حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام نقل فرمود) دو چیز در زمین مایه امان از عذاب خدا بود: یکى از آن دو برداشته شد، پس دیگرى را دریابید و بدان چنگ زنید، امّا امانى که برداشته شد رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله و سلّم بود، و أمان باقى مانده، استغفار کردن است، که خداى بزرگ به رسول خدا فرمود: «خدا آنان را عذاب نمى‏کند در حالى که تو در میان آنانى، و عذابشان نمى‏کند تا آن هنگام که استغفار مى‏کنند»
(این روش استخراج نیکوترین لطایف معنى، و ظرافت سخن از آیات قرآن است).
حکمت 86
راه اصلاح دنیا و آخرت
(اخلاقى، تربیتى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: کسى که میان خود و خدا اصلاح کند، خداوند میان او و مردم را اصلاح خواهد کرد، و کسى که امور آخرت را اصلاح کند، خدا امور دنیاى او را اصلاح خواهد کرد، و کسى که از درون جان واعظى دارد، خدا را بر او حافظى است.
حکمت 87
شناخت عالم آگاه
(علمى، اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: فقیه کامل کسى است که مردم را از آمرزش خدا مأیوس، و از مهربانى او نومید نکند، و از عذاب ناگهانى خدا ایمن نسازد.
حکمت 88
راه درمان روان (روانکاوى، روانشناسى بالینى)
(علمى، اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: همانا این دل‏ها همانند بدن‏ها افسرده مى‏شوند، پس براى شادابى دلها، سخنان زیباى حکمت آمیز را بجویید.«»
حکمت 89
والاترین دانش
(علمى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: بى‏ارزش‏ترین دانش، دانشى است که بر سر زبان است، و برترین علم، علمى است که در اعضا و جوارح آشکار است.
حکمت 90
فلسفه آزمایشها
(اخلاقى، اجتماعى)

و درود خدا بر او، فرمود: فردى از شما نگوید: خدایا از فتنه به تو پناه مى‏برم، زیرا کسى نیست که در فتنه‏اى نباشد، لکن آن که مى‏خواهد به خدا پناه برد، از آزمایش‏هاى گمراه کننده پناه ببرد، همانا خداى سبحان مى‏فرماید: «بدانید که اموال و فرزندان شما فتنه شمایند» معنى این آیه آن است که خدا انسان‏ها را با اموال و فرزندانشان مى‏آزماید، تا آن کس که از روزى خود ناخشنود، و آن که خرسند است، شناخته شوند، گر چه خداوند به احوالاتشان از خودشان آگاه‏تر است، تا کردارى که استحقاق پاداش یا کیفر دارد آشکار نماید، چه آن که بعضى مردم فرزند پسر را دوست دارند و فرزند دختر را نمى‏پسندند، و بعضى دیگر فراوانى اموال را دوست دارند و از کاهش سرمایه نگرانند.
حکمت 91
شناخت نیکى‏ها و خوبیها
(اخلاقى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: (از امام پرسیدند «خیر» چیست فرمود) خوبى آن نیست که مال و فرزندت بسیار شود، بلکه خیر آن است که دانش تو فراوان، و بردبارى تو بزرگ و گران مقدار باشد، و در پرستش پروردگار در میان مردم سر فراز باشى، پس اگر کار نیکى انجام دهى شکر خدا به جا آورى، و اگر بد کردى از خدا آمرزش خواهى. در دنیا جز براى دو کس خیر نیست. یکى گناه کارى که با تو به جبران کند، و دیگر نیکوکارى که در کارهاى نیکو شتاب ورزد.
حکمت 92
تقوى و ارزش أعمال
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: هیچ کارى با تقوا اندک نیست، و چگونه اندک است آنچه که پذیرفته شود
حکمت 93
ارزش علم و بندگى
(اخلاقى، علمى) و درود خدا بر او، فرمود: نزدیک‏ترین مردم به پیامبران، داناترین آنان است، به آنچه که آورده‏اند. سپس این آیه را تلاوت فرمود: «همانا نزدیک‏ترین مردم به ابراهیم آنانند که پیرو او گردیدند، و مؤمنانى که به این پیامبر خاتم پیوستند» (سپس فرمود) دوست محمّد صلّى اللّه علیه و آله و سلّم کسى است که خدا را اطاعت کند هر چند پیوند خویشاوندى او دور باشد، و دشمن محمّد صلّى اللّه علیه و آله و سلّم کسى است که خدا را نافرمانى کند، هر چند خویشاوند نزدیک او باشد.
حکمت 94
ارزش یقین
(اخلاقى، اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: (صداى مردى از حروراء«» را شنید که نماز شب مى‏خواند و قرآن تلاوت مى‏کرد) خوابیدن همراه با یقین، برتر از نمازگزاردن با شک و تردید است.
حکمت 95
ضرورت عمل کردن به روایات
(علمى، اجتماعى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: چون روایتى را شنیدید، آن را بفهمید عمل کنید، نه بشنوید و نقل کنید، زیرا راویان علم فراوان، و عمل کنندگان آن اندکند.

حکمت 96
تفسیر الَّذِینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قالُوا إِنَّا
 
(علمى، تفسیرى، اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: (شنید که شخصى گفت الَّذِینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قالُوا إِنَّا) این سخن ما که مى‏گوییم «ما همه از آن خداییم» اقرارى است به بندگى، و اینکه مى‏گوییم «بازگشت ما به سوى او است» اعترافى است به نابودى خویش.
حکمت 97
روش مناجات کردن
(معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: (آنگاه که گروهى او را ستایش کردند فرمود:) بار خدایا تو مرا از خودم بهتر مى‏شناسى، و من خود را بیشتر از آنان مى‏شناسم، خدایا مرا از آنچه اینان مى‏پندارند، نیکوتر قرار ده، و آنچه را که نمى‏دانند بیامرز

حکمت 1 
شناخت ضدّ ارزش‏ها
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: آن که جان را با طمع ورزى بپوشاند خود را پست کرده، و آن که راز سختى‏هاى خود را آشکار سازد خود را خوار کرده، و آن که زبان را بر خود حاکم کند خود را بى‏ارزش کرده است.
حکمت 2

شناخت ضدّ ارزش‏ها
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: بخل ننگ و ترس نقصان است. و تهیدستى مرد زیرک را در برهان کند مى‏سازد، و انسان تهیدست در شهر خویش نیز بیگانه است.
حکمت 3
ارزش‏هاى اخلاقى و ضدّ ارزش‏ها
(اخلاقى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: ناتوانى، آفت و شکیبایى، شجاعت و زهد ثروت و پرهیزکارى سپر نگه دارنده است: و چه همنشین خوبى است راضى بودن و خرسندى.
حکمت 4
شناخت ارزش‏هاى اخلاقى
(اخلاقى، سیاسى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: دانش، میراثى گرانبها، و آداب، زیورهاى همیشه تازه، و اندیشه، آیینه‏اى شفّاف است.
حکمت 5

ارزش راز دارى و خوشرویى
(اخلاقى، سیاسى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: سینه خردمند صندوق راز اوست، و خوشرویى وسیله دوست یابى، و شکیبایى، گورستان پوشاننده عیب‏هاست. و یا فرمود: پرسش کردن وسیله پوشاندن عیب‏هاست، و انسان از خود راضى، دشمنان او فراوانند.
حکمت 6
ایثار اقتصادى و آخرت گرایى
(اخلاقى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: صدقه دادن دارویى ثمر بخش است، و کردار بندگان در دنیا، فردا در پیش روى آنان جلوه‏گر است.
حکمت 7
شگفتى‏هاى تن آدمى
(علمى، فیزیولوژى انسانى) و درود خدا بر او، فرمود: از ویژگى‏هاى انسان در شگفتى مانید، که: با پاره‏اى «پى» مى‏نگرد، و با «گوشت» سخن مى‏گوید، و با «استخوان» مى‏شنود، و از «شکافى» نفس مى‏کشد«».
حکمت 8
شناخت ره‏آورد اقبال و ادبار دنیا
(اجتماعى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: چون دنیا به کسى روى آورد، نیکى‏هاى دیگران را به او عاریت دهد، و چون از او روى برگرداند خوبى‏هاى او را نیز برباید.
حکمت 9
روش زندگى با مردم
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: با مردم آنگونه معاشرت کنید، که اگر مردید بر شما اشک ریزند، و اگر زنده ماندید، با اشتیاق سوى شما آیند.
حکمت 10
روش برخورد با دشمن
(سیاسى، اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: اگر بر دشمنت دست یافتى، بخشیدن او را شکرانه پیروزى قرار ده.

حکمت 11
آیین دوست یابى
(اخلاقى، اجتماعى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: ناتوان‏ترین مردم کسى است که در دوست یابى ناتوان است، و از او ناتوان‏تر آن که دوستان خود را از دست بدهد.
حکمت 12
روش استفاده از نعمت‏ها
(اخلاقى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: چون نشانه‏هاى نعمت پروردگار آشکار شد، با ناسپاسى نعمت‏ها را از خود دور نسازید.
حکمت 13
روش برخورد با خویشاوندان
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: کسى را که نزدیکانش واگذارند، بیگانه او را پذیرا مى‏گردد.
حکمت 14
روش برخورد با فریب خورده‏گان
(اخلاق اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: هر فریب خورده‏اى را نمى‏شود سرزنش کرد.«»
حکمت 15
شناخت جایگاه جبر و اختیار
(اعتقادى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: کارها چنان در سیطره تقدیر است که چاره اندیشى به مرگ مى‏انجامد.«»
حکمت 16
ره آورد شوم فرار از جنگ
(سیاسى، اخلاق نظامى) و درود خدا بر او، فرمود: (در باره آنان که از جنگ کناره گرفتند) حق را خوار کرده، باطل را نیز یارى نکردند.«»
حکمت 17
ره آورد شوم هواپرستى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: آن کس که در پى آرزوى خویش تازد، مرگ او را از پاى در آورد.
حکمت 18
روش برخورد با جوانمردان
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: از لغزش جوانمردان درگذرید، زیرا جوانمردى نمى‏لغزد جز آن که دست خدا او را بلند مرتبه مى‏سازد.
حکمت 19
ارزش‏ها و ضدّ ارزش‏ها
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: ترس با ناامیدى، و شرم با محرومیّت همراه است، و فرصت‏ها چون ابرها مى‏گذرند، پس فرصت‏هاى نیک را غنیمت شمارید.
حکمت 20
روش گرفتن حق
(اخلاقى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: ما را حقّى است اگر به ما داده شود، و گر نه بر پشت شتران سوار شویم و براى گرفتن آن برانیم هر چند شب روى به طول انجامد.«»
(این از سخنان لطیف و فصیح است، یعنى اگر حق ما را ندادند، خوار خواهیم شد و باید بر ترک شتر سوار چون بنده بنشینیم)
حکمت 21
ضرورت عمل گرایى
(اخلاقى، اجتماعى)

و درود خدا بر او، فرمود: کسى که کردارش او را به جایى نرساند، افتخارات خاندانش او را به جایى نخواهد رسانید.
حکمت 22
روش یارى کردن مردم
(اخلاق اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: از کفّاره گناهان بزرگ، به فریاد مردم رسیدن، و آرام کردن مصیبت دیدگان است.
حکمت 23
ترس از خدا در فزونى نعمت‏ها
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: اى فرزند آدم زمانى که خدا را مى‏بینى که انواع نعمت‏ها را به تو مى‏رساند تو در حالى که معصیت کارى، بترس.
حکمت 24
رفتار شناسى (و نقش روحیّات در تن آدمى)
(علمى، اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: کسى چیزى را در دل پنهان نکرد جز آن که در لغزش‏هاى زبان و رنگ رخسارش، آشکار خواهد گشت.«»
حکمت 25
روش درمان دردها
(بهداشتى، درمانى) و درود خدا بر او، فرمود: با درد خود بساز، چندان که با تو سازگار است.
حکمت 26
برترین پارسایى
(اخلاقى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: برترین زهد، پنهان داشتن زهد است
حکمت 27
ضرورت یاد مرگ
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: هنگامى که تو زندگى را پشت سر مى‏گذارى و مرگ به تو روى مى‏آورد، پس دیدار با مرگ چه زود خواهد بود.
حکمت 28
پرهیز از غفلت زدگى
(اخلاقى، اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: هشدار هشدار به خدا سوگند، چنان پرده‏پوشى کرده که پندارى تو را بخشیده است
حکمت 29
(اخلاقى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: (از ایمان پرسیدند، جواب داد)
1-  شناخت پایه‏هاى ایمان:
ایمان بر چهار پایه استوار است: صبر، یقین، عدل و جهاد. صبر نیز بر چهار پایه قرار دارد. شوق، هراس، زهد و انتظار. آن کس که اشتیاق بهشت دارد، شهوت‏هایش کاستى گیرد، و آن کس که از آتش جهنّم مى‏ترسد، از حرام دورى مى‏گزیند، و آن کس که در دنیا زهد مى‏ورزد، مصیبت‏ها را ساده پندارد، و آن کس که مرگ را انتظار مى‏کشد در نیکى‏ها شتاب مى‏کند. یقین نیز بر چهار پایه استوار است: بینش زیرکانه، دریافت حکیمانه واقعیّت‏ها، پند گرفتن از حوادث روزگار، و پیمودن راه درست پیشینیان. پس آن کس که هوشمندانه به واقعیّت‏ها نگریست، حکمت را آشکارا بیند، و آن که حکمت را آشکارا دید، عبرت آموزى را شناسد، و آن که عبرت آموزى شناخت گویا چنان است که با گذشتگان مى‏زیسته است. و عدل نیز بر چهار پایه بر قرار است: فکرى ژرف اندیش، دانشى عمیق و به حقیقت رسیده، نیکو داورى کردن و استوار بودن در شکیبایى. پس کسى که درست اندیشید به ژرفاى دانش رسید و آن کس که به حقیقت دانش رسید، از چشمه زلال شریعت نوشید، و کسى که شکیبا شد در کارش زیاده روى نکرده با نیکنامى در میان مردم زندگى خواهد کرد. و جهاد نیز بر چهار پایه استوار است:

امر به معروف، و نهى از منکر، راستگویى در هر حال، و دشمنى با فاسقان. پس هر کس به معروف امر کرد، پشتوانه نیرومند مؤمنان است، و آن کس که از زشتى‏ها نهى کرد، بینى منافقان را به خاک مالید، و آن کس که در میدان نبرد صادقانه پایدارى کند حقّى را که بر گردن او بوده ادا کرده است، و کسى که با فاسقان دشمنى کند و براى خدا خشم گیرد، خدا هم براى او خشم آورد، و روز قیامت او را خشنود سازد.
2-  شناخت اقسام کفر و تردید:
و کفر بر چهار ستون پایدار است: کنجکاوى دروغین،«» ستیزه‏جویى و جدل، انحراف از حق، و دشمنى کردن، پس آن کس که دنبال توهّم و کنجکاوى دروغین رفت به حق نرسید.«» و آن کس که به ستیزه‏جویى و نزاع پرداخت از دیدن حق نا بینا شد، و آن کس که از راه حق منحرف گردید، نیکویى را زشت، و زشتى را نیکویى پنداشت و سر مست گمراهى‏ها گشت، و آن کس که دشمنى ورزید پیمودن راه حق بر او دشوار و کارش سخت، و نجات او از مشکلات دشوار است. و شک چهار بخش دارد: جدال در گفتار، ترسیدن، دو دل بودن، و تسلیم حوادث روزگار شدن. پس آن کس که جدال و نزاع را عادت خود قرار داد از تاریکى شبهات بیرون نخواهد آمد، و آن کس که از هر چیزى ترسید همواره در حال عقب نشینى است، و آن کس که در تردید و دو دلى باشد زیر پاى شیطان کوبیده خواهد شد، و آن کس که تسلیم حوادث گردد و به تباهى دنیا و آخرت گردن نهد، و هر دو جهان را از کف خواهد داد.
(سخن امام طولانى است چون در این فصل، حکمت‏هاى کوتاه را جمع آورى مى‏کنم از آوردن دنباله سخن خوددارى کردم)
حکمت 30
ارزش و والایى انجام دهنده کارهاى خیر
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: نیکوکار، از کار نیک بهتر و بدکار از کار بد بدتر است.
حکمت 31
اعتدال در بخشش و حسابرسى
(اخلاقى، اجتماعى، اقتصادى) و درود خدا بر او، فرمود: بخشنده باش امّا زیاده روى نکن، در زندگى حسابگر باش امّا سخت گیر مباش.
حکمت 32
راه بى‏نیازى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: بهترین بى‏نیازى، ترک آرزوهاست.
حکمت 33
ضرورت موقعیّت شناسى
(اخلاق اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: کسى در انجام کارى که مردم خوش ندارند، شتاب کند، در باره او چیزى خواهند گفت که از آن اطّلاعى ندارند.
حکمت 34
آرزوهاى طولانى و بزهکارى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: کسى که آرزوهایش طولانى است کردارش نیز ناپسند است.
حکمت 35
ضرورت ترک آداب جاهلى
(اخلاقى، سیاسى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: (در سر راه صفّین دهقانان شهر انبار«» تا امام را دیدند پیاده شده، و پیشاپیش آن حضرت مى‏دویدند. فرمود چرا چنین مى‏کنید گفتند عادتى است که پادشاهان خود را احترام مى‏کردیم، فرمود) به خدا سوگند که امیران شما از این کار سودى نبردند، و شما در دنیا با آن خود را به زحمت مى‏افکنید،

                       و در آخرت دچار رنج و زحمت مى‏گردید، و چه زیانبار است رنجى که عذاب در پى آن باشد، و چه سودمند است آسایشى که با آن، امان از آتش جهنّم باشد.
حکمت 36
ارزش‏ها و آداب معاشرت با مردم
(اخلاقى، اجتماعى، تربیتى) به فرزندش امام حسن علیه السّلام فرمود: پسرم چهار چیز از من یاد گیر (در خوبى‏ها)، و چهار چیز به خاطر بسپار (هشدارها)، که تا به آنها عمل مى‏کنى زیان نبینى:
الف-  خوبى‏ها
1-  همانا ارزشمندترین بى‏نیازى عقل است، 2-  و بزرگ‏ترین فقر بى‏خردى است، 3-  و ترسناک‏ترین تنهایى خودپسندى است. 4-  و گرامى‏ترین ارزش خانوادگى، اخلاق نیکوست.
ب-  هشدارها
1-  پسرم از دوستى با احمق بپرهیز، چرا که مى‏خواهد به تو نفعى رساند امّا دچار زیانت مى‏کند. 2-  از دوستى با بخیل بپرهیز، زیرا آنچه را که سخت به آن نیاز دارى از تو دریغ مى‏دارد. 3-  و از دوستى با بدکار بپرهیز، که با اندک بهایى تو را مى‏فروشد. 4-  و از دوستى با دروغگو بپرهیز، که او به سراب ماند: دور را به تو نزدیک، و نزدیک را دور مى‏نمایاند.
حکمت 37
جایگاه واجبات و مستحبّات
(عبادى، معنوى) و درود خدا بر او، فرمود: عمل مستحب«» انسان را به خدا نزدیک نمى‏گرداند، اگر به واجب زیان رساند.
حکمت 38
راه شناخت عاقل و احمق
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: زبان عاقل در پشت قلب اوست، و قلب احمق در پشت زبانش قرار دارد.«»
(این از سخنان ارزشمند و شگفتى آور است، که عاقل زبانش را بدون مشورت و فکر و سنجش رها نمى‏سازد، امّا احمق هر چه بر زبانش آید مى‏گوید بدون فکر و دقّت، پس زبان عاقل از قلب او و قلب احمق از زبان او فرمان مى‏گیرد). (حکمت 40 به گونه دیگرى نیز نقل شده)
حکمت 39
راه شناخت عاقل و احمق
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: قلب احمق در دهان او، و زبان عاقل در قلب او قرار دارد.
حکمت 40
بیمارى و پاک شدن گناهان
(اخلاقى، معنوى) و به یکى از یارانش که بیمار بود فرمود: خدا آنچه را که از آن شکایت دارى (بیمارى) موجب کاستن گناهانت قرار داد، در بیمارى پاداشى نیست امّا گناهان را از بین مى‏برد، و آنها را چونان برگ پاییزى مى‏ریزد، و همانا پاداش در گفتار به زبان، و کردار با دست‏ها و قدم‏هاست، و خداى سبحان به خاطر نیّت راست، و درون پاک، هر کس از بندگانش را که بخواهد وارد بهشت خواهد کرد.
مى‏گویم: (راست گفت امام على علیه السّلام «درود خدا بر او باد» که بیمارى پاداشى ندارد، بیمارى از چیزهائى است که استحقاق عوض دارد، و عوض در برابر رفتار خداوند بزرگ است نسبت به بنده خود، در ناملایمات زندگى و بیمارى‏ها و همانند آنها، امّا اجر و پاداش در برابر کارى است که بنده انجام مى‏دهد. پس بین این دو تفاوت است که امام علیه السّلام آن را با علم نافذ و رأى رساى خود، بیان فرمود.

حکمت 41
الگوهاى انسانى (فضائل اخلاقى یکى از یاران)
(تاریخى، تربیتى) در یاد یکى از یاران، «خبّاب بن أرت» فرمود: خدا خبّاب بن أرت«» را رحمت کند، با رغبت مسلمان شد، و از روى فرمانبردارى هجرت کرد، و با قناعت زندگى گذراند، و از خدا راضى بود، و مجاهد زندگى کرد.
حکمت 42
ارزش آخرت گرایى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: خوشا به حال کسى که به یاد معاد باشد، براى حسابرسى قیامت کار کند، با قناعت زندگى کند، و از خدا راضى باشد.
حکمت 43
راه شناخت مؤمن و منافق
(اخلاقى، انسان شناسى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: اگر با شمشیرم بر بینى مؤمن بزنم که دشمن من شود، با من دشمنى نخواهد کرد، و اگر تمام دنیا را به منافق ببخشم تا مرا دوست بدارد، دوست من نخواهد شد، و این بدان جهت است که قضاى الهى جارى شد، و بر زبان پیامبر امّى صلّى اللّه علیه و آله و سلّم گذشت که فرمود: «اى على مؤمن تو را دشمن نگیرد، و منافق تو را دوست نخواهد داشت.»
حکمت 44
ارزش پشیمانى و زشتى غرور زدگى
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: گناهى که تو را پشیمان کند بهتر از کار نیکى است که تو را به خود پسندى وا دارد.
حکمت 45
شناخت ارزش‏ها
(اخلاقى) و درود خدا بر او، فرمود: ارزش مرد به اندازه همّت اوست، و راستگویى او به میزان جوانمردى‏اش، و شجاعت او به قدر ننگى است که احساس مى‏کند، و پاکدامنى او به اندازه غیرت اوست.
حکمت 46
راز دارى و پیروزى
(اخلاقى، سیاسى) و درود خدا بر او، فرمود: پیروزى در دوراندیشى، و دور اندیشى در به کار گیرى صحیح اندیشه، و اندیشه صحیح به راز دارى است.
حکمت 47
شناخت بزرگوار و پست فطرت
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: از یورش بزرگوار به هنگام گرسنگى، و از تهاجم انسان پست به هنگام سیرى، بپرهیز.
حکمت 48
راه جذب دلها
(اخلاقى، اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: دل‏هاى مردم گریزان است، به کسى روى آورند که خوشرویى کند

****اگه نظر دادید و استقبال شد تمام ترفندایی که وجود داره رو آمو زش میدم**

پاك كردن كامل شورتكات ها از

وقتی با استفاده از برنامه Swiss Mgr Pro برنامه های در حال اجرا می بندین در Task Manager گوشی در قسمت Recent applicatin می بینید كه تمام شورتكات برنامه هایی كه اخیرا باز كرده بودین پاك شده و تنها شورتكات همین برنامه Swiss Mgr Pro مونده اما میشه كاری كرد كه این شورتكات هم نمونه
به روش زیر
وارد برنامه Swiss Mgr Pro بشین و از قسمت بالا بر روی اسم برنامه كلیك كنین
در صفحه باز شده Settings انتخاب كنین
حالا به تب سوم (Behavior ) میرید و بعد تیك گزینه Resist exit requests بزنید
حالا هروقت با این برنامه برنامه های درحل اجرا می بندین توی قسمت Recent applicatin هیچ شورتكاتی نمی بینین

****اگه نظر دادید و استقبال شد تمام ترفندایی که وجود داره رو آمو زش میدم**

یه روش دیگه برای مخفی كردن فولدرها
اینبار با برنامه X-plore
به این صورت عمل می كنیم:
فولدری كه می خواین مخفی كنین با نشانگر انتخاب كرده و بعد باید اسم اونو به یك نام و یك نقطه تغییر بدین
مثال:
پوشه X باید به .X تغییر داده بشه
با این روش فایل هایی كه تو این پوشه هستن با این برنامه و یا با برنامه Swiss Manager قابل رؤیت نیستند و شما فقط اسم این پوشرو می بینین ولی به ظاهر چیزی توش نیست
برای برگشتن به حالت عادی باید نقطه آن برداشته شود.

****اگه نظر دادید و استقبال شد تمام ترفندایی که وجود داره رو آمو زش میدم**