تبیان، دستیار زندگی

امام حسین (ع) : عقل كامل نمي شود مگر با پيروي از حق .

لا يكمل العقل إلا باتباع الحق .

امام علی (ع) : [1] ما را حقی است که اگر به ما داده شود [ آزاديم ] [2] والا در عقب شتر سوار خواهيم شد [ و همچون اسيران خواهيم بود ] هر چند زمانی طولانی بر اين حال بگذرد . [3] شريف رضیمي گويد : اين از سخنان لطيف و فصيح امام [ ع ] است و معنای آن اين است که اگر حق ما به ما داده نشود همچون افراد خوار و کم ارزش خواهيم بود . و اين بدين جهت است کسیکه در رديف انسان سوار مي شود در قسمت آخر مرکب سوار خواهد بود همچون برده و اسير و امثال آنها .

22 - و قال [ع ] : لنا حق : ، فان اعطيناه ، و الا رکبنا اعجاز الابل ، وان طال السری قال الرضی : و هذا من لطيف الکلام و فصيحه ، و معناه : انا ان لم نعط حقنا کنا اذلاء و ذلک ان الرديف يرکب عجز البعير ، کالعبد و الاسير و من يجری مجراهما

امام جواد (ع) : كسي كه محل ورود را نشناسد ، از يافتن محل خروج درمانده گردد .

من لم يعرف الموارد أعيته المصادر

امام حسن (ع) : به درستي كه پر ديدترين ديدهها آن است كه در خير نفوذ كند ، و شنواترين گوشها آن است كه تذكري را بشنود و از آن سود برد ، سالمترين دلها آن است كه از شبهه ها پاك باشد .

ان ابصر الابصار ما نفذ في الخير مذهبه وأسمع الاسماع ما وعي التذكير وانتفع به .أسلم القلوب ما طهر من الشبهات .

حضرت فاطمه (س) : خداي تعالي مراعات كامل وزن و پيمانه را براي جلوگيري از كم فروشي ، و نهي از شراب خواري را براي پرهيز از پليدي تشريع نموده است .

جعل الله ... توفية المكاييل و الموازين تغييرا للبخس ، و النهي عن شرب الخمر تنزيها عن الرجس .

امام سجاد (ع) : و سپاس خداي را كه ما به ( حقيقت ) توبه و بازگشت ( از گناه ) راهنمايي نمود ، توبه اي كه آن را نيافته ايم جز به فضل و احسان او ، پس اگر از فضل و بخشش او جز همان ( نعمت ) توبه را به شمار نياوريم نعمت او در حق ما نيكو و احسانش درباره ما بزرگ و فضلش بر ما عظيم مي باشد ( توبه گناهان را مي برد و زشتيها را مي شويد و خدا را خشنود مي گرداند ، حضرت اميرالمؤمنين - عليه السلام - فرموده : لا شفيع انجح من التوبه يعني هيچ شفيع و خواهشگري پيروزتر و رهاننده تر از توبه و بازگشت نيست ، و حضرت باقر - عليه السلام - فرموده : التائب من الذنب كمن لا ذنب له يعني توبه كننده از گناه مانند كسي است كه گناه ندارد ، و حضرت صادق - عليه السلام - فرموده : ان الله تعالي يفرح بتوبة عباده المؤمنين اذا تابوا كما يفرح احدكم بضالته اذا وجدها يعني خداي تعالي به توبه بندگان با ايمانش هرگاه توبه كنند شاد مي شود چنان كه يكي از شما گمشده خود را كه بيابد شاد مي شود )

و الحمد لله الذي دلنا علي التوبه التي لم نفدها إلا من فضله ، فلو لم نعتدد من فضله إلا بها لقد حسن بلاؤه عندنا ، و جل احسانه الينا ، و جسم فضله علينا .

امام سجاد (ع) : و روش او در توبه براي پيشينيان ( بني اسرائيل ) چنين نبوده ( سنت و روش خداي تعالي در توبه براي بني اسرائيل كشتن يكديگر بوده ، نه بس پشيماني ، چنان كه در قرآن كريم " سوره 2 ، آيه 54 " فرموده : واذ قال موسي لقومه يا قوم انكم ظلمتم انفسكم باتخاذكم العجل فتوبوا الي بارئكم فاقتلوا انفسكم ذلكم خير لكم عند بارئكم فتاب عليكم انه هو التواب الرحيم يعني و ياد كنيد هنگامي را كه موسي به قوم خود " آنان كه گوساله پرستيدند " گفت : اي قوم شما بر اثر گرفتنتان گوساله را " به خدايي " به خود ستم روا داشتيد ، اكنون به سوي آفريننده خويش باز گرديد و خود " يكديگر " را بكشيد كه اين كشتن نزد آفريننده شما برايتان " از زندگاني در دنيا " بهتر است پس خدا توبه شما را " پيش از آن كه همگي كشته شويد " پذيرفت ، زيرا او بسيار توبه پذير و بسيار مهربان است ) و آنچه به آن توانايي نداريم از ما برداشته ، و به ما جز به آنچه طاقت داريم تكليف نفرموده ، و جز كار آسان را ما نخواسته ( چنان كه در قرآن كريم " سوره 22 ، آيه 78 " فرموده : وما جعل عليكم في الدين من حرج يعني و خدا بر شما در دين تنگي و رنج قرار نداده است ) و براي هيچيك از ما برهان و بهانه اي جا نگذاشته ( چنان كه حضرت صادق - عليه السلام - فرموده : هرگاه در همه چيزها بنگري كسي را در تنگي و سختي نمي يابي ، كسي را نمي يابي جز آن كه خدا را بر او حجت و برهاني است ، و به كمتر از طاقتشان امر و فرمان داده ، و آنچه به مردم امر شده طاقت آن را دارند ، و هر چه طاقت و تواناييش را ندارند از آنها برداشته شده ولي نيكي در مردم نيست " تا اين حقايق را بفهمند " )

فما هكذا كانت سنته في التوبة لمن كان قبلنا ، لقد وضع عنا ما لا طاقة لنا به ، و لم يكلفنا الا وسعا ، و لم يجشمنا إلا يسرا ، و لم يدع لاحد منا حجة و لا عذرا .

حضرت فاطمه (س) : خداي تعالي پرهيز از افترا و دشنام را براي دور شدن از لعنت واجب فرمود و دزدي را منع كرد تا راه عفت پويند .

جعل الله ... اجتناب القذف حجابا عن اللعنة ، و ترك السرقة إيجابا للعفة .

امام حسن (ع) : مردي به امام حسن - عليه السلام - عرض كرد : دختري دارم ، به نظر شما با چه كسي وصلت كنم . فرمود : با كسي كه متقي و با ايمان باشد . چون اگر او را دوست بدارد ،مورد احترامش قرار ميدهد ، و اگر از او نفرت داشته باشد ، به او ظلم نميكند .

قال رجل للحسن - عليه السلام - : ان لي ابنة فمن تري أن أزوجها له ؟ قال : زوجهاممن يتقي الله عز وجل فإن أحبها أكرمها وان أبغضها لم يظلمها .

امام جواد (ع) : اگر آرام حركت كنيد ، به مقصود دست يابيد يا به آن نزديك مي شويد .

إتئد تصب أو تكد