تبیان، دستیار زندگی

شاتل

اولین شاتل فضایی، کلمبیا نام داشت که در ماه مارس سال 1979(اسفند ماه 1358) به سازمان فضایی NASA تحویل داده شد.

شاتل اولین سفینه فضایی دنیا ست که می تواند به فضا برود و دوباره به زمین بازگردد.. شاتل ماهواره ها را به مدار می برد و گاهی حتی آنها را باز می گرداند. مانند یک موشک از زمین بلند می شود ، در فضا مانور می دهد و مثل هواپیما روی زمین می نشیند.

در حال حاضر سه شاتل فعال در دنیا وجود دارد: دیسکاوری، آتلانتیس و ایندیور.

هر شاتل از سه قسمت اصلی تشکیل شده است: محل حضور سرنشینان، یک تانک بزرگ خارجی که سوخت موتورهای اصلی را در خود حمل می کند و دو بالا برنده موشکی که در دو دقیقه ابتدایی پرواز بخش عمده نیروی لازم برای بلند شدن شاتل را تامین می کنند. همه این قسمتها مجددا استفاده می شوند ، فقط تانک سوخت در اتمسفر می سوزد و باید بعد از هر پرواز تانک جدیدی جایگزین آن شود.

سیاره

سیاره یا گویال ، به جسمی فضایی با جرم بسیار زیاد گفته می‌شود که گرد یک ستاره در گردش باشد و خود نیز ستاره نباشد.

سیاره در منظومه خورشیدی جرمیست که:

۱- در مداری به دور خورشید در حرکت باشد.

۲- آن قدر جرم داشته باشد که گرانش خودش بر نیروهای پیوستگی جسم صلب آن غلبه کند .یعنی در تعادل هیدرواستاتیک باشد و شکلش نیز تقریباً مدور باشد.

۳- توانسته باشد که مدار خود را از اجرام اضافه بزداید.

جرمی که تنها سازگار با دو شرط اول باشد و یک قمر هم نباشد سیاره کوتوله تعریف شده‌است.

سیارهایی که به دور خورشید می گردند

شهابها

فضای داخل منظومه شمسی علاوه بر میزبانی خورشید و سیارات و اقمار آنها ، مملو ازدنباله دارها و خرده سنگ ها و ذرات ریز و درشت غبار است ، آنهایی را که ابعادشان از چند صد متر تا چند صد کیلومتر متغیر است سیارک می نامند و بقیه ذرات کوچکتر را شهابواره . هنگامی که این شهابواره ها با سرعت زیاد وارد جو زمین می شوند ، اصطکاک شدید آنها با مولکولهای هوا موجب داغ شدن سطح آنها می شود . معمولا در ارتفاع ۸۰ تا ۱۲۰ کیلومتری از سطح زمین ، غلظت هوا به قدری زیاد میشود که حرارت تولید شده ،دما را تا ۴۶۰۰ درجه سانتیگراد بالا میبرد و لایه های سطح شهابواره را تصعید میکند . مواد آزاد شده از سطح ، دنباله ای از مواد یونیزه شده را به طول ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر تشکیل میدهند که از خود نور ساطع میکند و این چنین ، یک درخش شهاب بر پهنه آسمان ظاهر میشود.

دنباله دارها

کوه‌های یخ سرگردان در منظومه شمسی، وقتی در مداری کشیده به‌نزدیکی خورشید می‌رسند، از گرمای تابش خورشید و برخورد سیل ذرات باد خورشیدی دُمی بلند از ذرات گاز و غبار به‌وجود می‌آورند که در خلاف جهت خورشید در فضا کشیده می‌شود. درحالی که هرکدام از این اجرام خُرد و کم‌جرم فقط چند کیلومتر قطر دارند، یعنی کوچک‌تر از یک شهر بزرگ، دُم رقیق آنها تا میلیون‌ها کیلومتر ممکن است در فضای منظومه پخش شود. به‌همین سبب دنباله‌دارهایی که در نزدیکی خورشید در زاویه، دید مناسبی برای زمین قرار می‌گیرند در زمان اوج درخشش، چند شب تا چند هفته، مناظر خیال‌انگیزی را در آسمان زمین پدید می‌آورند.

ستاره

ستاره ها از سحابی های موجود در فضای میان ستاره ای متولد می شوند. در ابتدا چگالی متوسط ماده در سحابی 12-^(10)×5 گرم در سانتیمتر مکعب است و دما تنها چند درجه بیشتر از صفر مطلق ، (فرضاً K 3ْ ). در آغاز وقتی که نخستین نسل ستارگان پدید آمد سحابی ها مرکب از هیدروژن و هلیوم بودند. نود و چند عنصر طبیعی دیگر در هسته ی ستارگان پر جرم بسیار سوزان به وجود آمدند و در پی فوران های نو اختری و انفجارهای ابر نو اختری از هسته ی ستارگان به سحابی ها راه یافتند.

بزرگترین و درخشنده‌ترین ستاره شناخته شده جهان در سحابی پیستول و در فاصله 2500 سال نوری زمین در جهت کهکشان ساگیتاریوس قرار دارد.

تصور بر این است که این ستاره 100 برابر بزرگتر و 10 میلیون بار درخشنده‌تر از خورشید باشد. جرم خورشید 2 ضربدر 1027 تُن است یعنی 2 با 27 صفر در برابر آن و 333000 بار بیشتر از جرم کره زمین.