تبیان، دستیار زندگی

روایت اول:

(امام پنجم مى فرماید: چون چشم رسول خد (صلى الله علیه و آله و سلم ) به ماه رمضان مى افتاد رو به قبله مى كرد و مى فرمود: خدایا آن را نو كن بر ما، به امنیت و ایمان و تندرستى و مسلمانى و عافیت و سراپا، و روزى فراوان، و دفع بیمارى و تلاوت قرآن، و كمك بر نماز و روزه، خدایا ما را براى ماه رمضان سالم دار، و آن را براى ما سلامت دار، و از ما دریافت كن تا ماه رمضان بگذرد ما را آمرزیده باشى .

سپس رو به مردم مى كرد و مى فرمود: اى گروه مردم مسلمان ، چون ماه نو رمضان برآید شیاطین متمرد دربند شوند، و درهاى آسمان و درهاى بهشت و درهاى رحمت گشوده گردند، و درهاى دوزخ بسته شوند، و دعا مستجاب گردد. و براى خداى عزوجل نزد هر افطارى آزادشدگانى باشند كه آنها را از دوزخ آزاد كند، و هر شب منادى فریاد زند: آیا درخواست كننده اى هست ؟ آیا آمرزش جویى هست ؟ خدایا بر هر خرج كننده اى عوض بده ، و به هر امساك كننده اى تلف بده، تا چون هلال شوال بر آید، فریاد شود به مؤمنان: كه فردا براى جایزه هاى خود حاضر باشید، كه فردا روز جایزه است ، سپس امام پنجم فرمود: هان بدان خدایى كه جانم به دست او است این جایزه پول طلا و نقره نیست .)(1)

روایت دوم

و از امام باقر (علیه السلام ) روایت كرده كه فرمود:

((به راستى براى خداى تبارك و تعالى فرشتگانى است موكل به روزه داران كه هر روز ماه رمضان تا پایان براى آنها آمرزش جویند، و هنگام افطار روزه داران را ندا زنند: كه مژده گیرید بندگان خدا، اندكى گرسنه شدید و به زودى بسیار سیر شوید، مبارك باشید و مبارك كنید، تا شب آخر ماه رمضان به آنها ندا كنند: مژده گیرید بندگان خدا، به تحقیق خدا گناهان شما را آمرزید و توبه شما را پذیرفت ، نظر كنید كه در آینده چگونه خواهید بود.))(2)

رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم) فرمود:كسى كه ماه رمضان را از روى ایمان و امید پاداش الهى روزه بگیرد خداوند گناه گذشته اش را بیامرزد، و كسى كه شب قدر از روى ایمان و امید پاداش الهى نماز بخواند خداوند گناه گذشته اش را بیامرزد

روایت سوم

و در روایت دیگرى از امام هشتم از پدرانش (علیه السلام ) از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) روایت كرده كه فرمود:

((رسول خدا فرمود: ماه رمضان ماه بزرگى است خدا حسنات را در آن دو چندان كند، و سیئات را در آن محو كند، و درجات را بالا برد، هر كه در این ماه صدقه اى دهد او را بیامرزد، و هر كه در آن به مملوكان خود احسان كند خدایش بیامرزد، و هر كه خوش خلقى كند خدایش بیامرزد، و هر كه صله رحم كند خدایش بیامرزد.

سپس فرمود: براستى این ماه شما چون ماه‌هاى دیگر نیست ، براستى چون به شما رو كند با بركت و رحمت آید و چون از نزد شما برود با آمرزش ‍ گناهان برود، این ماهى است كه حسنات در آن دو چندان است ، و اعمال خیر در آن قبول است ، هر كه در این ماه براى خدا عزوجل دو ركعت نماز نافله بخواند، خدا او را بیامرزد، سپس فرمود: بدبخت حقیقى كسى است كه این ماه را طى كند و گناهانش آمرزیده نشود، اینجا است كه زیان كار است ، و خوش كرداران به جوایز پروردگار كریم كامیاب گردند.))(3)

روایت چهارم

و نیز از امام صادق (علیه السلام ) از پدرانش (علیه السلام ) از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) روایت كرده كه فرمود:

رمضان آمد و عین رمضانید شما

((شعبان ماه من است و رمضان ماه خداى عزوجل ، هر كس روزى از ماه مرا روزه بگیرد شفیع او در روز قیامت خواهم بود، و كسى كه دو روز از ماه مرا روزه بگیرد گناه گذشته اش آمرزیده شود، و كسى كه سه روز ماه مرا روزه بگیرد، به او گفته شود: كار را از سر گیر (و گذشته ات آمرزیده شد) و كسى كه ماه رمضان را روزه گیرد و عورت و زبان خود را نگهدارد، و آزارش را از مردم باز دارد، خداوند گناه گذشته و آینده اش را بیامرزد و از آتش دوزخ آزادش ‍ كند و در خانه ماندنى (بهشت ) فرود آرد، و شفاعت او را به شماره ریگهاى بیابان نسبت به گناهكاران از اهل توحید بپذیرد.))(4)

روایت پنجم

و از كتاب امامى طوسى از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) روایت شده كه فرمود:

((كسى كه ماه رمضان را از روى ایمان و امید پاداش الهى روزه بگیرد خداوند گناه گذشته اش را بیامرزد، و كسى كه شب قدر از روى ایمان و امید پاداش الهى نماز بخواند خداوند گناه گذشته اش را بیامرزد.))(5)

روایت ششم

و در همان كتاب از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) روایت كرده كه به جابر بن عبدالله انصارى فرمود:

((اى جابر این ماه رمضان است . كسى كه روزش را روزه بگیرد و بخشى از شب آن را به حال نماز و قیام بگذراند، و شكم و عورت خود را نگهدارد، و زبان خود را نگهدارد از گناهان خود بیرون رود، همانگونه كه از ماه (رمضان ) بیرون رود.

جابر عرض كرد: این چه حدیث خوبى است !

فرمود: اى جابر! و این شرطها هم چه شرطهاى سختى است !؟))(6)

روایت هفتم

و در حدیث دیگرى است كه فرمود:

((ماه رمضان ماهى است كه خداوند روزه اش را بر شما واجب كرده، هر كس آن ماه را از روى ایمان و امید به رحمت حق روزه بگیرد از گناهان خود بیرون رود همانند روزى كه مادر از او زائیده .))(7)

روایت هشتم

و نیز از امام صادق (علیه السلام ) روایت شده كه فرمود:

((كسى كه در ماه رمضان آمرزیده نشود تا سال آینده آمرزیده نشود، مگر آنكه در عرفه حاضر شود. (و عرفه را درك كند.)))(8)

.......................................................

پی نوشت‌ها:

1.امالى مترجم ، ص 47.

2. امالى مترجم ، ص 54.

3.امالى مترجم ، ص 54 - 55.

4. بحارالانوار، ج 96، ص 356.

5.بحارالانوار، ج 96، ص 366 و 371.

6.همان .

7.بحارالانوار، ج 96، ص 375.

8.همان .

روزه رکن سوم از ارکان اسلام، بر هر مرد و زن مسلمان که عاقل بالغ باشند، برای یک ماه از جانب خدا واجب می‌باشد؛ اما کسانی که عذر شرعی دارند و نمی‌توانند روزه بگیرند، از جانب خدا و رسولش اجازه دارند که روزه نگیرند.

افراد بیمار در صورتی که روزه در تشدید بیماری آنان مؤثر است، می‌توانند روزه نگیرند، برخی بیماری‌ها مانند آرتروز زانو و یا دیسک کمر هیچ منافاتی با گرفتن روزه ندارد و فرد بیمار می‌تواند روزه بگیرد.

بیمارانی معذور هستند و نباید روزه بگیرند که روزه گرفتن، بیماری آن‌ها را شدت می‌بخشد یا اگر هم بیمار نیستند با گرفتن روزه بیمار می‌شوند؛ یعنی در هر صورت روزه در به وجود آمدن بیماری یا تشدید آن مؤثر است.

خانم‌هایی که در ماه مبارک رمضان عادت ماهانه دارند و مسافرانی که از وطن خود خارج می‌شوند و ظهر را در وطن نیستند و مسافت رفت و برگشت هم حدود 45 کیلومتر است، به عنوان گروه‌هایی هستند که باید روزه نگیرند .

حکم دختر بچه‌هایی که 9 سال تمام دارند، اما توان روزه گرفتن ندارند

دخترانی که به تکلیف رسیده‌اند اما توان و طاقت گرفتن روزه را ندارند، یعنی روزه گرفتن برای آن‌ها قابل تحمل نیست، روزه نمی‌گیرند و بعداً که توان یافتند قضا می‌کنند.

دختر بچه‌هایی که 9 سال تمام دارند اگر تا ماه رمضان بعدی برای روزه گرفتن توان پیدا کردند، باید قضای روزه فوت شده را بگیرند، اما اگر توان پیدا کردند و روزه فوت شده را تا ماه رمضان بعدی قضا نکردند، کفاره تأخیر قضا بر عهده آنان است.

اگر دختر بچه تا ماه رمضان بعدی هم توان و طاقت روزه گرفتن نداشت، بر اساس فتوای مشهور فقها، کفاره به آن تعلق نمی‌گیرد و باید قضای روزه را در سال‌هایی که توان روزه گرفتن دارد بجا بیاورد .

برخی فقها معتقدند اگر دختر بچه‌ای توان روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان را ندارد، به طور کل تکلیف روزه از او برداشته شده و حتی قضا هم ندارد.

پیرمرد و پیرزنی که توان و طاقت گرفتن روزه را ندارند

روزه بر این افراد که شبیه بچه هستند و توان گرفتن روزه را ندارند، واجب نیست.

حکم خانم‌های باردار در ماه مبارک رمضان

کسانی که نزدیک زایمان هستند و روزه گرفتن آن‌ها برای بچه‌ای که در رحم دارند مضر است، نباید روزه بگیرند.

زنان شیرده

زنان شیرده که روزه گرفتن سبب کم شدن شیر و از بین رفتن غذای بچه می‌شود، نباید روزه بگیرند .این حکم در صورتی صحیح است که بچه غذا خور نیست؛ در شرع مقدس اسلام فرموده‌اند که این خانم روزه نگیرد تا شیر از بین نرود و بتواند بچه را تغذیه کند.

اگر سن بچه پایین دو سال است، اما دیگر غذا خور شده و کم شدن شیر مادر ضرری به او نمی‌رساند، مادر می‌تواند روزه بگیرد و بچه را با غذا تغذیه دهد.

به بهانه ضعف، نمی‌توان روزه نگرفت

در بیشتر ضعف‌ها، مجوزی برای روزه نگرفتن صادر نشده است؛ چرا که معمولاً انسان پس از ده تا پانزده ساعت نخوردن و نیاشامیدن ضعف می‌کند که این مجوز خوردن روزه نیست.

اگر ضعفی پیش آمد که در آن بدن دیگر توان و تحمل ادامه روزه را ندارد، فرد از حال می‌رود و کارش به اورژانس می‌کشد، می‌تواند به اندازه‌ای که از حالت ضعف خارج شود، آبی یا چیزی بخورد تا از آن حالت خارج شود.

باید دقت داشت که فرد زمان سحر نمی‌تواند بگوید چون ضعف می‌کنم روزه نمی‌گیرم، بلکه باید سحری را بخورد، برای روزه نیت و آن را شروع کند، اگر در میان روز به حالت ضعف بحرانی رسید، مجوز خوردن مقداری آب یا چیزی که وی را از آن حالت خارج کند دارد و بعد هم باید بقیه روزه را ادامه دهد.

لاغرها توجه کنند!

اگر فردی که دچار لاغری مفرط است، روزه بگیرد و با روزه گرفتن دچار کاهش وزن شود، اما کم وزنی سبب بیماری نشود، باید روزه بگیرد؛ چرا که کم‌وزنی در همه به معنای بیماری نیست.

اگر پزشک متخصص تشخیص دهد که وزن فرد روزه‌دار پس از گرفتن روزه به اندازه‌ای کاهش می‌یابد که سبب ایجاد بیماری می‌شود، فرد می‌تواند روزه نگیرد اما اگر با صرف روزه گرفتن، چند کیلو از وزنش کم شود و فرد لاغر، لاغرتر شود، اما بیمار نشود، مجوز برای نگرفتن روزه صادر نمی‌شود.

منابع :

خبر آنلاین – بیانات حجت الاسلام وحید پور

سایت بامداد

رمضان در لغت از ماده­ی رَمَضَ به معنای شدت گرما و تابش آفتاب بر سنگ و شن است؛ از این­رو ماه رمضان ماه تحمل شداید و عطش و گرسنگی است. این ماه نهمین ماه سال در تقویم هجری و یگانه ماهی است كه نامش در قرآن آمده و یكی از نام­های خداوند است، بدین جهت در روایات تصریح شده كه كلمه­ی ماه به رمضان اضافه گردد و از آن به تنهایی یاد نشود. ماه رمضان بر همه­ی ماه­ها برتری دارد و كتاب­های آسمانی در این ماه نازل شده است. شب قدر و شهادت حضرت کاظم (علیه السلام) در این ماه قرار گرفته و شاید به جهت همین ویژگی­ها برای روزه گرفتن انتخاب شده است.(1)

1. باطل كردن قضای روزه­ی رمضان قبل از ظهر و بعد از ظهر چه حكمی دارد؟
امام خمینی (قدس سره)؛ كسی كه قضای روزه رمضان را گرفته، اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد می­تواند پیش از ظهر روزه­ی خود را باطل كند.(2)

كسی كه قضای روزه رمضان را گرفته، اگر بعد از ظهر عمداً كاری كه روزه را باطل می­كند انجام دهد، باید به ده فقیر هر كدام یك مد كه تقریباً ده سیر ـ معادل 750 گرم ـ است طعام بدهد و اگر نمی­تواند بنا بر احتیاط واجب باید سه روز پی در پی روزه بگیرد.(3)

حضرت آیةالله بهجت؛ كسی كه قضای روزه ماه رمضان را گرفته است، در صورت وسعت وقت پیش از ظهر می­تواند افطار كند و آن قضا را در وقت دیگری انجام دهد ولی افطار بعد از ظهر حرام است و اگر بعد از ظهر افطار كند باید كفاره بدهد و كفاره او اطعام ده فقیر و در صورت عدم توانایی سه روز روزه گرفتن است.(4)

حضرت آیةالله تبریزی؛ كسی كه قضای روزه رمضان را گرفته، اگر وقت قضای روزه­ی او تنگ نباشد می­تواند پیش از ظهر روزه­ی خود را باطل نماید.(5)

كسی كه قضای روزه رمضان را گرفته اگر بعد از ظهر عمداً كاری كه روزه را باطل می­كند انجام دهد باید به ده فقیر هر كدام یك مد كه تقریباً ده سیر است طعام بدهد و اگر نمی­تواند سه روز روزه بگیرد.(6)

حضرت آیةالله فاضل لنكرانی؛ كسی كه قضای روزه ماه رمضان را گرفته اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد می­تواند پیش از ظهر روزه­ی خود را باطل كند.(7)

كسی كه قضای روزه رمضان را گرفته اگر بعد از ظهر عمداً كاری كه روزه را باطل می­كند انجام دهد باید به ده فقیر كه هر كدام یك مد كه تقریباً ده سیر است طعام بدهد و اگر نمی­تواند سه روز روزه بگیرد و بنابر احتیاط مستحب شصت فقیر را طعام بدهد.(8)

حضرت آیةالله مكارم شیرازی؛ كسی كه روزه قضای ماه رمضان را به جا می­آورد می­تواند پیش از ظهر روزه را افطار كند به شرط این­كه وقت برای قضای روزه تنگ نباشد ولی بعد از ظهر جایز نیست، همچنین اگر قضای روزه­ی غیر معیّنی مانند قضای روزه نذر را گرفته باشد احتیاط واجب آن است كه بعد از ظهر روزه را باطل نكند.(9)

كسی كه روزه­ی قضای ماه رمضان را بعد از ظهر عمداً باطل كند باید به ده نفر فقیر هر كدام یك مد طعام بدهد و اگر نمی­تواند سه روز پی در پی روزه بگیرد.(10)

2. آیا با وجود روزه­ی قضا می­توان روزه­ی مستحبی گرفت؟
پاسخ: خیر، با داشتن روزه­ی قضا، گرفتن روزه­ی مستحبی جایز نیست.

امام خمینی (قدس سره).(11)

حضرت آیةالله خامنه­ای.(12)

حضرت آیةالله فاضل لنكرانی.(13)

حضرت آیةالله مكارم شیرازی.(14)

3. آیا ادای كفاره وجوب فوری دارد؟
امام خمینی (قدس سره)(15) و حضرت آیةالله فاضل لنكرانی(16) و حضرت آیةالله تبریزی(17)؛ انسان نباید در به جا آوردن كفاره كوتاهی كند ولی لازم نیست فوراً آن را انجام دهد.

حضرت آیةالله بهجت؛ اگر كفاره واجب شود نباید در به جا آوردن آن كوتاهی كرد ولی لازم نیست فوراً آن را انجام داد.(18)

حضرت آیةالله مكارم شیرازی؛ به جا آوردن كفاره واجب فوری نیست ولی نباید طوری باشد كه بگویند كوتاهی می­كند.(19)

4. كسی كه به واسطه­ی عذری مثل بیماری، سفر و... نتوانسته روزه­های ماه رمضان را بگیرد و پس از ماه رمضان عذرش برطرف شده ولی قضای آن به تأخیر افتاده تكلیفش چیست؟
امام خمینی (قدس سره)(20) و حضرت آیةالله خامنه­ای(21) و حضرت آیةالله فاضل لنكرانی(22)؛ اگر در ماه رمضان به واسطه­ی عذری روزه نگیرد و بعد از رمضان عذر او برطرف شود و تا رمضان آینده عمداً قضای روزه را نگیرد؛ باید روزه را قضا كند و برای هر روز یك مد گندم یا جو و مانند این­ها نیز به فقیر بدهد.

حضرت آیةالله بهجت؛ اگر در ماه رمضان به واسطه­ی عذری روزه نگیرد و عذر او برطرف شود و عذر دیگری هم عارض نشود، در صورتی كه قدرت برگرفتن قضا داشته ولی سستی كند، علاوه بر قضا باید برای هر روز یك مد طعام كفاره بدهد.(23)

حضرت آیةالله تبریزی؛ اگر در ماه رمضان به واسطه­ی عذری روزه نگیرد و بعد از رمضان عذر او برطرف شود و تا رمضان آینده عمداً قضای روزه را نگیرد باید روزه را قضا كند و برای هر روز یك مد طعام هم به فقیر بدهد.(24)

5 . كفاره­ی روزه­ی زن و فرزند در افطار عمدی و غیر عمدی بر عهده­ی چه كسی است؟
امام خمینی (قدس سره)؛ كفاره­ی آن­ها بر عهده­ی خودشان است.(25)

حضرت آیةالله خامنه­ای؛ به طور كلّی كفّارات جزو نفقه محسوب نمی­باشد و بر عهده­ی خود شخص است.(26)

حضرت آیةالله بهجت؛ بر عهده­ی خود آن زن یا فرزند است.(27)

حضرت آیةالله سیستانی؛ برخودشان است.(28)

حضرت آیةالله شبیری زنجانی؛ كفاره­ی روزه­ی زن بر عهده­ی خود اوست مگر در موارد خاصی. جهت اطلاع به مسأله­ی 1687 توضیح المسائل مراجعه فرمایید.(29)

حضرت آیةالله صافی گلپایگانی؛ بر عهده­ی زن و فرزند است.(30)

حضرت آیةالله فاضل لنكرانی؛ بر عهده­ی خود زن می­باشد.(31)

حضرت آیةالله مكارم شیرازی؛ بر عهده­ی خود آن­هاست و هر زمان توانایی داشته باشند می­پردازند.(32)

حضرت آیةالله نوری همدانی؛ كفّاره­ی آنان به عهده­ی خودشان می­باشد، مگر در موارد خاصی نسبت به زن، كه برای اطلاع به مسأله­ی 1675 توضیح المسائل مراجعه نمایید.(33)

پی­نوشت:
[1]. تفسیر نمونه، ج 1، ص 634 .

[2]. توضیح المسائل، ص 224، م 1700.

[3]. همان، ص 221، م 1687.

[4] . توضیح المسائل، ص 261، م 1334.

[5]. توضیح المسائل، ص 269، م 1709.

[6] . توضیح المسائل، ص 266، م 1696.

[7] . توضیح المسائل، ص 283، م 1752.

[8] . توضیح المسائل، ص 280، م 1739.

[9]. توضیح المسائل، ص 267، م 1431.

[10]. توضیح المسائل، ص 264، م 1422.

[11]. عروة الوثقی، ج 2، ص 48، م 3.

[12]. عروة الوثقی، ج 2، ص 48، م 3.

[13]. اجوبة الاستفتاءات، ص 154، س 743 و ص 169 با استفاده از س 816 .

[14]. جامع المسائل، ج 1، ص 155، س 592.

[15]. توضیح المسائل، ص 221، م 1684.

[16]. توضیح المسائل، ص 280، م 1736.

[17]. توضیح المسائل، ص 266، م 1693.

[18]. توضیح المسائل، ص 262، م 1342.

[19]. توضیح المسائل، ص 263، م 1419.

[20]. توضیح المسائل، ص 224، م 1705.

[21]. اجوبة الاستفتاءات، ص 168، با استفاده از س 806.

[22]. توضیح المسائل، ص 284، م 1757.

[23]. وسیلة النجاة، ج 1، ص 324، م 9.

[24]. توضیح المسائل، ص 269، م 1714.

[25]. استفتائات، ج 2، ص 489 و 490.

[26]. استفتائات موجود در واحد پاسخ به سؤالات جامعة الزهرا(علیها السلام).

[27]. همان.

[28]. همان.

[29]. توضیح المسائل، ص 385، م 1687.

[30]. استفتائات موجود در واحد پاسخ به سؤالات جامعة الزهرا(علیها السلام).

[31]. همان.

[32]. همان.

[33]. همان.

رمضان نظام تذکار و اندیشگی

دوری انسان از خدا به‌واسطه شدت نزدیکی خدا به انسان است.

اصولاً نزدیک شدن موجب ناتوانی دید می‌شود؛ یعنی هرچه انسان خود را به شیء  و یا شیء را به خود نزدیک کند سخت‌تر آن را خواهد دید. برای آزمایش اگر چیزی را به‌قدری به چشم خود نزدیک کنیم که با نقطه دید ما مماس شود آن چیز دیده نخواهد شد. خداوند فرموده ما از رگ گردنتان به شما نزدیکتریم(1)

این آیه که در طول تاریخ تصوف به کرات مورد توجه عرفا قرار گرفته و الهام‌بخش آنان بوده است فاصله خالق و مخلوق و خدا و انسان را نفی می‌کند. عمده غفلت انسان نوعاً در بدیهیات است. از جمله بی‌توجهی بشر به تربیت فرزندان خود گاه به واسطه غفلت ناشی از شدت وضوح، قرابت و دوستی اوست. پروردگار در آیه‌ای دیگر که درواقع پاسخی است به درخواست بنی‌اسرائیل که از طریق حضرت موسی علیه‌السلام اصرار به دیدن ذات ذوالجلال داشتند فرموده: «هرگز  مرا نخواهی دید»(2)

وقتی انسان به نور خورشید تابنده نگاه می‌کند پس از اندکی، قدرت دیدن خورشید و دیگر اشیاء را از دست می‌دهد. خداوند به تعبیر خود نور است و شدت نورانیت و نزدیکی وی مانع از دیدنش می‌شود بلکه در پرتو ذات بی‌مثالش تمام جهان هستی دیده و درک می‌شود. شاید تماثیل بدیع و زیبایی که پروردگار در معرفی خویش در سوره شریفه نور به کار برده است حاکی از آن باشد که نورانیت خدا در مشکات وجود انسان اکمل است و در مشکات وجود انسان خداوش،‌ مصباح، حدقه و چشمی است که در این چشم شیشه‌ای کروی شکل به نام زجاجیه وجود دارد که مردمک را که نقطه تأمین دید و درک و نور و روشنایی است (3) در خود حفظ می‌کند.

 استقرار وجود آدمی نیز بر درختی است که از آن به درخت زیتون مبارک تعبیر شده است. در جای دیگری از قرآن «کلمه» که نماد همه وجود حق‌تعالی است به شجره طیبه یا درخت پاک که ریشه و اصل ثابت دارد تشبیه شده است. شاید این دو درخت درواقع یکی و آن همان درخت میوه‌آفرین دانش و بینش الهی و روشنایی‌بخش وجود آدمی باشد که مراتب نور و مثمرثمر بودن آن هر لحظه بالاتر و بیشتر از مرتبه پیش است و بالاخره ظروف مشکات، مصباح، زجاجیه و کوکب مراتب وضوح نور الهی هستند. برخی اقوال مؤید آن است که درخت دانش شاید همان درختی باشد که آدم ابوالبشر از خوردن میوه آن به‌واسطه فاصله‌ای که میان او و خدا آشکار می‌کرد، نهی شد.

انسان هنر خداست و هیچ هنری در عالم خلقت برتر از این گوهر پدید نیامده است، تا جایی که مولی‌الموحدین فرمود: «و بدان که در وجود تو عالم اکبر به‌هم پیچیده است»(4).  اکبر،‌ اسم افضل کبیر و همان مرتبه‌ای است که خدای تعالی خود را بارها بدان ستوده است. فی‌الواقع گویی اکبریت وجود بی‌نیاز مطلق در هنر خلق انسان تجلی یافته است. خدای تعالی نزدیک ماست و ما از او دوریم. خدای تعالی حاضر است و ما غایبیم. در حدیث آمده است: مسافر خداوند راهش نزدیک است و او بین خود و بندگانش حجاب قرار نداده است بلکه حجاب در اثر آرزوها و اعمال بندگان به‌وجود می‌آید.

برای نزدیک شدن به خدا و کنار زدن حجاب‌ها نیازمند «تمرکز و تذکار»‌هستیم و هرچه در آثار و شهودات- خصوصاً غیبیه- تمرکز کنیم توفیق بیشتری در کنار زدن پرده‌های ظلمت و جهل به‌‌دست خواهیم آورد.

امروز ما صاحب یک حاکمیت اسلامی هستیم. راهکار موفقیت  مادی و معنوی این حاکمیت بر چنین منوالی حرکت کردن است. رهبران فکری و فرهنگ‌ساز، دستگاه‌های سیاستگذار و برنامه‌ریز فرهنگی و نظام رسانه‌ای و اطلاع‌رسانی ملی ما از هر‌آنچه رنگ و بویی از تحمیل، خواست یکجانبه و القای تبلیغاتی داشته باشد باید دوری کنند و بر هر آنچه بتواند عموم مردم را به مقام «تذکار» نزدیک کند، دست بیازند.

 گاه توده مخاطب در اثر لجبازی با شیوه گفتار و یا لحن بیان گوینده‌ای، خود را در برابر آنچه می‌شنود، به غفلت می‌زند و یا با آن ستیز می‌کند؛ از این رو حاکمیت فرهنگی و مدیریت اجتماعی ما گرفتار تکرار و تشدید استفاده از روش‌های زورمندانه و ناکارآمد می‌شود. اوج هوشمندی حاکمیت اسلامی، باید در نظام فرهنگ‌ساز و رسانه‌ای آن بروز داشته باشد و دستگاه‌های فرهنگی و رسانه‌ای باید نشان دهند به نوعی ادبیات دیداری و شنیداری فراتر از نظام‌های فرهنگی سوسیالیستی و رسانه‌ای اومانیستی دست یافته‌اند.

بسیاری از مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ما ناشی از فقدان نظام «تذکار»‌آفرین فطری است. جامعه‌ای که آحاد افرادش به مقام «تذکار» نائل شده باشند خود حافظ و مبین دین حق و برپا کننده عدالت خواهد بود. برای چنین جامعه‌ای هر اتفاق غیرمنتظره به‌محض بروز، هضم و با ارزش‌های نهادینه آن  جامعه تطبیق داده شده، ارزیابی گشته و دفع یا جذب می‌شود.

رمضان هنگامه تذکار انسان و «به  خود آمدن» و  « درخود ماندن»، بیرون آمدن از «فرومایگی»‌ و «فرودستی»‌و رسیدن به مقام «فرادستی» است. اگر در رمضان نیاموزیم که چگونه باید هنر اندیشیدن را در وجود تک تک آدمیان بگسترانیم و بدان جهت دهیم -  به‌گونه‌ای که اگر با چشم سر نزدیکی به خدا را درنمی‌یابند با دیده عقل و دل آن را ببینند و بتوانند با حفظ خود در مقام تذکار، از معصیت فردی و جمعی مصون بمانند- دیگر ایام سال ظرف کم‌حوصله‌تری برای چنین برنامه حجیم و فراگیری است.

پی نوشت:
1-نحن اقرب الیه من حبل‌الورید (سوره ق، آیه 16)
2- لن ترانی یا موسی... (سوره اعراف، آیه 143)
3-الله نور‌السموات و الارض، مثل نوره (سوره نور، آیه  35(
4-اتزعم انک جرم صغیر و فیک انطوی العالم الاکبر

آیت الله سید صابر جباری، نماینده مردم مازندران در مجلس خبرگان رهبری، امروز (19 مرداد) به خبرنگار شبستان گفت: معنویت و عبادت فردی در ماه مبارک رمضان باید با خدمت به محرومان باشد تا دارای اجر و قرب الهی شود.

وی بیان کرد: ماه رمضان، ماه خیر و نیکی است و همه ما باید در بهره گیری از این ماه مبارک از یکدیگر سبقت بگیریم.

آیت الله جباری با تاکید بر لزوم رعایت تقوا و حرمت این ماه مبارک، یادآور شد: روزه خواری در ماه مبارک رمضان از اعمال مضموم و نکوهیده است که باید از آن اجتناب شود.

امام جمعه بهشهر ادامه داد: نیروی انتظامی باید در برخورد با این عوامل بر هم زنندگان مسائل اخلاقی و اجتماعی به شدت وارد شود و برخورد کند.

وی در ادامه همگان را به تامل و تدبر در قرآن دعوت و اظهار کرد: انسان باید در این ماه برای شناخت خود تلاش کند و فضیلت‌ها و قدرت‌هایی که در او وجود دارد را بشناسد و از آنها استفاده کند.