تبیان، دستیار زندگی

پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا با انجام تحقیق بر روی 44 نفر به این نتیجه رسیدند که چرت زدن باعث می‌شود امواج مغزی به نام دوکهای خواب یا (Sleep spindles) فعال شده و باعث درهم تنیدگی مناطق مختلفی از مغز شده و مسیر را برای یادگیری مطالب جدید فراهم کند.

دوکهای خواب در واقع پالس‌های سریع الکتریکی هستند که مطالب ذخیره شده در بخش هیپوکامپوس مغز را به کورتکس پیشانی منتقل می‌کنند و این امر باعث می‌شود تا فضای لازم در محیط محدود هیپوکامپوس برای ضبط اطلاعات جدید فراهم شود.

بر اساس نتایج این تحقیق که در مجله Current Biology منتشر شد، فعالیت دوکهای خواب بیشتر در زمان چرتهای بدون رویا شروع می‌شود.

با توجه به این‌كه دادن دارو به بیمار، خطرناکترین وظیفه پرستاری محسوب می‌شود و از آن جایی که اشتباهات ناشی از آن ممکن است پیامدهای نامطلوبی را برای بیماران و همچنین کادر پرستاری به همراه داشته باشد، لذا اسماعیل محمدنژاد، کارشناس ارشد آموزش پرستاری دانشگاه علوم پزشکی تهران پژوهشی را با هدف بررسی اشتباهات دارویی دانشجویان پرستاری بر روی 78 دانشجوی پرستاری ترم‌های6 ، 7 و 8 انجام داده است.

این پژوهش در بخش‌های اورژانس، داخلی، جراحی و قلب به صورت توصیفی مقطعی و در قالب جمع‌آوری داده‌ها از طریق پرسشنامه انجام شده که بر اساس آن، در 17.9درصد دانشجویان اشتباهات دارویی رخ داده است که اکثر آنها یک بار مرتکب اشتباهات دارویی شده‌اند؛ در این بین 46 درصد دانشجویان اشتباهات خود را به مدیر یا پرستار بخش گزارش داده‌اند.

بر اساس این مطالعه، شایع‌ترین نوع اشتباهات دارویی گزارش شده شامل مقدار دارو، داروی اشتباه و سرعت انفوزیون بوده که بیشتر آن‌ها در بخش اورژانس رخ داده است. علاوه بر این شایع‌ترین دارویی‌هایی که در تجویز آن‌ها اشتباه صورت گرفته، به ترتیب آسپرین، هپارین و سفازولین بوده است که بیشتر این موارد در تزریقات دارویی وریدی و به علت اشتباه وارد کردن دارو در کاردکس دارویی و توجه نكردن به دوز دارو در پرونده رخ داده است.

اگر چه بیشتر این خطاها جزیی بوده و ممکن است موجب آسیب جدی به بیماران نشود، اما هر اشتباه دارویی نیازمند نظارت بیشتر مربیان پرستاری است.

گزارش‌دهی اشتباهات دارویی می‌تواند باعث بهبودی ایمنی بیماران شود و باید مربیان پرستاری واکنشی جدی در مقابل گزارش‌دهی اشتباهات دارویی در دانشجویان پرستاری داشته باشند.

منبع:ایسنا

معاون برنامه‌ریزی و تدوین استاندارد موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از تجدیدنظر در استاندارد قبلی برنج خبر داد.

مرتضی امامی با اعلام خبر فوق افزود: در استاندارد جدید حد مجاز فلزات سنگین موجود در برنج مشخص شده است.

او گفت: پس از بررسی استاندارد قبلی برنج توسط كمیته‌ای متشكل از نمایندگان موسسه استاندارد، وزارت كشاورزی و وزارت بهداشت، استاندارد این محصول مورد تجدیدنظر قرار گرفت و استاندارد 12968 جایگزین استاندارد قبلی شد.

امامی اعلام كرد: براساس استاندارد تجدیدنظر شده، حداكثر مجاز فلزات سنگین موجود در هر كیلوگرم برنج مشخص شده و براین اساس حد مجاز سرب 0.15 میلی‌گرم، كادمیم 0.06 میلی‌گرم و آرسنیك 0.15 میلی‌گرم تعیین شده است.

به گفته وی در استاندارد تجدیدنظر شده بحثی درباره حد مجاز جیوه و قلع موجود در برنج نشده است.

معاون برنامه‌ریزی و تدوین استاندارد موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران با اشاره به این‌كه این استاندارد در دستور كار شورای عالی استاندارد برای اجباری شدن قرار دارد، افزود: مبنای تدوین این استاندارد مدارك مختلفی بوده كه به كارشناسان و متخصصان تدوین استاندارد رسیده است.

گفتنی است، اداره كل استان تهران شهریور ماه سال قبل 13 نوع برنج وارداتی به كشور را به دلیل بالا بودن سطح فلزات سنگین در آنها غیراستاندارد و آلوده اعلام كرد. بعد از آن بسیاری از نهاد و دستگاههای مختلف كشور درباره برنجهای آلوده وارداتی اظهارنظر كرده و حتی مجلس نیز گزارش مفصلی در این باره منتشر كرد.

ادن ساوزنكو، ‌دختر چهارساله اوتیسمی تا پیش از ورود این روبات به زندگی‌اش در مقابل رفتار محبت‌آمیز سایر دختران عقب‌نشینی می‌كرد؛ اما اكنون وی با دیگران بخوبی برخورد كرده و براحتی دوستانش را در آغوش می‌گیرد.

این روبات كه كاسپر نام دارد، برای انجام كارهایی مانند لبخند زدن، اخم كردن، خندیدن، چشمك زدن و تكان دادن دستانش طراحی شده است.

كاسپر با موهای مشكی و كلاه بیسبالش، شكلی كاملا پسرانه دارد. این روبات توسط دانشمندان دانشگاه هرتفوردشایر با هزینه‌ای معادل 2 هزار و 118 دلار ساخته شده است.

كاسپرها نمونه‌های متنوعی دارند؛ از جمله یك نوع آن برای بازی كامپیوتری نینتندو وی برنامه‌ریزی شده است. این روبات هنوز در مرحله آزمایشی است و محققان امیدوارند كه بتوانند روزی آن را با هزینه چند صد دلاری به میزان انبوه تولید كنند.

به گفته محققان، كودكان اوتیسمی بخوبی با مردم برخورد نمی‌كنند چراكه آنها قادر به درك حالات چهره نیستند.

پروژه‌های مشابهی نیز در كانادا، ژاپن و آمریكا در حال ساخت است اما نمونه انگلیسی آن به گفته سایر محققان روبات اروپایی كه با این پروژه در ارتباط نیستند بسیار پیشرفته‌تر است.

دانشمندان برای اولین بار در سال 2005 از یك مدل كاسپر استفاده كردند. مدل جدید این روبات از تكه‌های سیلیكون پوششی برخوردار بوده كه مانند پوست است و به كودكان كمك می‌كند تا با لمس افراد راحت‌تر برخورد كنند.

دَرخودماندِگی یا اوتیسم نوعی اختلال رشدی است که با رفتارهای ارتباطی یا کلامی غیرطبیعی مشخص می‌شود. این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد.

محققان همچنین امیدوارند بتوانند كاسپر را برای كمك به كودكان مبتلا به سایر مشكلات رشدی مانند سندروم داون اصلاح كنند.

منبع:ایسنا

مجتبی صادقی، مسئول آتش‌نشانی بردسكن در این باره گفت: پیرمردی 52 ساله اهل روستای ذبیح‌آباد از توابع بخش شهرآباد بردسكن كه در یك چاه 10 متری افتاده بود، از مرگ حتمی نجات پیدا كرد.

صادقی افزود: به محض اطلاع از این حادثه نیروهای امداد و نجات ایستگاه آتش نشانی بردسكن به محل اعزام شدند و علی‌رغم اینكه دهانه چاه 3 متربود و نیاز به جرثقیل داشت اما با تلاش ماموران ایستگاه آتش‌نشانی این پیرمرد روستایی از داخل چاه بیرون كشیده شد.

وی علت وقوع این حادثه را فروكش كردن این چاه در زمین كشاورزی اعلام كرد و گفت: با توجه به این كه در زیر این چاه قنات‌های قدیمی وجود داشته است یك دفعه چاه فروكش می‌كند و این فرد را می‌بلعد.

مسئول آتش‌نشانی بردسكن افزود: با اطلاع به موقع خانواده وی به ماموران امداد و نجات ایستگاه آتش‌نشانی بردسكن پس از یك ساعت تلاش این فرد از داخل چاه بیرون كشیده می‌شود و از مرگ حتمی نجات پیدا می‌كند.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خوزستان از تشکیل گروهی تحت عنوان "پلیس آب" به منظور شناسایی و برخورد با مشترکان غیرمجاز آب خبر داد.

محسن پویا شناسایی اشتراک های غیر مجاز در سطح شهرهای استان را یکی از وظایف پلیس آب دانست.

وی بهینه سازی مصرف و کاهش هدر رفت آب را از اهداف راه اندازی پلیس آب عنوان کرد.

پویا افزود: از ابتدای فعالیت پلیس آب تاکنون بیش از 500 مشترک غیر مجاز شناسایی و به مجاز تبدیل شده است و برخی از آنان نیز به محاکم قضایی معرفی شده اند.

وی تعداد مشترکان آب شوشتر را 30 هزار اشتراک عنوان کرد و با بیان اینکه 50 درصد مشترکان در بافت قدیم و فرسوده شهر قرار دارند، خاطرنشان کرد: باوجود کمبود اعتبار، تاکنون بیش از هفت هزار متر توسعه و اصلاح شبکه آب و دو هزار متر توسعه و اصلاح شبکه فاضلاب در شوشتر انجام شده است.

به گفته وی، باید سالانه چهار تا پنج برابر اعتبار کنونی به این امر اختصاص یابد تا بتوانیم برای 20 سال آینده پاسخگوی نیاز مردم باشیم.

منبع:ایسنا

رسانه‌های رومانی اعلام كردند كه یك زن كولی 23 ساله جوان‌ترین «مادربزرگ» دنیا است.

«ریفكا استانسكو» كه در زمان تولد دخترش «ماریا» تنها 13 سال داشت، هم‌اكنون به دلیل تولد نوه‌اش در سن 23 سالگی جوان‌ترین مادر بزرگ دنیا لقب گرفته است.

این زن 23 ساله در این باره به روزنامه‌ دیلی میل عنوان كرد: من در حالی كه 11 سال داشتم با یك جواهر‌فروش كه 13 سال داشت، ازدواج كرده و دو سال بعد باردار شدم.

دخترم «ماریا» در سن 11 سالگی ازدواج كرده و هم اكنون نوه كوچكی به نام «یان» دارم.

این زن كه از كولی‌های رومانی است، در این باره خاطر نشان كرد: از این كه دخترم در سن 11 سالگی ازدواج كرده، نگران یا ناراحت نیستم اما به او تاكید كرده‌ام تا مدرسه را به پایان ببرد تا بتواند در تربیت پسرش موفق باشد. علاوه بر این، مادر من هم در سن 40 سالگی دارای نتیجه شده و از این بابت بسیار خوشحال است.

پیش از این زن رومانیایی یك زن انگلیسی در سن 26 سالگی مادربزگ شده بود. دختر او در سن 12 سالگی باردار شده بود.

منبع:ایسنا

«عموپورنگ» پس از یك دهه اجرای زنده‌ی تلویزیونی، از هفته آینده با اجرای زنده خداحافظی می‌كند.

تهیه‌كننده برنامه‌ «عموپورنگ»با اعلام این خبر عنوان كرد: برنامه‌های زنده «پورنگ» به صورتی كه می‌بینیم در سال آینده تمام می‌شود.

مسلم آقاجان‌زاده ادامه داد: «عموپورنگ» در یك دهه فعالیت، قدیمی‌ترین و پرمخاطب‌ترین برنامه كودك سیما به این سبك بوده است. در نظرسنجی‌های مركز تحقیقات صدا و سیما در پاییز امسال نیز «عموپورنگ» با 90 درصد، پربیننده‌ترین برنامه كودك بود.

وی اعلام كرد: از سال بعد به جای برنامه زنده با مساعدت معاونت سیما و مدیر شبكه دو قرار است تغییر ژانر بدهیم و فضای برنامه را عوض كنیم؛ سعی می‌كنیم سال بعد یك برنامه جدید با فرمت جدید ارائه دهیم.

تهیه‌كننده «عموپورنگ» در ادامه اذعان كرد: ما به شدت از تكراری شدن می‌ترسیم و نمی‌خواهیم تكراری باشیم. به همین دلیل هم در یك دهه‌ای كه برنامه داشتیم به شكل مداوم تغییراتی را در برنامه ایجاد می‌كردیم كه به تازه شدن برنامه كمك كند.

آقاجان‌زاده با اعلام این كه هفته‌ی آینده آخرین برنامه‌های زنده و روتین «عموپورنگ» پخش خواهد شد، گفت: به این نتیجه رسیدیم كه ظرفیت این برنامه برای اجرای زنده اشباع شده و باید روی ساختارها و طرح‌های جدید كار كنیم.

وی همچنین با اشاره به اینكه احتمالا برنامه‌های جدید «عموپورنگ» در شكل تولید و غیر زنده از اواخرتابستان سال آینده روی آنتن می‌رود،‌ عنوان كرد: مدام روی آنتن بودن به ما ضربه می‌زند و فرصت نوسازی و بازسازی را از ما می‌گیرد؛ مسؤولان اصرار دارند برنامه زنده را قطع نكنیم، ‌اما ما به استراحت نیاز داریم.

تهیه‌كننده «عموپورنگ» در ادامه خاطرنشان كرد: درجه اهمیت برنامه‌های زنده و پلاتویی برای مردم و مسؤولان خیلی پایین است و برنامه‌های نمایشی برای مسؤولان اهمیت بیشتری دارد.

آقاجان‌زاده در پایان گفت: ما باید تازگی خود را حفظ كنیم در همین راستا دست به هر نوع تغییر سبكی زدیم؛ برای تازه شدن به تغییرات اساسی‌تر نیاز داریم و نمی‌خواهیم درجا بزنیم. به همین دلیل به فضاها و امكانات بیشتری نیاز داریم كه مسؤولان و به ویژه دكتر دارابی ـ معاون سیما ـ در این رابطه به ما قول همكاری داده‌اند.

منبع:ایسنا

یک فوق تخصص تغذیه در کرمانشاه تاکید کرد که گیاهان رنگی که دارای رنگ‌های بنفش یا سبز تیره هستند منابع غنی مواد آنتی اکیسدانی می باشند.

دکتر کیومرث دانشور در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان ایسنا - منطقه کرمانشاه، اظهار داشت: سبزیجات دارای رنگ سبز تیره همانند نعناع سرشار از مواد آنتی اکسیدانی هستند، همچنین خشکبارهای رنگی مانند توت، انجیر و خرمای خشک دارای مواد آنتی اکسیدانی هستند.

وی افزود: مواد آنتی اکسیدانی طیف گسترده ای را شامل می شود، اما از میان آنها ویتامین‌های E ,C ,A و بتاكارتن از همه مهمتر و قویترند.

به گفته دكتر دانشور، آنتی اکسیدان‌ها جلوی عمل رادیکال‌های آزاد را که موادی فعال و ویرانگر هستند، می گیرند و آنها را خنثی می کنند. رادیکال های آزاد تعدادی اتم تک الکترونی هستند و در حین واکنش اکسیژن با بعضی مولکول ها تولید می شوند. رادیکال های آزاد باعث تخریب عمل سلول یا حتی مرگ آنها می شود.

دکتر دانشور در خاتمه یاد آور شد: برای جلوگیری از عمل رادیکال‌های آزاد، بدن باید دارای یک سد دفاعی از آنتی اکسیدان ها باشد. آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که جلوی عمل رادیکال های آزاد را گرفته و مانع از تخریب سلول های حیاتی بدن و بروز بیماریهای مختلف می شوند.

استخوان بافت زنده‌ای است كه از دو لایه داخلی و خارجی تشكیل شده است. لایه داخلی ضخیم بوده و از شبكه‌های محكمی تشكیل شده كه توده استخوانی را ایجاد می‌كند. در بدن انسان استخوان‌ها به طور مرتب ساخته شده و از بین می‌روند. البته سرعت این روند در تمام عمر فرد یكسان نیست؛ به طوری كه توده استخوانی در سنین 20 تا 30 سالگی به حداكثر میزان خود می‌رسد و سپس به تدریج كاهش می‌یابد. حداكثر توده استخوانی در افراد مختلف متفاوت است و به عوامل ارثی، تغذیه، فعالیت بدنی و شیوه زندگی در طول دوره رشد بستگی دارد. اگر میزان تخریب استخوان بیش از ساخته شدن آن باشد، فضاهای بین شبكه‌های داخلی استخوان بزرگ می‌شوند و اصطلاحا پوكی استخوان اتفاق می‌افتد. در این وضعیت، استخوان ضعیف شده و با كوچك‌ترین ضربه دچار شكستگی می‌شود. این پدیده در سنین سالمندی شایع بوده اما با اقدامات ساده‌ای می‌توان آن را به تاخیر انداخت یا شدت آن را كاهش داد. علامت پوكی استخوان چیست؟ اهمیت پوكی استخوان در این است كه اغلب تا زمان شكستگی استخوانی علامتی ندارد. ستون فقرات، استخوان ران، لگن، ‌مچ دست و انتهای ساعد به ترتیب شایع‌ترین محل‌هایی هستند كه در اثر پوكی استخوان دچار شكستگی می‌شوند. بسیاری از شكستگی‌های ستون فقرات فقط با درد شدید پشت همراه هستند و علامت دیگری ندارند. انحراف ستون مهره‌ها در اثر جوش خوردن خودبخودی‌ آن‌ها می‌تواند از علایم این بیماری باشد. چه عواملی ایجاد كننده پوكی استخوان هستند؟ - سن: با بالا رفتن سن، تراكم استخوان در هر دو جنس به تدریج كاهش می‌یابد؛ به طوری كه از حدود 40 سالگی نیم تا یك درصد در سال كاهش می‌یابد. - جنس: پوكی استخوان در زنان به دلیل كم بودن توده استخوان و پدیده یائسگی شایع‌تر است. زنان در هر سنی 4 تا 5 برابر مردان دچار شكستگی استخوان می‌شوند. - یائسگی و كاهش هورمون‌های جنسی: هورمون‌های جنسی نقش مهمی در استحكام استخوان‌ها دارند. بنابراین هر عاملی از جمله یائسگی كه باعث كم شدن این هورمون‌ها شود پوكی استخوان را تسریع می‌كند. - سابقه فامیلی: در صورت سابقه شكستگی در بستگان نزدیك (پدر، مادر، خواهر و برادر)، احتمال ابتلا به شكستگی تا دو برابر افزایش می‌یابد. - نژاد و عوامل ارثی: نژاد آسیایی و افرادی كه پوست و موی روشن دارند بیشتر در معرض پوكی استخوان هستند. - جثه بدنی: استخوان بندی ظریف و جثه كوچك‌تر موجب افزایش احتمال پوكی استخوان می‌شود. - بیماری‌های همراه: برخی بیماری‌ها مانند بیماری‌های مزمن كبد و كلیه، دیابت نوع 1، افزایش هورمون تیروئید و پاراتیروئید، اختلالات هورمون‌های جنسی، اسهال مزمن و اختلالات سوء جذب، بی‌اشتهایی عصبی، پیوند اعضا و برخی سرطان‌ها باعث افزایش احتمال ابتلا به پوكی استخوان می‌شوند. - مصرف داروها: مصرف طولانی مدت داروهای حاوی كورتون، داروهای ضد صرع و داروهایی كه برای درمان بیماری‌های تیروئید مصرف می‌شوند؛ موجب بروز پوكی استخوان می‌شود. این دسته داروها حتما باید با تجویز پزشك و در صورت نیاز با مكمل‌های دارویی مانند كلسیم و ویتامین «د» مصرف شوند. - ورزش و فعالیت بدنی: ورزش سبب افزایش رشد استخوانی به ویژه در كودكی و دوران بلوغ می‌شود. ورزش مناسب و متناسب با سن بطور مستمر موجب افزایش تراكم استخوانی می‌شود. - رژیم غذایی: كلسیم باعث قوی شدن استخوان‌ها می‌شود. ویتامین «د» نیز مثل كلیدی است كه باعث ورود كلسیم به استخوان‌ها و استحكام آن‌ها می‌شود. مصرف این دو ماده در رژیم غذایی به پیشگیری از پوكی استخوان كمك می‌كند. - مصرف دخانیات و الكل: مصرف دخانیات شامل سیگار، قلیان، پیپ و چپق موجب اختلال در جذب كلسیم و ساخت استخوان، یائسگی زودرس، كاهش وزن و تخریب هورمون‌های جنسی می‌شود كه به تسریع پوكی استخوان می‌انجامد. مصرف الكل نیز با كم كردن فعالیت سلول‌های سازنده استخوان موجب پوكی استخوان می‌شود. پوكی استخوان چگونه منجر به شكستگی می‌شود؟ حدود 5 درصد زمین خوردگی‌ها منجر به شكستگی می‌شوند. مسلما استخوان‌هایی كه استحكام كافی برای حفظ تعادل بدن را نداشته باشند، براحتی متعاقب نیروهای جزیی مثل زمین خوردن و یا سقوط از پله دچار شكستگی می‌شوند. به همین دلیل شایع‌ترین علت شكستگی‌های ناشی از پوكی استخوان، سقوط و زمین خوردن است. عواملی مانند موانع محیطی، نور كم، اختلال بینایی، فراموشی، استفاده از داروهای خواب‌آور در افزایش احتمال سقوط و شكستگی نقش دارند. پوكی استخوان علامتی ندارد ولی با مشاهده این علایم به پزشك مراجعه كنید: - كاهش قد به میزان حدود 3 سانتی متر نسبت به دوران جوانی. - قوز در ستون فقرات كه به تازگی ایجاد شده باشد. - شكستگی در اثر ضربه خفیف یا زمین خوردن جزیی اگر به پوكی استخوان مشكوك شدیم، چه كنیم؟ بخاطر داشته باشید كه پوكی استخوان براحتی قابل تشخیص و درمان است. تشخیص پوكی استخوان توسط پزشك و با اندازه‌گیری تراكم استخوان انجام می‌شود. اندازه‌گیری تراكم استخوان یك روش بدون درد است كه با استفاده از دستگاه مخصوصی انجام شده و حدود 15 دقیقه طول می‌كشد. در صورت تشخیص پوكی استخوان با بكارگیری توصیه‌های دارویی و غیردارویی می‌توان از پیشرفت آن و شكستگی استخوان كه مهم‌ترین عارضه آن است، ‌پیشگیری كرد. رعایت رژیم غذایی، ترك مصرف دخانیات و فعالیت بدنی مناسب از پیشرفت پوكی استخوان جلوگیری می‌كند. داروهای موثر در افزایش توده استخوان باید با تجویز پزشك مصرف شوند. در صورت نیاز به این داروها آنها را مطابق دستور دارویی و بطور مستمر استفاده كنید. در صورت بروز پوكی استخوان؛ برای پیشگیری از شكستگی چه باید كرد؟ - با پیش بینی دستگیره و نرده در محل پله، آشپزخانه و حمام؛ كنترل مستمر موانع عبور و مرور و استفاده از صندلی یا چهارپایه در حمام و آشپزخانه از زمین خوردن جلوگیری كنید. - اگر از داروهای آرام بخش استفاده می‌كنید حتما محل رفت و آمد خود را در شب كنترل كنید تا مانعی سر راه شما نباشد. چگونگی پیشگیری از پوكی استخوان - قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب به دریافت ویتامین‌ «د» كمك می‌كند. - از منابع كلسیم و ویتامین «د» به اندازه كافی در رژیم غذایی خود استفاده كنید. - از مصرف دخانیات به هر شكل (سیگار و قلیان) خودداری كنید. - ورزش مستمر و مناسب را در برنامه زندگی خود بگنجانید. - غلات، لبنیات، حبوبات، سبزی، ماهی و میوه را در رژیم غذایی خود بگنجانید. مصرف روزانه 3 لیوان شیر یا ماست كم چرب (یا دو قطعه پنیر بجای هر لیوان شیر) می‌تواند كلسیم مورد نیاز روزانه بدن را تامین كرده به سلامت استخوان‌ها كمك می‌كند. - از مصرف نوشابه یا قهوه خودداری كرده و دوغ كم نمك را جایگزین آن كنید. روزانه 8-6 لیوان آب بنوشید. - ماهی‌ها، جگر و تخم مرغ منابع غذایی حاوی ویتامین «د» هستند. از آنها در برنامه هفتگی غذایی خود استفاده كنید. اگر قادر به انجام انواع ورزش‌ها نیستید حداقل سه بار در هفته به مدت 30-20 دقیقه پیاده روی كنید. پیاده روی بهترین جایگزین برای انواع ورزش‌ها جهت جلوگیری از پوكی استخوان است.