تبیان، دستیار زندگی

ارزش حیاء

امام علی(ع) فرمود:

"عاقل‌ترین مردم، با حیاترین آنهاست."

"بهترین و نیکوترین لباسِ دین، حیاء است."

"حیاء همنشین و همراه عفّت و پاکدامنی است."

"حیاءِ زیاد شخص، دلالت بر ایمان او دارد."

"ایمان و حیاء دو همراه و همنشینی هستند که هیچگاه از هم جدا نمی‌شوند."

حیاء چیست؟

امام علی(ع) فرمود:

"حیاء، چشم پوشی (از گناه و حرام) است.

ثمره با حیاء بودن چیست؟

امام علی(ع) فرمود:

"نتیجه و میوه حیاء، عفت و پاکدامنی است."

"شرم و حیاء، انسان را از کار زشت باز می‌دارد."

کمبود حیاء چه مشکلاتی را به همراه دارد؟

امام علی(ع) فرمود:

"کسی که شرم و حیاء او کم شود، پارسایی او کم خواهد شد و هر کس پارسائی او کم شود قلب او می‌میرد و کسی که قلبش بمیرد، داخل آتش جهنم می‌شود."

"کسی که حیاء نداشته باشد، هیچ خیری در او نیست."

"کسی که از مردم شرم و حیاء نداشته باشد، از خداوند سبحان نیز شرم و حیاء نخواهد داشت."

چگونه حیاء داشته باشیم؟

امام کاظم(ع) فرمود:

همانگونه که در آشکار از مردم شرم و حیاء دارید، در خلوت نیز از پروردگارتان شرم و حیاء داشته باشید.

رسول خدا (ص) فرمود:

"آنگونه که حق حیاء و شرمساری است، از خداوند حیاء داشته باشید."

از حضرت سؤال شد: "ای رسول خدا، چه کسی آنگونه که حق حیاء است از خداوند حیاء می‌کند."

حضرت فرمود: "کسی که (بخواهد) آنگونه که سزاوار و شایسته حیاء است از پروردگار خویش حیاء کند، باید همیشه مرگ در جلوی چشمانش حاضر باشد، نسبت به دنیا و زینت آن زهد بورزد و مراقب اندیشه و خوراک خویش باشد و عالم قبر و بلاها را فراموش نکند."

همچنین فرمود:

"حیاء بخشی از ایمان است و کسی که حیاء نداشته باشد، ایمان ندارد."

امام علی(ع) فرمود:

"لباس حیاء و زره وفا به تن نما، برادری را حفظ کن و با زنان کمتر بحث و گفتگو نما تا رفعت و بزرگی تو کامل شود."

امام صادق(ع) فرمود:

"درخواست حاجت از مردم، موجب از بین رفتن عزت انسان و نابود شدن شرم و حیاء می‌شود."

رسول خدا(ص)، مردی را دید که در منظر مردم غسل می‌کرد، ایشان در این مورد فرمود:

"ای مردم، همانا خداوند شرم و حیاء و پوشیده بودن را از بندگانش دوست دارد، پس هر کدام از شما قصد شستن خود را دارد، به جائی برود که مردم او را نبینند، زیرا حیاء زینت اسلام است."

حیا کجا پسندیده نیست؟

امام علی(ع) فرمود:

در سه مورد حیاء و شرم پسندیده نیست: 1) خدمت کردن به میهمان 2) برخاستن انسان از جا به احترام پدر و معلمش 3) و طلب حق اگر چه کم باشد.

پایگاه اندیشه قم www.andisheqom.com

دختر نمرود بالای بلندی ایستاد تا ماجرا را به خوبی ببیند، دید كه ابراهیم(ع) در میان آتش است اما در محوطه آتش، گلستانی ایجاد شده است.

دختر نمرود گفت: ای ابراهیم این چه حالی است كه آتش تو را نمی‌سوزاند؟

حضرت ابراهیم(ع) فرمود: زبانی كه به ذكر خداوند گویا باشد و قلبی كه معرفت خدا در او باشد آتش در او اثر ندارد.

دختر نمرود گفت: من هم مایل هستم با تو همراه باشم.

حضرت ابراهیم(ع) فرمود: بگو لا اله الا الله، ابراهیم خلیل الله و داخل آتش بشو .

دختر نمرود این جملات را گفت و پا در آتش نهاد و خود را نزد حضرت ابراهیم(ع) رساند و در حضورش ایمان آورد و به سلامت به جانب پدرش برگشت.

نمرود با دیدن این منظره تعجب كرد و در عین حال به خاطر ترس از مملكتش دختر را از راه موعظه و نصیحت نزد خود خواند ولی حرف نمرود در دختر اثر نكرد و دستور داد او را در میان آفتاب سوزان به چهار میخ بكشند.

خداوند مهربان به جبرییل فرمود: بگیر بنده مرا .

جبرییل رعضه را از آن مهلكه رهانید و نزد حضرت ابراهیم(ع) آورد.

رعضه در تمام مشقت‌ ها با حضرت ابراهیم(ع) همراه بود تا آن كه حضرت او را به همسری یكی از فرزندانش درآورد.

:پی نوشت

خزینه الجواهر، ص663 .

منبع:فرهنگ نیوز

طبق گفته قرآن هر سلول از سلولهای پوست و گوشت و استخوان و خون من و هر مویی از موهای بدن من دائما در تسبیح حق تعالی است. قرآن نمی گوید " لا تسمعون "، می گوید: «و لکن لاتفقهون «و میان این دو فرق است. اگر " لا تسمعون " باشد(یعنی) ممکن است ما بفهمیم چنین چیزی هست ولی نمی شنویم، مثل اینکه ما الان می فهمیم که در این فضا امواج رادیویی از ایستگاههای مختلف رادیویی دنیا هست ولی نمی شنویم. اما قرآن می گوید ولی این مطلب را نمی فهمید، نه تنها نمی شنوید، بلکه نمی فهمید، فهم نمی کنید، هنوز فهمتان کوتاه است.

در تفسیر حقیقت این حمد و تسبیح در میان دانشمندان و فلاسفه و مفسران بسیار گفتگو است:
تسبیح قالی

1ـ جمعى معتقدند که همه ذرات موجودات این جهان اعم از آنچه ما آن را عاقل مى شماریم یا بى جان و غیر عاقل همه داراى یک نوع درک و شعورند. و در عالم خود تسبیح و حمد خدا مى گویند، هر چند ما قادر نیستیم به نحوه درک و احساس آنها پى بریم و زمزمه حمد و تسبیح آنها را بشنویم.

آیاتى مانند:

" وان منها لما یهبط من خشیة الله" «بعضى از سنگ ها از ترس خدا از فراز کوهها به پائین مى افتند»(2)

و مانند: "فقال لها و للارض ائتیا طوعاً او کرهاً قالتا اتینا طائعین» "خداوند به آسمان و زمین فرمود از روى اطاعت یا کراهت به فرمان من آئید، آنها گفتند ما از در اطاعت مى آئیم» (3)... و مانند آن را مى توان گواه بر این عقیده گرفت.

تسبیح حالی

2 ـ بسیارى معتقدند که این تسبیح و حمد، همان چیزى است که ما آن را «زبان حال» مى نامیم، حقیقى است نه مجازى، ولى به زبان حال است نه قال. بسیار مى شود به کسى که آثار ناراحتى و درد و رنج و بى خوابى در چهره و چشم او نمایان است مى گوئیم: هر چند تو از ناراحتیت سخن نمى گوئى امّا چشم تو مى گوید که دیشب به خواب نرفتى، و چهره ات گواهى مى دهد که از درد و ناراحتى جانکاهى رنج مى برى!

این «زبان حال» گاهى آنقدر قوى و نیرومند است که «زبان قال» را تحت الشعاع خود قرار مى دهد و به تکذیب آن برمى خیزد.

این همان چیزى است که على(ع) در گفتار معروفش مى فرماید: "ما اضمر احد شیئاً الا ظهر فى فلتات لسانه و صفحات وجهه" «هرگز کسى رازى را در دل نهان نمى کند مگر اینکه در لابلاى سخنان ناآگاه و صفحه صورتش آشکار مى گردد»(4).
تسبیح حالی و قالی

3ـ بعضى از دانشمندان نیز احتمال داده اند که حمد و تسبیح عمومى موجودات در اینجا ترکیبى از زبان «حال» و «قال» یا به تعبیر دیگر «تسبیح تکوینى» و «تشریعى» باشد، چرا که بسیارى از انسانها و همه فرشتگان از روى درک و شعور حمد و ثناى او مى گویند و همگى ذرات موجودات نیز با زبان حالشان از عظمت و بزرگى خالق بحث مى کنند.

گرچه این دو نوع حمد و تسبیح باهم متفاوت است ولى در قدر جامع یعنى مفهوم وسیع کلمه حمد و تسبیح، مشترک مى باشند. ولى چنانکه پیدا است تفسیر دوم با آن شرح که بیان کردیم از همه دلچسب تر است.(5)

باید قبول کرد که عالم شگرف هستى با آن نظام عجیبش، با آن همه رازها و اسرار، با آن عظمت خیره کننده اش و با آن ریزه کارى هاى حیرت زا همگى «تسبیح و حمد» خدا مى گویند.

مگر «تسبیح» جز به معنى پاک و منزه شمردن از عیوب مى باشد؟ ساختمان و نظم این عالم هستى مى گوید خالق آن از هرگونه نقص و عیبى مبرا است. این معنى براى تسبیح عمومى موجودات کاملاً قابل درک است و نیاز به آن ندارد که ما براى همه ذرات عالم هستى درک و شعور قائل شویم چرا که دلیل قاطعى براى آن در دست نیست و آیات گذشته نیز به احتمال زیاد همان زبان حال را بیان مى کند.
‏

بنابراین تسبیح موجودات به سه صورت می تواند باشد: تسبیح حالی، تسبیح قالی و ترکیبی از تسبیح حالی و قالی.

در واقع ما تسبیح و حمد این موجودات را هرچند دانشمند باشیم نمى شنویم چرا که آنچه را مى شنویم تنها یک کلمه است از یک کتاب بزرگ و روى این حساب مى توان به صورت یک حکم عمومى خطاب به همه جهانیان گفت شما تسبیح و حمد موجودات عالم هستى را که به زبانحال دارند درک نمى کنید، زیرا آنچه درک مى کنید به قدرى ناچیز است که به حساب نمى آید.

پی نوشتها:

1ـ اسراء/44.

2ـ بقره/ 74.

3ـ فصلت/11.

4ـ نهج البلاغه ،حکمت 26.

5ـ تفسیر نمونه ،ج12،ص134.

منبع:جام

پیشانی فاقد مو می باشد، از آن جهت که محل رسیدن نور به چشمان است و در آن چین و چروک قرار داده شده است، بدان سبب که عرقِ فرو ریخته شده از سر را در خود نگه دارد و مانع رسیدن فوری آن به چشمان گردد.

ابروها در بالای چشمان قرار داده شده اند تا نور را به اندازه ی کافی به چشمان راه دهند.

بینی در میان دو چشم قرار داده شده است تا نور را در میان دو چشم به دو بخش مساوی تقسیم نماید.

چشم، مانند بادام است از آن رو که اگر بیماری چشمی در فردی بوجود آمد بتوان به راحتی دارو را در آن جریان داد و بیماری(عفونت) از آن خارج گردد؛ حال اگر چشم مربع شکل بود، نه دارو در داخل آن می توانست حرکت کند و نه دارو به تمام سطح چشم می رسید و نه بیماری(عفونت) از داخل آن خارج می گردید.

حفره های بینی در پایین آن قرار داده شده است تا بیماری ها(عفونت ها) که از مغز فرو می آید، از آن پایین آید و بوها و رایحه از آن بالا رود و به مشام رسد، در حالی که اگر این حفره ها در بالای بینی بود، نه بیماری ای از آن خارج می شد و نه بویی را می توانست حس نماید.

و محاسن، تنها برای مردان قرار داده شده است تا بدین وسیله از زنان متمایز گردند و نیاز به بازگشودن همه ی چهره و ملاحظه آن برای شناسایی نباشد.

:پی نوشت

1- علل الشرایع: 99.
2- بحارالانوار، ج10: 205.
3- دانش نامه احادیث پزشکی، ج1: 41، 43.

منبع:قدس

پی نوشت ها:
1- الفقیه، ج 2، ص 621؛
2- تحف العقول، ص 263؛
3- بحارالانوار، ج 71، ص 76 و 77؛
4- جامع السعادات، ج2، ص 271؛
5- تفسیر نمونه، ج،12 ص 97؛
6- کافى، ج 2، ص 158؛
7- تفسیر صافى، ج 3، ص 185

منبع:قدس