دعا و زیارت
مثیر الاحزان
برانگیزاننده اندوهها،نام كتاب مقتل معروفى است از شیخ نجم الدین جعفر بنمحمد بنجعفر حلى،معروف به«ابن نما»،متوفاى 645 ق.به همین نام،كتاب دیگرى درمقتل و مناقباز«صاحب جواهر»وجود دارد. (17) چهارشنبه 27/9/1387 - 11:38
دعا و زیارت
و این اهداف و آرمانها در فارسى چنین سروده شده است: بزرگ فلسفه قتل شاه دین این استكه مرگ سرخ به از زندگى ننگین استحسین مظهر آزادگى و آزادى استخوشا كسى كه چنینش مرام و آیین استنه ظلم كن به كسى نى به زیر ظلم بروكه این مرام حسین است و منطق دین استهمین نه گریه بر آن شاه تشنه لب كافى استاگر چه گریه بر آلام قلب تسكین استببین كه مقصد عالى وى چه بود اى دوستكه درك آن سبب عزو جاه و تمكین استز خاك مردم آزاده بوى خون آیدنشان شیعه و آثار پیروى این است (15) یكى از زیباترین سرودههایى كه ماهیت و حوادث و چهرهها را در قیام عاشورا ترسیمكردهاست،از حبیب الله قاآنى شیرازى(م 1208)به صورت سؤال و جواب است: بارد چه؟خون!كه؟دیده،چه سان؟روز و شب!چرا؟از غم،كدام غم؟غم سلطان كربلا!نامش چه بد؟حسین!ز نسل كه؟از على!مامش كه بود؟فاطمه!جدش كه؟مصطفىچون شد؟شهید شد!به كجا؟دشت ماریهكى؟عاشر محرم!پنهان؟نه،بر ملاشب كشته شد؟نه،روز،چه هنگام؟وقت ظهرشد از گلو بریده سرش؟نى،نى،از قفا!سیراب كشته شد؟نه!كسى آبش نداد؟داد!كه؟شمر،از چه چشمه!از سر چشمه فنا!مظلوم شد شهید؟بلى!جرم داشت؟نه!كارش چه بد؟هدایت!یارش كه بد؟خدااین ظلم را كه كرد؟یزید!این یزید كیست؟زاولاد هند،از چه كس؟از نطفه زناخود كرد این عمل؟نه،فرستاد نامهاىنزد كه؟نزد زاده مرجانه دغاابن زیاد،زاده مرجانه بد؟نعماز گفته یزید تخلف نمود؟ لا!این نابكار كشتحسین را به دستخویش؟نه،او روانه كرد سپه سوى كربلامیر سپه كه بد؟عمر سعد!او بریدحلق عزیز فاطمه؟نه،شمر بىحیاخنجر برید حنجر او را نكرد شرم؟كرد،از چه پس برید؟نپذیرفت از او قضابهر چه؟بهر آنكه شود خلق را شفیعشرط شفاعتش چه بود؟نوحه و بكاكس كشته شد هم از پسرانش؟بلى،دو تندیگر كه؟نه برادر!دیگر كه؟اقربادیگر پسر نداشت؟چرا داشت،آن كه بود؟سجاد!چون بد او؟به غم و رنج،مبتلاماند او به كربلاى پدر؟نى،به شام رفتبا عز و احتشام؟نه،با ذلت و عنا!تنها؟نه با زنان حرم،نامشان چه بود؟زینب،سكینه،فاطمه،كلثوم بینوابر تن لباس داشت؟بلى،گرد روزگاربر سر عمامه داشت؟بلى،چوب اشقیابیمار بد؟بلى!چه دوا داشت؟اشك چشمبعد از دوا غذاش چه بد؟خون دل غذاكس بود همدمش؟بلى اطفال بىپدردیگر كه بود؟تب،كه نمىگشت از او جدااز زینت زنان چه به جا مانده بد؟دو چیزطوق ستم به گردن و خلخال غم به پا!گبر این ستم كند؟نه!یهود و مجوس؟نههندو؟نه!بت پرست؟نه!فریاد از این جفا«قاآنى»است قایل این شعرها؟بلىخواهد چه؟رحمت.از كه؟ز حق!كى؟صف جزا (16)
چهارشنبه 27/9/1387 - 11:38
دعا و زیارت
«ابداع»:نمونههاى زنده و بزرگ و قهرمان براى بشریتساخته شد كه همواره خار سرراهمتجاوزان به حقوق محرومان بودند و ایجاد یك خط آزادیبخش كه با روح تقوا واخلاصخدایى اشباع شده بود،خطى كه در طول تاریخ،خواب از چشم جباران متكبرربوده،و بسترنرمشان را خشن ساخت.این خط،در سایه ایجاد هویت جدید انسانى واسلامى در جامعه پدیدآمد و امام حسین«ع»به همه انسانها،حتى غیر مسلمانان،درسآزادگى و غیرت داد. ماهیت قیام كربلا،امر به معروف و نهى از منكر و احیاء سنت پیامبر«ص»بود.نیز جهاددر راهمبارزه با جهالت و گمراهى و سرگردانى،كه در زیارت آن حضرت مىخوانیم: «و بذل مهجته فیك حتى استنقذ عبادك من الجهالة و حیرة الضلالة». (13) دستیافتن بهاینهدف،نثار«خون»لازم داشت كه در عاشورا انجام یافت.و تفسیر«خون»و رسواگرىظالملازم داشت كه با برنامه اسراى اهل بیت تحقق یافت.در خون شهداى كربلا وسید الشهدا«ع»،قیامت و رسالت و آزادگى نهفته بود.و این محتوا چه خوب در این اشعار«حسینالاعظمى»بازگو شده است: شهید العلى ما انت میت و انمایموت الذى یبلى و لیس له ذكرو مادمك المسفوك الا قیامةلها كل عام یوم عاشوره حشرو مادمك المسفوك الا رسالةمخلدة لم یخل من ذكرها عصرو مادمك المسفوك الا تحررلدنیا طغت فیها الخدیعة و المكرو هدم لبنیان على الظلم قائمبناه الهوى و الكید و الحقد و الغدر (14)
چهارشنبه 27/9/1387 - 11:37
دعا و زیارت
ماه بنى هاشم عباس بن على«ع»
ماهیت قیام كربلا
براى حفظ هویت نهضت عاشورا و اهداف آن،باید«ماهیت»آن را خوب شناخت. ماهیت قیام امام حسین«ع»را از منابع مستند و خدشه ناپذیر زیر مىتوان شناخت: الف:خطبههاى امام و اهل بیت،كه در مكه و بین راه حجاز و عراق و در كربلا وپس از آن دركوفه،شام و مدینه ایراد شده است. ب:سخنانى كه امام،در پاسخ به پرسشها،پیشنهادها و خیرخواهیهاى این و آن،درطول نهضتبیان كرده است. ج:رجزهایى كه امام و اصحاب او،روز عاشورا در مقابل دشمن خواندهاند و همهآنها در مآخذمعتبر ثبتشده است. د:نامههایى كه میان امام و مردم كوفه و بصره رد و بدل شده است،نامههاى یزید بهابن زیاد،ابن زیاد به یزید و عمر سعد،نامههاى عمر سعد به ابن زیاد،ابن زیادبه حاكم مدینه و.... از مجموع این منابع و اسناد مكتوب و موجود،مىتوان اهداف،ماهیت،دیدگاههاىطرفین رابه دست آورد.در عین حال مىتوان گفت نهضت امام حسین«ع»چهار بعدداشت:ویران كردن،ساختن،تجدید و آفریدن و ابداع.اما توضیح مختصر این ابعاد: «ویران كردن»:در هم شكستن و ویران كردن هیكل و اسكلتى كه به امویان امكان دادهبود بهاسم«دین»،ستمگرى كنند و به نام خلافت،كاخهاى عیاشى خود را بر استخوانها وجمجمههاىمحرومان و آزادیخواهان بنا كنند و آزاد مردان را از صحنه كنار بزنند یا بهشهادت برسانند.انقلاب كربلا،بنیان ستم و تحمیق و تزویر را در هم شكست و پایههاىآن را متزلزل ساخت. «ساختن»:دمیدن روح شهامت و بیدارى در كالبد جامعه اسلامى و پروراندن نسلىخداجوىو شهادت طلب و ستیزهگر با سلطه ستم،به دلیل حركتهاى انقلابى پس ازعاشورا. «تجدید»:ارزشهاى اسلامى كه با نقشهها و توطئههاى بنى امیه كهنه و فراموش شدهومفاهیم دینى كه به دست آنان تحریف گشته بود،دوباره احیا شد.دیدگاه اصلى دیندربارهحكومت و حاكم و بیت المال و حقوق مردم مطرح گشت و بناى عقیده و ایمان،روحىتازه یافت و تحریفها زدوده گشت و روحهاى كوچك،آن عظمت را یافتند كه دربرابرطاغوت بایستند و امر به معروف و نهى از منكر كنند. چهارشنبه 27/9/1387 - 11:37
دعا و زیارت
مالك بن نضر ارحبى
وى به اتفاق ضحاك بن عبد الله مشرقى در مسیر راه كربلا با سید الشهدا«ع»دیداركردند.امام از آنان دعوت به یارى كرد.آن دو به بهانه قرض داشتن و سركشى به خانواده،رفتند وتوفیق حضور در حماسه عاشورا نیافتند. چهارشنبه 27/9/1387 - 11:36
دعا و زیارت
مالك بن عبد الله جابرى
از شهداى كربلاست،وى و برادرش سیف بن حارث بن سریع،در كربلا به حسینبنعلى«ع»پیوستند و عصر عاشورا،در لحظاتى كه سپاه كوفه به خیمهگاه امام حسین«ع» نزدیك شده بودند،اجازه میدان گرفته،جنگیدند و شهید شدند. (12) چهارشنبه 27/9/1387 - 11:35
دعا و زیارت
مالك بن دودان
از شهداى عاشوراست.هنگامى كه به میدان رفت،چنین رجز مىخواند: الیكم من مالك الضرغامضرب فتى یحمى عن الكرامیرجو ثواب الله ذى الانعام (11 چهارشنبه 27/9/1387 - 11:35
دعا و زیارت
به قول محتشم: باز این چه شورش است كه در خلق عالم استباز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم استایام عاشورا براى شیعه،فصل گریستن و به عزاى حسینى نشستن است و این سنتدینى مایهبقاى یاد حماسهسازان عاشورا گشته است.عاشورا براى پیروان اهل بیت،روزغم و اندوه و براىجفا كاران مخالف عترت،روز شادى بوده است.سرزمین شام و عراقدر این زمینه دو روشمخالف هم داشته است،سید رضى در یكى از اشعارش ازسوگواریهاى سرزمین عراق یادمىكند كه شامیان،همانها را روز عید و جشن مىدانستند: كانت ماتم بالعراق تعدهاامویة بالشام من اعیادها (7) حضرت سجاد«ع»نیز در شعرى از سختیهاى روزگارشان پس از عاشورا و محنتهاىجانكاه آنروزگار سخن مىگوید،از جمله مىفرماید: یفرح هذا الورى بعیدهمو نحن اعیادنا ماتمنا (8) این مردم به عیدشان خوشحال مىشوند،در حالى كه عیدهاى ما،سوگ و ماتم ماست. این مضمون همان سخن معروف است كه:«بنى امیه براى ما عید نگذاشتند».
چهارشنبه 27/9/1387 - 11:34
دعا و زیارت
ماریه بنتسعد
ماریه دختر سعد،بانوى شجاع وشیعى از (9) مردم بصره بود كه خانهاش پایگاه تجمع شیعه در این شهر محسوب مىشد. فضایل و تعالیم اهل بیت از آنجا منتشر مىگشت.در ایام نهضت كربلا،عدهاى كه به اینخانهتردد داشتند،براى یارى امام حسین«ع»به كوفه رفتند. (10) چهارشنبه 27/9/1387 - 11:34
دعا و زیارت
ماتم
ماتم،ماتم،ماتم و...به معناى عزادارى و مصیبت و عزاست.اصل آن به معناى محلتجمع زنانو مردان در غم و شادى است، (1) اما به مراسمى هم كه در سوگوارى امامحسین«ع»برگزارمىشود،مىگویند.به محل عزادارى،عزاخانه،ماتم سرا و ماتمكده همگفته مىشود.به برگزاركردن آیین سوگوارى،ماتم گرفتن و به ماتم نشستن مىگویند.درآداب اسلامى،اقامه عزا براىمتوفى و رسیدگى به بازماندگان و تغذیه داغدیدگان آمدهاست. (2) درباره سیدالشهدا«ع»روایات بسیارى آمده است كه براى آن حضرت در ملكوتاعلا ماتمها برگزار شد.درزیارت مىخوانیم:«و اقیمت علیك المآتم فى اعلى علیین». (3) اسیران اهل بیت«ع»چون به شامبرده شدند و وارد دربار یزید گشتند،خاندان اموى همبراى شهداى كربلا ماتم بر پا كردند. (4) ام سلمه نیز،پس از خبر یافتن از شهادت امامحسین«ع»توسط آن شیشه پر از خاك كه بهخون تبدیل شده بود،آن روز را روز ماتم ونوحه بر حسین«ع»قرار داد. (5) به روایت امامصادق«ع»،پس از شهادت ابا عبد الله،همسر اوماتم براى او بر پا داشت و از مادهاى براىاشكبار شدن چشمانش استفاده مىكرد. (6) عظیمترین ماتم تاریخ،همان حادثه جانگدازكربلاست كه هرگز از شور و سوز آن كاستهنمىشود چهارشنبه 27/9/1387 - 11:32
