پرتقال
پرتقال یکی از قدیمیترین میوههایی است که بشر از آن استفاده میکرده است و در حدود 500 سال قبل از میلاد مسیح کنفسیوس از آن نام برده است.
خواص دارویی
ـ ویتامین C یکی از عوامل مهم مهار کننده سرطان است؛ به طوری که این ویتامین را دشمن نیرومندی بر علیه یکی از عوامل شناخته شده سرطانزا یعنی نیتروزامینها میشناسند. به طوریکه مؤسسه مبارزه با بیماری سرطان آمریکا چندین سال پیش در اثر مطالعات زیاد دریافت که علت کمتر بودن سرطان معده در آمریکا نسبت به نقاط دیگر این است که مردم آمریکا در تمام مدت سال پرتقال مصرف میکنند؛ البته شاید علت آن وجود ویتامین C در پرتقال باشد.
مصرف زیاد پرتقال علاوه بر پیشگیری از سرطان معده در پیشگیری از انواع دیگر سرطانها نیز مؤثر است. از جمله سرطان مری در اشخاصی که زیاد پرتقال میخورند، 50 درصد کمتر از افرادی است که کمتر مصرف میکنند و یا اصلاً نمیخورند. همچنین میزان ابتلا به سرطان لوزالمعده در مصرف کنندگان پرتقال در پایینترین حد قرار دارد.
ـ وجود کلسیم، فسفر، آهن، ویتامین A و ویتامین C در پرتقال، شرایط لازم را برای رشد و نمو استخوانها و استحکام لثه و دندانها فراهم میآورد و برای تقویت و رشد اطفال و نیز تأمین مواد لازم بدن مفید است. همچنین مصرف آن به زنان باردار و شیرده توصیه میشود.
ـ مصرف پرتقال به دلیل اینکه حاوی مواد معدنی کافی به ویژه پتاسیم است، منجر به افزایش حجم ادرار در طول شبانه روز شده و از این طریق سموم بدن دفع میشود؛ در نتیجه انسان را با نشاط میکند.
ـ در فصولی که پرتقال فراوان است، بهترین و طبیعیترین راه مبارزه با یبوست، مصرف روزانه یک تا دو لیوان آب پرتقال است.
ـ اسانس پرتقال خاصیت ضد عفونی کنندگی دارد؛ بنابراین در تهیه پمادهای ضدعفونی کننده به کار میرود.
ـ پرتقال بهترین محرک برای افزایش اشتهاست؛ به همین دلیل سعی کنید آنرا قبل از غذا میل کنید، نه بعد از آن.
ـ مصرف پرتقال در بیماران مبتلا به آسم، رماتیسم و عوارض پوستی که روزانه مقداری ترکیبات کورتون مصرف میکنند، بسیار مفید است.
ـ آب پرتغال بهتر از سایر مرکبات از تشکیل سنگهای کلیه جلوگیری میکند.
ـ تحقیقات مشخص کرده است که ویتامین C هم میتواند از میزان ابتلا به بیماریها بکاهد و هم در صورت ابتلا به بیماری، میتواند مدت زمان لازم برای بهبودی را کوتاهتر کند.
ـ ویتامین Cاز جمله ویتامینهای آنتی اکسیدانی و تقویت کننده سیستم ایمنی بدن است و موجب کاهش ابتلا به بیماریها از جمله سرماخوردگی میشود.
ـ پرتقال بیش از هر ماده غذایی باعث تصفیه خون شده و به عبارتی پایین آورنده چربی خون است.
ـ پرتقال مانع رسوب خون در جدار رگها و در درمان و پیشگیری از ابتلا به تصلب شرائین بسیار مفید است. بنابراین مصرف پرتقال در سنین پیری از بالا رفتن اسیدیته خون پیشگیری میکند و در عین حال مصرف این میوه برای مبتلایات به دیابت مفید بوده و توصیه میشود.
ـ متخصصان همچنین پرتقال را حاوی منابع کافی کاروتن میدانند و معتقدند مصرف این میوه برای تمامی امراض و به خصوص کنترل بیماری اسکوربوت، تشنجات حاد و خونریزیهای شدید بسیار مفید است.
ـ پوست پرتقال در بسیاری موارد حتی مغذیتر از پرتقال میباشد.
ـ پرتقال و سایر مرکبات در پایین آوردن کلسترول خون نیز مؤثر است که این خاصیت به علت وجود پکتین یا ماده الیافی پوست و ورقههای نازک مابین پرههای پرتقال است.
ـ پیشگیری از عفونتهای ویروسی از خواص دیگر پرتقال است که در عصاره آن وجود دارد. دانشمندان این خاصیت را فقط به دلیل ویتامین C موجود در آن نمیدانند؛ بلکه معتقدند که ممکن است یک ترکیب ناشناخته ضد ویروسی نیز در عصاره پرتقال موجود باشد.
ـ یک لیوان آب پرتقال دارای 120 میلی گرم ویتامین C یعنی دو برابر مقدار توصیه شده در روز است و علاوه بر آن دارای مقادیری کلسیم، پتاسیم، نیاسین و اسید فولیک است. آب پرتقال سرشار از الیاف (فیبر) است، به ویژه اگر با میوه آن مصرف شود. آب پرتقال هر اندازه که سردتر باشد و در یخچال نگهداری شود ویتامین C آن بیشتر حفظ خواهد شد.
آب پرتقال سرشار از پتاسیم است و در یک لیوان بزرگ آب پرتقال حدود 350 میلیگرم پتاسیم وجود دارد. که برای افرادی که فشار خونشان بالاست و برای کنترل آن دارو مصرف میکنند و به احتمال زیاد به دلیل استفاده از داروهای ضد فشار خون و یا به دلیل بالا بودن سدیم در بدنشان، پتاسیم آنها از حد طبیعی پایینتر آمده، مفید است.
ـ پرتقال مقوی معده و ضد گاز معده است.
ـ جوشانده برگهای پرتقال برای شست و شوی ورمها و کاهش درد مفید است.
ـ خوردن پرتقال ضد اسپاسم و آرام بخش است.
ـ برای برطرف کردن چین و چروک صورت و شادابی آن قسمت خوراکی پرتقال را روی صورت بمالید و بعد از 15 دقیقه با آب بشوئید.
ـ از پرتقال برای کم کردن وزن میتوانید استفاده کنید. طرز استفاده بدین صورت است که یک عدد پرتقال و 3 عدد لیموترش را پوست کنده و به قطعات کوچک تقسیم کنید بعد آن را داخل ظرفی ریخته و به آن نیم لیتر آب اضافه کنید و به مدت 10 دقیقه بجوشانید. سپس سه قاشق عسل به آن اضافه کرده و مجدداً به مدت 5 دقیقه بجوشانید و آن را صاف کنید. از این شربت 3 فنجان در روز بنوشید. تا وزن شما به مقدار ایدهآل درآید.
ـ پرتقال اگرچه اسیدی است؛ اما خاصیت قلیایی به بدن میدهد و برای کسانی که گوشت زیاد مصرف میکنند و بدنشان اسیدی شده است مفید است.
ـ برای استفاده بیشتر از مواد غذایی پرتقال بهتر است که پوست زردرنگ آن را بگیرید و با پوست سفید و پرههای داخل آن بخورید زیرا در پوست سفید آن مواد معدنی زیادی وجود دارد که اثر اسید موجود در پرتقال را خنثی میکند.
ـ خواص گفته شده فقط منحصر به پرتقال رسیده میباشد و آب پرتقال موجود در فروشگاهها و سوپر مارکتها این خواص را ندارند.
اسطو خودوس
اسطوخودوس گیاهی است چندین ساله به ارتفاع حدود نیم متر با برگهای متقابل، باریک، دراز سبز رنگ و پوشیده از کرکهای سفید پنبهای. گلهای آن به رنگ بنفش و به صورت سنبله میباشد.
قسمت مورد استفاده این گیاه، گلها و سرشاخههای گلدار آن است. اسطوخودوس بوی بسیار مطبوعی دارد و به همین علت در عطر سازی مصرف میشود و طعم آن تلخ است.
اسانس اسطوخودوس که از تقطیر گل و سرشاخههای گلدار این گیاه به دست میآید، مایعی است زردرنگ یا زرد مایل به سبز که دارای بوی مطبوعی است.
ترکیبات شیمیایی
اسانس اسطوخودوس دارای حدود 40% استات لینالیل است. همچنین در آن ترکیباتی نظیر اسید بوتیریک ، اسید پروپیونیک و اسید والریک ، لینالول آزاد و ژرامبول وجود دارد.
خواص دارویی
اسطوخودوس از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است.
1. برای رفع خستگی و آرامش چند قطره روغن اسطوخودوس را در وان آب گرم ریخته و برای مدت یکربع ساعت در آن دراز بکشید.
2. گرفتگیها را باز میکند.
3. مقوی معده است.
4. ادرار آور میباشد.
5. معرق است و تب را پایین میآورد. 6
. صفرا بر بوده و کبد را به کار میاندازد و بیماریهای کبدی را برطرف میکند.
7. ضد تشنج است.
8. برای تقویت عمومی بدن خوب است.
9. کرمهای معده و روده را از بین میبرد.
10. بیماریهای سینه و سرفه را برطرف میکند.
11. در معالجه زکام مؤثر است.
12. از آن میتوان به عنوان مسهل و تمیز کننده استفاده کرد.
13. برای رفع بیماریهای مجاری ادرار مفید است.
14. برای برطرف کردن رعشه و سرگیجه حدود 5 گرم از پودر آن را با عسل مخلوط کرده و هر شب بخورید.
15. برای رفع فراموشی و تقویت حافظه از دم کرده اسطوخودوس استفاده کنید.
16. برای رفع بیخوابی یک قطره از روغن اسطوخودوس را روی یک تکه پنبه بچکانید و آن را داخل بالش خود قرار دهید؛ خواب مطبوعی برای شما میآورد.
17. برای برطرف کردن غم و اندوه هر روز دم کرده اسطوخودوس بنوشید.
18. اگر دست و پای شما خواب میرود، از این گیاه استفاده کنید.
19. برای پیشگیری از آب آوردن بدن، دم کرده اسطوخودوس بنوشید.
20. زردی را برطرف میکند.
21. برای رفع حالت تهوع و سرگیجه مفید است.
22. سردرد و سردردهای یکطرفه را درمان میکند.
23. برای معالجه ضعف اعصاب مفید است.
24. طپش قلب را از بین میبرد.
25. آسم را برطرف میکند.
26. برای رفع ترشحات زنانه میتوانید از این گیاه استفاده کنید.
27. برای برطرف کرده سوء هاضمه یک قطره اسانس اسطوخودوس را در یک لیوان آب نیم گرم ریخته و یا یک فنجان از دم کرده آن را بنوشید.
28. اسطوخودوس درمان کنده رماتیسم ، آرتروز و نقرس است. برای این منظور کمپرس آن را بر روی عضو مورد نظر بگذارید و یا اینکه 2 قطره روغن آن را با یک قاشق روغن بادام و یا روغن زیتون مخلوط کرده و عضو دردناک را با آن ماساژ دهید.
29. زخمهای کهنه را با مالیدن اسانس اسطوخودوس که در الکل حل کردهاید، برطرف کنید. 30. برای درمان بیماریهای ریوی، 2 تا 3 قطره روغن اسطوخودوس را با یک قاشق غذا خوری روغن بادام و یا روغن زیتون مخلوط کرده و سینه و پشت بیمار را ماساژ دهید.
31. مالیدن پماد اسطوخودوس زخمها را ضد عفونی کرده و التیام میبخشد.
32. برای برطرف کردن بوهای نامتناسب در منزل، چند قطره روغن اسطوخودوس را در آب ریخته و بگذارید به آرامی بجوشد؛ عطر مطبوعی را در هوا پخش میکند.
33. برای رفع بیخوابی یک قاشق چایخوری پودر اسطوخودوس را با یک قاشق چایخوری پودر سنبلالطیب مخلوط کرده و در یک لیوان آب جوش ریخته و به مدت 10 دقیقه دم کنید. این دم کرده را یک ساعت قبل از رفتن برختخواب میل کنید تا بیخوابی شما برطرف شود.
طرز استفاده
دم کرده اسطوخودوس : حدود 5 گرم سرشاخه گلدار و یا گل این گیاه را در یک لیتر آبجوش ریخته و به مدت 10 دقیقه دم کنید. مقدار مصرف این دم کرده 3 تا 4 فنجان در روز است.
کمپرس اسطوخودوس : 30 گرم گل و یا سرشاخه گلدار این گیاه را با یک لیتر آب جوش مخلوط کرده و به مدت 10 دقیقه دم کنید.
همچنین برای مصرف میتوانید یک قطره آن را روی یک حبه قند بریزید و یا با یک قاشق عسل مخلوط کرده، بخورید.
مضرات
اسطوخودوس گیاهی است بیضرر که همه میتوانند از آن استفاده کنند؛ تنها برای اشخاص صفراوی مزاج خوب نیست و باعث آشفتگی میشود. اینگونه اشخاص باید آن را با سکنجبین یا کتیرا بخورند.
منبع :ماهنامه نامه جامعه شماره 77