تبیان، دستیار زندگی

به‌نظر می‌رسد همه‌چیز به شکل اول‌اش بازگشته است. نه آنفلوآنزایی، نه استرسی، نه اعلام آمار هفتگی ابتلا و مرگ‌ومیر. دیگر خبری هم از انبوه زیرنویس‌های هشداردهنده تلویزیونی نیست. آخرین آمارها هم از کاهش میزان ابتلا در هفته‌های اخیر خبر می‌دهد و این به معنای یک نفس راحت برای مردمی است که روزهای زیادی را در اضطراب این بیماری سر کرده‌اند. ولی این پایان ماجرای آنفلوآنزای نوعA یا همان آنفلوآنزای خوکی نیست و ما باید منتظر موج‌های بعدی این بیماری باشیم. شاید یکی از موثرترین کارهایی که در فروکش‌ کردن موقت بیماری بتوان انجام داد، ایمن‌سازی و واکسیناسیون افراد به ویژه گروه‌های در معرض خطر در برابر بیماری است. مدتی است که واکسن‌های آنفلوآنزای نوع A وارد کشور شده است و به گفته دست‌اندرکاران، تزریق آن برای گروه‌های در معرض خطر به زودی آغاز می‌شود. این موضوع را بهانه‌ای دیدیم تا در این شماره نظر چند تن از مسوولان امر را در خصوص مسایل پیرامون این واکسن جویا شویم:

دکتر محمدمهدی گویا، رییس‌ مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در خصوص آخرین وضعیت واکسن آنفلوآنزای نوع A در کشور می‌گوید: «این واکسن‌ها که از یکی از شرکت‌های معتبر و باسابقه فرانسه در زمینه واکسن‌سازی خریداری شده طبق قرار در چند بخش وارد کشور می‌شوند و به ترتیب اولویت در اختیار گروه‌های در معرض خطر قرار می‌گیرند.» دکتر گویا همچنین عنوان می‌کند که در حال حاضر بخشی از این محموله وارد کشور شده و برای انجام آزمایش‌های تایید ایمنی و سلامت در اختیار آزمایشگاه‌های معاونت غذا و دارو قرار گرفته است. وی می‌افزاید: «واکسن‌ها بین دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور و معاونت‌های بهداشتی وزارت بهداشت توزیع شده است ولی برای آغاز واکسیناسیون منتظر جواب آزمایشگاه‌های معاونت غذا و دارو هستیم.» رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در خصوص آخرین وضعیت بیماری آنفلوآنزای نوع A در کشور نیز می‌گوید: «در چند هفته اخیر آمار ابتلا بسیار کاهش یافته و به پایین‌ترین حد خود از زمان آغاز پاندمی رسیده است. آمارها تغییر چندانی نسبت به آخرین وضعیت اعلام شده توسط وزارت بهداشت نکرده‌اند و موارد حادی هم از ابتلا به این بیماری گزارش نشده است.»

زمان تزریق واکسن

با وجود اینکه برخی از کارشناسان بر این باور بودند که تزریق واکسن آنفلوآنزای نوع A تا پیش از مراسم عزاداری ماه محرم می‌تواند تاثیر زیادی در جلوگیری از ابتلای افراد در معرض خطر به این بیماری داشته باشد ولی این اتفاق صورت نگرفت و تزریق واکسن پیش از این ایام انجام نشد. دکتر گویا در این مورد می‌گوید: «ما آمادگی کامل برای آغاز تزریق واکسن را داریم ولی ابتدا باید مجوز این کار توسط آزمایشگاه مرجع معاونت غذا و دارو صادر شود تا ما از ایمنی واکسن اطمینان حاصل کنیم.» رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر همچنین می‌افزاید: «نمی‌توان زمان دقیقی را برای آغاز واکسیناسیون آنفلوآنزای نوع A مشخص کرد و این به اعلام نتایج آزمایش‌‌های آزمایشگاه مرجع معاونت غذا و دارو بستگی دارد ولی به محض تایید ایمنی این واکسن‌ها واکسیناسیون گروه‌های در معرض خطر در کشور آغاز خواهد شد.»

مراحل آزمایشگاهی و قانونی

سوال دیگری که در مورد واکسن‌های آنفلوآنزای وارداتی مطرح است، این است که اگر این واکسن‌ها مورد تایید سازمان جهانی بهداشت قرار گرفته است، دیگر چه نیازی به آزمایش و بررسی این واکسن‌ها توسط آزمایشگاه‌های داخلی بوده است؟ دکتر امامی‌رضوی، معاون سلامت وزارت بهداشت در این خصوص تصریح می‌کند که واکسن‌های خریداری شده و شرکت تولید کننده آن مورد تایید سازمان جهانی بهداشت هستند ولی انجام آزمایش‌های ایمنی و سلامت یکی از مراحل برای تمام داروهایی است که برای اولین‌بار به کشور وارد می‌شود و این کار مختص ایران نیست و تقریبا در بیشتر کشورها مجوز واردات و اجازه مصرف داروها بر همین اساس صادر می‌شود. دکتر امامی رضوی همچنین می‌افزاید: «ما نمی‌توانیم به دلیل حساسیت موضوع واکسیناسیون سلامت هموطنان را به خطر بیندازیم و به همین دلیل برای تزریق واکسن تا تایید آزمایشگاه‌های معاونت غذا و دارو منتظر می‌مانیم.» دکتر زارع‌نژاد هم در این باره می‌گوید: «اگر بنا بود که این واکسن‌ها بدون طی مراحل قانونی و تایید ایمنی و سلامت به افراد تزریق شود، می‌توانستیم این کار را در مورد حجاج با واکسن‌های تایید نشده موجود در عربستان نیز انجام دهیم.»

بررسی واکسن زنان باردار

دکتر امامی‌رضوی در گفتگوهای قبلی خود با سلامتیران از تفاوت واکسن‌های مورد استفاده در زنان باردار با واکسن سایر گروه‌های در معرض خطر صحبت کرده و گفته بود به زودی این واکسن‌ها هم وارد کشور خواهند شد. دکتر عباس‌ زراع‌نژاد، مدیر کل روابط عمومی وزارت بهداشت در گفتگوی خود با سلامتیران از ورود واکسن آنفلوآنزای نوع A مخصوص زنان باردار به کشور خبر می‌دهد و اعلام می‌کند: «این واکسن‌ها که بخش محدودی از واکسن‌های خریداری شده را تشکیل می‌دهند وارد کشور شده‌اند و آزمایشگاه‌های وزارت بهداشت در حال بررسی ایمنی و سلامت این واکسن‌ها نیز هستند.»

عوارض واکسن

یکی از موضوعات مورد بحث در هفته‌های اخیر در مورد واکسن آنفلوآنزا، موضوع عوارض جانبی این واکسن در نقاط مختلف دنیا بوده که تا حدی نیز از اقبال این واکسن در میان مردم کشورهای مختلف کاسته است. در کشور ما نیز این بحث با موضوع دریافت رضایت‌نامه از بیماران برای تزریق واکسن قوت گرفته و نگرانی‌هایی را در پی داشته داشت. دکتر محمود نبوی، معاون مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر در این‌باره می‌گوید: «واکسن آنفلوآنزای نوع A نیز مانند اکثر واکسن‌ها و حتی واکسن‌ آنفلوآنزای فصلی عوارضی دارد که البته بسیاری از آنها گذرا هستند، عوارضی از قبیل قرمزی و سفت شدن محل تزریق و همچنین تب و بی‌حالی از عوارض این واکسن محسوب می‌شوند که اغلب گذرا هستند و پس از مدتی از بین می‌روند.» دکتر نبوی می‌افزاید: «اما این واکسن‌ برای برخی افراد خطرناک است. مثلا به دلیل اینکه پایه تولید این واکسن تخم‌مرغ است، می‌تواند در افرادی که به تخم‌مرغ آلرژی دارند ایجاد حساسیت کند و خطرناک است. در موارد بسیار محدودی نیز (یک مورد در دو میلیون) عوارض بیماری گیلن‌باره در مصرف‌کنندگان این واکسن دیده شده که بسیار نادر بوده است.» وی در خصوص ترسی که در مردم به دلیل دریافت رضایت‌نامه در هنگام تزریق به وجود آمده عنوان می‌کند: «این کار در بسیاری از کشورها در مورد تزریق واکسن‌ها انجام می‌شود و نگرانی‌ای در این مورد وجود ندارد.» دکتر امامی رضوی نیز با تایید این مطالب تاکید می‌کند که تزریق واکسن آنفلوآنزای نوع A برای هیچ یک از گروه‌های در معرض خطر اجباری نیست و افراد برای تزریق آن مختار هستند.

سال 2009 میلادی از سوی اتحادیه جهانی نجوم (IAU) و سازمان علمی، فرهنگی و هنری ملل متحد (UNESCO) و با تایید مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نام سال جهانی نجوم نامگذاری شده بود.
براساس بیانیه نامگذاری این سال، اهداف ویژه‌ای در طرح سال جهانی نجوم كه از آن به 2009 IYA یاد می‌شود، مطرح شده بود كه اعضا باید برای تحقق آن تلاش می‌كردند. تعداد زیادی از كشورها از ابتدای مطرح شدن آن به این طرح پیوستند. در ایران نیز جنب و جوش فراوانی در این خصوص به چشم می‌خورد بویژه آن كه جامعه نجوم آماتوری ایران در سال‌های اخیر رشد چشمگیری را تجربه كرده بود و امید می‌رفت برگزاری این سال در ایران به نقطه عطف بزرگی در جهش جامعه نجوم كشور چه در بخش حرفه‌ای

و چه در بخش آماتوری تبدیل شود. همین عوامل بود كه باعث شد روزنامه جام‌جم در ویژه‌نامه‌ای 16 صفحه‌ای ابتدای این سال به استقبال آن برود. اینك در پایان سال میلا‌دی 2009 نگاه كلی به آنچه در این سال گذشت، نخستین گزارش از مجموعه مطالبی است كه چند هفته آینده در این ارتباط منتشر خواهیم كرد.

سال جهانی نجوم از اول ژانویه سال 2009 آغاز شد، البته آیین افتتاح آن چند روز پس از آن در پاریس برگزار شد تا طرح‌هایی كه برای این سال طراحی شده بود به طور رسمی آغاز شود. اگرچه پیش از آن در بامداد نخستین روز ژانویه سال 2009، طرحی به نام سپیده‌دم برگزار شده بود، طرحی كه در آن گروه‌های مختلف نجومی، طلوع خورشید سال جدید را همراه مردم عادی رصد كردند تا سلامی به سال جهانی نجوم داشته باشند، سالی كه بهانه نامگذاری آن چهارصدمین سالگرد استفاده گالیله از تلسكوپ برای رصد آسمان بود، اتفاقی كه عصر جدید ستاره‌شناسی را آغاز كرد و نقطه عطفی در تاریخ علم به وجود آورد. عصر نجوم پس از گالیله به واسطه آغاز استفاده از اپتیك‌ها در نجوم، عصری بسیار شكوفا شد كه سرعت رشد آن را به هیچ‌وجه نمی‌توان با تاریخچه غنی نجوم در دوران باستان و دوره تاریخی مقایسه كرد. دبیرخانه طرح سال جهانی نجوم هم این رویداد را بهترین بهانه می‌دانست تا نه‌تنها نجوم را به مردم عادی معرفی كند كه اهدافی بلندتر را نیز در دستوركار خود قرار دهد: ترویج علم به طور كلی، تحریك كردن كنجكاوی مردم در مسائل علمی و زنده كردن شور كشف میان مردمی كه این احساس خود را در هزارتوهای زندگی روزمره فراموش كرده‌اند. در كنار اینها البته بخش‌های خاص‌تری هم در قالب طرح‌های ویژه و بنیادین سال نجوم دنبال می‌شد تا مردم و بخصوص علاقه‌مندان نجوم را به هم نزدیك‌تر كند و چهره واقعی یك دانشمند ستاره‌شناس را به مردم نشان دهد.

كشورهایی كه به دعوت سازمان ملل پاسخ داده بودند، فعالیت متفاوتی را از خود نشان می‌دادند. بعضی از آنها فقط نماینده‌ای را به این مجموعه معرفی كرده بودند تا هماهنگ‌كننده برنامه‌های آنها در كشورهای خود باشند و برخی دیگر، فعالیت‌هایی حتی گسترده‌تر از فعالیت‌های دبیرخانه را در تقویم سالانه قرار داده بودند. در ایران هم نه تنها ریاست انجمن نجوم ایران نقش هماهنگ‌كننده ملی را در این برنامه پذیرفت كه ستادی ملی اگرچه دیرهنگام برای برگزاری این سال تشكیل شد. در ضمن ده‌ها طرح برای این سال از سوی انجمن نجوم ایران و شاخه آماتوری آن و همچنین گروه‌ها و سازمان‌های دیگر به این ستاد معرفی شد كه البته بیشتر آنها به بن‌بستی به نام بودجه برخورد كردند.

با وجود این، فعالیت‌های سالانه ایران در حوزه نجوم، امسال رنگ و بویی متناسب با سال جهانی نجوم گرفت. غیر از برنامه‌های مستقل گروه‌های نجوم آماتوری، سمینارها و كنفرانس‌های سالانه نجوم حرفه‌ای كشور كه زیرنام سال جهانی نجوم برگزار شدند، برنامه‌های تقویم سالانه شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران نیز با جهتگیری این سال برگزار شد؛ برنامه‌هایی مانند رقابت‌ رصدی مسیر ایران، رقابت رصدی عبدالرحمن صوفی رازی، جشنواره ساعت‌های آفتابی، روز نجوم، روز فضا و باشگاه‌های نجوم ماهانه سراسر كشور. اگرچه این برنامه‌ها هر سال برگزار می‌شد، اما در نهایت باعث شد تقویم فعالیت‌های رسمی ایران در این سال رشد چشمگیری داشته باشد. در كنار این فعالیت‌ها، مشاركت ایرانیان در كل طرح‌های سال نیز اگر چه از حمایتی خاص برخوردار نبود ولی بسیار چشمگیر بود. ترجمه بسیاری از اقلام سایت دبیرخانه طرح سال نجوم ازجمله پوسترها، بروشورها و نمایش اسلایدها به زبان فارسی برگردانده و منتشر شد و ایرانیان دست‌كم در 2 طرح ویژه نقش كلیدی داشتند.

طرح‌های بین‌المللی ایرانیان

در میان طرح‌های ویژه سال جهانی نجوم دو‌پروژه با محوریت منجمان ایرانی وجود داشت نخست طرحی به نام جهان در شب یا TWAN. عكاسی كه بابك امین‌ تفرشی، روزنامه‌نگار علمی و عكاس باتجربه ایرانی آن را از پیش از شروع این سال آغاز كرده و از حمایت انجمن منجمان بدون مرز AWB نیز برخوردار بود. این طرح، گروهی از بهترین عكاس‌های نجومی جهان را گردهم آورد كه قصد داشتند زیبایی‌های آسمان شب را در تركیب با زیبایی‌ها و جذابیت‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی زمین به نمایش بگذارند؛ جذابیت‌هایی كه به مرور زمان فراموش شده یا انسان‌های امروز به دلیل مشغله‌‌های روزمره خود امكان مشاهده مستقیم آنها را ندارند. به همین دلیل این طرح در حقیقت آنها را به سفری شگفت‌انگیز در سراسر جهان دعوت می‌كند تا چهره كمتر دیده شده زمین و آسمان را در پیوند با یكدیگر پیش چشم آنها به نمایش بگذارد. این ایده به یكی از نخستین طرح‌های ویژه سال جهانی نجوم تبدیل شد و در عین حال یكی از طرح‌های فعال و مستمر سال نجوم نیز به شمار می‌رود كه با پایان سال جهانی نجوم به مسیر خود ادامه خواهد داد. طراحی همین طرح و عكس‌های شگفت‌انگیزی كه طراح آن، ‌بابك امین‌ تفرشی بود باعث شد بنیاد لئونارت نلسون، جایزه سالانه خود را كه معتبرترین جایزه عكاسی با گرایش علمی درجهان است به طور مشترك به بابك امین تفرشی، بنیانگذار طرح و مدیر بخش عكاسی ماموریت فضایی كاسینی اهدا كند.

اما در كنار طرح TWAN كه می‌توانید اطلاعات بیشتر و تصاویر آن را در نشانی twanight.org ببینید طرح دیگری نیز در فهرست طرح‌های ویژه این سال قرار گرفت كه طراحان آن را گروهی از منجمان آماتور و فعال ایرانی تشكیل می‌دادند. طرحی به نام صلح ستارگان یا Star Peace كه شاید نام خود را به طور طعنه‌آمیزی در تضاد با فیلم‌های تاثیرگذار تاریخ سینما یعنی جنگ ستارگان (star Wars) انتخاب كرده‌ بود. این طرح به نشانی (Starpeace.org) ایده‌ای قدیمی، اما بسیار اثرگذار و مهم را به عنوان بنیان و اصل خود انتخاب كرده بود. نگاه به آسمان و رصد ستاره‌ها و تفكر به مقیاس‌هایی كه در عالم ما حكمفرما هستند، انسان را به درك متفاوتی از جایگاه خود در كیهان می‌رساند. سیاره ما نقطه ناچیزی در میان منظومه‌ شمسی است كه دور خورشید می‌چرخد و در حالی كه كار منظومه‌ شمسی ما در مقایسه با كهكشان راه‌شیری هیچ جایگاه قابل توجهی ندارد و كلیت كهكشان راه‌شیری در جهان آشكار شده، بسیار ناچیز است. این دیدگاه و این درك می‌‌تواند باعث شود مردم جهان متوجه اهمیت همزیستی دوستانه با یكدیگر بر سیاره‌ای شوند كه تنها خانه آنهاست. طرح صلح ستارگان با امید به ترویج چنین دیدگاهی و متوجه كردن نگاه مردم به آسمان بدون مرز بر فراز سر همه انسان‌ها، مبنی بر انجام رصدهای مشترك در نزدیكی نقاط صفر مرزی كشورهای همسایه مطرح شد كه با تایید دبیرخانه سال جهانی نجوم، به عنوان یكی از طرح‌های ویژه این سال انتخاب گشت. این پروژه در طول سال جهانی نجوم نه‌تنها در ایران،‌ كه در نقاط مختلف جهان، برنامه‌های رصدی متعددی را برگزار كرد و قرار است در پایان سال نجوم نیز به فعالیت خود ادامه دهد.

مشاركت‌های بزرگ

اما غیر از 2 طرح ویژه سال جهانی كه ایرانیان در طراحی آن نقش داشتند، برخی دیگر از برنامه‌ها طرح‌های دیگر سال جهانی نجوم نیز بود كه در ایران به طور مستقل و گاه با حمایت انجمن نجوم برگزار می‌شد، نمونه آنها طرح نمایشگاهی از زمین تا آسمان بود كه سفری به فضا را در قالب مجموعه‌ای از نماهای تصاویر تلسكوپ‌های زمینی و فضایی برای مخاطب رقم می‌زد. این طرح بارها در ایران و عمدتا با همكاری طرح صلح ستارگان برگزار شد. در كنار چنین برنامه‌هایی 2 طرح بزرگ كه از آنها به موفق‌ترین طرح‌های سال جهانی نجوم نیز یاد می‌شود نیز در ایران به طور گسترده‌ای برگزار شد. 100 ساعت نجوم در فروردین‌ماه و شب‌های گالیله‌ای در پاییز فرصت‌هایی بودند كه در آن گروه‌های نجوم آماتوری و مراكز علمی درهای خود را به روی مردم علاقه‌مند باز كردند و ابزارهای خود را میان مردم بردند تا مردم فرصت نگاه به آسمان و آشنایی با اجرام آسمان شب را پیدا كنند. در هر یك از این دو طرح كه بزرگ‌ترین رویدادهای عمومی در این سال بود، حدودا 70 گروه مختلف در نقاط مختلف كشور برنامه‌هایی را برگزار كردند و در طرح صد ساعت نجوم، ایران از نظر تعداد برنامه‌هایی كه برگزار كرد در رده چهارم جهان قرار داشت. این طرح‌ها اگرچه جرقه آشنایی بسیاری از مردم با آسمان را زد، اما تشویق و حفظ این علاقه در گام‌های بعدی نیازمند برنامه‌های پشتیبان دیگری است كه هنوز به طور جدی به چشم نمی‌آیند.

المپیاد نجوم

رویداد مستقل دیگری كه در سال جهانی نجوم برگزار شد. میزبانی المپیاد جهانی نجوم در تهران بود. المپیادی كه چندی پیش با حضور بیش از 10 كشور جهان در تهران برگزار شد تا فرصتی برای گرد هم آمدن دانش‌آموزان علاقه‌مند ستاره‌شناسی در سال نجوم فراهم آید. البته برنامه‌ریزی برای میزبانی این المپیاد كه اتفاقا در تاسیس آن نیز مدیران تیم‌های سابق المپیاد نجوم كشور نقش داشتند (در حقیقت المپیاد اخترشناسی و اختر فیزیك كه ایران میزبان آن بود دوره جدیدی از المپیادهای نجوم است كه سابقا توسط انجمن اروپایی آسیایی برگزار می‌شد)، از سال‌ها پیش اتفاق افتاده و میزبانی ایران نیز تصویب شده بود، اما همزمانی آن با برگزاری سال جهانی نجوم باعث شد تا كارنامه ایران در تعداد برنامه‌های سال جهانی نجوم بیشتر به چشم آید.

موفقیت یا عدم موفقیت؟

تحلیل و نتیجه‌گیری موفقیت یا عدم موفقیت برنامه‌ای مانند سال جهانی نجوم كه سالی با هدف ترویج علم است شاید غیرممكن باشد. واقعیت این است كه ایران در مقایسه با بسیاری از كشورها، كارنامه بسیار قابل قبولی در برگزاری این سال دارد، تنوع و تعداد برنامه‌های اجراشده و مشاركت در برنامه‌های بین‌المللی همه و همه ما را وسوسه می‌كند تا این سال را موفق ارزیابی كنیم، اما از نگاهی دیگر اگر فرصت‌ها و پتانسیل‌ها را بسنجیم، شاید نتوانیم چندان خوش‌بین باشیم، واقعیت این است كه نجوم برخلاف علومی مانند ریاضیات یا فیزیك دانشی غریبه با مردم نیست و امكانات وسیع‌تری را در اختیار مروجان قرار می‌دهد.

از سوی دیگر پتانسیل‌هایی نظیر انتشار حدود 2دهه مجله تخصصی ستاره‌شناسی آماتوری در ایران، وجود یك برنامه تلویزیونی ثابت و ده‌ها وب‌سایت و بخش‌های متنوع در مطبوعات، در كنار فعالیت چندین هزار منجم آماتور فعال و ده‌ها گروه نجوم آماتوری باسابقه و فعال در سراسر كشور انتظارات را بالا می‌برد. مدیریتی قوی در صورتی كه بودجه‌ای اندك ولی مدیریت‌شده را در اختیار داشت می‌توانست این فرصت استثنایی را به نقطه عطفی در فعالیت‌‌های ترویجی كشور تبدیل كند، ولی به هزار و یك دلیل و از جمله بوروكراسی پیچیده حاكم بر مدیریت این سال باعث شده است تا از این فرصت استفاده لازم نشود. شاید این بار هم باید این سال را تجربه‌ای برای فرصت‌های بعدی بدانیم. فرصت‌هایی كه برای كشوری مانند ایران با جمعیت جوانش، طلایی و تكرارنشدنی به نظر می‌رسد.

چاقی به علت افزایش وزن به خاطر زیادشدن میزان چربی بدن به وجود می‌‌آید، اما به غیر از میزان کلی  چربی، چگونگی توزیع آن هم در بدن اهمیت دارد.
یک نوع چربی اضافی از انواع دیگر خطرناک‌تر است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که چربی شکمی بدترین چربی است.

چاقی شکمی با نام‌های مختلفی مورد اشاره قرار می‌گیرد، از جمله چاقی بالاتنه‌ای، چاقی تنه‌ای، چاقی مرکزی و چاقی احشایی. همچنین گاهی به آن چاقی سیب‌مانند می‌گویند. از آنجایی که این نوع چاقی در مردان شایع‌تر از زنان است، به آن چاقی مردانه هم گفته می‌شود.

 چه چیزی چربی شکمی را این همه زیانبار می‌کند؟

 دانشمندان در این مورد اطمینان ندارند، اما پژوهش‌ها در این مورد شواهدی را به دست داده‌اند.

ابتدا باید بدانید که چربی شکم در شکل مختلف وجود دارد. مقداری از آن زیر پوست شکم است. این چربی  زیرپوستی مانند چربی در هر جای دیگر بدن عمل می‌کند. این چربی دوستدار سلامت نیست، اما تهدید خاصی هم به حساب نمی‌آید.

اما چربی درون شکم ماجرای دیگری دارد. این چربی که به آن چربی احشایی می‌گویند در اطراف اندام‌های داخلی قرار دارد، و واقعا خطرناک به حساب می‌آید. اما چرا؟

یکی از اولین توضیحات در این مورد این بوده است که چاقی احشایی به فعالیت بیش از حد سازوکار های پاسخ استرس بدن مرتبط است. بر اساس این نظریه فعالیت بیش از حد دستگاه عصبی مرکزی و غده‌های فوق‌‌‌کلیوی به افزایش میزان هورمون‌های استرس مانند آدرنالین و کورتیزول در بدن منجر می‌شود، و این امر به نوبه خود به افزایش میزان فشار خون و خطر بیماری قلبی منجر می‌شود.

یک توضیح جدیدتر در این مورد بر مفهوم سمیت چربی تکیه دارد. سلول‌های چربی درون‌شکمی یا احشایی بر خلاف چربی زیرپوستی، از خود فراورده‌های شیمیایی را مستقیما به درون جریان خون ورید باب یا پورتال آزاد می‌کنند که مستقیما خون را به کبد می‌رساند.

 در نتیجه سلول‌های چربی احشایی که مملو از تری‌گلیسریدهای اضافی هستند،‌اسیدهای چرب آزاد را از این راه به کبد می‌ریزند. اسیدهای چرب آزاد همچنین در لوزالمعده، قلب و سایر اندام‌ها تجمع پیدا می‌کنند. در همه این اندام‌ها، تجمع اسیدهای چرب آزاد در سلول‌هایی صورت می‌گیرد که برای ذخیره کردن چربی طراحی نشده‌اند. نتیجه اختلال کارکرد آن اندام است، که به اختلال تنظیم انسولین،‌ قند خون، و کلسترول و نیز کارکرد غیرطبیعی قلب می‌انجامد.

فرضیه سوم بر مبنای درک جدید از خود کارکرد پیچیده سلو‌ل‌های چربی است. دانشمندان زمانی اعتقاد داشتند که سلول های چربی تنها محفظه‌های غیرفعالی هستند که کالری اضافی را به صورت چربی ذخیره می‌کنند. اما امروزه روشن شده است که سلول‌های چربی علاوه بر ذخیره انرژی اضافی، شمار فراوانی از پروتئین‌ها را آزاد می‌کنند که به جریان خون وارد می‌شوند، و بر کارکرد سایر اندام‌ها اثر می‌گذارند. در واقع این پروتئین‌ها (آدیپوکین‌ها) به عنوان هورمون عمل می‌کنند. سلول‌های چربی احشایی بر خلاف سلول‌های چربی معمولی مقدار زیادی آدیپوکین‌های زیانبار تولید می‌کنند.

 در مجموع مشاهدات بالینی و پژوهش‌های پایه‌ای توافق دارند که زیادی چربی درون شکم یک عامل عمده در ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی است.

اندازه‌گیری چاقی شکمی

 دقیق‌ترین روش برای اندازه‌گیری چربی احشایی شکم استفاده از سی‌تی اسکن یا ام‌آرآی است. این روش‌های تصویربرداری بیشتر در تحقیقات در مورد چاقی شکمی مورد استفاده قرار می گیرند.

 یک روش ساده‌تر برای ارزیابی چاقی شکمی نسبت دور کمر به  دور باسن است. در حالیکه شکم‌تان را شل‌کرده‌اید، در سطح ناف دور کمرتان را اندازه بگیرید و دور باسن‌تان را در وسیع‌ترین نقطه که معمولا از روی برجستگی‌های استخوانی لگن می‌گذرد، اندازه‌گیری کنید. نهایتا  اندازه دور کمرتان را به اندازه دور باسن‌تان تقسیم کنید.

در مردان هر چه این نسبت از 0.95 بالاتر رود، و در زنان در رقم‌های بالای 0.85 احتمال حمله قلبی و سکته مغزی افزوده می‌شود.

برای اینکه به طور دقیق بتوانید این نسبت را به دست آورید، هنگام اندازه‌گیری کفش‌های‌تان را در آورید، و در حالیکه پاهای‌تان کنار هم قرار دارد، بایستید. شکم‌تان را برهنه کنید.نفس‌تان را بیرون دهید و شکم‌تان را شل بگیرید. از یک متر خیاطی که کشیده نمی‌شود، استفاده کنید. دور کمر را در سطح ناف اندازه بگیرید. اطمینان حاصل کنید که نوار اندازه‌گیری موازی زمین قرار دارد. اندازه را تا حد میلی متر ثبت کنید، و اندازه‌گیری یک بار دیگر تکرار کنید تا مطمئن شوید درست اندازه‌گیری کردید.

 مردان زنان
کم‌‌خطر 94 سانتی‌متر و کمتر   80.1 سانتی‌متر یا کمتر 
خطر متوسط 94.1 تا 101.3 سانتی‌متر 80.2 تا 88.6 سانتی‌متر
 
پرخطر 101.6 سانتی‌متر و بالاتر    88.9 سانتی‌‌متر و بالاتر
 

 اندازه دور کمر در زنان و مردان بر حسب خطرناک بودن برای سلامت

کنترل چاقی شکمی

 اگر فکر می‌کنید که با دراز و نشست و شنا رفتن، می‌توانید چربی‌ شکمی را  برطرف کنید، کاملا اشتباه می‌کنید. این ورزش‌ها برای افزایش قوام عضلات شکم مفید هستند و ظاهر شما را بهتر می‌کنند، اما به طور خاص تاثیری بر سوزاندن چربی شکمی ندارند. انواع دستگاه‌هایی هم که در بازار موجودند و وعده کاهش چربی شکمی را می‌دهند، حتی بدتر هستند. آنها تنها پول و وقت شما را به هدر می‌دهند، بدون اینکه اندازه دور کمرتان را کاهش دهند.

 همچنین اعمال جراحی مانند لیپوساکشن نیز فراموش کنید. این جراحی‌ها تنها چربی زیرپوستی را در میانه شکم شما برمی‌دارند، اما اثری بر چربی‌های احشایی شما ندارند. این اعمال زیبایی ظاهر شما را بهتر می‌کنند و دور کمرتان را کاهش می‌دهند، اما کاری برای سوخت و ساز یا سلامت بدن شما انجام نمی‌دهند.

 [چربی‌های بیماری زا و لیپوساكشن بی‌فایده]

 این اصول را به یاد داشته باشید. تنها راه برای کاهش چربی احشایی کاهش وزن است- و تنها راه برای کاهش وزن سوزاندن بیشتر کالری با ورزش و کاهش دریافت کالری از راه غذا است. کاهش وزن پایدار هم به کاهش کالری دریافتی و هم افزایش فعالیت جسمی نیاز دارد.

Harvard Men’s Health Watch

هنگامی که نوزادان و کودکان کم‌سن دچار تب می‌شوند، ممکن است همچنین تشنج "تب‌دار" در آنها بروز کند
این نوع تشنج به معنای آن نیست که کودک دچار صرع یا آسیب مغزی است. تشنج تبدار معمولا جدی نیست و به طور معمول به خودی خود بهبود پیدا می‌کند.

برای کنترل تشنج تب‌دار این توصیه‌ها را رعایت کنید:

کودک را در ناحیه ای ایمن، نرم نگهدارید تا به سر او آسیب نخورد.
کودک روی پهلویش بخوابانید تا از خفگی جلوگیری شود.
اطمینان حاصل کنید که کودک به خوبی تنفس می‌کند و صورتش تغییر رنگ نداده است. اگر صورت کودک دارد کبود می‌‌شود یا تغییر رنگ می‌دهد، و تشنج برای بیش از 10 دقیقه طول کشیده است، او را به اورژانس ببرید.
پس از پایان تشنج برای ارزیابی وضع کودک با دکترتان تماس بگیرید.
در حین حمله تشنجی:

 کودک را محکم در آغوش نگیرید و سعی نکنید حرکات او را کنترل کنید.
 چیزی را درون دهان کودک نگذارید.
کودک را برای کاهش دادن تب او درون آب غوطه‌ور نکنید.
HealthDay

کوانتوم، رایانه‌ای متعلق به فردا
دانشمندان 20سال پیش انتظار آن را می‌کشیدند اما به‌تازگی برای نخستین بار یک شرکت تجاری کانادایی ساخت یک رایانه ذره‌ای کوانتوم را معرفی کرد که سرعتی بالا به جستجو در وب بخشیده و بهینه‌سازی کلانی را در محاسبات نوید می‌داد. موسسه تجاری D-Wave systems در زمینه توسعه فناوری رایانه کوانتومی، روی تولید تراشه‌های رایانه‌ای کوانتومی 16، 28 و 128کیوبیتی1 کار می‌کند. بخشی از این تراشه‌ها نیز در آزمایشگاه Jet propulsion سازمان فضایی ناسا در پاسادنای امریکا ساخته می‌شود. همچنین محققان دانشگاه ایالتی اوهایو در امریکا با یک پیشرفت غیرمنتظره و با روش خاص خودشان، موفق به ساخت یک ریزپردازنده کوانتومی کارآمد دیگر شدند که به‌صورت قابل ملاحظه‌ای روند کارها در این زمینه را سرعت خواهد بخشید.

مشخصات رایانه کوانتومی

نوع جدیدی از ماشین‌های محاسبه‌گر که توانایی ارایه فناوری‌های سطح بالای مشکل و پیچیده هوش مصنوعی مانند یادگیری ماشین2 و تشخیص خصوصیات طرح و نقشه را دارند. اگر نگاهی دقیق‌تر داشته باشیم، درمی‌یابیم که همه اینها نیازمند راه‌حلی است که ریاضی‌دانان آن را «مسایل دشوار بهینه‌سازی» می‌نامند. حل سخت‌ترین مسائل علمی مستلزم داشتن مزارعی چنان عظیم و گسترده از سرورهاست که هرگز قادر به ساخت آنها نخواهیم بود. تنها یک نوع جدیدی از این ماشین‌ها که رایانه کوانتومی نام دارد قادر است دراین زمینه به کمک ما بیاید.

این رایانه‌ها با بهره‌بردن از قوانین فیزیک کوانتومی توانایی و کارآمدی‌های محاسباتی لازم را فراهم می‌آورند. در حالی‌که مکانیک کوانتومی، که برای صدها سال شالوده و پایه و اساس نظریات تئوری فیزیکی بوده است، تصویری که از واقعیت آن ترسیم نموده هنوز در طی قرون به‌صورت معمایی باقی مانده است. این امر عمدتا به این دلیل است که مقیاس تاثیرات آزمایش‌ها و تجربیات روزمره کوانتومی ما، ناپیدا و نامحسوس و در حدی نزدیک به رقم صفر هستند و نمی‌توانند به‌صورت مستقیم مورد مشاهده قرارگیرند. در این بین رایانه‌های کوانتومی هستند که ما را با توانایی‌ها و قابلیت‌های خود شگفت‌زده می‌سازند.

1- فناوری پردازنده‌های کوانتومی C4 Chimera Chip

 اولین رایانه کوانتومی، دربردارنده پردازنده‌ای 16کیوبیتی بود که توانایی 64000محاسبه هم‌زمان در مقیاس کوانتوم را داشت. این رایانه 16کیوبیتی عملا قادر به محاسبات ساده رایانه‌ای است که کمی قدرتمندتر از رایانه‌های خانگی معمولی هستند.

هر کیوبیت واحد سنجش رایانه کوانتومی و هم‌ارز و معادل واحد بیت رایانه است (کیوبیت بیشتر = پردازش و داده بیشتر). کیوبیت‌ها واحدهای بیت کوانتومی هستند که به اقتضای شکل و فیزیک پرزدار سطح اتم می‌توانند وضعیت خاموش، روشن و یا هر دو وضعیت را با هم داشته باشند، و بهترین کاری که تاکنون در این مورد صورت گرفته است، گرفتن و در کنار هم قراردادن هر سه کوانتوم جهت انجام محاسبات رایانه‌ای است.

برای کدگذاری‌ها و پنهان‌سازی داده‌ای رایانه‌های کوانتومی با قابلیتی در سطح هزاران کیوبیت لازم است که چنین کارهایی را که رایانه‌های موجود کنونی قادر به انجام آنها نیستند را اجرا کند. در نمونه‌های پیشین محققان اتم‌ها را با لیزر بمباران می‌کردند و از تمهیدات دیگری نیز بهره می‌بردند تا ذرات را به جنبش و هیجان درآورده و به وضعیت کوانتوم فازی3 برسانند. در این زمان، موسسه دی‌ویو موفق شده است تا آن را با استفاده از اصل مهارتی به‌نام محاسبات فیزیک عایق حرارتی کوانتومی ساخت تراشه4 با ساخت پردازشگر C4 Chimera Chip عملی سازد.

از نظر سخت‌افزاری، این پردازنده‌های پیشرفته به‌وسیله جفت‌کردن مغناتیسی حلقه‌های تابیده ابررسانه که کیوبیت‌های  rf-squid fluxنامیده می‌شوند، به الگوریتم یا محاسبه عددی فیزیک عایق حرارتی کوانتوم واقعیت بخشیده است. این طراحی موجب محقق شدن چیزی است که مدل آیزینگ5 نام دارد و خود معرف ساده‌ترین مدل برای یک سیستم چند بدنه دارای اثر متقابل6 است و می‌تواند با روش‌های اثبات شده ساخت تراشه به مرحله تولید صنعتی برسد.

2-  فناوری RITD

محققان دانشگاه ایالتی اوهایو در امریکا به روشی دست یافته‌اند که به سبب آن قادر به ساختن دستگاه کوانتومی به‌نام دیود تونلی نوار مدفون تشدید شده7 یا RITD شده‌اند. که از یک اصل مهارتی تولید تراشه به‌نام تبخیر بی‌وضعیت یا فاقد موقعیت8 بهره برده‌اند که امروزه عموما جهت تولید تراشه‌های سنتی به‌كار می‌رود.

معایب سیستم محاسباتی رایانه‌ای کوانتومی

* تولید گرما و مساله خنک‌کردن

دانشمندان در گذشته در مورد ساخت مدل 1000 کیوبیتی آن شک و تردید داشتند. زیرا بر این عقیده بودند که روش و فناوری فیزیک عایق گرما9 که توسط  شرکت دی‌ویو در سرمایش مدارهای الکترونیکی در وضعیت ابررسانا، به‌کار برده می‌شود  موجب می‌شود تا کیوبیت‌ها به آهستگی در میدان مغناتیسی، حالت‌ها و اشکال متنوع و گوناگونی را به خود بگیرند، که ممکن است باعث شود قادر نباشند تا در آن مقیاس وسیع سرعت خود را حفظ کنند.

* مساله امنیت

دانشمندان همچنین عقیده داشتند که محاسبات رایانه‌ای کوانتومی، با ایجاد شکاف و رخنه در ترتیب و برنامه رمزنویسی و پنهان‌نگاری با فراهم آوردن مقدار نامحدودی از منابع پردازش‌کننده به‌صورت هم‌زمان، امنیت جاری رایانه‌ای را منسوخ و غیرمتداول خواهد کرد.

موارد کاربرد و نتیجه گیری

روش تولید تراشه RTID  

اگرچه خود دستگاه هنوز نیاز بیشتری به تکامل یافتن دارد، اما RTID می‌تواند برای تولید تراشه‌های رایانه مافوق یا فرا کم‌مصرف10 به‌کار برده شود که قادرند با مقادیر کمی از ولتاژ برق عمل کرده و گرمای اضافی کمتری تولید کنند. این فناوری دست‌یابی به روش ساخت دستگاه‌های تصویربرداری مافوق تفکیک‌پذیری بالا11 را امکان‌پذیر ساخته که می‌تواند در محدوده‌ای ماورای طول‌موج‌های قابل دید برای چشم انسان عمل کند که امكان انجام بسیاری از کارها، از تصویربرداری پیشرفته پزشکی گرفته تا ایجاد قدرت دید فوق‌العاده جهت داشتن دید خوب در شرایط بد طوفان‌های همراه باران،کولاک برف، مه، شن و گردوخاک شدید را فراهم می‌کند.

* گوگل و رایانه‌های کوانتومی

گوگل و موسسه دی‌ویو طی 3سال گذشته با هم به همکاری پرداخته‌اند تا با توسعه دادن به رایانه‌های کوانتومی و با قدرتمند کردن موتورهای جستجوی اینترنتی، تصاویر ثابت در پایگاه داده متشکل از تصاویر، ویدویوها و فایل‌های pdf گوگل، توسط این رایانه‌های کوانتومی، تحولی را در این زمینه در موتورهای جستجوی تصاویر بوجود آورند.

* رویای هکرها و مسوولان امنیت

بیت‌های داده درون رایانه‌های موجود، در حالی‌که حرکت‌های قدم مانندی را به‌صورت (اگر: صفر – آنگاه: یك) اجرا می‌کنند، دائما با حرکتی ضربه‌ای بین صفر و یک در رفت‌وآمد هستند، اما فیزیک کوانتومی به ذراتی مانند اتم‌ها، الکترون‌ها و پروتون‌ها اجازه می‌دهد تا بتوانند در آن واحد، در دو مکان حضور داشته باشند. این به آن معناست که آنها به‌صورتی هم‌زمان نماینده صفر و یك بوده و هر دو را با هم به نمایش می‌گذارند. این امر به آنها اجازه می‌دهد تا قادر به انجام محاسبات پیچیده‌تری باشند. محققان معتقدند که با درهم آمیختن این بیت‌های کوانتومی یا کیوبیت‌ها، قادرند تا دستوراتی را که در حال حاضر دور از دسترس هستند، اجرا كنند.

* هواشناسی

 مسلم است که رایانه کوانتومی بی‌درنگ برای فعالیت در امر تجزیه و تحلیل نقشه‌های جریانات آب و هوایی و تغییر فصل نیز به خدمت گرفته خواهد شد. بنابراین ما قادر خواهیم بود وضعیت هوا را دقیقا و بدون هیچ اشتباهی در چنین ساعت و روزی در سال آینده پیش‌بینی کنیم.

پی‌نوشت

1. Qubit

2. Machine Learning

3. Fuzzy quantum state

4. Adiabatic quantum computing

5. Ising

6. Interacting many-body system

7. Resonant Interband Tunneling Diode

8. Vapor desposition

9. Superconducting  

10. Ultra low power computer chips

11. Ultra high resolution imaging

محققان با استفاده از مدارگردی ژاپنی موفق شدند برای اولین بار لایه باریک اتمسفری ماه را با هدف بررسی چگونگی تشکیل آن رصد کنند. 
سال گذشته اخترشناسان و دانشمندان سیاره ای دریافتند کره ماه که از گذشته هیچ نوع اتمسفری برای آن تصور نمی شد، در واقع از اتمسفر بسیار نازکی برخوردار است اما چگونگی شکل گیری این لایه بسیار نازک ناشناخته باقی مانده بود.

در واقع دانشمندان بر این باور بودند یونهایی که تشکیل دهنده این لایه اتمسفری هستند به واسطه تعامل با فوتونهای نور خورشید، پلاسما در لایه مگنتوسفیر زمین و یاریزشهابها به وجود می آیند. اکنون با استفاده از مدارگرد اکتشافی SELENE ژاپنی ها محققان توانسته اند برای اولین بار زمانی که ماه در لایه مگنتواسفیر زمین قرار دارد، لایه اگزوسفیر آن را رصد کنند.

اخترشناسان موفق به ردیابی یونهای چندین عنصر در ارتفاع 100 کیلومتری بر فراز سطح ماه شدند. با وجود اینکه مطالعات پیشین نیز این یونها را در زمانی که ماه در معرض بادهای خورشیدی قرار داشت، رصد کرده بود اما این اولین باری است که این یونها در هنگامی رصد می شوند که تحت تاثیر بادهای خورشیدی و یا پلاسمای زمین قرار ندارند.

بر اساس گزارش زی نیوز، به گفته اخترشناسان، نتایج این مطالعه که شواهد جدیدی را درباره منشا لایه رقیق اتمسفری ماه ارائه خواهد کرد با ایده ای که بر اساس آن فرایندهای پروتونی خورشیدی در تغذیه عناصر لایه اگزوسفیر ماه دست دارند همخوانی داشته و در یک راستا قرار دارند.

 هنوز اطلاع دقیقی از منشا و علت این اختلال منتشر نشده است اما در تماس با شرکت‌های عرضه‌کننده اینترنت، این مشکل به مخابرات ارجاع داده می‌شود. گفتنی است این اختلال از روز سه‌شنبه اول دی ماه جاری پدید آمده است.

شرکت‌های طراحی وب‌، وب‌سایت‌های مبتنی بر فلش و انواع سرویس‌های تبلیغاتی تحت وب مبتنی بر فلش در داخل کشور با مشکل شدید روبه‌رو شده‌اند. امروزه استفاده از این فایل‌ها در سایت‌های اینترنتی به امری متداول و اجتناب‌ناپذیر بدل شده، كه عدم دسترسی و مشاهده این نوع فایل‌ها، كاركرد صحیح سایت‌ها را مختل می‌كنپد. همچنین برخی سایت‌ها نیز تماما بر مبنای فلش طراحی شده‌اند كه وجود این اختلال، به طور كلی این سایت‌ها را غیرقابل دسترس خواهد نمود. گفتنی این مشکل تنها گریبان سرویس‌های انتقال رسانه ادوبی را گرفته است و وب‌سایت‌های مبتنی بر دیگر تکنولوژی وب، یعنی سیلورلایت چنین مشکلی ندارند. هنوز توضیحی از سوی مسئولین در این زمینه ارائه نشده است.