سلامت و بهداشت جامعه
یافته های جدید نشان می دهد میکروب های روده در بروز بیماری ام اس نقش دارند.
به گزارش مهر، محققان دانشگاه کالیفرنیا دریافته اند برخی میکروب های روده با بیماری ام اس مرتبط هستند و مشخص شده است که این میکروب ها در تنظیم واکنش های ایمنی در مدل موش های آزمایشگاهی نقش دارند.
محققان امیدوارند این یافته ها به دانشمندان در فهم منشاء بیماری ام اس کمک کرده و احتمالا منجر به درمان های نظیر تغییرات رژیم غذایی یا داروها مبتنی بر محصولات جانبی میکروبی شود و بدین ترتیب دوره بیماری بهبود یابد.
بیماری ام اس یک اختلال عصبی خودایمنی است که بر حدود ۲.۵ میلیون نفر در جهان تاثیر گذاشته و با ضعف پیشرونده بینایی، ناتوانی و لرزش و همچنین مشکلات مرتبط با هماهنگی و تعادل اعضای بدن همراه است. در نمونه های شدید، رعشه شدید در بدن اتفاق می افتد.
بیماری ام اس هنگامی ایجاد می شود که سیستم ایمنی بدن به عایق موسوم به میلین، که اطراف سلول های عصبی را دربرگرفته است، حمله می کند. محققان در طول دهه های گذشته مطالب بسیاری در مورد ام اس فراگرفته اند اما همچنان نمی دانند چرا سیستم ایمنی به میلین به عنوان اولین محل حمله می کند.
سرگیو بارانزینی، سرپرست تیم تحقیق، در این باره می گوید: «ژنتیک در بروز بیماری ام اس بسیار نقش دارد اما فاکتورهای زیست محیطی هم تاثیرگذار هستند. حتی در دوقلوهای همسان هم که دارای توارث ژنتیکی یکسانی هستند، تنها در ۳۵ درصد مواقع احتمال تشخیص بیماری ام اس در هر دو وجود دارد.»
به گفته وی، بسیاری از عوامل زیست محیطی نظیر سابقه سیگار کشیدن، رژیم غذایی و قرارگیری در معرض فاکتورهای پرخطر محیطی به ابتلا به این بیماری مرتبط شده است.
وی در ادامه می افزاید: «در حال حاضر تعداد زیادی از مطالعات اثبات می کند که میکروب های روده می توانند تاثیر مستقیم بر عملکرد سیستم ایمنی بدن انسان گذارند. از اینرو میکروبیوم های روده انسان می تواند نقش مهمی در شروع یا پیشرفت بیماری ام اس ایفاء نمایند.»
در این تحقیق، محققان میکروبیوم روده ۷۱ بیمار مبتلا به ام اس و ۷۱ فرد سالم به عنوان گروه کنترل را بررسی و با هم مقایسه کردند. آنها دریافتند برخی گونه های باکتری در افراد مبتلا به ام اس در مقایسه با جمعیت عمومی کمتر یا زیادتر بود.
محققان اذعان می کنند که میکروب های روده تنها عامل بروز ام اس نیستند، بلکه در روند پیشرفت آن تاثیر دارند.
چهارشنبه 22/6/1396 - 14:19
سلامت و بهداشت جامعه
کارشناس مسئول سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علومپزشکی استان زنجان گفت: بیش از 95 درصد خودکشیها ریشه در افسردگی افراد دارد.
«شهره نصر» در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به اینکه آمار خودکشی در ایران کمتر از آمارهای جهانی است، گفت: با توجه به اینکه در سالهای اخیر این آمار در کشور در حال افزایش بوده و در حدود دو برابر شده است اما همچنان شاخصهای خودکشی در کشور از آمارهای جهانی پایینتر است.
وی ادامه داد: در استان نیز این آمار نسبت به میانگینهای کشوری در شاخص میانگین اقدام به خودکشی بیشتر هستیم، اما این میزان در شاخص منجر به مرگ به میزان قابل توجهی کمتر است.
این مسئول خاطرنشان کرد: بیش از 95 درصد خودکشیها ریشه در افسردگی افراد دارد و کسانی که مشکلات خلقی و یا افسردگی دارند در خطر بیشتر اقدام به خودکشی قرار دارند.
کارشناس مسئول سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علومپزشکی استان زنجان با اشاره به اینکه آگاهی یافتن در خصوص افسردگی خطر اقدام به خودکشی را تا میزان زیادی کاهش میدهد، افزود: باید مردم را نسبت به افسردگی حساستر کنیم، چون احساس پوچی و بیارزشی باعث آسیب زدن افراد به خود میشود و با توجه به این موضوع خانواده نسبت به درمان افراد و اعضای افسرده خود بهتر اقدام خواهند کرد و این مشکل به کمترین میزان خود میرسد.
نصر یادآور شد: هماکنون در مراکز جامع سلامت مشاورانی در جهت ارائه خدمات مشاورهای قرار داده شدهاند تا به بررسی مشکلات و ارائه مشاوران مراجعهکنندگان بپردازند و افرادی که دارای شرایط بحرانی هستند را غربالگری کنند تا از این منظر با مداخله درمانی مناسب از بروز مشکلات در این زمینه جلوگیری کنند.
چهارشنبه 22/6/1396 - 14:18
سلامت و بهداشت جامعه
مطالعه جدید نشان می دهد مصرف اُمگا۳ به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم همراه با مواد خوراکی حاوی فیبر و پروبیوتیک می تواند موجب بهبود تنوع میکروبیوم های روده شود.
به گزارش مهر، محققان دانشگاه ناتینگهام لندن در مطالعه خود به بررسی میکروبیوم روده گروهی متشکل از ۸۷۶ زن میانسال و مسن پرداختند. آنها تنوع و فراوانی باکتری های خوب را در مقابل مصرف اسیدهای چرب امگا-۳ که در روغن ماهی یافت می شود، و همچنین میزان اسیدچرب امگا۳ موجود در خون شان را بررسی کردند.
مطالعه نشان داد زنانی که دارای مصرف امگا-۳ بیشتر و میزان بیشتر این اسیدچرب در خون شان بودند، دارای میکروبیوم روده متنوع تری بودند.
میکروبیوم متنوع تر با فواید متعدد سلامت از جمله کاهش ریسک ابتلا به دیابت، چاقی و بیماری های التهاب روده نظیر کولیت یا کرون روده مرتبط است.
دکتر آنا والدز، سرپرست تیم تحقیق، در این باره می گوید: «روده انسان در تحقیقات پزشکی بسیار مورد توجه است زیرا به طور فزاینده ای با انواع مختلفی از مسائل مربوط به سلامت ارتباط دارد. سیستم گوارش ما زیستگاه هزاران میلیارد میکروب است که اکثر آنها نقش اساسی در روند هضم، سیستم ایمنی و حتی تنظیم وزن ایفاء می کنند.»
وی در ادامه می افزاید: «ما دریافتیم باکتری های خاص مرتبط با کاهش التهاب و کاهش ریسک چاقی در افرادی که مصرف بالای اسیدهای چرب امگا-۳ را داشتند، بیشتر بود.»
به گفته محققان، برخی از تاثیرات خوب امگا-۳ در روده ممکن است به این خاطر باشد که امگا-۳ موجب تحریک باکتری ها به تولید ترکیبی موسوم به NCG (N-کاربامیل گلوتامات) در روده می شود. طبق تحقیقات مشخص شده است که این ترکیب موجب کاهش فشار اکسایشی در روده موجودات زنده می شود.
تحقیقات گسترده تر قبلی اثرات مثبت اسیدهای چرب امگا ۳ را بر مقاومت به انسولین در دیابت، فشار خون بالا، آرتریت، ترومبوز (لخته شدن خون)، برخی از سرطان ها و زوال شناختی نشان داده است. حال مطالعه جدید نشان می دهد که امگا ۳ موجب بهبود میکروبیوم روده هم در تنوع و هم در ترکیب آن می شود.
چهارشنبه 22/6/1396 - 14:17
سلامت و بهداشت جامعه
اگر خجالت میکشید لبخند بزنید چون دندانهایتان لک دارند و سفید و درخشان نیستند، باید بدانید دلایل زیادی وجود دارد که میتواند موجب زرد شدن یا لک شدن دندانهایتان بشوند، از ژنتیک گرفته تا رفتارهایی در سبک زندگی مانند خوب مسواک نزدن و نخ دندان نکشیدن، سیگار کشیدن و یا حتی خوردن غذاهایی خاص.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از تبیان، بسیاری از غذاهایی که معمولاً مصرف میکنیم، حاوی کمی اسید تانینس هستند. اسید تانینس میتواند روی دندان باقی بماند و تدریجاً موجب زردی آن شود، مخصوصاً اگر این غذاها را مکرراً مصرف کنید یا در خوردنشان زیادهروی کنید.
هرچند آب کشیدن دهان، فوراً بعد از خوردن این غذاها میتواند کمک کند تا از شدت تأثیر این اسید کم شود، اما ادامهی مصرف آنها در رژیم غذایی میتواند در نهایت دندانهایتان را لکهدار کند. حذف این غذاها، یکی از شیوههای مطمئن برای جلوگیری از لک شدن دندانهاست، اما بعضی از این غذاها، جدای از تأثیر منفی که روی دندانها دارند، فوایدی برای سلامتی دارند که نمیتوانیم به راحتی از آن چشمپوشی کنیم. پس توصیههایی نیز برایتان داریم.
چای و قهوه
چای و قهوه، هر دو سرشار از تانینس هستند و به همین دلیل است که یکی از عوامل لکهدار شدن دندانها محسوب میشوند. اگر میخواهید بدون اینکه مجبور شوید چای و قهوه را کنار بگذارید، از لک شدن دندانهایتان پیشگیری کنید، دندانپزشکان توصیه میکنند از فنجانهای درپوشدار استفاده کنید. قبلاً توصیه میشود با نی، قهوه یا چای بنوشند، البته میتوانید این کار را بکنید اما به شرط آنکه اهمیتی به چین و چروکهای دور دهانتان ندهید. چون نوشیدن با نی، یعنی اینکه مجبورید لبهایتان را ورچیده کنید و انجام روزانهی این حرکت در درازمدت میتواند چین و چروکهایی اطراف دهانتان ایجاد کند. نوشیدن با نی، خوب است چون قهوه یا چای را در دهانتان نمیچرخانید و مستقیماً وارد گلویتان میشود، اما توصیه میشود از لیوانها یا فنجانهای درپوش دار استفاده کنید و قهوه یا چایتان را از سوراخ روی درپوش آن بنوشید.
سس پاستا
رنگ قرمز درخشان سس پاستا و قابلیت اسیدی گوجه فرنگیهای آن میتواند موجب لکهدار شدن دندانهایتان شود. توصیه میکنیم پاستایتان را با چاشنیهایی چون بروکلی، اسفناج و یا سایر سبزیجات سبزرنگ میل کنید، چون این سبزیجات مانند نوعی لایهی محافظ روی سطح دندانها عمل کرده و مانع این میشوند که سس، به دندانهای بچسبد و در نهایت آنها را لک کند.
توت ها
تمشک، توت سیاه، تمشک آبی، توت زمینی و ... همه میتوانند از درخشندگی دندانهایتان کم کنند. لکههای ایجاد شده توسط بریها، معمولاً برای پاک شدن به نبرد خاصی نیاز دارند! بنابراین بهتر است از بروزشان پیشگیری کنید. دندانپزشکان توصیه میکنند نوشیدن آب فراوان حین خوردن بریها و همچنین فوراً بعد از خوردنشان، میتواند از بروز لک پیشگیری کند. همچنین خیلی مهم است که فوراً بعد از خوردن این میوه، دندانهایتان را مسواک نزنید، چون اسید موجود در آن، باعث سابیده شدن مینای دندان میشود. اما نوشیدن آب موجب میشود این اسید، روی دندانها نماند.
خوراک کاری
رنگ زیبای خوراک کاری میتواند به مرور زمان دندانهایتان را زرد کند. اگر عادت دارید وعدههای زیادی از خوراک کاری یا ادویههای ترکیبی زردچوبه و پودر کاری و ... استفاده کنید، ممکن است دندانهایتان دیگر سفید و درخشان نباشند. درست مانند توصیهای که در مورد سس پاستا به شما کردیم، میتوانید با کمک سبزیجات و میوههای تازه همراه با کاری، و البته نوشیدن آب، از بروز لکهها و زرد شدن دندان جلوگیری کنید.
چغندر
رنگ بسیار زیبا و جذاب چغندر هم میتواند از زیبایی دندانهایتان کم کند. چغندر غذایی است که میتواند مینای دندان را لکهدار کند. بهترین کار این است که در مصرف چغندر، زیادهروی نکنید.
سرکه بالزامیک
سرکه بالزامیک هم رنگ تندی دارد و هم قابلیت اسیدیاش زیاد است و در بسیاری از کنارغذاها و سالادها استفاده میشود. اگر مایلید از این سرکه در رژیم غذاییتان مکرر استفاده کنید، سعی کنید همراه با سبزیجات برگدار مانند کاهو یا کلم باشد تا این سبزیها به عنوان محافظی در برابر چسبیدن اسید به دندانها عمل کنند.
چهارشنبه 22/6/1396 - 14:15
سلامت و بهداشت جامعه
یک جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی به جزئیات بیشترین ساعات تهوع در دوران بارداری پرداخت.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از تسنیم، یکی از سؤالات زنان این است که " در چه دوران بارداری بیشتر دچار تهوع میشوند" که در این رابطه دکتر آرین ــ جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی توضیحاتی را ارائه کرد.
وی دراینباره عنوان کرد: قاعدتاً تهوع حاملگی در صبحها بیشتر است، مگر آنها که دچار ناراحتی گوارشی علی الخصوص سابقه ورم معده یا زخم معده و اثنی عشر هستند.
این جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی ادامه داد: بنابراین زنان بارداری که دچار ناراحتی گوارشی، سابقه ورم معده یا زخم معده و اثنی عشر هستند باید در دوران حاملگی تحت نظر متخصص گوارش قرار گیرند.
چهارشنبه 22/6/1396 - 14:12
سلامت و بهداشت جامعه
یک متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفت: پس از ورزش از خوراکیهایی استفاده کنید که سرشار ازویتامینها، مواد معدنی، آنتی اکسیدانها، پروتئین خالص و چربیهای سالم باشند.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران، مهدی شادنوش متخصص تغذیه و رژیم درمانی، در خصوص این باور که بلافاصله بعد از ورزش نباید غذا خورد اظهار کرد: پس از ورزش، باید حتما غذا خورد تا بدن به ترمیم و بازسازی خود بپردازد.
وی افزود: خوردن غذا یا میان وعده سالم و مغذی، مواد خام لازم را که سلولها برای بازسازی خود به آنها نیاز دارند در اختیار بدن قرار میدهد و برای اینکه بهترین نتیجه را از ورزش خود بگیرید، پس از ورزش باید از خوراکیهایی استفاده کنید که سرشار از ویتامینها، مواد معدنی، آنتی اکسیدانها، پروتئین خالص و چربیهای سالم باشند.
وی در خصوص مصرف انواع میوه برای کنترل وزن بدن افراد گفت: میوه مانند شیرینی خاصیت چاق کنندگی دارد و برای کنترل وزن نیازی به اجتناب کامل از مصرف میوه نیست؛ حتی برخی از تحقیقات حاکی از آن است که میوهها در مقایسه با سبزیجات، قدرت بیشتری در کاهش وزن دارند، اما نباید در مصرف آنها زیاده روی کرد.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی با اشاره به این که مصرف چربی باعث چاقی میشود بیان کرد: برخی از چربیها در کنار خاصیت چاق کنندگی باعث سیری هم میشوند بنابراین در وعدهها و ساعات بعد، افراد غذای کمتری میخورند.
شادنوش یاد آور شد : چربیهای منابع گیاهی مانند روغن زیتون، آووکادو و مغزها، هورمون ضداشتها را افزایش میدهند که این نوع چربیها سبب کاهش التهاب در بدن و افزایش متابولیسم میشوند.
چهارشنبه 22/6/1396 - 14:10
سلامت و بهداشت جامعه
چای سبز یکی از سالمترین نوشیدنی های جهان است و شواهدی وجود دارند که نشان می دهند می تواند اشتها را نیز سرکوب کند.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از عصرایران، آیا هنگامی که به اندازه کافی غذا خورده اید و معده شما پر است باز هم هوس های غذایی به سراغ شما می ایند؟ زیاد نگران نباشید، زیرا شما تنها فردی در جهان نیستید که این شرایط را تجربه می کند. افزایش اشتها چالش بزرگی برای بسیاری از مردم جهان است. این شرایط می تواند به واسطه عوامل مختلفی مانند استرس، کمبود مواد مغذی، مصرف کم فیبر و خستگی شکل بگیرد.
افزایش مصرف فیبر یکی از سادهترین روش ها برای کاهش اشتها و پیشگیری از پرخوری محسوب می شود. اما این اقدام ممکن است برای کنترل اشتها کافی نباشد. و بر همین اساس است که به استفاده از گیاهان دارویی نیاز خواهید داشت. برخی گیاهان دارویی هورمون های گرسنگی را متعادل می سازند و احساس سیری را تقویت می کنند.
برخلاف قرص های لاغری، گیاهان دارویی دارای مواد تشکیل دهنده مصنوعی نبوده و در بیشتر موارد اثرات جانبی خاصی ندارند.
چای یربا ماته
چای یربا ماته به صورت گسترده در آمریکای جنوبی مصرف می شود. این نوشیدنی حاوی مواد مغذی و آنتی اکسیدان هایی است که عملکرد ذهنی، گوارش، و سطوح انرژی را بهبود می بخشند و اشتها را کنترل می کنند.
نتایج یک مطالعه که روی حیوانات صورت گرفت نشان داد که چای ماته احساس پری را تقویت می کند، که در نتیجه آن مصرف غذا کاهش می یابد.
مطالعه ای دیگر نیز نشان داد، شرکت کنندگانی که عصاره یربا ماته مصرف کرده بودند در مقایسه با گروه کنترل که دارونما دریافت کرده بودند، غذای کمتری مصرف کردند.
عصاره چای سبز
چای سبز یکی از سالمترین نوشیدنی های جهان است و شواهدی وجود دارند که نشان می دهند می تواند اشتها را نیز سرکوب کند.
مطالعه ای که طی یک بازه زمانی 12 هفته ای انجام شد، نشان داد که مصرف 857 میلی گرم عصاره چای سبز در روز می تواند سطوح گرلین (هورمون گرسنگی) را کاهش دهد. همچنین، شرکت کنندگان کاهش هرچه بیشتر وزن خود و بهبود سطوح کلسترول را تجربه کردند.
باید به این نکته اشاره داشت که مصرف بیش از اندازه چای سبز می تواند موجب سردرد، یبوست، و دیگر اثرات منفی شود. اما اگر روزانه چهار تا شش فنجان چای سبز می نوشید، جای نگرانی وجود ندارد.
روغن اساسی گریپ فروت
آیا می دانستید که گریپ فروت یک ماده غذایی چربی سوز محسوب می شود؟ گریپ فروت حاوی ترکیباتی است که سوخت و ساز را بهبود می بخشند و اشتها را تنظیم می کنند.
پژوهش ها نشان داده اند که روغن اساسی گریپ فروت می تواند به سرکوب اشتها و کاهش وزن کمک کند. رایحه روغن اساسی گریپ فروت می تواند هوس های غذایی را کاهش دهد و احساس پری را تقویت کند. شما می توانید به مدت حداقل 15 دقیقه در هفته خود را در معرض این رایحه قرار دهید.
زعفران
زعفران یک ادویه نارنجی رنگ است که از گلی به نام Crocus Sativus تهیه می شود. زعفران از گذشته های دور برای مقاصد پزشکی و آشپزی مورد استفاده قرار می گرفته است.
پژوهش ها نشان داده اند که عصاره زعفران می تواند مصرف تنقلات و میان وعده ها را کاهش دهد و خلق و خو را بهبود ببخشد. همچنین، این مساله ثابت شده است که زعفران توانایی مبارزه با افسردگی و غذا خوردن های احساسی را دارد.
شما می توانید با افزودن این ادویه به غذای خود یا مصرف عصاره زعفران از فواید آن بهرهمند شوید.
کپسایسین
کپسایسین ترکیبی است که در فلفل های چیلی یافت می شود. این ترکیب به واسطه ویژگی های تسکین دهنده درد خود شناخته شده است. اما کپسایسین می تواند به کاهش وزن و مدیریت دیابت نیز کمک کند.
نتایج مطالعات صورت گرفته نشان داده اند که ترکیب کپسایسین و چای سبز می تواند گرسنگی را سرکوب کند و احساس سیری را افزایش دهد.
در پایان، باید به این نکته اشاره داشت که برخی از این گیاهان دارویی می توانند دارای اثرات جانبی منفی، به ویژه برای زنان باردار و مادرانی که به نوزاد خود شیر می دهند، باشند. بر همین اساس، پیش از استفاده از آنها با پزشک خود مشورت کنید.
چهارشنبه 22/6/1396 - 14:7
سلامت و بهداشت جامعه
امروزه بسیاری از ما بهراحتی دچار اضطراب و افسردگی میشویم.
خوشبختانه راهکارهای سادهای وجود دارند که با کمک آنها میتوانیم در زمان کوتاهی به احساس بهتری برسیم.
مصرف روزانه سبزیجات
براساس تحقیقی که در دانشگاه سیدنی انجام شد کسانی که روزانه مصرف سبزیجات بیشتری دارند، استرس و افسردگی را کمتر تجربه میکنند.
حالت بدنی مناسب
حالت بدنی درست، اعتماد به نفس را افزایش میدهد و با افسردگی مقابله میکند. قوز کردن به طور طبیعی میتواند باعث ایجاد حالت ضعف و ترس شود و افسردگی و کاهش اعتماد به نفس را به دنبال داشته باشد.
استفاده از گوشگیر
مطالعهای که در آلمان روی بیش از 15 هزار نفر انجام شد نشان داد شیوع افسردگی و اضطراب در میان کسانی که از سر و صدای محیط رنج میبرند دو برابر است. استفاده از گوشگیر به سلامت روحی در این محیطها کمک میکند.
کمک به دیگران
تحقیقات اخیر نشان میدهد کسانی که بیشتر به افراد نیازمند کمک پولی میکنند شادتر از کسانی هستند که کمتر این کار را انجام میدهند.
آواز خواندن
آواز خواندن از طریق افزایش ترشح هورمون اندروفین که ایجاد کننده احساس مثبت است، شادی و کاهش استرس را به دنبال دارد.
استفاده از گلهای تازه
مطالعات محققان دانشگاه هاروارد نشان میدهد استفاده از گلهای تازه در محیط، سطح انرژی و شور و شوق را افزایش میدهد و در فرد حس رضایتمندی از زندگی ایجاد کند.
دیدن فیلمهای غمگین
دانشمندان میگویند دیدن فیلمهای گریهآور باعث میشود به زندگی و روابط خودتان بیندیشید و در نهایت احساس بهتری داشته باشید.
کاکائو و شکلات
براساس مطالعات، مصرف کاکائو و شکلات تاثیرات مثبتی بر روحیه و عملکرد شناختی افراد به جا میگذارند.
آشپزی کردن
مطالعات نشان میدهد آشپزی به عنوان یک فعالیت خلاقانه درشرایطی که احساس خوبی ندارید، میتواند احساس شادی را در شما افزایش دهد.
نوشتن
روی کاغذ آوردن احساسات به تخلیه احساسات منفی کمک میکند و با کاهش فعالیت آمیگدال ـ بخشی از مغز که مسئول احساساتی مانند ترس، خشم و اندوه است ـ باعث میشود، احساس شادی کنید.
مواد غذایی تخمیر شده
تحقیقات نشان داده است کسانی که در رژیم غذایی خود از مواد غذایی تخمیر شدهای که حاوی پروبیوتیکها هستند بیشتر استفاده میکنند علائم اختلالاتی مانند اضطراب اجتماعی و اختلال عصبی را کمتر نشان میدهند. ماست، خیارشور و کیمچی از مواد غذایی تخمیرشده هستند.
چهارشنبه 22/6/1396 - 14:5
سلامت و بهداشت جامعه
بیخوابی از آن آشفتگیهایی است که تقریبا همه افراد درجاتی از آن را در مقطعی از زندگی خود تجربه میکنند. البته از نقطهنظر پزشکی، بیخوابی معمولا یک اختلال جدی نیست. ولی همین کمبود خواب میتواند روند طبیعی زندگی ما را به هم بریزد و با ایجاد خواب آلودگی روزانه، به عملکرد ضعیف در مدرسه یا کار منجر شود و خطر ابتلا به حوادث را افزایش دهد.
اگر بیخوابی به مدت طولانی تجربه شود، میتواند به مشکلات سلامت روانی مانند افسردگی و اضطراب ختم شود. شناخت اختلالات خواب و کنترل و درمان آن، به قدری مهم است که در ارتباط با آن، پای صحبتهای دکتر فرزاد اشرافی، متخص مغز و اعصاب مینشینیم.
ابتلا به بیماری بیخوابی
به هر گونه مشکل در به خواب رفتن، بیدار شدن مکرر در خلال شب و همراه با ناتوانی یا اشکال در به خواب رفتن دوباره، بیدار شدن خیلی زود در صبح و خوابی که باعث تجدید قوای فرد نشود، بیخوابی گفته میشود.
البته گاهی مشکلات خواب فرد به طور مستقیم با وضعیت سلامت و بیماری او ربطی ندارد (در بیخوابی اولیه). گاهی نیز مشکلات خواب فرد بهطور ثانویه به علل دیگری مانند یک بیماری مربوط است. از این رو میتوان بیخوابی را به دو دسته روحی، روانی و با علل پزشکی و بیماریها تقسیم کرد.
چه بیماریهایی بیخوابی میآورند؟
بیماریهای جسمی که میتوانند باعث بیخوابی شوند عبارتند از سینوزیت یا حساسیتها، مشکلات گوارشی مانند ریفلاکس،مشکلات غدد درونریز مانند پرکاری تیروئید، آرتروز، آسم، بیماریهای مغز و اعصاب مانند بیماری پارکینسون و آلزایمر، درد کمر یا سایر دردهای مزمن.
افراد مبتلا به اضطراب و تنشهای روحی، شاغلان شیفت شب یا افراد مسن به علت بیماریهای شایع سنین بالا، بیشترین افراد در معرض ابتلا به اختلالات خواب هستند. در واقع، بیشتر بزرگسالان در مواقع پرتنش زندگی دچار اختلال خواب میشوند.
بیخوابی با چاشنی اضطراب
اضطراب از طریق تنشهای روحی شدید، درگیر شدن در افکار وقایع گذشته، نگرانی بیش از حد در مورد آینده و غرق شدن در مسئولیتهای زندگی میتواند عامل بیخوابی باشد.
اضطراب ممکن است با اشکال در به خواب رفتن یا بیدار شدن از خواب در طول شب و عدم تمایل به بازگشت به خواب همراه باشد. کار کردن در منزل و اواخر شب و ادامه استرسهای کاری در منزل، خواب بعدازظهر طولانیمدت، کار کردن در مشاغلی که شیفتی هستند و نیز یک شب بیدار بودن مانع به خواب رفتن در شب بعد میشود.
تست تشخیص بیخوابی وجود دارد؟
تست قطعی برای تشخیص بیخوابی وجود ندارد، اما پزشکان از ابزارهای مختلفی برای تشخیص و اندازهگیری علائم بیخوابی استفاده میکنند که بعضی از آنها شامل پرسیدن سوالات، شرححال، پرسشنامهها، انجام برخی آزمایشهای خون یا انجام مطالعه خواب شبانه است. همه این آزمایشها به پزشک کمک میکند تا برنامه درمان مناسب را ارائه کند.
رفتار اختلال خواب با رفتار درمانی یا دارو؟
گرچه به طور معمول خیلیها از درمان دارویی برای رفع بیخوابی البته با تجویز متخصص بهره میبرند، اما روشهای روانی و رفتاری نیز میتواند برای درمان بیخوابی مفید باشد.
آموزش آرامسازی، کنترل محرک، محدودیت خواب، و رفتار درمانی شناختی چند نمونه از این روشها هستند. تمرینات تنفسی، تمرکز حواس، تکنیکهای مدیتیشن و شنیدن اصواتی خاص قبل از خواب، میتوانند در به خواب رفتن و نیز ادامه خواب نیمه شب کمک کنند.
رفتاردرمانی شناختی (CBT) شامل تغییرات رفتاری (مانند نگه داشتن یک خواب منظم یا کاهش زمان چرتزدن بعدازظهر) و سایر روشهای درمانی روانشناختی میشود.
درمانهای دارویی متنوعی نیز برای درمان بیخوابی وجود دارد. البته تعیین این که کدام دارو ممکن است برای فرد مناسب باشد به علائم بیخوابی او و بسیاری از عوامل مختلف سلامت بستگی دارد. به همین دلیل است که به هیچ وجه نباید خودسرانه و بدون تجویز پزشک از این داروها استفاده کرد.
داروهای درمان بیخوابی شامل بنزودیازپینها، خوابآورهای غیربنزودیازپین و آگونیستهای گیرنده ملاتونین میشود.
تکنیک اصلاح الگوی خواب
نباید تا زمانی که احساس نیاز به خواب ندارید وارد رختخواب شوید و از رختخواب فقط برای خواب استفاده کنید (نه برای خواندن، تماشای تلویزیون و غذا خوردن.)
نباید بیش از 20 دقیقه در رختخواب بیدار بمانید. اگر بعد از 20 دقیقه بیدار ماندید، باید اتاق خواب را ترک کنید و فعالیتهایی مانند خواندن یا گوش دادن به موسیقی آرامش بخش انجام دهید.
نباید کارهایی انجام دهید که شما را وادار به بیداری میکند؛ مانند غذاخوردن دیر هنگام یا تماشای تلویزیون.
اختلالات خواب ممکن است بلافاصله بهبود نیابند. با این حال، خوابآلودگی در طول شبهای متوالی خود باعث تسهیل فرآیند به خواب رفتن در شبهای بعد میشود.
مصرف خودسرانه دارو اختلال خواب میآورد
شاید ندانید که در بیشتر مواقع، اختلالات خواب و بیداری بدون دارودرمانی و از طریق تغییر الگوی تغذیهای رفع میشود و مصرف خودسرانه دارو برای درمان اختلالات خواب ممکن است عوارض زیادی به همراه داشته باشد.
دکتر عباس کبریاییزاده، متخصص سمشناسی و عضو هیات مدیره انجمن علمی داروسازان ایران در این باره بهجامجم میگوید: در بیشتر مواقع اختلالات خواب و بیداری بدون دارو درمانی و از طریق تغییر الگوی تغذیهای همچون تغییر انواع نوشیدنیها و غذاها همچنین تغییر ساعات بیداری برطرف میشود. متاسفانه اغلب همکاران روانپزشک از طریق داروهای غیردارویی تلاش میکنند مشکلات اختلالات خواب را حل کنند. در حالی که پناه آوردن به داروها و مصرف خودسرانه آن تا مدتها میتواند عوارض جبرانناپذیری بر جای بگذارد.
این متخصص درباره عوامل موثر در بروز اختلالات خواب میافزاید: در مواردی که یک فرد در شروع به خواب رفتن دچار مشکل است یا خوابهای کوتاه دارد و به مرحله اصلی خواب عمیق نمیرسد، عموما عوامل محیطی و فعالیتهای روزمره تاثیرگذار است. البته عوامل بیو شیمیایی متعدد، بیماریهای مختلف جسمی و روانی نیز در فرآیند خواب تاثیر میگذارد.
وی با اشاره به مهمترین روشهای کنترل این اختلالات میگوید: این روشها شامل از بین بردن عوامل استرسزا و مخدوشکننده خواب میشود؛ عواملی چون استرس و خستگیهای زیاد، رژیمهای غذایی مختلف، استفاده از محرکهای سیستمهای اعصاب مرکزی مثل کافئین یا برخی داروها.
چهارشنبه 22/6/1396 - 14:3
سلامت و بهداشت جامعه
ما معمولا به کاهش مصرف نمک توصیه میشویم و از عوارض مصرف زیاد نمک مانند فشارخون بالا، سکته، حملات قلبی و سایر مشکلات سلامت آگاهی داریم اما مصرف کمتر نمک، همیشه برای سلامت مفید نیست.
به گزارش جام جم، مصرف بسیار کم نمک به هیپوناترمی یا زیاد شدن سطح آب خون منجر میشود.
مطالعهای که در سال 2014 انجام شد، نشان داد کسانی که روزانه کمتر از 3000 میلیگرم سدیم مصرف میکنند با ریسک افزایش مشکلات قلبی و مرگ زودرس مواجهند.
مصرف نمک، کمتر یا بیشتر از میزان مورد نیاز میتواند مشکلاتی برای سلامت ایجاد کند. میزان نمک مصرفی مورد نیاز روزانه، مورد بحث کارشناسان قرار دارد. تحقیق سال 2015 نشان داد، 2300 میلی گرم در روز میتواند نقطه شروع مطمئنی برای همه افراد باشد.
با وجود توصیهها برای حذف نمکدان از میز غذا، اگر هریک از شرایط زیر را دارید، درمورد کافی بودن نمک مصرفیتان با پزشک مشورت کنید:
ورزشکار حرفهای هستید
ورزشکاران معمولا آب زیادی مینوشند و به دلیل تعریق زیاد، نمک زیادی از دست میدهند. این شرایط میتواند به هیپوناترومی منجر شده و عوارضی مانند سرگیجه، ضعف و حتی مرگ را به دنبال داشته باشد. کم شدن نمک بدن همچنین به برهم خوردن تعادل الکترولیتها و بیماریهای شدیدی منجر میشود.
زیاد عرق میکنید
اگر به دلیل شرایط کاری یا زندگی در مناطق گرم زیاد عرق میکنید یا به طور کلی عادت به تعریق زیاد دارید، احتمالا باید بیشتر از حد معمول نمک مصرف کنید.
رژیم غذایی بسیار سالمی دارید
اگر جزو پاک گیاهخواران هستید، احتمالا بدون آن که متوجه باشید، روزانه کمتر از 500 میلی گرم سدیم مصرف میکنید. کارشناسان توصیه میکنند برای تعیین دقیق میزان نمک مصرفی از اپلیکیشنهایی که میزان مصرف را کنترل میکنند استفاده کنید.
از نفخ زیاد میترسید
اگر از کسانی هستید که به دلیل توجه زیاد به تناسب اندام از نفخ هراس دارید و آب مقطر مصرف میکنید، احتمالا دریافتی نمکتان نزدیک به صفر است. بهتر است بدانید هرچند مصرف آب و نمک به تجمع آنها و ایجاد نفخ منجر میشود، اما نفخ مانند چربی ماندگار نیست و با فعالیت بدنی و تعریق از بدن دفع میشود.
داروهای دیورتیک مصرف میکنید
این داروها باعث از دست رفتن سدیم بدن میشوند. کسانی که از این داروها مصرف میکنند، بهتر است مصرف سدیم را کاهش ندهند. میزان توصیه شده مصرف سدیم برای این افراد روزانه
چهارشنبه 22/6/1396 - 14:0