زنجبیل نوعی آسپرین طبیعی است که میگرن، آرتریت و درد عضلات را از بین میبرد
از نظر آماری ۱۱۶ میلیون نفر از مردم آمریکا دچار دردهای مزمن هستند و این رقم یعنی چیزی حدود یکسوم جمعیت کل این کشور و از آنجا که داروهای مسکن ممکن است ایجاد اعتیاد کنند یا اثرات جانبی در پی داشته باشند، باید برای آن چارهای اندیشید.
از آن بدتر این است که حذف درد باعث میشود که منشأ آن دیگر شناخته نشود. نکته این است که چنین آماری ممکن است در کشورهای مختلف متفاوت باشد اما به هر حال موضوعی است که جوامع مختلف تا اندازهای به آن دچارند و قطعاً داروهای شیمیایی پاسخگو نیستند؛ ولی جایگزینهایی برای آن وجود دارد که درست در آشپزخانه شما هستند.
غذاهای خاصی وجود دارند که درد را آرام میسازند آن هم با کاهش التهاب، ممانعت از ارسال پیامهای درد یا حتی بهبود بیماری زمینهساز درد مزمن. این نوع مادههای غذایی اثرات سوء داروهای شیمیایی را ندارند.
غذاهای رایج در جوامع غربی، میزان التهاب در بدن را افزایش میدهند؛ زیرا شامل غذاهای فراوریشده و کربوهیدراتهای کارخانهای است.
هیچ میوه یا سبزی یا گیاهی به خودی خود نمیتواند درد شما را آرام کند مگر این که شما تغییری در الگوی مصرف و رژیم غذاییتان ایجاد کنید و غذاهای فراوری شده را کاهش داده و میزان مصرف غذاهای طبیعی کامل را افزایش دهید. به این شکل میتوانید در جاده خداحافظی با درد اولین گامها را بردارید.
آلبالو و گیلاس
هدف: آرتریت و درد عضلات
میزان مصرف: چهل و پنج عدد در هر روز
ترکیبات موجود در آلبالو و گیلاس آنتوسیانینها هستند، همان مادهی مغذی گیاهی که رنگ این میوهها را میسازد، آنتیاکسیدانی قوی که به دو شیوه درد را آرام میکند. این دو میوه التهاب را کاهش میدهند و آنزیمهای درد را مهار میکنند، درست مثل آسپرین، ناپروکسن و سایر ضدالتهابهای غیراستروئیدی. در پژوهشی که در این زمینه انجام شد مشخص شد کسانی که یک کاسه از این دو میوه را برای صبحانه میخوردند میزان التهاب بدنشان تا بیست و پنج درصد کاهش مییابد. سایر پژوهشها نیز نشان دادند در دوندگانی که 336 گرم آب این دو میوه را دو بار در هفته به مدت هفت روز مینوشیدند درد کمتری در عضلاتشان تجربه کردند.
زنجبیل
هدف: میگرن، آرتریت، درد عضلات
میزان مصرف: یکچهارم قاشق چایخوری در هر روز
این ریشه با طعم خاصش به طور سنتی آرامکننده سوزش معده و بهبوددهنده حالت تهوع است. این اعتقاد وجود دارد که زنجبیل گاز معده را از بین میبرد و احتمالاً با بستن گیرنده در روده، حالت تهوع را از بین میبرند. اما به غیر از زمانی که حالت تهوع دارید دلایل دیگری هم برای مصرف زنجبیل وجود دارد. زنجبیل نوعی آسپرین و ضدالتهاب طبیعی است که میگرن، آرتریت و درد عضلات را از بین میبرد. راههای بسیاری برای آن وجود دارد که زنجبیل را در وعده غذاییتان بگنجانید؛ مثلاً تهیه چای زنجبیل با انداختن تکههای زنجبیل پوست گرفته در آب جوش و دم کردن آن به مدت یک ربع یکی از این راههاست. یا مخلوط پودر زنجبیل با آبلیمو و عسل و آب سرد.
سالمون و ساردین
هدف: کمردرد، گردن درد یا درد مفاصل
میزان مصرف: حدود پنجاه تا نود گرم در هفته
خوردن ماهیهایی با میزان اندک جیوه و میزان اسید چرب امگا 3 بالا میتواند به کاهش درد کمر کمک کند. در یک کمر سالم، رگهای خونی در لبه دیسکهای ستون فقرات مواد مغذی مهم را به آن دیسک حمل میکند. اگر جریان خون کاهش پیدا کند، جریان حرکت مواد مغذی دچار مشکل شده و مفاصل مواد مغذی خود را از دست میدهند و شروع به انحطاط میکنند. مطالعات نشان میدهد غذاهایی وجود دارند در این روند مؤثرند و به جریان خون کمک میکنند و التهاب را در رگهای خونی و اعصاب کاهش میدهند.
آلبالو و گیلاس التهاب را کاهش میدهند و آنزیمهای درد را مهار میکنند
زردچوبه
هدف: مفاصل دردناک، کولیتیس (التهاب روده)
میزان مصرف: یک قاشق غذاخوری در روز
این ادویه سالها به عنوان دارو در طب آیورودا به عنوان مسکن و سرعت بخشیدن به هضم کاربرد داشته است؛ اما پژوهشگران آن را به دلیل دیگری هم میخواهند. زردچوبه خواص ضدالتهابی دارد. زردچوبه میتواند از بدن در مقابل تخریب بافت و التهاب مفاصل حفاظت کند و عملکرد اعصاب را بهبود میبخشد. دقت کنید که حتماً زردچوبه را به همراه فلفل سیاه مصرف کنید این دو باید با هم مصرف شوند. پیپرین موجود در فلفل سیاه باعث آزاد شدن کورکومین از زردچوبه میشود.
ماست
هدف: بیماری سندرم روده تحریکپذیر
میزان مصرف: 240 گرم در هر روز
باکتریهای موجود در ماست خصوصاً اینفانتیس و ال اسیدوفیلوس، درد، التهاب و نفخ را کاهش میدهد.
قهوه
هدف: سردرد
میزان مصرف: دو فنجان حاوی 12 گرم
قهوه فقط یک نوشیدنی در زمان صبحانه یا سر کار نیست. قهوه نوعی دارو محسوب میشود. کافئین به کاهش درد ایجاد شده در اثر رگهای خونی کمک میکند. دقت کنید که قهوه هنگامی به عنوان مسکن عمل خواهد کرد که شما عادت به خوردن آن نداشته باشید.
نعناع
هدف: سندرم روده تحریکپذیر و سردرد
میزان مصرف: یک فنجان چای نعناع در هر روز
جویدن یک قرص نعناع تند میتواند تنفس شما را خوشبو کند اما دلیل دیگری هم وجود دارد که نشان میدهد بهتر است از نعناع تازه استفاده کنید. منتول موجود در نعناع تند میتواند به از بین رفتن اسپاسم عضلانی کمک کند، یکی از دلایل استفاده از روغن نعناع این است که سندروم روده تحریکپذیر را بهبود میبخشد. این روغن همچنین برای رهایی از سردرد به کار میرود. در واقع متیل سالیسیلیت موجود در نعناع آنزیمهای مسبب التهاب و درد را محدود میکند. میتوان نعناع را آسپرین گیاهی نامید.
فلفل تند
هدف: آرتریت
میزان مصرف: نصف قاشق چایخوری از پودر آن در هر روز
هر نوع فلفلی که زبان شما را میگزد و اشک را در چشمانتان جمع میکند میتواند درد را از بین ببرد. ماده مؤثر در فلفل که ایجاد آرامش میکند کپسایسین است که این ترفند با تحریک پایان دادن به عصب و از بین بردن یک ماده شیمیایی است که سیگنالهای درد را از بین میبرد. هر چه فلفل تندتر باشد این ماده مؤثر در آرامش بخشی به درد نیز در آن بیشتر است.
بارداری - خواب طولانی در سه ماهه اول بارداری امری طبیعی است زیرا در این دوران بدن احساس خستگی بیشتر دارد ، تا زمانی که به شی جدیدی که در حال رشد است عادت کند. در این زمان جفت شکل می گیرد و بدن خون بیشتری تولید می کند و قلب با سرعت بیشتری عمل پمپ را انجام می دهد. اما در ماه های بعدی خوابیدن و فرم خواب دچار ایراد می شود و خانم باردار نمی تواند خواب کافی و بدون وقفه ای در شب داشته باشد.
مهم ترین دلیل نداشتن خواب کافی در این دوران افزایش اندازه جنین می باشد که وضعیت و فرم مادر را برای خوابیدن دچار مشکل می کند. برای مثال اگر فرد عادت به خوابیدن به پشت یا شکم داشته ، مدتها زمان لازم دارد تا به وضعیت جدید و خوابیدن به پهلو عادت کند. بعلاوه جابه جا شدن و تغییر وضعیت در بستر نیز سخت تر می شود.
بسیاری از زنان باردار مدعی هستند که خواب آنها واضح تر و پویاتر از قبل می شود و حتی دچار کابوس نیز می شوند.شاید استرس های این دوران کیفیت خواب را اینگونه تحت تاثیر قرار می دهد. نگرانی بابت سلامت جنین، کیفیت زایمان و توانایی مادر شدن و .. ذهن را به گونه ای درگیر می کند که خواب را از مادر ساقط خواهد کرد.
● بهترین وضعیت خواب در حاملگی
از همان ابتدای بارداری به خود عادت دهید که به پهلو دراز بکشید. خوابیدن به پهلو با زانوان خمیده ، بهترین و راحت ترین وضعیت خواب در این دوران می باشد. این وضعیت حتی کار قلب را نیز آسان تر می کند زیرا فشار جنین را از روی بزرگ سیاهرگ برداشته و خون اندام ها راحت تر به قلب بر می گردد.
بعضی از پزشکان معتقدند که زنان باردار باید به پهلوی چپ بخوابند. زیرا کبد در طرف راست بدن قرار دارد و خوابیدن به پهلوی چپ ، فشار ناشی از رحم را از روی این ارگان بزرگ برمی دارد. خوابیدن به پهلوی چپ جریان خون را به قلب ارتقا می بخشد و خون بیشتری به جنین، رحم و کلیه ها راه می یابد و فشار از کمر برداشته می شود. اما راجع به چرخش خود در هنگام خواب نباید نگران بود.
تغییر وضعیت در شب امری اجتناب ناپذیر و کنترل نشده است. اغلب در سه ماهه سوم بارداری خوابیدن به پشت اصلا امکان پذیر نخواهد شد زیرا حالت راحتی نیست. اما اگر به پشت بخوابید فشار ناشی از جنین به بزرگ سیاهرگ اعمال شده و با ایجاد ناراحتی از خواب بیدار می شوید. اگر علی رغم این مسئله باز هم ممکن است به پشت دراز بکشید از پزشک خود راجع به تغییر دادن این وضعیت سوال کنید. شاید استفاده از بالش به شما کمک کند که وضعیت خواب را اصلاح نموده و خواب بهتری را تجربه کنید.
با توجه به تغییر کیفیت خواب در دوران بارداری زن باردار مجاز به استفاده از داروهای غیر تجویزی و یا گیاهان دارویی برای بهبود کیفیت خواب در این دوران نیستید. ولی رعایت موارد زیر می تواند در کاهش بی خوابی کمک کند
۱- حذف نوشیدنی های کافئین دار نظیر قهوه و چای از رژیم غذایی و محدود کردن مصرف به ابتدای صبح و یا ابتدای بعد از ظهر
۲- اجتناب از نوشیدن مایعات فراوان و خوردن غذای سنگین قبل از رفتن به بستر
۳- رعایت برنامه زمانی منظم برای رفتن به بستر و بیدار شدن از خواب
۴- اجتناب از فعالیت بدنی سنگین قبل از رفتن به بستر، در عوض به مدت ۱۵ دقیقه دوش اب گرم و یا نوشیدن شیر و عسل قبل از خواب .
۵- اگر دچار گرفتگی ساق پا میشوید ، پای خود را به دیوار فشار دهید .مصرف کلسیم کافی نیز میتواند به رفع گرفتگی کمک کند.
● برای کاهش مشکلات خواب که به علل مختلف مثل سو هاضمه ,سوزش سر دل, فشار رحم و ..ایجاد می شود به نکات زیر توجه کنید:
یک دوش آب گرم قبل از خواب بگیرید
قبل از خواب شیر گرم و یامخلوط آب گرم با آب لیموی تازه بنوشید
نور و صدای اضافی را حذف کنید
طی ۲ ساعت قبل از خواب غذای سنگین نخورید
ورزشهایی مثل نفس کشیدن عمیق را تجربه کنید
به پهلوی چپ خوابیده و از بالشهای متعدد در قسمتهای حساس بدن استفاده کنید
از ماساژ قسمتهای مختلف بدن بهره ببرید
از خوردن محصولات کافئین دار خوداری کنید
کتابهای دوست داشتنی خود را بخوانید
اصلا از داروی خواب استفاده نکنید.
● عواملی که باعث کم خوابی می شوند
- گرفتگی و درد عضلات در خواب شب
- افزایش ضربان قلب و تنفس کوتاه و سریع
- افزایش دفع ادرار
- جنین بسیار فعال در رحم که به مثانه و سایر نقاط حساس مادر محکم لگد می زند
- سختی تکان خوردن و جابجا شدن در رختخواب به دلیل بزرگی شکم مادر
- احساس درد در قسمت پشت بدن بخصوص کمر
- دیدن خواب بیشتر از حد معمول
- دیدن خواب های آشفته
- عصبی و نگران بودن مادر در مورد نحوه زایمان
- نگرانی مادر در مورد سلامتی نوزاد خود
● مشکل های جسمی که در دوران بارداری، خواب را مختل می کنند نیز عبارت هستند از:
۱- نیاز مکرر به ادرار کردن:
کلیه ها در دوران بارداری برای تصفیه حجم خون اضافی(۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش نسبت به پیش از بارداری) شدیدتر کار می کنند و این فرآیند، تصفیه ادرار بیشتری ایجاد می کند. همچنین جنین در حال رشد است و رحم بزرگ تر می شود و در نتیجه فشار بیشتری از بیرون روی مثانه وارد می شود. این تغییرها باعث می شود که مجبور شوید در روز و شب بیشتر به توالت بروید.
۲- افزایش سرعت ضربان قلب:
ضربان قلب شما حین بارداری افزایش می یابد و از آن جایی که بیشتر خون شما به سمت رحم می رود، قلب شما باید سخت تر کار کند تا خون را به بقیه بدن برساند.
۳- تنگی نفس:
در ابتدا، تنفس شما ممکن است تحت تاثیر افزایش هورمون های بارداری قرار گیرد، که باعث می شوند تنفس عمیق تر شود. این وضعیت ممکن است این احساس را در شما ایجاد کند که برای تنفس هوا دارید تلاش بیشتری می کنید. در ادامه بارداری با بزرگ شدن رحم که فضای بیشتری در لگن و شکم را به خود اختصاص می دهد و بر دیافراگم (پرده ای عضلانی میان ریه ها و اندام های شکم) فشار می آورد، ممکن است احساس کنید تنفس برای تان مشکل تر شده است.
۴- گرفتگی عضله های ساق پا و کمردرد:
درد در ساق پا و کمر تا حدی ناشی از وزن اضافی جنین و رحم است. بدن شما در طول بارداری، هورمونی به نام ریلکسین تولید می کند که شما را آماده زایمان می کند. یکی از آثار این هورمون آن است که رباط ها را در سراسر بدن شل تر می کند و به این ترتیب، پایداری بدن شما کاهش می یابد و آسیب پذیری بیشتری نسبت به صدمه ها، مخصوصا در کمرتان پیدا می کنید.
۵- سوزش سردل و یبوست:
بسیاری از زنان باردار دچار سوزش سر دل می شوند که ناشی از بازگشت محتویات معده به درون مری است. فعالیت همه دستگاه گوارش در طول بارداری کند می شود، غذا مدت بیشتری در معده و روده باقی می ماند. هم سوزش سردل و هم یبوست ممکن است در ادامه بارداری بدتر شود، زیرا بزرگ تر شدن رحم بر معده و روده بزرگ فشار می آورد.
استرس هم ممکن است خواب را مختل کند. ممکن است در مورد سلامت جنین تان هم نگران باشید و در مورد توانایی تان به عنوان والد اضطراب داشته باشید و این شما را در طول یک شب بیدار نگه دارد.
عوامل بسیاری چه جسمی و چه عاطفی ممکن است در دوران بارداری خواب شما را به هم بزند.
اما داشتن خواب کافی در این دوران اهمیت دارد.
● عمل به این توصیهها به برطرف کردن بیخوابی شما در دوران بارداری کمک میکند:
یک وضعیت راحت و – شاید جدید- برای خوابیدن بیابید.
پیش از رفتن به بستر با ماساژ یا حمام گرم به خود آرامش بدهید.
هوای اتاق خود را خنک و مطبوع نگهدارید، و برای آرامش موسیقی یا صداهای طبیعی پخش کنید.
قبل از خواب از تکنیکهای آرامشبخشی عضلانی (relaxation) استفاده کنید.
هر روز مقداری ورزش کنید. در مورد مقدار ورزشی که برای شما مجاز است، با دکترتان مشورت کنید.
اگر در به خواب رفتن دچار اشکال هستید، از تختخواب بیرون بیایید و غذای مختصری بخورید یا کتاب بخوانید، سپس هنگامی که خوابآلود شدید، دوباره به بستر برگردید.
● چگونه می توانم خواب راحتی داشته باشم؟
سعی می کنم به ترتیب راههای مقابله با هر یک از مشکلات بالا را برایتان بازگو کنم.
* اگر در خواب، دچار گرفتگی عضلات شدید، پاهای خود را محکم به دیوار فشار دهید یا اینکه روی آن پای خود که دچار گرفتگی عضلات شده، بایستید. انجام این کارها باعث کاهش درد عضلات پا می شود. کمبود کلسیم، گرفتگی عضلات را بدتر می کند. بنابراین بایستی با مصرف منابع غنی از کلسیم ، از کمبود آن در بدن جلوگیری کنید.
* نبض تند و تنفس کوتاه و سریع به دلیل افزایش حجم خون مادر است. اگر دچار کم خونی باشید، قلب برای رساندن اکسیژن کافی به خون بیشتر کار می کند، بنابراین وضعیت بدتر می شود. با پزشک خود در مورد مصرف مکمل آهن مشورت کنید، زیرا مصرف مکمل آهن ممکن است تا حدودی این مشکل را بهبود بخشد.
* بهترین حالت خوابیدن در موقع بارداری این است که به پهلو دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید. در این وضعیت، قلب راحت تر کار می کند، زیرا سنگینی بچه به سیاهرگ هایی که خون را به قلب برمی گردانند، فشاری وارد نمی کند. همچنین دراز کشیدن به پهلو باعث کاهش درد پشت و کمر می شود.
اگر خوابتان نمی برد خود را به انجام کاری مشغول کنید.کتاب بخوانید، موسیقی گوش دهید، بافتنی ببافید، خیاطی کنید، با اینترنت خود را مشغول کنید، نامه بنویسید، تلویزیون مشاهده کنید، دوش بگیرید، بعضی کارهای سبک خانه را انجام دهید یا آرایش کنید.
* اگر هنگام استراحت کردن دچار درد کمر می شوید، از بالش های بزرگ استفاده کنید تا احساس راحتی بیشتری کنید. مثلاً یک بالش را زیر شکم، یکی را بین پاهایتان، یک بالش سفت را در پشت بدن و بالشی بزرگ را زیر سرتان قرار دهید.
* با بزرگ شدن تدریجی جنین، به مثانه مادر فشار بیشتری وارد می شود. بنابراین دفع ادرار حتی هنگام خواب شبانه نیز افزایش می یابد. برای کاهش دفع ادرار به شما مادر گرامی توصیه می کنیم:
- هنگام عصر و شب، آب و مایعات زیادی ننوشید .
- موقع خواب نوشیدنی های حاوی کافئین مثل چای ، قهوه ، نوشابه های سیاه را مصرف نکنید، زیرا کافئین با تاثیر بر کلیه ها دفع ادرار را افزایش می دهد و نیز اعصاب را تحریک می کنند.
- به جای خوابیدن به پشت، به پهلو بخوابید.
- اگر موقع دفع ادرار، احساس سوزش و درد کردید، ممکن است به عفونت مثانه مبتلا باشید، بنابراین با مراجعه به پزشک یک آزمایش ادرار بدهید.
* با بزرگ شدن شکم، چرخیدن و جابجا شدن در رختخواب بسیار مشکل می شود. اگر این موضوع واقعاً شما را اذیت می کند، می توانید از صفحه گردان استفاده کنید. این صفحه دو لایه است و دو کناره کاملاً صاف و صیقلی دارد که به دلیل کاهش اصطکاک جابجایی شما آنان می سازد ( البته ممکن است چنین وسیله ای در ایران وجد نداشته شد).
* دیدن خواب های آشفته به وضعیت روحی مادر آسیب می رساند. بسیاری از زنان در هنگام بارداری، بیشتر از سایر مواقع کابوس می بینند.
بارداری موقعیتی متفاوت با سایر مواقع است و باعث ایجاد موضوعات بیشتری برای ضمیر ناخود آگاه فرد می شود. اگر خانم باردار در چنین حالتی، خواب های خود را برای کسی تعریف کند، کمتر تحت تاثیر آن قرار می گیرد و کمتر خواهد ترسید.
* اگر از درد زایمان می ترسید، بهتر است با پزشک خود یا یک ماما در مورد نحوه زایمان مشورت کنید تا آنها با تشریح مراحل آن و ارائه ورزشی مناسب برای زایمان راحت تر، از نگرانی شما بکاهند.
بیشتر خانم ها قبل از زایمان، خیلی نگران سلامتی خود و فرزندشان هستند، ولی بعد فارغ شدن متوجه خواهند شد که این نگرانی بی مورد بوده و نوزادشان کاملاً سالم و طبیعی است.
خواب طولانی در سه ماهه اول بارداری امری طبیعی است زیرا در این دوران بدن احساس خستگی بیشتر دارد ، تا زمانی که به شی جدیدی که در حال رشد است عادت کند. در این زمان جفت شکل می گیرد و بدن خون بیشتری تولید می کند و قلب با سرعت بیشتری عمل پمپ را انجام می دهد. اما در ماه های بعدی خوابیدن و فرم خواب دچار ایراد می شود و خانم باردار نمی تواند خواب کافی و بدون وقفه ای در شب داشته باشد.
مهم ترین دلیل نداشتن خواب کافی در این دوران افزایش اندازه جنین می باشد که وضعیت و فرم مادر را برای خوابیدن دچار مشکل می کند. برای مثال اگر فرد عادت به خوابیدن به پشت یا شکم داشته ، مدتها زمان لازم دارد تا به وضعیت جدید و خوابیدن به پهلو عادت کند. بعلاوه جابه جا شدن و تغییر وضعیت در بستر نیز سخت تر می شود.
بسیاری از زنان باردار مدعی هستند که خواب آنها واضح تر و پویاتر از قبل می شود و حتی دچار کابوس نیز می شوند.شاید استرس های این دوران کیفیت خواب را اینگونه تحت تاثیر قرار می دهد. نگرانی بابت سلامت جنین، کیفیت زایمان و توانایی مادر شدن و .. ذهن را به گونه ای درگیر می کند که خواب را از مادر ساقط خواهد کرد.
● بهترین وضعیت خواب در حاملگی
از همان ابتدای بارداری به خود عادت دهید که به پهلو دراز بکشید. خوابیدن به پهلو با زانوان خمیده ، بهترین و راحت ترین وضعیت خواب در این دوران می باشد. این وضعیت حتی کار قلب را نیز آسان تر می کند زیرا فشار جنین را از روی بزرگ سیاهرگ برداشته و خون اندام ها راحت تر به قلب بر می گردد.
بعضی از پزشکان معتقدند که زنان باردار باید به پهلوی چپ بخوابند. زیرا کبد در طرف راست بدن قرار دارد و خوابیدن به پهلوی چپ ، فشار ناشی از رحم را از روی این ارگان بزرگ برمی دارد. خوابیدن به پهلوی چپ جریان خون را به قلب ارتقا می بخشد و خون بیشتری به جنین، رحم و کلیه ها راه می یابد و فشار از کمر برداشته می شود. اما راجع به چرخش خود در هنگام خواب نباید نگران بود.
تغییر وضعیت در شب امری اجتناب ناپذیر و کنترل نشده است. اغلب در سه ماهه سوم بارداری خوابیدن به پشت اصلا امکان پذیر نخواهد شد زیرا حالت راحتی نیست. اما اگر به پشت بخوابید فشار ناشی از جنین به بزرگ سیاهرگ اعمال شده و با ایجاد ناراحتی از خواب بیدار می شوید. اگر علی رغم این مسئله باز هم ممکن است به پشت دراز بکشید از پزشک خود راجع به تغییر دادن این وضعیت سوال کنید. شاید استفاده از بالش به شما کمک کند که وضعیت خواب را اصلاح نموده و خواب بهتری را تجربه کنید.
با توجه به تغییر کیفیت خواب در دوران بارداری زن باردار مجاز به استفاده از داروهای غیر تجویزی و یا گیاهان دارویی برای بهبود کیفیت خواب در این دوران نیستید. ولی رعایت موارد زیر می تواند در کاهش بی خوابی کمک کند
۱- حذف نوشیدنی های کافئین دار نظیر قهوه و چای از رژیم غذایی و محدود کردن مصرف به ابتدای صبح و یا ابتدای بعد از ظهر
۲- اجتناب از نوشیدن مایعات فراوان و خوردن غذای سنگین قبل از رفتن به بستر
۳- رعایت برنامه زمانی منظم برای رفتن به بستر و بیدار شدن از خواب
۴- اجتناب از فعالیت بدنی سنگین قبل از رفتن به بستر، در عوض به مدت ۱۵ دقیقه دوش اب گرم و یا نوشیدن شیر و عسل قبل از خواب .
۵- اگر دچار گرفتگی ساق پا میشوید ، پای خود را به دیوار فشار دهید .مصرف کلسیم کافی نیز میتواند به رفع گرفتگی کمک کند.
● برای کاهش مشکلات خواب که به علل مختلف مثل سو هاضمه ,سوزش سر دل, فشار رحم و ..ایجاد می شود به نکات زیر توجه کنید:
یک دوش آب گرم قبل از خواب بگیرید
قبل از خواب شیر گرم و یامخلوط آب گرم با آب لیموی تازه بنوشید
نور و صدای اضافی را حذف کنید
طی ۲ ساعت قبل از خواب غذای سنگین نخورید
ورزشهایی مثل نفس کشیدن عمیق را تجربه کنید
به پهلوی چپ خوابیده و از بالشهای متعدد در قسمتهای حساس بدن استفاده کنید
از ماساژ قسمتهای مختلف بدن بهره ببرید
از خوردن محصولات کافئین دار خوداری کنید
کتابهای دوست داشتنی خود را بخوانید
اصلا از داروی خواب استفاده نکنید.
● عواملی که باعث کم خوابی می شوند
- گرفتگی و درد عضلات در خواب شب
- افزایش ضربان قلب و تنفس کوتاه و سریع
- افزایش دفع ادرار
- جنین بسیار فعال در رحم که به مثانه و سایر نقاط حساس مادر محکم لگد می زند
- سختی تکان خوردن و جابجا شدن در رختخواب به دلیل بزرگی شکم مادر
- احساس درد در قسمت پشت بدن بخصوص کمر
- دیدن خواب بیشتر از حد معمول
- دیدن خواب های آشفته
- عصبی و نگران بودن مادر در مورد نحوه زایمان
- نگرانی مادر در مورد سلامتی نوزاد خود
● مشکل های جسمی که در دوران بارداری، خواب را مختل می کنند نیز عبارت هستند از:
۱- نیاز بمکرر ه ادرار کردن:
کلیه ها در دوران بارداری برای تصفیه حجم خون اضافی(۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش نسبت به پیش از بارداری) شدیدتر کار می کنند و این فرآیند، تصفیه ادرار بیشتری ایجاد می کند. همچنین جنین در حال رشد است و رحم بزرگ تر می شود و در نتیجه فشار بیشتری از بیرون روی مثانه وارد می شود. این تغییرها باعث می شود که مجبور شوید در روز و شب بیشتر به توالت بروید.
۲- افزایش سرعت ضربان قلب:
ضربان قلب شما حین بارداری افزایش می یابد و از آن جایی که بیشتر خون شما به سمت رحم می رود، قلب شما باید سخت تر کار کند تا خون را به بقیه بدن برساند.
۳- تنگی نفس:
در ابتدا، تنفس شما ممکن است تحت تاثیر افزایش هورمون های بارداری قرار گیرد، که باعث می شوند تنفس عمیق تر شود. این وضعیت ممکن است این احساس را در شما ایجاد کند که برای تنفس هوا دارید تلاش بیشتری می کنید. در ادامه بارداری با بزرگ شدن رحم که فضای بیشتری در لگن و شکم را به خود اختصاص می دهد و بر دیافراگم (پرده ای عضلانی میان ریه ها و اندام های شکم) فشار می آورد، ممکن است احساس کنید تنفس برای تان مشکل تر شده است.
۴- گرفتگی عضله های ساق پا و کمردرد:
درد در ساق پا و کمر تا حدی ناشی از وزن اضافی جنین و رحم است. بدن شما در طول بارداری، هورمونی به نام ریلکسین تولید می کند که شما را آماده زایمان می کند. یکی از آثار این هورمون آن است که رباط ها را در سراسر بدن شل تر می کند و به این ترتیب، پایداری بدن شما کاهش می یابد و آسیب پذیری بیشتری نسبت به صدمه ها، مخصوصا در کمرتان پیدا می کنید.
۵- سوزش سردل و یبوست:
بسیاری از زنان باردار دچار سوزش سر دل می شوند که ناشی از بازگشت محتویات معده به درون مری است. فعالیت همه دستگاه گوارش در طول بارداری کند می شود، غذا مدت بیشتری در معده و روده باقی می ماند. هم سوزش سردل و هم یبوست ممکن است در ادامه بارداری بدتر شود، زیرا بزرگ تر شدن رحم بر معده و روده بزرگ فشار می آورد.
استرس هم ممکن است خواب را مختل کند. ممکن است در مورد سلامت جنین تان هم نگران باشید و در مورد توانایی تان به عنوان والد اضطراب داشته باشید و این شما را در طول یک شب بیدار نگه دارد.
عوامل بسیاری چه جسمی و چه عاطفی ممکن است در دوران بارداری خواب شما را به هم بزند.
اما داشتن خواب کافی در این دوران اهمیت دارد.
● عمل به این توصیهها به برطرف کردن بیخوابی شما در دوران بارداری کمک میکند:
یک وضعیت راحت و – شاید جدید- برای خوابیدن بیابید.
پیش از رفتن به بستر با ماساژ یا حمام گرم به خود آرامش بدهید.
هوای اتاق خود را خنک و مطبوع نگهدارید، و برای آرامش موسیقی یا صداهای طبیعی پخش کنید.
قبل از خواب از تکنیکهای آرامشبخشی عضلانی (relaxation) استفاده کنید.
هر روز مقداری ورزش کنید. در مورد مقدار ورزشی که برای شما مجاز است، با دکترتان مشورت کنید.
اگر در به خواب رفتن دچار اشکال هستید، از تختخواب بیرون بیایید و غذای مختصری بخورید یا کتاب بخوانید، سپس هنگامی که خوابآلود شدید، دوباره به بستر برگردید.
● چگونه می توانم خواب راحتی داشته باشم؟
سعی می کنم به ترتیب راههای مقابله با هر یک از مشکلات بالا را برایتان بازگو کنم.
* اگر در خواب، دچار گرفتگی عضلات شدید، پاهای خود را محکم به دیوار فشار دهید یا اینکه روی آن پای خود که دچار گرفتگی عضلات شده، بایستید. انجام این کارها باعث کاهش درد عضلات پا می شود. کمبود کلسیم، گرفتگی عضلات را بدتر می کند. بنابراین بایستی با مصرف منابع غنی از
کلسیم ، از کمبود آن در بدن جلوگیری کنید.
* نبض تند و تنفس کوتاه و سریع به دلیل افزایش حجم خون مادر است. اگر دچار
کم خونی باشید، قلب برای رساندن اکسیژن کافی به خون بیشتر کار می کند، بنابراین وضعیت بدتر می شود. با پزشک خود در مورد مصرف مکمل آهن مشورت کنید، زیرا مصرف مکمل آهن ممکن است تا حدودی این مشکل را بهبود بخشد.
* بهترین حالت خوابیدن در موقع بارداری این است که به پهلو دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید. در این وضعیت، قلب راحت تر کار می کند، زیرا سنگینی بچه به سیاهرگ هایی که خون را به قلب برمی گردانند، فشاری وارد نمی کند. همچنین دراز کشیدن به پهلو باعث کاهش درد پشت و کمر می شود.
اگر خوابتان نمی برد خود را به انجام کاری مشغول کنید.کتاب بخوانید، موسیقی گوش دهید، بافتنی ببافید، خیاطی کنید، با اینترنت خود را مشغول کنید، نامه بنویسید، تلویزیون مشاهده کنید، دوش بگیرید، بعضی کارهای سبک خانه را انجام دهید یا آرایش کنید.
* اگر هنگام استراحت کردن دچار درد کمر می شوید، از بالش های بزرگ استفاده کنید تا احساس راحتی بیشتری کنید. مثلاً یک بالش را زیر شکم، یکی را بین پاهایتان، یک بالش سفت را در پشت بدن و بالشی بزرگ را زیر سرتان قرار دهید.
* با بزرگ شدن تدریجی جنین، به مثانه مادر فشار بیشتری وارد می شود. بنابراین دفع ادرار حتی هنگام خواب شبانه نیز افزایش می یابد. برای کاهش دفع ادرار به شما مادر گرامی توصیه می کنیم:
- هنگام عصر و شب، آب و مایعات زیادی ننوشید .
- موقع خواب نوشیدنی های حاوی کافئین مثل چای ، قهوه ، نوشابه های سیاه را مصرف نکنید، زیرا کافئین با تاثیر بر کلیه ها دفع ادرار را افزایش می دهد و نیز اعصاب را تحریک می کنند.
- به جای خوابیدن به پشت، به پهلو بخوابید.
- اگر موقع دفع ادرار، احساس سوزش و درد کردید، ممکن است به عفونت مثانه مبتلا باشید، بنابراین با مراجعه به پزشک یک آزمایش ادرار بدهید.
* با بزرگ شدن شکم، چرخیدن و جابجا شدن در رختخواب بسیار مشکل می شود. اگر این موضوع واقعاً شما را اذیت می کند، می توانید از صفحه گردان استفاده کنید. این صفحه دو لایه است و دو کناره کاملاً صاف و صیقلی دارد که به دلیل کاهش اصطکاک جابجایی شما آنان می سازد ( البته ممکن است چنین وسیله ای در ایران وجد نداشته شد).
* دیدن خواب های آشفته به وضعیت روحی مادر آسیب می رساند. بسیاری از زنان در هنگام بارداری، بیشتر از سایر مواقع کابوس می بینند.
بارداری موقعیتی متفاوت با سایر مواقع است و باعث ایجاد موضوعات بیشتری برای ضمیر ناخود آگاه فرد می شود. اگر خانم باردار در چنین حالتی، خواب های خود را برای کسی تعریف کند، کمتر تحت تاثیر آن قرار می گیرد و کمتر خواهد ترسید.
* اگر از درد زایمان می ترسید، بهتر است با پزشک خود یا یک ماما در مورد نحوه زایمان مشورت کنید تا آنها با تشریح مراحل آن و ارائه ورزشی مناسب برای زایمان راحت تر، از نگرانی شما بکاهند.
بیشتر خانم ها قبل از زایمان، خیلی نگران سلامتی خود و فرزندشان هستند، ولی بعد فارغ شدن متوجه خواهند شد که این نگرانی بی مورد بوده و نوزادشان کاملاً سالم و طبیعی است.