تبیان، دستیار زندگی

 محمدصادق رحمانیان با اشاره به این نكته كه رادیو فرهنگ رسانه‌ای تخصصی ـ عمومی در حوزه مباحث فرهنگی است، می‌گوید: گروه مطالعات فرهنگی نیز تلاش می‌كند مباحث هنری، ادبی، اجتماعی، تاریخی و فرهنگی را در قالب برنامه‌های خود به گونه‌ای بگنجاند كه با كلامی شیوا و ساده پاسخگوی نیاز‌های فرهنگی جامعه باشد.

مدیر گروه مطالعات فرهنگی رادیو فرهنگ؛ بخشی از رسالت این گروه را مبتنی بر ساخت برنامه‌های تفریحی و سرگرمی براساس فرهنگ مردم دانسته و می‌گوید: رویكرد اصلی فضای برنامه ساز نوروز شادمانه و متاثر از عید نوروز است كه محتوای آن برگرفته از فرهنگ مردم و نمایش طنزآمیز مسائل اجتماعی موجود، در بین مردم همراه با نغمه‌های نشاط‌انگیز نوروزی است.

امیررضا راز، تهیه‌كننده و سردبیر برنامه ساز نوروز، می‌گوید: اصل شادی‌آفرینی یكی از گرایش‌های اصلی و مورد توجه ایام نوروز است كه ضمن تاكید بر شادی و نشاط‌آور بودن برنامه، گروه مطالعات فرهنگی رادیو فرهنگ، می‌كوشد به بررسی نوروز در اقصا نقاط ایران و آشنایی با فرهنگ مردم از ابعاد مختلف بپردازد.

قالب برنامه مبتنی بر یك حلقه معرفتی شكل گرفته است، زیرا در این برنامه از دوستان و كارشناسانی كه با رادیو فرهنگ و گروه مطالعات فرهنگی در ارتباط هستند، كمك گرفتم و براساس نیاز مردم برنامه‌ای تركیبی (زنده ـ تولیدی) به مدت سه ساعت كه حدود 90 دقیقه آن تولیدی است برای ایام نوروز در دست تهیه دارم. ساختار برنامه، همراه تعریف شده است. یعنی هر كسی در هر كجا می‌تواند وارد برنامه شده یا از آن خارج شود. زمان بیشتر بخش‌های برنامه حدود هفت الی 10 دقیقه است تا شنوندگان برنامه در هر فرصتی كه به دست می‌آورند و رادیو گوش می‌كنند، از موضوعات برنامه حداكثر استفاده را ببرند.

راز، بخش‌هایی از برنامه را این‌گونه معرفی می‌كند: طرقه كه مربوط به موسیقی نواحی مختلف ایران است به كارشناسی محمدجواد بشارتی موسیقی‌های محلی و نوروزخوانی‌ها را معرفی می‌كند. بخش یك لحظه تبسم، میرنوروزی را در اسفند ماه ضبط می‌كنیم.

تهیه‌كننده برنامه در مورد بخش‌های دیگر برنامه‌ ساز نوروز كه زنده اجرا می‌شود، می‌گوید: برنامه دو مجری دارد كه لابه‌لای بخش‌های تولیدی متناسب با ایام عید مطالبی شاد و مفرح بیان می‌كنند. همچنین با مركز پلیس راه و مركز كنترل ترافیك كشور هر روز در ارتباط هستیم و آخرین اطلاعات ترافیكی كشور را به اطلاع شنوندگان برنامه می‌رسانیم. وضعیت آب و هوایی كشور نیز در زمان پخش برنامه دو بار اعلام می‌شود. گزارشگران برنامه از كاروان‌های راهیان نور گزارش زنده ارسال می‌كنند. همچنین شنوندگان برنامه از طریق تماس تلفنی می‌توانند در مورد محلی كه هستند برای ما گزارش ارسال كنند. بر همین اساس می‌كوشیم برنامه‌ای مبتنی بر اطلاع‌رسانی، سرگرمی و تفریحی را در ایام نوروز ارائه كنیم.

علی یداللهی می‌گوید: 22 سال است بازیگر تئاتر هستم و دو سال است با رادیو فرهنگ همكاری دارم. در نمایش‌های برنامه‌ساز نوروز تیپ پیرمرد را با حالت‌های مختلف همچون پیرمرد بداخلاق، یكدنده و لجباز و پیرمرد مهربان بازی می‌كنم.

آزیتا ستوده دیگر بازیگر گروه نمایش می‌گوید: از سال 72 همزمان با تئاتر در رادیو هم فعالیت دارم. كار رادیو برایم لذت‌بخش‌تر است، چون استرس كمتری نسبت به تئاتر دارد. بیشتر نقش‌های مربوط به خانم‌ها و بچه‌ها را بازی می‌كنم.

علیرضا تابان كه از سال 79 كار خود را در رادیو آغاز كرده است، می‌گوید: ابتدا در رادیو قرآن بعد رادیو ایران فعالیت داشتم و هم اكنون هم در رادیو فرهنگ كار می‌كنم. در گذشته كار اجرا انجام می‌دادم، ولی حالا بیشتر كار نمایشی در رادیو فرهنگ انجام می‌دهم. در نمایش‌های این برنامه نقش پسر شیطون شش ، هفت ساله و همچنین مهمان پرخور را بازی می‌كنم.

وجیهه حسینیان حدود 12 سال است كه در رادیو فعالیت می‌كند و مجری برنامه‌های مختلفی در رادیو فرهنگ است.

او می‌گوید: در همه این سال‌ها علاوه بر كار اجرا در نمایش‌های رادیو فرهنگ نیز بازی می‌كنم. موقع بازی در نمایش از كار اجرا و گویندگی فاصله می‌گیرم. طی این سال‌ها بیشتر نقش پیر زن و بچه را بازی می‌كنم. چند تیپ و صدا دارم.

آخرین بازیگری كه از گروه نمایشی با ما صحبت می‌‌كند سجاد زنگنه است. وی می‌گوید: 10 سال است بازیگر تئاتر و حدود دو سال بازیگر رادیو هستم. در این سری از نمایش‌ها نقش پسرها و مردهای جوان را بازی می‌كنم.

مهدی محمدیان در ایام نوروز طی 14 برنامه به‌معرفی 42 شاعر ایرانی می‌پردازد. او ضمن بررسی آثار این شاعران یكی از اشعار آنها را كه در مورد نوروز و بهار است، می‌خواند.

اما كار محمدیان به همین جا ختم نمی‌شود، زیرا او در كنار گوینده پیشكسوت رادیو خانم مریم واعظ‌پور در ایام نوروز كار اجرا را نیز به عهده دارد.

از محمدیان كه حدود سه سال است در رادیو فعالیت دارد پرسیدم از این كه كنار یك گوینده پیشكسوت می‌خواهید برنامه اجرا كنید چه احساسی دارید، می‌گوید: در درجه اول احساس امنیت می‌كنم، زیرا با تجربه هستند و با حال و هوای برنامه‌های نوروزی بیشتر از من آشنایی دارند، پس برنامه با روند بهتری اجرا می‌شود. در مرحله دوم این كه از همدیگر تاثیر مثبت می‌گیریم. در ضمن قرار دادن دو نفر همچون ما كنار یكدیگر تیزهوشی و تجربه سردبیر و تهیه‌كننده برنامه را می‌رساند.

محمدیان معتقد است: متانت و وقار در زمان اجرا لازمه كار است، ولی این موضوع با اجرای شاد و القای حس شادی و شعف به شنوندگان برنامه در تضاد نیست. از این كه 14 روز از طریق برنامه‌ساز نوروز با هموطن‌های عزیزم در ارتباط خواهم بود خوشحال هستم. این برنامه عیدی من و دیگر همكارانم در رادیو فرهنگ به آنهاست.

اما متاسفانه هنوز خیلی از افراد بدرستی نمی‌دانند چطور باید روزهای آخر سال را سپری كنند تا مشكلی برایشان ایجاد نشود و با سلامت و نشاط سال جدید را آغاز كنند.

درست است كه خانه تكانی رسمی قدیمی برای نظافت خانه است، اما رعایت توصیه‌های متخصصان و اهل فن هم از آن دست مسائلی است كه نباید فراموش شود؛ این توصیه‌ها بخصوص برای گروه‌های خاصی مانند بیماران دیابتی اهمیت بیشتری پیدا می‌كند.

پس برای این‌كه با سلامت كامل به استقبال سال جدید بروید و روزهای تعطیل را بخوبی و خوشی بگذرانید، بهتر است نكاتی را بدانید و به آنهاعمل كنید؛ مواردی ساده ولی مهم كه برای حفظ سلامت شما ضروری است.

رییس انجمن دیابت ایران در گفت‌وگو با «جام‌جم» در این‌باره توضیح می‌دهد: در روزهای پایانی سال طبق یك رسم قدیمی، همه خانواده‌ها مشغول كار نظافت و تمیز كردن خانه می‌شوند. در این میان مشخص است كه بیماران مبتلا به دیابت به دلیل افزایش میزان فعالیت‌شان باید دقت بیشتری داشته باشند و با آگاهی از شرایط و وضعیت جسمی‌ خود، احتمال بروز مشكل را به حداقل برسانند.

دكتر اسدالله رجب با اشاره به افرادی كه قند خون‌شان از كنترل مناسبی برخوردار نیست، می‌گوید: با توجه به این‌كه فعالیت جسمی شدید و بیش از حدی كه در روزهای پایانی سال شاهد آن هستیم، می‌تواند مشكلاتی را برای این افراد ایجاد كند و قند خون آنها را از كنترل خارج سازد، توصیه می‌كنیم دیابتی‌ها حتماً قبل از شروع كارها با مراجعه به پزشك نسبت به كنترل قند خونشان اقدام كنند و پس از مشورت با او در این مورد تصمیم بگیرند.

به گفته وی، فعالیت جسمی شدید و گاه غیرمعقولی كه این روزها انجام می‌شود، به طور حتم می‌تواند فرد دیابتی را با مشكلاتی جدی روبه‌رو سازد بنابراین قند خون این افراد باید كنترل شود و زمانی كه به مقدار كمتر از 200 رسید، آنها هم می‌توانند مانند سایر دیابتی‌هایی كه از كنترل مطلوبی برخوردارند، فعالیت جسمی داشته باشند.

دكتر رجب با اشاره به دیابتی‌هایی كه قند خون‌شان بخوبی تحت كنترل است، یادآور می‌شود: نظم باید در زندگی همه افراد وجود داشته باشد و این مورد بخصوص برای بیماران دیابتی اهمیت بیشتری پیدا می‌كند. این افراد باید توجه كنند اگر كارها براساس نظم و برنامه پیش نرود، فعالیت جسمی ممكن است مشكلاتی را برایشان ایجاد كند.

وی با بیان این نكته كه اگر دیابتی‌ها نظم و اصول مهم در ارتباط با این بیماری را فراموش كنند، با عوارض زودرس دیابت روبه‌رو خواهند شد، توضیح می‌دهد: عوارض زودرس دیابت می‌تواند به صورت هیپوگلیسمی یا كاهش قند خون كه بر اثر فعالیت شدید اتفاق می‌افتد، نمایان شود. این فعالیت‌ها همچنین می‌تواند موجب افزایش قند خون نیز بشود؛ چون گاهی بیمار هنگام افت قند خون، با مصرف مواد قندی می‌خواهد مشكل را جبران كند كه در چنین شرایطی اگر اطلاعات كافی نداشته باشد و براساس برنامه اقدام نكند، ممكن است دچار افزایش قند خون شود.

دكتر رجب با اشاره به بیمارانی كه قند خون‌شان بدون استفاده از دارو كنترل می‌شود، می‌گوید: فعالیت جسمی برای این گروه از بیماران می‌تواند بسیار مفید باشد، اما فراموش نكنید قبل از شروع فعالیت، میان انجام كارها و پس از پایان آن‌ حتماً میزان قند خون خود را كنترل كنید.

رییس انجمن دیابت می‌افزاید: افرادی كه دیابت ندارند یا بیمارانی كه بدون دارو، قندشان كنترل می‌شود، باید توجه كنند كه هنگام فعالیت، انسولین كمتری وارد جریان خون شده و در نتیجه فرد بشدت دچار افت قند خون نخواهد شد.

در مقابل، بیمارانی كه با تزریق انسولین یا با استفاده از داروهای پایین‌آورنده قند خون بخصوص داروهایی مانند «گلبین كلامید» قند خونشان كنترل می‌شود، باید توجه داشته باشند این مواد جایگزین انسولین ‌شده و به همین دلیل چنین سیستمی در بدن وجود ندارد كه بر اثر فعالیت، انسولین كمتری ترشح شود بنابراین مشخص است كه این بیماران در صورتی كه بدون برنامه پیش روند، با مشكلاتی جدی روبه‌رو خواهند شد.

با توجه به این‌كه دیابت یكی از بیماری‌هایی است كه تغذیه صحیح نقش مهمی در آن ایفا می‌كند، بهتر است بدانیم چگونه باید از یك بیمار دیابتی پذیرایی كنیم یا اگر در خانواده ما بیماری وجود دارد، چه نكاتی را باید در نظر داشته باشیم تا علاوه بر ایجاد حسی خوب در روزهای عید، مشكلی نیز برای او ایجاد نشود.

دكتر رجب درباره تغذیه بیماران دیابتی توضیح می‌دهد: بیمارانی كه آموزش دیده‌اند، بخوبی می‌توانند تغذیه مناسب را انتخاب كرده و براساس آن غذایشان را میل كنند، اما به خانواده دیابتی‌هایی كه در این زمینه آموزش ندیده‌اند یا قند خون‌شان بخوبی تحت كنترل نیست، توصیه می‌كنیم در این روزها از تهیه شیرینی‌جات خودداری
كنند.

به گفته وی، ممكن است برخی افراد دانش و آگاهی كافی در این زمینه نداشته باشند و در نتیجه نتوانند رفتارشان را تغییر دهند و براحتی میل به خوردن شیرینی‌جات را كنترل كنند.

علاوه بر این، بچه‌هایی كه به دیابت مبتلا هستند نیز نمی‌توانند از خوردن شیرینی‌جات بگذرند و به همین دلیل به مراقبت بزرگ‌ترها نیاز دارند.

با توجه به این موارد، دكتر رجب تاكید می‌كند: خانواده‌ها باید دقت داشته باشند در روزهای عید، از خرید شیرینی‌جات خودداری كنند و در صورتی كه به هر دلیلی موفق به انجام این كار نمی‌شوند مقدار بسیار كمی شیرینی تهیه شود تا حجم زیادی از آن در خانه نماند.

دكتر رجب با اشاره به این‌كه اغلب در روزهای عید، مواد غذایی بیشتری مصرف می‌شود و تحرك و فعالیت جسمی نیز كاهش می‌یابد، می‌گوید: این عوامل می‌تواند موجب افزایش قند خون شود و به همین دلیل لازم است در این روزها به نكات مربوط به تغذیه صحیح، توجه بیشتری داشته باشید.

به گفته وی اگر میزان قند خون فرد دیابتی در حد معمول، طبیعی و تحت كنترل نباشد، او مجاز به مصرف شیرینی‌جات (در تمام انواع طبیعی و غیرطبیعی آن) نیست بنابراین مصرف هرگونه ماده قندی كه با گذاشتن آن داخل دهان، طعم شیرینش احساس می‌شود، برای دیابتی‌هایی كه قند خونشان بالای 180 میلی‌گرم درصد است، ممنوع بوده و باید كنار گذاشته شود.

همچنین خوب است بیماران دیابتی‌ كه در این روزها قصد سفر دارند، با دقت بیشتری لوازم سفر را جمع‌آوری كرده و همراه خود ببرند؛ دیابتی‌هایی كه برای سفر برنامه‌ریزی می‌كنند حتماً باید وسایل مورد نیاز از جمله انسولین یا داروی مصرفی، دستگاه قند خون همراه باطری، لانست نمونه‌گیری خون، موادقندی سریع‌الجذب و هر چیزی كه فكر می‌كنند ضروری است همراه برده و در دسترس قرار دهند.

علاوه بر این، بیماران در صورت رانندگی باید در زمان حركت مراقب باشند كه قند خون آنها از ۹۰میلی‌گرم درصد كمتر نباشد.

مهم‌ترین موضوعی كه در قانون جدید جرایم رانندگی به چشم می‌خورد، افزایش مبلغ جریمه تخلفات رانندگی تا سقف 200 هزارتومان بود، این موضوع بخصوص برای آن دسته از رانندگانی كه بی‌محابا در خیابان‌های شهر و جاده‌ها می‌رانند و به سادگی آب خوردن مرتكب انواع و اقسام تخلفات رانندگی می‌شوند، تلنگری بود تا از این پس هنگام رانندگی بیشتر احتیاط كنند.

اجباری شدن بستن كمربند ایمنی برای تمام سرنشینان خودروهای شخصی و مسافران وسایل نقلیه عمومی در جاده‌ها، جریمه 200 هزار تومانی برای رانندگی با حالت مصرف مواد روانگردان، ضبط گواهینامه و پلاك خودرو برای رانندگانی كه جریمه‌های معوق دارند، فرصت دو ماهه به رانندگان برای پرداخت قبض‌های جریمه، پنج ساله شدن معاینه فنی برای خودروهای نو شماره و جریمه 100 هزار تومانی برای تخلفات ششگانه شامل انجام حركات نمایشی، تجاوز از سرعت مجاز، سبقت غیرمجاز، عبور از چراغ قرمز، انجام حركات مارپیچ و حركت با دنده عقب در آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها، ارتكاب همزمان دو تخلف برابر با سه روز توقیف خودرو، جریمه عابران پیاده در صورتی كه از محل‌های ویژه و تعیین شده برای تردد استفاده نكرده و در همین حین باعث وقوع تصادف شوند، مقصر شناخته شدن سازمان‌ها و دستگاه‌هایی مانند شهرداری‌ها، وزارت راه، خودروسازان و... در صورتی كه كوتاهی و كم‌كاری آنها باعث وقوع تصادفات رانندگی شده باشد، اینها تنها بخشی از بیش از 170 مورد تخلف رانندگی است كه با اجرای قانون جدید اخذ جرایم رانندگی، مورد بازنگری جدی قرار گرفت.

در قانون سابق جرایم رانندگی، برخورد با رانندگان متخلف فقط بر پایه جریمه نقدی استوار بود، در حالی كه مسوولان راهنمایی و رانندگی با استناد به جدول جرایم رانندگی در بسیاری از كشورهای دنیا معتقد بودند، نه‌تنها این مبالغ كم و ناچیز است، بلكه صرفا با تكیه بر جریمه نقدی نمی‌توان رانندگان متخلف را قانونمند كرد؛ همین موضوع سبب شد‌ در قانون جدید جرایم رانندگی علاوه بر جریمه، نمره منفی و توقیف خودرو نیز برای رانندگان متخلف در نظر گرفته شود.

بر این اساس 20 تخلف از مجموع تخلفات رانندگی مشخص شده‌اند كه به غیر از جریمه به آنها نمره منفی نیز تعلق می‌گیرد و در صورتی كه نمرات منفی راننده‌ای در سه دوره تكرار شود، در نهایت گواهینامه وی باطل خواهد شد.

هر چه بود سال دیگری در راه است، اما در سالی كه بیش از 360 روز آن گذشته، وقایعی روی داده كه هرچند با گذشت زمان در تحلیل‌های رسانه‌ای فراموش می‌شود، اما پیامدها و تركش‌های حاصل از آن براحتی از ذهن جامعه پاك نخواهد شد.

جامعه بستر رویدادهایی است كه نه‌تنها از تصمیم‌ها و اتفاقات سیاسی و اقتصادی تاثیر می‌پذیرد كه بر آنها اثر نیز می‌گذارد. رویدادهای جامعه به خاطر فراگیری بالا، بیشتر از رویدادهای سیاسی، اقتصادی یا ورزشی قادر است احساسات عمومی را با خود همراه كند.

با اتفاقات اجتماعی است كه حس جامعه جریحه‌دار می‌شود، به حركت یا سكوت واداشته می‌شود و به خاطر ملموس بودن این رویدادها مهم‌ترین بازیگران این‌گونه اخبار مردمند؛ مردمی كه در سایر خبرها بیننده، شنونده یا خواننده‌‌اند، در رویدادها و اخبار اجتماعی به نقش اول و بازیگران اصلی بدل می‌شوند.

به همین دلیل صفحات و بخش‌های جامعه یا همان صفحات اجتماعی پای ثابت رسانه‌های جمعی و خبری است.

هرچند پرونده آلودگی هوای تهران قدمتی 15 ساله دارد، اما این موضوع سال 90 آن‌چنان در شرایط بحرانی قرار گرفت كه در تعداد قابل توجهی از روزهای سال، فعالیت‌‌های اقتصادی و اجتماعی را در شهر فلج، مدارس و ادارات را تعطیل و بسیاری از شهروندان را خانه‌نشین كرد.

حالا پس از گذشت چند ماه، 211 روز هوای ناسالم ، ره‌آورد آلودگی هوا برای شهروندان تهرانی است.

در حالی كه مسوولان شركت كنترل كیفیت هوای شهرداری تهران در روزهایی از سال از ناسالم بودن وضعیت هوای تهران خبر می‌داند، در اظهارنظر دیگری مسوولان سازمان محیط زیست تاكید می‌كردند كه وضعیت هوای تهران در شرایط سالم قرار دارد.

حالا شهروندان مدت‌هاست با تشدید وضعیت آلودگی هوای تهران به‌وضوح شاهد این گزارش‌های متناقض هستند و نمی‌دانند برای اطلاع از وضعیت آلودگی هوا واقعا باید به گزارش‌های كدام منبع استناد كنند.

آنها مانده‌اند كه گزارش‌های نگران‌كننده و البته واقع‌بینانه‌تر منتشر شده از سوی شركت كنترل كیفیت هوای تهران را باور كنند یا خود را به آمارهای خوشبینانه سازمان محیط زیست كه از سالم بودن وضعیت هوای شهرشان حكایت دارد، دل خوش نمایند.

پس از گذشت پنج سال از اولین بحث‌ها بر سر تدوین سند ملی نظام آموزش سرانجام این سند به عنوان قانون اساسی نظام تعلیم و تربیت و سند تحول راهبردی آموزش و پرورش كه در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب نهایی رسید، 22 آذر امسال طی مراسمی با حضور مقامات عالی‌رتبه كشوری در مركز همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما رونمایی شد.

این سند برای اولین‌بار زیر و رو كردن نظام آموزشی را در دستور كار قرار داد و به تبع آن قرار شد تا كلاس ششم به دوره ابتدایی برگردد، اول راهنمایی حذف شود، كلاس‌های پیش‌دانشگاهی برای همیشه با دبیرستانی‌ها خداحافظی كند و تمام كتاب‌های درسی تا 6 سال دیگر تغییر كند.

با این كه هنوز این سند برای اجرایی شدن، راه درازی پیش‌رو دارد و نیازمند تدوین راهكارهای دقیق اجرایی است، اما امسال این سند بارها به پای ثابت تیتر صفحات نخست روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها تبدیل شد و مردم كه مستقیما با آثار و تبعات این سند درگیر بودند، در تماس با رسانه‌ها خواستار اطلاعات بیشتری در این‌باره بودند.

سال 90 سال پرحاشیه‌ای برای متروی تهران و البته پر از چالش و اختلاف میان مسوولان دولت و شهرداری بر سر حمل و نقل عمومی بود؛ اختلافی كه با نزدیك شدن به روزهای پایانی سال هنوز هم تمام شدنی به نظر نمی‌رسد، این را می‌شود از خط و نشان كشیدن‌های گاه و بیگاه مسوولان دولت و شهرداری بر سر وضعیت متروی تهران كاملا فهمید.

مسافران مترو هم طی یك سال اخیر، بیش از هر زمان دیگری سایه سنگین سیاست‌زدگی را بر حمل و نقل عمومی احساس ‌كردند.

اختلاف نظرها بر سر پرداخت سهم دولت و شهرداری از حمل و نقل عمومی بویژه مترو حالا دیگر آنقدر رسانه‌ای شده است كه مسافران مترو چه بخواهند و چه نخواهند كاملادر جریان لحظه به لحظه آن قرار دارند و از همه بدتر این كه پای شهروندان نیز در این اختلاف نظرها به میان كشیده می‌شود.

اما امسال نوبت یارانه 60 میلیارد تومانی بلیت مترو بود تا بار دیگر به آتش اختلافات دولت و شهرداری در بحث حمل و نقل عمومی دامن بزند، همان 60 میلیارد تومانی كه مسوولان شورای عالی ترافیك به نمایندگی از سوی دولت اصرار دارند كه پرداخت شده و مسوولان مترو تاكید می‌كنند حتی یك ریالش را هم نگرفته‌اند.

كار به جایی رسید كه مسوولان استانداری تهران به عنوان مدرك، شماره حساب پرداخت پول را ارائه كردند و چندی بعد از آن، مقابل مسوولان متروی تهران نیز تاكید كردند پولی به این حساب واریز نشده است.

موضوع قطارهای متوقفی متروی تهران در گمرك بندرعباس نیز دیگر موضوع اختلاف مسوولان دولت و شهرداری بود، همان قطارهایی كه می‌گویند ماه‌هاست به دلیل عدم تخصیص اعتبار از سوی دولت به متروی تهران در گمرك خاك می‌خورند.

حالا در آستانه سال جدید باید منتظر ماند و دید كه آیا اختلاف نظرها میان مسوولان دولت و شهرداری بر سر مشكلات متروی تهران حل و فصل خواهد شد یا مسافران مترو همچنان باید شاهد خط و نشان كشیدن‌های دو طرف برای هم باشند.

خبرهای سربازی همیشه مهم است و معمولا مخاطبانش از جوانان مشمول هم فراتر رفته و برای والدین،همسران و بقیه اعضای خانواده هم قابل توجه است.

اما امسال خبرهای این حوزه با تصویب و اجرای قانون جدید نظام وظیفه بیشتر از همه همیشه مورد توجه بود.

طرح اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی مهر ماه سال 88 در 84 ماده در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، اما پس از آن شورای نگهبان طی دو نوبت در آبان و اسفند سال 88 موضوع را بررسی و ایراداتی را به آن وارد كرد؛ ایراداتی كه از سوی شورای نگهبان بر این قوانین وارد بود، در سه دسته ورود به اختیارات فرمانده كل قوا، بار مالی و ایراد شكلی آنها تعریف می‌شد.

بر این اساس22 آبان امسال برای سومین بار مجلس درصدد اصلاح ایرادات مورد نظر شورای نگهبان برآمد، تا این مصوبه، بتواند پس از تایید شورای نگهبان به شكل قانون درآمده و به مرحله اجرا برسد.

با رفع ایرادات مطرح شده این قانون، از اوایل زمستان 90 بخش‌های زیادی از این قانون رسما اجرایی شد. هر چند بخش‌هایی از این قانون همانند گذشته اجرا می‌شود، اما برخی تغییرات قانون جدید نظام وظیفه تفاوت‌های زیادی با گذشته داشت.

حذف معافیت تك فرزند ذكور با پدر بالای ٦٠ سال، حذف كارت پایان خدمت برای نقل و انتقالات رسمی، اجرا نشدن معافیت دو برادری، منتفی شدن افزایش حقوق سربازان، الزام داشتن كارت پایان خدمت برای دریافت وام بانكی و اعلام مدت مجاز تحصیل در دانشگاه‌ها برای مشمولان از جمله مهم‌ترین تغییرات طرح اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی بود.

گذشته از موارد گفته شده افزایش سن اعزام به خدمت سربازی نیز از موارد جالب توجه قانون جدید است.

در گذشته مشمولان با پایان 17 سالگی یا به عبارتی از 18 سالگی فراخوان می‌شدند، اما در قانون جدید این امر یك سال به تعویق افتاد و تمامی افراد با پایان 18 سالگی یا همان 19 سالگی مشمول قانون وظیفه عمومی می‌شوند.

بر این اساس تمامی مشمولان دیپلم و بالاتر به جای 4 تا 6 ماه، یكسال فرصت دارند خود را برای انجام خدمت معرفی كنند.

در اولین ماه سال 90 خبر رهاسازی دو بیمار در حاشیه یكی از اتوبان‌های تهران خبرساز شد.

هرچند كه وزارت بهداشت ابتدا خبر را تكذیب كرد، اما در نهایت خبر تایید شد. ماجرا این بود كه دو بیمار بستری در بیمارستان امام تهران مدت زیادی در این بیمارستان بستری‌شده و یكی از این بیماران كه سابقه مواد مخدر داشت، به دلیل نداشتن جا و مكان، ترجیح می‌داد در بیمارستان بستری باشد، اما متاسفانه به خاطر نبود سیستم درست مددكاری در بیمارستان‌های كشور، مسوولان بیمارستان ترجیح می‌دهند این دو بیمار را در خیابان رها كنند.

از جزئیات این خبر كه بگذریم، چه وزارت بهداشت بخواهد و چه نخواهد متاسفانه فقیر شدن مردم بر اثر هزینه‌های درمان مساله نادری نیست.

در قانون برنامه توسعه چهارم، دولت موظف شده بود تعداد افرادی را كه بر اثر هزینه‌های درمانی برای همیشه به زیر خط فقر می‌روند، از سه درصد زمان شروع برنامه به زیر یك درصد برساند؛ اما اكنون و با آغاز برنامه توسعه پنجم نه‌تنها این جمعیت كاهش نیافته، بلكه افزایش هم یافته و سالانه بین پنج تا شش درصد جمعیت كشور بر اثر پرداخت هزینه‌های گزاف درمان برای همیشه به زیر خط فقر می‌روند و مجبورند برای تامین این هزینه‌ها وسایل زندگی خود را بفروشند.

با وجود این بهتر است دولت و مسوولان وزارت بهداشت با تدبیر ویژه مشكلات مردم درخصوص هزینه‌های درمان را به حداقل برسانند تا اخباری مانند رهاسازی بیماران در خیابان به دلیل نداشتن هزینه درمان تنها در آرشیو خبرها باقی بماند.

یكی از رویدادهای عجیب امسال تصمیم ناگهانی و شتابزده سازمان حج و زیارت برای قرعه‌كشی عمره و تعیین تكلیف شش میلیون و 500 هزار نفر سپرده‌گذار تا 10 سال آینده بود.

جالب اینجاست كه مسوولان سازمان حج و زیارت پیش از این تصمیم ناگهانی چندین بار به شكل غیررسمی و رسمی اعلام كرده بودند كه امسال قرعه‌كشی را صرفا برای دو میلیون و 400 هزار نفر انجام می‌دهند.

تصمیم سازمان حج و زیارت برای ایجاد صف انتظاری 10 ساله از متقاضیان عمره با مخالفت كارشناسان مختلف، رسانه‌ها و بعثه رهبری مواجه شد، اما ظاهرا این سازمان در تصمیم خود ثابت‌قدم بود و قصد كوتاه آمدن نداشت تا آنجا كه حتی وقتی نماینده ولی فقیه به نشانه اعتراض در این مراسم حاضر نشد، به برگزاری قرعه‌كشی ادامه داد.

نتایج قرعه‌كشی كه تا 10 سال آینده مشخص شد، بازار خرید و فروش فیش‌های عمره هم بار دیگر گرم شد؛ چرا كه خیلی‌ها با نتایج این قرعه‌كشی مشكل داشتند و می‌خواستند به روش دیگری بجز قرعه‌كشی سازمان حج و زیارت راهی خانه خدا شوند؛ كسانی مثل سالمندانی كه زمان اعزام آنها تا هشت ـ هفت سال دیگر اعلام شده بود و شك داشتند تا آن موقع توانایی سفر داشته باشند یا آنهایی كه به هر دلیل نتوانسته بودند در این قرعه‌كشی شركت كنند و باید تا یك دهه دیگر قید زیارت خانه خدا را می‌زدند.

نكته بسیار مهم دیگری كه حتی برای زائران تعیین تكلیف‌شده جای نگرانی دارد این است كه آنها بیم دارند در آینده روابط میان دو كشور صلح‌آمیز نباشد و ایران تصمیم بگیرد اعزام زائران به عمره را متوقف كند و در آن شرایط مشخص نیست سرانجام زائران فهرست انتظار 10 ساله چه خواهد شد.

بهمن سال 90 برای مردم ایران بخصوص آنهایی كه سروكارشان با قانون و محاكم است روزهای ویژه‌ای بود. در این ماه لایحه مجازات اسلامی پس از چند سال معطلی در مجلس و رفت و آمد بین خانه ملت و شورای نگهبان، بالاخره به تصویب رسید؛ یعنی قانونی كه نكات مثبت مندرج در آن بارقه‌هایی از امید در جامعه دمید.

در واقع این قانون جدید در حوزه‌های مسوولیت كیفری و شخصی بودن مجازات، تقسیم‌بندی جرایم و مجازات‌ها، حدود مسوولیت كیفری، تخفیف مجازات، شرایط آزادی مشروط، تعویق، تعلیق و زوال محكومیت كیفری ابتكاراتی دارد كه بی‌شك حذف سنگسار، منتفی‌شدن اعدام برای محكومان كمتر از 18 سال و اعمال مجازات‌های جایگزین حبس به عنوان نقاط عطف آن محسوب می‌شود.

در قانون جدید مجازات اسلامی، حدود و قصاص به سیاق قبل همچنان به قوت خود باقی است، اما تعزیرات، یعنی احكامی كه به رای حاكم شرع وابسته‌اند به كلی متحول شده‌اند.

در واقع مطابق این قانون، مجازات‌های تعزیری از این پس از درجه یك تا 8 اعمال خواهد شد كه در جرایم مستوجب تعزیر درجه شش تا هشت قاضی می‌تواند پس از احراز مجرمیت با توجه به سوابق متهم، صدور رای را از شش ماه تا دو سال به تعویق بیندازد.

با این حال قانون مجازات اسلامی تازه تصویب شده هنوز مجال اجرا در محاكم را ندارد؛ چرا كه همچنان در انتظار امضای رئیس‌جمهور برای ابلاغ مانده است.

برای همین است كه جامعه حقوقدانان و قضات كشور كه سال 90 را با چشم انتظاری پشت سر گذاشته اند با امیدواری به سال 91 چشم دوخته‌اند.

شاید برگزاری كنكور سراسری دانشگاه آزاد برای اولین بار سال 90 و خروج این آزمون از انحصار دانشگاه‌ها از اولین‌های سال 90 باشد كه با وجود تمام انتقادات، وزارت علوم امیدوار است دومین آن را در ماه آینده برگزار كند.

ورود اولین دانشجویان پولی در دوره دكتری هم از جمله اولین‌های سال 90 است كه شاید سال 91 فرصتی برای فراگیری بیشتر دانشجویان پولی در سایر مقاطع باشد.