تبیان، دستیار زندگی

همین طور هم شد و دیگر هیچ زگیلی روی پوستم ایجاد نشد. امروز با ظاهرشدن همان برجستگی کوچک پوستی بر صورت فرزندم، گرچه این خاطره را در ذهنم مرور می کنم، اما باز هم نگران می شوم که آیا این مشکل پوستی بسرعت و بدون عارضه رفع خواهد شد.

دکتر سیدمسعود داوودی، متخصص پوست و مو در پاسخ به پرسش ما مبنی بر این که چگونه در گذشته زگیل ها با روش های سنتی از بین می رفت و دیگر عود هم نمی کرد، می گوید: بعضی زگیل های پوستی خود به خود از بین می رود و از بین رفتن آنها حداکثر طی چند هفته یا ماه می تواند تحت تاثیر یک مکانیسم روانی یا تلقینی یا پاسخ سیستم ایمنی بدن برای مقابله با عامل ویروسی زگیل باشد.

این متخصص در گفت وگو با جام جم تاکیدمی کند: این مساله به این معنا نیست که نسبت به درمان زگیل های پوستی در هر شرایطی اقدام نکنیم. از آنجا که عامل زگیل ویروسی است، بر اثر دستکاری و ایجاد خراش یا زخمی در پوست به نقاط دیگر بدن و همچنین افراد دیگری که با وی تماس نزدیک دارند، منتقل می شود و به این ترتیب زگیل ها پس از طی دوره نهفتگی که می تواند از چند ماه تا یک سال نیز طول بکشد، دوباره عود می کند. از طرفی سیستم ایمنی بدن برخی افراد نمی تواند سدی برای مهار ویروس عامل زگیل ایجاد کند و در چنین شرایطی مداخله درمانی از سوی متخصص ضروری می شود.

از این بیماری پوستی ویروسی نترسید

بی شک مشاهده ناگهانی برجستگی های کوچک پوستی که فقط با عارضه خارش همراه است، می تواند نگران کننده باشد، اما در صورتی که مطمئن شوید برجستگی چیزی جز زگیل نیست، نباید ترس به دل راه بدهید.

دکتر داوودی توضیح می دهد: زگیل تومور خوش خیمی است که در پوست یا مخاط هر قسمت از بدن و از جمله در دستگاه تناسلی زن و مرد به وجود می آید که نوع تناسلی آن بسیار خطرناک است، اما به طور کلی انواع شایع زگیل روی پوست دست، پا، ساق، انگشتان، بازو، صورت و گردن بر اثر آلودگی به ویروس «پاپیلوما» ای انسانی ایجاد می شود، چندان نگران کننده نیست.

این ویروس لایه خارجی پوست را درگیر می کند و به صورت توده ای برجسته با سطح نامنظم همراه با نقاط سیاه روی آن بروز پیدا می کند. زگیل ها معمولا به رنگ پوست، سفید، صورتی یا قهوه ای مایل به زرد دیده می شود و جز خارش عارضه آزاردهنده دیگری به همراه ندارد.

این متخصص پوست و مو با اشاره به نکته مهمی که درمان زگیل را ضروری می کند، می گوید: این ویروس از فردی به فرد دیگر از طریق دست دادن، دستگیره در آلوده، استخر، کیبورد رایانه، حوله و دمپایی انتقال پیدا می کند و در صورت خراشیدن پوست می تواند سبب ابتلا و آلوده شدن نقاط دیگر بدن و افراد دیگر شود. حتی کندن گوشه ناخن با دندان ها می تواند موجب بروز زگیل در کناره های ناخن شود.

کودکان، بیشتر در معرض ابتلا به زگیل هستند

به گفته دکتر داوودی از آنجا که زگیل در دوران کودکی و نوجوانی شایع است باید انتظار بروز این مشکل پوستی را در بسیاری از کودکان داشت، چراکه سیستم ایمنی بدن در کودکی به تکامل نرسیده است و آسیب پذیری نسبت به بیماری های ویروسی و میکروبی در این دوران بیشتر است. البته درمان زگیل در کودکان بستگی به محل ابتلا و میزان آزاردهندگی آن دارد؛ چراکه برخی انواع زگیل استعداد عودکنندگی ندارد و با ارتقای سطح سیستم ایمنی بدن، پس از گذشت چند ماه یا حداکثر یک سال از بین می رود.

این متخصص پوست اظهار می کند: ولی از آنجا که کودکان عادت به دستکاری و کندن زگیل ها دارند، احتمال آلوده شدن دیگر نواحی پوستشان با ویروس وجود دارد. گرچه ممکن است زگیل های بعدی پس از طی دوران نهفتگی یعنی چند ماه بعد بروز کند. در چنین شرایطی ضروری است از درمان های لازم بهره گرفته شود.

محیط مرطوب؛ جولانگاه ویروس زگیل

نباید فراموش کرد ویروس عامل زگیل در محیط مرطوب بسرعت منتقل می شود؛ یعنی حتی اگر پوستی سالم و بدون خراشیدگی باشد، ممکن است بر اثر تماس با ویروس بیماری مبتلا به زگیل شود.

نمونه بارزآن را هم می توان در برخی مشاغل خاص مانند قصابی که دست ها به طور مداوم مرطوب است، مشاهده کرد. زگیل قصابان به دنبال تماس با گوشت، ماهی و ماکیان و نیز تماس با گوشت آلوده به وجود می آید. همچنین بررسی ها نشان می دهد افرادی که به اگزمای مزمن مبتلا هستند، بیشتر استعداد ابتلا به این بیماری را دارند.

زگیل کاملا درمان می شود

دکتر داوودی تاکید می کند؛ فردی که برای درمان زگیل به متخصص پوست مراجعه می کند، از درمان های سنتی نتیجه نگرفته یا اعتقادی به آن ندارد. وی ادامه می دهد: من منکر اثرات درمانی برخی گیاهان دارویی در درمان زگیل نمی شوم همچنان که پایه بسیاری از داروهای موثر بر درمان زگیل هم گیاهی است، اما اولین پیشنهاد درمانی برای رفع زگیل استفاده از داروهایی است که هم ضایعه را از بین می برد و هم اثر ویروس را مهار می کند.

وی ادامه می دهد: در درمان زگیل می توان از درمان موضعی با اسیدهای گوناگون مانند اسیدسالیسیلیک و اسیدلاکتیک یا چسب های حاوی این مواد استفاده کرد. این درمان باید چند ماه ادامه یابد تا موثر باشد.

سرما درمانی که مبنای آن انجماد ضایعه ها یا فریزکردن است، همچنین گرما درمانی یا سوزاندن از روش های درمانی است که بسته به نوع زگیل،سن شخص و محل قرارگیری ضایعه پیشنهاد می شود.

لیزر می تواند روش درمانی دیگری برای رفع این مشکل پوستی باشد، اما کاربرد آن در کودکان، بویژه برای رفع زگیل در ناحیه صورت به دلیل ردی که ممکن است بر جا گذارد، توصیه نمی شود.

مراقب باشید زگیل نگیرید

متخصصان پوست رعایت نکات زیر را برای پیشگیری از ابتلا به زگیل توصیه می کنند:

ـ از تماس پوستی با هر نوع زگیل خودداری کنید و بویژه اجازه ندهید، کودکان زگیل خود را بخارانند.

ـ در صورتی که کسی روی صورت خود زگیل دارد، بهتر است برای اصلاح صورت خود از تیغ استفاده نکند.

ـ هرگز زگیل های خود را با استفاده از روش های تهاجمی مثل استفاده از تیغ یا ناخن گیر از بین نبرید، زیرا احتمال بدخیم شدن آن وجود دارد.

- در استخرهای عمومی از دمپایی شخصی استفاده کنید.

پونه شیرازی / جام جم

به گزارش خبرگزاری مهر، " جان بلانگرو " ژنتیک شناس و مجری این تحقیقات گفت: شناسایی ژنهای مرتبط با پیری مغز می تواند شناخت ما را از فرایند زیستی که زوال طبیعی عقل مرتبط با سن را کنترل می کند، افزایش دهد.

این پژوهشگران در خانواده های بزرگی متشکل از هزار و 129 فرد 18 تا 83 ساله، تاثیرات عمیق پیری از جمله توانایی عصب شناختی و ماده سفید مغز را از اوایل جوانی تا کهنسالی بررسی کردند.

چگونگی عملکرد و فعالیت مغز تحت تاثیر فعالیت ماده سفید مغز است. مواد ژنتیکی که در بین افراد خانواده  مشترک است می تواند تغییرات مشاهده شده را در عملکرد مغز با سن پیش بینی کند.

شرکت کنندگان در "مطالعه ژنتیک ساختار و عملکرد مغز" از بین خانواده بزرگ مکزیکی آمریکایی در سن آنتونیو انتخاب شده بودند.

استفاده از خانواده های بزرگ انسانی منبع قدرتمندی برای اندازه گیری اینکه چگونه عوامل ژنتیکی با سن تغییر می کنند فراهم می آورد.

دانشمندان دانشکده پزشکی ییل با به کارگیری تحلیل های پیچیده، از وجود اساس توارثی برای تحلیل عصب شناختی مرتبط با سن خبر دادند که می تواند به عوامل ژنتیکی نسبت داده شود.

به طور مشابه، کاهش تمامیت ماده سفید مغز نیز تحت تاثیر ژنها قرار می گیرد. محققان مجموعه های مختلفی از ژنها را معرفی کرده اند که مسئول این دو فرایند پیری زیست شناختی هستند.

نتایج این تحقیقات درنشریه مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم آمریکا منتشر شده است.

برنج ایرانی یکی از ممتازترین محصولاتی است که این روزها در چلوهای رستورانی، خانگی یا غذاهای نذری حضور کمرنگ تری دارد. قیمت بالای برنج ایرانی موجب شده بیشتر افراد برنج مصرفی خود را از میان انواع برنج های وارداتی هندی، پاکستانی، تایلندی یا چینی انتخاب کنند.

برنج، انواع مختلفی داشته و انواع خارجی و ایرانی آن درجه بندی دارد. در میان برنج های خارجی برنج باسماتی هندی و یاسمن تایلندی دانه بلند، باریک و کشیده داشته و ظاهر گول زننده ای دارد. بوی آن هم مطبوع و عطر ملایمی دارد، ولی مزه آن به پای برنج های ایرانی نمی رسد، البته در ترکیب با زعفران طعم آن مطلوب می شود.

اما برنج خارجی دیگری که در بازار موجود است برنجی دانه کوتاه، بیضی شکل و کوچک بوده و به دلیل نشاسته زیاد در زمان پخت همه دانه ها به هم چسبیده و شفته می شود. این برنج به درد ما ایرانی ها نمی خورد و فقط مخصوص ژاپنی ها و کره ای هایی است که عاشق خوردن شفته پلو هستند. در میان برنج های پرفروش و خوش پخت، اما گران قیمت ایرانی هم می توان به برنج هاشمی، دمسیاه، صدری و طارم اشاره کرد، اما به یاد داشته باشید تهیه یک پلو یا چلوی خوب هنر است و به سلیقه کدبانو یا آشپز بستگی دارد.

برنج خوب با این علائم شناخته می شود

دانه برنج هرچه در ظاهر باریک و قلمی تر، رنگ آن کمی زرد و نیمه بلوری، بدون خرده و یکدست باشد مناسب تر است. هر چه دانه برنج خشک و سفت تر باشد به هنگام پخت، آب بیشتری جذب کرده و حجیم تر شده و در اصطلاح بیشتر «ری» می کند.

برنج های قدیمی اگر در شرایط مطلوبی نگهداری شده باشد در مقایسه با برنج های تازه برداشت کیفیت بهتری دارد. از یک پیمانه برنج ری دار حدود سه پیمانه چلو درمی آید که در مقایسه با برنج های کم ری ارزان، قیمت آن جبران می شود.

یکی از راه هایی که می توانید برنج کهنه را از تازه تشخیص دهید آن است که تعدادی از دانه ها را با دندان خرد کنید اگر بسختی خرد شد نشانه کیفیت بالای آن است. از طریق دمیدن روی یک مشت دانه برنج هم می توانید به میزان عطر آن پی ببرید. این را هم بدانید ملاک مرغوبیت برنج قد کشیدن آن نیست، بلکه خوشمزگی و عطر آن است.

برای آبکش برنج های نذری از آبکش کنفی یا چوبی استفاده نکنید، چرا که علاوه بر انتقال بو و طعم چوب به غذا، دانه های برنج داخل منافذ آبکش مانده و باعث آلودگی برنج آبکش بعدی می شود. در زمان آبکش، برنج را بالاتر از سطح زمین قرار دهید تا با آلودگی زمین در تماس نباشد.برای جلوگیری از ته دیگ برنج از پارچه متقال تمیز استفاده کنید. بهترین ظرف برای نذرغذاهای چلودار، ظروف فومی یا گیاهی است.

فاخره بهبهانی - جام جم

گروه حماسه و مقاومت فارس- قبل از رسیدن به منطقه سایت‌های موشکی 4 و 5 عراقی‌ها خطوط دفاعی و مواضع خود را تا آنجا که می‌توانستند محکم و نفوذناپذیر کردند. این منطقه برایشان اهمیت حیاتی داشت. باید آن را به هر قیمتی حفظ می‌کردند تا از این محور، شهرهای مهم خوزستان از جمله دزفول مقاوم را هر روز و شب موشک‌باران کنند.

سپاه اسلام تصمیم گرفت از این ناحیه حمله جدید را شروع نماید تا سایت‌های موشکی و رادار را تصرف کرده و شهرهای خوزستان را از تیررس موشک‌های زمین به زمین آزاد نماید.

هر دو نیروی متخاصم، شبانه‌روز درحال تلاش بی‌وقفه جهت بالا بردن میزان توان دفاعی و تهاجمی خود بودند.

عراقی‌ها، آن قدر به خودشان مطمئن و به تجهیزات پیشرفته نظامی‌شان مغرور و به حمایت‌های همه‌جانبه‌ ابرقدرت‌های جهانی شادمان بودند که خود را برنده واقعی و حتمی جنگ دانسته تا آنجا که رئیس جمهور عراق، صدام با اطمینان تمام اعلام کرد: «اگر ایران بتواند سایت‌های موشکی و رادار را فتح کند، کلید شهر بصره را به آنها می‌دهیم».

از طرفی دیگر، بعد از عبور از کرخه و چندین کیلومتر نرسیده به منطقه سایت موشکی، در خط مقدم عراقی‌ها، با مهندسی بسیار دقیق و حساب شده یک خط مستحکم و نفوذناپذیر را احداث کرده بودند و با اطمینان ادعا کردند:

«اگر ایرانیها بتوانند خاکریز نعل اسبی را فتح کنند، کلید فتح منطقه‌ سایتهای موشکی را به آنها می‌دهیم».یعنی فتح خاکریز نعل اسبی، مساوی با فتح منطقه عمومی سایت موشکی است.پس با توجه به این ادعا، این خط مقدم یا این خاکریز برای دشمن بسیار مهم، حساس، محکم و نفوذناپذیر بود.

البته ادعای بی‌ربطی هم نبود، زیرا وقتی که به خط مقدم ایران در این منطقه می‌رسیدیم، زمین سراشیبی شدیدی داشت. به گونه‌ای که خط مقدم ایران بسیار پایین و خط عراقی‌ها در ارتفاع و سطح بالاتری از زمین قرار داشت. به خاطر این امتیاز و این شکل جغرافیایی منطقه، عراقی‌ها به طور کامل بر خط مقدم ایران مسلط بوده و اشراف داشتند.

دیدبانهای دشمن با قوی‌ترین دوربین‌های نظامی، تمامی تحرکات در منطقه را زیر نظر می‌گرفتند.تیربارچی‌ها، تانکها و دیگر آتش‌‌بارهای عراق به طور کامل روی این خط تسلط داشته و یک لحظه باران آتش خود را قطع نمی‌کردند.

دشمن پشت این خاکریز، پدافندهای چهار لول ضد هوایی که به وسیله آنها باید هواپیماهای جنگی در اوج آسمان را هدف قرار می‌دادند را به طرف خط گرفته و با آتش پیوسته آنها رزمندگان و مواضع دفاعی‌ ما را هدف قرار می‌داد. هرگاه رگبار گلوله‌هایش به خاکریز یا به گونیهای پر از شن اصابت می‌کرد به راحتی آن را متلاشی و از آن طرفش خارج می‌شد.

این پدافندها در فاصله‌های معین و نزدیک به هم کار گذاشته شده بودند.در میان این فواصل، تانکها و نفربرهای زرهی قرار داشتند که لوله‌های آنها از خاکریز بیرون آمده تا در وقت نیاز با گلوله‌های مستقیم، روی خط مقدم ایران آتش کنند.تعداد تیربارچی‌ها، در پشت خاکریز و روی تانکها خیلی بیشتر از حد معمول بود.

واحدهای خمپاره‌انداز و توپخانه‌ دشمن، گرای دقیق قسمت‌های مختلف خاکریز ایران را داشتند تا در هر وقتی که اراده کنند، همه با هم در یک ساعت معین از زمین و آسمان بر روی خط ایران آتش ریخته و تمامی منطقه را تبدیل کوره‌ای از آتش نمایند.

از طرفی دیگر، حد فاصله میان این دو خط دفاعی به طول نهصد متر، در یک سراشیبی صاف و بدون پستی و بلندی بود که عراقی‌ها در بالا و ایرانی‌ها در پایین آن قرار داشتند. تک تیراندازهای حرفه‌ای دشمن با اسلحه‌های سمینف دوربین‌دار روسی، در جاهای مختلفی از آن به کمین نشسته و به دنبال شکار می‌گذشتند تا در صورت مشاهده هر رزمنده ایرانی و بالا آمدن سر هر تیربارچی‌ یا دیده‌بان، او را هدف قرار داده و داغ شهادت را بر پیشانی و صورت او بگذارند.

از این جهت، آن خط تبدیل به مقتل یا شهادتگاه رزمندگان گردیده بود. هر کس به این خط می‌آمد، یا به شهادت می‌رسید یا مجروح می‌شد. اگر هم سرش را از خاکریز بالا نمی‌آورد و از تیرس تک تیراندازها و تیربارچی‌ها در امان می‌ماند، از صبح تا شب آن قدر باران خمپاره و گلوله‌های توپخانه، پس و پیش خط را می‌زدند که حتی درون گودالها و سنگرها هم در امان نبودند.

بارها بچه‌های گروه تخریب با فرا رسیدن شب و تاریکی هوا، اقدام به خنثی‌سازی میدان مین و ایجاد معبر از میان آن می‌کردند اما عراقی ها به محض تاریک شدن هوا کار اصلی‌شان شروع می‌شد. از ترس خود، پشت سر هم خمپاره‌های منور رنگارنگ می‌زدند و منطقه را مانند روز روشن کرده و همراه با آن، انواع تیربارها و مسلسلهای سبک و سنگین شروع به کار می‌کردند تا جایی که هر حرکت و فعالیتی در منطقه را متوقف می‌ساختند. 

در چنان شرایطی، با متوقف شدن فعالیت تخریبچی‌ها در هر مأموریت، شاید از هر ده نفر، هشت نفرشان به شهادت می‌رسید و کار تعطیل می‌شد. در بسیاری از اوقات نه تنها درگیری و مقاومت ناممکن بود، بلکه ماندن در خط هم بسیار دشوار می‌شد.اما با وجود این شرایط، رزمندگان اسلام دست روی دست نگذاشته و بیکار ننشستند. 

مسافتی عقب‌تر از خط مقدم، جایی که در دید دشمن نبود، شروع به خاکبرداری و احداث جاده‌ای بیش از دو متر پایین‌تر از سطح زمین نمودند و این جاده را به خط مقدم رسانده و در طول خط تا جایی که مقابل عراقی‌ها بود، امتداد دادند. جاده در طول خط مقدم و در پشت خاکریز همانند کانالی احداث گردید تا اینکه انواع خودروهای جیپ و لندکروزر جهت حمل آذوقه، مهمات و آمبولانس‌ برای انتقال مجروحان و شهدا به راحتی بتوانند از آن تردد کرده و از تیررس دشمن کاملاً به دور بمانند و بدین گونه تمامی ترددها در استار کامل انجام گیرد.

در کنار این اقدام، سنگرهای محکم و مخفی ساخته می‌شد تا بچه‌ها از آسیب تیربارها و ترکش‌ها در امان بمانند. برای پاسخگویی به تک تیراندازهای دشمن و مقابله به مثل، چندین سنگر کمین برای دیدبانها و تک تیراندازها در استتار کامل احداث گردید.

بچه‌های تک تیرانداز درون آنها موضع می‌گرفتند و با سلاحهای بسیار قدیمی و به تاریخ پیوسته‌ای مانند برنو بلند، که دوربین روی آن نصب می‌نمودند به شکار تک تیراندازهای خبره و تیربارچی‌های دشمن می‌پرداختند که با وجود عدم امکانات، موفقیت‌های فراوانی به دست آورده و ضربات فراوانی به دشمن وارد می‌آوردند.

اما همه این اقدامات برای محکم‌کاری و ایمنی در خط مقدم جبهه خودمان بود نه برای شکستن یا نفوذ به دژ مستحکم نعل اسبی عراقی‌ها. از این رو می‌بایست برای تسریع در عملیات تهاجمی آینده، نفوذ و شکستن آن دژ و پیشروی آسان همراه با رسانیدن تلفات انسانی به حداقل ممکن در شب عملیات، چاره‌ای دیگر می‌اندیشیدیم و طرح و ابتکاری کارساز ارایه می‌گردید. نقشه جغرافیایی منطقه با تمامی جزییات توسط مسئولین و فرماندهان منطقه بازنگری و با دقت مطالعه گردیدفرماندهان روز و شب تمامی جوانب امر را کارشناسانه بررسی می‌کردند تا بهترین راه را بیابند.

یکی از رزمندگانی که در این منطقه مستقر و به تمامی جغرافیا و مشکلات منطقه واقف بود، پیرمردی بسیجی اعزامی از شهرستان یزد بود که قبل از آمدن به جبهه به شغل مغنی‌گری مشغول و عمری را در این راه گذرانیده و کوله باری مملو از تخصص و تجارب از این حرفه را به همراه داشت. رزمندگان یزدی او را مشهدی عباس مغنی می‌نامیدند. او یک طرح جدید و پیشنهادی عجیب به مسئولین و فرماندهان ارائه کرد که توانست نظر همه آنها را جلب نماید.

طرح مشهدی عباس مغنی مورد توجه فرماندهان قرار گرفت و بعد از مطالعه دقیق و ارزیابی منطقه به این نتیجه رسیدند که در این محور، هیچ راهی برای پیشروی به جلو، غیر از این راه وجود نداشته و ممکن نیست.اگر این طرح با موفقیت به اتمام می‌رسید، تلفات رزمندگان خط‌شکن در ساعت اولیه حمله به حداقل یا به صفر می‌رسید و در طول این مسیر تا رسیدن به دشمن حتی یک شهید و مجروح هم نمی‌دادیم.

دشمن از حرکت رزمندگان، هیچ اطلاعی نمی‌یافت و در حالی که با خیال راحت در سنگرها و پشت خاکریز انتهای هدف خود را زیر آتش می‌گرفتند، از جایی که فکرش را هم نمی‌کردند به طور ناگهانی غافلگیر می‌شدند. با آتش سنگین توپخانه و خمپاره‌اندازهای دشمن در ساعت اولیه حمله، هیچ گونه آسیبی به رزمندگان وارد نمی‌شد و ده‌ها فایده دیگر که با اجرای این طرح حاصل می‌شد. در غیر این صورت اگر از هر راه دیگری وارد می‌شدند، بیست تا سی درصد نیروها در زیر آتش تهیه اولیه، تلف می‌شدند و تا رسیدن به خط مقدم دشمن بیش از هفتاد درصد نیروها به شهادت می‌رسیدند.

بعد از موافقت فرماندهان با این طرح قرار شد، عملیات احداث تونل زیرزمینی و ایجاد راه عبور از زیرزمین تا پشت سر دشمن، به طور کاملاً سری اجرا گردیده و خبرش حتی از خط مقدم به پشت جبهه هم منتشر نگردد. زیرا که اگر خبر این طرح به خط دوم و سوم یا پشت جبهه می‌رسید، ممکن بود به خارج از منطقه رفته، به گوش نیروهای نفوذی منافقین و دستگاه‌های جاسوسی رسیده و در آن صورت عملیات با شکست مواجه گردد.

از این رو با رعایت دقیق اصول حفاظتی و امنیتی، این طرح توسط جهاد سازندگی خوزستان و لرستان و با حضور شخص مشهدی عباس مغنی (یزدی) به عنوان طراح و ناظر شروع به اجرا گردید.

مشروح طرح پیشنهادی از این قرار بود که چون خط مقدم ایران در سطح پایین و خط دفاعی دشمن در سطح بالایی از زمین قرار داشت، دشمن با داشتن شعاع دید و تسلط بر تمامی منطقه، روز و شب آن را زیر آتش تهیه سنگین می‌گرفت.

فاصله میان این دو خط دفاعی حدود نهصد متر، کاملاً مسطح، بدون پستی و بلندی و در یک سراشیبی تند قرار داشت. با توجه به این موضوع، از روی زمین به هیچ وجه، حرکت و پیشروی ممکن نمی‌شد و می‌باید راهی را از زیر زمین جستجو و احداث نمایند تا نیروهای مهاجم را به نزدیکی یا پشت سر دشمن هدایت نماید.

مشهدی عباس مغنی، طرح احداث قنات و آب زیرزمینی را پیشنهاد داد. کاری که خودش یک عمر استادکار، طراح و از مجریان برجسته و حرفه‌ای شهرستان یزد بوده و عمرش را در آن حرفه سپری نموده بود.

این طرح از پشت خط مقدم ایران شروع و به صورت یک تونل زیرزمینی به ارتفاع دو و نیم یا سه متر و عرض یک و نیم متر احداث می‌گردید.

با محاسبات دقیق، مسیر تونل از پشت خاکریز خودمان شروع، بال چند پله به زیرزمین می‌رفت و پس از عبور از زیر میدان مین، از قسمت وسط خاکریز نعل اسبی گذشته و تا سی متر پشت سر دشمن امتداد می‌یافت و شب حمله با صدور فرمان شروع عملیات، مسیر خروجی با دینامیت منفجر شده، رزمندگان از پله‌های خاکی انتهای آن بالا آمده و با خارج شدن از پشت سر دشمن آنها را غافلگیر کرده و به قلع و قمع و پاکسازی خط مقدم دشمن می‌پرداختند.

عملیات ایجاد تونل، شبانه‌روز و بدون یک دقیقه توقف شروع و دنبال گردید.هر رزمنده‌ای را که به این خط می‌خواستند بفرستند، با او شرط می‌کردند که مأموریت شما بدون مرخصی و کاملاً محرمانه است. نیروها شبانه به منطقه می‌آمدند و شبانه تردد می‌کردند تا حساسیت دشمن برانگیخته نشود. 

هر رزمنده‌ای که وارد می‌شد به جای اسلحه به او بیل و کلنگ و فرغون می‌دادند.رزمندگان با حضور مهندسین و نظارت مشهدی عباس مغنی، شبانه‌روز با جان و دل بدون احساس خستگی کار می‌کردند تا اینکه در زمانی بسیار کمتر از آنچه تصور می‌شد، عملیات حفر و ایجاد تونل با موفقیت به پایان رسید.

قسمت ورودی تونل در نقطه‌ای مخفی به گونه‌ای پوشیده شده بود که توسط عکسبرداری هوایی قابل دیدن و شناسایی نباشد.بعد از پایین آمدن از پله‌های بلند و خاکی وارد تونل می‌شدیم. یک قنات تاریک، مرطوب و طولانی که بوی خاک نمناک و تازه، با هر تنفس تا عمق ریه‌ها می‌رفت و لذت و آرامش خاصی به انسان دست می‌داد.

با اینکه در هر چند متر یک فانوس به دیواره‌ آن آویزان کرده بودند تا راه را نشان دهد اما هنوز چنان هیبتی داشت که انسان هر چه جلوتر می‌رفت، دلهره‌اش بیشتر می‌شد.

شاید به این خاطر بود که از زیر میدان مین حرکت می‌کردیم و با هر قدم به دشمن و خط دفاعی او نزدیکتر می‌شدیم که هیچ کس تا پیش از آن جرأت نداشت به آن محوطه سرک بکشد و آن را از دور نگاه بیندازد. با هر قدم که به جلو بر می‌داشتیم به دژ مستحکم و نفوذناپذیری نزدیک می‌شدیم که دشمن نه تنها فتح حتی نزدیک شدن به آن را هم از محالات می‌دانست. از این راهی که می‌رفتیم، آن محال و ناممکن به راحتی برایمان ممکن می‌شد.

بچه‌ها از شدت خوشحالی سر از پا نمی‌شناختند. شبانه‌روز بدون یک ساعت توقف و احساس خستگی، عملیات خاکبرداری دنبال می‌شد. هر از چند گاهی صدای گلوله‌های توپ و خمپاره که در اطراف سقف تونل به زمین می‌آمد و منفجر می‌شدند، درون تونل را چنان می‌لرزاند که احساس می‌شد چیزی به فرو ریختن سقف نمانده و اگر یکی از این گلوله‌ها به موازات تونل روی سقف می‌خورد، ممکن بود از همان نقطه فرو ریزد و حفره‌ای روی سقف ایجاد نماید.

اما به لطف خداوند، هیچ گاه این اتفاق نیفتاد. هنگام خاکبرداری هر ده، پانزده متری که پیش می‌رفت، یک اتاق کوچک در دو طرف تونل ایجاد می‌شد تا بچه‌ها در آن استراحت نمایند یا مهمات و دیگر موارد مورد نیاز رزمندگان در آن قرار گیرد. روزهای پایانی که کار داشت به اتمام می‌رسید، بچه‌ها آن را تونل پیروزی یا معبر بهشت نامگذاری کردند.

راوی:علی حسینی منجزی

دکتر احمد درستی در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، گفت: کم خونی فقر آهن در کودکان سنین مدرسه موجب کاهش قدرت یادگیری می‌شود بطوریکه ضریب هوشی این کودکان ١٠تا ٥ امتیاز کمتر از حد طبیعی برآورد شده است.

وی ادامه داد: این کودکان تغییرات رفتاری داشته و ابتلا به بیماریهای عفونی و احساس خستگی و ضعف نیز در آنها بیشتر است.

دکتر درستی در رابطه با علائم فقر آهن اظهار کرد: رنگ پریدگی دائمی زبان ومخاط و داخل پلک، چشم و لب‌ها، کمرنگ شدن خطوط کف دست، احساس ضعف و خستگی، سیاهی رفتن چشمها، بی تفاوتی، سرگیجه، سر درد و بی اشتهایی، حالت تهوع، خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دستها و پاها، درموارد شدید تنگی نفس و تپش قلب از نشانه های کمبود آهن در بدن است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان این که نوع غذاهایی که افراد مصرف می‌کنند در میزان آهن در بدن تاثیر زیادی دارند، عنوان کرد : مصرف غذاهای غیرخانگی مانند انواع ساندویچ های سوسیس وکالباس، پیتزا و تنقلات غذایی کم ارزش مانند چیپس، نوشابه، شکلات و پفک، ابتلاء به عفونتها، آلودگی‌های انگلی، مصرف کم انواع گوشت، مصرف چای همراه غذا، مصرف ناکافی غذا های حاوی ویتامین C، مصرف نان‌های تهیه شده با جوش شیرین از مواد مضری است که باعث کاهش جذب آهن می‌شود.

درستی تصریح کرد: انواع گوشت، حبوبات، غلات دارای سبوس و سبزیجات به مقدار کم را از موادی عنوان کرد که حاوی آهن هستند ولی میوه ها و لبنیات آهن ندارند.

به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، همیشه زبان و قلم، مترجم عقل و خیال بوده ولی ترجمان عشق، چشم است. آنجا که اشکی از روی احساس و درد و سوز می‌‌ریزد، عشق، حضور دارد و آنجا که زبان و قلم با گردش منظم خود جمله‌‌‌های منطقی می‌‌‌سازد عقل حاضر است و همان طور که استدلالات منطقی می‌‌تواند همبستگی گوینده را با اهداف رهبران مکتب آشکار سازد، قطره اشک نیز می‌‌تواند اعلان جنگ عاطفی بر ضد دشمنان مکتب محسوب شود.

بر همین اساس است که حتی پیامبر اکرم(ص) و امامان(ع) کسی را که آمادگی گریه کردن ندارد به تباکی (خود را به شکل گریه درآوردن) دعوت کرده‌‌اند تا یاد حسین(ع) در همه قرون و اعصار در خاطره‌‌ها زنده بماند.

*اجر و ثواب گریه بر امام حسین(ع)

گریه برای آن حضرت سختی‌‌های حالت احتضار را از بین می‌‌برد، زیرا امام صادق(ع) به مسمع بن عبدالملک فرمودند: آیا مصائب آن جناب (امام حسین علیه‌السّلام) را یاد می‌‌کنی؟

عرض کرد: بلی! والله مصائب ایشان را یاد کرده و گریه می‌‌کنم.

حضرت(ع) فرمودند: آگاه باش که خواهی دید، در وقت مردن پدران مرا که به ملک الموت وصیت تو را می‌‌کنند که سبب روشنی چشم تو باشد.

همچنین فرمودند: ای مسمع! گریه بر احوالات حسین(ع) سبب می‌‌شود که ملک الموت بر تو مهربان‌‌تر از مادر شود.

گریه بر حضرت اباعبدالله الحسین(ع) باعث راحتی در قبر، فرحناک و شادان شدن مرده، شادان و پوشیده بودن او در هنگام خروج از قبر است، در حالی که او مسرور است، فرشتگان الهی به او بشارت بهشت و ثواب الهی را می‌‌دهند.

اجر و مزد هر قطره آن، این است که شخص همیشه در بهشت منزل کند. (1)

گریه کننده بر امام حسین(ع) در بهشت با ایشان و هم درجه ایشان خواهد بود. (2)

شیخ جلیل جعفر بن قولویه در کامل از ابن خارجه روایت کرده است: روزی در خدمت امام صادق(ع) بودیم و امام حسین(ع) را یاد کرده و از او نام بردیم.

حضرت صادق(ع) بسیار گریستند و ما نیز به تبع ایشان گریستیم. پس حضرت صادق(ع)  فرمودند که امام حسین(ع) می‌‌فرمود: من کشته گریه و زاری (اشکم) هستم، نام من در نزد هیچ مؤمنی برده نمی‌‌شود مگر آن که محزون و گریان می‌‌شود.

در روایت آمده است هیچ روزی نبود که اسم امام حسین(ع) در نزد امام صادق(ع) برده شود و آن امام در آن روز تبسمی بر لب بیاورند. آن حضرت در تمام روز گریان و محزون بودند و می‌‌‌فرمودند: امام حسین(ع) سبب گریه هر مؤمن است.

شیخ طوسی و شیخ مفید از ابان بن تغلب روایت کرده‌‌اند که حضرت صادق(ع) فرمودند: نَفس کسی که برای مظلومیت ما محزون است تسبیح است و اندوه و ماتم او عبادت خدا و پوشیدن اسرار ما از بیگانگان جهاد در راه خداست.(3)

شیخ کشی(ره) از زید شحام روایت کرده است که: من با جماعتی از کوفیان در خدمت امام صادق(ع) بودیم، جعفر بن عفان وارد شد. حضرت او را اکرام کردند و نزدیک خود نشاندند و فرمودند یا جعفر!

جعفر عرض کرد: جانم، خدا مرا فدای تو کند.

حضرت(ع) فرمودند: به من گفته‌‌اند تو در مرثیه و عزای حسین(ع) شعر می‌‌گویی.

جعفر عرض کرد: بله، فدای تو شوم.

حضرت(ع) فرمودند: پس بخوان.

جعفر شروع به خواندن مرثیه کرد، حضرت امام صادق(ع) و حاضرین مجلس گریستند.

حضرت(ع) آن قدر گریست که اشک چشم مبارکش بر محاسن شریفش جاری شد.

پس از آن حضرت صادق(ع) فرمودند: به خدا سوگند که ملائکه مقرب در اینجا حاضر شدند و مرثیه تو را که در مصائب حسین(ع) خواندی شنیدند و بیشتر از ما گریستند و حق تعالی در همین ساعت بهشت را با تمام نعمت‌‌های آن برای تو واجب گردانید و گناهان تو را آمرزید.

پس امام(ع) فرمودند: ای جعفر می‌‌خواهی که زیادتر بگویم؟

جعفر عرض کرد: بله، ای سید من.

حضرت(ع) فرمود: هر که در مرثیه حسین(ع) شعری بگوید و بگرید و بگریاند، حق تعالی او را بیامرزد و بهشت را برای او واجب می‌‌گرداند.(4)

شیخ صدوق(ره) در امالی از ابراهیم بن ابی المحمود روایت کرده که امام رضا(ع) فرمودند: ماه محرم ماهی بود که اهالی جاهلیت، جنگ و قتال را در آن ماه حرام می‌‌دانستند، ولی این امت جفاکار خون‌‌های ما را در آن ماه حلال دانستند و حرمت ما را هتک کرده و زنان و فرزندان ما را در آن ماه اسیر کردند. آتش در خیمه‌‌های ما افروخته و اموال ما را غارت کردند. حرمت حضرت رسالت(ص) را در حق ما رعایت نکردند.

همانا مصیبت شهادت حسین(ع) دیده‌‌های ما را مجروح گردانید و اشک ما را جاری کرده، عزیز ما را ذلیل گردانیده است و زمین کربلا مورث کرب و بلاء ما شد.

پس باید بر حسین بگریند، همانا گریه بر آن حضرت گناهان بزرگ را فرو می‌‌ریزد.

سپس حضرت رضا(ع) فرمودند: پدرم چون ماه محرم داخل می‌‌شد کسی آن حضرت را خندان نمی‌‌دید و اندوه و حزن پیوسته بر او غالب می‌‌شد تا روز عاشورا. آن روز، روز مصیبت و حزن و گریه او بود و می‌‌فرمود: امروز روزی است که حسین(ع) شهید شده است.

و همچنین شیخ صدوق از آن حضرت روایت کرده: هر که روز عاشورا روز مصیبت و اندوه گریه او باشد حق تعالی روز قیامت را برای او روز شادی و سرور گرداند و دیده‌‌گانش در بهشت به نور ما روشن شود.(5)

از ریان بن شبیب روایت شده است که گفته روز اول محرم به خدمت امام رضا(ع) رسیدم حضرت فرمودند: ... ای پسر شبیب اگر بر حسین(ع) گریه کنی و آب دیده‌‌گان تو بر روی تو جاری شود حق تعالی جمیع گناهان صغیره و کبیره تو را می‌‌آمرزد خواه اندک باشد و خواه بسیار.

ای پسر شبیب! اگر می‌‌خواهی خدا را ملاقات کنی در حالی که هیچ گناهی نداشته باشی حسین(ع) را زیارت کن.

ای پسر شبیب! اگر می‌‌خواهی که در غرفه‌‌ای از بهشت با رسول خدا و ائمه طاهرین محشور شوی، قاتلان حسین(ع) را لعنت کن.

ای پسر شبیب! اگر بخواهی مانند شهدای کربلا باشی و ثواب آن‌ها را داشته باشی، هر گاه مصیبت آن حضرت را یاد کردی، بگو: «یا لَیتَنی کُنتُ مَعَهُم فَاَفُوزَ فَوزًا عَظیماً»؛ ای کاش! من با ایشان بودم و رستگاری عظیمی می‌‌یافتم.

ای پسر شبیب! اگر می‌‌خواهی در درجات عالیه بهشت با ما باشی، پس برای اندوه ما اندوهناک باش و در شادی ما شاد. بر تو باد ولایت و محبت ما که اگر کسی سنگی را دوست داشته باشد حق تعالی او را در قیامت با آن محشور می‌‌گرداند.(6)

ابن قولیه با سند معتبر روایت کرده از ابی هارون مکنوف که گفت: به خدمت حضرت صادق(ع)  مشرف شدم آن حضرت(ع) فرمودند که برای من مرثیه حسین(ع) بخوان، من نیز شروع کردم به خواندن.

امام فرمود: به این صورت نخوان به همان سبک و سیاقی که نزد خودتان متعارف است و نزد قبر حسین(ع) می‌‌خوانید بخوان. پس من خواندم.

حضرت گریستند و من ساکت شدم.

فرمود: بخوان، من خواندم تا آن اشعار تمام شد.

حضرت فرمود: باز هم برای من مرثیه بخوان، من شروع کردم به خواندن این اشعار: :یا مَریَمُ قومُی فَاندُبی مَولاکِ وَعَلیَ الحُسَین فَاسعَدی بِبُکاکِ»

پس حضرت بگریست و زن‌‌ها هم گریستند و شیون کردند و هنگامی که از گریه آرام شدند فرمودند: ای اباهارون! هر کس برای حسین(ع) مرثیه بخواند و یک نفر را بگریاند، بهشت بر او واجب می‌‌شود و سپس فرمودند: هر کس امام حسین(ع) را یاد کند و بر او گریه کند، بهشت بر او واجب می‌‌شود. (7)

به سند معتبر از عبدالله بن بکر روایت کرده‌‌اند که گفت: روزی از حضرت صادق(ع) پرسیدم که یابن رسول الله اگر قبر حضرت امام حسین(ع) را بشکافند آیا در قبر آن حضرت چیزی خواهند دید؟

حضرت(ع) فرمود: ای پسر بکر چه بسیار عظیم است سؤال تو به درستی که حسین بن علی(ع)  با پدر و مادر و برادر خود در منزل رسول خدا(ص) هستند و با آن حضرت روزی خورده و شادمانی می‌‌کنند.

گاهی بر جانب راست عرش آویخته و می‌‌گوید: پروردگارا! وفا کن به عهدی که با من بسته‌‌ای و نظر می‌‌کند بر زیارت کنندگان خود، ایشان را با نام‌‌هایشان و نام پدرانشان می‌‌شناسند و نظر می‌‌کنند به سوی آنهایی که بر او گریه می‌‌کنند و برایشان طلب آمرزش کرده و از پدرانشان می‌‌خواهند که برای آن‌ها استغفار کنند و می‌‌گویند: ای گریه کننده بر من! اگر بدانی خدا چه جیزی برای تو مهیا کرده از ثواب‌‌ها، هر آینه شادی تو زیادتر از اندوه تو خواهد شد.

آن بزرگوار از حق تعالی درخواست می‌‌کند که هر گناه و خطا که گریه کننده بر او کرده است بیامرزد.(8)

*ارزش قطره اشک برای امام حسین(ع)

قطره‌‌ای از آن اگر در جنهم بیفتد آتش و حرارت آن را خاموش می‌‌‌کند.

ملائکه خود آن اشک‌ها را گرفته و در شیشه‌‌ای ضبط می‌‌کنند. (توجه شود: حقایق برتر از این مسائل است، اما این چنین گفته‌اند تا مخاطب عادی بتواند بفهمد) (9)

برای هر عملی ثواب محدودی است، جز ثواب آن اشک که اجر آن محدودیتی و یا اتمامی ندارد.

*خواص چشم گریان در عزای امام حسین(ع)

آن چشم در نزد خداوند از تمام چشم‌‌ها محبوب‌‌تر است.(10)

همه چشم‌‌ها در روز قیامت گریانند، مگر چشمی که بر امام حسین(ع) گریه کرده باشد. (11)

آن چشم روشن شود به نور کوثر و نظر به آن. (12)

آن چشم را ملائکه تبرّک می‌‌کنند و اشک را خود از آن پاک می‌‌کنند. (13)

*خواص گریه برای امام حسین(ع)

هر کسی که تا به حال خداوند این مرحمت را در حق او کرده باشد و توانسته باشد قطره اشکی در عزای آن حضرت از دیدگان جاری سازد، به خوبی آثار و برکات نورانی و حالات معنوی وصف ناشدنی آن را در یافته ،اما گریه برای آن حضرت خواصی مربوط به خود را دارد که ما اجمالاً بعضی از آن را ذکر می‌‌کنیم:

-صله حضرت محمد(ص) است. (14)

-مساعدت و یاری حضرت زهرا(س) است، زیرا آن مکرمه هر روز در عزای فرزندنش می‌‌‌گرید. (15)

-اداء حق پیامبر(ص)، خدا و ائمه هدی(ع) است. (16)

-گریه برای آن حضرت تأسی به انبیاء، ملائکه و عباد الصالحین خداوند است.

-ادای مزد رسالت پیامبر(ص) است، زیرا در قرآن آمده که مزد رسالت پیامبر مودّت ذی القربی (دوستی با خاندان رسول خدا) است. ترک آن جفا به آن حضرت(ص) است. (17)

-تسلی دهنده دل از جمیع گریه‌‌ها و اندوه‌‌ها است. (18)

*خواص مجالس ذکر مصائب امام حسین(ع)

کسانی که در مجالس ذکر او شرکت می‌‌کنند، به خوبی حال و هوای آنجا را درک کرده و ارتباط معنوی عمیقی با حضرتش برقرار می‌‌سازند، اما بر طبق احادیث و روایات متعدد مجالس آن حضرت دارای ویژگی‌‌هایی است:

1- هر کس بنشیند، در مجالسی که در آن به امر ائمه(ع) پرداخته شده و ذکر مصائب آنان است، دل او نمی‌‌میرد در آن روزی که دل‌‌ها می‌‌میرند.(19)

2- این گونه مجالس محبوب خدا، رسول او و ائمه(ع) است.(20)

3- نَفَس فرد عزادار در آن مجلس تسبیح خداوند است.(21)

4- این مجالس محل نَظَر حضرت امام حسین(ع) است، زیرا آن جناب در عرش است و از آنجا به سوی سرزمین کربلا و زوّار و گریه‌‌کنندگان خود نظاره می‌‌کنند.(22)

5- ملائکه مقرب خداوند درآن مجلسی حاضر می‌شوند.

6- مجلس عزای امام حسین(ع) هر جا بر پا شود، آنجا قبه و بارگاه اوست.

7- معراج گریه‌ کنندگان است، زیرا که محل نزول صلوات و رحمت الهی و غفران ذنوب و ... است.

8- این مجالس از دیگر مجالس اشرف و افضل است. (23) (24)

شایان ذکر است گروه آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، چرایی این فضیلت‌ها و فلسفه گریه و عزاداری بر سیدالشهدا و فواید فردی و اجتماعی آن را به زودی منتشر خواهد کرد. 

*پی‌نوشت‌‌ها

1- بحارالانوار، ج44، ص289 و کامل الزیارات باب32، ص101

2- بحارالانوار /278/44/ امالی صدوق مجلسی 17/ ص68

3- منتهی الآمال ، ج 1، ص 538

4- منتهی الآمال ، ج 1، ص 539

5- منتهی الآمال ، ج 1، ص 540

6- منتهی الآمال ، ج 1، ص 541

7- منتهی الآمال ، ج 1، ص 542

8- منتهی الآمال ، ج 1، ص 543

9- منتخب طریحی/140/2

10- بحارالانوار /207/45، کامل الزیات باب26 ص81

11- بحارالانوار /293/44، عوالم /534/17

12- بحارالانوار /290/44، کامل الزیارات باب 32 ص102

13- بحارالانوار /305/44، تفسیر امام حسن عسگری (علیه السّلام) ص369

14- بحارالانوار /207/45، کامل الزیارات باب 26 ص81

15- بحارالانوار /209/208/45، کامل الزیارات باب ص82

16- بحارالانوار /207/45، کامل الزیارات باب 26 ص81

17- بحارالانوار ، ج 45، ص 205 وکامل الزیارات ، باب 26، ص 79

18- ترجمه خصائص الحسینیه ، ص 257

19- بحارالانوار /278/44، امالی صدوق مجلسی 17 ص68

20- بحارالانوار /282/42، قرب الاسناد ص) 18

21- بحارالانوار /278/44، امالی صدوق ، مجلس 17، ص 68

22- بحارالانوار /292/44، کامل الزیارات باب 32ص103

23- ترجمه خصائص الحسینیه ، ص 256

24- مرکز مطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات حوزه علمیه قم

به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، ماه محرم فرا رسید و روزهای عزاداری بر سالار شهیدان و یاران با وفایش پرشورتر شد.

با وقایعی که در دو روز اول محرم سال 61 هجری قمری برای امام حسین (ع) و یاران با وفایش اتفاق افتاد به طور مختصر آشنا می‌شویم.

امام حسین علیه‌السلام در روز اول محرم با سپاه حر دیدار کرد و حر و سپاه او توسط امام از آب سیراب شدند.

نقل شده که ظاهرا در اول محرم بوده که کاروان حسینی در حرکت بودند و امام علیه‌السلام  در صبحگاه دستور دادند که ظروف و مشک‌ها را پر از آب کنید، حرکت کردند، ناگهان یکی از یاران امام با صدای بلند تکبیر گفت، و گفت از دور نخلستانی پیداست.

امام فرمود چه می‌بینید؟

عده‌ای گفتند نخلستان نیست گوش‌های اسب از دور چنان می‌نماید که نخل است. آنها نزدیک شدند تعداد هزار سواره نظام به فرماندهی حر، مأمور از طرف عبیدالله بن زیاد لعنة الله علیه.

امام به یارانش فرمود: از آنها پذیرایی و آن‌ها را که تشنه‌اند سیراب کنید. [1]

تا روز دوم، حر، اصرار داشت حضرت را همراه کاروان به سوی کوفه ببرد، بین امام و حر گفت‌وگوهایی صورت می‌گرفت و امام علیه‌السلام وقت نمازها، نماز را اقامه می‌کرد و سپاه حر نیز با حضرت و به اقتدا به امام، نماز جماعت می‌خواندند.

بدین ترتیب امام پس از نماز ظهر و عصر بر آنها موعظه و اتمام حجت می‌نمود. حر نیز به خواسته و مأموریت خود پافشاری می‌کرد اما امام علیه‌السلام از قبول درخواست او امتناع می‌کرد.

حر به امام عرض کرد که در این واقعه اگر بر مخالفت اصرار و پافشاری کنی، تو و همراهانت کشته می‌شوید.

حضرت در این حال به شعر یکی از صحابه استناد فرمود و گفت تو مرا از مرگ می‌ترسانی مرگ بر جوانمرد عار نیست، وقتی آرزوی حق و قصد دفاع از حق را داشته باشد و جهاد کند...

وقتی حر این اشعار را از امام شنید به کناری رفت و با سپاه خود حرکت کرد امام نیز با قافله خود در حرکت بودند تا به منزلگاه بیضه رسیدند.

امام برای اتمام حجت خطبه‌ای خواند و اهداف خویش را آشکار نمود و با استناد به سخنان پیامبر اکرم(ص) فرمود که هر کس سلطان ستمگری را بنگرد که حرام خدا را حلال می‌کند و عهد شکن است، بر مسلمانان است که در مقابل او اعتراض کند. [2]

در مسیری که امام از مکه حرکت کرد روز هشتم ذی حجه تا رسیدن به کربلا با افراد و کاروان‌های مختلفی دیدار و ملاقات داشت.

از جمله این دیداردها دیدار با عبدالرحمن حر بود که امام از او خواست به کاروان کربلا بپیوندند او امتناع کرد و اسب خود را به امام پیشکش نمود.

حضرت امتناع از قبول کرد.

در آخر شب جوانان را دستور داد تا مشک‌ها را پر از آب کنند، سپس دستور داد از منزل قصر بنی مقاتل حرکت کنند حرکت کردند، حضرت بر پشت اسب خود چرتی زد، و بیدار شد و فرمود «انا لله و انا الیه راجعون» دوبار کلمه استرجاع بر زبان آورد، در این حال فرزندش علی اکبر به پیش او آمد و علت را پرسید.

حضرت فرمود: فرزندم در عالم رویا دیدم که سواره‌ای ندا داد مرگ بر دیدار اهل کاروان می‌آید، و اهل کاروان به سوی مرگ در شتابند.

علی سئوال کرد: ای پدر آیا ما بر حق نیستیم، فرمود: فرزندم ما بر حقیم و بازگشت بندگان به سوی خداوند است،

اکبر عرضه داشت: پس ای پدر مهربانم چه باکی از مرگ داریم امام از کلام علی خوشحال شد و دعایش کرد. [3]

وقتی صبح شد کاروان حسین نماز صبح را خواندند و حرکت کردند. یاران حر، به سوی آنان آمده تا کاروان را به سوی کوفه بکشند، آنها امتناع کردند و زهیر گفت مولای من با همین سپاه کم، نبرد کنیم که شکست آنها برای ما سهل است.

امام فرمود: من هرگز آغازگر جنگ نخواهم بود.

در این روز پیکی از کوفه آمد و کاروان حسینی؛ با اصرار حر به سوی نینوا در حرکت بودند به شهر و یا آبادی غاضریه رسیدند.

پیک از سوی عبیدالله برای حر پیامی آورد، که حسین را یا وادار به بیعت کن یا در سرزمین بدون آب و علف و بدون قلعه و پناهگاه فرود آور و منتظر دستور بعدی باشد.

حر امام را از مضمون نامه آگاه کرد. امام فرمود ای حر ما را رها کن در این قریه اقامت کنیم، حر پاسخ داد این مرد جاسوس و پیک عبیدالله است که کارهای مرا زیر نظر دارد، من از خواسته تو معذورم.

امام و یارانشان، حرکت کردند و به دشتی بـی آب و علف رسیدند.

اسب امام ایستاد، امام فرمود نام این زمین چیست، زهیر گفت: نام‌های مختلف دارد، یکی از نام هایش عقر و نام دیگرش کربلا است.

امام فرمود: اینجا قافله را نگه دارید و خیمه‌ها را بپادارید این جا نامی است آشنا، وقتی با پدرم به سوی صفین می‌رفتیم اینجا استراحت کرد و از خواب بیدار شد و گفت در خواب دیدم این دشت پر از خون است و حسین در آن خون غوطه‌ور است.

شیخ عباس قمی از کتاب ملهوف نقل کرده در روز دوم سال 61 حضرت امام حسین علیه‌السلام به زمین کربلا ورود فرمود و چون به آن زمین رسید، پرسید که این زمین چه نام دارد؟ گفتند: کربلا مى‌‏نامندش. چون نام کربلا شنید گفت: «اللهُمَّ إنّی أعوذُبِک مِن الکَربِ وَالبَلاء».

پس فرمود: این موضع کرب و بلا و محل مِحنت و عنا است، فرود آیید که این ‏جا منزل و محل خیام ما است. این زمین جاى ریختن خون ما است و در این مکان قبرهاى ما واقع خواهد شد. [4]

روزی که کاروان امام حسین علیه‌السلام به کربلا رسید روز دوم محرم سال 61 هجری قمری بود. پس از این روز، کار بر آنان سخت شد و هر روز محاصره سپاه کوفه تنگ و تعداد آنان افزوده می‌شد به نحوی که امام علیه‌السلام جنگ را قطعی می‌دانست. [5]

پاورقی:

[1]. شیخ مفید، الارشاد، چاپ اول، قم، آل البیت، 1414، ج2، ص 77 ـ 78.

[2]. شیخ مفید، همان، ص 82.

[3]. شیخ مفید، همان، ج2، ص 83 - 84.

[4]. شیخ عباس قمی، وقایع الایام، ص 222

[5]. مرکز مطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات حوزه علمیه قم.

نشانه های آلودگی اغلب به صورت اسهال، استفراغ، درد شکم و تب بروز می کند. بی توجهی به این بیماری سالانه در سراسر دنیا جان 1.5 میلیون نفر را می گیرد.

بیماری های اسهالی می تواند عامل اختلال رشد ذهنی، جسمی و اختلال شناختی در کودک باشد؛ بویژه اگر طولانی شود با سوءتغذیه، کم خونی و عفونت های دیگر همراه خواهد بود.

دوره نهفتگی عفونت گوارشی از یک ساعت تا یک ماه متغیر است، ولی علل غیر عفونی مانند مسمومیت با مس حتی می تواند پس از پنج دقیقه اسهال ایجاد کند.

اغلب، اسهال های گوارشی ظرف یک هفته بهبود پیدا می کند، ولی دوره آن می تواند حتی بیش از 14 روز باشد. اگر در کودک مبتلا تب بالا، دل پیچه های شدید و دفع خون در مدفوع مشاهده شود، احتمال وجود عامل باکتریایی بیشتر مطرح می شود.

تشخیص بیماری

شرح حال و معاینه بالینی برای تشخیص و نحوه درمان بسیار کمک کننده است، سابقه تماس با بیمار مشابه، سابقه آخرین مسافرت​و مصرف غذای آلوده نیز باید از بیمار سوال شود.

برای بررسی کم آبی بدن از معیار های گوناگون استفاده می شود. خواب آلودگی، چشم های فرورفته، تشنگی شدید، افزایش یا کاهش ضربان قلب، تنفس های عمیق، اندام های سرد و کبود، کاهش حجم ادرار، فقدان اشک، پوست چروکیده و دهان خشک از نشانه های خطر​کم آبی شدید است و نیاز به درمان فوری را می طلبد.

آزمایش میکروسکوپی و کشت مدفوع، اطلاعات مهمی را در مورد عامل اسهال به ما می دهد؛ اما به طور کلی در موارد بدون عارضه و اسهال آبکی خفیف که بیمار بی حالی و تب قابل توجهی نداشته باشد، می توان از انجام این آزمایش صرف نظر کرد.

درمان مایع درمانی خوراکی یا تزریقی اساس درمان اسهال است، استفاده از پودرهای اوآراس، پودر غلات (سرلاک)، شیر مادر، شیر خشک های بدون لاکتوز و سرم های تزریقی برای جبران کم آبی بدن مفید است که با توجه به معاینه و تشخیص پزشک انتخاب می شود.

در این​باره نکته مورد توجه این است که مصرف خوراکی مایعات باید به آهستگی و با حجم های کم در حد پنج میلی لیتر شروع شود، حتی می توان در ابتدا با قطره چکان به صورت آهسته و پیوسته به بیمار مایعات داد تا استفراغ وی تشدید نشود.

رژیم غذایی در اسهال بهتر است به سمت مصرف برنج، سیب زمینی، موز سبز، غلات، نان، دوغ و ماست پروبیوتیک تغییر پیدا کند و همچنین باید از مصرف غذاهای چرب، آبمیوه های پاکتی و نوشابه پرهیز کرد. مصرف ترکیبات روی، ویتامین A و ترکیبات پروبیوتیک در کاهش حملات اسهال نقش موثری دارد.

در اسهال هایی که عاملشان باکتری است، استفاده از آنتی بیوتیک لازم می شود، ولی باید توجه داشت، اگر در اسهال غیر باکتریایی از آنتی بیوتیک استفاده شود، به علت عوارض دارو حتی ممکن است اسهال یا استفراغ تشدید شود بنابراین به والدین توصیه می شود تا از مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک در اسهال و استفراغ کودک خود پرهیز کنند​.

دکتر حمیدرضا صادقی - متخصص اطفال

به گزارش خبرگزاری مهر، تشخیص سرطان پوست ملانوما دشوار است و زمانی تحت درمان قرار می گیرد که در بدن گسترش یافته باشد.

پژوهشگران دانشگاه دوندی می گویند اندازه گیری سطوح ژنی موسوم به TFP12 در DNA خون می تواند به تشخیص گسترش این سرطان در بدن کمک کند.

پژوهشگران تحقیقات سرطان می گویند این یافته ها می تواند به تشخیص سریع تر و درمان های نوین برای سرطان منجر شود.

دکتر "تیم کروک" مجری این تحقیقات و مشاور سرطان شناسی در دانشگاه دوندی می گوید تشخیص سرطان ملانوما که مهلک ترین سرطان پوست است زمانی آغاز می شود که بیماری به سطح پیشرفته گسترش در بدن رسیده است.

به گفته وی با استفاده از آزمایش خون، یک شیوه ساده و دقیق از کشف چگونگی پیشرفت سرطان به دست می آید و نشانه هشداری اولیه از اینکه ایا سرطان روند گسترش خود را آغاز کرده یا خیر فراهم می شود.
این شیوه می تواند به پزشکان و بیماران اطلاعات به موقع و مهمی را ارائه بدهد.

کروک می گوید: شواهد نشان می دهد درمان بیماری در مراحل اولیه آن بسیار مفید تر واقع می شود؛ اگر بتوان سرطان را در اوایل روند گسترش خود در بدن شناسایی کرد  می توان به طور چشمگیری شانس درمان بیماری را افزایش داد.

پروفسور شارلوت پروبی متخصص پوست دانشگاه دوندی می گوید: با استفاده از آزمایش خون برای ارزیابی وضعیت DNA، شیوه ساده ای برای یادگیری چیزهای بیشتری در مورد آنچیزی که در زیر پوست روی می دهد ارائه می کنیم.

به گفته وی ظاهرا روشن و خاموش شدن یک سری ژنهای خاص، زمان ، مکان و چرایی گسترش ملانوما را تحت تاثیر قرار می دهد.

پروفسور پروبی می گوید گام بعدی ساخت یک پانل مشابه نشانگرهای زیستی است که می تواند به تشخیص بیمارانی که به درمان بیشتر برای درمان ملانومای خود نیاز دارند کمک کند.

نتایج این تحقیقات در کنفرانس موسسه تحقیقات ملی سرطان عرضه شده است.

به گزارش سرویس «سلامت» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، متخصصان زنان همواره تاکید دارند که وظیفه آگاهی از این مشکلات و مراقبت از زنان تنها منحصر به خود آنها نمی‌شود بلکه مردان نیز مسئولیت‌هایی در این زمینه دارند و باید از این حیث مراقب همسران خود باشند.

زندگی زنان طی قرن‌ها تغییرات زیادی کرده است. از نظر تاریخی، زندگی به ویژه برای اغلب زنان دشوار بوده است. علاوه بر خطرات فراوان و بیماری‌ها، اغلب آنها در سنین پایین ازدواج کرده و مادر می‌شوند.

ضمن اینکه بسیاری از آنها به کثرت دچار حاملگی‌های خواسته و ناخواسته می‌شوند در گذشته حتی مسئله وضع حمل به تنهایی خطرناک بوده و در موارد متعدد سبب مرگ مادران می‌شده است. در گذشته عمر زنان به اندازه‌ای کفاف نمی‌داد که دورانی به نام یائسگی یا کهنسالی را تجربه کنند.

در قرن 19 میلادی محدوده عمر زنان 50 سال بود. اکنون در هزاره جدید، شاخص امید به زندگی در میان زنان آمریکایی به 82 سال رسیده و همچنان نیز در حال افزایش است. در عصر حاضر در مقایسه با گذشته زنان نه تنها عمر طولانی‌تری می‌کنند بلکه امکان لذت بردن از زندگی در طول عمر خود را نیز دارند. اما برای تحقق این امر، زنان باید کنترل بیشتری بر وزن خود داشته باشند و دریابند که چگونه می‌توانند سطح سلامت و تندرستی خود را بهبود بخشند. این مسئله همچنین آگاهی مردان از موضوعات مرتبط با بهداشت زنان را افزایش داده و آنها را حامی سلامت زنان می‌کند.

«پزشکی زنان» یکی از شاخه‌های اصلی علوم پزشکی است که به بررسی مشکلات سلامت زنان می‌پردازد.

دسترسی هر یک از زنان به دانش مرتبط با مشکلات سلامتی آنان نه تنها فقط درباره دستگاه تولیدمثلی بلکه همچنین درباره تمام جنبه‌های مرتبط با سلامت بدن آنها اهمیت دارد.

خبرگزاری ایسنا به نقل از پایگاه اینترنتی «مدیسین‌نت» به معرفی مشکلات و چالش‌های مرتبط با بهداشت و سلامت زنان و راهکارهای پیشگیری، مقابله و درمان آنها پرداخته که به شرح زیر است:

سلامت و تندرستی عمومی زنان

در حال حاضر اطلاعات موثقی درباره بیماری‌های و مشکلات زنان وجود دارد که این اطلاعات تنها محدود به مشکلاتی نظیر سوء‌تغذیه، اعتیاد، اعتیاد به الکل و افسردگی نمی‌شود بلکه موضوعات پایه‌ای نظیر تغذیه مناسب، سلامت قلب و تمرینات ورزشی را نیز دربرمی‌گیرد.

به عنوان مثال حفظ وزن متعادل و تناسب اندام در زنان بسیار مهم است. در صورتی که اندازه دور کمر زنان از 89 سانتی‌متر بیشتر شود، احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی، فشارخون بالا و دیابت در آنها قوت می‌گیرد که مصرف متعادل وعده‌های غذایی، حذف تنقلات پس از صرف شام و انجام فعالیت‌های جسمانی علاوه بر فعالیت‌های روزانه، راه‌های موثری در کنترل وزن و کاهش خطر ابتلا به فهرست بلندبالایی از مشکلات سلامتی هستند.

استعمال دخانیات برای زنان مضر و خطرناک است. متاسفانه زنان با وجود اطلاع از خطرات دخانیات برای سلامت‌شان به این عادت غلط ادامه می‌دهند. با وجود اینکه تصور می‌شود شمار زنان سیگاری رو به کاهش است اما همچنان 19 درصد از زنان آمریکایی تا سال 2003 میلادی از دخانیات استفاده می‌کردند.

به رغم تبلیغات وسیع درباره نقش سیگار در ابتلا به بیماری‌های ریوی شامل سرطان، بیماری‌های قلبی و شمار بسیاری مشکلات جسمی مرتبط با سیگار، زنان همچنان به استعمال دخانیات می‌پردازند. مصرف الکل و نوشیدنی‌های الکلی نیز یکی از خطرات جدی برای سلامت محسوب می‌شود. اگرچه زنان در مقایسه با مردان در سنین بالاتر و به میزان کمتری به نوشیدن مشروبات الکلی روی می‌آورند اما با این حال مصرف الکل در آنها سبب بروز مشکلاتی نظیر مسمومیت الکلی، سیروز کبدی و هپاتیت می‌شود.

زنان همچنین باید بدانند که روند جذب برخی داروها در آنها متفاوت از مردان است و در برخی موارد و برای برخی درمان‌ها روند جذب داروها کندتر و در برخی موارد نیز سریعتر است. همچنین ضرورت دارد زنان درباره نوع و میزان مناسب داروهایی که دریافت می‌کنند، اطلاعات کافی داشته باشند.

بیماری‌های رایج در زنان

بسیاری از بیماری‌ها به یک میزان هر دو جنس را مبتلا می‌کنند اما بروز برخی بیماری‌ها در زنان شایع‌تر است. به عنوان مثال بیماری «سنگ کیسه صفرا» در زنان سه تا چهار برابر شایع‌تر از مردان است. همچنین نسبت ابتلا به «سردردهای میگرنی» در زنان نسبت به مردان سه به یک است.

از بیماری‌های دیگری که زنان را بیش از مردان مبتلا می‌کنند می‌توان به سندرم روده تحریک پذیر و عفونت مجاری ادراری اشاره کرد. عفونت‌های مجاری ادراری شامل عفونت مثانه و عفونت کلیوی جزو اصلی‌ترین مشکلات سلامتی هستند که بیش از همه زنان به آن مبتلا می‌شوند. بیماری‌های کلیوی نیز یکی از عوامل موثر در ابتلا به فشارخون بالا هستند. ضمن اینکه پس از 50 سالگی عارضه فشارخون بالا در زنان بیش از مردان شایع است.

علاوه بر بیماری‌های فوق، اختلال سیستم ایمنی در زنان بیش از مردان شیوع دارد. این اختلالات باعث بروز بیماری‌هایی نظیر «ام اس»، «سندروم شوگرن» و «سل پوستی» یا «لوپوس» می‌شوند. در این بیماری‌ها سیستم ایمنی بدن به بافت بدن حمله می‌کند. اختلالات سیستم ایمنی به طور متوسط 12 میلیون آمریکایی را مبتلا کرده که سه چهارم آنها را زنان تشکیل می‌دهند. یک اختلال سیستم ایمنی به نام «رماتیسم مفصلی» به تنهایی 1.3 میلیون آمریکایی را مبتلا کرده است که دو سوم این مبتلایان زن هستند.

«پوکی استخوان» نیز یک بیماری مشترک بین زنان و مردان است که در آن تراکم استخوانی کاهش می‌یابد. با این حال به طور کلی این بیماری یکی از نگرانی‌های جدی سلامتی در زنان محسوب می‌شود. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که از هر دو زن بالای 50 سال یک زن در طول زندگی دچار شکستگی استخوان ناشی از ابتلا به پوکی استخوان می‌شود. برخی از زنان تا سن 65 سالگی حدود نیمی از تراکم استخوانی خود را از دست می‌دهند. یک پزشک می‌تواند با سنجش به موقع تراکم استخوانی در زنان برای جلوگیری از کاهش بیشتر تراکم استخوانی، آنها را راهنمایی کند.

سرطان در زنان

ابتلا به برخی سرطان‌های شایع در زنان یک نگرانی جدی محسوب می‌شود. این سرطان‌ها شامل سرطان‌های پستان، دهانه رحم، رحم و تخمدان و همچنین سرطان‌های پانکراس، روده بزرگ و ریه هستند که در زنان شایع‌ترند.

«سرطان پستان» دومین عامل اصلی مرگ و میرهای ناشی از سرطان در میان زنان است. در ایالات متحده زنان 12.2 درصد با خطر ابتلا به سرطان پستان مواجه هستند. مطالعات پزشکی نشان می‌دهد که تشخیص و درمان زودهنگام شانس درمان مبتلایان به این سرطان را افزایش می‌دهد. در حال حاضر از تکنیک‌هایی مانند «ماموگرافی» و آزمایش و نمونه‌برداری از بافت پستان برای تشخیص این سرطان استفاده می‌شود.

تشخیص «سرطان تخمدان» در مراحل اولیه بسیار دشوار است. به همین دلیل از آن به عنوان «قاتل خاموش» یاد می‌شود. این سرطان ممکن است در هر سنی رخ دهد و احتمال ابتلای زنان به این سرطان با افزایش سن افزوده می‌شود. ضمن اینکه در صورت وجود سابقه این سرطان در خانواده احتمال ابتلا به آن نیز افزایش می‌یابد. در ایالات متحده آمریکا از هر 70 زن یک نفر به سرطان تخمدان مبتلا می‌شود.

«سرطان روده بزرگ» که در روده یا راست روده بروز می‌کند از سرطان‌های شایع در زنان است. بیشتر موارد ابتلا به سرطان روده بزرگ در سنین بالای 50 سال رخ می‌دهد. در زنانی که سابقه ابتلا به یکی از سرطان‌های پستان، رحم و تخمدان را دارند احتمال ابتلا به سرطان روده بیشتر است. بنابراین انجام معاینات ادواری برای زنان بالای 50 سال توصیه می‌شود. نتایج مطالعات نشان می‌دهد داشتن رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها و سبزیجات و علاوه بر آن مواد خوراکی سرشار از «آنتی اکسیدان‌ها» نه تنها می‌تواند خطر ابتلای زنان به سرطان روده بزرگ را کاهش دهد بلکه در پیشگیری از سایر سرطان‌ها نیز تاثیر چشمگیر دارد.

«سرطان ریه» پرچمدار اصلی مرگ و میرهای ناشی از سرطان در میان زنان است. از آنجا که استعمال دخانیات عامل اصلی ابتلا به سرطان ریه است پر واضح است که خودداری از کشیدن سیگار عامل اصلی پیشگیری از این بیماری مرگ‌آور است. ترک سیگار برای کاهش لطمات ناشی از استعمال دخانیات و بهبود سلامت بدن در بلندمدت ضروری است.

خطرات جراحی‌های زیبایی در زنان

آمارها حاکی از انجام سالانه دست‌کم 600 هزار عمل جراحی زیبایی در میان زنان است. تنوع جراحی‌های زیبایی و همچنین تعداد زنانی که تن به این جراحی‌ها می‌دهند همواره رو به افزایش است. از جمله این اقدامات و جراحی‌ها که در بسیاری از موارد آسیب‌های جدی به بدن وارد می‌کنند شامل لایه‌برداری پوست، تزریق «بوتاکس» و «کلاژن»، جراحی‌های لیزری برای درمان ریزش مو و یا رفع موهای زائد و «لیپوساکشن» (عمل تخلیه توده چربی‌ها از زیر پوست) هستند. بسیاری از زنان از عوارض احتمالی این جراحی‌ها و به ویژه خطراتی که استفاده از روش‌های غیراستاندارد در آرایشگاه‌ها دارند بی‌اطلاع هستند و سلامت خود را به طور جدی به خطر می‌اندازند.

عادت ماهیانه و سندرم پیش از قاعدگی

اغلب زنان در نیمه نخست دوران عادت ماهیانه خود مشکل جسمانی احساس نمی‌کنند اما به محض آزاد شدن تخمک ممکن است مشکلاتی نظیر دردهای شکمی داشته باشند. در طول نیمه دوم دوران عادت ماهیانه زنان ممکن است با اختلالی جدی موسوم به سندرم پیش از قاعدگی (PMS) مواجه شوند که علائم متنوع و در عین حال مشکل‌ساز و ناراحت‌کننده‌ای دارد.

به طور میانگین حدود 70 تا 90 درصد از زنان از سندرم پیش از قاعدگی رنج می‌برند. سندرم PMS علائمی نظیر تحریک عصبی و زودرنجی، عصبی شدن، دردهای شکمی،‌ نفخ و سردرد به همراه دارد که در سندرم «قاعدگی دردناک» (PMDD)‌علائم فوق بسیار شدیدتر است.

تمامی مراحل دوره عادت ماهیانه در زنان توسط هورمون‌ها کنترل می‌شود که ترشح طبیعی این هورمون‌ها مستلزم داشتن سلامت جسمی مناسب در زنان است. کاهش میزان زیادی از وزن بدن می‌تواند منجر به قطع روال طبیعی عادت ماهانه شود. بسیاری از اختلالات وجود دارند که ناشی از توقف یا طولانی شدن، شدید شدن، نامنظمی یا دردناک شدن عادت ماهیانه هستند. موارد جدی‌تر ممکن است شامل «سندرم تخمدان پلی‌کیستیک» و «اندومتروز» (وجود غدد آندومتریال و استرمای رحم) شود که این اختلالات نیازمند تشخیص پزشکی است. البته در عوض یکی از مشکلات پزشکی که زنان با آن دست به گریبان هستند نیز بیماری «هموکروماتوز» است که به دلیل افزایش حجم آهن خون رخ می‌دهد. زنان همچنین در طول دوران عادت ماهیانه خود به اندازه کافی خون از دست می‌دهند که این مسئله آنها را از انجام درمان برای پاکسازی خون از حجم بالای آهن نیازمند می‌کند.

بارداری، جلوگیری از حاملگی و ناباروری

«باروری» به توانایی فرزندزایی اطلاق می‌شود اما اغلب زنان تمایل به جلوگیری از بارداری دارند. در آمریکا 94 درصد از زنان 15 تا 44 ساله برای جلوگیری از حاملگی‌های ناخواسته از روش‌های مختلف ضدبارداری استفاده می‌کنند. برای دستیابی به نتیجه مطلوب، استفاده از شیوه‌های جلوگیری از حاملگی از سوی زوجین ضروری است. همچنین انتخاب شیوه جلوگیری نیز نیازمند تصمیم مشترک زوجین است که متاسفانه واقعیت امر این است که در اغلب موارد تصمیم‌گیری نهایی درباره جلوگیری از حاملگی خارج از اختیارات زنان است.

عمدتا، انتخاب روش‌های پیشگیری طولانی‌مدت نظیر مصرف قرص‌، کاشت ایمپلنت و استفاده از UD که میزان موفقیت بیشتری (با تنها یک دهم تا سه درصد ضریب خطا) دارند، انتخاب می‌شوند.

زنانی که قصد استفاده از شیوه‌های جلوگیری از حاملگی دارند باید تصمیم بگیرند کدام شیوه برای آنها مناسب‌تر است. آنها همچنین باید بررسی کنند که کدام شیوه حداکثر محافظت را از آنها در برابر بیماری‌های مقاربتی نظیر ایدز و هپاتیت به عمل می‌آورد.

در نقطه مقابل «باروری» قطعا مشکلی به نام «ناباروری» یا عدم توانایی در زایش فرزند وجود دارد. در آمریکا به تنهایی از هر پنج زوج یک زوج از مشکل ناباروری رنج می‌برند که این مشکل با افزایش سن زنان به ویژه پس از 35 سالگی تشدید می‌شود. صرفنظر از سن، زنان و همسرانشان باید برای تشخیص پزشکی از سوی یک متخصص ناباروری و بررسی علت این مشکل و در صورت امکان رفع آن مورد معاینه قرار گیرند.

خوشبختانه به لطف پیشرفت‌های پزشکی و ورود فن‌آوری‌های جدید ارائه شیوه‌های متنوع درمانی به زوجین نابارور افزایش یافته است. از این شیوه‌ها می‌توان به باروری مصنوعی (IVF)، «میکرواینجکشن» (ICSI) یا تزریق اسپرم به داخل سیتوپلاسم تخمک یا اهدای اسپرم و تخمک اشاره کرد. علاوه بر این پذیرش فرزند به سرپرستی همچنان یکی از راه‌حل‌های دیگر برای بسیاری از زوجین است.

بارداری

تمامی حاملگی‌ها به نحو مطلوب، قبل از باردار شدن مادر باید به درستی برنامه‌ریزی شوند. در حال حاضر در ایالات متحده تخمین زده می‌شود که 40 درصد از بارداری‌ها ناخواسته هستند. این بدین معناست که بسیاری از زنان پیش از اینکه آمادگی داشته باشند، حامله می‌شوند.

بهترین زمان برای آگاهی از بارداری زمانی نیست که حاملگی صورت گرفته بلکه زنان به عنوان مادران آینده و افزایش شانس داشتن یک کودک سالم باید بدانند تا پیش از حاملگی و پس از آن چه اقدامات ضروری را انجام دهند؟

برای زنان «برنامه‌ریزی برای بارداری» به معنای دانستن هر آنچه راجع به سلامت خود و همچنین سلامت فرزند دلبندشان و چگونگی بهبود آن است که برخی از نکات مهم آن به شرح زیر است:

1- مادران آینده باید نسبت به بیماری‌هایی که می‌توانند روند حاملگی را دچار مشکل کنند، اطلاع کافی داشته باشند. برخی از این بیماری ها شامل افسردگی، صرع، بیماری‌های غدد تیروئید، آسم، سل یا دیابت می‌شوند.

2- مادران در صورت استعمال دخانیات می‌بایست فورا آن را ترک کنند چرا که زنان سیگاری به شدت در معرض سقط جنین و زایمان دیررس هستند.

3- زنان باید از خطرات جدی مصرف الکل در دوران بارداری آگاهی یابند.

4- آنها باید نسبت به داروهایی که در دوران حاملگی مصرف می‌کنند اطلاع کسب کنند و بدانند مصرف کدامیک بی‌خطر بوده و از مصرف کدام یک صرفنظر کنند.

5- تعداد زیادی آزمایش‌های پیش از زایمان وجود دارند که زنان از طریق آن می‌توانند سلامت و نحوه رشد نوزادان خود را تحت نظر بگیرند.

6- زنان در نهایت باید برای وضع حمل و کار خود از قبل برنامه‌ریزی کنند. حاملگی به خودی خود 9 ماه به طول می‌انجامد اما طول دوره‌ای که زنان برای بازیابی سلامت و توان خود پس از زایمان مورد نیاز دارند نیز اهمیت ویژه‌ای دارد.

مادر شدن و وظایف مادری

زنانی که فرزند به دنیا می‌آورند، بخش بزرگی از زندگی خود را وقف وظیفه مادری می‌کنند. اگرچه قدرت باروری زنان محدود به یک دوره 40 ساله است اما مسئولیت مادری گاهی زمان بیشتری یعنی حتی تا 60 سال یا بیشتر به طول می‌انجامد و اغلب مادران نیز از توجه به سلامت و تندرستی فرزندان خود و حتی نوه‌هایشان دست نمی‌کشند. به عبارت دیگر یک مادر تا ابد مادر باقی خواهد ماند.

یک مادر در طول دوران مادری خود نه تنها مسئولیت حفظ سلامتی خود را برعهده دارد بلکه موظف به بهبود سلامت تمام اعضای خانواده نیز هست.

یائسگی

در برخی موارد از واژه «یائسگی» برای تعیین یک دوره زمانی چند ساله عمدتا زمانی که زنان در اواسط دهه چهارم، پنجم زندگی و یا پس از آن هستند، اطلاق می‌شود. اگر بخواهیم به طور دقیق اشاره کنیم یائسگی زمانی اتفاق می‌افتد که 12 ماه متوالی عادت ماهیانه متوقف شود.

به طور میانگین، یائسگی در سن 51 سالگی رخ می‌دهد و فرآیند رخ دادن آن از اوایل 40 سالگی یا پیش از آن آغاز می‌شود. کاهش ترشح هورمون‌های جنسی در زنان در سنین میانه 30 سال قابل مشاهده است. زنان یائسه بخش عمده‌ای از جمعیت زنان را به خود اختصاص می‌دهند.

از پدیده «یائسگی» همچنین به عنوان «تغییر در زندگی» یاد می‌شود. زیرا در این زمان عادت ماهیانه در زنان متوقف شده و قادر به بچه‌دار شدن نیستند. علائم یائسگی ممکن است شامل موارد ذیل باشند:

1- گرگرفتگی

2- نوسانات شدید خلق و خو

3- خشکی مهبل

4- نوسانات زیاد در تمایلات جنسی

5- فراموشی

6- اختلال خواب

7- بی‌اختیاری ادرار

تا دهه 50 میلادی،‌جوامع براین باور بودند که یائسگی بخشی از سرنوشت زنان است و باید با آن کنار بیایند اما امروزه بسیاری از شیوه‌های درمانی برای مقابله با عوارض «یائسگی» وجود دارند و زنان باید به جای نگاه کردن به پدیده یائسگی به عنوان یک فاجعه به آن به عنوان یک دوره تحول نگاه کنند.

سالخوردگی و دوران پس از یائسگی

تا پیش از قرن بیستم زنان به اندازه‌ای عمر نمی‌کردند که نیازی به آموزش نحوه صحیح زندگی برای سال‌های پس از سن 50 سالگی داشته باشند اما اکنون با افزایش امید به زندگی،‌ اکثر زنان این شانس را دارند تا سال‌ها فراتر از سن یائسگی زندگی کنند.

البته این خبر صرفا خبر خوشی نیست. چرا که 50 درصد از زنان بالای 75 سال در آمریکا تنها و در انزوای کامل زندگی می‌کنند و 90 درصد از ساکنان خانه‌های سالمندان را زنان تشکیل می‌دهند. این زنان سالخورده را نه تنها زنان مبتلا به پوکی استخوان، سرطان و بیماری‌های قلبی بلکه همچنین زنانی که مبتلا به شمار زیادی مشکلات جسمی نظیر کم‌شنوایی، مشکلات بینایی، بی‌اختیاری ادرار، ورم مفاصل و از دست دادن حافظه هستند، تشکیل می‌دهند.

مشکلاتی نظیر بی‌تحرکی و الگوی زندگی منزوی می‌تواند با مشکلاتی نظیر رژیم غذایی نامناسب،‌ استعمال دخانیات و سوء مصرف الکل و دارو درآمیخته شوند. مطالعات نشان می‌دهند هیچ وقت برای بهره جستن از یک رژیم غذایی مناسب، تمرینات ورزشی، ترک سیگار و اجتناب از مصرف دارو و الکل دیر نیست.

بیماری‌ها بیش از افزایش طبیعی سن، زنان سالخورده را دچار از کار افتادگی می‌کنند. درست است که نمی‌توان در مقابل افزایش سن مقاومت کرد اما راهکار مناسب این است که زنان در طول عمر خود با انتخاب الگوی زندگی صحیح و سالم از بیماری‌های جدی و کشنده پیشگیری و با اطلاعات کافی مراقب سلامت خود باشند.