تبیان، دستیار زندگی

سیستم عامل: OS محیطی است كه برنامه‌های متفاوت گوشی روی آن اجرا و نمایش داده می‌شود. سیمبیان، اندروید و... از سیستم‌های عامل معروفند. اندروید اكنون گسترش زیادی پیدا كرده و از جمله سیستم‌های عامل اكثر گوشی‌های جدید است كه امكان دسترسی به بسیاری كاركردها را سهل می‌كند.

جاوا: Java یك نوع زبان برنامه‌نویسی است كه اجازه می‌دهد برنامه‌هایی روی گوشی اجرا شود تا شما بتوانید كارهایی مثل خواندن كتاب، گوش دادن به موسیقی، اجرای بازی و مانند آنها را براحتی انجام دهید. بهتر است گوشی از جاوا پشتیبانی كند.

بلوتوث: Bluetooth نوعی شبكه بیسیم برای ارسال و دریافت فایل‌ها و داده‌های صوتی، تصویری و متنی است. تكنولوژی قدیمی‌تر بیسیم، اینفرارد بود كه كم‌كم بلوتوث دارد جای آن را می‌گیرد.

شماره سریال گوشی: IMEI شماره‌ای است كه به هر گوشی اختصاص داده شده تا هنگام فقدان براحتی پیدا شود یا زمان خرید متوجه اصل یا قاچاق بودن آن شوید.

چندرسانه‌ای: MMS نوعی ساختار توسعه‌یافته از SMS یا همان پیامك نوشتاری است با این تفاوت كه از طریق آن می‌توان كلیپ‌های كوتاه ویدئویی، عكس و مانند آن را هم ارسال یا دریافت كرد.

ناوبری: GPS سیستمی است كه اگر گوشی شما از آن پشتیبانی كند می‌توانید از طریق ماهواره محل و موقعیت دقیق خود یا در اصل، گوشی را روی نقشه تشخیص دهید و از این راه، مسیرهای حركت را ردیابی كنید.

جی‌پی‌آراس: GPRS شیوه‌ای بیسیم برای تبادل ارتباط پرسرعت اینترنتی و اطلاعاتی از طریق اپراتور سیمكارت است كه حین استفاده از اینترنت و ارتباط و انتقال بسته‌های دیتا، امكان برقراری تماس و پیشگیری از اشغال خط را نیز فراهم می‌كند.

وپ: WAP امكان وصل شدن به اینترنت را از طریق گوشی موبایل فراهم می‌كند.

وایفای: WiFi امكان وصل شدن به مودم‌های خانگی یا شركتی را برای اتصال به اینترنت از طریق گوشی فراهم می‌كند.

باتری پلیمر لیتیوم:Li-Po یكی از تكنولوژی‌های جدید در صنعت باتری‌سازی است كه احتمالا كم‌كم جانشین باتری‌های یون‌لیتیوم كنونی با علامت Li-lon خواهد شد. باتری‌های قدیمی نیكل كادیوم با علامت NiCd و نیكل مولییدن با علامت NiMH معایب بسیاری چون سنگینی و ماندگاری كم شارژ داشتند و پس از دو یا سه سال ناكارآمد بودند.

از حمام كه بیرون آمدی ببینی حوله‌ات گرم است، در آخرین امتحانت قبول شوی، در جیب شلواری كه مدت‌هاست نپوشیدی پول پیدا كنی، برای خودت در آینه شكلك دربیاوری و بخندی، تلفن نیمه شب داشته باشی و حرفت ساعت‌ها طول بكشد، بی‌دلیل بخندی، به‌طور تصادفی بشنوی كه یك نفر از تو تعریف می‌كند، عضو یك تیم باشی، از بالای تپه به غروب خورشید نگاه كنی، دوستان جدید پیدا كنی، كسانی را كه دوستشان داری خوشحال ببینی، كنار ساحل قدم بزنی، كسی را داشته باشی كه بدانی دوستت دارد یا یادت بیاید كه دوستانت چه كارهای احمقانه‌ای كردند و بخندی و بخندی و.. باز هم بخندی.»

چاپلین زندگی را به همین سادگی شیرین می‌كند و به ما یاد می‌دهد خوشبختی آن شانس نهفته در قله قاف نیست كه دست كمتر كسی به آن برسد، بلكه این احساس دم‌دستی‌ترین ثروت دنیاست كه اگر فقط كمی دستت را به سمتش دراز كنی، صیدش خواهی كرد.

ما خیلی وقت‌ها اشتباه می‌كنیم؛ ما به سمت خوشبختی خیز برمی‌داریم، اما اغلب، راه را اشتباه می‌رویم. یكی تا توان دارد كار می‌كند كه خانه‌ای بزرگ بخرد، یكی شبانه‌روز تلاش می‌كند جدیدترین خودروی بازار را سوار شود، یكی همیشه چشمش به طلاهای زرگری است و به خرید آن سرویس طلای جدید كه تحسین‌برانگیز است، فكر می‌كند. دیگری به بچه‌دار شدن می‌اندیشد، یكی به پرداخت سریع اقساطش، یكی هم به ازدواج با آدمی معروف و سرشناس و همه برای رسیدن به این اهداف تلاش می‌كنند و انرژی می‌گذارند، چون فكر می‌كنند اگر به اینها برسند، خوشبخت‌اند.

اما جنس خوشبختی با همه این تقلاها فرق دارد، خوشبختی باید از درون وجودمان بجوشد و به بیرون تراوش كند كه اگر اینچنین نشود، محال است كسی بتواند خوشبختی را به ما تزریق كند. برای همین است كه می‌گویند خوشبختی باید درون كاسه سرمان باشد نه در اسباب و اثاثیه‌ای كه دور و برمان جمع می‌كنیم؛ همان‌هایی كه بتدریج به جای این‌كه خوشحالمان كند راه نفسمان را می‌بندد و دلتنگ‌مان می‌كند.

این جمله را شنیده‌اید كه می‌گوید پول حتما خوشبختی نمی‌آورد، اما فقر قطعا بدبختی می‌آورد؟ این جمله می‌خواهد نقش پول در زندگی ما آدم‌ها را نشان دهد و​ گرچه تا حدی درست می‌گوید، اما كمی هم به اشتباه رفته است.

پول مانع خوشبختی نیست، با اسكناس‌های كار راه‌انداز، می‌شود آدم‌های زیادی را خوشحال كرد و كار آدم‌های زیادی را راه انداخت. كمترین ماموریت پول در زندگی این است كه رفاه را به ما هدیه دهد و راه رسیدن به آرزوها را هموارتر كند.

اما اگر ثروت ما در زندگی هنگفت نباشد و پولی كه هر ماه به دستمان می‌رسد در حد رفع حاجت باشد به این معنی نیست كه ما خوشبخت نیستیم و چرخیدن‌مان حول و حوش خط فقر، باعث بدبختی است. پول نه لزوما كسی را خوشبخت می‌كند و نه لزوما كسی را بدبخت، چون پول فقط یكی از صدها شرط برای خوشبخت بودن است و بودن یا نبودنش به تنهایی ارتباطی با احساس خوشایند خوشبختی ندارد.

یادآوری آماری كه چند سال پیش در پایتخت به دست آمد و در رسانه‌ها سر و صدا به پا كرد، هنوز هم جذاب است. این آمار نشان می‌داد ۶۸ درصد ازدواج‌های انجام شده در یكی از تالارهای مشهور شهر تهران به طلاق منجر شده است، یعنی از 100 زوجی كه جشن ازدواجشان را در این تالار برگزار كرده‌اند، ۶۸ نفر كارشان به طلاق كشیده است.

این 100 زوج آنقدر ثروتمند و بی‌نیاز از مال دنیا بودند كه طبق محاسبه مردم كوچه و بازار باید در نهایت خوشبختی زندگی می‌كردند، آن هم در شرایطی كه مهریه عده‌ای از آنها سكه بهار آزادی به ارتفاع كوه هیمالیا (8000 سكه) بود و ارزش تقریبی خودروهای مهمانان حاضر در تالار حدود ۲۰ میلیارد تومان برآورد می‌شد.

این جمله‌ها طرح افسانه نیست، اینها حقایق زندگی بخشی از آدم‌هاست كه با این‌كه پول زیادی دارند، اما هیچ‌گاه طعم خوشبختی را نمی‌چشند؛ البته نه به این دلیل كه پول چیز بدی است بلكه به این علت كه اینها​ غیر از پول چیزی برای دلخوش بودن ندارند.

خوشبختی در زندگی آنقدر مهم است كه دانشمندان را هم درگیر كرده است. آنها نیز این سوال را در ذهن خود مرور كرده‌اند كه آیا اگر كسی فقط پول داشته باشد و احتیاجات مادی‌اش به سرعت برآورده شود، خوشبخت واقعی است یا این‌كه اگر او نیز سفره دلش را باز كند از عطش‌اش برای خوشبختی حرف می‌زند؟

دانیل كانمان، روان‌شناس آمریكایی چند سال قبل در پی یافتن پاسخ این پرسش‌ها برآمد. او دست به انجام تحقیقی زد كه در نهایت نشان داد پول قادر به خرید عشق نیست، اما اگر آدم‌ها در سراسر زندگی‌شان درآمد كمی داشته باشند، پولی كه یكمرتبه وارد زندگی‌شان می‌شود حتما آنها را خوشحال می‌كند.

كانمان در این پژوهش از افراد خواست تا هر روز میزان شادی خود را براساس تجربه احساسات مختلف مثل رضایت، ناراحتی، نگرانی و لذت تعیین كنند و پس از آن براساس میزان رضایت خود از زندگی، امتیازی از صفر تا ۱۰ به خود بدهند. نتایجی كه این روان‌شناس به آن دست یافت، قابل توجه است. او دریافت میزان رضایت از زندگی همواره با افزایش درآمد بالا می‌رود و این احساس رضایت سطح شادی را نیز افزایش می‌دهد، البته به این شرط كه درآمد سالانه افراد از 75 هزار دلار بیشتر یا كمتر نباشد.

اگر قرار باشد این رقم را در كشورمان محاسبه كنیم، بی‌شك افراد كمی شامل نتایج این تحقیق می‌شوند، اما اگر گفته‌های كانمان را بومی كنیم، پیداست منظور او داشتن سطح اقتصادی و رفاهی متوسط به بالا​ست كه در تمام طول سال‌های زندگی نیز شكلی ثابت دارد و دستخوش تغییرات ناگهانی و افت و خیزهای نگران‌كننده نمی‌شود.

كانمان در عین حال به نتیجه دیگری نیز رسید كه گفته برخی از ما ایرانی‌ها را تایید می‌كند؛ گفته همان‌هایی كه معتقدند بی‌پولی می‌تواند سبب بدبختی شود. این روان‌شناس دریافت كه بحران‌های عاطفی ناشی از تجربیات منفی مثل طلاق یا ابتلا به بیماری اگر با فقر اقتصادی همزمان باشد تشدید می‌شود؛ به این معنا كه شاید پول نتواند برای فرد تولید شادی كند، اما بی‌پولی به‌ طور قطع با دردها و بحران‌های عاطفی در ارتباط است.

این روان‌شناس در خلال بررسی‌هایش به نكات مهمی دست یافته كه وقتی در كنار یافته‌های محققان دیگر قرار می‌گیرد، واژه خوشبختی و حس خوشبخت بودن را بخوبی تفسیر می‌كند. گروهی از روان‌شناسان ثابت كرده‌اند​ عوامل زیادی در شادی انسان‌ها نقش دارد؛ عواملی كه تاكنون 60 مورد از آن كشف شده است. به گفته اینها عواملی مثل دوستی، احساس احترام، اعتماد به نفس، خدمت به دیگران، داشتن پایگاه اجتماعی مناسب و همسر دلخواه، از عوامل مهم ایجاد حس خوشبختی است. این روا‌‌ن‌شناسان در حالی این عوامل را فهرست كرده‌اند كه منكر نقش پول در ایجاد خوشبختی نیستند، اما جایگاه ثروت نزد آنها و تاثیرش در خوشبختی رتبه‌ای بهتر از چهاردهم به دست نمی‌آورد.

شاید نشود بسادگی و زیبایی چارلی چاپلین از خوشبختی حرف زد، اما می‌توان حس كرد تا چه اندازه حق با اوست. خوشبختی آنقدر نزدیك ماست كه گاهی آن را نمی‌بینیم، حتی ناخواسته به آن پشت پا می‌زنیم و دورش می‌كنیم.

وقتی كسی در خانه‌ای امن زندگی می‌كند، وقتی مادری دارد كه عاشقانه برایش وقت می‌گذارد، وقتی پدر او را از جانش بیشتر دوست دارد، وقتی دوستانی دارد كه همیشه كنارش می‌مانند، وقتی همسری دارد كه در همه حال شانه به شانه او می‌ماند، وقتی نگاه دیگران به او پر از اشتیاق است یا وقتی او آدم‌ها را به خاطر آن چیزی كه هستند، دوست دارد؛ چنین شخصی خوشبخت واقعی است، چون خوشبخت بودن معنایی جز داشتن حس رضایت از زندگی ندارد.

عشاق گل را می‌بویند، دلشكسته‌ها آن را می‌خواهند، قطع رابطه‌كرده‌ها برای آشتی به‌سراغ گل می‌روند، بی‌حوصله‌ها با گل تسكین می‌گیرند و... برای تبریك، برای تسلیت، برای همدردی، برای اثبات محبت و برای تحكیم دوستی آدم‌ها به گل متوسل می‌شوند، چون می‌دانند هیچ‌واسطه‌ای به‌خوبی گل از پس كارها برنمی‌آید.

ولی انتخاب گل مهم است، اگر قرار است گل قاصد پیام ما باشد باید درست انتخاب شود؛ در این دنیای پرازدحام هر گل یك ماموریت ویژه دارد.

بیایید از روزهای شاد شروع كنیم، روزی مثل تولد یك‌دوست، ازدواج یك عزیز یا به دنیاآمدن یك نور چشم. از لابه‌لای گل‌ها یكی را انتخاب‌كردن كار سختی است. شاید ناخودآگاه دستت به سمت گل رز برود چون انتخاب رز ریسكش كمتر است، شاید هم بی‌اختیار شاخه گل مریمی را لمس كنی چون مطمئنی كسی در این دنیا از عطر مریم سیر نمی‌شود، شاید هم به برچسب قیمت‌ها خیره شوی و ارزان‌ترها را گلچین كنی، ولی اگر كسی را واقعا دوست داری و جلب نظرش برایت مهم است تردید‌ها و حسابگری‌ها را كنار بگذار و با همه وجود روی حسی تمركز كن كه قرار است شاخه‌های ظریف و خوش‌عطر گل به گیرنده منتقل كند.

«لاله» انتخاب خوبی است؛ یك گل بهاری در رنگ‌ها و اندازه‌های مختلف كه نماد خوشبختی است. «نیلوفر لیلی كالا» هم انتخاب درستی برای روزهای شاد است بویژه اگر قرار باشد در لابه‌لای دسته‌گل عروس‌خانمی بنشیند كه احساساتی لطیف دارد. اركیده هم با آن‌كه كمی گران است، اما به دل همه آدم‌های خوش‌سلیقه می‌نشیند مخصوصا اگر قرار باشد عروس در شب عروسی‌اش دسته گلی پر از اركیده را در دست بگیرد.

برای جشن‌ها و مراسم شاد باید روی گل ادریسی هم حساب كرد، همان گل پرپشت و پر گلبرگی كه انواع سبز و صورتی و سفید و كبود آن در دسترس است. اما اگر ادریسی در دسترس نبود به «یاسمن» هم می‌شود فكر كرد، همان گل ریز و ستاره‌ای‌شكل كه به آن یاس فرنگی هم می‌گویند و جایش یا در وسط دسته‌گل عروس است یا در میان فضاهای خالی باقیمانده در دسته‌گل‌های بزرگ.

در كنار یاسمن اگر گل مروارید هم استفاده شود بویژه اگر جشن در بهار و تابستان است زیبایی تكمیل می‌شود. گل مروارید، گران نیست و تنوع رنگ و اندازه‌اش آنقدر هست كه هر سلیقه‌ای را راضی كند.

محال است تیر «لیلیوم» نیز به سنگ بخورد، چون گل سوسن به اندازه كافی دلفریب است مخصوصا اگر از نژاد هلندی‌اش استفاده شود كه در برابر گرما و كم‌آبی مقاوم است و اگر مراسم به درازای جشن عروسی باشد گرد‌پژمردگی به چهره لیلیوم نمی‌نشیند.

حالا اگر دوست دارید گلی كه به مجلس می‌آورید، عطری شیرین در فضا پخش كند به سراغ «پائونیا» بروید، همان گل صدتومانی ما ایرانی‌ها كه مشخصه‌اش پرپشتی گل برگ‌هایش است. پائونیا برای تزئین دسته گل عروس محشر است.

خدا آن روز را نیاورد كه غم در خانه كسی لانه كند و دیگران بخواهند با گل غم او را تسلی دهند، اما مگر می‌شود از واقعیت فرار كرد؟

گل‌هایی كه برای عرض تسلیت استفاده می‌شود همیشه رنگشان سفید است مثل گلایل، داودی، شیپوری، زنبق و میخك سفید. این گل‌ها همیشه با روبان سیاه تزئین می‌شود تا زیبایی آن با رنگ مشكی تلفیق شود و آرامش را به خانه آدم‌های غمگین بیاورد. ‌نام گل گلایل از واژه لاتین «گلادیوس» به معنی شمشیر گرفته شده چون برگ‌هایش شبیه شمشیر است و در سال‌هایی كه روم اقتدار داشت، نماد گلادیاتورها به شمار می‌رفت. وقتی كسی برای عرض تسلیت و همدردی، گل‌گلایل به كسی هدیه می‌دهد می‌خواهد بگوید تا چه اندازه به یاد اوست و احساسات قلبی‌اش تا چه حد عمیق است.

گل زنبق هم حرف دلش با گلایل یكی است، همان گلی كه در افسانه‌های یونان گفته می‌شود نماد اشك حوا در زمانی است كه از بهشت رانده شد. زنبق سفید، نشانگر خلوص قلبی است كه نوع سفیدش بی‌گناهی و پاكی را تداعی می‌كند.

رز مثل یك راز است و به همان اندازه شیرین و مرموز. دنیای هزاررنگ رزها یك دنیا حرف دارد. رز قرمز اگر كمرنگ باشد یعنی دوستت دارم و اگر پررنگ باشد یعنی تو زیبا و بی‌همتایی. رز سفید، عشق روحانی و پاك را می‌رساند و رز ارغوانی، نشانه تمایل و اشتیاق به فرد مورد نظر است. رز صورتی می‌گوید هدیه‌دهنده تا چه حد وقار و شایستگی هدیه‌گیرنده را تحسین و ستایش می‌كند و رز نارنجی یعنی من دلباخته‌ام.

رز معطر هم نشانه محبت عمیق است مثل رز زرد كه در گذشته نشانه تنفر بود، اما حالا آن را نماد شادی و خوشحالی می‌دانند. رنگ‌های مختلف رز وقتی كنار هم قرار می‌گیرد نیز حامل پیام‌های ویژه‌ای می‌شود؛ تركیب رز رزد و قرمز در یك دسته‌گل می‌شود تبریك، رز زرد و نارنجی می‌شود علاقه زیاد به طرف مقابل و رز قرمز و سفید با هم یعنی یگانگی و اتحاد با طرف مقابل.

در بین همه غم‌ها و شادی‌های بزرگ، اتفاقات دیگری هم می‌افتد كه اگر چه چندان بزرگ نیست اما اهمیتش زیاد است مثل مراسم خواستگاری یا افتتاح محل كار جدید یك دوست. برای مراسم خواستگاری اگر از گل لیلیوم، مریم، رز یا مرغ آتشین استفاده شود، اهل فن می‌فهمند خواستگار آدم خوش‌سلیقه‌ای بوده و می‌دانسته در چنین مراسمی باید از گل‌های رسمی استفاده كرد. ‌برای مراسم افتتاحیه نیز می‌شود از یك گلدان ریشه‌دار كه بزودی گل بدهد ـ مثل اكوپیا ـ یا حتی از چند شاخه بامبو ـ كه نماد شانس، امید و موفقیت است ـ استفاده كرد یا برای دید و بازدیدهای نوروز، سنبل و لاله و شب بو هدیه داد و در سفره هفت‌سین، سینره، سنبل و لاله چید.

همه این كارها و حساب و كتاب‌كردن‌ها هدفش این‌است كه دوستی ما به دل دیگران بنشیند و حس مثبت ما به آنها منتقل شود و چه زیباست در زمان‌هایی كه زبانی گویا برای حرف‌زدن نداریم یا دیگر حرف‌زدن را برای بیان احساسات‌مان كافی نمی‌دانیم به معجزه گل ایمان بیاوریم و اجازه دهیم سِحر گل، امور را به سرانجام برساند.

آنها می‌گویند ماهی جنوب به خاطر بوی زهمی كه دارد، دلچسب نیست. اما كدام‌یك درست می‌گویند؟ پاسخ این سوال پیچیده نیست.

بوی ماهی به ذائقه افراد بستگی دارد و اغلب كسانی كه مرتب ماهی می‌خورند دیگر طعم و بو برایشان ملاك سنجش و ارزش نیست و ماهی را فقط برای كسب مواد مغذی‌اش مصرف می‌كنند.

تحقیقات نشان داده است استان‌هایی كه در مجاورت دریا قرار دارد از مصرف‌كنندگان اصلی آبزیان محسوب می‌شود. در بین استان‌های شمالی كشور گیلان، مازندران و گلستان و در میان استان‌های جنوبی بوشهر، هرمزگان و خوزستان قهارترین ماهیخوران كشور شناخته شده‌اند.

اما چرا سرانه مصرف ماهی در كشور پایین است؟ پاسخ این سوال هم ساده است. از آنجا كه خوردن ماهی به دلیل داشتن استخوان‌ها و تیغ‌های ریز و درشت برای كودكان و سالمندان آسان نیست و به دلیل بوی زهم، ذائقه ایرانی آن را نمی‌پسندد و از همه مهم‌تر در مقایسه با گوشت مرغ قیمت بالاتری دارد، بیشتر خانواده‌ها ترجیح می‌دهند آن را از سبد خرید خانوار حذف كنند.

اما باید بدانید و آگاه باشید ماهی از نظر ویژگی‌های تغذیه‌ای با مرغ و گوشت ‌قرمز قابل مقایسه نیست و مصرف دو تا سه بار آن در هفته توصیه می‌شود، اما درمیان ماهی‌های آزاد و پرورشی، پرچرب و كم‌چرب و ماهی‌های شمال و جنوب كدام یك مناسب‌تر است؟

گونه‌های مختلف ماهی‌هایی كه آزادانه در دریا رشد كرده و از املاح دریا و موجودات ریزی به نام فیتوپلانكتون‌ها تغذیه می‌كنند در مقایسه با ماهی‌های پرورشی كه در حوضچه‌ها محبوس و با مواد مصنوعی تغذیه می‌شود، امگا ـ 3 بیشتری داشته و ریزمغذی‌ها و كیفیت پروتئینی بالاتری دارد، اما موضوع مهم آن‌كه آب دریا به دلیل آلودگی‌های محیطی حاوی میزان بالای جیوه و سمومی است كه براحتی وارد گوشت ماهی می‌شود و مصرف زیاد و مستمر آن برای نوزاد خانم‌های شیرده و جنین زنان باردار و همچنین بیماران مبتلا به ناراحتی‌های عصبی و افسردگی موجب تضعیف سیستم عصبی بدن می‌شود.

اما چرا گوشت برخی ماهی‌های پرورشی بوی خزه یا لجن می‌دهد؟ بیشتر ماهی‌های پرورشی در تراكم بالا و در استخرهای كوچك رشد می‌كنند.

این مكان‌ها باید از سوی پرورش‌دهندگان با تركیبات خاصی ضدعفونی شود تا انگل‌های بیماریزا نابود و محیط استخرعاری از خزه و تركیبات نامطبوع شود، حال اگر به بهداشت این محیط رسیدگی نشود بتدریج محیط زندگی ماهی آلوده و متعفن شده و به دلیل آن‌كه بافت ماهی چرب و تغذیه آن از آب صورت می‌گیرد، بتدریج گوشت آن بدبو می‌شود. البته این را هم بدانید مصرف بیش از حد داروها و مواد شیمیایی، گوشت ماهی‌های پرورشی را مسموم و غیرقابل مصرف می‌كند.

برخی ماهی‌ها بوی زهم می‌دهند و به دلیل آن‌كه ذائقه خانواده‌های ایرانی آن را نمی‌پسندد، از سبد غذایی خانوار حذف می‌شود، اما باید بدانید ماهی‌هایی كه بوی زهم می‌دهد اغلب پرچرب بوده و غنی از اسیدهای چرب امگاـ3 است.

این ماهی‌ها با توجه به نوع تغذیه و وجود اسیدآمینه‌ای به نام بیوژن (عامل ایجاد بوی ماهی) و به دلیل چربی غیراشباع بالا در گوشتشان بوی آب دریا، خزه یا جلبك‌ها را در خود نگه داشته و این همان عاملی است كه موجب بوی زهم ماهی می‌شود.

پس اگر به فروشگاه شیلات رفتید و انواعی از ماهی‌های بدبوی جنوب یا اقیانوسیه به شما معرفی شد، بدانید سرشار از امگاـ3، ید، سدیم و ویتامین D است، قابلیت هضم راحتی دارد، درمقایسه با سایرگوشت ماكیان بافت پیوندی تردتری داشته، راحت‌تر هضم می‌شود و مصرف آن برای سالمندانی كه مشكلات گوارشی دارند، مفید و به دلیل ید فراوان برای تنظیم ترشح غده تیروئید موثر است.

اگرهم تمایل به خرید ماهی شمال دارید، آگاه باشید انواع پرچرب آن علاوه بر امگاـ3، سرشار از كلسیم و فسفر بوده و بخصوص انواع ماهی‌های ریزی همچون كیلكا و ساردین كه به همراه پوست و استخوان مصرف می‌شود، در دوران یائسگی و بلوغ كه نیاز بدن به جذب كلسیم بیشتر می‌شود مفید است.

پژوهشگران دانشگاه هاروارد دریافته‌اند سطح جیوه و دیگرسموم شیمیایی در گوشت ماهی‌های ریزجثه پایین‌تر از ماهی‌های بزرگ‌جثه است. بنابراین بچه‌های زیر 12سال و خانم‌ها در دوران بارداری و شیردهی برای مصرف بیشتر ماهی و جذب كمتر جیوه بهتر است هفته‌ای دو وعده از ماهی‌های ریزجثه و میگو به صورت پخته میل كرده و از مصرف ماهی‌های بزرگ و شكاری خودداری كنند.

یك بررسی جدید نشان داده است اسید دكوزوهگزانوییك یا DHA ـ كه نوعی اسید چرب امگاـ3 است و میزان آن در ماهی آب‌های سرد اقیانوسیه و جلبك‌ها بالاست ـ برای رشد سلول‌های مغز، چشم و باروری اسپرم مردان مفید است. طبق این بررسی، DHA درتشكیل ساختاری به نام آكروزوم نقش دارد.

آكروزوم ساختاری در سر اسپرم است كه درون آن آنزیم‌های تجزیه‌كننده لایه‌های بیرونی تخمك وجود دارد و امكان وارد‌شدن اسپرم به تخمك و لقاح را فراهم می‌كند كه اگر این ساختار و آنزیم آن به دلیل كمبود اسید‌های چرب امگاـ3 دچار نقصان شود، احتمال ناباروری مردان را افزایش خواهد داد.

می‌گویند میگو نوعی آبزی خوش‌خوراك است، اما هركسی طعم آن را نمی‌پسندد. البته اگر با آرد و ادویه‌جات طعم‌دارشود تا حدودی دلچسب می‌شود.

این آبزی در مقایسه با گوشت‌قرمز و مرغ كالری كمتری دارد و پروتئین آن حاوی تمام اسیدهای آمینه ضروری برای رشد است.

گوشت آن راحت هضم می‌شود و علاوه بر اسید چرب امگاـ3 منبع غنی از ویتامین‌های A،B12 ، E و D است و سلنیوم عنصر منحصر به‌فرد آن است كه مانع آسیب به سلول‌ها شده و از تكثیر تومورهای سرطانی به طرز چشمگیری جلوگیری می‌كند و با افزایش اسپرم‌های طبیعی به رفع اختلالات ناباروری مردان كمك می‌كند.

البته باید بدانید میگو نسبت به سایر آبزیان كلسترول بالایی دارد و به دلیل موادپروتئینی برای مبتلایان به نقرس و اسیداوریك بالا محدودیت مصرف دارد.

بد نیست بدانید «لابستر» كه گاهی با نام آن در ماهی‌فروشی‌ها یا رستوران‌های مدرن مواجه می‌شویم، نوعی شاه‌میگوست كه ساختمان و شكل بدن آن مانند میگو، اما جثه درشت‌تری داشته و تنومندتر از خرچنگ است.

گران‌ترین و مدرن‌ترین آبزی بوده و اغلب به صورت زنده عرضه می‌شود و خواص آن با گوشت میگو برابری می‌كند.

اگر قصد خرید ماهی‌های جنوب را دارید حتما آنها را به صورت منجمد و در بسته‌بندی‌های بهداشتی كه دارای تاریخ صید و مصرف است، انتخاب كنید. در صورت خرید ماهی تازه شمال هم بلافاصله محتویات شكم و آبشش‌های آن را تخلیه كنید و به یاد داشته باشید ماهی‌هایی كه به صورت شكم‌پر نگهداری می‌شود، می‌تواند با تولید ماده‌ای حساسیت‌زا به نام هیستامین برای مصرف‌كننده مخاطره‌آمیز شود.

این نوع نگاه به فرزندان سال‌هاست كه رواج یافته است و تقریبا هیچ پدر و مادری نیست كه نظیر این جملات را درباره فرزند خود نگوید.

اگر این باور كه فرزند من نابغه است و متفاوت است، در حد ابراز عواطف انسان نسبت به فرزندش باشد، بسیار زیبا و پسندیده است، اما اگر والدین بر اساس این تصور درباره فرزندشان بخواهند در روند تعلیم و تربیت و زندگی او دخالت كنند ممكن است موجب بروز آسیب‌هایی در رفتار و شخصیت كودك بشوند.

نخست این كه كودكان مانند مبل و پرده و قالی و اتومبیل نیستند كه اسباب تجمل و مفاخره بشوند؛ یعنی بار تفاخر والدین را بر دوش بكشند و برای تدارك پشتوانه‌های مورد نیازشان در گفت‌و‌گوهای مفاخره‌آمیز خانوادگی، تحت فشار قرار بگیرند تا ساعت‌های متوالی درس بخوانند و به كلاس‌های متعدد بروند و فعالیت‌های ورزشی و هنری داشته باشند تا ثابت كنند كه نابغه‌اند و با بچه‌های معمولی فرق دارند.

دیگر این كه، چون پدر و مادر معتقدند فرزندشان نابغه است و برای اثبات ادعای خود، پول‌های فراوان خرج می‌كنند، بنابراین كودك باید در برابر این هزینه‌ها عملكرد مناسب داشته باشد و اگر شاخص‌های آماری و نمودار نمرات او در حد هزینه‌ها نباشد، بازخواست و سرزنش می‌شود، انگار كودك در استخدام والدین است تا رؤیاهای طلایی‌شان را به هر قیمتی محقق سازد.

نكته دیگر این است كه والدین با نابغه پنداشتن فرزند خود و رؤیاهای حاصل از آن و هزینه‌هایی كه می‌كنند نظام آموزشی و متولیان تعلیم و تربیت را مدیون و بدهكار می‌پندارند و مدام معلمان را تحت فشار می‌گذارند كه نبوغ فرزند دلبندشان را تائید كنند.

چانه‌زنی‌های بی‌پایان سر نمره‌های امتحانی و مقایسه برگه امتحان فرزند با دانش‌آموزان دیگر، برای اثبات این ادعا كه فرزند من متفاوت است و نابغه، روالی است كه در مراكز آموزشی رواج یافته و معلمان و دانش‌آموزان و محیط آموزشی را دچار اضطراب می‌كند.

آسیب بزرگتر نابغه‌پنداری فرزندان این است كه در كودكان نیز این تصور شكل می‌گیرد كه نابغه‌اند و متفاوت، بنابراین خود را از آموختن و پرسیدن و به‌ویژه تمرین و مطالعه بی‌نیاز و خود را مصون از ارزیابی و انتقاد می‌پندارند و به ویژه در برابر آموزه‌های اخلاقی و تربیتی، درموضع انكار و بی‌اعتنایی و بی‌نیازی قرار می‌گیرند.

اسماعیل امینی - شاعر و مدرس دانشگاه

حاملگی دو یا چند‌قلویی به دو شكل می‌تواند باشد. یك شكل آن كه از تقسیم یك تخم حاصل از یك تخمك و یك اسپرم به وجود می‌آید و نتیجه آن دو‌قلوهای همسان است، به صورت اتفاقی رخ می‌دهد و ربطی به ارث، نژاد و... ندارد.

در این موارد دو یا چندقلو كه از نظر ژنتیكی كاملا مثل هم هستند ایجاد می‌شود، اما ممكن است به دلایلی از نظر ظاهری كاملا مثل هم نباشند و دچار بیماری‌ها و مشكلات یكسانی نشوند.

در شكل دوم حاملگی چند‌قلویی دو یا چند قل حاصل دو یا چند تخمكی است كه با اسپرم‌های مختلف تبدیل به تخم و جنین شده است.

علت به وجود آمدن این نوع حاملگی‌ها بشدت به عوامل هورمونی مربوط است، به همین علت در برخی نژادها (سیاهان) بیشتر است.

همین‌طور در برخی خانواده‌ها بیشتر دیده می‌شود و در سنین بالاتر (بخصوص سی و هفت سالگی) به دلیل تغییرات هورمونی بیشتر دیده می‌شود.

همین‌طور در خانم‌هایی كه چند بار حاملگی داشته‌اند بیشتر از كسانی كه برای بار اول حامله می‌شوند دیده می‌شود. در زنان درشت‌اندام و كسانی كه تغذیه بهتری دارند نیز بیشتر دیده می‌شود.

همان‌طور كه گفته شد در زنانی كه از روش‌های كمك‌باروری استفاده می‌كنند نیز حاملگی چندقلویی دیده می‌شود.

علت این موضوع شامل ساده‌ترین و معمول‌ترین داروهایی است كه در این راه استفاده می‌شود مانند كلومیفین تا پیچیده‌ترین روش‌ها مثل آی‌وی‌اف.

باید دانست كه این حاملگی‌ها دارای خطری بیش از یك حاملگی معمولی است زیرا در این نوع حاملگی‌ها احتمال این‌كه جنین دچار مشكلات ژنتیكی شود بیشتر از حاملگی تك‌قلوست.

همین‌طور در این حاملگی‌های دو یا چند‌قلویی به دلیل فضای كمتر و اشتراكی‌شدن منابع تغذیه جنین‌ها احتمال اشكال غیرعادی در جنین‌ها و رشد غیرعادی آنها بسیار بیشتر است، یعنی ممكن است یكی از اندام‌های یك یا هر دو جنین به دلیل مكان نامناسب خوب رشد نكند یا یك جنین به قیمت كمتر رشد‌كردن جنین دیگر رشد بیشتری كند و هر دو جنین دچار مشكلاتی در زمان تولد شوند.

به همین دلیل امكان مرگ داخل رحمی جنین یا جنین‌ها در حاملگی‌های دو یا چند‌قلویی بیشتر است. همین طور احتمال زایمان زودرس در این حاملگی‌ها بیشتر است.

از طرفی امكان به خطر‌افتادن جان مادر هم در این حاملگی‌ها بیشتر است. این مادران بیشتر دچار افزایش فشار خون و مسمومیت حاملگی حین بارداری و خونریزی‌های شدید پس از زایمان می‌شوند و احتمال مرگ مادر در این نوع حاملگی‌ها بیشتر است.

شاید آنها در اطراف ستاره‌ای دوتایی یا چندتایی در حال گردش باشند و آنگاه شاید طلوع‌ها و غروب‌های چندگانه را به تماشا بنشینند، اما سیاره‌ای را تصور كنید كه در آن نه طلوعی اتفاق می‌افتد، نه غروبی، نه سپیده‌ای وجود دارد، نه شامگاهی و حتی نه فصلی و نه ماهی و نه سالی.

خیر، این مطالب داستانی علمی ـ تخیلی نیست. این سرنوشت و شرایط یك سیاره سرگردان است،سیاره‌ای كه به دور هیچ ستاره‌ای نمی‌چرخد.

سیاره‌های فراخورشیدی یكی از هیجان‌انگیزترین موضوعات در ستاره شناسی دوران ما به شمار می‌روند. برای اولین بار در تاریخ فهمیده‌ایم چگونه می‌شود این سیارات كم‌سو و دور دست را به دام بیندازیم و از وجود آنها مطلع شویم. اینك مطمئنیم خورشید ما تنها ستاره دارای سیاره در اطراف خود نیست، ولی این آگاهی همین اواخر به دست آمده است.

قرن‌ها بحث و انكار و تائید و محاسبه لازم بود تا در نهایت در نیمه دهه 1990 میلادی (یعنی كمتر از 20 سال پیش) با كشف اولین سیاره فراخورشیدی اندك تردیدهای موجود در این زمینه نیز برای همیشه به كنار رود. از آن روز تاكنون بشر هرروز ابزارهای خود را بهبود بخشیده و سیاراتی را پیدا كرده كه هر یك دنیایی منحصر به فرد به شمار می‌روند. تلسكوپ فضایی كپلر كه همین چند روز پیش مدت ماموریت از پیش تعیین شده‌اش به پایان رسید و دوران تمدیدی ماموریتش آغاز شد، صدها سیاره جدید كشف كرد و فهرستی بسیار بزرگ‌تر از ستاره‌هایی را كه ممكن است میزبان سیارات باشند، آماده كرده است.

همزمان با این تلسكوپ فضایی، شكار سیارات فراخورشیدی از روی زمین نیز ادامه دارد. كشف سیارات فراخورشیدی نشان داد جهان و شرایط دنیای فضایی تا چه حد متنوع و تا چه اندازه می‌تواند شگفت‌انگیز باشد، از سیاره‌ای در مدار یك ستاره دوتایی ـ كه یاد آور غروب معروف سیاره تاتوئین در فیلم‌های جنگ ستارگان بود ـ و سیاراتی در اطراف نزدیك‌ترین ستاره‌های منظومه شمسی ـ منظومه آلفا قنطورس ـ و سیارات مشتری داغ كه با جرمی چند برابر مشتری در مدارهای بسیار نزدیك به دور ستاره مادر خود می‌چرخند و ردی از غبار حاصل از تبخیر جو خود را پشت مسیر چرخشی خود به جای می‌گذارند، تا ابر زمین‌هایی كه شاید بتوانند میزبان نوعی از حیات به شمار روند، در این فهرست‌ قرار دارد.

اما همه ساكنان این باغ وحش سیاره‌ای در یك موضوع مشتركند. آنها دور یك یا چند ستاره در حال چرخشند، اما آنچه كمتر از آن شنیده‌ایم سیارات سرگردان هستند؛ سیاراتی كه خورشیدی ندارند و تنها و سرگردان در میانه فضا راه می‌سپارند. وجود چنین سیاراتی مدت‌های طولانی مورد بررسی قرار گرفته و احتمال وجود آنها مطرح بود. اینك شاهد تازه‌ای از وجود آنها به دست آمده و گروهی از محققان حتی توانسته‌اند یكی از آنها را به دام بیندازند.

محققانی كه این سیاره را به دام انداخته‌اند با كمك تلسكوپ‌های VLT در موناكی و پروژه مشترك تلسكوپ كانادا، فرانسه، هاوایی دست به جستجویی وسیع برای شكار سیارات زده بودند. آنها ناحیه‌ای كه هزار برابر مساحت ماه كامل را در آسمان پوشش می‌دهد، در جستجوی سیاره‌های جوان و داغی كه از خود تابش فرو سرخ دارند زیر نظر گرفته بودند. در این بررسی صدها میلیون ستاره و سیاره بالقوه در میدان دیدشان قرار گرفت كه به طور تصادفی توانستند سیاره‌ای بی‌خانمان را به دام بیندازند.

این سیاره كه در فاصله حدود صد سال نوری از ما قرار دارد، در كنار مجموعه‌ای از ستاره‌هاست و همراه آنها در فضا حركت می‌كند. البته نه به این معنی كه به دور یكی از آنها بگردد، بلكه مانند عضوی از یك خوشه ستاره‌ای حركت مشابهی با دیگر اعضای این گروه دارد و همین ایده اصلی تخمین سن این سیاره را در اختیار ستاره‌شناسان قرار داد. اگر این سیاره مسیر مشتركی با این ستاره‌ها داشته باشد، احتمالا همزمان با آنها به وجود آمده است و به همین دلیل باید چیزی حدود 50 تا 120 میلیون سال قدمت داشته باشد. در مقایسه با عمر زمین كه حدود 5‌/‌4میلیارد سال است، این سیاره سرگردان نوزادی بیش نیست.

اما سیاره‌های سرگردان چگونه می‌توانند به وجود آیند؟ ستاره‌شناسان معتقدند دو روش اصلی برای این منظور وجود دارد. یا این سیاره‌ها همانند سیاره‌های معمولی در اطراف یك ستاره به وجود آمده و بعد تحت شرایط گرانشی كه بر آن مجموعه اعمال شده است از حوزه گرانش ستاره مادر به بیرون پرتاب شده‌اند و سرگردان و بی ستاره در دل فضا مسیر جدیدی را طی می‌كنند، یا ممكن است به طور مستقل شكل گرفته باشند. یعنی فرآیند تولدشان همانند ستاره‌های نارس كه در ستاره شناسی به كوتوله‌های قهوه‌ای معروف هستند آغاز شده باشد، اما به دلیل این كه جرمشان برای رسیدن به مرحله كوتوله قهوه‌ای كافی نبوده، به سیاره‌ای غول‌پیكر بدل شده و از ابتدا هم ستاره مادری نداشته‌اند.تخمین‌ها از جرم این سیاره نشان می‌دهد بین چهار تا هفت برابر جرم مشتری است. این جرم هنوز برای تبدیل شدن آن به یك كوتوله قهوه‌ای كم است، اما آنقدر بالا هست كه دانشمندان فرضیه تولد مستقل آن را در نظر داشته باشند. این سیاره داغ فعلا با نام طولانی 0403 - CFBDSIR2149 شناخته می‌شود، اما پیدا شدن آن، ستاره‌شناسان را در برابر حدس‌های جدیدی قرار داده است. اگر سیاره‌های منفرد و سرگردان بتوانند به دلیلی پس از تولد از سیستم ستاره مادر خود به بیرون پرتاب شوند، احتمال این كه سیارات كوچك‌تر یا سیارات بزرگی كه اقماری را به دور خود دارند چنین روندی را طی كنند زیاد است.

در واقع دنیای سیارات می‌تواند بسیار متنوع‌تر و هیجان‌انگیزتر از چیزی باشد كه قبلا و حتی با وجود انبوهی از سیارات فراخورشیدی فكر می‌كردیم.

تنها نكته‌ای كه در این باره وجود دارد این است كه این اجسام را باید وارد تعاریف موجود كرد. سیارات به طور طبیعی به اجسامی در اطراف و در مدار یك سیاره نسبت داده می‌شود كه ویژگی‌های دیگری را نیز داشته باشند. پیش از كشف این سیاره سرگردان، برخی از ستاره‌شناسان درباره این كه در صورت كشف چنین جرمی آیا باید آنها را سیاره نامید یا نه، اختلاف‌نظر داشتند. برخی پیشنهاد می‌دادند آنها را ستاره‌های خاموش بنامیم. اینك با به دام افتادن آنها در عالم واقعیت باید منتظر اصلاح تعاریف آنها نیز بود.