تبیان، دستیار زندگی

 

ترس منفی

بر خلاف ترس مثبت که ارزش آفرین است و موجب رشد و تعالی انسان می شود، ترس منفی یک خلأ روحی به شمار می رود. انسان ترسو یک ضعف و کاستی روحی دارد و ترس منفی، در حقیقت، یک بیماری است. ترس منفی بروز یک مشکل روانی در افراد ترسوست و همانگونه که بیماری های جسمی احتیاج به شناخت عامل و درمان دارد، در مورد ترس که یک بیماری روحی است نیز درمان، بسیار اهمیت دارد. عوامل ترس منفی، شناخت ترس که اصولاً ترس منفی چیست؟ آشنایی با آثار ترس منفی و... روشنگر راه های درمان ترس منفی است.

مهمترین جلوه های ترس را می توان در دو دسته بیان کرد:

1ـ ترس از انتقاد، ابراز عقیده یا پیشنهاد: عوامل مختلفی باعث این ترس می شود که مهمترین آن ها، ترس از لطمه اجتماعی، خرد شدن شخصیت، زیر سؤال رفتن، رد شدن عقیده، عدم اثبات عقیده، عدم وجود اعتماد به نفس و توبیخ می باشد. در حالی که شهامت و قدرت ابراز عقیده در هر موردی برای انسان لازم است، بر فرض که گاهی عقیده اش رد یا مورد سؤال هم واقع بشود، اما کم کم این ابراز عقیده، به او تجربه می آموزد و او را به رشد و کمال می رساند.

اگر کسی از ابراز عقیده بترسد، هرگز رشد نمی کند و به کمال دست نمی یابد. اما این نکته نیز لازم به تذکر است که روش انتقاد صحیح، در اسلام، و برخورد با نظرات دیگران، راه های اصولی دارد که باید به آن ها عمل شود. انسان نباید در انتقاد از دیگران، آن ها را مورد سرزنش، توبیخ، تمسخر، بی احترامی و هتک حرمت قرار دهد و باید سعی نماید، در انتقاد مرتکب گناه نشود.

2ـ ترس از آینده: اکثر افراد از این نوع ترس رنج می برند. این ترس عواقب سوئی در زندگی، آینده و شخصیت انسان بر جای می گذارد. رسوخ این ترس در دل افراد، به دلیل ضعف ایمان است؛ زیرا مؤمن به خداوند تکیه دارد و از آینده هیچ ترسی به خود راه نمی دهد، و نعمت امروز را غنیمت می شمارد. البته این نکته به آن معنا نیست که انسان کار و تلاش نکند، بلکه انسان باید کار کند، زحمت بکشد، اسراف و زیاده روی نکند، و در مورد آینده خود به خدا متکی باشد. توکل به خدا، ترس از آینده دنیوی را از بین می برد، اما ترس بیهوده از آینده، در مکتب اسلام، نامفهوم است.

حضرت علی(علیه السلام) می فرماید: «ای مردم! رزق و روزیی که بر شما ضمانت شده، شما را از واجبات باز ندارد و انسان اگر توکل داشته باشد، به واسطه ترس از تنگدستی، چیزی را سؤال نمی کند، رد نمی کند و نگه نمی دارد؛ چون فقر و غنا را به دست خدا می داند.»1

و امام سجاد(علیه السلام) فرمود: «و دیدم تمام خوبی و برکت را در بریدن طمع از مال مردم و آن چه پیش آنان است و هر کس به مردم امید نداشته باشد و کارش را به خدا واگذار کند، در تمام امورش، خداوند بر آن چه او طالب است، جواب دهد و حاجت او را روا کند.»2

 

 نقل شده : یکی از اصحاب امیر مؤمنان ( ع ) به نام همام

 که مردی عابد و پرهیزکار بود به آنحضرت عرض کرد : ای امیر مؤمنان پرهیزکاران را برایم آن چنان توصیف کن که گویا آنان را با چشم می نگرم اما امام ( ع ) در پاسخش درنک فرمود: آن گاه فرمود : ای همام از خدا بترس و نیکی کن که خداوند با کسانی است که تقوا پیشه کنند و با کسانیکه نیکوکارند ولی همام باین مقدار قانع نشد [ و در این باره اصرار ورزید ] تا اینکه امام تصمیم گرفت صفات متقین را مشروحا برایش بازگو کند . پس از آن خدای را ستایش و ثنا نمود و بر پیامبرش درود فرستاد . سپس فرمود : [2] اما بعد خداوند سبحان مخلوق را آفرید [3] در حالیکه از اطاعتشان بی نیاز و از معصیت آنان ایمن بود زیرا نه نافرمانی گناهکاران به او زیان می رساند [4] و نه اطاعت مطیعان به او نفعی می بخشد . روزی و معیشت آنان را بینشان تقسیم کرد و هر کدام را در دنیا به جای خویش قرار داد [5] اما پرهیز کاران در دنیا دارای این صفات برجسته اند : گفتارشان راست [6] پوشش آنان میانه روی و راه رفتنشان تواضع و فروتنی است . چشمان خویش را از آن چه خداوند بر آنها تحریم نموده پوشیده اند [7] و گوش های خود را وقف شنیدن علم و دانش سودمند ساخته اند . [8] در بلا و آسایش حالشان یکسان است [ و تحولات آنها را دگرگون نمیسازد ] [9] و اگر نبود اجل و سرآمد معینی که خداوند برای آن ها مقرر داشت . روحهای آنان حتی یک چشم بر هم زدن از شوق پاداش و از ترس کیفر در جسمشان قرار نمی گرفت [10] خالق و آفریدگار در روح و جانشان بزرگ جلوه کرده [ بهمین جهت ] غیر خداوند در نظرشان کوچک است . آنها به کسی می مانند که بهشت را با چشم دیده [11] و در آن متنعم است و همچون کسی هستند که آتش دوزخ را مشاهده کرده و در آن معذب است [12] قلب هاشان پر از اندوه و [ انسان ها ] از شرشان در امان بدن هاشان لاغر و نیازمندی هایشان اندک 000 [1] و ارواحشان عفیف و پاک است برای مدتی کوتاه در این جهان صبر و استقامت ورزیدند و راحتی بس طولانی بدست آوردند [2] تجارتی است پر سود که پروردگارشان برایشان فراهم ساخته دنیا [ با جلوه گریهایش ] خواست آنها را بفریبد ولی آنها فریبش را نخوردند و آنرا نخواستند [3] دنیا [ با لذاتش ] آنها را اسیر خود سازد ولی آنها با فداکاری خویشتن را آزاد ساختند . [ پرهیزکاران ] در شب همواره بر پا ایستاده اند [4] قرآن را شمرده و با تدبر تلاوت می کنند با آن جان خویش را محزون می سازند و داروی درد خود را از آن می گیرند [5] هر گاه به آیه ای برسند که در آن تشویق باشد با علاقه فراوان به آن روی آورند [6] و روح و جانشان با شوق بسیار در آن خیره شود و آن را همواره نصب العین خود می سازند [7] و هر گاه به آیه ای برخورد کنند که در آن بیم باشد . گوشهای دل خویشتن را برای شنیدن آن باز می کنند [8] و صدای ناله و به هم خوردن زبانه های آتش با آن وضع مهیبش در درون گوششان طنین انداز است [9] آنها در پیشگاه خدا به رکوع می روند و جبین و دست و پا به هنگام سجده بر خاک می سایند [10] و از او آزادی خویش را از آتش جهنم درخواست میکنند . [11] و اما در روز دانشمندانی بردبار و نیکوکارانی با تقوا هستند ترس و خوف بدنهای آنها را همچون چوبه تیری لاغر ساخته [12] چنانکه ناطران آنها را بیمار می پندارند اما هیچ بیماری در وجودشان نیست [13] بیخبران می پندارند آنها دیوانه اند [14] در حالی که اندیشه های بس بزرگ آنان را به این وضع در آورده . از اعمال اندک خویش خشنود نیستند [15] و اعمال فراوان خود را زیاد نمی بینند آنان خویش را متهم می سازند و از کردار خود خوفناکند . [16] هر گاه یکی از آنها ستوده شوند از آن چه درباره اش گفته شده در هراس می افتد و میگوید : [17] من از دیگران نسبت بخود آگاه ترم و پروردگارم به اعمالم از من آگاه تر است 000 [می گوید] [1] بار پروردگارا ما را در مورد گناهانی که به ما نسبت می دهند مؤاخذه مفرما و نسبت به نیکی هائی که درباره ما گمان می برند ما را از آن برتر قرارده و گناهانی را که نمیدانند بیامرز [2] از نشانه های آنان این است : در دین نیرومند نرمخو و دوراندیش [3] با ایمانی مملو از یقین حریص در کس ب دانش و دارای علم توام با حلم میانه رو در حال غنا [4] در عبادت خاشع در عین تهیدستی آراسته در شدائد بردبار [5] طالب حلال در راه هدایت با نشاط از طمع دور [6] اعمال نیک را انجام می دهد اما باز هم ترسان است روز را شام میسازد و همش سپاسگزاری است شب را به روز می آورد و تمام فکرش یاد خدا است [7] می خوابد اما ترسان است و برمیخیزد شادمان است ترس او از غفلت [8] و شادمانی او به خاطر فضل و رحمتی است که به او رسیده . [9] هرگاه نفس او در انجام وظائفی که خوش ندارد سرکشی کند او هم از آنچه دوست دارد محرومش می سازد . [10] روشنی چشمش در چیزی است که زوال در آن راه ندارد و بی علاقه گی و زهدش در چیزی است که باقی نمی ماند علم و حلم را به هم آمیخته و گفتار را با کردار هم آهنگ ساخته [11] آرزویش را نزدیک می بینی لغزش ش را کم قلبش را خاشع نفسش را قانع [12] خوراکش را اندک امورش را آسان دینش را محفوخ شهوتش را مرده و خشمش را فروخورده است [13] همگان به خیرش امیدوار و از شرش در امانند اگر در میان غافلان باشد جزو ذاکران محسوب می گردد [14] و اگر در میان ذاکران باشد جزو غافلان محسوب نمی شود . [15] ستمکار [ پشیمان ] را می بخشد و به آنکه محرومش ساخته عطا می کند با آنکس که پیوندش را قطع کرده می پیوندد [16] از گفتار زشت و ناسزا بر کنار است گفته هایش نرم بدیهایش پنهان و نیکیهایش آشکار است . [1] نیکی هایش رو کرده و شرش رخ برتافته است . در شدائد و مشکلات خونسرد و آرام در برابر ناگواریها شکیبا و بردبار [2] و در موقع نعمت و راحتی سپاسگزار است نسبت به کسی که دشمنی دارد ظلم نمی کند و به خاطر دوستی با کسی مرتکب گناه نمی شود [3] پیش از آنکه شاهد و گواهی بر ضدش اقامه شود خود به حق اعتراف می کند آنچه را به او سپرده اند ضایع نمی کند [4] و آنچه را به او تذکر داده اند به فراموشی نمی سپارد مردم را با نامهای زشت نمی خواند به همسایه ها زیان نمی رساند [5] مصیبت زده را شماتت نمی کند در محیط باطل وارد نمی گردد و از دائره حق بیرون نمی رود [6] اگر سکوت کند سکوتش وی را مغموم نمی سازد و اگر بخندد صدایش به قهقهه بلند نمی شود [7] و اگر به او ستمی [ از دوستان ] شود صبر می کند تا خدا انتقام وی را بگیرد . خود را در سختی قرار می دهد [8] اما مردم از دستش در آسایشند خود را بخاطر آخرت به زحمت می اندازد و مردم را در راحتی قرار می دهد [9] کناره گیری او از کسانی که دوری می کند از روی زهد و به خاطر پاک ماندن است و معاشرتش باآنان که نزدیکی دارد توام با مهربانی و نرمش است [10] دورکشی اش از روی تکبر و خودبرتربینی نیست و نزدیکیش بخاطر مکر و خدعه نخواهد بود . [11] راوی می گوید : هنگامی که سخن به اینجا رسید ناگهان همام ناله ای از جان برکشید که روحش همراه آن از کالبدش خارج شد . [12] امیرمؤمنان ( ع ) فرمود : آه من از این پیشامد می ترسیدم . [13] سپس فرمود : مواعظ و پند و اندرزهای رسا به آنان که اهل موعظه اند چنین می کند [14] کسی عرض کرد : پس شما چطور ای امیرمؤمنان ؟ [ یعنی توصیف پرهیزکاران با همام چنین کرد پس خود شما چطور ؟ ] [15] امام ( ع ) فرمود : وای بر تو هر اجلی وقت معینی دارد که از آن نمی گذرد و سبب مشخصی که از آن تجاوز نمی کند [16] آرام باش دیگر چنین سخن مگوی این حرفی بود که شیطان بر زبانت نهاد .

 

منبع: نهج البلاغه

معنى غیبت در متون روایات

الف) ابوذر ـ علیه رحمه ـ از پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله) درباره غیبت پرسید، حضرت فرمودند:

«ذكرك أخاك بما یكره»

(غیبت آن است كه راجع به برادر مسلمانت چیزى بگویى كه اگر بشنود ناراحت شود).

ب) پیامبر اكرم در حدیثى دیگرى غیبت را اینگونه تعریف كرده است:

«الغیبة ذكرك أخاك بما یكره قیل له: أرایت ان كان فى أخى ما أقول؟ قال: ان كان فیه ما تقول فقد أغتبته و ان لم یكن فقد بهته»

(غیبت یاد كردن برادر دینى است با آنچه او (از بیانش) كراهت دارد از آن حضرت سؤال شد. آیا به نظر شما اگر درباره برادرم آنچه مى گویم باشد، باز هم غیبت است؟ فرمود: اگر (آن عیب) در او باشد و (بیان كنى) غیبت او را كرده اى و اگر نباشد به او تهمت زده اى).

ج) امام صادق مى فرماید:

«الغیبة أن تَقُولُ فى أخیك ما ستره اللّه علیه»

(غیبت آن است كه درباره برادر دینى ات، عیبى را كه خداوند بر او پوشانده است بگویى).

د) حضرت امام موسى كاظم(علیه السلام) مى فرماید:

«من ذكر رجلا من خلفه بما هو فیه مما عرفه النّاس لم یغتبه و من ذكره من خلفه بماهوفیه ممّالایعرفه النّاس أغتابه ومن ذكره بما لیس فیه فقد بهته».

«كسى كه دیگرى را در غیاب او با آنچه در او هست و مردم از آن اطلاع دارند، یادش كند غیبتش را نكرده، ولى اگر به آنچه در او هست و مردم از آن بى خبرند او را یاد كند، غیبتش را كرده و اگر او را به آنچه در او نیست، یاد كند به او بهتان زده است».

۳ ـ معنى و تعریف غیبت در فقه

1 ـ شهید ثانى:

براى كلمه غیبت دو تعریف را ذكر كرده است:

تعریف اوّل «وهو ذكر الانسان حال غیبته بما یكره نسبته الیه مما یعد نقصانا فى العرف بقصد الانتقاص و الذم».

(غیبت آن است كه انسان پشت سر كسى سخنانى بگوید كه او دوست ندارد این سخنان، كه عرفا نقص است در باره اش زده شود و هدف گوینده هم آن باشد كه به آن شخص اهانت كند، و وى را تحقیر نماید).

پس با توجه به این تعریف ـ كه در میان علما و شهرت دارد ـ اگر عیوب ظاهرى شخص بدون قصد تنقیص بیان گردد، غیبت شمرده نمى شود مثلاً انسان عیوب كسى را جهت معالجه براى پزشك مربوط باز گو كند.

تعریف دوّم: «والتنبیه على ما یكره نسبته».

(انسان مردم را متوجه عیوب شخص بكند كه او را دوست ندارد درباره اش چنین كارى انجام شود و گوینده هدفش تحقیر و توهین نسبت به غیبت شونده باشد) و این تعریف كاملتر و بهتر است، زیرا عمومیّت و گسترش یعنى گستردگى بیشترى از تعریف اوّل دارد، در اوّلى غیبت خصوص ذكر زبانى است، لكن دوّمى شامل زبان و اشاره و حكایت و مانند آن نیز مى شود.

2 ـ محققّ كركى:

مرحوم محقّق غیبت را این گونه تعریف مى كند: «حد غیبت بنابر آنچه كه در اخبار هست، این است كه درباره برادرت چیزى بگویى كه اگر به گوشش برسد، بدش بیاید و از آن اكراه داشته باشد»

3 ـ مرحوم شیخ مرتضى انصارى:

شیخ اعظم انصارى ـ رضوان اللّه تعالى علیه ـ پس از بررسى اقوال درباره غیبت مى فرماید:

«ظاهراً از جمیع تعاریفى كه صاحبان لغت به عمل آوردند، خصوصاً صاحب «قاموس»كه بدواً لفظ عیب را به كار برده، بدست مى آید كه مراد از غیبت، ذكر انسان در مقام تنقیص است»و باز و روشنتر بیان مى كند:

«غیبت یعنى پشت سر دیگرى سخن گوید كه غیبت شونده آن را بشنود از آن بدش آید»

4 ـ مرحوم نراقى اوّل مى گوید:

غیبت آن است كه چیزى نسبت به كسى گفته شود كه اگر به گوش وى برسد خوشش نیاید، خواه آن گفته راجع به نقص در بدن «كچلى و لنگى» یا در اخلاق «حسادت و ترس» یا در اقوال و یا در افعال مربوط به دین یا دنیاى او باشد بلكه اگر مربوط به نقصى در لباس یا خانه یا مركب وى باشد، مشمول غیبت است. دلیل این گستردگى و تعمیم معنى غیبت علاوه بر اجماع امّت، روایاتى است كه از پیامبر اكرم و ائمه اطهار رسیده است.

تعریف غیبت

در ابتداى بحث باید غیبت را تعریف كنیم، كه قرآن و روایات غیبت را چگونه بیان مى كنند و در فقه غیبت چگونه تعریف شده است.

1 ـ معنى غیبت از دیدگاه قرآن كریم

خداوند در قرآن مى فرماید: (یاایها الذین آمنوا اجتنبوا كثیرا من الظن ان بعض الظن اثم ولاتجسسوا ولایغتب بعضكم بعضا ایحب احدكم ان یاكل لحم اخیه میتا فكرهتموه واتقوا الله ان الله تواب رحیم) (حجرات، 49/12)

و موضوع بحث این قسمت آیه است: (ولایغتب بعضكم بعضا ایحب احدكم ان یاكل لحم اخیه میتا فكرهتموه) (هرگز غیبت (یعنى عیب پوشیده كسى را بر ملا مكنید) یكدیگر را روا مدارید، آیا شما دوست دارید، گوشت برادر مرده خود را بخورید).

و غیبت كردن در این آیه به كار زشت و بدى تشبیه شده است (خوردن گوشت برادر مرده) و این كار را یك عمل زشت و ناپسند به حساب آمده است. و حال این بر ملا كردن غیبت مى تواند هم عیب ظاهرى باشد و هم عیب پنهانى كه در هر صورت زشت و ناپسند است.

---

مفهوم لغوى و اصطلاحى غیبت

غیبت در لغت، در غیاب دیگران بدگویى كردن و سخن ناخوشایند گفتن نسبت به دیگران است.

و در اصطلاح غیبت در شرع و اخلاق به معناى گفتگو كردن درباره نقایص و عیوب برادر دینى در غیاب او است، به گونه اى كه اگر با خبر شود، ناراحت شود، خواه نقص او از نظر دین و اخلاق باشد، یا از نظر جسم، گفتار و حتّى نقص منزل و لوازم زندگى و امثال آن باشد.

غیبت از جمله صفات رذیله

غیبت از جمله صفات و خصلت هاى ناپسندى است، از آنجایى كه سرمایه بزرگ انسان در زندگى حیثیت و آبروى اوست، و هر آنچه آن را به خطر بیندازد مانند آن است كه جان او را به خطر انداخته باشد، بلكه گاه ترور شخصیت از ترور شخص مهمتر محسوب مى شود، و اینجا است كه گناه آن از قتل نفس نیز سنگین تر مى شود.

و غیبت باعث مى شود كه این سرمایه بزرگ بر باد رود و حرمت اشخاص درهم بشكند و حیثیت آنها لكه دار شود. لذا پرهیز از غیبت از جمله شروط و آداب اسلامى است. و همه مؤمنین باید به عنوان یك وظیفه شرعى از این صفت زشت پرهیز نمایند چنانچه مؤمنین در رابطه با دیگران از این عمل زشت پرهیز كنند، جامعه و روابط آن و نحوه معاشرت و همزیستى مسلمانان با یكدیگر پاك و سالم مى گردد.

خوردن گوشت برادرمومن

بررسى فقهى غیبت

 کسى که چون برادر مؤمنش را در نزد او غیبت کنند او را یارى دهد خداوند او را در دنیا و آخرت یارى مى‏دهد و کسى که او را یارى نکند و بدگویى را از او دفع ننماید در حالى که بر یارى او تواناست، خداوند او را در دنیا و آخرت خوار خواهد کرد.

كفاره غیبت

توبه از گناهان واجب است و هر مسلمان باید بى درنگ از گناه خود پشیمان شده، توبه كند و اگر موفق به توبه نشود و از دنیا برود، در صحنه قیامت با گناهان بسیار خود رو به رو خواهد شد و هیچ گریزگاهى نخواهد داشت.

انسانى كه غیبت مى‏كند، مرتكب گناهى بزرگ شده و بر او واجب است كه بلافاصله توبه كند.

پیامبر اكرم (ص) فرمود: من اغتاب اخاه المسلم بطل صومه و نقض وضوؤه فان مات و هو كذلك مات و هو مستحل لما حرم الله.
هر كس از برادر مسلمانش غیبت كند، روزه اش باطل مى‏شود و وضویش از بین مى‏رود؛ پس اگر در این حالت بمیرد، در حالى مرده است كه حلال شمرنده حرام الاهى است.

 

  

نكوهش غیبت از دید شرع

یكى‏از صریح‏ترین آیات در نكوهش غیبت كه آن را گناهى كبیره دانسته، این آیه از سوره حجرات است:
یا ایها الذین امنوا اجتنبوا كثیرا من الظن ان بعض الظن اثم و لاتجسسوا و لایغتب بعضكم بعضا ایحب احدكم ان یاكل لحم اخیه میتا فكرهتموه.

اى كسانى كه ایمان آورده‏اید! از بسیارى گمان‏ها در حق یكدیگر بپرهیزید كه برخى از گمان‏ها گناه است و درباره یكدیگر تجسس نكنید و برخى از شما از دیگرى غیبت نكند. آیا هیچ یك ازشما دوست دارد گوشت برادر مرده اش را بخورد؟ البته از آن كراهت دارید.

گوشت هاى بندگان حق خورى غیبت ایشان كنى كیفر برى

یكى از راه‏هاى شناخت بزرگ بودن گناه، مقایسه آن با دیگر گناهان بزرگ (معاصى كبیره) است. در این آیه، غیبت، با خوردن مردار مقایسه شده كه از گناهان بزرگ به شمار مى‏رود. اگر مردار، گوشت گوسفند باشد، حرام است؛ چه رسد به این كه گوشت انسان باشد و از آن مهم‏تر این كه انسان با مرده، رابطه برادرى هم داشته باشد. از این مقایسه مى‏توان دریافت كه غیبت تا چه اندازه زشت و ناپسند است!

پیشواى یازدهم، حضرت عسكرى (ع) در این باره مى‏فرماید:
اعلموا ان غیبتكم لاخیكم المومن من شیعه آل محمد (ص) اعظم فى التحریم من المیته.
بدانید كه غیبت شما از برادر مؤمنتان كه از شیعیان اهل بیت است، از خوردن گوشت مرده حرام‏تر است.

از رسول خدا (ص) چنین روایت شده است:
ان الغیبه اشد من الزنا.
به درستى كه غیبت كردن از زنا بدتر است.

روشن است كه زنا از گناهان بزرگ شمرده مى‏شود؛ پس غیبت هم كه از آن بدتر است، گناه بزرگ (معصیت كبیره) خواهد بود.

راه دیگر براى شناخت بزرگ بودن گناه، بیم و وعید الاهى به عذاب دردناك است. آن جا كه خداوند، جزاى رفتار زشتى را عذاب دردناك معرفى كند، آن رفتار از گناهان بزرگ خواهد بود.

خداوند متعالى در قرآن كریم مى‏فرماید:
ان الذین یحبون ان تشیع الفاحشه فى الذین امنوا لهم عذاب الیم.
همانا براى كسانى كه دوست دارند زشتى در بین كسانى كه ایمان آورده اند شایع شود، عذاب دردناكى است.كه مفسران، عبارت «ان تشیع الفاحشه» در آیه كریمه را به غیبت تفسیر كرده‏اند.

حضرت رضا (ع) از پدر بزرگوارش موسى بن جعفر (ع) نقل مى‏كند كه امام صادق (ع) فرمود: ان الله یبغض البیت اللحم.
خداوند خانه‏اى را كه در آن گوشت وجود دارد، دشمن مى‏دارد.

به امام عرض كردند كه ما گوشت را دوست داریم و خانه هایمان از آن خالى نیست. حضرت فرمود: انما البیت اللحم البیت الذى تؤكل فیه لحوم الناس بالغیبه.
خانه گوشت، خانه‏اى است كه در آن گوشت مردم با غیبت، خورده مى‏شود.

در روایتى دیگر از حضرت آمده است كه پیامبر اكرم (ص) در شب معراج به آتش جهنم نظر افكند و دید گروهى مشغول خوردن مردار هستند. به جبرئیل فرمود: این‏ها چه كسانى هستند؟
جبرئیل پاسخ داد: این‏ها كسانى هستند كه گوشت مردم را مى‏خورند.

از آن جا كه در قیامت، اعمال انسان تجسم مى‏یابد؛ اگر عمل، گناه و سیئه باشد، شكل حیوانات را به خود مى‏گیرد و اگر حسنه باشد، مفرح است و به شكل حوریه و غلمان درمى‏آید و صالحان در قیامت عمل خود را به شكل حورالعین در آغوش مى‏گیرند و اهل غیبت، در دوزخ مردارخوارند.

امیرمؤمنان على (ع) مى‏فرماید: الغیبه قوت كلاب النار.
غیبت، خوراك سگ‏هاى آتش است.

در روایت دیگرى با همین مضمون از پیامبراكرم (ص) آمده است:
اجتنبوا الغیبه فانها ادام كلاب النار.
از غیبت بپرهیزید، چرا كه خورش سگ‏هاى جهنم است.