«صاف و شفاف، شاداب و باطراوات، بدون چین و چروک و لکهای تیره و روشن.» اگر کسی بخواهد درباره پوستی سالم و زیبا صحبت کند، حتما از همین صفت‌ها استفاده خواهد کرد.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، چون پوست خوب نباید چین و چروک و لک داشته باشد و طراوت و تازگی آن نیز همیشه باید حفظ شود. البته بعضی از این موارد می‌تواند نشانه بیماری‌ها و مشکلات پوستی خاصی هم باشد، ولی برخی هم فقط از نظر زیبایی دردسرساز است و خطری فرد را تهدید نمی‌کند.
لکهای پوستی یکی از همین موارد است که در بسیاری از مواقع، افراد را نگران می‌کند و آنها را به فکر روش‌های درمان و برطرف کردن لک می‌اندازد. در صورتی که شاید از نظر سلامت مشکل خاصی نداشته و فقط موضوع زیبایی مطرح باشد.
دکتر امیرهوشنگ احسانی، متخصص پوست و مو می‌گوید: لکهای پوستی به علل مختلفی ایجاد میشود و انواع متفاوتی دارد؛ کک و مک یکی از انواع لکهای پوستی است و علاوه بر آن، لک‌ها ممکن است ناشی از آفتاب باشد یا به دلیل بارداری ایجاد شود و همچنین مصرف داروها و افزایش سن نیز می‌تواند عاملی برای بروز لکهای پوستی باشد. بنابراین شیوه درمان و برطرف کردن هر یک از این لک‌ها هم با توجه به نوع آن متفاوت خواهد بود.
لک‌هایی در دوران بارداری
با این که همه خانم‌هایی که لذت مادر شدن را تجربه کرده‌اند، می‌گویند نه ماه بارداری یکی از شیرین‌ترین و به یادماندنی‌ترین دوره‌های زندگی است، اما همه آنها مشکلات و دردسرهای این دوران را هم تائید می‌کنند؛ یکی از این مشکلات هم ایجاد لکهای پوستی است.
دکتر احسانی، در گفت‌وگو با جام‌جم یادآور میشود: این لک‌ها که ممکن است در دوران بارداری ایجاد شود، در اغلب موارد پس از بارداری و زایمان بهبود می‌یابد. البته درصد کمی از این لک‌ها هم ممکن است باقی بماند که برای برطرف کردن آنها درمانی به نسبت طولانی‌مدت نیاز است.
آفتاب که به پوست می‌تابد در کنار همه خوبی‌هایش، مضراتی هم خواهد داشت که به گفته این متخصص پوست و مو، یکی از این مشکلات ایجاد لکهای پوستی یا تشدید آنهاست. لکهای دوران بارداری نیز در صورتی که در معرض آفتاب قرار بگیرد، پررنگ‌تر خواهد شد و به همین دلیل یکی از شیوه‌های بهبود این لک‌ها، اجتناب از قرار گرفتن زیر نور خورشید است.
اما این که چرا این لک‌ها ایجاد میشود هم پرسشی است که دکتر احسانی به آن چنین پاسخ می‌دهد: مصرف قرص‌های ضد بارداری، حاملگی و زمینه‌های ژنتیکی در بروز این لک‌ها موثر خواهد بود.
لک‌هایی از کودکی تا بزرگسالی
بعضی‌ها می‌گویند کک و مک پوست را زیباتر می‌کند و خیلی‌ها هم برعکس، این لکهای پوستی را دوست ندارند و با هر شیوه‌ای می‌خواهند آنها را از صورت‌شان پاک کنند.
دکتر احسانی درباره این لک‌ها توضیح می‌دهد: کک و مک در واقع لکهای ناشی از آفتاب است که مسائل ژنتیکی هم در ایجاد آن تاثیر دارد. گاهی بچه‌های خردسال را با کک و مک می‌بینیم و گاهی هم افراد میانسال و سالمند را، بنابراین میتوان گفت این لک‌ها در سنین پایین هم ممکن است ایجاد شود که به گفته این متخصص پوست و مو با افزایش سن و در اثر نور خورشید، تعداد آنها بیشتر و رنگ‌شان هم پررنگ‌تر میشود. آنهایی که لکهای روی پوست‌شان را دوست ندارند، میتوانند به کمک درمان‌های دارویی و گاه لیزر و لایه‌برداری وضع بهتری ایجاد کنند. این عضو هیات علمی دانشگاه ضمن بیان این مطلب، خاطرنشان می‌کند: در صورتی که درمان‌های دارویی به این افراد کمک نکند، از لیزر یا لایه‌برداری کمک می‌گیریم تا مشکل‌شان برطرف شود.
آفتاب مقصر است
آفتاب با همه خوبی‌هایش اگر مراقب نباشیم می‌تواند سلامت‌مان را تهدید کند و علاوه بر آن، از نظر زیبایی هم مشکل‌ساز شود. ایجاد لکهای پوستی ناشی از آفتاب یکی از همین موارد است که دکتر احسانی در موردشان توضیح می‌دهد: لکهای ناشی از آفتاب معمولا در اثر افزایش سن ایجاد و در ناحیه پشت دست‌ها یا صورت و قسمت‌هایی از بدن که در معرض آفتاب قرار دارد، ایجاد میشود. وی می‌افزاید: این لک‌ها، لکهای قهوه‌ای کمرنگی است که گاهی نیز ممکن است بتدریج برجسته شود؛ البته این لک‌ها خوش‌خیم بوده و خطری ندارد.
به گفته این متخصص پوست و مو، وجود چنین لک‌هایی فقط از نظر زیبایی برای فرد مشکل‌ساز خواهد شد و به همین دلیل برای برطرف کردن‌شان نیز از درمان‌های دارویی استفاده نمی‌شود. در صورتی که فرد بخواهد این لک‌ها را از بین ببرد، میتوان آنها را سوزاند یا منجمد کرد. لایه‌برداری و لیزر هم از دیگر شیوه‌هایی است که به کمک آن میتوان لک‌ها را از بین برد.
داروهایی که پوست را لک می‌کند
بیماری‌ها و داروهایی خاص هم می‌تواند عاملی باشد برای ایجاد لکهای پوستی. دکتر احسانی در این باره می‌گوید: مصرف بعضی داروها می‌تواند موجب بروز لکهای پوستی شود و این لک‌ها که اغلب در پوست صورت وجود دارد، با نور خورشید پررنگ‌تر و بیشتر خواهد شد. با قطع دارو البته این لک‌ها تا حد زیادی بهبود می‌یابد و حتی ممکن است کمرنگ‌تر و محو شود.
وی با اشاره به بیماری‌هایی که باعث ایجاد لکهای پوستی میشود، توضیح می‌دهد: بعضی از بیماری‌های پوستی مانند «لیکن‌پلان» نیز می‌تواند لک‌هایی در صورت یا نواحی دیگر بدن ایجاد کند. این لک‌ها ممکن است قهوه‌ای و وسیع باشد و تعدادشان نیز می‌تواند افزایش یابد.
تغذیه صحیح هم از دیگر عوامل موثر در حفظ سلامت و شادابی پوست است و بی‌شک، کمبود برخی از مواد غذایی می‌تواند یکی از عوامل ایجاد لکهای پوستی باشد. دکتر احسانی در این باره می‌گوید: ویتامینی که کمبود آن در بدن می‌تواند موجب بروز لکهای پوستی شود، ویتامین B12 است و معمولا سایر مسائل تغذیه‌ای چندان نقشی در این زمینه ندارد.
لکهای مختلف؛ درمان‌های متفاوت
در یک تقسیم‌بندی کلی، کک و مک، لکهای دوران بارداری و لکهای ناشی از آفتاب و افزایش سن انواع مختلف لکهای پوستی را تشکیل می‌دهد که هر یک هم به شیوه خاص خودش درمان میشود.
به گفته دکتر احسانی آفتاب این لک‌ها را پررنگ‌تر می‌کند، به همین دلیل استفاده از کرم ضدآفتاب، پایه و اساس روش‌های درمانی لکهای پوستی است.
وی می‌افزاید: استفاده از داروهای ضدلک و کرم‌های لایه‌بردار نیز با تجویز پزشک می‌تواند در درمان این لک‌ها موثر باشد. البته، در صورتی که دارو موثر نباشد لایه‌برداری و لیزر می‌تواند به طور نسبی و نه به طور کامل و صددرصد، لک‌ها را کمرنگ یا محو کند.
این متخصص پوست و مو یادآور میشود: احتمال برگشت لکهای پوستی زیاد است، ولی اگر فرد به خوبی از ضدآفتاب‌ها استفاده کند و مراقبت‌های لازم را انجام دهد، احتمال برگشت این لک‌ها بسیار کاهش می‌یابد.
این لک‌ها خطرناک است
گاهی کوچک‌ترین تغییری در بدن می‌تواند نشان‌دهنده مشکلی جدی و بزرگ باشد. لکهای پوستی هم همین طور است و خیلی‌ها نگران بدخیم‌شدن‌شان هستند. دکتر احسانی درباره لک‌هایی که ممکن است بدخیم شود، توضیح می‌دهد: «ملانوما» که بدخیم‌ترین سرطان پوست است از خال‌های پوستی یا گاهی هم خودبه‌خود ایجاد میشود.
در مواردی هم ممکن است ابتدا ملانوما به صورت یک لک پوستی قهوه‌ای نمایان شود که بتدریج برجسته و تیره‌تر میشود. البته این لک‌ها از همان ابتدا چند رنگی است، به طوری که قسمت‌هایی از آن تیره‌تر یا روشن‌تر و پررنگ‌تر یا کمرنگ‌تر است.
وی می‌افزاید: وجود چنین لکهای پوستی در سنین بالا اهمیت خاصی دارد، ولی در سنین پایین‌تر معمولا مشکل‌آفرین نخواهد شد. بنابراین در صورت ایجاد لک‌هایی که احتمال بدخیمی آنها وجود دارد باید به پزشک مراجعه کنید و به موقع اقدامات درمانی لازم را انجام دهید.
متأسفانه در سال‌های اخیر، افراد غیرمتخصص نیز اقدامات درمانی و زیبایی مربوط به پوست و مو را ارائه می‌دهند که به گفته دکتر احسانی این کار می‌تواند مشکلات بیشتری برای فرد ایجاد کند. بنابراین توصیه میشود حتما برای انجام کارهایی مانند لایه‌برداری، لیزر و میکرودرم و.. به متخصصان پوست و مو مراجعه کنید.
