تبیان، دستیار زندگی

قسمت اول

بازيافت پيشرفتة اطلاعات پاك شده در كامپيوتر

منبع : http://computerlog.blogspot.com  اطلاعاتي كه بر روي كامپيوتر توسط عواملي مانند صدمات سخت افزاري، پاك كردن و فرمت كردن از بين مي روند، لزوماً غير قابل دسترس محسوب نمي شوند. غير قابل دسترس بودن اطلاعات بدين معناست كه سيستم عامل ديگر به آنها دسترسي ندارد. در چنين حالتي، اغلبِ آنها را مي شود با برنامه هاي خاص و سرويس هاي پيشرفتة بازيافت اطلاعات دوباره برگرداند. هزينة بازيافت اين اطلاعات، بسته به ميزان خسارت وارد شده متفاوت است. به عنوان مثال، تصور كنيد كه يك Laptop 3  روز در يك نهر آب قرار گرفته، يا حريق، همة كامپيوترها و Raid-System  ها را سوزانده و آب كرده است، هارد با سر و صداي زيادي كه از خود توليد مي كند، از Head-Crash  كردن خود خبر مي دهد، ويروسي اطلاعات را پاك، Master Boot Record  را نابود يا باعث بروز اشتباه در فايل سيستم مي شود. حتي خود Clean-Up-Utility  بعضي اوقات فايل هاي مهم را از هم جدا مي كند. گاهي هم خود كاربران وقتي كه در حالتهاي عصبي قرار مي گيرند، پارتيشني را به اشتباه فرمت يا دايركتوري را پاك مي كنند. تحقيقات نشان مي دهند كه صدمات سخت افزاري با  44% بيشترين سهم را در پاك شدن و گم شدن اطلاعات دارند. ساير علتها به ترتيب عبارتند از: 32% به كار گيري فرامين اشتباه توسط كاربر، 14% خطاهاي برنامه و  7% ويروس هاي كامپيوتري. هنگام بروز چنين مشكلاتي اغلب كاربران موضوع را تمام شده فرض كرده و تسليم آن مي شوند. زيرا تصور مي كنند كه اين اطلاعات، ديگر از دست رفته است. اما واقعيت، چيز ديگري است. اگر فقط اشتباهات منطقي در ابزار ذخيرة اطلاعات ( شامل هارد، ديسكت، CD  و ... ) به وجود بيايد، حتي خود شخص در اين زمينه مي تواند با نرم افزارهاي مناسبي اطلاعات از دست رفته را دوباره بازيافت كند. كاربراني كه فايل، دايركتوري يا پارتيشن هايي را به اشتباه پاك مي كنند يا ابزار ذخيرة اطلاعات را دوباره فرمت مي كنند، در واقع به خود اطلاعات ضربه نمي زنند. با اينكه اطلاعات، براي سيستم عامل و سرپرستي File System  ديگر وجود خارجي ندارند، اما در واقع هنوز روي اين ابزار ضبط اطلاعات قرار دارند و به راحتي و به طور كامل توسط Recovery-Utility  قابل بازيافت هستند. بنابراين، نبايد ابزار ضبط اطلاعات دور انداخته شود. CD-Rom  هاي سوخته يا غير قابل خوانده شدن هم نبايد توسط كاربران دور انداخته شوند. به كمك برنامه هاي بازيافت اطلاعات، اين اطلاعاتِ غير قابل دسترس براي شخص ديگري قابل دسترس خواهند شد. بنابراين، كسي كه اين ابزار ضبط اطلاعات را دور بيندازد، در قبال قرار گرفتن اين اطلاعات در دست شخص ديگري مسئول خواهد بود. قبل از اينكه عمليات نجات اطلاعات انجام شود، موارد زير بايد مدنظر قرار بگيرد. اگر مشخص نيست كه چه نوع صدمه اي باعث عدم دسترسي به اطلاعات شده است، كاربران بايد خيلي مواظب باشند. زيرا كه ممكن است هنگام Restart  كامپيوتر، سيستم، به واسطة ايجاد فايل هاي موقتي در سكتورهايي كه اشتباهاً كامپيوتر آنها را به صورت خالي فرض كرده، اطلاعات مهم را روي آن Overwrite  كند؛ اطلاعاتي كه بعداً به سختي قابل بازيافت خواهند بود. همچنين هنگام راه اندازي مجدد سخت افزار مثلاً هارد، اين امكان وجود دارد كه حركت هد خواننده و نويسندة اطلاعات باعث، گم شدن گسترده تر اطلاعات شود. اصولاً هنگام بروز خطاهاي فيزيكي هارد مانند Crash  كردن هد، توصيه نمي شود كه شخصاً اقدام كنيد. اگر اين خطا تنها در ارتباط با خطاهاي منطقي باشد، برنامه هاي بازيافت و نجات اطلاعات از هزينة بالاي بازيافت آن در آزمايشگاهها جلوگيري مي كند. ويروسها و موارد ديگر اگر يك ويروس Master Boot Record  يا(File Allocation able) FAT  را تخريب كند، هارد اطلاعات را ديگر نمي تواند بخواند، اما خللي در ماهيت واقعي آنها داده نمي شود. چنين اطلاعاتي شبيه كتابي است كه شماره صفحه و فهرست ندارد و صفحات آن در هم و برهم است. يعني همة كتاب موجود است، ولي چون نظم ندارد، عملاً غير قابل استفاده است. كسي كه پس از پديدار شدن خطاي منطقي، نرم افزاري را دوباره نصب مي كند، خطر Overwrite  شدن روي اطلاعات قديمي را افزايش مي دهد. در چنين حالتي، يا نجات اطلاعات بسيار مشكل مي شود يا اينكه فقط به كمك افراد متخصص در Recovery-Labor  ها امكان پذير مي شود. ابزارهاي متعددي براي استفاده كاربران جهت بازيافت اطلاعات وجود دارند. اين ابزارها، بسته به نوع برنامه، هم براي سيستم Dos  وجود دارد و هم براي سيستم هاي وينــدوز  95  ، 98  ، Me ، NT  و  2000  . R-Studio  از ســري ابــزارهاي R-Tool  و File Recovery For Windows  از سري تكنولوژي LC  در حال حاضر براي ويندوز XP  ارائه مي شوند.

راههای پیشگیری از کند کارکردن سیستم ویندوز و جلوگیری از آسیب های مربوطه

راههای پیشگیری از کند کارکردن سیستم ویندوز و جلوگیری از آسیب های مربوطه...بیشتر شما این اعتقاد را دارید که برای خوب کار کردن یک اتومبیل باید به موقع آنرا روغن کاری نمود. این عمل ضمن اینکه موجب بهبود کارکرد اتومبیل خواهد شد به افزایش عمر قطعات آن منجر خواهد شد. حدود  80  درصد از کامپیوترها به بیماری سرعت کم و مشکلات مشابه آن گرفتارند. اما چه باید کرد؟ در واقع هدف ما هم در این مقاله بیان نکاتی است که در واقع روشهای پیشگیرانه را به شما یاد آور می شود.

توصیه ده شیوه برای جلوگیری نمودن از کند شدن سیستم شما

1- مطمئن شوید که آنتی ویروس مناسبی را بر روی سیستم نصب نموده اید، بصورت اتوماتیک آپدیت شود و کلیه فایلهای  تازه وارد به سیستمتان را چک کند. اگر ویروسی هراه فایلی باشد یا تعمیر یا قرنطینه و بلوکه شود. بدلیل اینکه ویروسهای جدیدی هر روز تولید می شوند باید طوری ویروس کشتان را تنظیم کنید که بطور اتوماتیک بروز شود. دو برنامه قوی ویروس کش که ما توصیه می کنیم عبارتند از: McAfee  و Norton  .

2- نرم افزارهای antispyware/antiadware   را روی سیستم خود نصب کنید، این دو دسته نیز برای سیستم شما کاملاً ضروری هستند، تا از نصب برنامه های

بیشتر شما این اعتقاد را دارید که برای خوب کار کردن یک اتومبیل باید به موقع آنرا روغن کاری نمود. این عمل ضمن اینکه موجب بهبود کارکرد اتومبیل خواهد شد به افزایش عمر قطعات آن منجر خواهد شد. حدود  80  درصد از کامپیوترها به بیماری سرعت کم و مشکلات مشابه آن گرفتارند. اما چه باید کرد؟ در واقع هدف ما هم در این مقاله بیان نکاتی است که در واقع روشهای پیشگیرانه را به شما یاد آور می شود.          

 جاسوس بر روی سیستمتان جلوگیری کنند. که دو نرم افزار رایگان و مفید عبارتند از: Spybot Search & Destroy  یا Ad-aware  

3- نصب دیواره آتش سخت افزاری، بهتر از فایروال نرم افزاری است. بدین صورت اطلاعات سیستم شما از دسترس هکرها مصون می ماند و نمی توانند برخی نرم افزارها را بصورت ناخودآگاه بر روی سیستم شما نصب کنند که یا به سیستم شما آسیب برسانند و یا اینکه سرعت کار با سیستم کاهش پیدا کند. دیواره های آتشی که ما توصیه می کنیم عبارتند از:

Linksys, Netgear, D-link

4-شرکت مایکروسافت هر از چند گاهی نرم افزارهای خود را بروز می کند. این امر برخی اوقات بدلایل بالابردن امنیت است که توصیه ما این است سیستم خود را طوری تنظیم کنید تا بصورت اتوماتیک بروز شود.

5- فایلهای اینترنتی موقت ( Internet temp files  ) خود را هر یک ماه یکبار پاک کنید. این امر به بالابردن سرعت سیستم شما منجر خواهد شد.

6-هر  4  ماه یکبار هارد خود را defrag  نمائید.

7-هر موقع می خواهید چیزی را از اینترنت دانلو کنید حتماً شرایط آنرا (terms and conditions  ) بدقت مطالعه نمائید. هیچ ارزانی بی حکمت نیست. ممکن است همراه نرم افزارهای رایگان مواردی از قبیل adware  یا   spyware    نصب شوند.

8-ایمیلهای غریبه، عجیب، و نا آشنا را باز نکنید. ممکن است همراه باز شدن آنها adware  یا spyware  بر روی سیستمتان نصب شوند یا همراه ویروس باشند. توجه کنید حالت پیش نمایش نرمافزارهای outlook  همانند باز کردن آن است، پس آنرا غیر فعال کنید.

9-به شما استفاده از بروسر Firefox  را از سایت www.mozilla.org  توصیه می کنیم. کار با این بروسر ایمن تر است.

10-دست آخر اینکه اگر سیستم شما را دزدیدند یا سیستمتان به نحوی از کار افتاد، کلیه داده های خود را از دست می دهید. راه حل کار این است که همیشه از اطلاعات مهمتان بر روی CD  یا بر روی میزبانهای اینترنتی نسخه پشتیبان تهیه کنید.

قطع صدای مودم

صدايي که مودم هنگام اتصال به اينترنت ايجاد می کند برای خيلی ها از آرامش بخش ترين صداها است . اما گاهی اين صدای عزيز مزاحم و ناخوشايند ميشود .

طريقه ی قطع صدای مودم در ويندوز XP  و  98  را در اين ياداشت می خوانيم :

در ویندوز XP

اين مسير را دنبال کنيد :   

 Control panel > Phone and modem options > Modems > Properties > Advanced

در فضای خالی روبروی Extra Intialization Comands  عبارت atmo  را تایپ کنید و مراحل را با دکمه ی OK  تایید کنید.

در ویندوز  98

اين مسير را دنبال کنيد :

Control panel  > Modem s > General / Properties > Conection > Advanced

در فضای خالی روبروی Extra settings  عبارت atmo  را تايپ کنيد و مراحل را با دکمه ی OK  تاييد کنيد.

اگر روزی , روزگاری دلتون برای صدای مودمتون تنگ شد , مراحل بالا را دنبال کنيد و عبارت atmo  را حذف کنيد.

نظر یادتون نره

طراحي فونت بدون نرم افزار

شما مي توانيد در محيط ويندوز  XP بدون هيچ نرم افزار ويژه اي ، فونت هاي زيبايي را براي استفاده شخصي خود طراحي كنيد . برنامه مذكور را كه مانند بسياري از برنامه هاي ويندوز در آن مخفي شده است ، مي توان با تايپ كلمه  Eudcedit در  Run اجرا كرد .

حال در پنجره ابتدايي دكمه  OK را بزنيد و در محيط  Edit به طراحي و ويرايش كاراكتر مورد نظرتان بپردازيد . بعد از اتمام كار با انتخاب گزينه ي  Character Save از منوي  Edit آن را ذخيره كنيد . اما جهت استفاده از اين فونت ها ، شما بايد مراحل زير را طي كنيد  :

Start / All Program / Accessories / System Tools / Character Map

پس از انتخاب گزينه All Font Private Characters  از ليست فونت ها ، همه كاراكترهايي كه قبلا طراحي كرده ايد ، در جدول وسط صفحه نمايان مي شود . حال روي كاراكتر مورد نظرتان دوبار كليك كرده و پس از انتقال آن ها به قسمت Character To Copy  دكمه Copy  را كليك كرده و سپس آن ها را در محيط مورد نظرتان مانند Word ، Paste  كنيد .

لعنت به اين شانس ! آدم كلي با اين  CSS و فتوشاپ ور مي ره يه قالب توپ كه ته دلشه مي سازه . آخر كار اين يارو پاور يه  RESTART اتومات مي زنه و دهن آدم رو سرويس مي كنه  .

برای Desktop  خود Background  متحرک بگذارید

يک نکته بسيار جالب که شايد کمتر کسي از آن مطلع باشد، اينست که بدون هيچ زحمتي مي توان Background  متحرک براي Desktop  انتخاب کرد.براي اين کار:

1-روي Desktop  کليک راست کنيد و Properties  راانتخاب کنيد

2-به برگه Desktop  ر�?ته و دکمه Browse  را بزنيد

3-در اين مرحله شما سه راه داريد:

ال�?- يک AnimGif  انتخاب کنيد

ب- يک �?ايل Html  انتخاب کنيد

ج- اگر Flash  بلد هستيد و خلاقيتش را داريد مي توانيد يک انيميشن توپ بسازيد و موقع خروجي گر�?تن، به File>Publish  بروید و در آن پنجره کنار Html  يک تيک بزنيد و �?ايل SWF  را به همراه يک �?ايل Html  ذخيره کنيد، سپس در هنگام انتخاب �?ايل براي Background  �?ايل Htm  را انتخاب کنيد تا �?ايل Flash  شما به عنوان Background  اتنخاب شود.

نکته جالب اینکه اگر �?ایل Flash  یا Html  شما شامل صدا هم باشد، صدای آن هم دائما پخش خواهد شد.

تجربه جالبيه و توصيه مي کنم حتما يک بار هم که شده اونو تجربه کنيد.

تبديل ساعت ويندوز به يك ساعت اتمي دقيق بدون نياز به نرم افزار خاص

مقاله امروز راجع به زمان و ساعت ويندوز است. آيا تا به حال راجع به ساعت اتمي يا NIST  چيزي شنيديد ؟ در اين مقاله به شما ياد ميدهم كه چطور ميتوانيد همواره دقيق ترين زمان را براي ساعت ويندوز خود داشته باشيد آن هم بدون نياز به نرم افزار خاصي ! برنامه هاي مختلفي وجود دارند كه ادعا ميكنند زمان سيستم شما را همواره با زمانهاي اتمي تنظيم ميكنند و بنابراين همواره دقيق ترين زمان را در اختيارشما خواهند گذاشت. اما من ميخواهم روشي را به شما آموزش دهم كه ميتوانيد بدون نياز به هيچ نرم افزار خاصي اين كار را انجام دهيد. براي اين كار مراحل زير را دنبال كنيد : ابتدا روي ساعت موجود در Taskbar  دوبار كليك كنيد تا برنامه Date and Time Properties  اجرا شود ( براي دسترسي به اين قسمت ميتوانيد از طريق كنترل پنل و سپس آيكن Date and Time  نيز استفاده كنيد ). سپس وارد قسمت Internet Time  شده و تيك كنار عبارت Automatically synchronize with an Internet time server  را اگر فعال نيست فعال كنيد. بعد از ليست كشويي جلوي عبارت Server  عبارت time.nist.gov  را انتخاب كنيد. در اين جا شما بايد به اينترنت متصل شده و سپس روي دكمه Update Now  كليك كنيد. در اين مرحله شما بايد كمي صبر كنيد تا ساعت شما از طريق سرور تنظيم شود. ( در اين حين شما ميتوانيد به كارهاي عادي خود بپردازيد ). بعد روي دكمه Apply  و سپس Ok  كليك كنيد. بعد از مدتي ساعت سيستم شما با يك ساعت اتمي تنظيم ميشود ( كاملا دقيق ) ! اما تنها موردي كه در اينجا وجود دارد اين است كه شما براي اينكه ساعت سيستمتان همواره از بالاترين دقت برخوردار باشد مجبوريد كه هر بار با اتصال به اينترنت روي دكمه Update Now  كليك كنيد. اما نگران نباشيد چون اين مشكل هم راه حل دارد. براي رفع اين مشكل مراحل زير را دنبال كنيد : ابتدا از طريق Run  وارد Regedit  شده و كليد زير را بيابيد : HKEY_LOCAL_MACHINE\System\ControlSet001\Services\W32Time\TimeProviders\NtpClient  بعد در صفحه سمت راست به دنبال كليدي با نام SpecialPollInterval  بگرديد. پس از يافتن روي آن دوبار كليك كنيد. بعد در قسمت Base  نوع اعداد را روي Decimal  قرار دهيد. سپس در قسمت Value Data  يك عدد كه زمان يا دوره تناوب تكرار Automatic Synchronization  را تعيين ميكند برحسب واحد ثانيه تعيين و وارد كنيد. بعد از اين ديگر نيازي به فشردن مكرر دكمه Update Now  نخواهيد داشت. اگر به اينترنت وصل باشيد كه در دوره زماني مشخص شده ساعت تنظيم ميشود ، اگر هم وصل نباشيد هيچ اتفاقي رخ نميدهد ( تمام اين عمليات به صورت پشت پرده انجام ميشود ). اما يك نكته ديگر نيز وجود دارد. اگر شما Server  بهتر و معتبرتري در اينترنت براي تنظيم ساعت خود يافتيد بايد چكار كنيد ؟ براي اين كار نيز روشي وجود دارد. اگر شما يك آدرس Server  بهتر براي اين كار پيدا كرديد بايد مراحل زير را براي اضافه كردن آن به ليست سرورهاي ساعت خود انجام دهيد : ابتدا برنامه Regedit  را اجرا كرده و كليد زير را بيابيد : HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\ CurrentVersion\DateTime\Servers  در صفحه سمت راست يك كليد از نوع String  ساخته و براي مثال نام آن را  3  يا  4  يا ... بگذاريد ( به ترتيب اعدادي كه در ليست موجود هستند ). بعد روي آن دوبار كليك كرده نام سرور خود را به عنوان مقدار به آن اختصاص دهيد. سپس از رجيستري خارج شويد. حالا اگر وارد قسمت Internet Time  در برنامه Date and Time Properties  شويد و ليست كشويي سرور را مشاهده كنيد نام سرور خود را در آنجا خواهيد يافت. شما ميتوانيد با سرور خود نيز مانند قبل مراحل را انجام دهيد. به همين ترتيب شما ميتوانيد هر تعداد سروري را كه يافتيد در ليست قرار دهيد و از آنها استفاده كنيد. در اينترنت تعداد زيادي سرور زمان وجود دارد كه شما ميتوانيد از هر كدام از آنها استفاده كنيد. كافي است در سايت Google  يا ... عبارت Server Time  را جستجو كنيد تا منبع عظيمي از اين سايتها در اختيارتان قرار گيرد. اگر چه مسئله تنظيم دقيق زمان براي بسياري از كاربران اهميت چنداني ندارد ، اما در بعضي از سيستم ها همين مسئله كوچك نيز بسيار مهم است و اگر رعايت نشود ميتواند مشكلات بسياري را به وجود آورد.

  قسمت چهارم

معمولاً آنها سعي ميكنند كه به اطلاعات شما دست نزنند ولي يادتان باشد كه حتماً يك Backup  از اطلاعاتتان بگيريد. در ضمن اگر احياناً در وسط كاريران برنامهها به هر دليلي برق سيستم قطع شود، يا ويروسي دخالت كند، احتمال اينكه قسمتي از اطلاعات خود را از دست بدهيد زياد است. به همين دليل هم به شما اكيداً توصيه ميكنيم كه از دادههاي مهم خود پشتيباني بگيريد. برنامه Partition Magic 7  براي پارتيشن بندي هاردديسكهايي به بزرگي حداكثر گيگابايت طراحي شده است. كاربران ميتوانند پارتيشنها را بسازند، تغيير اندازه دهند، قطعه قطعه كنند، ادغام كنند، پاك كنند، Undelete  كنند و تبديل كنند و همه اينها بدون تخريب دادهها انجام خواهد شد. با استفاده از ويزاردهايي، اين كارها قدم به قدم انجام خواهد شد. اين برنامه به همراه برنامه Boot Magic  ميآيد كه يك يوتيليتي است كه به كاربران امكان انتخاب يك سيستم عامل خاص را در زمان Start  ميدهد. هر زماني كه PC  شروع به كار ميكند يا restart  ميشود، Boot Magic  ليستي از OSها را به شما نشان خواهد داد. Partition Magic  به كاربران امكان سازماندهي سيستمتان را ميدهد. ساخت يك پارتيشن جديد گاهي باعث سردرگمي سيستم عاملتان ميشود. تغيير نام درايوها هم گاهي مشكل ساز است. پارتيشن اوليه (اكتيو يا فعال) هميشه پارتيشن C: بوده اما بيائيد فرض كنيد كه شما علاوه بر C: يك درايو سيديرام هم داشتيد كه D: بوده و حالا شما قصد ساخت يك پارتيشن جديد را داريد. پارتيشن جديد بطور اتوماتيك D: خواهد شد و درايو D: قديمي شما كه سي دي رام بوده به E: تبديل ميشود. اين مسئله باعث ميشود كه بسياري از برنامههاي شما ديگر اجرا نشوند، برنامههايي كه قبلاً نصب شدهاند و به سيديرام شما لينك بودهاند حالا ديگر كار نخواهند كرد. اما برنامه Drive Mapper  در نرم افزار Partition Magic  برنامهاي است كه ارجاعات مربوط به درايوها را بروز ميرساند و اين مشكل را برايتان حل ميكند. اما از طرف ديگر برنامه System Cammander 7.0  ادعا كرده كه ميتواند هر نوع سيستم عامل سازگار با PC  را پشتيباني كند. اين نرم افزار به كاربران امكان ساخت، تغيير اندازه، جابجايي، كپي و تبديل پارتيشنها را ميدهد. يك ويزارد OS  بهترين پيكربندي را براي يك OS  جديد تعيين ميكند و سيستم را براي نصب آن آماده ميكند. يك ويزارد Backup  هم به كاربران امكان Undo  كردن پارتيشن بندي را ميدهد.System Cammander  امكان مديريت بيش از  100  سيستم عامل مختلف را ميدهد، چه در پارتيشن primary  و چه در پارتيشن Logical. در حقيقت اين نرم افزار ميتواند با  32  سيستم عامل سازگار با FAT  را در يك پارتيشن مديريت كند، حتي نسخههاي مختلف داس، ويندوز  95، 98، ME، NT، 2000، XP  و OS/2. هيچ پارتيشنبندي براي اينكار لازم نيست! مثل Partition Magic،برنامه System Cammander  هم شامل يك بوت (Boot Manager) است كه به كاربران اجازه انتخاب سيستم عامل موردنظرشان را در زمان راهاندازي سيستم ميدهد. اين برنامه داراي يك اسكنر ضدويروس در بوت سكتور بصورت ذاتي مي باشد. در ضمن يك اينترفيس گرافيكي خوشگل هم كه قابل تغيير است براي شما مهيا ميكند. رفع اشكالات سيستم مالتي بوت هرچند كه ساخت يك سيستم مالتي – بوت خيلي هم وقت گير نيست و اگر از يوتيليتيهاي جانبي هم استفاده كنيد خيلي كار سختي نيست ولي گاهاً بعد از انجام اينكار متوجه بروز مشكلاتي خواهيم شد كه باعث ميشود سيستم شما اصلاً بالا نيايد يا راندمان PC  شما كاهش يابد. خب يكي از مشكلاتي كه خيلي واضح است با آن مواجه شويد اين است كه سيستمتان ديگر بوت نميشود. دلايل زيادي وجود دارد كه چرا اين مشكل بوجود ميآيد. گاهي كاربران فراموش ميكنند. كه يكي از پارتيشنها را بعنوان يك پارتيشن Active  انتخاب كنند. بايد اين مسئله را در داخل برنامه پارتيشن بندي خود چك كنيد. استفاده از يك يوتيلتي فشردهسازي ديسك ميتواند باعث بروز مشكلات بوت شود. گاهي ديده ميشود كه برخي از سيستم عاملهاي يك سيستم مالتي بوت رفتارهاي عجيب و غريبي از خود نشان ميدهند كه اين مسئله ميتواند دلايل مختلفي مثل مشكل در زمان پارتيشن بندي مثلاً فيزيكي هاردديسك و احياناً ناسازگاري OS  با سيستم داشته باشد.

  قسمت سوم

حال در اعلان فرمان تايپ كنيد Fdisk  و Enter  را بزنيد.Fdisk  منويي با گزينههاي زير را به شما نشان خواهد داد: 1. Create Dos Partion of Logical Dos Drive 2. Set Active Partition 3. Delete Partition or Logical Dos Drive 4. Display Partition In Formation 5. Change Current Fixed Drive  گزينه  5  فقط وقتي مهم ميشود كه شمايك هاردديسك دوم يا سومي را روي PC  خود اخيراً نصب كرده باشيد. در غير اين صورت  1  را انتخاب كنيد تا منوي زير ظاهر شود: 1. Create Primary Dos Partition 2. Create Extended Dos Partition 3. Create Logical Dos Drive (S) In Extended Dos Partition 4. Create Non-Dos Partition 1  را فشار دهيد و Enter  را بزنيد. سپس از شما پرسيده ميشود كه ميخواهيد از حداكثر فضاي موجود براي پارتيشن اوليه داس استفاده كنيد؟ پاسخ No  بدهيد، زيرا در غير اين صورت كل هاردديسكتان بصورت يك درايو فرمت خواهد شد و ديگر فضايي براي پارتيشنهاي اضافي جهت قرارگرفتن سيستم عاملهاي ديگر نخواهيد داشت. پس N  را بزنيد و بعد Enter. سپس Fdisk  از شما ميپرسد كه اندازه پارتيشن Primary  را برحسب مگابايت يا درصد فضاي درايو مشخص كنيد. بهتر است كه براي جلوگيري از سردرگمي برحسب مگابايت انتخاب كنيد. اينكه دقيقاً چه قدر فضا ميخواهيد بستگي به كاربردهاي شخصي شما و اندازه هاردديسكتان دارد. هرچند كه احتمال دارد به  500  مگابايت هم قانع شويد ولي ما به شما پيشنهاد ميكنيم كه در هر حال كمتر از  1  گيگابايت را وارد ننمائيد. يادتان باشد كه OSهاي جديد، فضاي زيادي را مصرف ميكنند. دوبار ESC  را بزنيد تا به اعلان داس برگرديد. Fdisk  از شما ميخواهد كه Reboot  كنيد. براي استفاده از پارتيشنهاي Extended  حداقل بايد يك پارتيشن Logical  در آن بسازيد تا قابل استفاده شود. پس از ساخت پارتيشنهاي Extended  و Primary  و Logical  نوبت به فرمت كردن آنها ميرسد. اين كار را هم ميتوانيد از طريق ديسكت Startup  يا از طريق OSهايي مثل ويندوز يا لينوكس در زمان نصب انجام دهيد. اما حال نوبت نصب سيستم عاملها ميرسد. مايكروسافت خودش ترتيب نصب OSها را به صورت: داس، ويندوز  95، ويندوز  98  يا Me، ويندوز NT، ويندوز  2000  و ويندوز XP  ، بيان نكرده است. مثلاً اگر شما ابتدا ويندوز XP  را نصب كنيد و بعد ويندوز  98، بسياري از فايلهاي XP، رونويسي خواهند شد و ديگر XP  بالا نخواهد آمد. علاوه بر آن، تركيب همزمان برخي سيستم عاملها مثل ويندوز  95  و  98  در حالت عادي امكانپذير نيست مگر اينكه از مدير پارتيشنهاي جانبي غير از Fdisk  استفاده كنيد. بعد از نصب همه OSها، كاربران ويندوز XP، NT  و  2000، ميتوانند با Control Panel  سيستم عامل ارجح خود را انتخاب كنند. براي اينكار روي آيكن System  كليك ميكنند و در System Properties  گزينه Advanced  را انتخاب مينمايند. و بعد در قسمت Startup and Recovery  روي Settings  كليك ميكنند. سپس System Startup  را انتخاب و در ليست Default Operating system  سيستم عاملي را كه ميخواهيد از آن بصورت Default  استفاده كنيد برميگزينيد. ميتوانيد مدت زماني را كه منتظر انتخاب شما ميماند را هم برحسب تاييد تنظيم كنيد. يوتيليتيهاي پارتيشنبندي هرچند كه Fdisk  يك يوتيليتي خوش سرويس است ولي محدوديتهايي هم دارد. اولين ضعف اين برنامه اينترفيس داسي آن است و پس از آن مشكل اين است كه نميتواند يك پارتيشن را بدون از بين بردن اطلاعاتش تغيير دهد. يكي از راههاي غلبه بر اين مشكل خريد نرم افزارهاي پارتيشن بندي گرافيكي جديدتر است. با اين نرم افزارها تغيير يك سيستم تك سيستم عاملي به يك سيستم چند سيستم عاملي كاري سادهتر خواهد بود. در مقايسه با Fdisk، يوتيليتيهاي پارتيشنبندي خيلي “كاربرپسندتر” هستند. البته يكي از مشكلات استفاده از اين يوتيليتيها، ريسك بالايي است كه در زمان استفاده از آنها وجود دارد.

  قسمت دوم

اگر ميخواهيد يك تكه ازپارتيشن موجود را براي يك OS  ديگر كنار بگذاريد بهتر است از يك ابزار بهتر از Fdisk  كه بعداً آن را توضيح خواهيم داد استفاده كنيد، چون Fdisk  نميتواند يك تكه از يك پارتيشن را كنار بگذارد، بلكه كل پارتيشن را با تمام محتوايش يكباره به هوا ميبرد، پس حسابي مراقب باشيد! قبل از استفاده از Fdisk  بايد بدانيد كه آيا كامپيوترتان از نرم افزار Drive Overlay  براي پشتيباني از پارتيشنهاي بزرگ استفاده ميكند يا خير. اگر نميدانيد كه هاردديسكتان از اين برنامه استفاده ميكند يا خير به سايت مايكروسافت برويد و مقاله Q186057  كه عنوان آن “How to Tell If Drive Overlay Program Is Installed” است را بخوانيد. بطور خلاصه در اين مقاله ميخوانيد كه Fdisk  را نميتوانيد در سيستمهايي كه از اين نرم افزار (Overlay) استفاده ميكنند،بكار گيريد. اين نرم افزار به روي سيستمهايي كه داراي يك مادربرد با يك BIOSاي هستند كه قادر به پشتيباني از درايوهاي بالاي  528  مگابايت نيست، بكار ميرود. اين نرمافزار در برخي از سيستمها كه داراي نوع خاصي از هارددرايو هستند هم استفاده ميشود. Fdisk  تمام دادههاي روي هاردديسكتان را از بيخ و بن برميدارد و از جمله نرم افزار Drive Overlay. پارتيشنها در دو نوع عرضه ميشوند: Primary  و Extended. تحت ويندوز  95  و  98  و ME  تنها پارتيشنهاي Primary  ميتوانند Bootable  باشند و اين بدان معني است كه سيستم عامل در اين پارتيشنها فايلهاي Startup  خود را ميگذارد. يك پارتيشن Extended  ميتواند شامل هر نوع دادهاي باشد اما معمولاً براي سيستم عامل استفاده نميشود. يك پارتيشن Extended  معمولاً به قسمتهاي كوچكتري به نام پارتيشنهاي منطقي (Logical Partitions) تقسيم ميشود. يك هارددرايو ميتواند حداكثر  4  پارتيشن Primary  داشته باشد يا سه پارتيشن Primary  بعلاوه يك Extended  . به يك پارتيشن Bootable  گاهي پارتيشن Active  هم ميگويند.FAT  براي اينكه نحوه ساخت يك سيستم مولتي بوت را بدانيم بايد كمي درباره سيستم فايل هم بخوانيم، سيستم فايل بطور ساده يعني نحوه ذخيره فايلها روي هاردديسك. (File Allocation Table)FAT  يك سيستم فايل قديمي جهت استفاده داس و ويندوز بود. FAT16، FAT  استفاده شده در آخرين نسخههاي داس بود و توسط نسخههاي اوليه ويندوز  95  هم استفاده شد. FAT32  سيستم فايل معروف ويندوز  98  است كه در Me  هم استفاده شد. البته FAT32  در ويندوز  98  نسخه OEM، ويندوز  2000  و XP  هم قابل استفاده است.سيستم عاملهاي ديگر، گاهي سيستم فايلهاي ديگري هم دارند. مثلاً ويندوز NT  از (NT File System)NTFS  پشتيباني ميكند. چون يك سيستم عامل ميتواند تعداد محدودي از سيستم فايلها را پشتيباني كند لذا بايد قبل از استفاده از Fdisk  مطمئن شويم كه سيستم فايل انتخابي قابل خواندن توسط سيستم عامل است.يك سيستم فايل، حداكثر اندازه يك پارتيشن را هم مشخص ميكند مثلاً FAT16  پارتيشنها را به يك قسمت  2GB  محدود ميكند. FAT32  و NTFS  اجازه ميدهند كه پارتيشنها تا  1000GB  هم بزرگ شوند.طرز استفاده از Fdisk  قبل از تلاش در تغيير دادن به ساختار هاردديسكتان، بطور كامل از درايو خود پشتيبان بگيريد. تنها وقتي نسبت به اين كار مطمئن شديد از Fdisk  استفاده كنيد. براي ‎‎‎آغاز پارتيشن بندي، از يك ديسكت Startup  استفاده كنيد (ويندوز در زمان نصب خود از شما ميخواهد كه آنرا بسازيد). اگر يك ديسك بوت در اختيار نداريد به مستندات ويندوز خود مراجعه كنيد كه چگونه ميتوانيد آنرا بسازيد (البته ما معتقديم كه خوانندگان مجله رايانه همگي حداقل اين را ميدانند). با ديسك Startup  خود در درايو A:، كامپيوتر خود را روشن كنيد و منتظر ظاهر شدن منويي شويد. در منوي ظاهر شده، گزينه Startp Computer Without CD-Rom  را انتخاب كنيد.

قسمت اول

مالتي بوت كردن PC 

در اين قسمت ميخواهيم به شما بياموزيم كه چگونه PC  خود را قادر به بوت شدن به چندين سيستم عامل كنيد. بسياري از كاربران،دنياي ديجيتالي را تنها از يك جهت، از طريق ويندوز Me، ويندوز XP، ويندوز  2000  يا ديگر محصولات مايكروسافت مورد كنكاش قرار ميدهند. تنها كاربران با دل و جرات هستند كه مايلند با ديگر سيستم عاملها هم سروكله بزنند.اينكه بتوانيد PC  خود را قادر به بوت شدن به سيستم عاملهاي مختلف ويندوز، لينوكس و يونيكس بكنيد كاري بسيار ساده است ولي احتياج به دقت دارد. براي اينكار كافيست اين مقاله رايانه را با دقت بخوانيد.چرا يك سيستم مالتي بوت برايتان خوب است؟دلايل زيادي ميتواند وجود داشته باشد كه چرا يك كاربر PC  بخواهد PC  خود را مالتي بوت كند. دسترسي راحت به سيستم عاملها و برنامههاي كاربردي مختلف بسيار هيجان آور است. ولي بايد بدانيد يك سيستم لينوكس وقتي كه ميخواهيد يك Presentation  در PowerPoint  بسازيد به دردتان نخواهد خورد زيرا PowerPoint  تحت لينوكس وجود ندارد. البته ما قصد توضيح اينكه با سيستم عاملهاي مختلف چه كارهايي ميشود كرد را نداريم بلكه معتقديم كه هر كسي براي انتخاب بيش از يك سيستم عامل دليلي دارد كه حتماً براي خودش معقول است. لذا سريعتر به اصل قضيه ميپردازيم.شروع كنيدتبديل يك PC  با سيستم عامل ويندوز به يك سيستم مالتي بوت احتياج به داشتن تخصص زيادي ندارد. براي اينكار احتياجي نداريد كه درب جعبه سيستم خود را باز كنيد ولي بايد اطلاعاتي در مورد منابع سيستمي و وضعيت هاردديسك خود و مقدار فضاي خالي آن داشته باشيد.تقريباً ميتوان گفت كه هر PC  كه در طول  3  تا  4  سال گذشته ساخته شده، حداقل ميتواند دو يا چند سيستم عامل داشته باشد. فقط بايد يادتان باشد كه روي سيستمي كه MAC  نصب ميشود نبايد انتظار داشته باشيد ويندوز هم نصب شود، پس محدوديتهايي هم روي اينكار وجود دارد.براي اينكه يك سيستم مالتي بوت داشته باشيد، احتياج به يك هارد تقريباً حجيم داريد، مثلاً بايد بدانيد كه اگر مايليد با  7  گيگابايت هارد خود  4  سيستم عامل را روي سيستم خود نگه داريد سخت در اشتباهيد ولي همين هارد براي  2  سيستم عامل مناسب است.مطلب بعدي در ساخت يك سيستم مالتي بوت اين است كه تعيين كنيد به چه سيستم عاملهايي احتياج داريد. اغلب ماشينهاي مالتي بوت حداقل يك نسخه از ويندوز را روي خود دارند. همانطور كه ميدانيد ويندوز در نسخههاي مختلفي عرضه شده است. مهمترين آنها ويندوز  95، 98، Me، XP، NT  و  2000  ميباشند. اينكه كدام نسخه يا نسخههايي را مايليد روي سيستم خود نصب كنيد بستگي به نياز خودتان دارد. نصب يك نسخه از داس هم روي سيستمتان گاهي كمكتان خواهد كرد زيرا بعضي از ابزارها در DOS  وجود دارد كه معادل ويندوزي ندارند.هرچند كه ويندوز عضو جدانشدني ماشينهاي مالتي بوت است ولي لينوكس هم اين روزها طرفداران خود را داراست. لينوكس يك نوع يونيكس رايگان است كه توسط Linus Torvalds  و با كمك برنامهنويسان حرفهاي در سراسر دنيا ساخته شده است طرفداران لينوكس معتقدند كه لينوكس حداقل به اندازه ويندوز خوب است و شايد هم بهتر از آن باشد. خب، شايد از خودتان بپرسيد كه اگر لينوكس اينقدر خوب است چرا مثل ويندوز محبوب نشده است. يكي از دلايل اصلي آن،كمبود برنامههاي كاربردي روي لينوكس نسبت به ويندوز است.هرچند كه كد كرنل لينوكس براي همه رايگان است ولي كمپانيهايي در اين جريانات كمي تغيير در آن دادهاند و به صورت پولي آنرا عرضه ميكنند كه از آن جمله ميتوانيم به RedHat، توربولينوكس و كال درا اشاره كنيم. هريك از اين فروشندگان، كلي ابزار در زمان فروش لينوكسشان به شما ميدهند.در يك سيستم مالتي بوت حتي ميتوانيد چند نوع لينوكس داشته باشيد. ويندوز، داس و لينوكس تنها سيستم عاملهايي نيستند كه در بازار وجود دارند و سازگار با PC  هستند. سيستم عاملهاي ديگري مثل OS/2  يا FreeBSD  هم در اين راستا وجود دارند.Fdisk  و پارتيشنها ساخت يك سيستم مالتي بوت به معني ساخت پارتيشنهاي مختلف براي سيستم عاملهاي مختلف است. يك پارتيشن، يك قسمتي از ديسك است كه براي هدف خاصي كنار گذاشته شده است كه اغلب براي قرارگرفتن يك OS  و برنامههاي آن كنار گذاشته ميشود.ميتوانيد براي تصور راحتتر از يك هاردديسك با پارتيشنهاي آن يك كيك تولدي را مجسم كنيد كه روي آن برشهايي (پارتيشنهايي) براي هر يك از ميهمانها ميدهيد. كيك تولد با چاقو برش ميخورد و هاردديسك با يك برنامه به نام Fdisk. Fdisk  به همراه ويندوز شما ميآيد و كاركردن با آن كمي مشكل است چون كاربر بايد از قبل يك چيزهايي در باره هاردديسكها و پارتيشنهاي آن بداند.Fdisk  وقتي توسط يك كاربر استفاده ميشود كه بخواهد يك سيستم مالتي بوت از يك هاردديسك بسازد. عملاً Fdisk  هيچ راهي براي نگهداري اطلاعات موجود در پارتيشنهايي كه ميخواهيد آنها را براي سيستم عاملهاي ديگر كنار بگذاريد در جلوي راهتان قرار نميدهد و اين مسئله يكي از ضعفهاي اصلي Fdisk  است.