دلـــی پـــر ز كـــیـــن و ســــری پــــر ز راز | | بــــرآراســــت گــــرســـــیـــــوز دام ســـــاز |
ز لـــشـــگـــر زبــــان آوری بــــرگــــزیــــد | | چــو نــزدیــك شــهــر ســیـــاوش رســـیـــد |
كـــــه ای پـــــاك زاده كـــــی نـــــام جـــــوی | | بـــدو گـــفـــت رو بـــا ســـیـــاوش بـــگـــوی |
بـــه فـــر و بـــه دیـــهـــیـــم كــــاوس شــــاه | | بـــه جـــان و ســـر شـــاه تــــوران ســــپــــاه |
كـــه پـــیـــش مـــن آیـــی پـــذیـــره بــــه راه | | كــه از بــهــر مــن بــرنـــخـــیـــزی ز گـــاه |
بــه فــر و نــژاد و بــه تــاج و بــه تـــخـــت | | كـه تـو ز آن فـزونـی بـه فـرهـنـگ و بـخـت |
تـــهـــی كــــردن آن جــــایــــگــــاه كــــیــــان | | كـــه هـــر بـــاد را بـــســـت بـــایـــد مـــیـــان |
زمـــیـــن را بـــبـــوســـیـــد كـــو را بـــدیـــد | | فـــرســـتـــاده نـــزد ســـیــــاوش رســــیــــد |
ســیــاوش غــمــی گــشــت و انــدر نــهــفـــت | | چــو پــیــغــام گــرســیــوز او را بـــگـــفـــت |
هــمــی گــفــت رازیــســت ایــن را بــه زیـــر | | پــر انــدیــشــه بــنــشــســت بـــیـــدار دیـــر |
چــه گــفــتــســت از مــن بــه بــدان بــارگــاه | | نــدانــم كـــه گـــرســـیـــوز نـــیـــك خـــواه |
پـــذیـــره بــــیــــامــــد ز ایــــوان بــــه كــــو | | چــو گــرســیــوز آمــد بـــدان شـــهـــر نـــو |
ز رســـم ســـپـــاه و ز تــــخــــت و كــــلــــاه | | بــــپــــرســــیــــدش از راه وز كــــار شــــاه |
ســـیـــاوش ز پـــیـــغـــام او گـــشــــت شــــاد | | پـــــیـــــام ســـــپـــــهـــــدار تـــــوران بـــــداد |
نــــگــــردانــــم از تــــیــــغ پـــــولـــــاد روی | | چـــنـــیـــن داد پـــاســـخ كـــه بــــا یــــاد اوی |
عـــنـــان بـــا عـــنـــان تـــو پـــیـــوســـتـــه ام | | مــن ایــنــك بــه رفــتــن كــمــر بــســتــه ام |
بـــبـــاشـــیــــم وز بــــاده ســــازیــــم كــــار | | ســه روز انــدر ایــن گــلـــشـــن زرنـــگـــار |
بــد آن را كــه بــا غـــم بـــود در ســـپـــنـــج | | كـه گـیـتــی ســپــنــج اســت پــر درد و رنــج |
بــپــیــچــیــد گــرســیــوز كــیـــنـــه خـــواه | | چــو بــشــنــیــد گــفـــت خـــردمـــنـــد شـــاه |
ســـیـــاوش بـــیـــایـــد بـــه نـــزدیـــك شـــاه | | بــه دل گــفــت ار ایــدونــك بــا مــن بـــه راه |
كــــمــــان مــــرا زیــــر پــــی بــــســــپــــرد | | بــدیــن شــیــرمـــردی و چـــنـــدیـــن خـــرد |
شــــود پــــیــــش او چـــــاره ی مـــــن دروغ | | ســخــن گــفـــتـــن مـــن شـــود بـــی فـــروغ |
دلـــــش را بـــــه راه بـــــد انـــــداخـــــتــــــن | | یــكــی چــاره بـــایـــد كـــنـــون ســـاخـــتـــن |
دو چـشــمــش بــه روی ســیــاوش بــمــانــد | | زمــانــی هــمــی بــود و خــامــش بـــمـــانـــد |
بـــه آب دو دیــــده هــــمــــی چــــاره كــــرد | | فــــرو ریــــخــــت از دیـــــدگـــــان آب زرد |
بـه سـان كــســی كــو بــپــیــچــد بــه مــهــر | | ســــیــــاوش ورا دیــــد پــــر آب چــــهـــــر |
غــمــی هــســت كــانــرا بــشــایـــد شـــنـــود | | بـــدو گـــفـــت نـــرم ای بـــرادر چـــه بــــود |
بــــــــه دیـــــــــده درآوردی از درد نـــــــــم | | گـــر از شـــاه تـــركـــان شــــدســــتــــی دژم |
كــنـــم جـــنـــگ بـــا شـــاه تـــوران ســـپـــاه | | مــن ایــنــك هـــمـــی بـــا تـــو آیـــم بـــه راه |
چـــرا كـــهـــتـــر از خـــویـــشـــتـــن داردت | | بــــــدان تــــــا ز بــــــهــــــر چــــــه آزاردت |
كـه تـیــمــار و رنــجــش بــبــایــد كــشــیــد | | و گـــر دشـــمــــنــــی آمــــدســــت پــــدیــــد |
چــــو جــــنــــگ آوری مــــایــــه دار تــــوام | | مـــن ایـــنـــك بـــه هـــر كـــار یــــار تــــوام |
تــرا تــیــره گــشــتــســت بــر خـــیـــره آب | | ور ایـــدونـــك نـــزدیـــك افـــراســــیــــاب |
كــســی بــرتــر از تــو گــرفــتــســت جــای | | بــــه گــــفـــــتـــــار مـــــرد دروغ آزمـــــای |
مــرا ایــن ســخــن نــیــســت بــا شــهــریـــار | | بـــدو گــــفــــت گــــرســــیــــوز نــــامــــدار |
نـــه از چـــاره دورم بـــه مـــردی و گـــنـــج | | نــه از دشـــمـــنـــی آمـــدســـتـــم بـــه رنـــج |
كــه یــاد آمــدم ز آن ســخــن هـــای راســـت | | ز گــوهــر مــرا بــا دل انــدیــشــه خــاســـت |
كـــه بــــرخــــاســــت زو فــــره ی ایــــزدی | | نــخــســـتـــیـــن ز تـــور ایـــدر آمـــد بـــدی |
بــه آغـــاز كـــیـــنـــه چـــه افـــگـــنـــد بـــن | | شـــنـــیـــدی كـــه بـــا ایـــرج كـــم ســـخـــن |
شــدســت آتــش ایـــران و تـــوران چـــو آب | | وز آن جـــایـــگـــه تـــا بـــه افـــراســـیــــاب |
ز پــنــد و خــرد هــر دو بــگــریــخــتــنـــد | | بــه یــك جــای هــرگــز نــیــامــیــخــتــنـــد |
كـنــون گــاو پــیــســه بــه چــرم انــدرســت | | ســـپـــهـــدار تـــركـــان ازآن بــــتــــرســــت |
بـــه مـــن تـــا بــــیــــایــــد بــــدی را زمــــان | | نـــدانـــی تـــو خـــوی بـــدش بـــی گــــمــــان |
كـه بـر دسـت او كـشـتـه شـد خـیـره خــیــر | | نــخــســتــیــن ز اغــریــرث انــدازه گــیـــر |
چــنــان پــرخــرد بــی گــنــه را بـــكـــشـــت | | بـــرادر بـــد از كـــالـــبـــد هـــم ز پـــشــــت |
شـــدســـتـــنـــد بـــر دســـت او بـــر تـــبـــاه | | ازآن پـــس بـــســـی نـــامـــور بـــی گــــنــــاه |
كـــه بــــیــــداردل بــــادی و تــــنــــدرســــت | | مــرا زیــن ســخـــن ویـــژه انـــدوه تـــســـت |
كــســی را نــیـــامـــد بـــد از تـــو بـــه ســـر | | تــو تـــا آمـــدســـتـــی بـــدیـــن بـــوم و بـــر |
جـــهـــانـــی بـــه دانــــش بــــیــــاراســــتــــی | | هـــمـــه مـــردمـــی جـــســـتـــی و راســـتـــی |
ورا از تــــــــو كـــــــــردســـــــــت آزرده دل | | كـــنـــون خـــیـــره آهـــرمــــن دل گــــســــل |
نــدانــم چـــه خـــواهـــد جـــهـــان آفـــریـــن | | دلــــی دارد از تــــو پــــر از درد و كــــیــــن |
بــه هــر نـــیـــك و بـــد ویـــژه یـــار تـــوام | | تـــو دانـــی كــــه مــــن دوســــتــــدار تــــوام |
كـــــه مـــــن بـــــودم آگـــــاه زیــــــن داوری | | نـــبـــایـــد كـــه فـــردا گـــمــــانــــی بــــری |
كــه یــارســـت بـــا مـــن جـــهـــان آفـــریـــن | | ســیــاوش بـــدو گـــفـــت مـــنـــدیـــش زیـــن |
كــه بــر مــن شــب آرد بــه روز ســـپـــیـــد | | ســپــهــبـــد جـــزیـــن كـــرد مـــا را امـــیـــد |
ســرم بــر نــیـــفـــراخـــتـــی ز انـــجـــمـــن | | گــــــر آزار بــــــودیـــــــش در دل ز مـــــــن |
بــر و بــوم فـــرزنـــد و گـــنـــج و ســـپـــاه | | نـــدادی بـــه مـــن كـــشـــور و تـــاج و گـــاه |
درخـــشـــان كـــنـــم تـــیـــره گـــون مـــاه او | | كــــنــــون بــــا تــــو آیــــم بــــه درگــــاه او |
فـــــــروغ دروغ آورد كـــــــاســــــــتــــــــی | | هـــرآن جـــا كـــه روشـــن بـــود راســـتــــی |
درخــشــان تــر از بــر ســپــهـــر آفـــتـــاب | | نـــمــــایــــم دلــــم را بــــه افــــراســــیــــاب |
روان را بــــه بــــد در گــــمــــانــــه مـــــدار | | تـــو دل را بـــه جـــز شــــادمــــانــــه مــــدار |
ز رای جــــهـــــان آفـــــریـــــن نـــــگـــــذرد | | كــــســــی كــــو دم اژدهـــــا بـــــســـــپـــــرد |
تـــو او را بـــدان ســـان كـــه دیـــدی مــــدان | | بــدو گــفــت گـــرســـیـــوز ای مـــهـــربـــان |
شــود تــنــد و چــیــن انــدر آرد بــه چــهــر | | و دیـگـر بــه جــایــی كــه گــردان ســپــهــر |
كـــه از چــــنــــبــــر او ســــر آرد بــــرون | | خــــردمــــنــــد دانــــا نــــدانــــد فــــســــون |
بـــدیـــن ســــرو بــــالــــا و رای بــــلــــنــــد | | بـــدیـــن دانـــش و ایـــن دل هـــوشـــمـــنــــد |
بـــبـــایـــد كـــه بـــخـــت بـــد آیــــد فــــراز | | نـــدانـــی هـــمـــی چـــاره از مــــهــــر بــــاز |
بـــه ارونـــد چـــشـــم خـــرد را بـــدوخــــت | | هـمـی مــر تــرا بــنــد و تــنــبــل فــروخــت |
بــه خــیــره شــدی ز آن ســخــن شـــادكـــام | | نـــخـــســـت آنـــك دامـــاد كـــردت بــــه دام |
بـــه روی بـــزرگـــان یـــكـــی ســـور كـــرد | | و دیــگــر كــت از خــویــشــتــن دور كـــرد |
فــرو مــانــد انــدر جــهــان گــفــت و گـــوی | | بــدان تــا تـــو گـــســـتـــاخ بـــاشـــی بـــدوی |
فـزون نـیـسـت خـویـشـی و پـیـونــد و بــنــد | | تــــرا هــــم ز اغــــریــــرث ارجــــمــــنــــد |
ســـپـــه را بـــه كــــردار او بــــیــــم كــــرد | | مـیــانــش بــه خــنــجــر بــه دو نــیــم كــرد |
چـنــیــن دان و ایــمــن مــشــو زو بــه خــون | | نـــهـــانـــش بـــبـــیـــن آشـــكـــارا كـــنــــون |
خــرد بـــود وز هـــر دری پـــیـــشـــه بـــود | | مـــرا هـــرچ انـــدر دل انــــدیــــشــــه بــــود |
ازیــن كــیـــنـــه ور تـــیـــزدل شـــهـــریـــار | | هــــمــــان آزمــــایــــش بـــــد از روزگـــــار |
چــو خــورشــیــد تــابــنـــده بـــرخـــوانـــدم | | هــمــه پــیـــش تـــو یـــك بـــه یـــك رانـــدم |
بــه تــوران هــمــی شــارســتــان ســاخـــتـــی | | بـــه ایــــران پــــدر را بــــیــــنــــداخــــتــــی |
بـــگـــشـــتـــی هـــمـــی گـــرد تـــیـــمـــار او | | چـــنـــیـــن دل بـــدادی بــــه گــــفــــتــــار او |
كـجــا بــار او زهــر و بــیــخــش كــبــســت | | درخــتــی بــد ایــن بــرنــشــانــده بــه دســت |
پــر افــســون دل و لــب پـــر از بـــاد ســـرد | | هــمــی گــفــت و مــژگـــان پـــر از آب زرد |
ز دیـــده نـــهـــاده بــــه رخ بــــر دو جــــوی | | ســـیـــاوش نـــگـــه كـــرد خـــیـــره بـــدوی |
كــزو بــگــســلــد مـــهـــر چـــرخ بـــلـــنـــد | | چــــو یــــاد آمــــدش روزگــــار گــــزنـــــد |
بـــه روز جــــوانــــی ســــر آیــــدش كــــار | | نـــمـــانـــد بـــرو بـــر بــــســــی روزگــــار |
پـــر از غـــم دل و لـــب پـــر از بـــاد ســـرد | | دلــش گــشـــت پـــر درد و رخـــســـاره زرد |
بـــه بــــادافــــره بــــد نــــه انــــدر خــــورم | | بــدو گــفــت هــر چــونــك مــی بـــنـــگـــرم |
ز مــن هــیــچ نــاخـــوب نـــشـــنـــیـــد كـــس | | ز گــفــتــار و كــردار بــر پـــیـــش و پـــس |
بـــپـــیـــچـــد هـــمـــانــــا تــــن از رنــــج او | | چــو گــســتـــاخ شـــد دســـت بـــا گـــنـــج او |
هــــم از رای و فـــــرمـــــان او نـــــگـــــذرم | | اگـــر چـــه بـــد آیـــد هـــمـــی بــــر ســــرم |
بــبـــیـــنـــم كـــه از چـــیـــســـت آزار شـــاه | | بــیــایــم بــرش هـــم كـــنـــون بـــی ســـپـــاه |
تـــرا آمـــدن پـــیــــش او نــــیــــســــت روی | | بــدو گــفـــت گـــرســـیـــوز ای نـــام جـــوی |
نـــه بـــر مـــوج دریـــا بـــر ایـــمــــن بــــدن | | بـــه پـــا انـــدر آتــــش نــــشــــایــــد شــــدن |
ســر بـــخـــت خـــنـــدان بـــه خـــواب آوری | | هــمـــی خـــیـــره بـــر بـــد شـــتـــاب آوری |
بـــر آتـــش یـــكــــی بــــرزنــــم آب ســــرد | | تـــرا مـــن هـــمـــانـــا بـــســــم پــــای مــــرد |
پــدیـــدار كـــردن هـــمـــه خـــوب و زشـــت | | یــكـــی پـــاســـخ نـــامـــه بـــایـــد نـــبـــشـــت |
درخــــشــــان شـــــود روزگـــــار بـــــهـــــی | | ز كــیــن گــر بـــبـــیـــنـــم ســـر او تـــهـــی |
درافـــشـــان كــــنــــم رای تــــاریــــك تــــو | | ســـواری فـــرســـتـــم بـــه نـــزدیـــك تــــو |
شـــنــــاســــنــــده ی آشــــكــــار و نــــهــــان | | امـــیــــدســــتــــم از كــــردگــــار جــــهــــان |
شـــــود دور ازو كـــــژی و كـــــاســـــتـــــی | | كــــه او بــــازگــــردد ســــوی راســـــتـــــی |
هــیــونــی فــرســتـــم هـــم انـــدر شـــتـــاب | | و گــر بــیــنــم انــدر ســرش هـــیـــچ تـــاب |
مــكــن كــار بــر خـــویـــشـــتـــن بـــر دراز | | تـو ز آن سـان كـه بــایــد بــه زودی بــســاز |
بـــه هـــر نـــامـــداری و هـــر مـــهـــتــــری | | بــرون ران از ایـــدر بـــه هـــر كـــشـــوری |
هـمــان ســیــســد و ســی بــه ایــران زمــیــن | | سـد و بـیـسـت فـرسـنـگ ز ایـدر بــه چــیــن |
پـــرســـتـــنـــده و غـــمـــگـــســـار تـــوانـــد | | ازیـــن ســـو هـــمـــه دوســـتـــدار تـــوانــــد |
جـهـان بـنـده ی خـویــش و پــیــونــد تــســت | | وز آن ســـو پــــدر آرزومــــنــــد تــــســــت |
بــســیــچــیــده بـــاش و درنـــگـــی مـــســـاز | | بــه هــر كــس یــكــی نـــامـــه ای كـــن دراز |
چـــنـــان جـــان بـــیـــدار او بـــغــــنــــویــــد | | ســیـــاوش بـــه گـــفـــتـــار او بـــگـــرویـــد |
ز پـــیــــمــــان و رایــــت نــــگــــردم ز بــــن | | بــدو گــفـــت ازآن در كـــه رانـــی ســـخـــن |