تبیان، دستیار زندگی

فارسی من كتان است. در بلوچستان به زبان محلی به من «آلسی» گویند. عربی من فارق و ملسج است، ولی اعراب بیشتر به من كتان با تشدیدتا می‏گویند، از الیاف من مانند الیاف كنف پارچه‏ای می‏بافند كه به پارچه‏ای كتانی معروف است، و بهترین پوشاك تابستانی است، زیرا به تن نمی‏چسبد و رطوبت و عرق بدن را جذب می‏كند. مخصوصا نو و نشسته آن. پوشیدن لباس كتانی برای لاغر شدن و همچنین درمان امراض جلدی سودمند می‏باشد. بخور الیاف گیاه من دماغ را باز می‏كند و برای زكام مفید است. پاشیدن گرد سوخته آن خون و چرك جراحات را جمع می‏كند، مخصوصا اگر جوف زخم را از پارچه كتانی پر نمایند. برای زخم بندی پارچه‏های كتانی بهتر از پارچه‏های پنبه‏ای و پشمی است، و به همین جهت توصیه می‏شود كه باند و گاز با آن تهیه نمایند. برگ من به صورت سرنیزه و گلهای من خوشه‏ای به رنگهای زرد، آبی و سفید است، و گل من صبح زود باز می‏شود و بعدازظهر بسته می‏شود، بوییدن گل من مفرح و مقوی قلب می‏باشد. من انواع و اقسام زیادی دارم، كتان معمولی گلش سفید و كتان زینتی گلش قرمز است، من در اكثر نقاط ایران كشت می‏شوم، و زادگاه اولیه من قفقاز و كناره‏های بحر خزر می‏باشد. تخم كتان من دانه‏های میوه كتان هستم، به من بزرك و برزك هم می‏گویند. خوردن من با عسل جهت سرفه و یك مثقال آن به تنهایی یا با ادویه مناسب جهت پاك كردن سینه و نفخ و تحلیل ورمهای داخلی توصیه شده است. بو داده من قابض بوده، و جهت بند آوردن خونریزی سینه و سرفه خونی نافع است. خوردن مرتب دانه‏های من هر روز نیم مثقال جهت تسكین درد روده، زیاد شدن ادرار، عرق و حیض و نرم كردن مزاج و زخم كلیه است سودمند می‏باشد. چون یك مثقال مرا در آب جوشانده و لعاب آن را با تخم آن بنوشند برای ریزاندن سنگ كلیه مجرب می‏باشد. با عسل جهت ورم اسپرز و با كمی فلفل و عسل جهت تحریك شهوت مایوسان امتحان خوبی داده است. تنقیه جوشانده من جهت اخراج فضولات و چسبندگی روده نافع می‏باشد، نشستن در جوشانده دانه‏های من و دود آن مصلح حال رحم می‏باشد، ضماد دانه‏های من جهت ورمها و زخمهای سخت و با انجیر جهت كك و مك و با عسل جهت ترك ناخن و با بوره و خاكستر جهت زگیل و با روغن كنجد جهت زخمهای جلدی مفید می‏باشد. پاشیدن سوخته دانه‏های من جهت بهبود جراحات و تسكین درد سودمند می‏باشد. جوشانده غلیظ من جهت قولنج انسانی و حیوانی هر دو تجویز شده است. دانه‏های من بهترین دانه برای پرندگان خوش الحان مخصوصا قناری است، و لعاب فراوان دانه‏های من خلطآور بوده و برای نرم كردن سینه و درمان سرفه مفید است، و آواز را صاف می‏نماید. مقدار خوراك دانه‏های من به صورت دمكرده 20 در هزار دو فنجان در روز است. خیسانده یك قاشق دانه‏های من را در نصف لیوان آب سرد، با كمی قند صبح ناشتا می‏توان نوشید، برای درمان ورم روده می‏توان 15 گرم دانه مرا همراه با هشت گرم گرد شیرین بیان در نیم لیتر آب جوش دمكرده، پس از صاف كردن با كمی عسل نوشید. بذر من به علت دارا بودن فسفر غذای خوبی برای اطفال و پرندگان است، همچنین می‏توان جوشانده پنجاه در هزار آن را تنقیه كرد. آرد دانه‏های مرا می‏توان به صورت خمیر در آورد و پس از گرم كردن آن را در روی پارچه‏ای گذاشته و روی پوست قرار داد تا التهاب آن از بین برود، ضماد من ضد عفونی كننده پوستی است. ضماد من با آب سرد جهت صداع و جوشهای جلدی و التهابات پوستی نافع است و با اسفرزه جهت تسكین درد مفاصل و سیاتیك و نقرس تجویز می‏شود. گرد دانه‏های مرا باید تازه به كار برد. زیرا زود فاسد می‏شود. كتان مسهلی‏ فارسی من كتان مسهلی است، اعراب به من كتان المسهل گویند. من در اطراف تهران، ارتفاعات البرز، شمال لوشان، ارتفاعات دماوند، شهرستانك، توچال، پلور، پس قلعه، دربند، كوههای خشك بروجرد، كوههای لرستان و ارتفاعات الوند بطور خودرو به عمل می‏آیم، و اكثرا مرا در قسمت سایه جنگلها، كنار رودخانه‏ها و پای دیوارها می‏توان یافت. گلهای من كوچك سفید رنگ، كمی خمیده یا آویخته می‏باشد. كلیه قسمتهای گیاه من مسهل، ملین و پیشاب‏آور است، و برای درمان استسقا تجویز می‏شود. قسمتهای مختلف گیاه من دارای یك ماده تلخ، یك رزین و یك ماده رنگی زرد است. از برگ تازه من چهار تا هشت گرم به عنوان مسهل می‏توان استفاده كرد. مقدار خوراك برگ خشك من چهار گرم است، از دمكرده 15 در هزار برگ من می‏توان یك فنجان نوشید. روغن بزرك به روغن دانه‏های من روغن بزرك می‏گویند. روغن من زود خشك می‏شود، و با آن روغن جلا می‏سازند كه در نقاشی زیاد مصرف دارد، برای تهیه روغن استكاتیف كه معنی روغن خشك شونده است، روغن بزرك را آنقدر حرارت می‏دهند كه آتش بگیرد و بعد آن را خاموش می‏نمایند. روغن باقیمانده روغن اسكاتیف است، از روغن بزرك می‏توان برای نرم كردن شكم از راه تنقیه استفاده كرد. از بعضی نژادهای تخم كتان تا 46 درصد روغن به می‏آید. برای نرم كردن سینه و شكم می‏توان دانه كتان رانجویده با كمی آب بلعید، و یا در آب خیس كرد و لعاب آن را نوشید، روغن بزرك مانند روغنهای گردو، تخم توتون و روغن دانه‏های انگور دارای خواص ویتامین (اف) می‏باشد و به همین جهت است كه برای رفع التهابات جلدی موثر می‏باشد و برای معالجه مرض قند و رفع یبوست به كار برد.

زبان خوراكیها جلد سوم دكتر غیاث الدین جزایرى

محیط طبیعی

استان كهگیلویه وبویراحمد با مساحت 16264كیلومتر مربع در جنوب غربی ایران قرار دارد. این استان بین دو مدار 29 درجه و52 دقیقه، و31 درجه و26 دقیقه ی شمالی ونصف النهار های 49 درجه و55 دقیقه، و51 درجه و53 دقیقه ی شرقی قرار گرفته است. از شمال به استانهای اصفهان وچهار محال و بختیاری ،از شرق با فارس ،از جنوب با فارس وبوشهر واز غرب با خوزستان همسایه است. ناهمواری های استان: كهگیلویه وبویراحمد منطقه ی ناهمواری است. حدود سه چهارم مساحت منطقه ازارتفاعات وتپه ماهورها تشكیل شده است. دشتها تنها یك چهارم مساحت را تشكیل می دهند. بلندترین نقطه در این استان قله ی دنا واقع در شهرستان دنا با ارتفاع 4409 متر وپست ترین نقطه ی آن چره زن در جنوب غربی بی بی حكیمه در شهرستان گچساران می باشد كه 197 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. كوههای این استان از رشته كوههای زاگرس به شمار می روند كه در شمال با داشتن یخچال های طبیعی سرچشمه رودهای پرآب هستند. كوههای مهمی همچون كوه خائیز در جنوب دهدشت، كوههای نیل وحجال در شمال شرق یاسوج، كوه خامی در شمال شرق گچساران، كوه نور( نیر) در مركز استان، كوههای سیاه وسفید در بهمئی وشرق لنده وكوه دل افروز در شمال وكوه ساورز از مهمترین كوههای استان به شمار می روند. دشتهای سروك، دشت روم در شهرستان بویراحمد ودشتهای امامزاده جعفر، لیشتر، دشت گز وباشت در شهرستان گچساران، چرام ودهدشت در كهگیلویه از دشتهای مهم استان هستند. آب وهوای استان: بدلیل كوهستانی بودن وامتداد این كوهها از شمال غربی به جنوب شرقی وبلندی آنها، همچون سدی در مقابل توده های فعال جوی مقاومت می كنند. از این رو در تنوع آب وهوایی استان مؤثر واقع شده اند ودو نوع آب وهوای سردسیری وگرمسیری به وجود آمده است. ناحیه ی سردسیر: این ناحیه تقریباً نیمی از كل مساحت استان را در بر گرفته است وقسمت شمال وشرق استان را به خود اختصاص داده است. نواحی سردسیری خود به دو ناحیه ی سردسیر وسرحد ( كه سرد تر است) تقسیم می شود. در این ناحیه میزان بارش برف وباران زیاد بوده واز جنگل های انبوه بلوط، بنه، كیكم، بادام، وسرو كوهی پوشیده شده است. بارندگی از نیمه دوم مهر ماه شروع وتا اواخر اردیبهشت در این ناحیه ادامه دارد. میزان بارندگی در این ناحیه بین 540 تا 884 میلی متر می باشد. ناحیه گرمسیری: این ناحیه بیش از نیمی از كل مساحت استان را در بر گرفته است. در جنوب وغرب استان واقع شده ودر مسیر وزش بادهای گرم خوزستان قرار دارد. در تابستان آب وهوای گرم وخشك دارد.و میزان بارندگی در آن كم است. در فصل های پائیز وزمستان آب وهوای ملایم بهاری داردو سبب می شود سرتاسر منطقه از گل وگیاه پوشیده شود .بارندگی از نیمه ی دوم آبان ماه شروع می شود وتا نیمه ی اول اردیبهشت ادامه می یابد. متوسط میزان بارندگی در ناحیه گرمسیری بین 300 تا 420 میلی متر است. در این استان به طور كلی دو نوع باد می وزد: بادهای فصلی وبادهای محلی بادهای فصلی: همچون باد شمال كه باران زا است واز طرف شمال غربی این استان را تحت تأثیر قرار می دهد وسبب ریزش باران در زمستان است. باد جنوب باد فصلی دیگری است كه به باد چپ نیز معروف است واز جنوب وجنوب غربی می وزد. بدلیل گرمی وخشكی بیش از حد، غالباً به مزارع ومحصولات آسیب وارد می كند. بادهای محلی همچون باد آشوب در سررود بویراحمد علیا، باد زیر روز در بهمئی، باد كوه باد در بویراحمد گرمسیری وبهمئی ، باد چوغان از مهمترین بادهای محلی استان هستند. منابع آب: رودها: به علت وجود مناطق مرتفع و وزش بادهای مرطوب هر دو منطقه ی سردسیر وگرمسیری از میزان بارندگی خوبی برخوردارند. این بارندگیها باعث به وجود آمدن رودهای متعددی در این استان شده اند.مهمترین رودهای كهگیلویه وبویراحمد عبارتند از: رود مارون كه در تنگ تكاب از مرز استان خارج می شود واز كنار بهبهان گذشته وبه نام رود جراحی وارد خلیج فارس می شود. رود بشار: كه به نام های گرم، خرسان ، ونهایتاً كارون مشهور است واز ارتفاعات یاسوج سرچشمه می گیرد. این رود در ضلع شمالی كوه غارون ( وجه تسمیه كارون) به همین نام از مرز استان خارج می شود وبا دریافت شاخه هایی همچون بازفت وآرمند در شهرستان لردگان، از وسط شهر اهواز گذشته .به خلیج فارس می ریزد. رود خیرآباد: سرچشمه این رود در قسمت مركزی استان یعنی دیلگان بویراحمد وتسوج كهگیلویه است وبه نامهای سر كورتع تسوج، پیچاب، شاه بهرام، نازمكان وخیرآباد معروف است وسرانجام به رود زهره می ریزد. رود زهره: این رود از ارتفاعات تنگ تا مرادی وگجستان وباشت وكوههای شمال شرقی شهرستان ممسنی سرچشمه می گیرد وبه نام رود زهره در ضلع جنوبی شهرستان گچساران از مرز استان خارج و پس از دریافت شعبه ی خیرآباد به نام هندیجان به خلیج فارس می ریزد. رودهای شور در شهرستان گچساران وبابا احمد در منطقه بهمئی ورود بهمئی از دیگر رودهای استان هستند. دریاچه ها وتالاب ها: 1-دریاچه مور زرد زیلایی : در135 كیلومتری شمال غرب یاسوج ودر ارتفاعات 2180 متری از سطح دریا قرار دارد. مساحت این دریاچه 14 هكتار است. حداقل عمق آن 7 متر وحداكثر آن 14 متر است. این دریاچه در تنگی واقع شده كه اطراف آن را كوه هایی با سنگ آهكی پوشانده. تعدادی آبزیان در این دریاچه به حیات خود ادامه می دهند كه ماهی كپور معمولی از مهمترین آنهاست. 2- تالاب برم الوان: در40 كیلومتری شهر لیكك بهمئی، دهستان سرآسیاب یوسفی واقع شده است. آب آن دائمی است وارتفاع آن از سطح دریا 1100 متر می باشد. مساحت این دریاچه 15 هكتار وحداقل عمق آب آن 12 متر وحداكثر 30 متر می باشد. برم های كوچك وفصلی دیگری همچون برم علی داد، دره صحه در زیلایی، برم مداب در شرق یاسوج در دهستان كاكان، برم كوه گل سی سخت وبرم دلی پیروزك در شهرستان بویراحمد وبرم گراب دیشموك، برم كهكزك، برم شرابگروه در سرفاریاب در شهرستان كهگیلویه وبرم خونی شاه بهرام در شهرستان گچساران وجود دارند كه مجموعاً به همراه 160 چشمه و16 قنات وتعدادی چاه عمیق ونیمه عمیق منابع آب استان را تأمین می كنند.

پیشینة تاریخی:
وجه تسمیه: این استان ابتدا قسمتی از انشان بوده ودر دوره ساسانی با عنوان به آمد كواز، ارگان وقسمت كوهستانی آن به نام زم زمیگان معروف بود. با ورود اسلام این منطقه ابتدا ارجان، زم گیلویه وكهگیلویه واز دوره تیموری با از بین رفتن اتابكان لر بزرگ، سراسر منطقه به كهگیلویه معروف شد. از سال 1342 خورشیدی كه به فرمانداری كل تبدیل شده به دلایل سیاسی، كهگیلویه وبویراحمد نامیده شد.
در مورد نامگذاری كهگیلویه در آثار تاریخی مطالب مختلفی آورده شده است . حسن فسایی در فارسنامه ناصری وجه تسمیه آن را به دلیل وجودمیوه ای به نام ‹‹ كیالك›› می داند كه البته نامعقول به نظر می رسد. از نوشته های ابن خرداد به و استخری در سده های سوم وچهارم هجری چنین بر می آید كه ‹‹ گیلو›› یكی از سران قوم لر ودر محدوده جغرافیایی بین خوزستان ، فارس، اصفهان امروزی بوده است كه به دلیل كوهستانی بودن پس از مدتی این منطقه به كوه گیلویه معروف شده است. به نظر استخری رموم یا ( قبایل) پارس پنج تا بوده ورم جیلویه یا گیلویه كه به رم زمیجان هم معروف بوده از همه بزرگتر بوده است( مسالك ممالك ص 96). این منطقه از طرفی به استخر واز طرفی به كوره شاپور واز طرفی ارجان واز طرف دیگر به بیضا وحدود سپاهان قدیم یا اصفهان محدود می شده از سویی نیز به حدود خوزستان وناحیه شاپور محدود می شده وآنچه از روستا وشهر در این ناحیه بوده در شمار این قبیله بوده است. ( همانجا ص 102).
طبق نظر استخری درمسالك وممالك، گیلویه مهرگان بن روزبه به همایجان سفلی از توابع كوره استخر رفته بود و به سلمه خدمت می كرد. چون سلمه بمرد، گیلویه رم زمیجان را با زور بگرفت وقدرتمند شد. بطوری كه بر آل ابودلف حمله كرد وبرادر قاسم بن عیسی ( 210 تا 225هـ ) یعنی معقل بن عیسی را كشت. ابودلفیان بر گیلویه حمله كردند واو را بكشتند وتا اواخر روز گارشان كه از عمرولیث صفاری شكست خوردند، سر گیلویه را بدلیل اهمیت وقدرت وی، در پیش لشكر خود می بردند.(همانجا، 126). با وجود شكست گیلویه ریاست قبایل زمیگان در دست اعقاب گیلویه باقی ماند.
بر اساس اطلاعات كتاب حدود العالم در نیمه دوم سده چهارم هجری قمری اولین بار به كوه ها ومناطق كوهستانی این منطقه كوه جیلو یا گیلو گفته شده است.( حدود العالم ،ص 32 ) در پایان سده پنجم هجری قمری ابن بلخی در فارسنامه خود از این منطقه به نام كوه گیلویه یاد كره است. ( فارسنامه ابن بلخی،ص 148 ) از سده ششم هجری قمری به بعد منابعی كه از این منطقه یاد كرده اند، نام كهگیلویه را بر بیشتر سرزمین امروزی آن اطلاق می كنند. قدرت یابی طوایف كوه گیلویه از یك سو وخرابی ارجان از سوی دیگر سبب شد كه در دوره مغول وتیموری در بیشتر نوشته ها كوه گیلویه بكار برود. پس از چیده شدن جكومت اتابكان لر بزرگ در 827 هـ ق واز دوره صفویه نام كهگیلویه به سرزمینهای وسیعی از اصفهان تا خلیج فارس اطلاق می شده. در دوره پایانی سلسله صفویه این منطقه به نام كهگیلویه وبهبهان معروف است ودر سال 1342 خورشیدی به دلیل سیاسی به كهگیلویه وبویراحمد تغییر نام یافت.

یغلب المقدار علی التقدیر، حتی تكون الافه فی التدبیر. و قد مضی هذا المعنی فیما تقدم بروایه تخالف هذه الالفاظ. قدر الهی بر حسابگری انسانی فائق می‏آید. حتی ممكن است در تدبیر انسانی آفت باشد. ذكر این معنا پیش از این با روایتی كه الفاظش متفاوت بود در حكمت شماره شانزده، گذشت.

كلمات قصار مولا علی (ع)

- تهیدستى ویرانگر است.
- كار هر كس مناسب با اوست.
- هر آنچه بدرخشد طلا نیست.

گویند: روزی افلاطون نشسته بود. مردی نزد او آمد و نشست و از هر در سخنی می‏گفت. در میانه سخن گفت:ای حكیم!امروز فلان مرد را دیدم كه تو را دعا و ثنا می‏گفت و می‏گفت: «افلاطون، مردی بزرگوار است كه هرگز چون او نبوده است و نباشد.» خواستم كه ثنای او به تو برسانم.
افلاطون چون این سخن بشنید، سر فرو برد و بگریست و سخت دل تنگ شد. آن مرد گفت:ای حكیم!از من چه رنج آمد تو را كه چنین دل تنگ شدی؟ افلاطون گفت: «از تو مرا رنجی نرسید و لكن مرا مصیبتی از این بتر چه خواهد بود كه جاهلی مرا بستاید و كار من، او را پسندیده آید؟ ندانم كه كدام كار جاهلانه كردم كه به طبع او سازگار بود كه او را خوش آمد و مرا بدان كار ستود؟!تا توبه كنم از آن كار. این غم مرا از آن است كه مگر من هنوز جاهلم، كه ستوده جاهلان، جاهلان باشند.»

پرهیز از ستمكاری

ایـاك و الظلـم من لایجـد علیك نـاصــرا الا الله عزوجل. بـرحذر بـاشیـد از ستـم كـردن به كسـی كه یـاوری جز خـداوند عزوجل ندارد.

سیره و سخنان پیشوایان - سایت شارح محمدعلى كوشا

دانشمندان انگلیسی می‏گویند: بین ابتلا بیماری سرطان مغز و قرار گرفتن در معرض ویروسهای سرخك یا آنفلوانزا در زمان تولد، ارتباطی دیده شده است.به گزارش خبرگزاری رویتر از لندن، محققان مركز تحقیقات سرطان انگلستان در اولین مرحله تحقیقات در خصوص ارتباط بین عفونتهای خاص و سرطان مغز دریافتند چنانچه تولد كودك همزمان با شیوع بیماری سرخك در آن دوره باشد، خطر ابتلا به سرطان مغز دو برابر خواهد بود.محققان اعلام كردند كه قرار گرفتن در معرض ویروس آنفلوانزا به هنگام تولد، خطر ابتلا به سرطان مغز را سه برابر می‏كند.پروفسور (لوئیس پاركر) محقق برجسته این تحقیق از دانشگاه نیوكاسل در شمال شرقی انگلستان گفت: این یافته‏ها نظریاتی مبنی بر اینكه سرطان در اثر عوامل تركیبی و پیچیده از جمله ژنتیك و محیط بروز می‏كند را تایید می‏كند.ویروسها نیز در بروز برخی سرطانها نقش دارند.به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، وی در نشریه انگلیسی (كنر) نوشت، یافته‏های ما نشان می‏دهد كه سرخك و آنفلوانزا با خطر فزاینده ابتلا به سرطان مغز مرتبط است و بنابراین پیشگیری از این عفونتها می‏تواند یك روش برای كاستن از موارد ابتلا به سرطان باشد.سرطانهای دوران كودكی در مقایسه با سایر سنین نسبتا نادر است تو از هر 600 كودك پیش از سن 15 سالگی، یكی به آن مبتلا می‏شود. لوسمی یا سرطان خون در حدود یك سوم موارد سرطان و تومورهای مغزی حدود یك چهارم سرطان دوران كودكی را تشكیل می‏دهد.درمان سرطان مغز معمولا شامل انجام عمل جراحی و رادیوتراپی است.دانشمندان در این تحقیق دریافتند كه قرار گرفتن در معرض سایر عفونتها، صرفنظر از سرخك و آنفلوانزا، هیچ تاثیری در میزان ابتلا به سرطان مغز ندارد.محققان خاطرنشان می‏كند كه باید تحقیقات بیشتری برای تایید این یافته‏ها انجام شود، اما به اعتقاد آنان تشخیص ارتباط بین ویروسها و سرطانهإپ؛می‏تواند راها را برای پیشگیری در اثر استفاده از واكسنها هموار كند.

روزنامه جمهوری 2/7/81

مـورچـه ها راه و مسیر لانه خود تا محل آذوقه را به وسیله بوى مخصوص علامت گذارى مى كنند و با ردیابى این بو به لانه و محل غذاى خویش دست مى یابند. دانشمندان آلمانى تا بـه حال انواع مختلفى از این بوهاى مخصوص را تشخیص داده اند و عناصر تولید كننده آنـهـا را در زهـر، هـورمـونـهـا و غـدد مولّد بو در بدن حیوانات مشاهده كرده اند البته اخیراً دانـشـمـنـدى به نام ((بست مَن)) وجود این عناصر را در معده بعضى از حیوانات نیز ثابت كـرده است. دانشمندان اخیراً در معده نوعى مورچه به نام ((فورمیكا وِلاسیوس)) مقدار كمى عـنـصـر ((كـومـاریـن)) مشاهده كرده اند كه براى بهزیستى محیط اهمیت فراوانى دارد. آنها تـوسـط آنتنها و دستگاه هاى بسیار دقیق الكترونیكى ارتعاشها و علائم الكتریكى را كه هـنـگـام مـواجـه شـدن مـورچـه بـا عناصر گوناگون تولید مى شود، ارزیابى مى كنند. مـورچـه هـا نه تنها بوى غده ترشحى خویش، بلكه غدد ترشحى همنوعان نزدیك خود را نـیـز بـخـوبـى تـشـخیص مى دهند. ((بست مَن)) وجود این ترشحات را كه موجب شناسایى مـسـیـر ایـن حـشرات مى باشد در حشرات دیگرى مانند عنكبوت نیز یافته است. بعضى از مـورچـه هـا از قـبیل ((برده مورچه)) كه رنگ سیاه و خاكسترى دارد و نیز ((مورچه وحشى)) كـه بـه رنـگ قـرمـز اسـت وجود این علائم بودار را با شاخك هاى خویش تشخیص مى دهند، ولى آن را تـعـقـیـب و پـیـگیرى نمى كنند. چون احتمالاً غدد بویایى دیگرى وجود دارند كه بـراى ایـن دسـتـه از حـشـرات از اهـمـیـت بـیـشـتـرى بـرخـوردار اسـت.

كیهان علمى، ش 5، سال 5

چون كورش در جنگ با ملكه ماساژت‏ها زخم برداشت و درگذشت ملكه دستور داد سر كورش را در طشتی پر از خون انداختند و به سر طناب كرده گفت: تو كه از خونخواری سیر نمی‏شدی حالا از این خون چندان بخور تا سیر شوی.

گفتنی های تاریخ علی سپهری اردستانی