تبیان، دستیار زندگی

اگر در مسأله اي به فتواي مجتهدي عمل كند و بعد از مردن او در همان مسأله به فتواي مجتهد زنده رفتار نمايد، دوباره نمي تواند آن را مطابق فتواي مجتهدي كه از دنيا رفته است انجام دهد، ولي اگر مجتهد زنده در مسأله اي فتوي ندهد و احتياط نمايد و مقلد مدتي به آن احتياط عمل كند، دوباره مي تواند به فتواي مجتهدي كه از دنيا رفته عمل نمايد، مثلا اگر مجتهدي گفتن يك مرتبه "سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اكبر" را در ركعت سوم و چهارم نماز،كافي بداند و مقلد مدتي به اين دستور عمل نمايد و يك مرتبه بگويد، چنانچه آن مجتهد از دنيا برود و مجتهد زنده احتياط واجب را در سه مرتبه گفتن بداند و مقلدمدتي به اين احتياط عمل كند و سه مرتبه بگويد، دوباره مي تواند به فتواي مجتهدي كه از دنيا رفته برگردد و يك مرتبه بگويد.

مسائلي را كه انسان غالبا به آنها احتياج دارد واجب است ، ياد بگيرد.

اگر براي انسان مسأله اي پيش آيد كه حكم آن را نمي داند، آیت الله گلپایگانی: اگر مخالفت غير اعلم با اعلم معلوم نباشد، يا فتواي غير اعلم موافق بااحتياط باشد، مي تواند به غير اعلم رجوع كند، و مي تواند از روي احتياط وظيفه خودرا انجام دهد. مي تواند صبركند تا فتواي مجتهد اعلم را به دست آورد يا اگر احتياط ممكن است به احتياط عمل نمايد، بلكه اگر احتياط ممكن نباشد چنانچه از انجام عمل ، محذوري لازم نيايد،مي تواند عمل را به جا آورد. پس اگر معلوم شد كه مخالف واقع يا گفتار مجتهد بوده دوباره بايد انجام دهد.

اگر كسي فتواي مجتهدي را به ديگري بگويد، چنانچه فتواي آن مجتهد عوض شود،لازم نيست به او خبر دهد كه فتوي عوض شده ، ولي اگر بعد از گفتن فتوي بفهمداشتباه كرده ، در صورتي كه ممكن باشد، بايد اشتباه را برطرف كند.

اگر مكلف مدتي اعمال خود را بدون تقليد انجام دهد در صورتي اعمال او صحيح است آیت الله گلپایگانی: كه مطابق با واقع انجام شده باشد و اگر عبادي بوده به قصد قربت آن رابجا آورده باشد و راه به دست آوردن مطابق شدن با واقع ، اين است كه يا بعد علم پيدا كند كه مطابق با واقع بوده يا آن كه مطابق فتواي مجتهدي كه فعلا وظيفه اش تقليد از اوست ، واقع شده باشد. كه بفهمد به وظيفه واقعي خود رفتار كرده است يا عمل او بافتواي مجتهدي كه وظيفه اش تقليد از او بوده يا با فتواي مجتهدي كه فعلا بايداز او تقليد كند، مطابق باشد.