مشاهده مطالب کاربر

تعداد مطالب : 11098

تعداد نظرات : 597

زمان آخرین مطلب : 3655روز قبل

رمضان

اهمیت افطار با خرماافطار با شیرینی های طبیعی بدون آنکه باعث انباشته شدن چربی بدن گردد برای مواد سفیده ای بدن رل حفاظتی را داشته ، نیرودهنده خوبی برای بدن است، خستگی را به تاخیر می اندازد و بسرعت وسهولت هضم و جذب می شود. نبی گرامی اسلام( ص ) خرما و کشمش و ... را انتخاب می فرمودند.
افطار با خرما یا کشمش شروع خام خوری است و باعث جلوگیری از زیاد شدن گلبول های سفید و ورم ... می گردد.
افطار با این دو آسان است. تهیه آنها دشواری ندارد، فقیر وغنی هر دو امکاناتی دراین باره دارند!
میوه جات را باید تازه خورد خرما در فصل خود تازه است و در غیر فصلش نیز کهنگی بر آن اثری نمی گذارد. کشمش هرچه کهنه تر شود اسید الکل های موجود در آن به شیرینی تبدیل شده برای افطار بهتراست لذا افطار با این دو برای همیشه یکنوع تازه خوری است.
هر دو سرشار از ویتامین ها و بسیاری مواد معدنی لازم می باشند. درهر دو مواد معدنی که کاتالیزور محسو بند و برای عمل هضم و جذب کمک می نمایند موجود است.
با آمارگیری از نقاطی که در سال اهالی آن مقداری خرما می خورند و سرطان دیده نمی شود، خرما را بعضی یک عامل ضد سرطانی می دانند. خرما و کشمش قند خود را زود ببدن می رسانند زیرا گلوکز درآنها بوده و در بدن هم سازگارترین نوع قند محسوب می شود.
بدن مواد قندی را زودتر از چربی و پروتئین بمصرف متابولیسم می رساند وچربی نیز زودتر ازپروتئین می سوزد و لذا روزه دار از قند خرما و کشمش زودتر بهره مند خواهد شد (بین دونماز از قند طبیعی به نحو احسن برخوردار شده تا آنکه بمائده افطاری برسد).
چربی ها تنها غذای مولد مواد ستونی نیستند بلکه مواد نیز ستوژن می باشند حتی در نزد مرض قندی ها گوشت و مواد سفیده ای استون را بالا می برند در صورتی که نشاسته ای ها (که خرما را می توان از آنها حساب کرد) از تولید این مواد جلوگیری می نمایند ولذا خرما یک نوع فریاد رسی برای بدنی است که حتی تصور شود استون در آن ایجاد شده است.
تا کنون عقیده داشتند که مواد سلولزی جذب بدن نمی شوند اما امروز می گویند درمحیط روده ها باکتری هایی یافت می شود که سلولزها را هم حل می کند لذا مقداری از مواد سلولز بوسیله روده ها جذب می شود و قسمت دیگر که قابل جذب نیست دو فایده دارد : یکی که مدفوع را از حالت مایعی در می آورد و با حجم خود روده ها را پاک می کند، دیگر آنکه مقدار زیادی ازسموم روده ها را جذب و با خود به خارج دفع می کند.
برای هضم و جذب مواد قندی باید ویتامین ث در محیط باشد تا گلولز در معیت ویتامین ث آنجا که فسفر نیز وجود دارد از جدار روده ها عبور نموده به جریان خون وارد شده ...رسیده آنچه لازم است (درحدود یک گرم در لیتر خون) به خون داده شده و بقیه در کبد ذخیره گردد.
دستگیری ویتامین ث از مواد قندی در محیط فسفردار بوسیله ترشحات غده هیپوفیزی نظارت و کنترل و تنظیم می گردد.
آیا کدام افطاری خواهید یافت که علاوه برداشتن – قند وویتامین ث – فسفر بتواند چون خرما به سرعت سه عنصر موجود در خود را برای تقویت روزه دار به هضم و جذب مقصود بدن رسانده، به علاوه وجود ویتامین هایD۲,C,B۲,B۱,A و بعضی از عناصر فلزی بویژه وجود فولیکولین در آن از ضعف های گوناگون جلوگیری به عمل بیاورد ( فولیکولین ماده مخصوص زنانگی است که در ترشحات مردان نیز به مقدار ناچیزی یافت می شود) و وجود آهن که خود موجبات ترمیم دیگری را فراهم می سازد.
مواد آلبومینی " سفیده مانندی " به اندازه ای برای بدن ضرورت دارد که رشد و نمو و نگهداری بدن تامین گردد و این مقدار آلبومین حداقل لازم است و یکی از آنها بستگی به مواد غذایی دیگری دارد که انسان با آن خواهد خورد چنانچه هیدرات دو کربن این حداقل را پائین و چربی ها را بالا می برد و در نتیجه خرمای سرشار از هیدرات دو کربن سبب می شود اگر مواد بیاض البیضی خورده شود بدن بهتر از آن استفاده نماید.
می دانیم که چربی ها مولد اساسی و مهم اجسام ستونی هستند و این اجسام که سمیت دارند فقط در برابر هیدرات دو کربن می سوزند و تبدیل به آب و اسید کربونیک می شوند.
لذا همین دو سه دانه خرمای وسط دو نماز تا فاصله افطار کامل بعدی شاید بتواند سمیت اجسام ستونی را اگر بوجود آمده بر طرف سازد.
اسیدهای موجود در خرما (و سایر میوه جات) با فلزات ترکیب نشده که تشکیل املاح بدهند و اثرات خاص و مفیدی دارند از جمله اگر اجسام ستونی در خون بالا رود خوردن آن میوه جات به خصوص آنها که اسید سیتریک دارند نافع است. بعلاوه پنج درصد میوه جات را سلولز تشکیل می دهد و به همین علت طبیعی ترین و بهترین ملین ها بوده و جلوگیری از ابتلاء بیماری تمدن (یبوست) می نماید.
یک کار دیگر خرما اینست که اگر موقع افطار غذایی پخته خورده شود چون تمام فرمان های در آن با حرارت ۶۰ درجه از بین رفته خرما مقداری فرمان مشابه دیاستازهای مترشحه بدن را به همراه آورده حل و هضم را آسان تر می سازد.

پنج شنبه 12/5/1391 - 10:13

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

رمضان

برنامه غذایی نوجوانان روزه دار

برنامه غذایی نوجوانان روزه دار برنامه ریزی برای داشتن یک تغذیه صحیح در ایام ماه مبارک رمضان از اهمیت ویژه ای برخوردار است تا هم بتوان با پرهیز از پُرخوری و آشفته خوری، آمادگی لازم را برای بهره گیری از برکات معنوی این ماه و توفیق انجام عبادات و مناجات داشتو هم با رعایت مقدار مصرف و تامین نیازهای غذایی در حد قابل قبول، از زیان های ناشی از کمبود غذایی در امان بود.
برنامه ریزی تغذیه ای
روزه دار می تواند با در نظر گرفتن نیاز طبیعی خود به گونه ای برنامه ریزی کند که معادل غذای مورد نیاز روزانه خود را به جای چند وعده، در دو وعده افطار و سحری دریافت کند. به خصوص در مورد نوجوانان در حال رشد که به بلوغ تکلیفی رسیده اند، این نکته مورد سفارش است. اما در مورد سایر افراد بهتر است با مراعات توصیه های شرعی و اخلاقی کمتر از جیره معمولی روزانه دریافت نمایند، زیرا روزه داری متداول همین گونه است و پرخوری یک حالت غیرعادی است. از این رو در اکثر موارد کاهش وزن اتفاق می افتد و این کاهش وزن به علت سوزاندن مقداری از چربی های ذخیره ای بدن است.اگر چه بعضی از کتاب های غربی به تقسیم غذای مصرفی در دفعات متعدد توصیه می کنند، اما صرف غذا در دفعات کمتر مثلا دو بار در روز، نه تنها هیچ اشکالی ندارد، بلکه بعضی تحقیقات جدید، مزیت روش دوم را لااقل از نظر چگونگی تأثیر روی چربی های خون مطرح می کنند.
در برخی از آثار پزشکی نقل شده از معصومین علیهم السلام، از جمله کتاب گران قدر رساله ذهبیه از حضرت امام علی بن موسی الرضا(ع)، شیوه دوم به عنوان شیوه صحیح و پسندیده توصیه شده است.
تغذیه نوجوانان
اگر چه مدت روزه داری واجب، از ۳۰ روز در سال تجاوز نمی کند، اما به نوجوانان در حال رشد توصیه می کنیم که برنامه غذایی ایام روزه داری را به گونه ای انتخاب کنند که میزان کالری و پروتئین توصیه شده روزانه را در دو وعده افطار و سحری دریافت نمایند. این کار، آسان و قابل اجراست، مشروط بر این که نوجوانان از خوردن غذاهای پُرحجم ، کم کالری و بسیار آبکی در افطار خودداری کنند و حتما برای صرف سحری از خواب برخیزند.
مصرف حداقل یک لیوان شیر یا ماست، پنیر یا گوشت و یا تخم مرغ ،همچنین غذای معمول خانواده ها(مثلا غذای هنگام شام در ماه های غیرماه رمضان) در افطاری و یک غذای دیگر در هنگام سحر سفارش می شود.
نوجوانان باید سبزیجات تازه(ضدعفونی شده)، میوه و مقدار کافی آب و نوشیدنی ها(مثل چای کم رنگ، آب میوه و... ) را در فاصله افطار تا سحر مصرف کنند. البته نوشیدن آب فراوان در وسط غذا یا بلافاصله پس از مصرف غذا، باعث رقیق شدن شیره گوارشی و اختلال در هضم غذا می شود.
همچنین لازم است حداقل در ساعات روزه داری از فعالیت های سنگین ورزشی که موجب تشنگی آن ها می شود و نیازهای غذایی آن ها را به شدت افزایش می دهد، خودداری کنند.
آن ها همچنین باید غذای افطاری را که در حقیقت می تواند مجموعه ای از صبحانه و شام با اندکی تغییر و کاهش حجم باشد، به آرامی اما در یک وعده میل کنند و از خوردن تنقلات فراوان در فاصله افطار تا سحر خودداری کنند تا معده آن ها به هنگام صرف سحری به طور کامل خالی و آماده غذای سحر باشد.
در ضمن برای آن که خوردن غذای سحری دشوار نباشد، باید کمی زودتر از خواب برخیزند.
هم چنین برنامه خواب خود را طوری تنظیم کنند که حداقل ۷ ساعت در شبانه روز بخوابند. به دلیل به هم خوردن برنامه خواب و بیداری در ایام ماه مبارک رمضان، مجددا بر حداقل ۷ ساعت خواب آرام برای نوجوانان تاکید می کنیم، زیرا نوجوانان به کمبود خواب حساس اند.
در ایامی که طول ساعات روز بیشتر است، خوردن چند عدد بادام در هنگام سحری علاوه بر غذای پیش بینی شده، سودمند است. البته مسواک کردن دندان به شکل کامل در هر صورت و به خصوص پس از خوردن بادام برای خارج کردن ذراتی که ممکن است لای دندان ها باقی بماند، ضروری است.
همان گونه که اشاره کردیم آشامیدن آب زیاد بعد از غذا به خصوص به هنگام سحری، موجب نفخ و اختلال هضم می شود، بنابراین سرکشیدن مقدار زیادی آب بعد از سحری از بیم تشنگی در روز، کار درستی نیست.
در مقابل، خوردن میوه در هنگام سحر علاوه بر رفع مشکل یبوست، باعث مقاومت بیشتر در برابر تشنگی می گردد.
__________________________
دکتر محمد مهدی اصفهانی
منبع: کتاب بهداشت تغذیه در روزه

پنج شنبه 12/5/1391 - 10:11

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

رمضان

روزه در بیماری های قلبی

کسانی که از ناراحتی های قلبی در رنج هستند می توانند روزه بگیرند ؟
تمامی بیماران قلبی از جمله بیمارانی که در بخش خارجی قلب دچار عارضه هستند. و یا آن گروه از بیمارانی که رگ های قلب آن ها دچار انواع بیماری از جمله تنگی است، توصیه اکید می شود، به هیچ وجه خوردن داروهای خود را در ساعات مقرر ترک نکرده و از گرفتن روزه جدا خودداری کنند.
معمولا قرص های این گونه بیماران، آسپرین های زیر زبانی نیتروگلسیرین است که باید به فواصل منظم خورده شود.
بیماران قلبی که در سال های گذشته عمل جراحی بر روی قلب خود داشته اند اما در حال حاضر هیچ گونه عارضه قلبی در آن ها مشاهده نمی شود می توانند روزه بگیرند ؟
به تمام بیماران قلبی از جمله بیماران قلبی که با دارو به درمان خود می پردازند و یا بعد از عمل جراحی، دارو مصرف می کنند، توصیه می شود به دلیل احتمال تشدید بیماری قلبی و یا وجود خطر برای سلامتی آن ها، حتما قبل از روزه گرفتن، با پزشک خود مشورت کنند.
بدیهی است بسیاری از پزشکان قلب، به دلیل احتمال خطر برای سلامتی بیمارشان، هیچ گونه فشار بدنی از جمله گرسنگی یا تشنگی طولانی مدت را به بیماران خود توصیه نخواهند کرد.
بهتر است این گونه بیماران برای بقای عمرشان و کوتاه شدن مدت درمان خود، داروهای خود را به طور مرتب و سر وقت مصرف کنند و به توصیه های پزشکی و رژیم غذایی خود به دقت توجه نمایند .
آیا بیماران قلبی مادرزادی نیز که به نحوی دچار عارضه در دریچه های قلبی هستند، نمی توانند روزه بگیرند؟
این گونه بیماران به دلیل وجود سوراخ در بین دو بطن و یا دهلیز قلب خود و یا تنگی و یا گشادی دریچه شریان ریوی، دچار قلبی معیوب هستند و اجازه روزه گرفتن ندارند.
بیماران آریتمی(نامنظمی) قلب می توانند روزه بگیرند یا خیر؟
در این بیماران به دلیل تنگی دریچه میترال و نامنظم شدن تدریجی قلب، احتمال لخته شدن خون و در نتیجه سکته مغزی بسیار زیاد است. این گونه بیماران حتما باید تحت نظر پزشک بوده و رژیم غذایی خود را کاملا حفظ کنند، قرص های خود را به طور مرتب مصرف کرده، کارهای سنگین انجام ندهند و به هیچ وجه روزه نگیرند.
کسانی که بیماری قلبی آنها، پرولاپس میترال قلب تشخیص داده شده، می توانند روزه بگیرند؟
به دلیل اینکه پرولاپس میترال قلب ناشی از شل بودن دریچه میترال یا افتادگی این دریچه است، تنها یک تا دو درصد زنان و مردان به این عارضه مبتلا هستند و جزو بیماری های شایع قلبی محسوب نمی شود.
به این گونه بیماران توصیه می شود بعد از یک اکوی خوب و مطلع شدن از حالت معمولی یا پیشرفته آن و مشورت با پزشک خود، اقدام به روزه گرفتن کنند.
روزه گرفتن برای افرادی که پرولاپس طبیعی میترال قلب دارند مانعی ندارد، اما برای نوع پیشرفته آن اکیدا توصیه نمی شود .______________________
دکتر سید حسن عارفی - فوق تخصص بیماری های قلب و عروق

پنج شنبه 12/5/1391 - 10:11

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

رمضان

تفاوت غذاهای سحری و افطار

تفاوت غذاهای سحری و افطار داشتن تغذیه اى صحیح در ماه رمضان باعث مى شود تا روزه داران بتوانند با سلامتى این ماه را به پایان برسانند.گرفتن روزه چه فوایدى براى بدن و سلامتى آن دارد؟
روزه دارى مى تواند به تغذیه مناسب کمک شایانى نماید. بدن انسان براى حفظ سلامتى خود، همواره مقدارى از چربى مواد غذایى را در نقاط مختلف ذخیره مى کند.
به مرور زمان چربى هاى ذخیره شده تغییر رنگ داده و فشرده مى شوند و احتمال این که مورد استفاده مجدد قرار بگیرند بسیار کمتر مى شود.روزه دارى حتى در افراد لاغر یا با وزن طبیعى، به بدن فرصتى مى دهد تا این چربى ها را از ذخایر آن آزاد کرده و مصرف نماید و پس از پایان روزه دارى به جاى آن چربى هاى تازه و مناسب ترى را جایگزین نماید.
غذا خوردن سبب مى شود خون فراوانى به دستگاه گوارش سرازیر شود که به دنبال آن بى حالى و کاهش توان فعالیت هاى دقیق فکرى اتفاق مى افتد. روزه با استراحت دادن به دستگاه گوارش و فرستادن خون کافى به سراسر بدن، بالاخص به سیستم اعصاب مى تواند به سلامتى بدن کمک شایانى بنماید.
از نظر روانى هم، روزه دارى بسیار مفید است، چرا که مبارزه با خود در زمینه جلوگیرى از خوردن، سبب افزایش اعتماد به نفس مى شود که عامل اساسى در پیشگیرى از مشکلات روانى است.
چه غذاهایى براى سحرى و چه غذاهایى براى افطارى مناسب است و اساسا آیا باید میان این دو وعده، تفاوتى از لحاظ مواد غذایى که مورد استفاده قرار مى گیرد، قائل شد یا خیر؟
بسیارى از افراد معتقدند هنگام سحرى بایستى از مواد غذایى که انرژى بالایى دارند استفاده کنند تا در طول روز احساس گرسنگى نکنند. به همین خاطر، خوردن غذاهاى چرب را ترجیح مى دهند، ولى بایستى توجه داشت که به دنبال مصرف مواد غذایى چرب، تشنگى شدیدى عارض می شود که باعث ایجاد مشکلات عدیده اى در این افراد مى گردد.
از طرف دیگر عده اى مواد قندى را ترجیح مى دهند. ذکر این نکته ضرورى است که مصرف مواد قندى و شیرینى به مقدار زیاد و در یک وعده، باعث افزایش ناگهانى هورمون انسولین در خون می شود و با توجه به این که این هورمون باعث کاهش قند خون مى گردد ممکن است عوارضى چون سرگیجه، بى حالى، پرخاشگرى، عصبانیت و ضعف ناگهانى به وجود آید.
پس بهتر است در وعده غذایى سحرى از موادغذایى استفاده شود که بتواند هم انرژى روزانه را تامین کند و هم از افت ناگهانى قند خون جلوگیرى کند و مهم تر از همه این که باعث ایجاد تشنگى شدید نشود.
آیا مى شود سحرى را به طور کلى حذف کرد؟
بسیارى از افراد، وعده سحرى را به دلایل مختلفی از جمله عدم توانایى در بیدار شدن هنگام سحر، حذف مى کنند. بایستى توجه داشت که در روزهاى عادى فاصله زمانى بین دو وعده غذایى شام و صبحانه روز بعد، حدود ??ساعت است که تقریبا هفت ساعت از آن در حال خواب مى گذرد. در ماه مبارک رمضان هم بایستى سعى شود همین حداکثر فاصله زمانى بین وعده هاى غذایى رعایت شود. در صورت نخوردن غذا در سحرى و حذف آن، فاصله بین یک وعده افطار تا وعده افطار بعدى حدود ۲۰ تا ۲۴ ساعت مى شود که خالى ماندن معده و نداشتن منبع انرژى براى این مدت زمان طولانى، بسیار مضر است، زیرا تمامی فعل و انفعالات بدنى، از جمله روند ترشح اسید و آنزیم هاى گوارشى، عدم در دسترس بودن آب براى فعل و انفعالات حیاتى و اتمام انرژى به علت مصرف فقط یک وعده غذا، دچار اختلال می گردند و عوارض مختلفى چون سوزش سردل ، زخم معده ، عدم تمرکز فکرى ، بی خوابى و عصبانیت دیده مى شود.
اگر فقط افطار بخوریم و سحری را حذف کنیم، در این حالت در کمترین زمان فعالیت(شب)، بیشترین غذا خورده مى شود و در بیشترین زمان فعالیت(طول روز) که بدن ما نیازمند به سوخت و ساز فعال براى انجام فعالیت هاى روزمره است، هیچ گونه منبع انرژى در دسترس نیست و این مساله سبب افت در میزان و کیفیت فعالیت هاى روزانه مى گردد.
تفاوت بین وعده سحرى و افطارى چگونه باید باشد؟
بدن ما در زمان افطار، در حال استراحت کامل است، بنابراین هنگام شروع افطار بایستى از مواد غذایى سبک استفاده شود که به طور ناگهانى به دستگاه گوارش فشاری وارد نشود. لذا توصیه مى کنیم افطار خود را با چند عدد خرما همراه با یک استکان چاى یا شیر ولرم باز کنید و بین افطارى و شام خود فاصله اى را در نظر بگیرید، مثلا در این فاصله مى توانید وضو گرفته و نمازتان را بخوانید که هم ثواب نماز اول وقت را ببرید و هم حرکات نماز باعث شود بدنتان کمى از حالت استراحت درآید.
توصیه مى شود که شام خود را با غذاهاى سبک، کم قند و فیبردار مثل سوپ و سبزیجات یا سالاد که فشار چندانى به معده وارد نمى کنند شروع کرده و سپس به سراغ شام اصلى بروید. چرا که مصرف بیش از حد مواد غذایى شیرین و پُرچرب هنگام افطار، منجر به تشنگى مى شود و مصرف زیاد نوشیدنی ها ، بالاخص مایعات خنک، با رقیق کردن اسید و آنزیم هاى دستگاه گوارش سبب اختلال در هضم و جذب مواد غذایى مى گردد و این مساله مشکلاتی مانند درد شکم و نفخ را در پیش دارد.
زولبیا و بامیه به صورت سنتى، از قدیم سر سفره هاى افطار موجود است. ضرورتى در مصرف آن وجود دارد؟
هنگام افطار ذخیره قندى بدن بسیار کم است و به همین دلیل بهتر است در زمان افطار، با خوردن مواد قندى این کمبود جبران شود. بنابراین مصرف زولبیا یا بامیه در هنگام افطار مجاز است، البته به مقدار کم، زیرا مصرف بیش از حد آن به خاطر استفاده از روغن، کره و ماست و ادویه جات مختلف در ترکیبات این نوع شیرینى و عدم اطمینان کافى به منابع مذکور ممکن است سبب مسمومیت هاى غذایى شود.
علاوه بر آن مصرف بیش از حد زولبیا و بامیه با توجه به این که اشتها را کاهش مى دهد، باعث عدم مصرف مواد غذایی مورد نیاز بدن مى شود.________________________
دکتر رضا آمری نیا- پزشک و متخصص تغذیه

پنج شنبه 12/5/1391 - 10:10

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

رمضان

اثر روزه بر چربی های خون

مقایسهُ اثرات روزه ماه مبارك رمضان باالگوی غذایی كم چرب و نسبتا" كم كالری برلیپیدهای پلاسمائی افراد هیپرلیپیدمیك ( چربی خون بالا )

درماه مبارك رمضان مسلمانان رژیم غذائی خود را از سه وعده صرف غذا (صبح، ظهر و شب ) به دو وعده (قبل از صبح وابتدای شب) تغییر می دهند.برای بررسی تاثیرالگوی غذائی ماه مبارك رمضان (دو وعده) برروی پارامترهای بدن سنجی و مقادیر چربی های خون وارزیابی تاثیرات فوق تا یكماه بعد از رمضان، تعداد 38 مرد دچار چربی خون بالا (هیپرلیپیدمیك) از افراد مختلف جامعه انتخاب شدند كه از این تعداد 28 نفر در گروه روزه دار و 10 نفر دیگر در گروه غیر روزه دار قرار داشتند.به این افراد در مورد رعایت الگوی غذایی كم چرب و نسبتا" كم كالری آموزش داده شد. این بررسی 20 روز قبل از رمضان شروع و تا یكماه بعد ازرمضان ادامه یافت.در ماه مبارك رمضان گروه روزه دار در طول شبانه روز از دو وعده غذا و گروه كنترل یا غیر روزه دار از سه وعده غذا استفاده می كردند . جهت ارزیابی های تغذیه ای و كنترل رعایت الگوی غذائی فوق از افراد تحت مطالعه 12 بار یاد آمد 24 ساعته خوراك در طول انجام طرح بعمل آمد.اندازه گیری های بدن سنجی و آزمایش های خونی شامل اندازه گیری مقادیر كلسترول -LDL ، كلسترول -HDL ، كلسترول تام و تری گلیسرید در چهار نوبت ( 20 روز قبل از ماه رمضان ، اول ، آخر و یكماه بعد از رمضان) انجام گردید. هدف از این مطالعه مقایسه بین اثرات روزه ماه مبارك رمضان و الگوی غذایی كم چرب و نسبتا" كم كالری بر چربی های پلاسمایی افراد هیپرلیپیدمیك بود.بررسی نتایج حاصل نشان داد كه گروه روزه دار در طی ماه رمضان كاهش معنی داری در میزان انرژی و مواد مغذی دریافتی خود داشتند، ولی در گروه كنترل ( غیر روزه دار) تغییری در مقادیر فوق در طی بررسی مشاهده نگردید. همچنین در گروه روزه دار در پایان ماه رمضان مقادیر وزن، نمایه توده بدن ، كلسترول –LDL ، كلسترول تام و تری گلیسرید كاهش یافته بود، ولی مقدار كلسترول-HDL افزایش مختصری نشان داده بود و این تغییرات تا یكماه بعد از رمضان نیز ادامه داشت. در گروه غیر روزه دار تغییر معنی داری در مقادیر مذكور مشاهده نگردید. بنابراین به نظر می رسد رعایت الگوی غذایی مناسب، همراه با كاهش انرژی دریافتی در ماه مبارك رمضان تاثیر معنی داری در كاهش مقادیر چربی خون و پارامترهای بدن سنجی در افراد هیپرلیپیدمیك می تواند داشته باشد.

پنج شنبه 12/5/1391 - 10:9

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

رمضان

فوائد روزه گرفتن در افراد سالم و بیمار

فوائد روزه گرفتن در افراد سالم و بیمار
● فواید▪ اثر بر سوخت و ساز ،▪ غلظت هورمونها ،▪ فعالیت کلیه ها ، آزمایشهای کبدی ،▪ دستگاه گوارش ،‌▪ دستگاه قلب و عروق ،‌▪ آثار عصبی و روانی ،▪ اثر بر الکترولیتها و شاخصهای خون سازی ،▪ اثر بر کاهش وزن و ... می باشد .▪ شیوع حملات صرعی در روزه داران ماه مبارک رمضان کاهش می یابد .▪ روزه داری سبب کاهش افسردگی ، افکار پارانوئیدی و وسواس می گردد و عزت نفس فرد را افزایش می دهد .▪ درمان نفس را نباید در راضی ساختن آن جستجو کرد .
● درمان واقعی عبارتست از:▪ مجاهدت در راه حق ،▪ تربیت و تمرین نفس ، همراه صدق و اخلاص درعبودیت▪ ستردن آفات که فرد روزه دار ، تجسم حقیقی این ارزشها می باشد .
ماه رمضان را از آن جهت ماه صبر نامیده اند چون صابر و روزه دار خود را از تأثیر درگیری ها و شکوه ها و آلام می رهاند و خویشتن را از آن ها باز می دارد . صبر یکی از طرق سلامت و بهداشت روانی است که در روزه دار تجلی می یابد . صبر تجهیز و آراستن نفس به عفو و گذشت و بعد و دوری از آفات اخلاقی و انسانی و برخورداری از نعمت داشتن قلب سلیم است و روزه دار الگویی والاست که صبر در وی نمودی بی نظیر دارد

پنج شنبه 12/5/1391 - 10:8

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

رمضان

نکات روزه داری از ۱۰ متخصص

نکات روزه داری از ۱۰ متخصص برای ذخیره انرژی و جلوگیری از یبوست
شیده فتاحی، مسؤول واحد آموزش همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه کشور
بعضی از روزه‌داران، بدون سحری روزه می‌گیرند که این امر موجب می‌شود نیازهای تغذیه‌ای آنها تأمین نشود. و در نتیجه ی کمبود بیش از حد انرژی و سوخت ناقص چربی‌ها، ترکیبات کتونی در بدن آنها ایجاد گردد که منجر به ایجاد بوی بد دهان، سردرد و دردهای عضلانی می‌شود.
حذف وعده سحری سبب پایین افتادن قند خون (هیپوگلیسمی) می‌شود که منجر به کاهش یادگیری، بی‌حوصلگی و خستگی می‌شود. بنابراین مصرف سحری برای همه روزه‌داران به‌خصوص نوجوانان در حال رشد ضروری است و سحری باید شامل یک وعده غذای کامل برای هر فرد باشد، زیرا در طول روز بدن به پروتئین نیازمند است که می‌توان با قرار دادن گوشت، برنج، حبوبات و سبزیجات در سحری پروتئین‌های مورد نیاز بدن را تأمین کرد.
اگر در ماه مبارک رمضان دچار یبوست هستید، می‌توانید از خورشت‌‌های ملین مثل خورشت آلو و دیگر خورشت‌‌های سبزی‌دار استفاده کنید. خوردن انواع سبزی‌های خام و پخته و میوه‌های خیسانده مانند آلو و انجیر به بهبود این وضعیت کمک می‌کند.
مصرف روغن زیتون به همراه سالاد نیز در پیشگیری از یبوست مؤثر است. خوردن چای پر رنگ، قهوه و کاکائو موجب پیدایش حالت یبوست می‌شود. مصرف آب کافی برای رفع یبوست و دفع سموم و مواد زائد بدن و انجام واکنش‌های بیولوژیکی داخل بدن مفید است.
برای سلامت روانی
دکتر مصطفی نجفی، فوق تخصص روان‌پزشکی
روزه‌داری در بیماران مبتلا به افسردگی و بیماری‌های خفیف علاوه بر جنبه‌های مذهبی، به عنوان یک شیوه ی روان‌ درمانی و تغییر رفتار محسوب شده و سلامت روانی آن‌ها را تقویت می‌کند.
روزه‌داری همچنین قدرت اراده، تصمیم‌گیری و توان اجرایی را نیز در آن‌ها افزایش می‌دهد. البته بیماران مبتلا به اختلالات روانی هنگام روزه‌داری، باید علاوه بر تغذیه ی مناسب، برنامه‌ریزی خاصی برای مصرف داروهای خود در افطار و سحر نیز داشته باشند.
در صورتی که بیماران روانی در مرحله ی بهبود، از تغذیه مناسب برخوردار نباشند از نظر مکانیسم‌های تطابق روانی ضعیف‌تر عمل کرده و به خوبی نمی‌توانند با تغییرات حاصله از نظر سبک زندگی روزانه در این ماه کنار بیایند. در نتیجه با عود یا تشدید علائم بیماری مواجه می‌شوند. به همین دلیل توصیه می‌شود این قبیل بیماران از روزه‌داری مستمر یک ماهه خودداری کنند.
برای جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه
دکتر کیوان دادخواه، متخصص جراحی کلیه
با توجه به این که در ماه مبارک رمضان، افراد در معرض کم آبی شدید قرار می گیرند و مواد زائد با غلظت بالا در ادرارشان دفع می‌شود، بنابراین در این ماه برای پیشگیری از تشکیل سنگ‌های کلیه و دستگاه ادراری، باید مبادرت به مصرف مایعات بیشتری در سحر و افطار کرد.
همچنین، افرادی که تشکیل سنگ‌های ادراری در آن‌ها فعال بوده و بیش از دو سنگ ادراری ظرف مدت ۶ ماه داشته‌اند یا هم اکنون دارای سنگ ادراری هستند، بهتر است موارد احتیاط را در زمینه مصرف مایعات رعایت نمایند.
اما روزه‌دارانی که فقط یک نوبت سنگ ادراری درمان شده داشته‌اند، به شرط مصرف آب فراوان بین افطار تا سحر می‌توانند روزه بگیرند، هر چند تحت نظر بودن این افراد توسط پزشک نیز بسیار ضروری است.
برای بیماران دیالیزی کلیوی
دکتر بهروز برومند، فوق تخصص کلیه
بیماران کلیوی که تحت درمان دیالیز قرار گرفته‌اند، باید از روزه گرفتن خودداری کنند. با توجه به این که بیماران دیالیزی قدرت تطابق پرخوری و کم‌خوری را ندارند و بیشتر اوقات هم کم‌اشتها هستند، از نظر پزشکی، قادر به روزه گرفتن نیستند.
برای سلامت گوارش
دکتر افرا درخشی، متخصص تغذیه
مصرف نان، پنیر، سبزی و مایعات همراه خرما بهترین افطار به شمار می‌رود و صرف شام برای جلوگیری از ولع پس از افطار، ۲ ساعت بعد توصیه می شود.
علاوه بر افطار، در سحری نیز خوردن غذای کامل توصیه می‌شود. خوردن غذای سحر ضمن افزایش کارایی روزانه، از بروز صدمات سیستم عصبی، چشم و قلب جلوگیری می‌کند.
سحری باید شامل یک وعده غذای کاملِ سبک و سرخ نشده باشد.

پنج شنبه 12/5/1391 - 10:7

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

رمضان

اهمیت روزه از دیدگاه پزشكی

اهمیت روزه از دیدگاه پزشكی شهید دكتر سید رضا پاك نژاد در مجموعه ای كه " اولین دانشگاه و آخرین پیامبر" نام دارد و رساله دوره دكترای ایشان بوده، مطالب جالبی در مورد نكات بهداشتی و تربیتی اسلام متذكر شده اند. این شهید بزرگوار، بهره ای كه از دانش پزشكی داشتند، دلایل بسیاری از سنن و فرائض اسلامی را توضیح دادند. كتاب روزه ایشان نیز حاوی نكات پزشكی و علمی ارزشمندی است. به مناسبت حلول مبارك ماه رمضان بخشی از مطالب این كتاب در شماره های مختلف در اختیار بازدیدكنندگان عزیز قرار می گیرد. توجه شما را به آن جلب می نماییم. روزه چیست؟روزه ((Fast به معنای كم خوردن نیست ، بلكه به معنای خودداری از خوردن، آشامیدن ، داشتن روابط جنسی، سخن گفتن و بالاخره پرهیز از كار كردن در فرهنگهای مختلف به نام " روزه داری" شده است.در میان بومیان استرالیا بر هر زنی واجب بوده كه پس از فوت شوهرش به تناسب از چند روز تا یكسال روزه بگیرد و سخن نگوید. روزه در دیانت یهود قبل از مسیحیت بود چنانچه حضرت مریم نیز بر طبق آیات نذر می نماید روزه بگیرد و با احدی سخن نگوید.صائبی ها و مانویان و مسیحیان از بعضی خوردنیها اجتناب می كنند و ما مسلمانان از خوردن و آشامیدن خودداری می كنیم. و دستورات دیگری نیز در این رابطه هست كه البته با منع از خوردن همین مقدار ماده غذایی كه امعاء و احشاء را به فعالیت وادار می نماید، هدف از روزه حاصل نمی شود. زمان روزه داری در قرآن كریم چیست؟قرآن كریم آغاز روزه داری مسلمانان را از زمان بازشناخته شدن رشته های سیاه و سفید آسمانی از یكدیگر تعریف می كند.مسلمانان در آن زمان ساعت نداشتند و به همین علت بهترین شناسایی شروع وقت روزه داری نظر انداختن به آسمانها بوده .در حقیقت تعیین زمان روزه یكی از هزاران معجزه ای است كه توسط قرآن مطرح شده است.طرز طلوع و غروب خورشید در مناطق استوایی چنان است كه از وسط آسمان می گذرد و هر چه به دو قطب نزدیكتر می شویم. خوشید زاویه نشین تر می شود و از گوشه ها عبور می كند و در مكانهایی وجود دارند كه با یك چشمك زدن خورشید و سوسو كردن نور و در حقیقت پیدایش نوارهای سفید و روشن متمایز از سیاه، می توان شب و روز را از یكدیگر باز شناخت و در حقیقت تعیین وقت قرآن را به عنوان اعجاز پذیرفت( تمیز خطوط نورانی خورشید از تاریكی های شب در تمام نقاط مسكونی كره زمین، امكان پذیر و بهترین وسیله شناسایی است) طول روزه مسلمانان از طلوع اولین اشعه خورشید تا غروب آخرین شعاع آن است و بدین ترتیب در كشورهایی كه بین خط استوا تا مدارهای 67 درجه عرض جغرافیایی شمالی و جنوبی تقریباً واقعند، تشخیص زمان آغاز و هنگام پایان روزه داری آسان بوده و اگر كسانی باشند كه در اراضی بین 69 درجه تا قطبین واقعند بر حسب آنچه فقها اظهار داشته اند می توانند تقسیمات متعادلی بمنظور فوق بنمایند بدین ترتیب:وقت روزه داری مسلمانان از طلوع فجر صادق تا مغرب شرعی بوده و تشخیص ایندو زمان یعنی آغاز و پایان آن برای همه و حتی كسانیكه حس تشخیص شان ضعیف است آسان می باشد. چرا سی روز روزه می گیریم ؟سالی چند روز روزه شدن و گاهی در یك ماه یك یا چند روز را انتخاب كردن مدت روزه داری است كه امروز جهانیان هر كدام بنحوی آنرا پذیرفته اند.در بین مسلمانان روزه واجب هر ساله در انحصار ماه رمضان است كه تقریباً سی روز می شود.بندیكت (Benedict) دانشمند فیزیولژی یك دوره روزه را سی و یكروز دانسته می گوید در این مدت در تركیب خون هیچگونه اختلاطی بهم نرسیده و آن نوری كه در بعضی از روزه داران دیده می شود یك حالت جوانی و نشاطی است كه برای روزه داران رخ می دهد.دكتر ژان فروموزان(Jean Fromosan) می گوید ذخایر كلیكوژن كبدی و پروتئین خون و ذخیره چربی كه در مرد سی درصد و در زن بیست درصد است برای یك ماه بدن كافی است.دكتر الكسیس كارل(222 انسان وجود ناشناخته) در باره روزه مطالبی دارد تا آنجا كه می گوید با روزه داری قند خون در كبد میریزد و چربیهائی كه در زیر پوست ذخیره شده اند و پروتئین های عضلات و غدد و سلولهای كبدی آزاد می شوند و بصرف تغذیه می رسند كه چون با سخن ژان فروموزان كه گفت بعضی عناصر ذخیره ای بدن برای سی روز كافیست در كنار یكدیگر قرار داده شود نتیجه می گیریم كه در ظرف مدت یك ماه روزه داری آدمی دارنده یك بدن تازه تعمیر شده و آزاد گردیده از قید و بند سموم و كهنه هاست. بعلاوه نباید اثر فاصله هلال تا محاق و ماه را كه قریب 30 روز می شود فراموش نمود یعنی گردش آسمانها نیز مدت روزه داری را سی روز اعلام داشته و می دارند.كسانی دیگر نیز از متخصصین هستند كه ذخائر بدنی را برای سی روزه روزه داری مناسب و كافی دانسته اند و می دانیم اولین روز پس از ماه روزه یعنی روز اول شوال را نمی توان روزه گرفت و آنرا حرام شمرده اند، این مسئله برای یكنواخت بودن مسلمانان و تشویق آنها است در اینكه باید هماهنگ و در یك صف بوده و برای حفظ حدود و ثغور دستورات اسلامی كوشا باشد.تنفس ، تازه كردن هواست، روزه ، تازه كردن غذاستهماهنگونه كه تنفس عمیق یكنوع تازه كردن هوای در ریه هاست روزه نیز یك تازه كردن مواد غذایی در بدن می باشد.تنفس عمیق برای شستشوی هوای داخل بدن و روزه برای شستشوی الكترولیت ها و عصاره های غذائی بین بافتی است.آدمی هر دقیقه 16 نفس می كشد هر تنفس یك دم و یك بازدم معمولی دارد كه شمارش، نوع و مقدارهوائی كه وارد و خارج می گردد معین بوده و خود كار انجام می گیرد ولی تنفس عمیق یك دم و بازدم شدیدتری است كه طبق دستورات بهداشتی بجای آورده می شود.بهداشت اجازه نمی دهد برای تنفس عمیق جز از هوای لطیف و نظیف استفاده كرد به همین ترتیب با یك جمله" مسلمان در ماه رمضان مهمان خداست" آوردن غذای ناسازگار و مسموم كننده و غیر حلال را بر سر سفره چنین میزبانی ممنوع ساخته است.نه آنكه در بقیه سال خوردن غذای حرام و ناسازگار اشكالی نداشته باشد بلكه مقصود اینست، چون یكی از خواص روزه دفع سموم است در این ماه مراقبت بیشتری باید نمود كه از جذب مجدد سموم جلوگیری بعمل آید. و در واقع ماه رمضان ماه تمرین و آزمایش برای انتخاب سفره ای سازگار در سراسر سال است. سفره ای كه میزبانش" خداست" و میهمانش نباید بر آن مسموم گردد.تنفس عمیق از هوای لطیف وبازدم هوای آلوده است كه تكرار آن سبب می شود به طور كلی همه ریه ها بلكه سراسر بدن تصفیه گردد به همین طریق روزه های متوالی نیز موجب خروج كلیه سموم از مجاری و فواصل بین سلولی وبافت ها می گردد.اولین تنفس عمیق سبب می شود نزدیك به دو لیتر هوا كه 5/1 لیتر بیش تر از هوای دم عادی است بنام هوای تكمیلی وارد ریتین گردد و در بازدم شدید و عمیق باز 5/3 لیتر هوا كه مجموعه ای از بازدم عادی و هوای اندوخته است بنام ظرفیت حیاتی از دهان خارج می شود و چون در بازدم بسیار عمیق هم شش ها نمی توانند كاملاً روی هم جمع شوند لذا حدود یك لیتر هوا به نام هوای همیشگی در ریه ها باقی می ماند، اینك باز برای تصفیه باقیمانده یك تنفس عمیق دیگر دستور داده می شود كه می توان حساب كرد پس از چند مرتبه ، هوای داخل ریه ها كاملاً نزدیك به هوای تازه خواهد بود. روزه نیز به همین نحو است كه روز اول مقداری از تمام اندوخته های اضافی كه بسیاری از آنها برای اعضا مسمومیت نسبی دارد از بدن خارج می شود و جای آنها را جذب شده های تازه می گیرد و به همین نحو چنانچه خواهیم گفت با تكرار روزه گویا منبع آبی را كه راكد بوده هر روز مقداری از آن را برداریم و آب پاكیزه بجای آن بریزیم تا اینكه به طور قطع یك ماه بگذرد پس از این مدت بدن غوطه ور در آبها و الكترولیت ها و عناصر تازه ای خواهد بود.یك بحث جالب علمی در مورد روزهبفرمائید سه لیوان مایع برای خوردن بیاورند . سه لیوان موجود آب آشامیدنی، آب هندوانه و شیرگاو است- به عبارتی مایعات جدا شده از جماد- نبات- حیوان.ساختمان شیر( آب حیوان) نزدیكتر و سازگارتر ببدن است و در درجه دوم آب گیاه و آخر آب اشامیدنی.آب قسمت اعظم هر سه را تشكیل می دهد و پس از خوردن باید آب زیادی بصورت ادرار و غیره دفع گردد اما:آب سنگ ( آب آشامیدنی ) پس از چند روز( شاید 12 روز) خارج می شود آب گیاه بیشتر و باز آب حیوان زیادتر، بدین معنی كه آب شكاف سنگها جذب و وارد خون و سرانجام بین انساج و بافت ها قرار گرفته آب موجود و ذخیره 12 روز قبل را خارج می سازد.ذرات رادیو اكتیو بغذائی افزودند و بكیفیت هضم و جذب ودفع آن با دنبال كردن ذرات وقوف حاصل كردند.برای روشن شدن مطلب و اینكه مقصود ما از بحث چیست تحت عنوان مطالعات متابولیسمی شرحی داده می شود!(Metabolism – Studies) ( مطالعات متابولیسمی)آنچه می خوریم تصور می شود صرف سوختن و تهیه انرژی برای بدن می شود و دفع می گردد ولی تصوری نادرست بوده، اینگونه است كه بدن عنوان حوضی داشته كه غذا از طرفی وارد و از طرف دگرش خارج می شود، مثلاً مواد قندی از جانبی وارد شده و از جانب دگر بمصرف سوختن رسیده دفع می گردد و آنرا حوض متابولیسمی (Metabolic – Pool) نامیده اند. آنچه وارد می شود تازه است و باید تازه هم باشد و آنچه خارج می شود از مانده ها و كهنه هاست و باید هم فاسدها و مانده ها خارج شوند( چنانچه تطهیر ظرف جهانی نیز چنین است كه تازه ها و كودكان بیایند و مانده ها و فرتوتها بروند).اكسیژنی كه امروز وارد بدن می شود 6 ماه بعد خارج شده و كلسیم امروز 180 روز بعد مصرف می گردد.اگر ازت رادیو اكتیو در غذا باشد چند هفته بعد آنرا در ادرار می بینیم.برای تعیین خط سیركربن معمولی، كربن دیگری كه وزن اتمی 14 دارد بكار می برند.كربن گلوكز معمولی 12 است و اگر 14 باشد گلوكز رادیواكتیو است كه مدتها بصورت گاز كربنیك بعنوان یك كاتالیزر در بدن می ماند و سپس دفع می شود و همینطور برای اكسیژن با وزن اتمی 15 آنرا انتخاب می نمایند كه نصف عمرش 124 ثانیه است.اكسیژنی كه در تانك و كپسول است 15 است و اگر با این اكسیژن گاز كربنیك در بدن درست شد بعلت آنكه با آهك جذب شده باید رادیو اكتیو باشد و به علت ماندن این عناصر در بدن است كه بدن را حوض متابولیسم می نامند و وارد شدن نوها به بدن و خروج كهنه ها و توقف فیمابین را - Dynamic State .هم اكنون فكر كنید با این همه سرو صدا كه در خوردن یك ذره آب بوجود می آید آیا كافیست كه با چند روز روزه داری توقع داشت كه همه فاسدها و كهنه ها جای خود را به تازه ها بدهند یا باید با روزه های متوالی به چنین نتیجه و مقصودی رسید؟

پنج شنبه 12/5/1391 - 10:6

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

رمضان

نکات تغذیه ای مهم در روزه‌‌داری

نکات تغذیه ای مهم در روزه‌‌داری اسلام به تغذیه‌ی مناسب اهمیت ویژه‌ای می‌‌دهد، طوری که آیه مبارکه«فلینظر الانسان الی طعامه» به‌خوبی نمایان‌گر این مطلب است که غذای انسان باید حلال، پاکیزه و مناسب باشد.ضمناً هر عملی که موجب آزار و ضرر به خود یا دیگران شود، در اسلام پذیرفته نیست، زیرا که اسلام فرموده«لاضرر و لاضرار فی الاسلام».
روزه‌داری نیز می‌تواند به تغذیه‌ی مناسب بدن کمک شایانی کند. بدن انسان برای حفظ سلامتی خود همواره مقداری چربی را به عنوان ذخیره‌ی انرژی در نقاط مختلف ذخیره می‌کند. این چربی‌ها به مرور ممکن است مقداری از کاروتنوئیدهای(رنگدانه های گیاهی) خورده شده توسط فرد را در خود ذخیره کنند و تغییر رنگ دهند. به علاوه اگر این چربی‌ها برای مدت طولانی در بدن باقی بمانند، به شکل توده ی فشرده در می‌آیند و چربی‌هایی که در مرکز این توده قرار می گیرند، ممکن است برای همیشه در بدن باقی بمانند و کم‌تر برای تولید انرژی بسوزند.
روزه‌داری حتی در کسانی که لاغر یا دارای وزن طبیعی هستند، باعث می شود بدن چربی‌های قبلی را بسوزاند و پس از پایان دوره‌ی روزه‌داری، به جای آن‌ها چربی تازه و مناسب‌تری را جایگزین نماید. برای افرادی هم که چربی ذخیره ای زیادی در بدن خود دارند، فرصت مغتنمی فراهم می‌شود تا مقداری از آن‌ها را برای تولید انرژی به مصرف رسانند و از اضافه وزن خود بکاهند.
البته ذکر این نکته در همین‌جا ضروری است کهاگر فرد بسیار لاغر یا دارای بیماری یا شرایط فیزیولوژیکی خاصی باشد که روزه‌داری منجر به صدمه به بدن او می‌شود و پزشک تشخیص داده است که نباید روزه بگیرد، دین اسلام در این موارد به فرد اجازه می دهد که روزه نگیرد.
به تغذیه‌ی نوجوانان و تحرک ‌آن‌ها در طول روز باید توجه خاص شود، چرا که دریافت ناکافی مواد غذایی می‌تواند به رشد و نمو آن‌ها لطمات جبران ناپذیری وارد کند. فعالیت شدید که منجر به مصرف انرژی زیاد و هم‌چنین تعریق فراوان در طی روز شود، می‌تواند به سوء تغذیه ی خفیف تا شدید منجر گردد. بنابراین به دختران خردسال (مثلاً ۱۲- ۹ساله) و حتی به نوجوانانی که در معرض خطر کم‌تری قرار دارند و به تمام بیماران و حتی افراد به ظاهر سالمی که روزه داری منجر به تشدید عوارض بدنی از جمله ضعف فراوان در آن‌ها می‌شود، توصیه‌ اکید می‌شود که با مشورت با پزشک اقدام به روزه‌داری نمایند.
بدن انسان علاوه بر نیاز به انرژی برای زنده ماندن و انجام فعالیت‌های روزمره، به پروتئین‌ها نیز برای ساخت سلول‌های جدید (جای گزین سلول‌های مرده و تولید سلول‌های اضافی در زمان رشد و نمو) نیاز دارد. اگر مقدار انرژی که از کربوهیدرات‌ها (اعم از کربوهیدرات‌های ساده مثل قند و شکر یا انواع پیچیده مثل نشاسته موجود در نان، برنج، سیب‌زمینی، ذرت و جو) و چربی‌ها (اعم از انواع حیوانی یا گیاهی شامل روغن‌های مایع و جامد نباتی) به بدن می‌رسد کافی نباشد، بدن به ناچار پروتئین‌ها را که برای ساخت عضله لازم هستند، می سوزاند و به قول معروف گوشت بدن را می‌سوزاند. افرادی که در اثر داشتن رژیم‌های غذایی نادرست وزن زیادی را در مدتی کوتاه از دست می‌دهند، در واقع تا حدودی عضلات خود را از دست می‌‌دهند.
لازم به ذکر است کهبرای جایگزینی پروتئینی که در بدن از بین می رود، ممکن است مدت‌ها وقت و غذای مناسب لازم باشد. به همین ترتیب، اگر روزه‌داری برای کسانی منجر به سوخت شدید پروتئین‌های بدن شود، لازم است رژیم غذایی این افراد به دقت مورد بازنگری و کنترل قرار گیرد.
در غذاها علاوه بر مواد سازنده‌ی بدن و مواد انرژی‌زا، مقادیری هم املاح و ویتامین‌های مختلف وجود دارند که جهت فعالیت مناسب و حفظ سلامت تک تک اندام‌های بدن لازم هستند. یک رژیم غذایی مناسب باید تمام این مواد را در حد کافی به بدن برساند.
در علم تغذیه جهت تعیین مقادیر مورد نیاز غذاهایی که لازم است روزانه دریافت شوند تا بتوانند تمام مواد مغذی مورد نیاز اعم از کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، پروتئین‌ها، عناصر معدنی و ویتامین‌ها و هم‌چنین آب را به بدن برسانند، از تصویر یک هرم که به هرم غذایی مشهور است کمک می‌گیرند. بر حسب این هرم، یک فرد بزرگسال روزانه به ۱۱- ۶ واحد غلات، ۴- ۳ واحد سبزی‌جات، ۳- ۲ واحد میوه‌ها، ۳- ۲ واحد گوشت‌ها و حبوبات و تخم‌مرغ، ۳- ۲ واحد شیر و لبنیات و کمی مواد غذایی دیگر از قبیل شیرینی‌ها و تنقلات و نوشیدنی‌ها نیاز دارد. توضیح کامل هرم غذایی و گروه های آن، در قسمت "مطالب مرتبط در این سایت" در پایین صفحه وجود دارد.
برای تامین نیازهای هر فرد، مقداری از این مواد غذایی به طور روزانه باید دریافت شوند.اگر روزه‌داری در برخی افراد منجر به کاهش دریافت سبزی‌جات یا لبنیات گردد، و یا اگر منتهی به دریافت اضافی شیرینی‌ها (مثلاً زولبیا و بامیه) گردد، تأثیر نامطلوبی بر وضع تغذیه‌ی او خواهد گذاشت. دفعات غذا خوردن نیز اهمیت خاصی در سلامت انسان دارند. در روزهای معمولی و غیر روزه‌داری توصیه می‌شود که غذایی پر حجم و دارای مقدار زیادی گوشت در هنگام ظهر(ناهار) میل شود و صبحانه و شام از غذاهای سبک استفاده شود. خوردن یک میان وعده در صبح (یک عدد میوه) و عصر نیز کمک زیادی به کنترل اشتها و سوخت و ساز بدن می‌کند و از ایجاد اشتهای کاذب نیز می‌کاهد.
در طول افطاری تا سحری نیز رعایت دفعات غذا خوردن بسیار اهمیت دارد. وقتی ایام روزه‌داری با روزهای گرم و طولانی سال مصادف می‌شود، از آن جا که مدت زمان بین افطار و سحری کم است، دو وعده‌ی غذای اصلی (افطار و سحری) و یک میان وعده تا زمان قبل از خواب (مصرف میوه‌ و نوشیدنی‌) توصیه می‌شود. البته در تمام ساعات ما بین افطار و سحری، نوشیدن مایعات به مقدار فراوان توصیه می‌گردد.
هنگام روزه‌داری در ماه‌های سرد سال که شب‌ها طولانی هستند، می‌توان سه وعده غذا و یک میان وعده را داشت. به عنوان مثال شروع افطار با غذایی سبک مثل نان، پنیر، گردو، سبزی، خرما و شیر مناسب است. پس از ۳- ۲ ساعت (بسته به شرایط فیزیولوژیکی و اشتهای فرد) و زمانی که فرد حس می‌کند دوباره به حد کافی گرسنه شده است، خوردن شام مناسب خواهد بود.(البته حتما لازم نیست افطاری و شام را جدا از هم میل نمود، بلکه بسته به شرایط و عادت خانواده می توان روزه را با مصرف کمی آبجوش و غذاهای سبک در افطار باز کرد و بعد از آن غذای پخته مثل پلو و خورش را میل نمود). بین شام تا سحری هم صرف یک میان وعده‌ای که شامل کمی آجیل، میوه‌ و نوشیدنی‌ توصیه می شود. در نهایت مصرف سحری بسیار ضروری است که می‌تواند شامل غذاهای دارای کربوهیدرات های پیچیده و غیر سرخ کرده و عموماً حاوی غلات، لبنیات، کمی گوشت، سبزی‌جات و حبوبات باشد. (البته افراد چاق باید در مصرف غذا احتیاط کنند تا دچار اضافه وزن بیشتر نشوند).
روش تغذیه و منش زندگی نیز از دیگر نکات بسیار با اهمیت هستند. شروع افطاری با آب گرم و خرما و عدم استفاده از مایعات سرد، هم‌چنین عدم مصرف غذاهای سنگین مثل غذاهای چرب و سرخ‌کردنی‌ همواره مورد توصیه است.
در عین حال اگر غذا بسیار آبکی باشد و نان هم در آن تیلیت شود و یا نوشیدن مایعات فراوان در طول غذا خوردن، موجب کاهش اثر آنزیم‌های گوارشی بر غذا و بروز برخی بیماری‌ها و نارسایی‌های گوارشی می‌شود.
خوردن آهسته و جویدن کامل غذا، لذت بردن از غذا و دست کشیدن از صرف غذا هنگامی که کاملا سیر نشده ایم، همگی از توصیه‌های قابل توجه دین مبین اسلام و علم تغذیه است.
مصرف ادویه فراوان علاوه بر ایجاد ناراحتی‌های گوارشی، باعث افزایش تشنگی در طول روز می شود.
مصرف غذاهایی از قبیل کله پاچه ، سیرابی و شیردان به علت داشتن مقدار زیادی چربی، منجر به بروز مشکلات گوارشی و سلامتی و هم‌چنین تشنگی شدید در طول روز می‌گردند.
نوشیدن نوشابه‌های گازدار نیز منجر به سوء تغذیه، افزایش احتمال چاقی و افزایش بیماری‌های گوارشی منجر می‌شود.
کم‌خوری بیش از حد که می‌تواند به سوء تغذیه، سرگیجه، سردرد، اختلالات عصبی، لاغری مفرط، افت قند خون و ... منجر شود و پُرخوری بیش از حد و هم‌چنین ریزه خواری‌ همگی به سلامت فرد لطمه می‌زنند.
خواب مناسب و کافی نیز لازم است. طی تحقیقات مشخص شده که خواب دیرهنگام و نامنظم، به ویژه در کودکان و نوجوانان، می‌تواند منجر به کاهش قد، چاقی یا لاغری مفرط گردد. برای کودکان حداقل ۸ ساعت و برای نوجوانان حداقل ۷ساعت خواب در طول شب( که از اوایل شب شروع شود) توصیه شده است.
مصرف بسیار کم و هم‌چنین مصرف فراوان سبزی‌ها تشنگی در طول روز را افزایش می‌دهند.
عدم نوشیدن کافی مایعات ، نوشیدن چای و قهوه ی فراوان و غلیظ ، عدم مصرف یا مصرف ناکافی میوه‌ها و سبزی‌جات نیز همگی ممکن است منجر به یبوست شوند که با مصرف این مواد غذایی در حد مناسب، این مشکل از بین خواهد رفت. در زمان یبوست علاوه بر مصرف میوه‌ها، سبزی‌جات و مایعات کافی، مصرف خیسانده‌ی آلو‌ بخارا، انجیرخشک و توت‌خشک نیز لازم است.
در خاتمه یادآوری می‌گردد کههنگام غذا خوردن و بعد از آن، خون فراوانی به سمت دستگاه گوارش سرازیر می‌گردد و به همین دلیل فرد دچار بی‌حالی و کاهش توان فعالیت فکری می شود. روزه‌داری با استراحت دادن به دستگاه گوارش و فرستادن خون کافی به سراسر بدن به ویژه به دستگاه مغزی و عصبی (ایجاد فرصت کافی برای فعالیت فکری مناسب)، می تواند به حفظ سلامتی بدن کمک شایانی کند.
در عین حال نباید تصور کرد که روزه نباید منجر به بی‌حالی و احساس گرسنگی شود، بلکه این حالات به طور طبیعی در هنگام روزه‌داری در افراد سالم نیز ایجاد می‌شود که باید آن‌ها را تحمل نمود، ولی اگر حالات غیرعادی یا فشارهای غیرطبیعی بر بدن ایجاد شود، مشاوره با پزشک یا متخصص مربوطه کاملاً ضروری است.__________________________________
دکتر احمدرضا درستی- متخصص تغذیه

پنج شنبه 12/5/1391 - 10:5

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]

رمضان

توصیه های غذایی برای روزه داران

توصیه های غذایی برای روزه داران اگرچه برای روزه داران واقعی فواید روزه و آثاری كه بر جسم آنها دارد هدف اصلی نیست ، اما به هرحال در روایات بر این نكته تاکید شده است كه گذشته از آثار معنوی، روزه ماه رمضان در سلامت جسمی روزه داران هم مؤثر است. اما نباید فراموش كرد كه تنها در شرایطی می توان انتظار داشت كه روزه دار سلامت جسم و روح را به دست آورد كه مطابق اصول صحیحی باشد. مثلاً روزه می تواند با كاهش وزن بدن، سبب كاهش فشار بر مفاصل استخوانی پا، كمر و سایر اندام شود؛ البته در صورتی كه شخص روزه دار در خوردن افطاری و سحری طوری زیاده روی نكند كه بعد از پایان ماه رمضان اضافه وزن پیدا كند. رعایت توصیه های زیر می تواند به یك روزه داری سالم كمك كند. توصیه هایی برای افطار1 – بیشتر انرژی بدن باید با خوردن سحری تامین شود. پس افطار را سبك بخورید تا شكم سنگین نشود.2 – غذای افطار باید سبك و پركالری بوده و سریع هضم شود. مثل: خرما ، شله زرد ، مقداری كمی شیر و چای كمرنگ. شما هم حتماً از غذاهای كم حجم استفاده كنید تا به معده فشاری وارد نشود.3 – بهتر است با چای شیرین و خرما روزه خود را باز كنید و حتی المقدور از نوشیدن آب زیاد بپرهیزید؛ چون این كار باعث بی حالی، ضعف و درد معده خواهد شد. غذای افطار باید سبك و پركالری بوده و سریع هضم شود. مثل: خرما ، شله زرد ، مقداری كمی شیر و چای كمرنگ.4 – موقع افطار مایعات زیادی مصرف نكنید؛ چرا كه مصرف مایعات در این زمان، سبب سوء هاضمه می شود، اگرچه در ساعات بعد از افطار نوشیدن آب زیاد مفید است.5 – در زمان افطار و سحر از خوردن غذاهای پرچرب خودداری كنید. توصیه هایی برای سحری1 – فراموش نكنید كه پرخوری در هنگام سحر نه تنها از احساس گرسنگی در ساعات انتهایی روز جلوگیری نمی كند، بلكه در ساعات ابتدایی بعد از سحر، فشار زیادی را به معده و دستگاه گوارشی فرد وارد می كند كه سبب بروز علائمی نظیر سوء هاضمه، درد و نفخ معده می شود.2 – در ماه رمضان سعی كنید شب ها زود بخوابید تا بتوانید سحر به موقع ( تقریباً 5/1 ساعت قبل از اذان صبح ) بیدار شوید. با این روش از ورود مقدار زیادی غذا و مایعات به معده و تجمع آنها جلوگیری می كنید و هضم غذا نیز راحت تر خواهد بود.3 – بیدار نشدن برای سحری كاملاً اشتباه است و در طولانی مدت سبب ضعف و بی حالی روزه داران خواهد شد.4 – در سحر از مواد غذایی پروتئین دار ( تخم مرغ ، حبوبات ، لبنیات و گوشت ) استفاده كنید و به جای نوشیدن آب زیاد، میوه های آب دار بخورید.5 – مایعات توصیه شده برای سحری باید به تدریج نوشیده شوند. یك لیوان آب میوه و یك لیوان شربت عسل یا قند اثر مفیدی خواهد داشت. در سحر از مواد غذایی پروتئین دار ( تخم مرغ ،حبوبات ، لبنیات و گوشت ) استفاده كنید و به جای نوشیدن آب زیاد، میوه های آب دار بخورید.6 – رژیم غذایی سحر بهتراست شامل مواد غذایی متنوع باشد. این نكته برای نوجوانان اهمیت بیشتری دارد و باید از مواد غذایی قندی، پروتئین دار و پر انرژی استفاده كنند.7 – از مصرف نمك زیاد خودداری كنید، چون نمك زیاد سبب دفع مایعات از بدن و احساس تشنگی در ساعات روز خواهد شد. با یك رژیم غذایی معمولی، نمك كافی به بدنتان خواهد رسید و نیازی به مصرف نمك اضافی نیست.8 – بعد از خوردن سحری حتی الامكان نخوابید، چون وضعیت درازكش، سبب برگشت مواد به مری و ترش كردن می شود و گذشته از آن فردای آن روز احساس خوبی نخواهید داشت. این كار در دراز مدت باعث سوزش سردل و بیماری " رفلكس معده و مری " می شود. در این بیماری غذا از معده و مری بر می گردد و به اصطلاح احساس " ترش کردن" را گویند. توصیه هایی دیگر برای روزه داران1 –اول ساعات بعد از سحری و سپس ساعات بعد از افطار به ترتیب برای مطالعه دانش آموزان و دانشجویان وقت مناسبی است.2 – ورزشكاران در ماه رمضان نسبت به افراد عادی نیاز بیشتری به پروتئین ، قند و ویتامین ها دارند. باید حدود 3 ساعت بعد از افطار ورزش را شروع کرد تا غذای مصرف شده فرصت هضم پیدا كند. بین خوردن غذا و شروع ورزش باید فاصله ای باشد كه جریان خون بتواند به راحتی به عضلات بدن برسد.3 – درماه رمضان تمرینات ورزشی سبك تر باشد، زیرا بدن نمك و آب زیادی در جریان ورزش از دست می دهد و در ورزش های شدید منجر به ضعف شدید بدن می شود. ورزشكار باید تا سحر به تدریج مایعات زیادی مصرف كند كه نیازهای بدنش تامین شود.4 – خرما ، سوپ، سبزیجات و شیر برای افطار ورزشكاران توصیه می شود.5 – در صورتی كه فردی بعد از افطار قصد تمرین ورزش سنگین یا مسابقه ورزشی را دارد بهتر است قبل از شروع مسابقه، هنگام افطار از گوشت، زرده تخم مرغ و ماهی استفاده كند. مصرف مایعات فراوان از جمله آب میوه ها قبل از ورزش هم مناسب است.6 – میزان انرژی تامین شده از پروتئین در ورزشكاران باید حدود 15 درصد و حداكثر 20 درصد باشد؛ چون پروتئین زیاد، مناسب نیست و سبب تولید مواد زاید در خون و احساس خستگی در حین ورزش می شود.

منبع : ماهنامه دنیای تغذیه

پنج شنبه 12/5/1391 - 10:4

[ نظر به این مطلب ] - [ نظرات این مطلب : 0 ]