تبیان، دستیار زندگی

مراحل خودسازى:

پسرم ، تو را به پرواى از خداوند سفارش مى كنم ،

و به ملازمت امر او، و آباد كردن دل خود به یاد او،

و چنگ زدن ، به ریسمانش ، و كدام ریسمان از ریسمانى كه میان تو و خداست ، محكم تر است ، اگر به آن چنگ زنى ؟

دلت را با موعظه زنده كن ،و با بى میلى ، به دنیا بمیران .

آن را با یقین قوى ساز، و با حكمت روشن كن ،

و با یاد مرگ فروتن و خوار گردان .

وادارش كن به فناى خویش (یا: فناى همه چیز) اقرار كند

او را بر فجایع دنیا بینایش كن ،

و از هجوم (سختى هاى ) روزگار، و زشتى دگرگونى شب ها و روزها بر حذر دار.

خبرهاى گذشتگان را به او عرضه كن ،

و آنچه را بر سر پیشینیان تو آمد به یادش آورد.

در شهرها و خانه ها و آثارشان بگذر،

پس نیك بنگر كه چه كردند، و از كجا رفتند، و در كجا فرود آمدند، و منزل گزیدند!

درمى یابى كه از میان دوستان رفتند و به سراى غربت در آمدند،

و گویى دیرى نپاید كه تو نیز چونان یكى از آنان خواهى شد.

پس منزلگاه (جاودانى ) خویش را نیكو ساز،

و آخرت خود را به دنیایت مفروش .

از آنچه نمى دانى سخن مگو

و از آن چه بر عهده ات نیست دم مزن .

از حركت در راهى كه بیم گمراهى در آن هست باز ایست كه خوددارى از كارى كه سبب سرگردانى و ضلالت است بهتر از افتادن در ورطه اى خطرناك است.

یكى دیگر از موارد تواضع و فروتنى حضرت این بود كه هر وقت‏وارد مجلس مى‏شد، هر جا كه جاى خالى بود مى‏نشست، مانند ماخودخواهان یا نادانان نبود كه دنبال صدر مجلس هستیم، و خیال‏مى‏كنیم كه باید بالا و بالاتر نشست. اصلا آن جا كه انسان والامى‏نشیند والا است نه آنكه انسان والا باید در جاى والا نشیند.

پیامبر آرام و آهسته سخن مى‏گفت و هیچ گاه فریاد نمى‏زد وصدا را بلند نمى‏كرد. و مجلس آن حضرت نیز از چنان آرامشى‏برخوردار بود كه عین ادب و تواضع است و كسى در مجلس پیامبربلند سخن نمى‏گفت «و اغضض من صوتك‏» و دستور هم همین بود كه‏كسى صدایش را بالاتر از صداى رسول الله نكند «لاترفعوا اصواتكم‏فوق صوت النبى‏» و چون خود حضرت آهسته و آرام سخن مى‏گفت لذامجلسش بسیار آرام و باوقار بود كه حتى صداى به هم زدن بال‏پرنده به گوش مى‏رسید

«لایقطع على احد كلامه‏» هرگز سخن كسى را قطع نمى‏كرد و تاشخصى مشغول سخن گفتن بود، به او خوب گوش مى‏داد و پس از تمام‏شدن سخنش آرام پاسخش را مى‏گفت. و چنان اصحابش را تربیت كرده‏بود كه هرگاه لب مباركش به سخن وا مى‏شد، تمام حاضران ساكت‏مى‏شده و سراپا گوش مى‏شدند «كان على رووسهم الطیر» و هرگاه‏سخن حضرت تمام مى‏شد بدون آنكه سخنانشان با هم تزاحم كند، با هریك به نوبت‏حرف مى‏زد.

آن قدر حضرت متواضع و فروتن بود كه متن روایت او را«خاضع الطرف‏» مى‏نامد یعنى به زمین نگاه مى‏كرد و سر را كمتربالا مى‏برد، این چنین با وقار و متین... با ادب و فروتن. چنان‏در برابر خالقش خاضع و خاشع بود كه بیشتر سرفرود مى‏آورد و كمترسر را بلند مى‏كرد چه پیوسته خدا را حاضر و ناظر مى‏دید و لحظه‏اى‏بلكه كمتر از لحظه‏اى هم از یاد و ذكر خدا غافل نبود.

خطبه‌ای که به عبّاس بن علی نسبت داده می‌شود هنگامی که در مکّه بنی‌امیّه اراده قتل حسین بن علی را در سر دارند نشانه‌هایی از کمال او را دارد در آنچه از علی ابن ابی‌طالب به ارث برده است.

به بخش‌هایی از ترجمه این خطبه نظر می‌افکنیم تا در صحنه‌ای دیگر از کلام عبّاس بن علی او

را بیشتر بشناسیم:

حمد خدایی را سزاست که این کعبه را به قدوم پدر او (یعنی امام حسین علیه السلام) شرافت داد. خدایی که دیروز (اینجا) برای او بیت بود و امروز (به یمن قدوم پدر حسین بن علی) قبله گردیده است.
ای کافران فاجر و فاسق آیا ادامه امر حج را برای امام پاکان و نیکان مانع می‌شوید؟
چه کسی سزاوراتر از او به خانه کعبه است؟ چه کسی از او به کعبه نزدیک‌تر است؟
اگر حکمت پروردگار آشکار نمی‌شد و اسرار بلند مرتبه خداوند هویدا نمی‌گشت و این کعبه برای امتحان مردم نبود هر آینه قبل از آنکه امام به طواف بیاید کعبه به سوی امام پرواز می‌کرد. به تحقیق مردم استلام حجر الاسود می‌کنند ولی حجر الاسود دست امام را استلام می‌نماید.
اگر مشیت و خواست و اراده مولای من «حسین بن علی» از مشیت خدای رحمان سرچشمه نمی‌گرفت و به آن تعلق نداشت هر آینه مانند باز شکاری غضبناک که بر گنجشک‌های در حال پرواز هجوم می‌آورد بر شما حمله می‌بردم.
آیا قومی را می‌ترسانید که آنها در کودکی مرگ را به بازی می‌گیرند. پس چگونه خواهد بود در بزرگی؟ و به جای حیوانات جان خود و عزیزترین کسانم را در برابر او فدا می‌کردم.
نگاه کنید آن هم با دقت نگاه کنید از کسی پیروی می‌کنید که شارب الخمر است؟ یا کسی که صاحب حوض و کوثر است؟
از کسی پیروی می‌کنید که در خانه او آواز‌خوان‌های مست حضور دارند و یا از کسی که در بیت  او وحی و قرآن است؟ از کسی که در خانه او هوسرانی و آلات لهو و لعب و پلیدی است و یا از کسی که در خانه او پاکی و نشانه‌های خداست؟ شما را چه می‌شود؟
و شما در گمراهی و انحرافی واقع شدید که قریش در آن قرار داشتند آن‌ها کشتن رسول خدا مرادشان بود و شما کشتن فرزند دختر پیامبرتان را اراده نموده‌اید تا زمانی که امیر المؤمنین علی زنده بود کشتن رسول خدا برای ایشان ممکن نبود. چگونه برای شما کشتن ابی‌عبدالله امکان‌پذیر است مادامی که من زنده هستم.
بیایید تا شما را به راه کشتن (امام حسین) آگاه کنم. به کشتن من مبادرت ورزیده و اقدام کنید گردن مرا بزنید تا مراد شما حاصل گردد.
خداوند شما را به مقصودی که برای آن دور هم جمع شدید نرساند و عمر‌های شما را کوتاه و اولادتان را پراکنده سازد و شما و اجدادتان را لعنت کند.
برگرفته از :http://4raah.blogspot.com/2009/08/blog-post_04.html

مراقبت بر وقت عبادت

عبد الرحمن سُلـّمی در مدینه معلم قرآن بود و به کودکان قرآن می‌آموخت. امام حسین (علیه السلام) یکی از فرزندان خویش را پیش او فرستاد تا قرآن بیاموزد.

معلم، قرائت سوره حمد را به کودک آموخت. هنگامی که کودک به نزد سید الشهدا(علیه السلام) آمد و سوره حمد را که آموخته بود، برای پدر قرائت نمود، امام (علیه السلام) معلم را احضار کرد و دستور داد تا در حضور جمعیت، هزار دینار (سکه طلا) و هزار حُـلـّه (پارچه گرانبها) به عنوان جایزه به او دادند. اما امام حسین (علیه السلام) به این دو جایزه کلان اکتفا نکرد و آنگونه که نقل گردیده است، دستور داد تا دهان معلم را پر از درّ و جواهر کردند.

بدین سان سید الشهدا(علیه السلام) خواست تا به مردم بیاموزد این دهان و زبانی که تعلیم قرآن نموده است، سزاوار آنست که پر از در و جواهر گردد. به هر حال، این سه رقم جایزه گرانبهای امام حسین (علیه السلام) به معلم قرآن برای تعلیم یک سوره حمد، در مدینه مورد توجه همگان قرار گرفت. مردم تعجب کنان می‌پرسیدند: آیا تعلیم یک سوره حمد، این همه جایزه دارد؟

امام حسین (علیه السلام) در پاسخ این ابهام، کلامی فرموده است که اهمیت و ارزش آن برای معلمین قرآن از آن سه جایزه به مراتب بیشتر است. امام (علیه السلام) فرمود:

"این چیزی که من به او دادم کجا و آن چیزی که او به طفل من عطا کرده کجا؟"

آن حضرت از کار معلم تعبیر به "عطا" فرموده و بخشش خویش را در کنار آن عطا، مساله غیر قابل ارزشی به حساب آورده است.

آری! اگر چه خانه سید الشهدا(علیه السلام) خود "بیت القرآن" است و آن حضرت بهتر از هر کس دیگر می‌توانست به فرزند خویش قرآن بیاموزد، ولی با این عمل خواست تا کار تعلیم قرآن کریم را ترویج کند و برای معلم قرآن، ارزش و احترام قائل شود تا هم خود معلم به ارزش کار خویش پی ببرد و هم مردم برای او ارزش و احترام بیشتر قائل شوند. لذا این عمل سید الشهدا(علیه السلام) ترویج مؤسسات آموزش قرآن کریم و تکریم و بزرگداشت معلمین قرآن است.


«برگرفته از جزوه : "حسین راهنمای بشر، حق پرستان را پدر"، تألیف: آیت الله سید محمد ضیاء آبادی»

حضرت علی _علیه السلام_ در نهج البلاغه می فرمایند:
ارزش پشیمانی و زشتی غرورزدگی
گناهی که تو را پشیمان کند بهتر از کار نیکی است که تو را به خود پسندی وا دارد.
نهج البلاغه حکمت 46

نهج البلاغه حکمت 30
ارزش ها و آداب معاشرت با مردم
به فرزندش امام حسن (ع) فرمود:پسرم! چهار چیز از من یادبگیر(در خوبی ها) و چهار چیز به خاطر بسپار(هشدارها) که تا به آنها عمل میکنی زیان نبینی:
الف:خوبی ها
1-همانا ارزشمند تریت بی نیازی عقل است 2-و بزرگ ترین فقر بی خردی است 3- و ترسناک ترین تنهایی خود پسندی است 4- و گرامی ترن ارزش خانوادگی اخلاق نیکوست
ب: هشدارها
1-پسرم از دوستی با احمق بپرهز چرا که می خواهد به تو نفعی رساند اما دچار زیانت می کند.
2-از دوستی با بخیل بپرهیز زیرا آنچه را که سخت به آن نیاز داری از تو دریغ می دارد .
3-از دوری با بدکار بپرهیز که با اندک بهایی تو را میفروشد.
4-و از دوستی با دروغگو بپرهیز که او به سراب ماند دو را به تو نزدیک و نزدیک را دور می نمایاند.
نهج البلاغه حکمت 38