تبیان، دستیار زندگی

 پیامبر اكرم (ص) فرمودند:

هو شهر اوله رحمة و اوسطه مغفرة و اخره عتق من النار.
رمضان ماهى است كه ابتدایش رحمت است و میانه‏اش مغفرت و پایانش آزادى از آتش جهنم.

(بحار الانوار،ج93،ص342)

 امام رضا علیه السلام فرمودند:

من قرا فى شهر رمضان ایة من كتاب الله كان كمن ختم القران فى غیره من الشهور.
هر كس ماه رمضان یك آیه از كتاب خدا را قرائت كند مثل اینست كه درماههاى دیگر تمام قرآن را بخواند.

(بحار الانوار ج93، ص346)

امام صادق علیه السلام فرمودند:

اذا صمت فلیصم سمعك و بصرك و شعرك و جلدك.
آنگاه كه روزه مى ‏گیرى باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه ‏دار باشند.(یعنى از گناهان پرهیز كند.)

(الكافى ج  4  ص  87)

 امام علی علیه السلام فرمودند:

صوم النفس عن لذات الدنیا انفع الصیام
روزه نفس از لذتهاى دنیوى سودمندترین روزه ‏هاست.

(غرر الحكم، ج  1  ص  416)

پیامبر اكرم (ص) فرمودند:

لكل شیئى زكاة و زكاة الابدان الصیام
براى هر چیزى زكاتى است و زكات بدنها روزه است.

(الكافى، ج  4، ص  62)

دعای روز ششم ماه مبارک رمضان

اَللّهُمَّ لا تَخْذُلْنى فیهِ لِتَعَرُّضِ مَعْصِیَتِكَ وَلاتَضْرِبْنى بِسِیاطِ نَقِمَتِكَ وَزَحْزِحْنى فیهِ مِنْ مُوجِباتِ سَخَطِكَ بِمَنِّكَ وَاَیادیكَ یا مُنْتَهى رَغْبَةِ الرّاغِبینَ

خدایا در این ماه به خاطر دست زدن به نافرمانیت خوارم مساز و تازیانه‌هاى عذابت را بر من مزن و از موجبات خشمت بدان نعمت بخشى و الطافى كه نسبت به بندگان دارى دورم بدار. اى آخرین حد اشتیاق مشتاقان.

ماه مبارك رمضان، ماه خیر و بركت ، ماه انسان ساز و ماه نزول بركات است كه هرچه انسان كامل تر باشد از فواید این ماه بیشتر بهره می‌برد. "ورزش" كه همواره برای سلامتی جسم و روح به آن سفارش شده است ، در این ماه جلوه پررنگتری یافته و می‌تواند نقش خود دراین مهم را بهتروبیشتر ایفا كند. "ورزش" نه تنها با "روزه" منافاتی ندارد بلكه اگربه‌صورت صحیح و اصولی انجام شود، باعث آرامش و كاهش استرس ورزشكاران می‌شود واستقامت فكری و صبر آنان را تقویت می‌كند.
ورزش در ماه رمضان از تجمع چربی در بدن جلوگیری كرده و عمل سوخت و ساز را تسهیل می‌نماید بطوریكه ورزشكارانی كه روزه می‌گیرند كمتر دچار مشكلات گوارشی و قند خون می‌شوند. ورزشكاران می‌توانند با یك برنامه غذایی غنی،انرژی مورد نیاز را برای انجام فعالیت‌های ورزشی و حفظ ساختار بدنی بدست آورند. استفاده به موقع و به اندازه از آب ازدیگر نكاتی است كه می‌بایست در طول این ماه به آن توجه كرد.
در ماه مبارك رمضان كم آبی می‌تواند در برخی از موارد به خصوص هنگام ورزش كردن مشكل ساز شود اما با تغییر زمانی در برناه‌های ورزشی می‌توان بااین مشكل مقابله كرد. ورزشكاران می‌توانند برنامه ورزشی صبح خود را به عصر و بعد از افطار منتقل كنند و به این ترتیب، احتمال وقوع مشكلات را به حداقل برسانند. به‌افرادی كه امكان تغییر برنامه ورزشی خود را ندارند نیز توصیه می‌شود كه درهنگام سحر و افطار مقدار بسیار زیادی آب بنوشند تا علاوه براینكه این نیاز بدن را مرتفع كرده باشند ، مقداری آب در بدن ذخیره كنند تا در موقع نیاز و از دست رفتن آب بدن، از آن بهره جویند و به این ترتیب احتمال وقوع خطرات ناشی از كم آبی را به حداقل برسانند. راهكار دیگر هم این است كه افراد از مصرف مواد غذایی كه باعث از دست رفتن آب بدن از راه ادرار می‌شود، خودداری كنند. در این بین كافئین یكی از مهمترین این مواد است كه در قهوه و چای فراوان وجود دارد.
روزه تاثیر منفی در فعالیت ورزشی ندارد
روزه در صورت توجه به مسایل تغذیه‌ای تاثیر منفی در فعالیت‌های ورزشی حرفه‌ای و مبتدی افراد نمی‌گذارد. بهترین زمان برای ورزش بعد از سحر و افطار است چون بدن نیازهای تغذیه‌ای خود را رفع كرده و می‌تواند آماده فعالیت‌های حرفه‌ای و عادی باشد.
هنگام سحر و افطار از غذاهای انرژی زا سبك و مقوی مانند شیر، خرما، عسل، سبزی، چای و آب میوه‌هایی چون پرتغال، لیمو و هویج بیش از گذشته استفاده كنید. با توجه به اینكه كاهش قند خون در شرایط روزه‌داری بویژه در نیمه دوم روز بروز می‌كند، رعایت موارد فوق از سوی ورزشكاران حرفه‌ای و عادی ضروری است.
كم‌آبی،كاهش حجم‌خون و مایعات از جمله اثرات روزه‌داری بر بدن ورزشكار و یا دیگر افراد است. برای جلوگیری از مشكلات كم‌آبی، بی‌حالی و سستی بدن، اختلال در تنظیم درجه حرارت بدن، جلوگیری از غلیظ شدن خون و كاهش اكسیژن رسانی مغز و عضلات در فاصله افطار تا سحر، آب و مایعات مصرف شود.
در صورتی كه فرد روزه‌دار قصد فعالیت ورزشی دارد، برای جلوگیری از كاهش فشار خون، سرگیجه، سردرد و تهوع كه درشرایط بی‌غذایی پس از تمرین حادث می‌شود،باید یكی دوساعت قبل از افطار فعالیت با شدت سبك و متوسط انجام دهد. فعالیت بعد از افطاری می‌تواند از شدت، قدرت، سرعت و مدت بیشتری برخوردار باشد، بنابراین ورزشكار باید بعد از افطار ودر حین فعالیت از آب و پس از فعالیت از نوشیدنی‌هایی مثل شربت و آب میوه و پس از تمرین از غذای مختصر پروتئینی و كربوهیدراتی استفاده كند.
جوانان روزه‌دار از انجام فعالیت‌های ورزشی سنگین پرهیز کنند
متخصصان تغذیه به نوجوانان که معمولا پرتحرک هستند، توصیه می‌کنند: برای پیشگیری از ضعف قوای جسمانی در ماه مبارک رمضان، از انجام حرکات ورزشی سنگین اجتناب کنند. فعالیت زیاد نوجوانان روزه‌دار در ماه مبارک رمضان، منجر به صرف انرژی بیشتر و افزایش تعریق در طی ساعات روز است که می‌تواند زمینه‌ساز سوء تغذیه خفیف یا شدید شود.
بهترین ورزش در طول ماه مبارک رمضان شنا و پیاده‌روی پس از صرف افطارست چرا که از گرفتگی عضلات و بروز یبوست نیز پیشگیری می‌کند. به دلیل آنکه گروهی از نوجوانان و بیماران روزه‌دار در معرض ابتلا به سوء تغذیه هستند، این افراد باید پس از مشورت با متخصص تغذیه اقدام به روزه‌داری کنند. لازم به ذکر است تمام افراد روزه‌دار ضمن صرف کامل سحری باید از مواد غذایی کم حجم و پرکالری استفاده کنند تا در طول روز با مشکل جدی روبرو نشوند.
ورزشكاران روزه‌دار پروتئین زیاد مصرف نكنند مصرف پروتئین زیاد در رژیم غذایی ورزشكاران روزه‌دار توصیه نمی‌شود چون سبب تولید مواد زاید در خون و ایجاد خستگی حین ورزش می‌شود. در ماه رمضان نسبت به افراد عادی نیاز بیشتری به پروتئین، قند و ویتامین‌ها دارند و شروع ورزش باید حدود سه ساعت بعد از افطار باشد تا غذای خورده شده فرصت هضم پیدا كند. توصیه می‌شود كه در ماه رمضان تمرینات ورزشی سبك‌تر باشد چون بدن نمك و آب زیادی در جریان ورزش از دست می‌دهد.

ویژگى برجسته‏‌ای كه در فضاى ماه با فضیلت رمضان جلوه‏گر است، وجود زمینه‏ها و ظرفیت‏هایى است كه براى میهمانى خداى سبحان فراهم آمده‏اند، آنگونه كه پیامبر خدا در توصیف این ویژگى فرمود:
"هُوَ شَهرٌ دُعیتُم فیهِ إلى ضِیافَةِ اللهِ، وَ جُعِلتُم فیهِ مِن أهلِ كَرامَةِ اللهِ؛ ماهى است كه در آن به میهمانى خدا دعوت گشته‏اید و از اهل كرامت خدا قرار داده شده‏اید.
در حقیقت، این ویژگى، سرچشمه همه ویژگى‏ها و بركات این ماه مبارك است. به عبارت دیگر، مى‏توان گفت كه میهمانى الهى در این مقطع زمانى، و غذاهاى معنوى ویژه‏اى كه خداوند براى پذیرایى از میهمانانش در چنین ضیافتى فراهم ساخته است، ریشه تحوّلات ژرف معنوى‏اى است كه در این ماه با فضیلت، بر زندگى انسان سایه مى‏افكنند، و سفره‏اى است گسترده براى همگان كه هر كس، مى‏تواند از بركات بى‏شمار آن برخوردار شود.

انسان از نگاه اسلام، تركیبى از جسم و جان است. همانگونه كه جسم انسان براى تداوم وجود خویش نیازمند غذاهاى مادّى است، هویّت و حقیقت انسانىِ او نیز نیازمند غذاهاى معنوى از سنخ خود است.

معناى میهمانى خدا

نخستین سؤالى كه در اینجا مطرح می‌شود، معناى میهمانى خداى سبحان در این ماه و میزبانى او از دوستانش است. مگر همه مردم در همه اوقات، میهمانان خدا نیستند كه بر سر سفره الهى فرود آمده‏اند؟
به علاوه، پایه میهمانى، همان خوردنى و آشامیدنى‏اى است كه میزبان براى میهمان فراهم مى‏كند . پس، این چه ضیافتى است كه پرهیز از خوردن و آشامیدن، نخستین شرط آن است؟
پاسخ این سؤال، از تحلیل واقع‏بینانه حقیقت انسان و شناخت بنیادهاى وجودى او به دست مى‏آید . انسان از نگاه اسلام، تركیبى از جسم و جان است. همانگونه كه جسم انسان براى تداوم وجود خویش نیازمند غذاهاى مادّى است، هویّت و حقیقت انسانىِ او نیز نیازمند غذاهاى معنوى از سنخ خود است.روشن است كه خداوند سبحان، میهمانى رمضان را براى پذیرایى از جسم و وجود مادّىِ دوستانش فراهم نساخته است؛ چرا كه بدن‏هاى آنان، مثل همگان، در ضیافت همیشگى خدایند، و به تعبیر سعدى شیرازى:
ادیم زمین، سفره عام اوست چه دشمن بر این خوان یغما، چه دوست(1)
این در حالى است كه اغلب دشمنان خدا از این سفره گسترده، بیش از دیگران بهره مى‏برند. نتیجه، این كه: ارزش پذیرایى از جسم و تأمین خواسته‏هاى مادّى، هرگز به پاى تأمین نیازهاى معنوى نمى‏رسد، به خصوص كه قرآن كریم تصریح مى‏كند: اگر بیم آن نبود كه همه مردم به كفر بگروند، كافر به بالاترین امكانات مادّى، نایل مى‏شد:
«وَ لَوْ لاَ أَن یَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً لَّجَعَلْنَا لِمَن یَكْفُرُ بِالرَّحْمَـنِ لِبُیُوتِهِمْ سُقُفًا مِّن فِضَّةٍ وَ مَعَارِجَ عَلَیْهَا یَظْهَرُونَ * وَ لِبُیُوتِهِمْ أَبْوَابًا وَ سُرُرًا عَلَیْهَا یَتَّكِـئونَ * وَ زُخْرُفًا وَ إِن كُلُّ ذَ لِكَ لَمَّا مَتَـعُ الْحَیَوةِ الدُّنْیَا وَ الْأَخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِینَ»(2)؛ اگر بیم آن نبود كه مردم (در، گمراهى) امّتِ واحد شوند، براى خانه‏هاى كسانى كه به خداوندْ كافر مى‏شوند، سقف‏هایى از نقره و نردبان‏هایى قرار مى‏دادیم كه از آن بالا بروند* و براى خانه‏هایشان درها و تخت‏هایى كه بر آن تكیه زنند، قرار مى‏دادیم * و [نیز] انواع زیورها را . همانا همه اینها كالاى زندگى دنیایى است و سراى آخرت نزد پروردگارت براى تقواپیشگان است.

 تمام آنچه باید درباره خرما بدانید

با نزدیك شدن ماه رمضان، بازار خوراكی‌هایی كه بر سر سفره این مهمانی خدایی گذاشته می‌شود، رونق خاصی پیدا می‌كند و خرما یكی از پر مصرف‌ترین این خوراكی‌ها است. همه شما می‌دانید كه خرما میوه‌ای است كه مصرف آن نه تنها در ماه مبارك رمضان بلكه در تمام ایام سال فواید بسیاری دارد. با نگاهی دوباره، این میوه را می‌شناسیم.
گونه‌های خرما
خرمای ایر‌انی گونه‌های متعددی دارد كه مصارف هر كدام از آنها متفاوت است. گونه‌هایی مانند مهتری، سلانی، شهمران، كلوته و... كه در میان این گونه‌ها شاید نام مضافتی برای شما از همه آشنا‌تر باشد، گونه‌ای از خرما كه به شكل رطب در بازارهای داخلی و خارجی با طعمی بسیار دلچسب به فروش می‌رسد.
تركیبات خرما
تركیبات شیمیایی خرما شامل ساكاروز  25  درصد، گلوكز  50  درصد، مواد آلبومینوئیدی آب و پكتین است. خرما ویتامین‌هایی مانندa ،b ،c ، e  و مقادیری املاح معدنی دارد.
تركیب آن درصد گرم میوه تازه، شامل  163  كالری انرژی، 9/0  گرم پروتئین، 3/0  گرم چربی، 38  گرم گلوسید، 30  میلی گرم فسفر، 3/1  میلی گرم آهن، 51  میلی گرم كلسیم و  10  میلی گرم ویتامین c  است.
به علاوه میوه خشك، 300  كالری انرژی، 2  گرم پروتئین، 6/0  گرم چربی، 60  میلی گرم گوگرد، 50  میلی گرم فسفر، 650  میلی گرم پتاسیم، 65  میلی گرم منیزیم، 70  میلی گرم كلسیم، 2  میلی گرم آهن، 2/2  میلی گرم نیاسین و مقدار كمی سدیم دارد.
خرما در هرم غذایی
البته توجه داشته باشید كه این مقادیر ممكن است در گونه‌های متعدد كمی با هم تفاوت داشته باشند، اما‌ آنچه مسلم است، اینكه خرما از ارزش غذایی خوبی برخوردار است. همان‌طور كه گفته شد، خرما را باید در هرم مواد غذایی میوه به حساب آورد.
با توجه به اندازه، هر واحد آن شامل دو تا سه عدد خرماست كه شما آنچه كه بر اساس نیاز روزانه دو تا سه واحد میوه می‌خورید، می‌توانید این تعداد را به جای یكی از این واحدهای میوه استفاده كنید. به یاد داشته باشید كه خرما به علت داشتن قند زیاد كه بخش بیشتر آن قند ساده است، در صورت مصرف زیاد و با افزایش انرژی مصرفی ممكن است باعث چاقی شما شود. افراد دیابتی یا كسانی كه سابقه دیابت در خانواده آنها وجود دارد، باید تعادل را در مصرف خرما حفظ كنند.
خرما و سلامت
تأثیرات خرما بر سلامتی در تحقیقات متعددی بررسی شده است. از آنجا كه خرما در گروه میوه‌ها طبقه‌بندی می‌شود، از فواید مصرف میوه و سبزی برخوردار است. به علاوه خرما به علت چربی كمی كه دارد، به عنوان ماده غذایی كم چربی در نظر گرفته می‌شود. به علت مقادیر ناچیز سدیم، بیماران مبتلا به فشار خون بالا با مصرف آن مشكلی نخواهند داشت، مگر اینكه چنانكه گفته شد، با مصرف نامتعادل باعث اضافه وزن در آنها شود.
بیشترین اهمیت خرما به علت تأمین فیبر گیاهی است.
به گفته دانشمندان مصری، خوردن  80  گرم خرما، 10  درصد نیاز روزانه بدن به نیاسین را جبران می‌كند. نیاسین بر طرف كننده مشكلات گوارشی، روانی و پوستی است. این مقدار خرما همچنین  5  درصد نیاز روزانه به ویتامین‌هایی را كه در سلامت اعصاب و دستگاه گوارش نقش دارند،‌ تأمین می‌كند.
نخل مهربان
بر اساس مشاهدات در مناطقی كه مصرف خرما در آنها زیاد است، این میوه می‌تواند در پیشگیری از سرطان موثر باشد. میوه خرما تنها بخشی از این گیاه نیست كه مصرف می‌شود. در مناطق صحرایی تقریباً از تمام اجزای درخت نخل استفاده می‌شود. از برگ و شاخه آن حصیر بافته می‌شود، هسته آن را آرد كرده و از آن نان تهیه می‌كنند و از میوه خرما، شیره، سركه و شهد تهیه می‌شود.
در صنایع غذایی به عنوان شیرین‌كننده و تولید محصولات شیرین از آن استفاده می شود.
در بعضی از كشورها، هسته خرما را بو می‌دهند و از آن جوشانده‌ای درست می‌كنند كه مانند قهوه مصرف می‌شود. از گل‌های درخت خرما با طعمی تلخ به عنوان داروی ملین استفاده می‌شود. هسته خرما را پس از خیس كردن، به عنوان خوراك دام استفاده می‌كنند.
خرما در رمضان
استفاده از این میوه در ماه مبارك رمضان به دلیل ارزش غذایی آن توصیه شده است. این میوه به دلیل وجود قند، قند كاهش‌یافته در دوران روزه‌داری را جبران می‌كند و به علت فیبر موجود و خاصیت ملین بودن آن، سیستم گوارشی را در برابر بی‌تحركی حاصل از روزه‌داری به تحرك وا می‌دارد. خرما به علت داشتن منیزیم، انرژی عضلانی بدن را تقویت می‌كند و نیروی عمومی بدن را افزایش می‌دهد. همچنین به دلیل داشتن فسفر و منیزیم، موجب تقویت حافظه می‌شود.
خرمای رسیده
بخش كمی از گونه‌های خرما پیش از رسیدن كامل و در مرحله كال برداشت می‌شوند. این خرماها با توجه به گونه، زرد یا قرمز هستند. اما به دلیل مقدار زیاد تانن، مصرف‌كنندگان طعم گس آن را احساس خواهند كرد.
بیشتر خرما زمانی كه كاملاً رسیده شده‌اند در مرحله رطب یا تمر، برداشت می‌شوند.
در این زمان مقدار قند خرما به حداكثر میزان خود رسیده و رطوبت و محتوای تانن آن كمتر شده و از نظر بافت، نرم‌تر از خرمای نرسیده است.
كیفیت خرما
اندازه میوه، رنگ، بافت، نظافت و بدون نقص‌بودن میوه از ضایعاتی مانند سوختگی، كرم خوردگی، شكرك زدن در سطح میوه و ترش شدن و میكروارگانیسم‌های فاسد‌كننده از شاخص‌های ظاهری خوب بودن خرما هستند.
شاخص دیگر، میزان شیرینی است. ساكاروز قند اصلی بعضی از گونه‌هاست. در حالی كه قند كمتر در بعضی دیگر از گونه‌ها دیده می‌شود. كل قند موجود در خرمای خوب باید  50  درصد در خرمای تازه و  75  درصد در خرمای خشك باشد.
ترش شدن: تخمیر میكروبی سبب ترش‌شدن خرمایی می‌شود كه بیشتر از  25  درصد رطوبت دارند.
شكرك زدن: كریستال شدن قند خرما زیر پوست و در گوشت آن در گونه‌های نرم آن دیده می‌شود.
با اینكه شكرك زدن بر طعم خرما تأثیری ندارد اما بافت و ظاهر آن را تغییر می‌دهد.
برای جلوگیری از شكرك زدن، باید خرما را در درجه حرارت مناسب نگهداری كرد.
فساد میكروبی: در نتیجه آلوده شدن به مخمرها، كپك‌ها یا باكتری‌ها اتفاق می‌افتد. این میكروارگانیسم‌ها با تبدیل قند خرما به اسید استیك، موجب به وجود آمدن بوی سركه در آن می‌شوند. برای جلوگیری از این فساد، خرما باید تا رطوبت  20  درصدی خشك شود، در دمای پیشنهاد شده انبار شود و بهداشت در مراحل گوناگون كاشت و داشت و برداشت تا بسته‌بندی رعایت شود.
كرم خوردگی: ممكن است در مراحل مختلف برداشت و یا هنگام نگهداری خرما به لارو بعضی از حشرات آلوده شود. برای پیشگیری از این آلودگی می‌توان آن را با مواد ضدعفونی كننده‌ای مانند متیل برومید یا كربن دی‌اكسید ضد عفونی و در بسته‌های ضد حشره نگهداری و انبار كرد.
شرایط نگهداری خرما
در صورت نگهداری خرما در دمای صفر درجه سانتیگراد، می‌توان آن را به مدت  6  تا  12  ماه نگهداری كرد.
چنانچه بخواهیم به مدت طولانی‌تر آن را نگهداری كنیم، باید از فریز كردن آن استفاده كنیم.
مقدار آب موجود در خرما میان  70  تا  75  درصد در گونه‌های مرغوب است. چون خرما رطوبت هوا را جذب می‌كند، برای نگهداری بهتر باید آن را در بسته‌های ضد رطوبت قرار داد. با وجود این كه خرما تحت تأثیر اتیلن قرار نمی‌گیرد، اما به دلیل جذب بوی سایر محصولات، نباید در كنار سیر، پیاز، سیب زمینی یا اجناس دیگر انبار شود.
عوامل آنزیمی و غیر آنزیمی می‌توانند موجب تیره‌شدن خرما شوند. این مسئله با زیاد شدن دما و رطوبت، افزایش پیدا می‌كند. برای غیر فعال كردن عوامل آنزیمی باید غلظت اكسیژن را در محیط كم كرد.

جام جم آنلاین: یك كارشناس و متخصص تغذیه گفت: خوردن مواد غذایی پرفیبر از جمله سبزیجات و میوه‌ها هنگام سحر باعث می‌شود ، روزه‌داران در طول روز كمتر احساس تشنگی كنند.

دكتر علی حسینی نسب در گفتگو با مهر با بیان این كه این عمل باعث رقیق شدن شیره معده و در نتیجه نفخ و اختلال در هضم می‌شود به روزه‌داران توصیه كرد تا میوه و سبزیجات به دلیل داشتن املاح و فیبر زیاد در هنگام سحر مصرف كنند تا تشنگی بر آنان غلبه نكند.
وی تاكید كرد: همچنین مصرف میوه‌ها و سبزیجات باعث جلوگیری از افزایش ناگهانی قند خون و ترشح انسولین بالای بعد از آن می‌شود و قند موجود در میوه‌ها در بدن دیرتر از قندهای ساده جذب می‌شود و فرد دیرتر احساس گرسنگی خواهد كرد.
این كارشناس تغذیه تصریح كرد: روزه‌داران سعی كنند مواد غذایی سرخ شده، پرچرب و شیرین و ادویه‌جات در سحری مصرف نكنند چون تشنگی را در طول روز افزایش می‌دهد.
حسینی‌نسب با اشاره به این كه ساعات روزه در ماه رمضان امسال حدود  16  تا  17  ساعت طول می‌كشد، گفت: مهم‌ترین اصل در این زمان حفظ آب بدن روزه‌داران است و افراد باید به منظور كاهش دردها و فشار معده افطاری را با یك غذای سبك آغاز كنند.
وی حفظ آرامش و آهسته غذا خوردن به منظور آمادگی بدن بعد از چندین ساعت استراحت را یك اصل و ضرورت مهم برای روزه‌داران خواند و گفت: غذا باید به درستی جویده و به آرامی بلعیده شود.
وی اظهار كرد: بهترین حالت برای روزه‌داران این است كه با صرف یك وعده غذای سبك هنگام افطار می‌توانند حداقل  2  ساعت بعد كمی بیشتر غذا بخورند.
این كارشناس تغذیه خوردن غذاهای پروتئینی به همراه برنج و میوه و سبزی را در موقع سحر به روزه‌داران توصیه کرد.