تبیان، دستیار زندگی

عید نوروز در میان 25 میلیون مسلمان از حدود 40 قومیت در روسیه، به شكلی جذاب و با آداب و سنن متفاوت كه ریشه در تاریخ هر یك از آنها دارد، جشن گرفته می شود.


عید نوروز كه خاستگاه آن ایران باستان بوده است با توجه به تاثیر فراوان و عمیق فرهنگ ایران بر كشورها و ملل منطقه بویژه مناطق آسیای مركزی و قفقاز، جایگاه ویژه ای در میان این ملت ها یافته و بدین ترتیب تقریبا از یك هزار سال پیش به روسیه راه یافت.


عید نوروز چه در میان اقوام بومی ساكن روسیه همچون لزگی ها، آوارها، اوستیایی ها و چه اقوام مهاجر همچون تاجیك ها، افغان ها، قرقیزها، ازبك ها، آذری ها و قزاق ها بصورت گسترده جشن گرفته می شود.


توجه به برگزاری منظم و باشكوه جشن نوروز در سال های پس از فروپاشی شوروی سابق چشمگیر بوده و در پنج سال اخیر نمایندگان بیش از 30 قوم و ملیت از جمله ایرانی ها، ترك ها و قزاق ها هر سال در ایام نوروز مراسم ویژه جشن و شادی بصورت دسته جمعی برگزار می كنند.


 


برپایی نمایشگاه آثار هنری در نوروز


آیین رسمی جشن نوروزی در جمهوری فدراتیو روسیه هر سال از سوی فدراسیون مهاجران روسیه با حمایت شهرداری مسكو برگزار می شود و در حاشیه آن نمایشگاه های آثار هنری كشورهای شركت كننده دارای این آیین كهن نیز برپا می شود.


توجه به عید باستانی نوروز در میان خود روس ها نیز در سال های اخیر افزایش یافته و مردم این كشور نوروز را به عنوان عید آغاز بهار و شكوفایی طبیعت می شناسند.


 


تقارن نوروز با عید بومی ماسلنیتا


این عید با توجه به تقارن با عیدی بومی به نام "ماسلنیتسا" در روسیه كه پیام آور آغاز بهار است، در میان روسها مقبولیت خاصی دارد.


در آیین ویژه برگزاری جشن "ماسلنیتسا" مترسك ها را آتش می زنند و این نشانه رخت بستن سرما و زمستان و آغاز فصل بهار است.


مردم ساكن در قلمرو اتحاد شوروی سابق هنوز خاطره تلخ ممنوع بودن برگزاری مراسم عید نوروز در دوران پیش از استقلال را در ذهن دارند. ممنوعیتی كه مانع ترویج این عید بزرگ در میان اقوام ساكن شوروی در سطح عمومی شده بود.


با این حال اقوام و ملیت های ساكن شوروی توانستند در همان سال ها نیز در چارچوب محیط خانواده و محل زندگی آیین های جشن های ویژه عید نوروز را زنده نگهدارند تا جایی كه امروز در برخی مناطق كشور پهناور روسیه بویژه منطقه قفقاز و ولگا همچون جمهوری های مسلمان نشین داغستان و تاتارستان عید نوروز بصورت باشكوه جشن گرفته می شود.


دكتر "نوری محمد زاده" مدیر مركز ایران شناسی دانشگاه دولتی داغستان در این زمینه می گوید: برگزاری عید نوروز در داغستان نشانگر تاثیر عمیق تاریخی و علاقه شدید مردم داغستان به تمدن كهن ایران است. چرا كه این عید از زمان ساسانیان در داغستان با شكوه و عظمت خاصی جشن گرفته می شود.


پروفسور "محمد عبدوسلام اف" معاون رئیس دانشگاه دولتی داغستان نیز با اعلام اینكه اقوام مختلف ساكن داغستان با عشق فراوان آیین نوروز را جشن می گیرند تاكید می كند كه عید نوروز در این جمهوری به یك سنت حسنه تبدیل شده است.


 


نوروز در منطقه ولگای روسیه


برخی از اقوام ساكن منطقه ولگای روسیه، همچون "باشقیرها" نیز، جشن نوروز را با تقلید از قبایل ایرانی كه زمانی در دره اورال زندگی می‌كردند، جشن می گیرند.


از آیین های رایج جشن نوروز در این منطقه روسیه آن است كه مردان جوان محصولات كشاورزی را برای درست كردن غذای معمول و به دست آوردن جوایز جمع می‌كنند و جوایزی نیز به برندگان مسابقات دو و آواز اهدا می‌شود.


در میان برخی اقوام ساكن منطقه ولگا در روسیه نیز مراسم عید نوروز با دعا برای آرام كردن نیروهای طبیعت و ارواح نیاكان برای اطمینان از سالی موفق شروع می‌شود و علاوه بر غذای معمول، هر خانواده برای جشن نوروز خوراك خاصی از آرد گندم سیاه و بلغور جو درست می‌كند.


 


نوروز در جمهوری تاتارستان


در جمهوری مسلمان نشین تاتارستان هم، نوروز كه تا پیش از انقلاب كمونیستی در سال 1917 بصورت گسترده جشن گرفته می شد و در دوره حاكم شدن اتحاد جماهیر شوروی ممنوع شد، در دو دهه اخیر احیاء شده است و شمار افرادی كه آن را جشن می گیرند سال به سال افزایش می یابد.


البته برگزاری نوروز در این منطقه روسیه، به روند مهاجرت از كشورهای آسیای مركزی پیوند خورده است و آیین باستانی نوروز را تاجیك ها، قرقیزها، ازبك ها و تركمن ها بطور باشكوه و با آداب و سنن خود جشن می گیرند.


 


نوروز در میان ازبك های روسیه


ازبك های مقیم روسیه معمولا در ایام نوروز لباس های محلی به تن كرده و گروه های موسیقی برای اعلام از راه رسیدن بهار، ترانه های محلی را با ابزار آلات موسیقی سنتی می نوازند.


قرقیزها نیز در این ایام لباس های ملی خود را به تن كرده و به آواز خوانی و رقص های محلی می پردازند.


به گفته "فرید محمتشین" رییس مجمع خلق های تاتارستان، نوروز در این جمهوری به جشن ملی و اصلی ساكنان آن تبدیل و عامل وحدت بخش میان مردم منطقه شده است.


وی معتقد است نوروز، باستانی ترین عیدی است كه تا امروز حفظ شده و قدمت آن به سه هزار سال پیش برمی گردد.


به گفته محمتشین، در تاتارستان عموم مردم بر این باورند كه نوروز نماد پیروزی نور بر تاریكی و نیكی بر شر است.


در هر حال اینك جشن های ویژه نوروز در جمهوری فدراتیو روسیه به عاملی وحت بخش در میان اقوام مختلف ساكن این كشور تبدیل شده است و این وضعیت می تواند الگویی برای همگرایی كشورهای منطقه با تكیه بر یك عنصر فرهنگی كهن باشد.

با وجود اینکه فرهنگ ایرانی از احترام ویژه‌ای در میان لبنانی‌ها برخوردار است اما عمده مراسم نوروز توسط کردهای لبنانی برگزار می‌شود. هزاران کرد لبنانی، هر سال عید نوروز مصادف با اولین روز بهار و نو شدن طبیعت را به عنوان روز ملی همچون دیگر ایرانیان در درون و بیرون از میهنشان، جشن می‌گیرند.


لبنان کشوری است که مردم آن به واسطه حضور پر رنگ فرهنگ غربی در کنار فرهنگ عربی - اسلامی، بسیاری از آداب و رسوم کشورهای غربی را در کنار آیین‌های اسلامی و عربی به اجرا در می‌آورند اما شاید سخت باشد تصور کنیم که عید نوروز در این کشور جشن گرفته می‌شود.


اصولا باید گفت که مردم لبنان، فارغ از اندیشه‌های سیاسی، علاقه ویژه‌ای به ایران، ایرانی‌ها و سنت‌های آنها دارند.


نوروز برای کردها، از جمله کردهای ساکن لبنان، دو معنا یا به عبارت دیگر، دو مناسبت هم‌زمان محسوب می‌شود: یکی «عید آزادی» و دیگری «عید بهار».


به باور این قوم ، 2706سال پیش، حاکمی مستبد به نام «ضحاک» که آشوری بود، در نینوا (موصل کنونی در عراق) بر کردها حکومت و به آنان ستم می‌کرد. به گونه‌ای که بسیاری از کردها از ترس ظلم و ستم‌های وی به کوه‌ها پناه می‌بردند.


شخصیتی به نام «کاوه»، کردها را گرد هم آورد و آنان به رهبری وی بر ضحاک ستمگر شوریدند و کاوه جزو نخستین کسانی بود که به کاخ آن حاکم بیدادگر حمله کرد و او را به قتل رساند.


بدین ترتیب، کردها از بند ظلم ضحاک رها شدند و پس از رسیدن به نعمت آزادی، در ارتفاعات، کوه‌ها و کوهستان‌ها به جشن و شادمانی پرداختند و با روشن کردن آتش، شادی خود را اعلام کردند.


 


سنت روشن کردن آتش در شب نوروز


به عقیده کردها، آن روز پیروزی مصادف با اول بهار بود و از این رو کردها همه ساله این روز را به عنوان «عید بهار» جشن می‌گیرند و به همین مناسبت، سنت روشن کردن آتش در شب نوروز هنوز در میان کردها پابرجاست.


در بیروت و سایر مناطق لبنان نیز کردها که بیشتر از مذهب شافعی تبعیت می‌کنند، همین آداب و رسوم را به جا می‌آورند. برای تفریح به ساحل دریای مدیترانه یا کوه‌های اطراف می‌روند، به دید و بازدید اقوام می‌پردازند و سال نو را به یکدیگر تبریک می‌گویند.


برخی جمعیت‌ها و انجمن‌های کرد موجود در لبنان، چند سالی است که جشنواره‌هایی به مناسبت نوروز برگزار می‌کنند، کردها را گردهم می‌آورند و به طور گروهی به جشن و شادی می‌پردازند.


بیشتر کردهای ساكن در لبنان کردهایی هستند که از سوریه، ترکیه، عراق و ایران به این کشور مهاجرت کرده‌اند و جمعیت آنان حدود ‪ ۳۵ هزار نفر برآورد می‌‌شود. به عبارت دیگر، حداقل 35 هزار نفر از مردم و ساکنان لبنان همه ساله نوروز را در نخستین روز بهار جشن می‌گیرند.


رشید ملا، رئیس دفتر شبکه تلویزیونی ماهواره‌ای کردستان در بیروت می‌گوید: «برگزاری مراسم عید نوروز و برپایی مراسم سنتی در لبنان در سال‌های اخیر رواج و رونق بیشتری یافته است و کردهای مقیم لبنان اکنون اهمیت بیشتری به این سنت ایرانی می‌دهند و آن را عید ملی می‌دانند.»


وی در ادامه می‌افزاید: «در گذشته، کردها در برخی کشورها اجازه برگزاری آیین جشن نوروز را به طور علنی نداشتند و مجبور بودند مخفیانه نوروز را جشن بگیرند اما اکنون کشورهایی مانند عراق، سوریه و ترکیه همانند ایران این روز را تعطیل رسمی اعلام کرده‌اند و اجازه می‌دهند کردها عید نوروز را به عنوان عید مادر جشن بگیرند و آزادانه سنت‌ها و آیین نوروزی خود را برگزار کنند. این موضوع در لبنان نیز صادق است. کردهای لبنان نیز می‌توانند آزادانه به برگزاری جشن و آیین نوروزی خود بپردازند.»


رشید ملا همچنین می‌گوید: «جمعیت‌های کردی فعال در لبنان اهمیت بیشتری نسبت به گذشته به برگزاری جشن‌ها و جشنواره‌های نوروزی می‌دهند. حزب روزگاری، مهم‌ترین حزب کردی در لبنان است که طرفداران بسیاری دارد و برای برپایی مراسم نوروز همتی ویژه دارد.»


غیر از حزب «روزگاری»، حزب دمکراتیک کردستان در لبنان نیز مهم‌ترین فعالیت خود را سر و سامان دادن به وضع کردهای مقیم این کشور و زنده نگه داشتن روز ملی آنان یعنی نوروز اعلام کرده است.


بنابراین می‌توان گفت که در کنار کشورهای ایران، عراق، ترکیه، افغانستان، سوریه، قزاقستان، آذربایجان، ازبکستان، قرقیزستان، پاکستان، مصر، هند، و ترکمنستان لبنانی‌ها نیز جشن نوروز را برگزار می‌کنند و برای آن مراسم برپا می‌دارند.


همچنین شماری از ایرانیان که در گذشته دور دست از ایران مهاجرت و در مناطق بعلبک در شرق لبنان و جنوب به ویژه شهر صور زندگی می کنند نیز مراسم عید نوروز را برگزار می کنند.

مردم ازبكستان پس از رهایی از سلطه اتحاد جماهیر شوروی و به بركت استقلال هر سال نوروز را به عنوان یكی از عمده ترین جشن های ازبكستان گرامی می دارند.
اقوام مختلف  نوروز را در این كشور به شكل ها و در ابعاد متفاوت جشن می گیرند و بیشتر آن ها نوروز را بدرقه فصل زمستان و پیشواز فصل بهار می دانند. نوروز همانند ایران در دیگر مناطق آسیای مركزی و كشورهای خاور نزدیك جشن گرفته می شود.
طی روزگار متمادی جشن نوروز از لحاظ مضمون عمیق تر و در ظاهر نیز از غنا و شكوه بیشتری برخوردار شده است. این جشن از قرون گذشته تاكنون در شهرهایی مانند بخارا، سمرقند، خوارزم، خوقند و شهرسبز باشكوه و شوكت خاصی برگزار شده كه آثار آن را در لابه لای صفحات تاریخ می توان مرور كرد.
با وجودی كه به علت عدم برگزاری جشن نوروز در دوران شوروی سابق (70 سال دوران كمونیسم)، این مراسم ریشه های خود را از دست داده و كم رونق شده بود در آستانه استقلال برقراری مجدد جشن های مردمی توجه جامعه را به خود معطوف كرد. به همین علت در فوریه(اسفند) سال 1989 میلادی در ازبكستان درباره تجلیل "جشن نوروز" تدابیری اتخاذ شد و به تصویب رسید و در پی آن در مارس (فروردین)سال 1990 میلادی جشن همگانی و مردمی "نوروز" به عنوان روز تعطیل اعلام شد كه این امر مورد استقبال مردم این كشور قرار گرفت.
تشکیل ستادهای برگزاری جشن های نوروز
تدارك برای برگزاری جشن نوروز از دو تا سه ماه قبل آغاز می شود. ستادهای بزرگداشت جشن در كل كشور، استان ها، شهرها، مناطق و كارخانه ها ایجاد می شوند و برنامه ها و تدابیر لازم را برای استقبال از نوروز تعیین و آغاز می كنند.
پیش از برگزاری جشن شهرها و روستاها، محله ها، گذرها و كارخانه ها ظاهری عیدانه پیدا می كنند. در آستانه نوروز كارهای خیرخواهانه نظیر كمك به نیازمندان، عیادت از بیماران و سالخوردگان صورت می گیرد.
آیین نوروزی
در روز نوروز سمنك، حلیم، سنبوسه ای گیاهی از سبزیجات، بویژه آش پلو و طعام های گوناگون پخته می شود. دختران لباس های زیبا می پوشند و هنرمندان به نغمه سرایی می پردازند. در همه جا آهنگ و نوای نوروز طنین انداز می شود. به ویژه بچه ها با خوشحالی زیاد مشغول بادبادك بازی می شوند.
در باغ ملی "علی شیر نوایی" شهر تاشكند نیز هر سال نمایش های زیبا و جالب نوروزی با حضور رییس جمهوری ازبكستان، نمایندگان سازمان های بین المللی و سفرای كشورهای مختلف مقیم این كشور برپا می شود.
هنرپیشگان با سرودها و نواها و آهنگ های دلنشین فرارسیدن بهار، احیای طبیعت، پاكی و پاكیزگی دل های انسان و آغاز كشت و كار بهاری را وصف و ترنم می نمایند. بدین منوال نوروز كه زمانی در حكومت شوروی مورد تعقیب و تحقیر قرار داشت، در زمان استقلال رواج و رونق تازه ای پیدا كرد و با اهداف استقلال هماهنگ شد و از لحاظ مضامین و پیام های انسانی باز هم غنای بیشتری یافت.
جشن نوروز در حال حاضر برای مردم این كشور عامل پاكسازی روح و روان با طبیعت، عامل تحكیم مهر و مروت، دوستی، همبستگی، برادری میان مردم، ترویج آسایش و اتحاد میان اقوام مختلف، حفظ ثروت های طبیعی و دعوت به ترویج آن و پاكسازی اماكن عمومی اس

پیشینه نوروز در تركیه
مردم عثمانی که ترکیه امروز بخشی از آن امپراطوری به شمار می‌رود ،عید نوروز را به عنوان یکی از معدود ایام جشن می‌گرفتند. در این روز حکیم باشی معجون مخصوصی که نوروزیه نامیده می‌‌شد جهت پادشاهان و درباریان تهیه می‌‌نمود که گفته شده است این معجون از چهل نوع ماده مخصوص تهیه می‌‌شده که شفابخش بسیاری از بیماری‌ها و دردها بوده و باعث افزایش قدرت بدنی می‌‌شده است. مردم این سرزمین نوروز را آغاز بهار طبیعت و شروع تجدید حیات و طراوت در جهان ،برخی روز مقدس در کنار شب قدر و شب برائت و برخی عامل اتحاد و همبستگی و حتی آن را زادروز امام علی(ع) و تعیین ایشان به خلافت و سالروز ازدواج ایشان با حضرت فاطمه زهرا(س) دانسته اند.

نوروز عید رسمی تركیه
نوروز تا نخستین سال‌های تشکیل جمهوری ترکیه در میان ترکان این کشور برگزار می‌شد اما به تدریج این مراسم اهمیت پیشین خود را از دست داد وتا مدتها این جشن در مناطق کردنشین و در پاره‌ای از مناطق شمال رسم و آئین نوروز موجودیت خود را حفظ کرد. اما در چند سال اخیر دولت ترکیه برگزاری این عید را به صورت رسمی اعلام کرده است تا جاییکه وزارت آموزش و پرورش ترکیه در اواسط ژانویه 2005 طی بخشنامه ای به مراکز آموزشی این کشور، خواهان برگزاری آئین‌های ویژه عید نوروز به عنوان عید رسمی‌شد.
در اساسنامه جدید آموزش‌و پرورش ترکیه، عید نوروز به عنوان عید رسمی این کشور پذیرفته و به مراکز آموزشی ابلاغ شد که از این پس در روز اول فروردین آئین‌های فرهنگی و هنری برای بزرگداشت این عید برگزار شود.
در این بخشنامه با اشاره به اینکه عید نوروز در کشورهای منطقه و آسیای میانه جشن گرفته می‌شود از مسئولان مراکز آموزشی خواسته شده است که عید نوروز را به عنوان یکی از عیدهای ملی به دانش‌آموزان معرفی کنند.
علاوه بر این مسئله عید نوروز در شهرهای جنوب شرقی ترکیه، مانند دیاربکر، شانلی اورفا، ماراش و مرسین به صورت باشکوهی برگزار می‌شود که بیشتر منعکس کننده فولکلر مردم آن نواحی است.
 از ویژگی‌های آن یکی نواختن پر سر و صدای سورنا و دهل و دیگری ایراد سخنرانی‌های آتشین در کنار کپه‌های آتش است. این آئین‌ها در میدان‌های بزرگ و اصلی شهرها و روستا‌ها برگزار. در خانه‌ها پختن شیرینی‌های خانگی و غذا‌های خاص نوروز از سنت‌های دیگر مراسم نوروزی است.

عراق یکی دیگر از کشورهای منطقه است که عید نوروز را جشن می‌گیرد. دولت عراق به مناسبت عید نوروز پنج روز تعطیل رسمی‌‌اعلام می‌کند و بیشتر مقام‌های عالی کشور به ویژه کردها مراسم ویژه نوروز برگزار می‌کنند.

پیشینه نوروز در عراق

از نخستین روز تاسیس حکومت کنونی عراق در این کشور نوروز تعطیل رسمی‌بوده و یکی از اعیاد و روزهای مهم عراق محسوب می‌شده است.در زمان حکومت صدام حسین با وجود اینکه وی دشمنی سرسختانه‌ای با آیین‌های غیر عربی داشت، مراسم عید نوروز برگزار می‌شد. با سقوط رژیم بعث و تاسیس نظام جدید و نوپای فعلی در عراق نوروز اهمیت ویژه‌ای در این کشور پیدا کرد. به گونه‌ای که در نخستین روز بهار که مصادف با اول فرودین می‌شود، مقام‌های سیاسی این کشور عید نوروز را به ملت عراق تبریک می‌گویند.

آیین نوروز كردهای عراق

کردهای عراق در نوروز رسم دارند که اگر کسی در طول سال عزیزش را از دست داده باشد، در خانه خود می‌ماند و اقوام و دوستانش برای به اصطلاح ابلاغ جای خالی عزیز از دست رفته‌اش ،به دیدن وی می‌آیند.

در میان کردهای عراق اقوام دیگری نیز وجود دارند که همانند کردها نوروز را برگزار می‌کنند.این قوم ایزدی‌ها هستند که عموما در شمال عراق زندگی می‌کنند.

دکتر خلیل جندی رشو، استاد دانشگاه گوتینگن آلمان، درباره جشن سال این اقوام می‌گوید: "جشن چهارشنبه سوری در واقع جشن اول سال ایزدی‌هاست که در بین ملت‌های دیگر مثل ایرانیان نوروز خوانده می‌شود. ولی ایزدی‌ها این جشن را هر ساله چهارشنبه سور یا چهارشنبه سرخ می‌نامند. این جشن در شب اولین چهارشنبه ماه آوریل که ایزدی‌ها بر اساس نام‌ ماههای سریانی نیسان  می‌گویند، برپا می‌شود.

ایزدی‌ها در عید تخم مرغ رنگ می‌کنند، چرا که شکل تخم مرغ شبیه زمین است و رنگ کردن آن به این معنی است که می‌خواهند دنیا به این رنگ‌ها باشد و باعث سبزی دشت و صحرا شود. رسم جالب دیگر آنها این است که صبح زود سال نو به دشت‌ها می‌روند و دست و روی خود را با قطرات شبنم مسح می‌کنند و باور دارند که اگر کسی مریض باشد با این عمل بیماری‌اش شفا می‌یابد.

آرد نیز در جشن سر سال ایزدی‌ها نقش مهمی ‌دارد. آنها در شب جشن به دشت می‌روند و با آردی که با خود برده‌اند ،خمیر درست می‌کنند. بعد دسته گلی در وسط این خمیر فروکرده و آن را بالای در خانه‌هاشان آویزان می‌کنند. بدین معنا که بهار به خانه شان آمده است.

همچنین زنان نانی به نام سوک می‌پزند که برای خیرات به گورستان می‌برند. ایزدی‌ها نیز مانند برخی از اقوام کرد آیینی را به جا می‌آورند که به آن طواف و گاهی نیز جمی می‌گویند.

نخستین طواف در یک ده ایزدی به نام  باشک وبخرانه  در روز جمعه پس از چهارشنبه سور شروع می‌شود و پس از آن تقریبا در همه روستاهای ایزدی ها آغاز می‌شود. هرطواف کننده یک فرشته دارد که تنها ویژه ایزدی‌هاست. این طواف‌ها تا آخر ماه ششم میلادی که ایزدی‌ها به آن هزیران می‌گویند، ادامه پیدا می‌کند و این نشان نوروز دربین ایزدی‌هاست.

آنها همچنین پس از سیزده روز دوباره جشن می‌گیرند که با سیزده بدر ایران قابل مقایسه است.

جشن هولی نوروز هندیان
جشن هولی همان جشن نوروز در میان هندیان است. این جشن به‌مدت پنجاه روز در فصل بهار برگزار می‌شود. هولی هندیان مانند بهار رنگارنگ است.

آیین هندیان در جشن نوروز
آیین این جشن طی دو روز به انجام می‌رسد. در روز اول غروب یا شب‌هنگام آتشی بزرگ روشن می‌شود. قبل از آن، آتش بزرگ دیگری بر روی مکانی که از قبل آماده شده، روشن می‌شود و تمثالی از هولیکا که از خیزران و بوریا ساخته‌شده ،در حرکتی دسته‌جمعی و منظم به‌همراه خوانندگان و نوازندگان محلی به‌وسیله‌ی برهمن‌ها به محل حمل می‌شود. تمثال در وسط آتش گذارده می‌شود و دستیار برهمن هفت‌بار آن‌را طواف می‌کند و قبل از اینكه آن‌را آتش بزنند، اشعاری را در ستایش هولی ذکر می‌کند.
در روز دوم از صبح تا ظهر مردم با هر عقیده‌ مذهبی بر سر و روی دوستان و خویشان گرد رنگ می‌ریزند یا با آب‌فشان آب رنگی بر سر و روی هم می‌پاشند. ‌‌
در غروب همان‌روز مردم شیرینی تعارف می‌کنند و دوستان سه‌بار همدیگر را در آغوش می‌گیرند و برای هم آرزوی خوشبختی می‌کنند.
این جشن همزمان با ماه فوریه و مارس است و اصل آیین در دو روز برگزار می‌شود.

در آلبانی سلطان نوروز به عنوان یک جشن ملی هر ساله با شکوه برگزار می شود.
باشکوه ترین مراسم در تکیه اصلی بکتاشی ها در تیرانا و با حضور درویش بابا رشادی، رهبر فعلی آنان و شرکت مریدان برپا می شود.
مریدان بکتاشی یا آرشیک ها به زیارت گور رهبران پیشین که در باغ تکیه قرار دارد ،می روند و با بابا رشادی یا کورجوش، دیدار می کنند.
صبح روز بیست و دوم مارس، مردم در باغ تکیه جمع می شوند. در آغاز برنامه سرود ملی کشور نواخته می شود.ﭙس از آن بابا رشادی با همراهی دراویش دیگر برنامه خواندن سرود سلطان نوروز را آغاز می کند:
خوش آمدی، خوش آمدی سلطان نوروز
مرحبا مرحبا ! سلام سلطان نوروز
تا آنجا که می توانی بنگر
ورق به ورق بخوان
و در هستی تعمق کن..
خوش آمدی، خوش آمدی سلطان نوروز
مرحبا مرحبا ! سلام! سلطان نوروز

سپس نوبت به سخنرانی بابا رشادی می رسد.ﭙس از سخنرانی، شعرهایی از نعیم فراشی شاعر آلبانی که بکتاشی نیز بوده است، خوانده می شود.
نعیم فراشی نه تنها به زبان آلبانیایی شعر می سروده است، بلکه به یونانی، ترکی و به زبان فارسی نیز شعر دارد.
دیوان اشعار فارسی نعیم فراشی  منتشر شده است. در این دیوان شعری به نام بهار وجود دارد:
نوبهارا! دلکش و جانﭙروری
دختر نازک تن و سیمین بری
روی خندان طبیعت روی توست
بوی باغ و بوی گلشن بوی توست.
بر زمین ما فرستادت خدا
دستگیرت کرد بهر هر گدا
بوی یار آید مرا از بوی تو
خوی او باشد ﭙدید از خوی تو
این زمین مرده از تو یافت جان
زان همی بینم جهان را شادمان
از سماوات آمدی ای نوبهار
تا کنی این خاکدان را لاله زار

مراسم سلطان نوروز با دیدار مردم با بابا رشادی و دیگررهبران فرقه ادامه می یابد.
 به هر فرد درزمان خروج، لقوم (راحت الحلقوم) تعارف می شود..

سانگ ران نوروز تایلندی ها
تایلندی‌ها عید نوروز را «سانگ ران» می‌نامند هرساله در روز 13 ماه آوریل یا 25 فروردین آغازمی‌شود و به این مناسبت  جشنواره‌ای به مدت سه روز برگزارمی‌شود كه به «جشنواره آب» مشهور است.
«سانگ ران» كه در زبان تایلندی به معنای حركت است فرصتی را برای گردهم آمدن اعضای خانواده فراهم می‌آورد تا به بزرگترهای خانواده ادای احترام كنند. در این مراسم بزرگترها با ریختن آب معطر بر روی دستان كوچكترها آنها را متبرك كرده و به خانه خویش می‌فرستند. «سانگ ران» همچنین روزی برای یك پاكسازی بهاری است كه در آن براساس باورهای مذهبی هرچیز كهنه و بی‌استفاده باید دورانداخته بشود تا بدشانسی از صاحبش دور شود.

مراسم پاشیدن آب به یكدیگر
یكی از مشهورترین آداب این جشنواره پاشیدن آب به روی یكدیگر است كه مردم تایلند با این باور كه از این طریق بدشانسی‌ها را از یكدیگر می‌زدایند و سعادت و خوشبختی را جایگزین آن می‌كنند. آنها همچنین به معابد می روند تا ضمن عبادت برای راهبان معابد غذا ببرند. در این روز تصاویر و مجسمه‌های بودا را نیز تمیز می‌كنند و معتقدند این كار برای آنان‌خوشبختی می‌آورد.
هرچند در اصل این سنت آب ریختن به روی یكدیگر به معنای احترام گذاشتن به یكدیگر است  اما با توجه به اینكه این جشن در گرمترین ماه سال در تایلند برگزارمی‌شود مراسم آب ریختن این جشن را به مراسمی مهیج برای جوانان تبدیل كرده‌است كه در آن با انواع ظرف‌ها یا تفنگ‌های آبی اقدام به ریختن آب به یكدیگر در خیابان‌ها می‌كنند.

 مردم چین طبق آیین های كهن به هنگام شب سال عید نوروز كاغذهای سرخ را بریده و به شیشه‌ها و چارچوب پنجره‌ها می‌چسبانند. کاغذها باید به رنگ قرمز باشد وپیرترین زن خانواده باید این برشها را تهیه کند.

آویختن كاغذهای رنگی به پنجره ها
چینی‌ها عقیده دارند که این کاغذها می تواند روح شیطان را از آنان و خانواده‌شان دور کند.
امروزه این رسم در چین تغییر کرده و انواع کاغذها به رنگهای شاد و زیبا به پنجره‌ها آویخته می‌شود. چینی ها عقیده دارند این کاغذها سبب خوشبختی در سال نو می شود.

مردم ژاپن در عید نوروز از جامه های سنتی خود (كیمونو) استفاده می كنند.

كیك موشی،غذای نوروزی
رسم پختن و خوردن کیک موشی یک رسم دیرینه در میان مردم ژاپن است.  کیک موشی  آرد برنج پخته است که با هاون خمیرشده و با مواد مختلفی همراه و خورده می‌شود.  
امروزه در خانه‌های کوچک کنونی جایی برای کوبیدن و پختن این نوع کیک نیست. مردم از ماشین‌های کیک‌پز که ویژه موشی‌پزی است، استفاده می‌کنند که به آن موشی‌تاکی می‌گویند.
در گذشته مردم ژاپن در هنگام فرار رسیدن بهار و عید نوروز از جارو كردن جلوی درب خانه هایشان خودداری می كردند زیرا معتقد بودند این رسم موجب ماندگاری خیر،بركت و سلامتی خواهد شد.