نارنجی : اگر جزو استفاده کننده های این ربات انسان نما (اندروید) باشید حتما تا حالا موبایل تان را روت کرده اید یا حداقل به این کار فکر کرده اید. اگر جزو دسته دوم هستید، شاید دلایلی که در ادامه مطلب می آید شما را برای این کار متقاعد کند. پس در ادامه با ما باشید.


پس از روت (root) کردن اندروید، شما به تمام فایل های سیستم دسترسی خواهید داشت. شما می توانید عکسی که هنگام بوت سیستم می آید را تغییر دهید، یک بکآپ کامل از موبایل تان بگیرید یا یکی از مشتقات لینوکس را روی آن نصب کنید. حتی اگر نمی خواهید آنقدر گیکی رفتار کنید، باز هم دلایل روزافزون و زیادی برای این کار وجود دارد. جا دارد از برنامه نویسانی که روند روت کردن را برای ما به عملی بسیار آسان تبدیل کرده اند، نیز تشکر کرد.

فروم های عالی ای برای این کار وجود دارد که با کمی گشت زنی در آنها اطلاعات مناسبی برای روت کردن بدست می آورید. برای مثال Android Forums و XDA-Developer Forums . البته در میان فروم های فارسی نیز موارد خوبی مانند and-roid.ir دیده می شود. برای روت کردن، ابتدا مدل ابزارتان را در این فروم ها پیدا کنید. سپس طبق دستورالعمل ها عمل کنید. البته در صورتی که دستورالعمل به نظرتان ریسکی آمد، حتما قبل از انجام آن مقاله چگونه هنگام روت کردن اندروید، موبایلم را به یک آجر (Brick) تبدیل نکنم را بخوانید.


آجر شدن در هنگام روت کردن اندروید یا جیل بریک کردن iOS رخ می دهد و سیستم موبایل (یا تبلت) تان برای همیشه نابود می شود. در این حالت، موبایل شما غیر قابل درست شدن بوده و تفاوت چندانی با یک آجر نخواهد داشت. (این فاجعه را تقریبا غیر قابل برگشت بدانید. در این موارد نمایندگی رسمی هم معمولا کمک چندانی نمی کند،‌ زیرا روت کردن موبایل های اندرویدی گارانتی موبایل را باطل می کند.) در تمام راهنماهای روت کردن احتمال بریک شدن وجود دارد، اما در راهنماهای مطمئن این احتمال آنقدر کم است (به اندازه احتمال تصادف هنگام رد شدن از خیابان) که قابل اغماض است. پس باید همیشه به دنبال یک راهنمای مطمئن و مورد تایید افراد مطمئن باشید وگرنه از خیر این کار بگذرید. درضمن موظفم این جمله تکراری را نیز بیاورم: نارنجی هیچ مسئولیتی در قبال مشکلاتی که ممکن است پس از روت کردن پیدا کنید، بر عهده نمی گیرد.

پس از جملات هراس انگیز و اجباری بالا سراغ فواید تا حدی غیر قابل صرف نظر روت کردن می رویم.

بلوت ویر (Bloatware)

بلوت ویر ها که به crapware نیز معروف هستند، به نرم افزارهایی گفته می شوند که در ازای کارایی و سود اندک شان فضا و منابع زیادی را مصرف می کنند. در واقع همچون مواد زایدی در شکم اندروید هستند که انرژی و فایده کمی دارند، اما فضای زیادی اشغال می کنند و موجب نفخ (Bloat) شکم اندرویدتان می شوند. این بلوت ویرها اکنون در اکثر موبایل های اندروید یافت می شوند. برای مثال رابط های کاربری تاچ ویز سامسونگ، سنس اچ تی سی و موتوبلور موتورولا همراه خود امکاناتی اضافی به اندروید اضافه می کنند. گرچه بعضی از این امکانات (یا بلوت ویرها) واقعا مفید هستند، اما کاربران معمولا به همه آنها نیاز ندارند. در صورت نیاز به هر کدام از این بلوت ویرها کاربر می تواند خود نرم افزار یا معادلش را در اندروید مارکت پیدا کند. اما اگر کاربر به آنها نیازی نداشته باشد، این نرم افزارها باعث کاهش سرعت و افزایش مصرف باتری می شوند، بدون آنکه فایده ای عاید صاحب شان بکنند. بدتر اینکه معمولا نمی توانید این بلوت ویرها را پاک کنید، مگر اینکه موبایل تان را روت کنید.

اورکلاک


پس از روت کردن، شما کنترل بیشتری روی سخت افزارهای موبایل تان خواهید داشت. شما می توانید، آن را اورکلاک یا undervolt کنید. البته اورکلاک کردن یک سی پی یوی اندروید ۱ گیگاهرتزی به ۱.۶ گیگاهرتز (که در عکس می بینید) کار غیر عادی ای است و ما این کار را جهت تست کرده ایم. برای این چنین کارهایی شما نیاز به بعضی نرم افزارها (که فقط روی اندرویدهای روت شده نصب می شوند) نیاز دارید. برای مثال باید SetCPU (با قیمت ۱.۹۹ دلار) و Voltage Control (نسخه رایگان یا نسخه با امکانات بیشتر ۳.۳۶ دلاری) را نصب کنید.

عملکرد بهتر

علاوه بر اورکلاک کردن، می توان عملکرد موبایل های روت شده را بوسیله اپلیکشن های دیگری نیز بهتر کرد، البته تنظیم مناسب آنها نیاز به کمی جستجو دارد و باید بدانید که دارید چه می کنید. برای مثال با استفاده از این اپلیکشن ها (که در این مقاله گفته شده اند یا گفته می شوند) و اورکلاک کردن گوشی Nexus S کارایی آن تا ۲۵۰ درصد افزایش می یابد.

همچنین به گفته Maximum Tech، "بسیاری از گجت های اندرویدی دارای EXT3 filesystem هستند. پس از روت، می توان بسیاری از این گجت ها را مجهز به EXT4 filesystem کرد که در ازای پایداری کمتر، سرعت بیشتر و عملکرد بهتری نسبت به فایل سیستم قبلی دارد. بله درست است، پایداری کمتر EXT4 به معنی این است که احتمال دارد، اپلیکشن هایتان ناگهان کرش کنند یا حتی اطلاعات پاک شوند، هر چند چنین اتفاقی بسیار نادر است.”

اسکرین شات


بنابه دلایلی گوگل توانایی گرفتن اسکرین شات را به صورت پیش فرض تا اندروید ۴ (ICS) فعال نکرد. هرچند این توانایی در بعضی اندرویدها به عنوان امکان جانبی فعال شد، اما هیچ دلیلی ندارد شما فقط برای گرفتن یک اسکرین شات نسخه ICS را روی موبایل تان نصب کنید. اگر موبایل تان را روت کنید، می توانید با نصب نرم افزارهایی چون Screenshot یا PicMe مشکل را به راحتی حل کنید.

دسترسی به نرم افزارهایی که فقط روی اندرویدهای روت شده، نصب می شوند

زمانی که با موفقیت موبایل تان را روت کردید، به صدها و شاید هزاران اپلیکیشن مفید دسترسی خواهید داشت. در زیر به ده عدد از آنها اشاره می کنیم. اکثر این نرم افزارها مخصوص اندرویدهای روت شده هستند و معمولا در حالت عادی قابل استفاده نیستند.

DroidWall فایروال (رایگان): این برنامه می تواند تمامی برنامه هایی که از وایرلس موبایل استفاده می کنند را نشان دهد و آنها را محدود کند که طبعا شما را در یافتن برنامه های مشکوک و ناخواسته نیز یاری می کند.

Dual Mount SD Widget (قیمت ۰.۹۹ دلار): به شما اجازه می دهد مموری SD تان را همزمان به کامپیوتر و موبایل تان وصل کنید.

Hexamob Recovery Pro (قیمت ۱.۳۹ دلار): برای بازیابی فایل های حذف شده از روی حافظه داخلی موبایل یا مموری اس دی.


Keyboard Manager (رایگان): می توانید با آن، یک کیبورد برای حالت پورتره موبایل و یک کیبورد متفاوت برای حالت لنداسکیپ (زمانی که گوشی را به حالت افقی به دست گرفته اید) تعیین کنید.

LEDs Hack (رایگان): قابلیت خاموش کردن LED notifications

Root Call Blocker (قیمت ۵.۹۸ دلار): می توانید تعیین کنید تا بعضی شماره ها بلاک شوند و در صورتی که آنها زنگ بزنند، صدایی از موبایل شما در نخواهد آمد.

Samba Filesharing (رایگان): باعث می شود فایل های اندروید را از طریق وای فای با ویندوز به اشتراک بگذارید.

Sixaxis Controller (قیمت ۱.۶۲ دلار): اجازه می دهد یک کنترلر PS3 را به اندرویدتان mount کنید.


With Theft Aware (قیمت ۱۰ پوند): یک برنامه امنیتی که می تواند محل گوشی تان را پیدا کند، یا تمام اطلاعات گوشی را هنگامی که گم شده پاک کند، بدون اینکه کسی دزد اطلاعی پیدا کند. (در گوشی های روت نشده نیز چنین امکاناتی دارید، مثلا نرم افزارهای آنتی ویروس Avast و Lookout)

Titanium Backup (رایگان و نسخه پولی ۶.۵۸ دلاری): یک ابزار بکآپ عالی با امکانات پولی خوب که به شما اجازه پاک کردن بلوت ویرها را می دهد.

توانایی نصب Custom ROMs

به نظر می رسد، اکثر سازندگان موبایل، رابط های اندرویدشان را با هدف سود بیشتر خودشان می سازند تا با هدف فایده بیشتر برای کاربران. اگر شما تمایل دارید، بهترین استفاده ممکن را از گوشی تان بکنید، باید یک کاستوم رام (custom ROM) که واقعا برای کاربران ساخته شده باشد، نصب کنید.

کلمه کاستوم رام یک غلط مصطلح است. در واقع می توان آن را یک رابط کاربری سفارشی شده (customized UI) برای اندروید نامید. تعداد زیادی کاستوم رام اکنون در دسترس هستند. بعضی از آنها به شما اجازه می دهند تا آخرین نسخه اندروید را روی موبایل تان نصب کنید. زیرا آپدیت رسمی اندروید برای بعضی موبایل ها خیلی دیر و برای بعضی هم هرگز ارائه نمی شود. بعضی از کاستوم رام ها نیز باعث بهبود عملکرد، سرعت یا پایداری گوشی می شوند.

کاستوم رام های فراوانی برای اندروید ارائه شده است، اما طبعا شما می خواهید یکی از آنها را که بهترین است، انتخاب کنید. اگر انتخاب یکی از تعداد نامحدود رام ها برایتان مشکل است، می توانید برنامه Boot Manager (قیمت ۲.۹۹ دلار) را نصب کنید که به شما اجازه می دهد ۵ کاستوم رام داشته باشید و هنگام روشن کردن گوشی از میان آنها یکی را انتخاب کنید.


یکی از مشهورترین کاستوم رام ها، CyanogenMod است که روی حداکثر کارایی و عملکرد متمرکز شده است. ظاهر جذابی دارد و اجازه می دهد تم (theme) های مختلف انتخاب کنید. اگر روی نسخه اندروید نان زنجبیلی (Gingerbread) نصب شود، امکان فوکوس در دوربین با استفاده از تاچ را اضافه می کند، می توانید gesture را سفارشی کنید یا دسترسی (permission) هایی داشته باشید که در نسخه های رسمی اندروید ندارید.


MIUI یک رام، ساخته چینی ها است. این رام در ابتدا بر پایه نسخه نان زنجبیلی بود و فقط ۱۶ گجت را پشتیبانی می کرد. اما هر جمعه نسخه آپدیت شده می آید و هر بار موبایل های بیشتری را پشتیبانی می کند. این رام اکنون نسخه آیس کریم سندویج (ICS) را نیز پشتیبانی می کند.

برای پیدا کردن یک رام مناسب برای موبایل یا تبلت تان باید در سایت ها و فروم های مربوط به این کار جستجو کنید. برای مثال XDA-Developers و Theunlockr.com و فروم ایرانی And-roid.ir می توانند شروع خوبی باشند.

اندرویدتان را طی برنامه ریزی خودتان آپدیت کنید

آیا هنوز آپدیت رسمی نسخه آیس کریم سندویج (ICS) برای موبایل تان نیامده است؟ می توانید به جای صبر کردن همین الان یک نسخه کاملا پایدار و stable روی موبایل تان داشته باشید. کافی است موبایل تان را روت کنید.

کاستوم رام ها به شما اجازه نصب آخرین نسخه اندروید را می دهند، قبل از اینکه شرکت سازنده موبایل شما قدم رنجه کند، دلش بسوزد، با هزار منت و از روی بی میلی آپدیت رسمی آن را ارائه کند. همین الان، آپدیت های ICS کاملا پایداری ارائه شده است که انتظار روت شدن گوشی شما را می کشند و پس از نصب بسیار خوب و بدون کندی کار می کنند. پس منتظر چه هستید دیگر؟!

مصرف باتری کمتر

بسیاری از کاستوم رام ها با هدف کاهش مصرف باتری ارائه می شوند. آنها تنظیمات موبایل، اپلیکیشن ها و اتصال وای فای و شبکه را بهینه سازی می کنند و می توانند بلوت ویرها را حذف کنند. در ضمن، اپلیکیشن های آزمایشی (beta) نیز مانند Superpower (رایگان و نسخه پولی ۴.۲۵ دلار) برای این کار وجود دارند. علاوه بر این، تعداد فراوانی از اپلیکیشن های کاهش مصرف باتری (battery-saver) وجود دارند که بسیاری از آنها فقط روی گوشی های روت شده، قابل نصب هستند. نرم افزار Superpower اختصاصا برای مدیریت اتوماتیک وای فای، بلوتوث،‌ سرعت سی پی یو و سایر اعمال مصرف کننده باتری طراحی شده است. در این نرم افزار نوع مدیریت خود را از میان انتخاب هایی مانند وضعیت نمایش، وضعیت وای فای، وضعیت تیتر کردن، وضعیت اسلیپ (sleep mode)، وضعیت در حال شارژ (charging state) برگزینید. خود نرم افزار به راحتی تنظیمات لازم را انجام خواهد داد. البته سازندگان نرم افزار گفته اند با توجه به اینکه هنوز نسخه بتا هستند، احتمال هر باگی وجود دارد و از آن با مسئولیت خودتان استفاده کنید.

پاک کردن Carrier IQ


جاسوس افزار کرییر آی کیو که خاطرتان هست؟ آیا هیچ وقت چک کرده اید که اندروید شما به این اسپایور آلوده است؟ برای دریافتن این موضوع به لینک گفته شده مراجعه کنید. Trevor Eckhart کاشف این اسپایور (Spyware) فایلی با پسوند apk در فروم XDA-Developers گذاشته است که با استفاده از آن می توانید بفهمید، آیا به این اسپایور آلوده هستید یا خیر (در لینک بالا نیز ویدیوی برای چگونگی فهمیدن آلودگی آورده شده است). برای حذف این اسپایور نیز باید به مارکت بروید و Logging Test App Pro Key را دانلود کنید و صد البته که برای این کار و نصب چنین برنامه ای نیاز به موبایلی روت شده دارید.

دلیل آخر و ختم کلام: روت می کنیم چون گردن مان کلفت است!


درست مثل زمانی که خودتان به مغازه می روید، اجزای یک کامپیوتر را می خرید، آنها را سر هم می کنید، بعد لینوکس نصب می کنید و از احساس کنترل روی کامپیوترتان خوشنود هستید، شاید دلتان بخواهد احساس کنترل کامل را روی اندرویدتان نیز داشته باشید. از این گذشته بعضی وظیفه خودشان می دانند تا گوشی شان را روت کنند، تا اگر کارخانه های سازنده بعضی امکانات مورد نیاز را در موبایل نگذاشته اند، با روت کردن موبایل و اضافه کردن آن امکانات، حال شرکت های سازنده را بگیرند. گوگل اندروید را بازمتن و رایگان ارائه کرد تا هزاران برنامه نویس روی آن کار کنند و بدون درگیر شدن با محاسبات مالی (چیزی که شرکت های سازنده با آن درگیر هستند و سایر برنامه نویس ها از آن آزاد) برای خدمات بهتر به مشتریان کاستوم رام های خودشان را ارائه کنند. گذشتن از این دریای امکانات، واقعا کار درستی نیست.


به خاطر داشته باشید، شما احتمالا اندرویدتان را به یکی از این دلایل خریده اید: ۱. چون می خواستید اسمارت فونی داشته باشید که سیستمی زیبا و راحت داشته باشد. ۲. شما به انعطاف پذیری، آزادی عمل، توانایی سفارشی کردن و تنظیم دلخواه سیستم تان علاقه داشته اید. زیرا هیچ سیستم دیگری چنین امکانات فراوان و آزادانه ای را در اختیار شما قرار نمی دهد. پس، کمی خطر کنید و اگر هیچکدام از دلایل بالا برایتان قانع کننده نبود، اندرویدتان را روت کنید، تا به خودتان ثابت کنید که می توانید. این کار آنقدرها که می گویند مشکل نیست و پر است از نکات جالب.

من هم قبول دارم که روت کردن کمی (خیلی کم) خطرات همراه دارد، اما این خطرات در برابر فواید آن بسیار کم است. ممکن است شما یک عاشق ماشین سواری نباشید، اما لطفا تصور کنید در یک اتوبان بزرگ سوار یک پورشه باکستر هستید و هیچ چیزی به جز یک جاده بی انتها در روبروی تان نیست. آیا واقعا هنوز هم با سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت حرکت می کنید؟ نه، مسلما نه! شما سرعت را به ۳۰۰ می چسبانید، چون می توانید، چون دوست دارید! خطرناک است؟ بله! خیلی هم خطرناک تر از روت کردن یک گوشی است، اما آیا واقعا ارزشش را ندارد؟!

 آن طور که شایعه شده نسخه بعدی آندروید هم درست مثل نسخه فعلی آن Ice Cream Sandwich تا ماه ژوئن صفحه اکثر تلفن‌های همراه را تصاحب می‌کند.

گزارش‌ها نشان می‌دهد که گوگل برای عرضه آندروید 5 یعنی Jelly Bean در سه ماهه سوم سال جاری از هم اکنون خود را آماده می‌کند. این زمانبندی تقریبا با کنفرانس سالیانه توسعه دهندگان گوگل، Google I/O، که در پایان ماه ژوئن برگزار می‌شود همزمان خواهد بود.

متاسفانه، سلف Jelly Bean یعنی نسخه فعلی آندروید Ice Cream Sandwich یا ICS فقط بر روی 1 تا 2 درصد گوشی‌های مبتنی بر اندروید نصب شده است. با وجود تعداد زیاد کارخانه‌هایی که قصد دارند تا سه ماهه دوم سال دستگاه‌های خود را با ICS عرضه کنند، نزدیکی تاریخ انتشار Jelly Bean می تواند مشکل آفرین باشد.

اگر چه گوگل روزانه در حدود یک میلیون دستگاه مبتنی بر آندروید را فعال می‌کند، آندروید اغلب دستگاه‌های جداگانه را نشانه می‌رود و از آنجا که همیشه نقد بهتر از نسیه است؛ دستگاه‌های فعلی از نسخه‌ای از اندروید استفاده می‌کنند که حدودا برای 2 سال قبل است. دلیلش این است که تولیدکنندگان اغلب ترفندهایی را مثل پوشش‌های انتخابی، اپلیکیشن‌ها، ویدجت‌ها و غیره به سیستم عامل‌ها آندروید تحمیل می‌کنند که تجربه اندرویدی راعوض می‌کند.

و هنگامی که این دور باطل اتفاق می‌افتد، ماه‌ها طول می‌کشد تا کارخانه تولیدکننده سفارش‌های خود را با آخرین نسخه آندروید تطبیق دهد البته درصورتی که دستگاه هم به طور کامل به روز شود.

Nexus گوگل استثنایی بر این اصل است. دستگاه‌هایی مثل Galaxy Nexus که با یک نسخه ثابت نصب شده آندروید به بازار می‌آیند امکان تجربه یک سیستم عامل آندروید واقعی را به کاربرانشان می‌دهند.