تبیان، دستیار زندگی

امنيت نامه های الکترونيکی
اينترنت چالش های جديدی را در عرصه ارتباطات ايجاد کرده است. کاربران اينترنت با استفاده از روش های متفاوت ،امکان ارتباط با يکديگر را بدست آورده اند .اينترنت زير ساخت مناسب برای ارتباطات نوين را فراهم و زمينه ای مساعد و مطلوب بمنظور بهره برداری از سرويس های ارتباطی  توسط کاربران فراهم شده است .  بدون شک ، پست الکترونيکی در اين زمينه دارای جايگاهی خاص است .
پست الکترونيکی،  يکی از قديمی ترين و پرکاربردترين سرويس موجود در اينترنت است .  شهروندان اينترنت، روزانه ميليون ها نامه الکترونيکی را برای يکديگر ارسال می دارند. ارسال و دريافت  نامه الکترونيکی، روش های سنتی ارسال اطلاعات ( نامه های دستی ) را بشدت دستخوش تحول نموده و حتی در برخی از کشورها ،اغلب مردم تمايل به استفاده از نامه الکترونيکی در مقابل تماس تلفتی با همکاران و خويشاوندان خود دارند . در اين مقاله قصد نداريم به بررسی مزايای سيستم پست الکترونيکی اشاره نمائيم. در صورتيکه بپذيريم که سيستم پست الکترونيکی عرصه جديدی را در ارتباطات افراد ساکن در کره زمين ايجاد کرده است، می بايست بگونه ای حرکت نمائيم که از آسيب های احتمالی تکنولوژی فوق نيز در امان باشيم .
طی ساليان اخير، بدفعات شنيده ايم که شبکه های کامپيوتری از طريق يک نامه الکترونيکی آلوده و دچار مشکل و تخريب اطلاعاتی  شده اند. صرفنظر از وجود نواقص امنيتی در برخی از محصولات نرم افزاری که در جای خود توليد کنندگان اين نوع نرم افزارها بمنظور استمرار حضور موفقيت آميز خود در عرصه بازار رقابتی موجود، می بايست مشکلات و حفره های امنيتی محصولات خود را برطرف نمايند ، ما نيز بعنوان استفاده کنندگان از اين نوع نرم افزارها در سطوح متفاوت ، لازم است با ايجاد يک سيستم موثر پيشگيرانه ضريب بروز و گسترش اين نوع حوادث را به حداقل مقدار خود برسانيم . عدم وجود سيستمی مناسب جهت مقابله با اين نوع حوادث ، می تواند مسائلی بزرگ را در يک سازمان بدنبال داشته که گرچه ممکن است توليدکننده نرم افزار در اين زمينه مقصر باشد ولی سهل انگاری و عدم توجه به ايجاد يک سيستم امنيتی مناسب ، توسط استفاده کنندگان مزيد بر علت خواهد بود ( دقيقا" مشابه عدم بستن کمربند ايمنی توسط سرنشين يک خودرو با نواقص امنيتی ) . در اين مقاله ، به بررسی روش های پيشگيری از تخريب  اطلاعات در شبکه های کامپيوتری از طريق پست الکترونيکی پرداخته و با ارائه راهکارهای مناسب ، يک سيستم حفاظتی مطلوب پيشنهاد می گردد . در اين راستا ، عمدتا" بر روی برنامه سرويس گيرنده پست الکترونيکی ماکروسافت (Outlook) متمرکز خواهيم شد( بدليل نقش بارز و مشهود اين نوع از برنامه ها در جملات اينترنتی اخير) .
سيل ناگهانی حملات اينترنتی مبتنی بر کدهای مخرب،  با ظهور کرم ILOVEYOU  ، وارد عرصه جديدی شده است . سيتسم های مدرن پست الکترونيکی بمنظور مقابله با اين نوع از تهديدات ، تدابير لازم را در جهت ايجاد يک حفاظ امنيتی مناسب برای  مقابله با عرضه و توزيع کدهای مخرب آغاز نموده اند .برنامه های سرويس گيرنده پست الکترونيکی متعلق به شرکت ماکروسافت ، هدفی جذاب برای اغلب نويسندگان کدهای مخرب می باشند . شايد يکی از دلايل آن ،  گستردگی و مدل برنامه نويسی خاص  بکارگرفته شده در آنان باشد . تاکنون  کدهای مخرب فراوانی ، محصولات ماکروسافت را هدف قرار داده اند . عملکرد قدرتمند سه نوع ويروس ( و يا کرم ) در زمينه تخريب اطلاعات از طريق اينترنت ، شرکت ماکروسافت را وادار به اتخاذ  تصميمات امنيتی خاص در اينگونه موارد نمود . اين ويروس ها عبارتند از

• ويروس Melissa  ، هدف خود را بر اساس  يک فايل ضميمه Word مورد حمله ويرانگر قرار می دهد . بمحض باز نمودن فايل ضميمه ،  کد مخرب بصورت اتوماتيک فعال می گردد .

ويروس BubbleBoy ، همزمان با مشاهده ( پيش نمايش ) يک پيام ، اجراء می گردد . در اين رابطه ضرورتی به باز نمودن فايل ضميمه بمنظور فعال شدن و اجرای کدهای مخرب وجود ندارد . در  ويروس فوق ، کدهای نوشته شده  در بدنه نامه الکترونيکی قرار می گيرند . بدين ترتيب، بمحض نمايش پيام توسط برنامه مربوطه ، زمينه اجرای کدهای مخرب فراهم می گردد .

• کرم ILOVEYOU  از لحاظ مفهومی شباهت زيادی با ويروس Mellisa داشته و بصورت  يک فايل ضميمه همراه يک نامه الکترونيکی جابجا می گردد . در اين مورد خاص،  فايل ضميمه خود را بشکل يک سند Word تبديل نکرده و در مقابل فايل ضميمه از نوع يک اسکريپت ويژوال بيسيک (vbs . ) بوده و بمحض فعال شدن، توسط ميزبان اسکريپت ويندوز (Windows Scripting Host :WSH) تفسير و اجراء می گردد .

پيشگيری ها
در اين بخش به ارائه پيشنهادات لازم در خصوص پيشگيری از حملات اطلاعاتی مبتنی بر سرويس گيرندگان پست الکترونيکی خواهيم پرداخت.رعايت موارديکه در ادامه بيان می گردد، بمنزله حذف کامل تهاجمات اطلاعاتی از اين نوع نبوده بلکه زمينه تحقق اين نوع حوادث را کاهش خواهد داد . پيشگيری اول  : Patch های برنامه پست الکترونيکی ماکروسافت
بدنبال ظهور کرم ILOVEYOU  و ساير وقايع امنيتی در رابطه با امنيت کامپيوترها در شبکه اينترنت،  شرکت ماکروسافت يک Patch امنيتی برای برنامه های outlook 98  و outlook 2000 عرضه نموده است . Patch فوق، با ايجاد محدوديت در رابطه با  برخی از انواع فايل های ضميمه ، زمينه اجرای کدهای مخرب را حذف می نمايد . با توجه به احتمال وجود کدهای مخرب در فايل های ضميمه  و ميزان مخرب بودن آنان،  تقسيمات خاصی توسط ماکروسافت انجام گرفته است .فايل های ضميمه ای که دارای بيشترين احتمال تهديد برای سيستم های کامپيوتری می باشند ،  سطح يک و فايل هائی با احتمال تخريب اطلاعاتی کمتر  سطح دو ، ناميده شده اند. نحوه برخورد برنامه های سرويس گيرنده پست الکترونيکی با هر يک از سطوح فوق متفاوت است . اين نوع برنامه ها ، امکان اجرای کدهای موجود در فايل های ضميمه از نوع سطح يک را بلاک می نمايند. جدول زير انواع فايل ها ی موجود در سطح يک را نشان می دهد .

Patch فوق،  در رابطه با ضمائمی که با نام سطح دو( مثلا" فايل هائی از نوع zip )  ، شناخته می شوند از رويکردی ديگر استفاده می نمايد . اين نوع ضمائم بلاک نمی گردند ولی لازم است که کاربر قبل از اجراء آنان را بر روی کامپيوتر خود ذخيره نمايد . بدين ترتيب در روند اجراء يک توقف ناخواسته بوجود آمده و زمينه فعال شدن ناگهانی آنان بدليل سهل انگاری ، حذف می گردد. در رابطه با اين نوع از فايل ها ، پيامی مشابه زير ارائه می گردد .

 فايل هائی بصورت پيش فرض درسطح دو ،  وجود نداشته و مديرسيستم می تواند فايل هائی با نوع خاص را اضافه نمايد (در رابطه با فايل های سطح يک نيز امکان حذف و يا افزودن فايل هائی وجود دارد ) . در زمان تغيير نوع فايل های سطح يک و دو، می بايست به دو نکته مهم توجه گردد : عمليات فوق،  صرفا" برای کاربرانی که به سرويس دهنده پست الکترونيکی Exchange متصل هستند امکان پذير بوده و کاربرانی که از فايل ها ی pst . برای ذخيره سازی پيام های الکترونيکی خود استفاده می نمايند را شامل نمی شود. قابليت تغيير تعاريف ارائه شده سطح يک و دو،  می تواند بعنوان يک رويکرد مضاعف در رابطه با سياست های امنيتی محلی، مورد استفاده قرار گيرد . مثلا" می توان با استفاده از ويژگی فوق،  فايل های با انشعاب doc . ( فايل های word) را به ليست فايل های سطح يک اضافه کرد. برای انجام تغييرات مورد نظر در نوع فايل ضميمه تعريف شده در سطح يک ، می بايست مراحل زير را دنبال نمود :

• برنامه Regedit.exe را اجراء نمائيد .

کليد HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Policies\Microsoft\Security key را انتخاب نمائيد . ( در صورتيکه کليد فوق وجود ندارد می بايست آن را ايجاد کرد ) .

از طريق منوی Edit  دستور New  و در ادامه String Value انتخاب گردد .

نام جديد را Level1AttachmentAdd  منظور نمائيد.

گزينه new Level1AttachmentAdd value را انتخاب و دکمه Enter را فعال نمائيد .

• يک رشته شامل انشعاب فايل های مورد نظر را که قصد اضافه کردن آنها را داريم ، وارد نمائيد ( هر يک از انشعاب فايل ها توسط  ";" از يکديگر تفکيک می گردند )

در زمان بازنمودن فايل های ضميمه ای که از نوع سطح يک و يا دو نمی باشند( فايل های آفيس نظير  Word ,Powerpoint بجزء فايل های مربوط به Access  )  ، پيامی مطابق شکل زير ارائه و کاربران دارای حق انتخاب بمنظور فعال نمودن ( مشاهده ) فايل ضميمه و يا ذخيره آن بر روی کامپيوتر را دارند . پيشنهاد می گردد که در چنين مواردی فايل ذخيره و پس از اطمينان از عدم وجود کدهای مخرب ، فعال و مشاهده گردد . در اين رابطه می توان از ابزارهای موجود استفاده کرد .

Patch فوق، همچنين امکان دستيابی به دفترچه آدرس Outlook را از طريق مدل شی گراء Outlook و  CDO)Collaborative Data Objects)   ، توسط کدهای برنامه نويسی کنترل  می نمايد .بدين ترتيب، پيشگيری لازم در مقابل کدهای مخربی که بصورت خودکار و تکراری اقدام به تکثير نسخه هائی از خود  برای ليست افراد موجود در دفترچه آدرس می نمايند ، انجام خواهد يافت . Patch فوق، صرفا" برای نسخه  های Outlook 98 و outlook 2000 ارائه شده است ( برای نسخه های قبلی و يا Outlook Express  نسخه مشابهی ارائه نشده است ) .