تحقق حکومت عدل الهی امام زمان علیه السلام که گستره آن جهان را پوشش خواهد داد نیاز به شرایطی دارد که خداوند تبارک و تعالی در قرآن به دو رکن آن اشاره نموده است:
«وعدالله الذین آمنوا منکم و عملواالصالحات...» (سوره مبارکه نور). با توجه به این آیه خداوند متعال شرایط را ایمان و عمل صالح ذکر می نماید.
شرط اول تحقق حکومت مهدوی : ایمان کامل مردم به خداوند و غیب
ایمان یعنی باور عمیق به خدای متعال، انبیاء الهی، کتب الهی، ملائک و... البته ایمانی که در رفتار انسان اثر گذاشته و رفتارهای او را الهی نماید. انسانی که به خداوند ایمان داشته باشد در زندگی او اثر گذاشته و به غیر خدا توکل نمی کند. از هیچ قدرتی هراس نداشته و همه چیزش با خدا و برای خداست.
ایمان واقعی دارای شرایطی است که خداوند در قرآن ذکر نموده و به آن اشاره می نماییم:
الف- «إنما المؤمنون الذین إذا ذکرالله وجلت قلوبهم و إذا تلیت علیهم آیاته زادتهم ایمانا و علی ربهم یتوکلون» (انفال4-2). مؤمنان آنان هستند که وقتی ذکری از خدا شود دلهاشان لرزان می شود و چون آیات الهی بر آنان تلاوت شود بر ایمانشان افزوده می شود و در هر کار به خدای خود توکل نموده، نماز می خوانند و انفاق می کنند. آنها براستی اهل ایمانند.
ب- «انما المؤمنون الذین أمنوا بالله و رسوله ثم لم یرتابوا و جاهدوا بأموالهم و أنفسهم فی سبیل الله أولئک هم الصادقون» (حجرات). مؤمنان کسانی هستند که به خدا و رسول او ایمان آوردند و بعدا هیچگاه شک و ریبی به دل راه ندادند و در راه خدا با جانشان جهاد کردند اینان به حقیقت راستگو هستند.
ویژگیهای مؤمنین:
1- ایمان به خدا و رسول
در روایت نقل شده است: ایمان، اعتقاد به قلب، اقرار به زبان و عمل با جوارح است. یعنی آثار ایمان باید در قلب و زبان و عمل انسان مشاهده شود. در روایت دیگری نقل شده است که «لا ایمان بلاعمل». ایمان بدون عمل امکان ندارد. زمانی ایمان واقعی است که آثار آن در عمل مشاهده گردد.
2- هنگام ذکر خدا ترسان هستند
«وجل» یعنی همیشه احترام و عظمت خدا را حفظ نموده و گناه نمی کنند. ولی وقتی نام خدا برده می شود، می لرزند که آنچنان که شایسته الهی است بندگی نکرده اند.
3- وقتی آیات الهی برایشان خوانده می شود ایمانشان زیاد می گردد
درحقیقت جان آنان ظرف الهی شده و آیه های قرآن آنان را پله پله بالا می برد.
4- فقط بر خدا توکل می نمایند
در تمام امور بر قدرت لایزال الهی تکیه نموده و هیچ نیرویی غیر خدا را مؤثر نمی دانند. در حدیث قدسی خدای متعال می فرماید: «اگر کسی در کاری به من توکل نماید، تمام جن و إنس جمع شوند و بخواهند او را گرفتار کنند او را نجات خواهم داد، ولی اگر بر من توکل نکنند، اگر تمام انسانها و موجودات جمع شوند که او را نجات دهند من او را ذلیل می کنم».
توکل به خدا آثاری در زندگی بشر دارد که بدانها اشاره خواهیم نمود:
الف- انسان در صحنه های سیاسی از هیچ قدرتی جز خدا نمی ترسد و با توکل به او با دشمن ستیز خواهد کرد.
ب- در صحنه اقتصادی با اعتقاد به رزاقیت الهی و توکل بر او ضمن حفظ اطمینان نفس خویش به راههای انحرافی برای جلب روزی متوسل نخواهد شد.
پ- در زندگی فردی با اعتقاد به اینکه خدای متعال او را کفایت می نماید بدون استرس و اضطراب های روانی زندگی خویش را ادامه خواهد داد و زندگی آرامی خواهد داشت.
ت- در صحنه های کاری و اجتماعی با امید به آینده، قوی و پرشدت عمل خواهد کرد.
5- اهل نمازند
نماز ستون دین و رابطه بین انسان و خداست. خداوند در قرآن می فرماید: «أقم الصلوه لذکری» نماز را به یاد من بپا دارید. ذکر و یاد خدا قلب انسان را مطمئن می نماید. وقتی قلب انسان مطمئن شد، تربیت شده خداوند می شود. «یا أیتها النفس المطمئنه إرجعی إلی ربک راضیه مرضیه». انسانی که تربیت الهی شد، وارد در بندگی خدا می شود و بنده خدا وارد بهشت خواهد شد چراکه: «فادخلی فی عبادی وادخلی جنتی». نماز، انسان لایق و سعادتمند بهشت تربیت می نماید. از سویی دیگر نماز انسان را از زشتی ها و پلیدی ها باز می دارد چراکه: «إن الصلوه تنهی عن الفحشاء والمنکر».
6- روحیه بخشندگی دارند
خداوند متعال اولین گام ارتباط با اجتماع را بخشندگی و انفاق بیان می نماید. انفاق از همه نعمتهایی که خداوند متعال به انسان داده است؛ نعمت پول و آبرو و علم و...
7- استقامت در ایمان دارند
مؤمنان کسانی هستند که در ایمانشان استقامت دارند. ایمان آنها موسمی و فصلی نیست بلکه در تمام شرایط سخت و آسان و در همه جا ایمان خود را حفظ می نمایند. بعضی افراد در منافع و تقسیم غنائم جزء مؤمنین اند ولی در میدان جنگ و کارزار هزاران بهانه می آورند. مؤمنین جزء کسانی هستند که تا آخرین نفس همراه علی علیه السلام اند. و در وسط راه نه جزء خوارج می شوند و نه معاویه و نه جزء طلحه و زبیر.
8- مجاهده با مال و جان در راه خدا
مؤمنین کسانی هستند که با مال و جان در راه خدا مجاهده می نمایند. هرچه را دارند در راه دوست فدا می نمایند. مقصدشان راه خداست و برای خدا حاضرند از بهترین ها که جان و مال است بگذرند.
شرط دوم تحقق حکومت مهدوی : عمل صالح
بعد از اندیشه سازی و ساختن باورهای عمیق دینی در افراد، گام مهم دوم برای تحقق حکومت مهدوی، عمل صالح است. که در اینجا به چند نکته اشاره می گردد.
1- «عملواالصالحات» یعنی صد درصد اعمالشان صالح است. حتی یک عمل غیرصالح هم انجام نمی دهند. راندمان عمل باید بسیار بالا باشد.
2- عمل صالح فقط به نماز و روزه و زکات و خمس و... نیست. بلکه هر عملی که برای خدا و در راه خدا باشد صالح است. حتی مطالعه و تدریس و شستن لباس اگر برای خدا و هدف الهی باشد، عمل صالح است.
3- عمل صالح نیز مقدماتی دارد که به بعضی از آنها اشاره می گردد: الف- اندیشه ایمانی. که شرح آن گذشت ب- لقمه حلال. «کلوا من الطیبات واعملوا صالحا». اگر انسان غذای حلال نخورد، به سمت و سوی عمل صالح کشیده نخواهد شد. ساماندهی کارها و ایجاد اشتغال سالم، سرگرم شدن مردم به شغلهای کلیدی و اسلامی و مولد، واگذاری کارها و امور به افراد متخصص و متعد، بوجود آورنده فضای عمل صالح است.
برنامه های حکومت مهدوی
خداوند متعال در آیه مبارکه بیان نموده است که اگر شرایط حکومت محقق شود سه چیز به ترتیب به مردم عنایت می نماید که جزء برنامه ها و شالوده و زیربنای حکومت مهدوی است.
1- «لیستخلفنهم فی الارض کما استخلف الذین من قبلهم». واگذاری خلافت و حاکمیت به امام زمان علیه السلام و شیعیان مخلص.
اولین گام برای حکومت صالحان این است که حاکمیت و رهبری، مسئولیتها و مدیریت ها به شیعیان سپرده شود. زیرا بدون قدرت حاکمه سیطره عدالتی بر جامعه و اجرای عدالت به هیچ وجه امکان ندارد. در حکومتی که در رأس هرم آن امام زمان علیه السلام قرار دارد، وزرا، فرمانداران، کشورداران، مدیران و همه مسئولین از نیروهایی هستند که مورد تأیید و توجه امام زمان علیه السلام بوده و با این برنامه، طرح ها و برنامه های ولایی در جامعه اجرا خواهد شد.
2- «لیمکنن لهم دینهم الذی إرتضی لهم». آیین شیعه اثنی عشری (قانون).
قانون حکومت مهدوی، قانون ثقلین است. قانونی که تلفیقی از قرآن و عترت است. و صاحب نظران آن خدای متعال، رسول مکرم اسلام صلی الله علیه وآله، ائمه اطهار و امام زمان علیه السلام می باشند. هرم دوم بعد از قدرت حاکمه و حاکمیت، قانون و برنامه هایی است که باید در جامعه اجرا گردد. و قانونی که در جامعه مهدوی اجرا می شود قانون ولایت است. «الیوم أکملت لکم دینکم و أتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا»
ویژگیهای قانون ولایت
الف- اکرام و احترام شخصیت انسانی
حضرت علی علیه السلام برای پیرمرد یهودی که از کارافتاده بود و گدایی می کرد، توصیه کردند که از بیت المال حقوق پرداخت شود.
ب- تأمین مایحتاج و ضرورتهای زندگی مردم
حضرت علی علیه السلام در دوران پنج ساله خلافت ظاهری آب شرب کوفه را تأمین نمود. خزینه بیت المال را مالامال از دینار نمود. ایجاد اشتغال و تأمین مسکن نیز از برنامه های دیگر مولا علیه السلام بود.
پ- اجرای عدالت به معنای واقعی
3- «لیبدلنهم من بعد خوفهم أمنا». امنیت.
از مسائل و پیش نیازهای مهم جامعه و حکومت موفق وجود امنیت در جنبه های مختلف است. امنیت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، علمی و... عامل رشد و ارتقای جامعه و افراد جامعه است.
امنیت نظامی
تحت سیطره کشورهای استعماری بودن و تهدیدهای نظامی را تحمل کردن، عامل فلج کننده ای است که در دولت و جامعه رکود ایجاد می نماید. قدرت مانور نظامی بالا و وجود امنیت نظامی در منطقه و کشور، حداقل دست طمع ابرقدرتهای جهان را قطع خواهد کرد. منافع ملی به غارت نخواهد رفت و کشور روی پای خویش خواهد ایستاد. و در این صورت است که رئیس جمهور و مسئولین مملکتی را غربی ها و استعمارگران انتخاب نمی کنند. اگر امروزه آمریکا در مقابل انرژی هسته ای مقاومت می کند خود می داند که از این رهگذر چه ضررهایی متوجه او خواهد شد. لذا برای تأمین امنیت باید دستاوردهای نظامی و امنیتی را بالا برد.
امنیت اقتصادی
در بعد اقتصادی باید جامعه دارای امنیت باشد. امنیت اقتصادی یعنی انسان قدرت اداره یک زندگی آرام و اقتصادی را داشته باشد، ربا در جامعه اسلامی نباشد، قرض الحسنه سنت جا افتاده ای باشد، رشوه نباشد و در آن دزدی و سرقت و اختلاس جایگاهی نداشته باشد.
امنیت علمی
ایجاد فضای باز علمی و تحقیق و اکتشاف و اختراع و ارائه رأی و نظر، پرورش نیروهای نخبه و توانمند، بها دادن به نیروهای فعال و توانمند علمی، تقسیم جایگاههای علمی به افراد لایق و... در جامعه اسلامی امنیت علمی ایجاد خواهد کرد و در این فضاست که علم و تکنولوژی پیشرفت خواهد کرد.
امنیت فردی و اجتماعی
امنیت فردی و اجتماعی و آرامش اجتماعی، با وجود عدالت در جامعه، دفع نیروهای هرزه، ضد دین و ضد اسلام میسر خواهد بود.
امنیت سیاسی، فضای باز انتقادهای سیاسی و نظرات و... امنیت قضایی، امنیت راهها و... از دیگر آثار حکومت مهدوی خواهد بود.
اهداف حکومت مهدوی
مهم ترین هدف حکومت مهدوی همان هدف خلقت است. خداوند متعال در قرآن هدف خلقت را بندگی بیان می نماید: «و ما خلقت الجن و الإنس إلا لیعبدون». و هدف حکومت مهدوی نیز همان است: «یعبدوننی لا یشرکون بی شیئا».
اگر جامعه ای به جامعه بندگی تبدیل شود به اوج قله رستگاری رسیده است. چون در آن جامعه هدف فقط خداست و در جامعه بندگی است که دعاها مستجاب است. انسان دارای قدرتهای الهی است. انسان بهشتی شده و همه به یک مقصد حرکت می نمایند.
منبع:http://www.yoosof.com 