تبیان، دستیار زندگی

آمد و شد ما در كوچه و بازار، در خرید و فروش كالاهای مورد نیاز، در خانه تكانی‌ها، همه گواه این مدعاست.

ما از روزهای پیش درصدد خرید مایحتاج زندگی خود در ایام نوروز و سال جدید به‌سر می‌بریم، گاهی وقت‌ها در خرید چنان وسواس به خرج می‌دهیم كه زمان زیادی را در بازار و مراكز تجاری صرف می‌كنیم تا كالای مورد نیاز را به دقت انتخاب كنیم، گران نخریم، محصول مورد نظر از كیفیت بالایی برخوردار و دارای نشان شناخته شده‌ای باشد و...

این روزها هر چه به روزهای پایان سال نزدیك و نزدیك‌تر می‌شویم، خود را آماده‌تر از هر زمان دیگر برای آغاز سال جدید می‌بینیم، تا دیروقت برای خرید در خارج از منزل به سر می‌بریم.

زودتر از همیشه از خواب و استراحت برمی‌خیزیم، كارهای عقب مانده از روزها و ماه‌های پیش را با جدیت دنبال می‌كنیم.

خانه تكانی‌ها چند روزی است آغاز شده و روزهای پایانی خود را انتظار می‌كشد؛ این روزها حتی برای شب‌نشینی‌های ایام عید و دید و بازدیدها، آجیل و تنقلات لازم را خریداری كرده‌ایم و شاید هم اسكناس‌های نو و كارت هدیه‌ها را هم تدارك دیده‌ایم، همه اینها ریشه در آداب و سنت ما دارد و در حد مطلوب خود امری نیكو و شایسته و درخور تقدیر است.

اسلام هم ما را به تمیزی و پاكیزگی سفارش می‌كند و نظافت را نشانه ایمان می‌داند. جا دارد در این روزهای پایانی سال هم ساعتی را با خود خلوت كنیم و مروری داشته باشیم به رفتار كردار و گفتار خود در سالی كه گذشت، چه گامی را برای تعالی خود برداشته‌ایم، چه سرمایه معنوی را در سالی كه گذشت به دست آورده‌ایم، بیاییم در روزهای پایانی سال تا فرصتی مانده است، با خدای خود عهد و پیمان ببندیم، حقوق دیگران را ادا كنیم و اگر در رفتار و كردار خود نسبت به دیگران كوتاهی كرده‌ایم از آنان حلالیت بطلبیم و رضایتشان را فراهم كنیم.

بیاییم به‌خاطر لطف خداوند و نعمت‌های بیكران او در خلوت زندگی سجده شكر به جای آوریم.

دل را از كینه و نامهربانی‌ها تهی كنیم و مهربانی را هدیه‌ای برای آغاز سال نو، به ارمغان ببریم.

بر این اساس توصیه می‌شود داروهایی كه تاریخ انقضای آنها فرا رسیده است، از بسته‌بندی اصلی خارج و داخل كیسه زباله یا چاه فاضلاب ریخته و معدوم كنید. تاریخ انقضا معمولا به تاریخ شمسی یا میلادی روی جعبه مقوایی داروها، همچنین در انتهای ورقه‌های آلومینیومی بسته‌بندی قرص‌ها و كپسول‌ها، روی شیشه آمپول و ویال‌های تزریقی و در خصوص پمادها و كرم‌های موضعی روی انتهای تیوب پماد و كرم حك شده است.

شربت‌ها را در فاضلاب خالی كرده و شیشه‌های آن را دور بریزید. قطره‌های چشمی كه از باز شدن آنها یك ماه گذشته است دیگر استریل نیستند و باید دور ریخته شوند. آمپول‌ها و سرنگ‌های تاریخ مصرف گذشته را نیز در كیسه زباله بریزید و معدوم كنید.

داروهایی كه تاریخ انقضای آنها تمام نشده، اما استفاده‌ای در منزل ندارند، می‌توانند به مراكز منتخب جمعیت هلال احمر جهت استفاده اهدا شوند. ناگفته نماند داروخانه‌های سطح شهر از پس گرفتن داروهایی كه قبلا به صورت آزاد یا بیمه فروخته شده، خودداری می‌كنند.

در خصوص بیماران دیابتی كه انسولین تزریق می‌كنند توجه به مواردی هنگام سفر ضروری است.

به گزارش ایسنا، بر همین اساس مركز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشكی تهران، توصیه‌هایی دارد كه دانستن آنها ضروری است. به بیماران دیابتی توصیه می‌شود كه نسبت به فراهم كردن انسولین و داروهای مصرفی و سرنگ برای تمام مدت سفر خود اقدام كنند.‌ هنگام سفر، همراه داشتن دستگاه یا نوار كنترل قند خون، قند حبه‌ای، نبات، بیسكوئیت و آبمیوه برای درمان كاهش احتمالی قند خون و همراه داشتن میان وعده مناسب مانند میوه و ساندویچ كوچك توصیه می‌شود.

همچنین در خصوص بیماران مبتلا به فشار خون بالا، بهتر است دستگاه فشارسنج و داروهای مصرفی همراه بیمار باشد و از مصرف مواد غذایی حاوی نمك مانند آجیل و تنقلات و مواد غذایی چرب خودداری شود.

غذاهای مسموم‌كننده ممكن است بو یا مزه ناخوشایندی نداشته باشند. با وجودی ‌كه اكثر مسمومیت‌های غذایی معمولا ظرف 24 ساعت برطرف می‌شوند، اما باید بدانید كه بعضی از آنها می‌توانند كشنده باشند.

مسمومیت غذایی بوتولیسم كه بر اثر مصرف كشك غیرپاستوریزه، غذاهای كنسروی و سوسیس و كالباس آلوده بروز می‌كند از جمله مسمومیت‌های غذایی كشنده است.

علائم و نشانه‌های این مسمومیت با تاخیر (بعد از 12 تا 24 ساعت) ظاهر می‌شود و شامل تاری دید، دوبینی، افتادگی پلك فوقانی، ناتوانی حركتی، اختلال تكلم، لكنت زبان، سختی بلع و خشكی و درد گلو است.

مهم‌ترین اقدام درمانی در این مسمومیت تجویز سریع داروی ضدسم (Anti toxin) در مركز درمانی است. در صورت درمان نكردن، ممكن است فرد مسموم در اثر فلج تنفسی جان خود را از دست بدهد.

هنگام سفرهای نوروزی باید دقت كنید كه هرگز غذاهای پخته شده را بیش از 2 ساعت (اگر هوای اتاق گرم ‌باشد، بیش از یك ساعت) در دمای محیط رها نكنید. برای دوباره گرم‌كردن غذاهای باقیمانده، آنها را تا 74 درجه سانتی‌گراد گرما دهید تا غذا بخار كند و همچنین غذاهایی كه بیش از 3 روز باقیمانده‌اند را مصرف نكنید.

همیشه قبل از آماده كردن یا خوردن غذا، دست‌هایتان را با صابون بشویید. نوعی اسهال میكروبی طی سفر و به دلیل رعایت نكردن بهداشت قابل انتقال است. دستور طلایی پیشگیری از مسمومیت غذایی «پختن غذا و خوردن آن در همان روز» است.

ممكن است در ایام تعطیلات عید، دسترسی شما به داروخانه‌های روزانه به دلیل تعطیلی آنها مقدور نباشد، ولی همیشه داروخانه‌های شبانه‌روزی و برخی داروخانه‌هایی كه ملزم به باز بودن به صورت شیفت از پیش تعیین شده‌اند، قابل دسترسی هستند. با این حال باید به برخی نكات در خصوص تهیه و مصرف آنها در مسافرت توجه كنید.

ـ چنانچه شما یا بستگانتان، دارویی را به صورت مرتب مصرف می‌كنید، مطمئن شوید دارو را به حد نیاز و تا پایان تعطیلات و ضمن سفر در اختیار دارید چرا كه بسیاری از داروها مانند داروهای ضدتشنج، بیماری‌های قلبی، ضدافسردگی و اختلالات روانی، ضد دیابت و چربی خون و برخی داروهای مسكن و همچنین آنتی‌بیوتیك‌ها باید مرتب مصرف شوند و قطع ناگهانی این داروها، بیمار را دچار مشكل خواهد كرد.

ـ اگر ضمن حركت اتومبیل، قطار، كشتی یا هواپیما، دچار سرگیجه و حالت تهوع می‌شوید به خاطر داشته باشید با مصرف یك یا 2 قرص 50 میلی‌گرمی دیفن هیدرینات، نیم ساعت قبل از شروع سفر و تكرار یك قرص هر 4 تا 6 ساعت یكبار طی سفر، می‌توان عوارض ناشی از حركت، تهوع و سرگیجه را برطرف كرد. باید توجه داشت كه در طول 24 ساعت نباید بیشتر از 8 عدد قرص مصرف شود. در صورت بارداری یا شیردهی، حتما با داروساز یا پزشك مشورت كنید.

ـ چنانچه به امارات متحده عربی (دبی، شارجه، ابوظبی و...) سفر می‌كنید، از همراه بردن داروهای آرام‌بخش مانند دیازپام، اگزازپام، لورازپام و...، داروهای مسكن كدئین‌دار (استامینوفن كدئین، اكسپكتورانت كدئین) و تركیبات روانگردان جدا اجتناب كنید. بر اساس قوانین این كشور، متهمان به حمل این داروها با مجازات سنگینی مواجه خواهند بود.

ـ به همراه داشتن جعبه كمك‌های اولیه، بویژه در مورد خانواده‌هایی كه فرزند خردسال دارند، همچنین همراه داشتن پوشك، شیرخشك، درجه تب، داروهای بدون نسخه مانند شربت تب بر، شربت سرماخوردگی، قطره یا شربت مولتی ویتامین و آهن، پماد سوختگی، پنبه و گاز استریل و دیگر داروهایی كه كودك در حال مصرفشان است، طی سفر ضروری است.

ـ نحوه نگهداری داروها را هنگام تحویل گرفتن از دكتر داروساز بپرسید و هیچ‌گاه داروهای خود را در اتومبیلی كه زیر نور آفتاب پارك شده است یا در شیشه عقب اتومبیل (حتی در زمستان) قرار ندهید. داروهای یخچالی را در ظروف مخصوص و همراه با یخ یا ظروف خنك‌كننده حمل كنید.

اگر این روزها سری به قنادی‌ها و شیرینی‌پزی‌های شهر بزنید، می‌بینید كه شیرینی‌های متنوعی برای سال نو پخت می‌شود.

حال تصور كنید برای خرید شیرینی عید با خانواده همراه شده و وارد یكی از این قنادی‌ها می‌شوید. اولین چیزی كه افكار شما را مغشوش می‌كند بوی هوس‌انگیز شیرینی‌های در حال پختی است كه فضای قنادی را در برگرفته است. سعی می‌كنید به این موضوع بی‌توجه شوید تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.

در حالی كه تمام توجهتان را صرف انتخاب بهترین نوع شیرینی خشك كرده‌اید، ناگهان با انواع متنوعی از شیرینی‌های‌ تر مواجه می‌شوید.

در این زمان چه می‌كنید؟ خب مسلم است؛ بدون هیچ تاملی اقدام به خرید انواع متنوع این شیرینی می‌كنید، اما پرسش اینجاست شیرینی‌های تر و خشك چه ویژگی‌هایی دارد، كدام یك برای پذیرایی عید مناسب‌تر است، فسادپذیری این شیرینی‌ها چه میزان است و آیا سلامت ما را تهدید می‌كند؟

شیرینی‌هایی كه در تركیبشان خامه به كار رفته شیرینی ‌تر نام دارد. این شیرینی‌ها در مقایسه با انواع شیرینی‌های خشك كه فاقد خامه است، چربی و كالری بیشتری داشته و معمولا در تركیب آنها از روغن‌های مخصوص قنادی استفاده می‌شود.

این روغن‌ها جهت افزایش كیفیت شیرینی اغلب از تركیب چند نوع روغن مختلف تهیه می‌شود و به دلیل دارابودن اسیدهای چرب اشباع با ایزومر ترانس بالا می‌تواند با ورود به بدن كلسترول و تری‌گلیسیرید بد خون را افزایش داده و دردسرساز باشد.

شیرینی‌های تر محیط مساعدی برای رشد و تكثیر انواع میكروارگانیسم‌ها بوده و خامه آنها در كوتاه‌ترین زمان ممكن، تحت تاثیر نور و اكسیژن هوا تجزیه و اكسید شده و به رادیكال‌های آزاد تبدیل می‌شود و طعم آن تغییر خواهد كرد. این شیرینی‌ها باید در یخچال نگهداری و ظرف مدت یك الی دو روز مصرف شود، بنابراین برای پذیرایی عید مناسب نیست. شیرینی عید باید ماندگاری طولانی داشته و حداقل برای 2 هفته سالم و تازه باقی بماند.

بسیاری از قنادی‌ها و شیرینی‌پزی‌های سطح شهر برای تهیه شیرینی‌های تر از خامه‌های غیرپاستوریزه استفاده می‌كنند. این نوع خامه‌ها می‌تواند بیماری‌هایی چون تب مالت، سل، لیستریوز و برخی بیماری‌های روده‌ای و عفونی مهلك را در مصرف‌كننده ایجاد كند.

از سوی دیگر، آلودگی ظروف تهیه، كارگران بیمار، استفاده از انواع مواد رنگی و اسانس‌های غیرخوراكی، استفاده از میوه‌های نشسته و آلوده به انواع انگل‌ها برای تزیین این نوع شیرینی‌ها و شرایط نامناسب نگهداری، همگی ازجمله عواملی است كه می‌تواند برای سلامت خطرآفرین باشد بنابراین شیرینی‌های خامه‌ای، بخصوص كیك عروسی و جشن تولد را از اماكن معتبر تهیه كنید، چراكه در صورت مسمومیت‌زایی تعداد زیادی از افراد را درگیر خواهد كرد.

شیرینی رایج ایام نوروز شیرینی خشك است. شیرینی نخودچی، زبان، ساقه عروس، پفكی گردویی یا نارگیلی، كشمشی، گل‌محمدی، مربایی و انواعی كه در تركیب آنها خامه به كار نرفته باشد، ازجمله این شیرینی‌هاست. شیرینی‌های خشك ماندگاری طولانی داشته و فسادپذیری اندكی دارد.

اغلب این شیرینی‌ها از آرد گندم، شیر، شكر، تخم‌مرغ، روغن‌های مخصوص قنادی، بهبوددهنده‌ها، طعم‌دهنده‌ها و افزودنی‌های دیگر تهیه شده است.

آردی كه در این نوع شیرینی‌ها به كار می‌رود، آرد گندم بدون سبوس است. این آرد فاقد فیبر، پروتئین‌های اصلی و ریزمغذی‌ها (ویتامین‌ها و املاح معدنی) بوده و سرشار از مواد نشاسته‌ای و كالری است.

برای سفیدكردن این آردها نیز از مواد شیمیایی خاصی استفاده می‌شود كه به طور نسبی سمی بوده و در درازمدت به مسمومیت‌های حاد و مزمن منجر می‌شود.

در بیشتر شیرینی‌جات برای ترد و پفكی‌شدن حجم محصول از بیكینگ‌پودر استفاده می‌شود. این بهبوددهنده از مخلوط جوش شیرین (بی‌كربنات سدیم)، اسیدهای ضعیف و مواد مولد گاز CO2 تهیه شده است.

بر اساس تحقیقات انجام‌شده، این مواد می‌تواند مولد زخم‌های معده و روده و تنش‌های عصبی باشد و از همه مهم‌تر اثر عمیقی روی غدد تناسلی زنان داشته و سبب كوچك‌شدن و ناكارایی تخمك‌ها می‌شود.

همچنین می‌تواند با كلسیم و آهن موجود در بدن تركیب شده و از قدرت جذب این عناصر بكاهد. بد نیست بدانید در تركیب این نوع بهبوددهنده‌ها سدیم مخفی وجود داشته و برای افراد مبتلا به پرفشاری خون محدودیت مصرف دارد.

احساس جمع‌شدن دهان پس از صرف برخی از شیرینی‌ها بخصوص كیك‌ها نشان‌دهنده وجود بیكینگ پودر فراوان محصول است.

بسیاری از قنادی‌ها برای پاسخگویی به افزایش ناگهانی تقاضای شب عید، از ماه‌ها قبل شیرینی‌هایی را تهیه و انبار می‌كنند.

مسلما در طول این مدت نیز تغییراتی در تركیبات آنها پدیدار می‌شود كه برای سلامتی زیانبار خواهد بود بنابراین ابتدا شیرینی را از نظر طعم، بو و تازگی تست كرده و به مقدار كم، از قنادی‌های معتبری كه دارای مجوز بهداشت هستند، خریداری كنید. از خرید شیرینی‌های رنگی و پراسانس نیز خودداری كنید.

سعی كنید برای پذیرایی عید، شیرینی‌های ریز و سبكی كه كمترین روكش شكلات، شكر، كرم و خامه را دارند انتخاب كنید. این نوع شیرینی‌ها كمترین كالری را داشته و مصرف كم آن ضرر چندانی نخواهد داشت.

از نگهداری طولانی‌مدت شیرینی در یخچال یا فریزر خودداری كنید. این كار موجب برگشت طعم و كاهش كیفیت شیرینی می‌شود. معمولا ایجاد بوی «نا» در شیرینی‌های خشك، نشان‌دهنده پایان تاریخ مصرف آنهاست

طی سال‌های اخیر رفتارهای حادثه‌ساز برخی رانندگان به افزایش تصادفات و شمار قربانیان جاده‌ای در نوروز منجر شده است.

به همین منظور سردار حسین رحیمی رییس پلیس راهور تهران از افزایش به‌كارگیری گشت‌های محسوس و نامحسوس خصوصا در بزرگراه‌های پایتخت در ایام نوروز خبر داد و گفت: پلیس با كمك دوربین‌های مكانیزه تلاش خواهد كرد ترافیك نوروز را به صورت كنترل شده و هوشمند مدیریت كند.

وی با تاكید بر این ‌كه براساس ابلاغیه صورت گرفته، ماموران پلیس با تخلفات حادثه‌ساز به طور جدی و بدون اغماض برخورد می‌كنند، تصریح كرد: خودروهایی كه تخلفات حادثه‌ساز داشته باشند و توقیف شوند تا پایان تعطیلات در پاركینگ می‌مانند، لذا به تمامی رانندگان اكیدا توصیه می‌كنیم از انجام تخلفات حادثه‌ساز در نوروز خودداری كنند.

وی ضمن اشاره به این ‌كه تمامی كاركنان راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ در روزهای پنجشنبه و جمعه 25 و 26 اسفند امسال در آماده‌باش كامل هستند، افزود: بر این اساس كاركنان راهنمایی و رانندگی تهران از ساعت شش صبح پنجشنبه در محل‌های موردنظر مستقر می‌شوند.

به گفته رحیمی، از ساعت شش صبح پنجشنبه 25 اسفند امسال تا عادی شدن وضعیت ترافیك،‌ تردد در سه‌راهی كهریزك در جاده قدیم به سمت شمال ممنوع و حركت خودروها از طریق جاده سایت و باغشهر انجام می‌شود.

از سوی دیگر از ساعت یك بامداد 25 اسفند امسال، تردد از سه‌راهی باغشهر مسیر شرق به غرب بلوار امام خمینی(ره) ممنوع است.

همچنین بریدگی مقابل در گلدسته در روزهای 25 و 26 اسفند مسدود بوده و تردد و توقف تمامی وسایل نقلیه سنگین از ساعت پنج صبح روزهای 25 و 26 اسفند تا عادی شدن بار ترافیك در محورهای شهید رجایی، بزرگراه بعثت، آزادگان، صالح‌آباد و فدائیان اسلام نیز ممنوع است.

رییس پلیس راهور تهران با اشاره به این‌ كه پیك بار ترافیك برای زیارت اهل قبور از ساعت شش تا 10 و 12 تا 14 است به هموطنان توصیه كرد با مدیریت زمان تردد خود، در ساعات اوج ترافیك به بهشت زهرا(س) مراجعه نكنند.

از سوی دیگر تا جای ممكن از وسایل نقلیه عمومی خصوصا مترو كه از ساعات ابتدایی صبح پنجشنبه با فاصله زمانی بسیار كم نسبت به انتقال مسافران اقدام می‌كنند، استفاده كنند.

وی تاكید كرد: پارك خودرو در نقاطی كه با تابلو یا علائم مشخص شده، ممنوع است و توصیه می‌كنیم شهروندان از پارك دوبله در محدوده بهشت زهرا(س) و اطراف آن به طور جدی خودداری كنند، زیرا در غیر این صورت مجبوریم خودروهای آنها را به پاركینگ منتقل كنیم كه بر این اساس تعداد قابل توجهی جرثقیل در نظر گرفته شده است.

به گفته سردار رحیمی، شهروندان در صورت بروز هرگونه مشكل می‌توانند مراتب را از طریق شماره تلفن 110 با پلیس در میان بگذارند.

رئیس پلیس راهور درخصوص اجرای طرح ترافیك و زوج و فرد گفت: برابر تدابیر اندیشیده شده طرح ترافیك و زوج و فرد تا 28 اسفند امسال طبق روال گذشته اجرا می‌شود و بر این اساس ساعت اجرای طرح ترافیك از ساعت 6:30 تا 17 و زوج و فرد از ساعت 6:30 تا 19 خواهد بود.

وی با اشاره به توزیع آرم‌های طرح ترافیك سال 91 تاكید كرد: بر این اساس آرم‌های طرح ترافیك سال آینده از 14 فروردین 91 معتبر بوده و اعتبار آرم‌های امسال فقط تا 28 اسفند است؛ لذا به تمامی شهروندان توصیه می‌كنیم هر چه سریع‌تر نسبت به دریافت آرم طرح ترافیك جدید خود اقدام كنند تا سال آینده با مشكل مواجه نشوند.

به گفته سردار رحیمی، دارندگان آرم‌های طرح ترافیك سال آینده، امسال نمی‌توانند از آرم‌های خود استفاده كنند و این آرم‌ها برای پلیس در سال‌جاری هیچ‌گونه اعتباری ندارد.