تبیان، دستیار زندگی

همه ما هرازگاهی دچار سرماخودگی می شویم، درحقیقت شاید نیمی از بیماری های کوتاه مدت را سرماخوردگی یا نوع دیگری از بیماری تنفسی ویروسی مثل خروسک، فارنژیت (التهاب حلق) لارنژیت (التهاب حنجره) یا برونشیت (التهاب نایژه ها) تشکیل می دهد. سرماخوردگی ها در دوران کودکی بسیار شایع تر است. کودکان معمولا اولین سرماخوردگی را در سال اول زندگی تجربه می کنند و تا حدود شش سالگی یعنی تا زمانی که سیستم ایمنی آنها تکامل یابد، نسبت به این بیماری آسیب پذیر باقی می مانند. بزرگسالان آسیب پذیری کمتری نسبت به سرماخوردگی دارند، اما آمار حکایت از آن دارد که به طور متوسط هر فرد، سالی سه تا چهار بار سرما می خورد.
سرماخوردگی ها توسط ویروس ها ایجاد می شود. بیش از ۲۰۰ نوع مختلف یا گونه ویروس می تواند باعث بیماری تنفسی شود. از جمله این ویروس ها می توان به رینوویروس ها اشاره کرد. این گروه، بیش از سایر ویروس ها با آنچه معمولا سرماخوردگی معمولی یا زکام نامیده می شود و عمدتا بینی و گلو را درگیر می کند، ارتباط دارد. سرماخورگی ها عمدتا به دو روش منتقل می شود. اولین و موثرترین راه انتقال، تماس مستقیم با ترشحات عفونی است. دست دادن با شخصی که با دستش بینی اش را پاک کرده یا درون دستش سرفه کرده، راه شایع گرفتن ویروس سرماخوردگی از این شخص بیمار است. راه دوم، عطسه یا سرفه بدون گرفتن دستمال جلوی صورت است. چنین کاری با پخش ویروس در فضای اتاق، باعث می شود افرادی که از این هوا استنشاق می کنند، به این ویروس ها آلوده و مبتلا شوند اما احتمال انتقال ویروس به این شکل کمتر است. باورهای عامیانه و عقل جمعی در مورد ابتلا به سرماخوردگی فراوان هستند: اگر زیر باران خیس شوید یا با موهای خیس بیرون بروید بدون شک سرما می خورید. اگر باد سرد به شما بخورد، می چایید. خستگی و کسر خواب می تواند باعث سرماخوردگی شود. اما در بررسی های بالینی ثابت نشده که این موارد بتواند خطر ابتلا به سرماخوردگی را افزایش دهد. با این حال سرماخوردگی یک الگوی فصلی دارد. آمار سرماخوردگی در فصل پاییز، زمستان و بهار بیشتر از تابستان است.

● علایم و نشانه ها
 

علایم و نشانه های کلی یک سرماخوردگی عبارتند از: احتقان بینی و سر، سرفه، عطسه، گرفتگی صدا و آب ریزش از چشم. از آنجا که ویروس های بسیار متنوعی باعث سرماخوردگی می شوند، نشانه ها هم ممکن است متغیر باشد. نشانه ها معمولا طی یک الی دو روز بعد از تماس ظاهر می شود و ممکن است اولین سیگنال های آن خارش گلو یا گلودرد، افزایش احتقان بینی و درد خفیف و مبهم در بدن یا سر باشند. آب ریزش از بینی، اغلب نخستین علامت مهم سرماخوردگی است. بعد از مدتی ترشحات بینی غلیظ تر شده و به رنگ سبز مایل به زرد درمی آیند. به طور معمول افراد سالم برای درمان سرماخوردگی، لازم نیست به پزشک مراجعه کنند اما اگر سرماخوردگی بیش از دو هفته طول کشید، برای حصول اطمینان از اینکه عفونت باکتریایی ثانویه ای در ریه ها، حنجره، نایژه ها، سینوس ها یا گوش ایجاد نشده باشد، به پزشک مراجعه کنید. اگر سابقه هر کدام از این عفونت ها را دارید بی درنگ با پزشک مشورت کنید.

● سرماخوردگی تا چه حد جدی است
 

سرماخوردگی ها، بیماری های مزاحمی هستند که اکثرا باید فقط منتظر ماند تا شرشان را کم کنند. گهگاه ممکن است یک عفونت باکتریایی ثانویه در دستگاه تنفس به دنبال سرماخوردگی ایجاد شود و درمان را الزامی کند.

● درمان
 

از آنجا که سرماخوردگی یک عفونت ویروسی است، آنتی بیوتیک هیچ فایده ای ندارد. آنتی بیوتیک عمدتا روی عفونت های باکتریایی موثر است. سرماخوردگی معمولا سه الی چهار روز طول می کشد اما ممکن است ۱۰ الی ۱۴ روز هم به طول انجامد، بنابراین درمان سرماخوردگی تا حدود زیادی به صبر و حوصله نیاز دارد. برخی اقدامات می تواند به بهبودی شما از سرماخوردگی کمک کند. می توانید استراحت کنید. ماندن در خانه به پیشگیری از ابتلای دیگران کمک می کند. در یک اتاق گرم (نه داغ) با هوای مرطوب (توسط دستگاه تهویه یا بخور) استراحت کنید. برای رقیق کردن مخاط، آب فراوان بنوشید. بزرگسالان می توانند برای رفع کسالت و درد از آسپرین استفاده کنند. کودکان بهتر است به جای آسپرین از استامینوفن (تیلنول یا انواع دیگر) استفاده کنند. آب نبات های حاوی روی را اغلب به عنوان داروی سرماخوردگی مطرح می کنند، اما تا این لحظه هیچ مدرکی دال بر موثر بودن در سرماخوردگی به دست نیامده است.
اگر هم می خواهید از روی استفاده کنید آن را در عرض ۲۴ ساعت پس از شروع نشانه ها مصرف کنید تا بلکه مفید واقع شود. کودکان، زنان حامله و افراد مبتلا به بیماری های مزمن باید از مصرف روی اجتناب کنند مگر آنکه بی خطر بودن مصرف آن به تایید رسیده باشد. آب نبات های روی در برخی افراد باعث تهوع می شود. درمان های غیراستاندارد سرماخوردگی، داروهای ضداحتقان و شربت های ضدسرفه می تواند به رفع برخی از نشانه ها کمک کند اما این محصولات باعث معالجه سرماخوردگی یا بهبودی سریع تر آن نمی شود. مواظب باشید در بچه های کم سن و سال از قطره ها یا اسپری های بینی استفاده نکنید به جز قطره های آب نمک یا اصطلاحا سالین. غرغره با آب نمک گرم، چند بار در روز می تواند به رفع گلودرد کمک کند، بی حس کننده های موضعی بدون نسخه هم به رفع ناراحتی گلو کمک می کند. مکیدن یک آب نبات سفت به حفظ نرمی و خشک نشدن گلو کمک می کند.
منبع:روزنامه شرق ( www.sharghnewspaper.com )

هرساله با سرد شدن ناگهانی هوا، آنفلوانزا در کشور شایع شده و هزاران نفر را مبتلا می کند. آنفلوانزا یکی از بیماری های شایع در نیمه دوم سال و خصوصا از آذرماه به بعد است و با غافلگیری دمای هوا، موج ابتلا به آن گسترش پیدا می کند و هزینه های بسیاری را برای جامعه و نیز خطراتی به ویژه برای گروه های آسیب پذیر به همراه دارد. سازمان بهداشت جهانی گفته است که سه گونه جهش یافته آنفلوانزا وجود دارد که در کل دنیا در حال گردش است. این خبر، ناگوار و نگران کننده است. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، میزان بروز آنفلوانزا از پنج تا ۳۰درصد جمعیت است و در کودکان در فصل آنفلوانزا تا ۴۲درصد افزایش می یابد. این آرزوی دیرینه بشر است که در فصل سرما از عوارض ناخوشایند آنفلوانزا در امان باشد. در واقع یک هفته به صورت شبانه روزی با تب و لرز و سرفه های خشک و دردهای عضلانی و ضعف، خستگی و کوفتگی و دست و پنجه نرم کردن، برای هیچ یک از ما خوشایند نیست، چراکه این موضوع علاوه بر صدمات بهداشتی آن و فارغ از تحمیل بار مالی به خانواده سبب می شود تمامی برنامه هفتگی خانواده دستخوش تغییرات شود. درواقع در یک نگاه اجمالی باید بگوییم آنفلوانزا شایع ترین بیماری ویروسی فصل سرماست که دستگاه تنفسی را درگیـر می کند و به شدت مسری است. ویروس آنفلوانزا ممکن است ۹۰ بار کوچک تر از یک گلبول قرمز خون انسان باشد. این ویروس بسیار کوچک است و به زحمت می توان آن را دید.
اما همین ویروس کوچک می تواند در یک سال به اندازه نیمی از مرگ ومیرهای ناشی از تصادف های رانندگی، باعث مرگ انسان ها شود. ویروس های آنفلوانزا در هر سال دچار جهش های ژنتیکی می شوند و در نتیجه سیستم های دفاعی قبلی را کم تاثیر می کند. اما پیشرفت های اخیر در صنعت داروسازی، کشف های شگفت انگیزی را در علم پزشکی در این زمینه در پی داشته است که نتیجه عملی آن برای مردم، تحقق رویای دیرین مقابله با آنفلوانزا بوده است. در حقیقت دستیابی به واکسنی که تا ۸۰ درصد موارد از این بیماری و عوارض آن جلوگیری می کند، یکی از بزرگ ترین دستاوردهای بشر در این حوزه محسوب می شود. واکسن آنفلوانزا برای تمام کشورهای دنیا کاربرد دارد. این واکسن طوری ساخته شده که برای درمان این بیماری در تمام دنیا قابل استفاده است. سوش بیماری آنفلوانزا در کشور ما با سایر کشورهای جهان تفاوتی ندارد و تقریبا در همه جای دنیا یکسان است و در تهیه واکسن آنفلوانزا از سوش های شایع استفاده می کنند که بیشتر بیماری های آنفلوانزا در جهان را پوشش می دهد.

● نشانه های آنفلوانزا چیست
 

آنفلوانزا با تب، سرفه، احساس سردی همراه با لرز، کوفتگی و درد در بدن، سردرد و خستگی همراه است. این نشانه ها به طور معمول سه تا چهار روز ادامه دارد و پس از آن ممکن است بیمار یک هفته دیگر یا بیشتر، سرفه های خشک، آبریزش بینی و گلودرد داشته باشد. بسیاری از مردم در تشخیص آنفلوانزا و سرماخوردگی دچار اشتباه می شوند. با اینکه این دو بیماری دارای تشابهاتی هستند، اما تفاوت های بارزی هم دارند. آنفلوانزا برعکس سرماخوردگی ناگهانی شروع شده و حدود یک هفته طول می کشد و سپس بهبود می یابد. گاهی به دنبال ابتلا به آنفلوانزا، عارضه ای به نام ذات الریه یا همان عفونت ریه ها پیش می آید که این بیماری در اثر همان ویروس یا به دنبال ضعف سیستم ایمنی بدن، توسط عوامل میکروبی دیگر ایجاد می شود. افرادی که دچار بیماری های مزمن قلبی عروقی و ریوی باشند، بیشتر در معرض این عارضه قرار می گیرند. بیماری سرماخوردگی
به آسانی قابل درمان است و در بدترین حالت امکان دارد به عفونت ثانویه باکتریایی منجر شود که آن هم با مصرف آنتی بیوتیک قابل درمان است. ولی آنفلوانزا بیماری خطرناکی است که هر ساله جان تعدادی از مردم را می گیرد. سرماخوردگی معمولا با گلودرد همراه با عطسه، آبریزش یا گرفتگی بینی شروع می شود. تب یکی از علایم معمول سرماخوردگی معمولی نیست. سردرد یا دردهای عضلانی هم رابطه مستقیمی با سرماخوردگی ندارند، در صورتی که در آنفلوانزا این گونه نیست.

● چه کسانی در معرض آنفلوانزا هستند
 

در حقیقت همه افراد در معرض این بیماری هستند و توصیه سازمان بهداشت جهانی مقابله با این بیماری را برای تمامی افراد بالای شش ماه جدی می داند.
۱ هر آنچه سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود، از سوءتغذیه گرفته تا خستگی و فشار کاری و استرس، از وجود بیماری های مزمن از قبیل بیماری مزمن قلبی، ریوی، کلیوی، دیابت و آسم گرفته تا بارداری و کهنسالی؛ امکان ابتلا به این بیماری را در فرد افزایش می دهد. کودکان مستعد آلرژی، آسم، بیماری های قلبی، مرض قند، کودکان مبتلا به عفونت های مکرر و کسانی که داروهای تضعیف کننده مصرف می کنند یا کودکانی که مجبور هستند مدت طولانی آسپرین استفاده کنند، همگی در معرض این بیماری قرار دارند.
۲ هر آنچه سبب تسهیل انتقال ویروس شود؛ از محیط های بسته با تهویه نامناسب گرفته تا مکان های شلوغ مانند وسایل حمل ونقل عمومی، از کامپیوتر و گوشی موبایل گرفته تا خودکار و کاغذ. کودکانی که در مهدکودک و در تماس با دیگر کودکان هستند، افرادی که در خانه سالمندان زندگی می کنند، کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی همگی، به دلیل تردد در مراکزی که احتمال وجود ویروس در آن شدیدتر است، در معرض این بیماری قرار دارند.
براساس نظر سازمان بهداشت جهانی، واکسن های آنفلوانزا برای گروه های ذیل توصیه می شود:
۱ اهالی منزل و مراقبان خارج از منزل نوزادان صفر تا ۵۹ ماهه
۲ افراد ۵۰ ساله و مسن تر
۳ ساکنان مراکز ارایه کننده مراقبت بلندمدت به افراد دارای بیماری های مزمن
۴ افراد دارای مشکلات بلندمدت سلامت؛ مانند بیماری قلبی، کلیوی، ریوی، دیابت، آسم، کم خونی و سایر اختلالات خونی
۵ افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف
۶ زنان باردار بیش از سه ماه در خلال فصل آنفلوانزا
۷ پزشکان، پرستاران، اعضای خانواده و سایر افرادی که در تماس نزدیک با افراد در معرض خطر جدی آنفلوانزا هستند
۸ افراد ساکن خوابگاه ها یا سایر اماکن پرجمعیت به منظور جلوگیری از شیوع بیماری
۹ هر فرد دیگری که خواهان کاهش احتمال ابتلا به آنفلوانزاست.

● هنگام ابتلا به آنفلوانزا چه کنیم
 

افرادی که به آنفلوانزا مبتلا می شوند، فورا علایم را تجربه نمی کنند. بنابراین آنها می توانند بیماری را به دیگران منتقل کنند، بدون اینکه بدانند بیمار هستند. در واقع، ناتوانی ظاهری علم برای متوقف کردن شیوع آنفلوانزا تا اندازه ای به این دلیل است که میزبان مبتلا می تواند قطرات آلوده را قبل از شروع علایم تولید کند و به این صورت در چرخه شیوع آنفلوانزا قرار گیرد. فارغ از دورانی که فرد هنوز اطلاعی از بیماری خود ندارد، باید گفت به محض مشاهده نشانه های آنفلوانزا رعایت نکات بهداشت فردی از سوی بیماران، از جمله استفاده از وسایل و ظروف جداگانه، استفاده از دستمال کاغذی هنگام عطسه و سرفه، اجتناب از حضور در اماکن عمومی و شست وشوی مداوم دست ها، مهم ترین وظیفه مبتلایان به آنفلوانزا در قبال سلامت اطرافیان و جامعه است. یکی دیگر از مواردی که سبب انتقال بیماری به دیگران می شود، در اختیار قرار دادن وسایل شخصی از قبیل گوشی موبایل و همچنین کامپیوتر است. معمولا افراد دیگر تقاضا می کنند این گونه وسایل به صورت امانت برای بهره برداری کوتاه مدت در اختیار آنها قرار گیرد و اظهار این موضوع که دارنده مبتلا به آنفلوانزاست ممکن است در جلوگیری از شیوع بیماری موثر باشد.

● بهترین زمان برای پیشگیری
 

به طور کلی هرکسی که می خواهد احتمال ابتلایش به آنفلوانزا را کاهش دهد، باید واکسینه شود. شما با واکسینه شدن سالانه علیه ویروس آنفلوانزا می توانید از این بیماری پیشگیری کنید. فقط باید دقت داشته باشید که نباید از واکسن های سال های قبل به منظور ایمن سازی در سال جدید استفاده شود. مسلما هنوز زمان زیادی از فصل سرما باقی مانده است و ویروس آنفلوانزا فرصت کافی برای بیماری زایی در اختیار دارد.
چه کسانی نباید واکسینه شوند
۱ افرادی که حساسیت شدیدی به تخم مرغ دارند.
۲ افرادی که قبلا واکنش و حساسیت شدیدی به واکسن آنفلوانزا داشته اند.
۳ نوزادان کمتر از شش ماه
۴ افرادی که بیماری شدید یا معمولی همراه با تب دارند، باید تا کم شدن علایم بیماری صبر کنند.
منبع:روزنامه سلامت ( www.salamat.ir )

این میوه زمستانه – بهاره از خانواده مرکبات بوده و از لحاظ طعم بسیار شبیه به سایر مرکبات است با این تفاوت که این میوه را می‌توان به صورت درسته و با پوست مصرف کرد.
درخت کامکوات دارای برگ‌های ریز و همیشه سبز است و بومی بخشی از کوه‌های جنوب شرق چین است و در حال حاضر به منظور بهره برداری از میوه‌ی لذیذ آن و همچنین به عنوان یک گیاه تزئینی در نقاط دیگر دنیا از جمله ایالات متحده کشت و پرورش داده می‌شود.
در فصل زمستان یک درخت بالغ کامکوات می‌تواند وزن چند صد عدد از میوه زیبایش را که هرکدام به اندازه یک زیتون درشت هستند، تحمل کند.
زمانی که میوه کامکوات را برش می‌زنیم ظاهری شبیه به یک پرتقال کوچک دارد که پره‌های آن به سفتی به یکدیگر و پوسته خارجی متصل شده‌اند و عموماً یک یا دو عدد هسته در مرکز هر پره وجود دارد. طعم هسته آن، مانند هسته‌های پرتقال تلخ است و هنگام خوردن میوه باید از دهان خارج شده و دور ریخته شود.

برخی از خواص کامکوات برای بدن عبارتند از:
• کامکوات نیز مانند سایر مرکبات، کالری کمی دارد و 100 گرم از آن تنها دارای 71 کالری است. این میوه همنین سرشار از فیبر‌های رژیمی، مواد معدنی، ویتامین و مقادیر فراوانی آنتی‌اکسیدان بوده که فواید بسیاری برای بدن دارند.
• کامکوات با پوست خورده می‌شود و این مورد تنها امتیازی است که این میوه را از سایر خانواده مرکبات متمایز می‌کند. پوست میوه کامکوات سرشار از بسیاری از روغن‌های مفید، آنتی‌اکسیدان و فیبر است. 100 گرم از این میوه دارای 6/7 گرم فیبر است که 17 درصد از فیبر مورد نیاز روزانه‌ی بدن ما را تأمین می‌کند. به علاوه با خوردن این میوه مقدار قابل توجهی تانن، پکتین، همی‌سلولز و دیگر پلی‌ساکاریدهای غیر نشاسته‌ای (NSP) وارد بدن ما می‌شود.
• علاوه بر این‌ها، میوه تازه کامکوات دارای مقدار مناسبی از برخی ویتامین‌های آنتی‌اکسیدانی مانند ویتامین A ، C و E است و وجود این ترکیبات فیتوکمیکالی در این میوه کمک خوبی برای جمع‌آوری ترکیبات ‌اکسیدانی از بدن ما و در نتیجه پیشگیری از بروز بسیاری از بیماری‌ها خواهد بود.
• کامکوات نیز مانند پرتقال سرشار از ویتامین C است . 100 گرم از این میوه دارای 47/9 گرم ویتامین C است که 73 درصد از نیاز روزانه ما به این ویتامین را برطرف می‌کند. ویتامین C یکی از آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی است که علاوه بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی نقش مهمی در تولید ترکیباتی چون کلاژن در بدن دارد از این رو در بهبود زخم بسیار موثر است به علاوه ضد رشد ویروس و ضد سرطان است و مانع بروز بیماری‌های تحلیل برنده اعصاب می‌شود. این ویتامین از بروز آرتریت روماتوئید و دیابت می‌کاهد.
• کامکوات دارای مقدار قابل توجهی از ویتامین‌های خانواده‌ی B است مانند تیامین(B1)، نیاسین (B3)، پیریدوکسین (B6)، فولات و اسید پانتوتنیک.
• این میوه علاوه بر ویتامین فراوان دارای برخی از املاح نیز هست مانند کلسیم، مس، پتاسیم، منگنز، آهن، سلنیوم و روی. 100گرم از نوع خشک شده‌ی این میوه دارای 640 میلی گرم پتاسیم، 162 میلی گرم کلسیم و 03/2 میلی گرم آهن است.
پتاسیم یکی از ترکیبات مهم موجود در داخل سلول‌ها و مایعات بدن است و به کنترل ضربان قلب و فشار خون کمک می‌کند. مس عنصری است که در تولید گلبول‌های سرخ نقش دارد و آهن نیز برای تولید گلبول‌های سرخ و فرآیندهای اکسیداسیون سلولی مورد نیاز است.

نکاتی در زمینه تهیه و مصرف کامکوات
• این میوه را نباید پیش از رسیدن کامل از درخت چید.
• برای مصرف می‌توان آن‌را به صورت تازه یا به صورت کمپوت استفاده کرد و همچنین می‌توان مربای لذیذی از آن تهیه کرد و یا حتی می‌توان آن‌را به سالاد اضافه کرد.
• برای ماندگاری بیشتر بهتر است این میوه در آب سرد شسته شده و با دستمالی به آرامی خشک شود.
• اگر میوه را با انگشتان به آرامی فشار دهید و آب آن‌ را میل کنید از طعم لذیذ آن لذت خواهید برد.
• اگر تمایل داشتید آن‌را درسته مصرف کنید آن‌را مانند انگور و زیتون با پوست میل کنید.

انواع روش های مصرف کامکوات:
• * می‌توان این میوه را برش زده و به سالاد میوه یا سالاد سبزیجات اضافه کرد.
• * این میوه ظاهر بسیار اشتهاآوری دارد و می‌تواند به عنوان تزئین غذا مورد استفاده قرار گیرد.
• * مارمالاد تهیه شده از کامکوات بسیار لذیذ است زیرا علی‌رغم دیگر مرکبات که پوست بسیار تلخی دارند، پوست این میوه طعمی شیرین و مطلوب دارد.
• * کامکوات پوره شده را می‌توان در تهیه سس‌ها، عصاره میوه، مربا و ژله استفاده کرد.
• * آب این میوه در تهیه‌ی آب میوه‌های مخلوط، کیک، پای و بستنی استفاده می‌شود.
• * از آب این میوه در طعم‌دهی به گوشت قرمز و گوشت مرغ و همچنین ماهی استفاده می‌شود.
منبع:همشهری آنلاین

مواد لازم برای 2 نفر
بادمجان: 75 گرم
روغن زیتون: یك قاشق غذاخوری
پیاز خرد شده: یك‌دوم كوچك
فلفل دلمه‌ای قرمز خلال شده: یك‌چهارم
سیر: 2 عدد
تخم‌مرغ: 5/1 عدد
پودر جعفری: یك قاشق غذاخوری
نمك و فلفل: به مقدار لازم
دارچین (ادویه‌های دلخواه)‌: به اندازه دلخواه
طرز تهیه: درجه فر را روی 450 درجه فارنهایت تنظیم كنید. بادمجان‌ها را از طول نصف كرده و از سمت داخل وسط بادمجان‌ها را ببرید، به طوری كه پوست آن بریده شود. درون یك فویل را با روغن آغشته كنید و بادمجان‌ها را از سمتی كه بریده‌اید درون فویل بچینید و 20 دقیقه بگذارید تا بادمجان نرم شود و پوست روی آن چروك شود. سپس آنها را از فر درآورده و در یك صافی بگذارید. 10 دقیقه كنار بگذارید تا سرد شود و سپس آنها را خرد كنید.فر را تا 350 درجه فارنهایت كم كنید.
هنگامی كه بادمجان‌ها در فر در حال پخته شدن است، یك قاشق چایخوری روغن را روی حرارت ملایم بگذارید. فلفل و پیاز را داخل آن ریخته و 10 ـ 5 دقیقه سرخ كنید تا نرم و پیازها طلایی شود. كمی نمك بزنید. سپس سیر و بادمجان را داخل آن بریزید و یك دقیقه دیگر هم تفت دهید. از روی شعله بردارید و ادویه آن را تنظیم كنید.
ظرف فر را به روغن آغشته كنید و در فر بگذارید در این هنگام از یك كاسه دیگر تخم‌مرغ‌ها را بشكنید و جعفری، نمك و دارچین (ادویه)‌ را درون آن ریخته و به هم بزنید. سپس بادمجان را داخل تخم‌مرغ ریخته و خوب مخلوط كنید. ظرف را از فر بیرون بیاورید و مخلوط تخم‌مرغ را درون آن بریزید. باید 40 ـ 35 دقیقه برای پخت آن منتظر بمانید تا روی آن طلایی شود. سپس از فر بیرون بیاورید. 10 دقیقه صبر كنید تا سرد شود و به طور دلخواه آن را برش دهید و سرو كنید.
بادمجان از خانواده سیب‌زمینی است. از زمان‌های بسیار قدیم در هند كشت می‌شده و از آنجا به نقاط دیگر جهان راه یافته است. بادمجان‌ها دارای اسیدهای چرب اشباع اندك و كلسترول پایین است و از جهت دیگر فیبر، فولات، پتاسیم، منگنز، ویتامین ث، ویتامین كا، تیامین، نیاسین، ویتامین ب 6، فسفر و مس بالایی دارد. ارزش غذایی و فواید آن باعث شده كه بتوان از آن برای تهیه غذاهایی كه برای كاهش وزن لازمند، استفاده كرد. همین جا به كسانی كه از برنامه‌های افزایش وزن استفاده می‌كنند توصیه می‌كنیم كه زیاد از بادمجان استفاده نكنند. 100 گرم بادمجان دارای 33 كالری است.
در انتخاب بادمجان دقت كنید كه سفت و دارای پوستی نرم و براق باشد. همچنین رنگ آن یك دست بوده و بدنه آن زخمی نباشد. كلاهك بادمجان باید سبز باشد. بادمجان مناسب، بادمجانی است كه وقتی با انگشت آن را فشار می‌دهید فرورفتگی ایجاد شده دوباره به جای اولش بازگردد.
منبع:سلامت نیوز

اگر از رژیم‌های مختلف خسته شده‌اید و هیچ گونه تاثیری را مشاهده نكرده‌اید، شاید بهتر است در شیوه زندگی خود تغییری ایجاد كنید تا به نتیجه دلخواه برسید. در این شماره تعدادی شیوه ساده اما كاربردی برای كاهش وزن پیشنهاد كرده ایم.
ازخوردن غذاهای پر كالری پرهیز كنید؛ مثلاً
لابستر(شاه میگو): فقط 83 كالری در 90 گرم
میگو: فقط 60 كالری در 12 عدد بزرگ
سالمون دودی: فقط 66 كالری در 56 گرم
خامه فرم‌گرفته: فقط 8 كالری در یك قاشق سوپ‌خوری (می‌توان روی میوه‌های تازه برای دسر بریزید).

بعد از صرف صبحانه، سعی كنید آب اولین نوشیدنی شما باشد
 

در صبحانه برخی افراد آب پرتقال می نوشند. اما در بقیه روز آن‌ها مایعات بدن خود را از طریق آب میوه یا نوشابه به‌دست می‌آورند.

به مدت یك هفته، یك دفترچه یادداشت كوچك را در هر جا به همراه داشته باشید.
 

تمام چیزهایی را كه می‌خورید حتی آب را در آن یادداشت كنید. تحقیقات نشان داده كه افرادی كه میزان غذاهای خود را در روز می‌دانند 15% كم‌تر از كسانی كه نمی‌دانند، می‌خورند.

یك گام‌‌شمار بخرید و به كمربند خود ببندید و روزی 1000 قدم بیش‌تر راه بروید
 

به طور میانگین افراد روزی 2000 تا 3000 قدم گام برمی‌دارند. افزودن 1000 قدم به این تعداد شما را در حفظ وزن فعلی كمك كرده و از اضافه وزن جلوگیری می‌كند.

10% اشتباه محاسبه در دریافت كالری روزانه لحاظ كنید
 

اگر فكر می‌كنید كه روزی 1700 كالری انرژی جذب بدن خود می‌كنید و نمی‌دانید كه چرا كاهش وزن پیدا نمی‌كنید، 170 كالری دیگر به مقدار محاسبه‌تان اضافه كنید. احتمال دارد كه این عدد جدید صحیح‌تر باشد.

به جای خوردن سه وعده سنیگن ، 5 یا 6 وعده سبك بخورید
 

تحقیقات انجام شده حاكی از این است كه زمانی كه افراد صبحانه خود را در چند بخش ودر طول بیش از پنج ساعت میل می‌كنند نسبت به كسانی كه صبحانه خود را در یك وعده میل می كنند. حدود 30% كالری كم‌تری در زمان نهار جذب بدن خود می‌كنند. یك تحقیق دیگر نشان داد كه حتی اگر همان تعداد كالری را مصرف كنید، بدن شما انسولین كم‌تری آزاد می‌كند كه قند خون را ثابت نگه می‌دارد و به كنترل گرسنگی كمك می‌كند.

روزی 45 دقیقه پیاده‌روی كنید
 

تحقیقی كه در یكی از دانشگاه‌ها انجام شد نشان داد كه 30 دقیقه پیاده‌روی در روز برای جلوگیری از افزایش وزن كافی است و ورزش پس از 30 دقیقه است كه منجر به كاهش وزن و چربی می‌شود.
سوزاندن 300 كالری بیش‌تر در روز با 45 دقیقه پیاده‌روی به شما كمك می‌كند كه سالانه 500/13 كیلوگرم بدون تغییر در مقدار مواد غذایی كه می‌خورید، وزن خود را كاهش دهید.

یك برنامه آموزش كاهشی
 

طی 18 ماه تحقیق بر روی داوطلبان برنامه‌های آموزشی اینترنتی مشخص شد كسانی كه با برنامه‌های آموزشی كاهش وزن اینترنتی به این كار می‌پردازند به مراتب موفق‌تر از كسانی هستند كه در جلسات حضوری برای كاهش وزن مشاركت می‌كنند.

از رنگ آبی در زندگی خود بیش‌تر استفاده كنید
 

بی‌دلیل نیست كه رستوران‌های فست فود از رنگ آبی برای تزیین محیط استفاده نمی‌كنند. باور داشته باشید یا نه، رنگ آبی به عنوان یك مانع برای اشتها عمل می‌كند. بنابراین شام خود را در بشقاب‌های آبی میل كنید، در هنگام خوردن لباس آبی بپوشید و میز غذاخوری خود را با سفره یا پوشش آبی بپوشانید. از رنگ‌های قرمز، زرد و نارنجی در محیطی كه غذا می‌خورید پرهیز كنید زیرا تحقیقات نشان دادند كه این رنگ‌ها ترغیب كننده اشتها هستند.

كمد خود را از لباس‌های گشاد خالی كنید
 

زمانی كه به وزن ایده‌آل خود رسیدید، لباس‌هایی كه دیگر اندازه شما نیستند را دور بریزید، لذا حفظ كردن وزن مثل یك انگیزه بسیار قوی عمل می‌كند تا دیگر اضافه وزن پیدا نكنید و مجبور به خرید جارختی جدید نباشید.

اندازه بشقاب‌های شام خود را كوچك كنید
 

تحقیقات نشان دادند، صرف‌نظر از این‌كه تا چه میزان گرسنه‌اید، اگر جلوی شما كم غذا بگذارند، شما نیز كم غذا می‌خورید و برعكس. بنابراین ظرف‌های غذای خود را كوچك كنید و به جای آن‌ها از ظرف‌های سالاد كه كوچك‌تر هستند استفاده كنید. این مطلب در مورد مایعات نیز صدق می‌كند.
منبع:سلامت نیوز

تخم‌مرغ از جالب توجه‌ترین غذاهاست، زیرا برای نگهداری و حفظ یک موجود زنده طراحی شده است. در فرهنگ‌های مختلف یک ماده غذایی سمبولیک است و در باور مردم به عنوان آغازگر زندگی و حیات شناخته شده است.
تخم‌مرغ از نظر درصد و نوع پروتئین و املاح موجود دارای ارزش غذایی بسیار بالایی بوده و حاوی املاحی مانند فسفر، پتاسیم، سدیم، گوگرد، روی، کلسیم، کلر، منیزیم، آهن، سلنیم و ویتامین‌هایA B1،B2، اسیدفولیک، اسیدهای چرب مختلف و پروتئین مرغوب است. تخم‌مرغ غذای پروتئینی با ارزشی به حساب می‌آید، چرا که پروتئین آن از کیفیت بالایی برخوردار بوده و در بین مواد خوراکی از لحاظ ارزش بیولوژیکی، بالاترین آن را به خود اختصاص داده و ارزش بقیه مواد خوراکی نیز از روی آن سنجیده می‌شود.
پروتئین تخم‌مرغ کامل است، یعنی تمام اسیدهای آمینه ضروری را برای سلامت بدن داراست. مصرف تخم‌مرغ با سایر مواد غذایی که از نظر پروتئینی فقیر هستند مانند نان، برنج و غلات، باعث تکمیل ارزش پروتئینی غذا می‌شود. علاوه بر خواص پروتئین‌های تخم‌مرغ، آسانی انعقاد آن باعث می‌شود که در بسیاری از روش‌های تهیه غذا به کار رود.
تنوع غذایی با تخم‌مرغ: با تخم‌مرغ غذاهای بسیار مفید و خوشمزه‌ای تهیه می‌شود. به این ترتیب، با بهره‌گیری از خواص این ماده غذایی مفید می‌توان در برنامه غذایی خود تنوع ایجاد کرد.
تخم‌مرغ به عنوان میان وعده: ساندویچ تخم‌مرغ همراه سبزی‌هایی مانند گوجه‌فرنگی، خیار و سبزی خوردن از میان وعده‌های بسیار مفید، خوشمزه و ارزان است و به خصوص برای کودکان می‌تواند جانشین میان وعده‌های ناسالم شود.
تخم‌مرغ به عنوان پیش غذا: در انواع سالاد مانند سالاد الویه، سالاد سیب‌زمینی، سالاد فصل، سالاد تن ماهی و سالاد لوبیا می‌توان از آن استفاده کرد.
استفاده از تخم‌مرغ در سالاد موجب افزایش ارزش تغذیه‌ای آن شده و در ضمن طعم و مزه مطلوب نیز به سالاد می‌دهد. تخم‌مرغ به عنوان پیش غذا می‌تواند به صورت پخته، همراه بیسکویت کراکر و گوجه‌فرنگی نیز مصرف شود.
تخم‌مرغ در داخل سس‌ها: از تخم‌مرغ در ترکیب بعضی از سس‌ها مانند سس مایونز و یا انواع سس سالاد استفاده می‌شود. استفاده از تخم‌مرغ در سس‌ها علاوه برخوشمزه کردن سس، برارزش غذایی آن نیز می‌افزاید.
تخم‌مرغ به عنوان غذا: از تخم‌مرغ می‌توان انواع خوراکی‌های خوشمزه را تهیه کرد. غذاهای آماده شده با تخم‌مرغ، بسیار خوشمزه و از ارزش تغذیه‌ای بالایی برخوردارند.
با تخم‌مرغ می‌توان انواع املت تهیه کرد، مثل: املت گوجه‌فرنگی، سبزیجات، قارچ، گل‌کلم و نخود سبز و سایر سبزیجات و صیفی جات و همین‌طور املت میگو و ...
تخم‌مرغ به عنوان دسر: از تخم‌مرغ می‌توان دسرهای خوشمزه‌ای مثل انواع کیک‌ها، شیرینی‌ها و... تهیه کرد.
میزان مصرف: با مصرف مقدار کافی تخم‌مرغ در برنامه غذایی خود می‌توانیم از خواص تغذیه‌ای این ماده غذایی مفید بهره ببریم و قسمتی از نیازمندی‌های تغذیه‌ای خود را تأمین کنیم.
کودکان، نوجوانان و جوانان سالم می‌توانند روزی یک عدد تخم‌مرغ مصرف کنند. افراد سالمند نیز
- چنانچه مبتلا به افزایش چربی‌های نامطلوب خون یا اختلالات قلبی و عروقی نباشند- می‌توانند در هفته سه الی چهار عدد تخم‌مرغ مصرف کنند، ولی در افراد با چربی خون بالا یا مبتلا به عوارض قلبی – عروقی باید مصرف آن محدود شود.
آلودگی تخم‌مرغ: تخم‌مرغ ممکن است حاوی میکروبی به نام سالمونلا باشد که می‌تواند موجب بروز بیماری شود، لذا نباید آن را به صورت خام مصرف کرد. با پختن کامل تخم‌مرغ این میکروب از بین می‌رود.
تمیز کردن تخم‌مرغ: تخم‌مرغ را نباید شست، زیرا لایه پوششی محافظت کننده روی پوسته با شستن از بین می‌رود. با از بین رفتن این لایه، منافذ روی پوسته آهکی باز شده و امکان ورود میکروارگانیسم‌های بیماری زا فراهم می‌شود. پس بهتر است تخم‌مرغ‌ها را به صورت نشسته با یک برس نرم، گردگیری کرده و داخل ظروف در بسته در یخچال نگهداری کنید و هنگام مصرف آلودگی‌های قابل رؤیت سطح آن را با آب گرم شسته و بلافاصله مصرف کنید.
در پایان یادآور می‌شویم:
• از مصرف تخم‌مرغ به صورت خام پرهیز کنید.
• هنگام خرید تخم‌مرغ به محل نگهداری آن در فروشگاه‌ها توجه کنید، چرا که تخم‌مرغ‌هایی که در مغازه، بیرون از یخچال و یا در معرض نور و گرما نگهداری می‌شوند، زودتر فاسد می‌شوند.
منابع و مآخذ:
1- مهندس حلم سرشت، پریوش، مهندس دل پیشه، اسماعیل. "اصول تغذیه و بهداشت مواد غذایی" انتشارات چهر، 1379، چاپ سوم
2- دکتر فرج زاده آلان، داود "بهداشت مواد غذایی" انتشارات نوردانش، 1382، چاپ دوم
3- دکتر محمودزاده، سید علی و همکاران "علوم غذایی، سلامت و تغذیه" مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، 1378
سلامت نیوز

با دقت به ناخن های خود نگاه کنید؛ آیا همه چیز طبیعی و سالم است؟ هیچ مشکلی وجود ندارد؟ ناخن ها به اندازه کافی محکم هستند و ظاهری سلامت دارند؟ یا شاید هم فرورفتگی هایی در سطح ناخن هایتان وجود دارد، شاید رنگ و شکل ناخن هایتان تغییر کرده است و مثل روزهای قبل نیست.
اگر تا به حال با دقت به ناخن هایتان نگاه نکرده اید، یک بار این کار را انجام دهید. چون طبق نظر متخصصان ظاهر و وضعیت ناخن ها می تواند نشانه ای از سلامت کلی شما باشد، اما مساله مهم شناسایی و تشخیص به موقع نشانه هاست؛ برخی از شرایط فقط به مراقبت و رسیدگی بیشتر نیاز دارد و گروهی دیگر نشانه بیماری خاصی است که باید درمان شود.

● ویژگی​ ناخن​های سالم
 

ناخن سالم باید صاف و بدون شیار یا فرورفتگی باشد. همچنین رنگ و استحکام ناخن های سالم یکسان و یکنواخت است و هیچ لکه یا تغییر رنگی روی آنها مشاهده نمی شود؛ البته گاهی اوقات شیارهای عمودی بی ضرری روی سطح ناخن ها ایجاد می شود که تا نوک آن پیش می رود. علاوه بر این، ممکن است به دلیل جراحت ها خطوط یا لکه های سفیدی روی ناخن ایجاد شود که با رشد ناخن از بین می رود. با این حال، همه شرایطی که ایجاد می شود طبیعی نیست و اگر با موردی خاص و غیرطبیعی روبه رو شدید، حتما باید با پزشک مشورت کنید.
سوراخ سوراخ شدن ناخن ها یا وجود فرروفتگی های متعدد در سطح ناخن، ازجمله مشکلاتی است که ممکن است برای برخی از افراد ایجاد شود؛ البته این مساله بیشتر میان افرادی که به بیماری پسوریازیس مبتلا هستند، مشاهده می شود ولی در هر صورت به درمان و رسیدگی بیشتر نیاز دارد.
گاهی نیز ممکن است ناخن ها چماقی شوند؛ به این معنی که نوک انگشتان بزرگ می شود و ناخن اطراف آن می پیچد؛البته این مشکل معمولا در یک دوره زمانی طولانی مدت اتفاق می افتد. این مشکل معمولا به دلیل کاهش اکسیژن موجود در خون ایجاد می شود و می تواند نشانه ای از انواع مختلف بیماری های ریوی باشد. چماقی شدن ناخن ها ممکن است با بیماری های التهابی روده، بیماری های قلبی ـ عروقی و کبدی نیز مرتبط باشد.

● ناخن های قاشقی
 

ناخن های قاشقی به ناخن های نرمی می گویند که تغییر شکل می دهد. این فرورفتگی ها گاهی به حدی است که حتی می توان یک قطره مایع را داخل آن نگه داشت. در اغلب موارد، بروز این مساله نشانه کم خونی فقر آهن یا بیماری کبدی است. علاوه بر این، ناخن های قاشقی شکل ممکن است به دلیل کم کاری تیروئید یا بیماری های قلبی نیز ایجاد شود.
در شرایط خاصی نیز ممکن است نوک هر یک از ناخن ها نواری تیره رنگ ایجاد شود. گاهی این وضعیت را مربوط به افزایش سن می دانند و در موارد دیگر، می تواند نشانه یک بیماری زمینه ای جدی مانند بیماری های کبدی یا دیابت باشد.همچنین یکی از مشکلاتی که باید مورد توجه قرار گیرد، جداشدن ناخن از بستر است. در این شرایط ناخن شل می شود و براحتی می تواند جدا شود. گاهی اوقات جداشدن ناخن می تواند به دلیل عفونت یا جراحت ایجاد شود. در موارد دیگر، این وضعیت ممکن است یکی از عوارض مصرف دارو یا محصولی خاص باشد به عنوان مثال گاهی ممکن است استفاده از چسب ناخن موجب بروز چنین حالتی شود. اختلالات تیروئید و بیماری پسوریازیس نیز از دیگر علل بروز این مشکل هستند.
برخی از افراد نیز ممکن است با شرایطی روبه رو شوند که ناخن هایشان ضخیم می شود و سرعت رشد آن نیز کاهش می یابد؛ البته این وضعیت با تغییر رنگ ناخن ها و زردشدن آنها همراه است.

● مراقب ناخن ها باشید
 

برای حفظ سلامت ناخن ها بهتر است همیشه آنها را خشک و تمیز نگه دارید و هنگام استفاده از مواد شوینده حتما از دستکش استفاده کنید. علاوه بر این، ناخن ها همیشه باید به درستی کوتاه شود تا مشکلی ایجاد نکند. استفاده از کرم مرطوب کننده را نیز فراموش نکنید و هنگام استفاده از این کرم ها، آن را به ناخن هم بمالید.
هیچ وقت نباید از ناخن ها به عنوان ابزار استفاده کنید و به کمک آنها به اجسام فشار وارد کرده یا چیزی را بلند کنید. جویدن ناخن ها هم مشکل دیگری است که در آینده می تواند دردسرساز شود و علاوه بر ایجاد ظاهری نامناسب، سلامت ناخن را نیز به خطر اندازد.
منبع:روزنامه جام جم ( www.jamejamonline.ir )

شاید شما هم مانند بسیاری دیگر از مبتلایان به عارضه آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) به دنبال راه حل‌هایی طبیعی برای درمان دردهای ناشی از این عارضه باشید كه واقعا در كاهش درد تاثیر داشته باشند.
به گزارش سرویس بهداشت و درمان ایسنا،‌ اگر از همین لحظه به خودتان قول بدهید كه تغییرات فاحش و اثرگذاری را در الگوی زندگی روزانه‌تان اعمال كنید ما هم به شما قول می‌دهیم روش‌هایی كه در این مقاله ارائه شده‌اند در تسكین دردهای آرتریتی شما موثر خواهند بود و تاثیرات شگفت انگیز آنها را تایید خواهید كرد.
سایت تخصصی كامن سنس در مقاله جدیدی در این رابطه منتشر كرد: اگر دیگر از روشهای معمول و بی‌فایده دارویی در این زمینه ناامید شده‌اید با بكار بستن هشت روش زیر و ایجاد این تغییرات سالم در الگوی زندگی خود در بلندمدت به نتایج امیدبخش و مفیدی دست خواهید یافت. این هشت روش به قرار زیر است:
1- یك رژیم غذایی سالم و ضد التهابی را دنبال كنید. همیشه سالم‌ترین و مغذی‌ترین مواد غذایی را انتخاب كنید. میوه‌ها و سبزی‌های تازه و رنگارنگ سرشار از مواد مغذی گیاهی هستند. همچنین برای پخت و پز و تهیه سالاد فقط از روغن زیتون استفاده كرده و بیشتر از ماهی‌های حاوی اسید چرب امگا -3 بخورید.
2- چربی‌هایی را كه موجب بروز التهاب می‌شوند از رژیم غذایی خود حذف كنید. گوشت قرمز، اسیدهای چرب ترانس، روغن دانه كتان و امگا -6 موجود در روغن‌های سبزیجات مثل روغن دانه آفتابگردان و ذرت همگی در بروز التهاب نقش دارند و تعادل چربی امگا -3 را در بدن به هم می‌زنند.
3- عادات غذایی بد و خوردنی‌های ناسالم را برای همیشه ترك كنید. سیگار و رژیم غذایی ناسالم از مهمترین علایم بروز آرتریت روماتوئید هستند.
4- آب و نوشیدنی‌های سالم را زیاد بنوشید چون برای حفظ تعادل مایعات بدن خود به آنها نیاز دارید سالم‌ترین نوشیدنی‌ها، آب و چای‌های گیاهی گرم هستند. از مصرف قهوه، الكل، آب میوه‌ها و سودا خودداری كنید.
5- از مواد آلرژی زا دوری كنید. حساسیت غذایی سیستم ایمنی بردن را دچار اختلال می‌كند حتی المقدور از مصرف غذاهای حساسیت زا پرهیز كنید. مهمترین غذاهای آلرژی زا سویا، شیر، ذرت، تخم مرغ، مخمر، قند و گندم هستند.
6- حتما روزانه ورزش سبك انجام دهید تا طاقت و تحمل بدنتان افزایش یابد. از تمرینات سبك مثل پیاده‌روی، یوگا یا شنا آغاز كنید.
7- از مكمل‌های سالم و با ارزش غذایی بالا طبق تجویز پزشك استفاده كنید. مطالعات نشان می‌دهد كه مصرف مكمل‌های با كیفیت روغن ماهی، التهاب را در بدن كاهش می‌دهد.
8- استرس خود را با روشهای آرام سازی و رلكسیشن كاهش دهید. با این كار سیستم ایمنی بدن شما تقویت می‌شود و بدن با التهاب‌ها بهتر مقابله می‌كند.
منبع:ایسنا

زمانی بیماری پوکی استخوان آنقدر نادر بود که مردم آن را نمی شناختند اما حالا پوکی استخوان نام شناخته شده ای در بین مردم است. آمارها خبر از کاهش سن ابتلا به پوکی استخوان و افزایش ابتلا به پوکی استخوان در کشور می nهند. باتوجه به اینکه جمعیت کشورمان پh به دوران سالمندی می گذارد، پوکی استخوان مشکلی است که باید آن را جید گرفت. تحقیقات نشان می دهد 90درصد ایرانیان کلسیم موردنیازشان را دریافت نمی کنند. شاید بیان همین آمار کافی است تا پوکی استخوان را جدی بگیریم.
پوکی استخوان و شکستگی های ناشی از آن مشکل بهداشتی مهمی است که اگر جلوی عوامل خطر بروز آن را نگیریم، در 50-40 سال آینده با معظل جدی مواجه خواهیم شد. رییس مرکز تحقیقات پوکی استخوان با بیان این جمله در گفت و گو با «سلامت» تاکید می کند: «ساختار جمعیتی کشور به سمت سالمندی پیش می رود و همین عاملی است برای افزایش ابتلا به پوکی استخوان و شکستگی های ناشی از آن که هزینه های مادی و انسانی زیادی را به جامعه تحمیل می کند.»
دکتر عباسعلی کشتکار درمورد کاهش سن ابتلا به پوکی استخوان به 30 سال و کمتر از آن که برخی از متخصصان آن را مطرح کرده اند، توضیح می دهند: «براساس تعریف سازمان جهاین بهداشت، وضعیت تراکم استخوان هر فرد نسبت به اوج تراکم استخوان در سنین 35-25 سال سنجیده می شود. بنابراین پوکی استخوان مانند سایر بیماری ها نیست که بتوانیم بگوییم سن ابتلا به آن کاهش یافته است.»
دکتر کشتکار صحبت هایش را درمورد سن ابتلا به پوکی استخوان این گونه ادامه می دهد: «از زمان تولد، استخوان سازی یک روند افزایشی را طی می کند و در سن 35-25 سالگی به اوج خود می رسد. بعد از آن با یک شیبی مقدار آن کاهش پیدا می کند. علانوه بر آن، برخی عوامل مانند یائسگی، افزایش سن، تغذیه نامناسب، عدم تحرک کافی، مصرف نوشابه و کمبود ویتامین D سرعت این شیب را افزایش می دهند. بنابراین این جمله که سن ابتلا به پوکی استخوان به 3 سال رسیده است، از نظر علمی صحیح نیست.»
دبستانی ها کمبود ویتامین D دارند
رییس مرکز تحقیقات پوکی استخوان 2 عنصر کلسیم و ویتامین D را برای بدن حیاتی توصیف و به مشکل کمبود ویتامین D در کشور اشاره می کند: «براساس تحقیقات انجام شده، 90 درصد کودکان دبستانی و 80درصد بزرگسالان در کشور دچار کمبود ویتامین D هستند. وی توضیح می دهد: «در فرهنگ ما، مواد غذایی حاویکلسیم بسیار مصرف می شود، مثل قره قروت، دوغ و کشک که کلسیم بسیار بالایی دارند اما درمورد ویتامین D این گونه نیست و مواد غذایی حاوی ویتامین D کمتر استفاده می شوند؛ نور آفتاب، ماهی سالمون و زرده تخم مرغ غنی از ویتامین D هستند.»
دکتر کشتکار به اقدام های سایر کشورها برای رفع مشکل ویتامین D اشاره می کند: «بیشتر کشورها غنی سازی مواد غذایی ای مانند شیر را با ویتامین D انجام می دهند و نتایج مطالعه ای که در سال 2010 تا 2011 انجام گرفته، نشان می دهد کشورهایی که غنی سازی مواد غذایی با ویتامین D را انجام داده اند، توانسته اند تراکم استخوانی را تا میزان قابل توجهی بالا و بیشترین سود را از غنی سازی مواد غذایی با ویتامین D ببرند اما کشورهایی که غنی سازی جزو برنامه هایشان نبوده است، وضعیت مناسبی ندارند.»
او با بیان اینکه 22 درصد زن ها و 11 درصد مردان بالای 50 سال در کشور به پوکی استخوان مبتلا هستند، تاکید می کند: «مصرف برخی از داروها مانند کورتون ها و داروهای ضدتشنج باعث تشدید پوکی استخوان می شود و روند ابتلا به آن را سرعت می بخشد، در نتیجه باید از مصرف خودسرانه این داروها پرهیز شود و پزشکان هم باید درصورت تجویز، کسیم و ویتامین D را نیز همراهش تجویز کنند.»
آلودگی هوا روند پوکی استخوان را تسریع می کند
بیشتر افراد تصور می کنند پوکی استخوان فقط در نتیجه کمبود کلسیم و مصرف نکردن لبنیات اتفاق می افتد. هرچند که بخش اعظم کلسیم از لبنیات تامین می شود اما این بیماری به عوامل دیگری نیز بستگی دارد. رییس انجمن پوکی استخوان ایران در گفت و گو با «سلامت» با اشاره به شعار امسال روز جهانی پوکی استخوانی (استخوان های خود را دوست بدارید و از آنها مراقبت کنید)، می گوید: «اوج شروع بیماری پوکی استخوان در زنان از 45 سالگی و در مردان از 50 سالگی است بنابراین باید عوامل خطر بروز این بیماری را بشناسیم.» دکتر محمود طباطبایی با بیان اینکه تغییر سبک زندگی در بروز پوکی استخوان نقش دارد، ادامه می دهد: «تغییر سبک زندگی باعث کاهش فعالیت روزانه مردم و تغییر تغذیه و تمایل به غذاهای فست فود و تنقلات مضر مانند چیپس و پفک شده است. این نوع زندگی، دوری از نور آفتاب و به دنبال آن کمبود ویتامین D را نیز در پی خواهد داشت که همه موارد ذکرشده بر متابولیسم بدن تاثیر می گذارد و روند پوکی استخوان را سرعت می بخشد.»
دکتر طباطبایی به نکته دیگری اشاره می کند که قابل توجه است: «آلودگی هوا نیز به طور غیرمستقیم با ایجاد مانع در جذب مناسب ویتامین D در بدن در ایجاد پوکی استخوان نقش دارد به گونه ای که متابولیسم بدن را دچار اختلال می کند. همچنین چون در زمانی که هوا آلوده است میزان آلاینده هایی مانند سرب و آرسنیک بالاست، این فلزت در تخریب استخوان ها نقش مهمی دارند.» این متخص مغز و اعصاب ادامه می دهد: «شاخص امید به زندگی در کشورمان بالا رفته و این شاخص خبر از شروع سالمندی جمعیت مان می دهد، بنابراین در زمینه پیشگیری، درمان و مراقبت از پوکی استخوان باید برنامه ریزی شود.» رییس انجمن پوکی استخوان توصیه می کند: «حتی اگر زمینه های بروز بیماری پوکی استخوان را ندارید، بعد از سن 50-45 سالگی برای تعیین وضعیت استخوان هایتان سالی یکبار به پزشک مراجعه کنید و مصرف لبنیات، سبزی ها، حبوبات، جگر، گوشت و تحرک کافی را فراموش نکنید و سعی کنید از استرس به دور باشید، چون استرس نیز روند پوکی استخوان را تسریع می کند.»
یارانه شیر، یارانه سلامت
طبق نتایج آخرین بررسی مصرف مواد غذایی در انستیتو تحقیقات تغذیه در سال 81، بسیاری از خانواده های ایرانی کمتر از نیازشان کلسیم دریافت می کنند و سرانه مصرف شیر در ایران تا سال 88 کمتر از 90 کیلوگرم در سال (یک سوم کشورهای اروپایی) بوده است؛ درحالی که آمار بیماری های ناشی از کمبود کلسیم بالا گزارش می شود. در شرایطی که میزان مصرف شیر کمتر از میانگین کشورهای اروپایی است؛ افزایش قیمت نیز مزید بر علت کمبود مصرف آن شده که همین امر دستیابی به سبد غذایی سالم را تحت تاثیر قرار می دهد.
دکتر محبوبه دینی، کارشناس مسوول مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر برنامه پیشگیری و درمان از پوکی استخوان با بیان این مطلب و با انتقاد از حذف یارانه یشر می گوید: «ضرر اقتصادی مصرف کم لبنیات چندبرابر یارانه شیر است. زیان های اقتصادی بعضی از بیماری هامانند پوکی استخوان که در نتیجه پایین بودن مصرف شیر و فرآورده های لبنی ایجاد می شوند، چندبرابر یارانه شیر ارزیابی می شود.» وی مجموع سال های از دست رفته ناشی از پوکی استخوان را 36هزارو 27 سال می داند و توضیح می دهد: «18هزارو 757 سال آن متعلق به مردان و 17هزارو 270 سال آن متعلق به زنان است و حداقل شیوع پوکی استخوان در یکی از نواحی گردن یا تمام استخوان ران و مهره های کمری در زنان بالای 50 سال حدود 4/5 درصد و در مردان 2/3 درصد بوده است. این میزان برای استئوپنی (کاهش توده استخوانی) در یکی از نواحی گردن یا تمام استخوان ران و مهره های کمری حدود 40 درصد در زنان و 2/35 درصد در مردان است. به طور کلی در افراد بالای 50 سال 70 درصد زنان و 50 درصد مردان به نوعی دچار استئوپروز یا استئوپنی هستند.»
دکتر دینی به آمار ابتلا به پوکی استخوان نیز اشاره می کند: «در ایران تخمین زده می شود که استئوپروز در ناحیه گردن استخوان ران در حدود یک درصد افراد جامعه بروز کند و در گروه های سنی بالاتر افزایش یابد به طوری که در سنین بالای 60سال به حدود یک چهارم افراد خواهد رسید. ضعف استخوان یا استئوپنی نیز در 25 درصد افراد زیر 50سال و نیمی از افراد بالای 60سال دیده می شود.» وی درمورد اقدام های وزارت بهداشت برای پیشگیری از پوکی استخوان اظهار می دارد: «برنامه پیشگیری، تشخیص و درمان پوکی استخوان به منظور دستیابی به این هدف و با رویکرد ادغام در نظام شبکه های بهداشتی درمانی طراحی شده است و پس از تصویب، در سال آینده در 3 دانشگاه علوم پزشکی کشور پایلوت خواهد شد.»
به گفته دکتر دینی، عوامل خطر بروز بیماری به 2 دسته غیرقابل کنترل شامل (افزایش سن، جنس، نژاد و سابقه فامییل مثبت* و عوامل قابل کنترل (رعایت تغذیه سالم، فعالیت فیزیکی و مصرف سیگار) تقسیم می شوند.
در هر دو مرحله پیشگیری و درمان، انجام هرچه زودتر اقدام هایی که منجر به حفظ تراکم استخوان و مانع از دست رفتن سلامت ساختار آن شود، اهمیت زیادی دارد تا از بروز شکستگی های پاتولوژیک جلوگیری شود، روش های غیردارویی شامل رژیم درمانی، ورزش و ترک سیگار یا رعایت اصول زندگی سالم و افزایش آگاهی عموم مردم و حساس سازی مدیران و کارکنان نظام سلامت درخصوص اهمیت موضوع نیز بسیار مهم است.
منبع:هفته نامه سلامت