21
فروردین 90 همزمان با پنجمین جشن ملی فناوری هستهای، دستاوردهای جدیدی از
دانشمندان كشورمان با حضور محمود احمدینژاد، رییسجمهور رونمایی شد كه
تعجب جهانیان را برانگیخت.
تولید دیاكسید اورانیوم طبیعی با خلوص هستهای به عنوان خوراك نیروگاه آب سنگین اراك، رادیو داروی CU-ATSM64،
ساخت دستگاه طیفسنج جرمی چهار قطبی، استقرار همزمان سامانههای پرتودهی
در دو استان كشور، تولید ژنراتور رادیو دارویی گالیوم ـ 68 / ژرمانیوم ـ
68 برای نخستین بار در آسیا، تولید ایزوتوپهای پایدار در مجتمع آب سنگین
اراك و ساخت نخستین شتابگر الكترواستاتیك Kev200 دستاوردهایی بود كه در آغاز سال 90 در عرصه هستهای كشور رونمایی شد.
در
حقیقت پس از تكمیل چرخه سوخت هستهای با همت محققان كشورمان یكی از مراحل
تكمیل تبدیلات اورانیوم با موفقیت به مرحله تولید رسید و واحد تولید
دیاكسید اورانیوم طبیعی با خلوص هستهای در كارخانه فرآوری اورانیوم و
تولید سوخت هستهای ایران راهاندازی شد.
ماده اولیه مصرفی آن كه همان كیك زرد (U3O8) یا سنگ معدن تغلیظشده اورانیوم است در یك فرآیند پیچیده شیمیایی به پودر دیاكسید اورانیوم طبیعی خالص (UO2)
با مشخصات ویژه و قابلیت سرامیكی شدن تبدیل میشود و به عنوان ماده اولیه
برای تولید سوخت رآكتور تحقیقاتی آب سنگین اراك مورد استفاده قرار میگیرد.
در
این زمان، پژوهشگران پژوهشگاه علوم و فنون هستهای سازمان انرژی اتمی
ایران همچنین برای نخستین بار در كشور توانستند با استفاده از مواد اولیه
تولیدی در این پژوهشگاه، رادیوداروی CU-ATSM64 را تولید كنند كه این رادیو دارو یكی از مهمترین رادیو داروهای مورد استفاده در روش نوین تصویربرداری با گسیل پوزیترون معروف به PET است كه تشخیص بافت كم اكسیژن توسط آن با موفقیت در بیماریهای انسانی در سه كشور جهان آزمایش شده است.
تشخیص بافت كم اكسیژن در بسیاری از بیماریها از جمله سرطانها، آنفاكتوس قلبی و مغزی حیاتی است.
اما طراحی و تولید دستگاه طیفسنج جرمی چهار قطبی، موفقیت دیگری بود كه متخصصان و پژوهشگران سازمان انرژی اتمی به آن دست یافتند.
برای
اندازهگیری غذای اورانیوم در فرآیند غنیسازی از دستگاه طیفسنج جرمی
استفاده میشود كه بدون آن، پی بردن به میزان و درصد غنای اورانیوم در سایت
غنیسازی با دقت بالا امكانپذیر نخواهد بود.
آغاز عملیات اجرایی
استقرار سامانههای پرتودهی دو استان چهارمحال و بختیاری و آذربایجان شرقی
نیز در سال 90 همزمان با سالروز ملی فناوری هستهای آغاز شد.
همچنین سال 90 برای نخستین بار در قاره آسیا ژنراتور رادیودارویی گالیوم ـ 68 / ژرمانیوم ـ 68 (Ga68/Ge68) در پژوهشگاه علوم و فنون هستهای سازمان انرژی اتمی ایران به تولید رسید.
این
سیستم رادیودارویی كه در چارچوب طرح كلان ملی رادیوداروهای معاونت علمی و
فناوری ریاست جمهوری به تولید انبوه رسیده است، جایگاه ویژهای در تشخیص
بیماریها بویژه سرطانهای سیستم نورو اندوكرین دارد.
گالیوم 68 یكی از رادیونوكلوئیدهای مهم و كاربردی در حوزه پزشكی هستهای برای استفاده در تصویربرداری به روش PET است.
در
همین سال نیز مجتمع آب سنگین اراك با بهرهگیری از متخصصان و محققان
دانشگاهی، ایزوتوپهای پایدار پرمصرف كشور را با موفقیت تولید و به عنوان
اولین گام به تولید حلالهای دوتره اقدام كرد كه این پروژه با هدف رفع نیاز
آزمایشگاههای صنعتی و دانشگاهی و جلوگیری از خروج ارز از كشور و همچنین
كاهش وابستگی به اجرا درآمده است.
اما
تلاشهای هستهای كشورمان به اینجا ختم نشد و بهمن امسال نیز كشور شاهد
تلاشهای دیگری در عرصه فعالیتهای هستهای بود كه نصب و بارگذاری نخستین
میله سوخت غنی شده 20 درصد تولید داخل در رآكتور پنج مگاواتی و پزشكی تهران
از جمله این دستاوردها بود كه با حضور رئیسجمهور به مرحله بهرهبرداری
رسید.
با وجود
تولید اورانیوم با غنای 20 درصد، برخی در غرب ادعا كرده بودند ایران قادر
به تولید میله سوخت نخواهد بود كه بارگذاری این میله تولید داخل، این
گفتهها را باطل كرد.