تبیان، دستیار زندگی

در روز 27 ژوئن 1976میلادی اعضای جبهه خلق برای آزادی فلسطین، یك هواپیمای متعلق به شركت ایرفرانس را كه از تل‏آویو عازم پاریس بود در میانه راه بعد از برخاستن از فرودگاه آتن ربودند و خلبان را وادار كردند راه خود را به سمت افریقا منحرف كند و در فرودگاه اِنتِبه در اوگاندا به زمین بنشیند. ربایندگان هواپیما سپس از 206 مسافر هواپیما، یك‏صد نفر را آزاد كردند و بقیه را كه بیشتر یهودی و تبعه رژیم صهیونیستی بودند به گروگان گرفتند و رهایى آنان را موكول به آزادی 53 زندانی عرب در كشورهای مختلف نمودند. روز سوم ژوئیه، در هفتمین روز ربودن هواپیمای ایرفرانس از طرف مبارزان فلسطینی، یك گروه كماندویی رژیم اسرائیل در فرودگاه اِنتبه فرود آمدند و در جریان یك عملیات نیم ساعته پس از انهدام یازده هواپیمای میگ متعلق به نیروی هوایی اوگاندا و كشتن هفت تن از ربایندگان هواپیما و بیست سرباز اوگاندایی، گروگان‏‎ها را آزاد كردند و با خود بردند.

نخستین نیروگاه اتمی برای تولید برق در جهان 27 ژوئن 1954 (56 سال پیش در ششم تیرماه) در شهر 105 هزار نفری اوبنینسک واقع در صد کیلومتری جنوب غربی مسکو آغاز بکار کرد. در حال حاضر چهارده درصد نیروی برق جهان از چنین نیروگاه‌هایی به دست می آید. در این مراکز نیروی اتم آب را بجوش می آورد و نیروی بخار حاصله ژنراتورهارا بکار می‌اندازد و برق تولید می‌شود. شهر اوبنینسک محل استقرار 12 انستیتوی علمی روسیه است که در زمینه‌های مختلف استفاده از نیروی اتم پژوهش می‌کنند و به همین لحاظ این شهر به شهر علوم معروف است. در همین شهر بود که به خدمه نخستین زیردریایی اتمی شوروی آموزش حفاظتی داده شد. مصارف صنعتی و پزشگی نیروی اتم به مراتب بیش از استفاده نظامی از آن است. بیش از 150 وسیله بحریه اینک با نیروی اتم کار می‌کنند.

دكتر میلسپو Arthur Chester Millspaugh مستشار آمریكایی مالیه ایران 27 ژوئن 1943 (شصت و شش سال پیش در ششم تیرماه) در مصاحبه‌ای گفته بود که نمی‌داند چرا ایرانیان ثروتمند از دادن مالیات كه حق جامعه از درآمد آنان است تا این حد گریزان هستند و نمی‌خواهند امور مالیاتی وطنشان كه به سود همه و عامل تقویت بنیه و پیشرفت كشور، ضامن تداوم درآمد و تامین امنیت آنان است تنظیم و رو به راه شود . همین بی‌نظمی مالیاتی عامل ایجاد مسائل متعدد، بی‌پولی دولت و روشن نبودن وضع اقتصاد ایران بوده است و مطبوعات که به طبقه مورد اعتماد دولت و سیاسیون تعلق دارند نمی‎کوشند که به حل مسائل وطنشان کمک و از ایجاد مسائل تازه پیشگیری شود و تا اعمال نفوذ و مسئله مالیات برطرف و مطبوعات اصلاح نشوند نجات ایران و افتادن در راه پیشرفت امکانپذیر نخواهد بود.
میلسپو اضافه كرده بود: نمی‎دانم كه چرا دولت کنونی (تابستان 1322) و دولت‌های گذشته ایران درصدد گرفتن مالیات واقعی برنیامده‎اند. از چه می‎ترسند؟. در جلسات مختلف با مقامات ایران، صدبار برایشان گفتم كه مالیات مردم، آمریكا را به یك قدرت جهانی مبدل كرده است كه به خرجشان نمی‌رود. تا در جلسه (مذاکره با مقامات) هستیم نظر مرا تایید می‎كنند و «بله درست است» می‎گویند ولی پس از خروج از جلسه همان راه همیشگی خود را ادامه می‌دهند. من این معمّا را نمی‎فهمم و نمی‌توانم آن را هضم بكنم. به آنها گفتم كه بنجامین فرانكلین از پدران موسس آمریكا گفته است كه از دو چیز نمی‌توان گریخت: یكی دادن مالیات و عوارض و دیگری مرگ. مقامات ایرانی گوش می‎كنند ولی اعتنا نمی‎كنند. ندادن مالیات در ایران شده است یك بیماری مزمن و تا این بیماری درمان نشود، نمی‌توان مسائل دیگر را حل كرد. هزینه‌های دولت باید تماما از مالیات و هزینه‎های شهری از عوارض تامین شود و تا این مسئله باقی باشد، مشكلات ایران كه پس از نادرشاه بروز كرده بر طرف شدنی نخواهد بود. من تاریخ ایران را با دقت تمام خوانده‌ام. از روزی كه كریم خان زند به دلیل رئوفت مالیات‌ها را موقتا بخشید، مالیات ندادن در ایران یك عادت و رسم عمومی شده است كه باید به این اعتیاد پایان داده شود. دولت باید بداند كه هر تبعه كشور هر سال چقدر درآمد دارد و مالیاتش را بگیرد و .... مقامات ارشد ایران به من گفته‌اند که می‌دانند فساد اداری و اعمال نفوذ قدرتمندان در امور و بوروکراسی ناشی از «من درآوردی بودن» سازمان‌های اداری خوره وجود (جذام) کشور است ولی معمّا در این است که چرا برای حل آن کاری نمی‌کنند و تعجب من از همین است و نسبت به آنان (میهن‌دوستی و دلسوز بودشان) دچار تردید شده‌ام.
مسئله‌ای را که این کارشناس آمریکایی در سال 1322 بیان داشت و در طول اقامت در ایران هم موفق به حل آن نشد درد بزرگی است که در ایران تا به امروز درمان نشده و مادر و زاینده بسیاری از بیماری‌های دیگر است و به همین مناسبت، در سالروز انتشارش، قسمتی از آن را در بالا یادآور شدیم. میلسپو نخستین كارشناس خارجی نبود كه این مسئله را اعلام داشت. پیش از او مورگان شوستر آمریكایی و سر جان ملكم انگلیسی هم همین واقعیت تلخ را در خاطراتشان از ایران ذكر كرده اند و این خاطرات به صورت كتاب انتشار یافته و موجود است.

به خواست متفقین كه ایران را اشغال نظامی كرده بودند و نمی‎خواستند كه وطن ما بعدا هم یك نیرویی دفاعی چشمگیر داشته باشد 27 ژوئن 1942 (ششم تیر ماه 1321) دستور داده شد كه دبیرستان‎های نظام كه برای دانشكده افسری ارتش ایران دانشجو آماده می‌ساختند منحل شوند. دانش آموزان این دبیرستان‎ها از آغاز سال تحصیلی بعد به دبیرستان‎های معمولی انتقال یافتند. از طریق دبیرستان‌های نظام جوانان مستعد حرفه‎های سپاهیگری جذب ارتش می‎شدند. به علاوه، از طریق این دبیرستان‎ها یک فرد از سال‎های نوجوانی با رفتار و زندگی نظامی آشنا می شد و به آن خوی می گرفت. خیانت باعث شد که ایران در شهریور 1320 بدون جنگ تسلیم متفقین شود. دستهایی! پیش از آن که ارتش ایران فرصت دفاع از وطن را که به خاطر آن ایجاد شده بود به دست آورد آن را مرخص کرده بودند.

بیست و هفتم ژوئن 1908 Joao Guimar Rosa داستان نگار بزرگ برزیل به دنیا آمد و 59 سال عمر کرد. او که کار نویسندگی را از 21 سالگی آغاز کرده بود بیش از 12 داستان و صدها مقاله و نقد ادبی نوشت. این داستان نگار علاوه بر زبان مادری (پرتغالی) می‍‌‌‎توانست به زبان‎های انگلیسی، آلمانی، روسی، فرانسه، عربی و ایتالیایی بخواند، بنویسد و مکالمه کند. او تا حدودی زبان سانسکریت هم می‎دانست. ماجرای فوت او شنیدنی است. 19 نوامبر 1967 برای بزرگداشت وی نشستی برپا شده بود. در پی سخنرانی چند ادیب در وصف او، چون نوبت سپاسگزاری از آن همه قدردانی و دریافت تقدیرنامه به او رسید، تکانی نخورد. نگاه حاضران متوجه او شد که روی یک صندلی ردیف اول نشسته بود شد و معلوم شد که فوت کرده است.
Joao Guimar Rosa در عین حال یک دیپلمات کشور خود بود.

خانم هِلِن آدامْزْ كِلِر، نابغه نابینا و ناشنوای امریكایى در 27 ژوئن 1880میلادی در امریكا به دنیا آمد و در 19 ماهگی بر اثر بیماری، شنوایى و بینایى خود را از دست داد. در 6 سالگی، پدر و مادرش او را به نزد الكساندر گراهام بل، مخترع تلفن، بردند و از او یاری خواستند. گراهام بل، او را به یك معلم معرفی كرد و این معلم با جدیت به آموزش هِلِن به صورت‏‎های مختلف پرداخت. سرانجام از راه لمس انگشتان توانست با هلن ارتباط برقرار كند و چون هِلِن هوش و استعداد سرشار داشت، به زودی خواندن و نوشتن و حتی سخن گفتن خیلی ناقص را فراگرفت. او چنان در این زمینه‏‎ها ترقی كرد كه مایه شگفتی همگان شد و حتی زبان فرانسه و آلمانی را نیز فراگرفت. هِلن كِلِر توانست در 20 سالگی مقاله بنگارد و در 24 سالگی، برنده درجات علمی گردد. هِلِن كلر كشف كرد كه بسیاری از مردم او را دوست دارند. از این رو تصمیم به نوشتن زندگی‏نامه خود گرفت و علاوه بر آن بیش از چهل كتاب، مقالات متعدد و رساله‏‎های بی‏‎شمار درباره نحوه تفكر و تحصیل نوشت. او از دنیای خاموش خود برای تفكر و تصنیف آثار علمی، استفاده فراوان بُرد و از درآمد كارهای خویش، آموزشگاه‎‏های متعددی در امریكا و دیگر كشورها برای نابینایان تأسیس كرد. وی معتقد بود "هر چیز شگفتی‏‎های خود را دارد حتی تاریكی و سكوت. من با لطف خدای خود آموختم در هر حالتی كه هستم از آن خشنود باشم". هِلِن كلر سرانجام در سال 1968میلادی در هشتاد و هشت سالگی درگذشت در حالی كه او را دانشمندترین كور و كر دنیا لقب داده بودند.

در قرن نوزدهم میلادی، مخالفت امپراتوری چین با سیاست دروازه‎‏های باز برای بنادر، باعث نارضایتی انگلستان گردید. در این میان، با توقیف محموله تریاك انگلستان در چین در سال 1839میلادی، جنگ اول چین و انگلیس به وقوع پیوست كه به شكست چین منجر گردید. پس از پایان جنگ اول تریاك، علی‏رغم اینكه انگلیسی‏‌ها، امتیازات فراوانی از چینی‏‎ها گرفته بودند، با این حال از این مصالحه رضایت نداشتند و به دنبال بهانه‏‎ای برای اخذ امتیازات بیشتر بودند. از این رو به بهانه توقیف یك كشتی انگلیسی از طرف چینی‏‎ها، روابط دو طرف باز هم تیره شد. در این زمان، نخست‏‎وزیر انگلیس كه مردی بهانه‏‎جو و مغرور بود خواستار عذرخواهی رسمی دولت چین گردید. وی بر این عقیده بود كه منافع استعمار انگلیس در هر نقطه از عالم، باید به هر قیمتی حفظ شود. او این امر را نشانه‏‎‏ای از قدرت و اعتبار انگلستان تلقی می‏‎كرد. در این حال علی‏‎رغم رفع توقیف كشتی انگلیسی، چون چینی‏‎ها حاضر به عذرخواهی نشدند، این بار نیروهای انگلیسی به بهانه این امر واهی، با كمك فرانسه جنگی را در سال 1856میلادی آغاز كردند كه به جنگ دوم تریاك شهرت یافت. در نهایت پس از چهار سال، هنگامی كه قوای مهاجم در سال 1860میلادی به پكن، پایتخت چین نزدیك شدند، چینی‏‎ها تسلیم گردیدند و پس از انعقاد قرارداد صلح و اخذ امتیازات دیگر، تجارت تریاك بار دیگر آغاز گشت.

27 ژوئن سالروز انتشار نخستین مجله بانوان جهان در سال 1693در لندن است. مدیر آن مردی به نام «جان دانتون» بود. این مجله بعدا یك صفحه هم تحت عنوان «صفحه مسائل» دایر کرد كه در آن به پرسش‎های عمومی مربوط به مسائل خانوادگی و زناشویی خوانندگان پاسخ داده می شد. نام این مجلهLadies’ Mercury بود. 370 سال پس از انتشار این مجله، ایران دارای یک مجله بانوان شد که ابتدا در مشهد (خراسان) انتشار می‎یافت. دختر ناشر این مجله در دهه 1960 وزیر آموزش و پرورش ایران شد. مجله‎های اختصاصی فعلی بانوان در ایران، کار خود را از دهه 1340 آغاز کرده‌اند.

ایالت كرمان 27 ژوئن سال 967 میلادی (ششم تیرماه) به متصرفات فناخسرو دیلمی پیوست. در آن زمان ایالت كرمان كه جنوب آن را خلیج فارس و دریای عمان تشكیل می داد به مراتب وسیع‌تر از امروز بود. با پیوستن كرمان به قلمرو عضدالدوله، سراسر ایران دارای حكومت‌های ایرانی شد كه سامانیان و آل بویه سهم بیشتری داشتند. قلمرو عضدالدوله پس از پیوستن كرمان، شامل سراسر جنوب و مركز ایران بود.
فناخسرو معروف به عضدالدوله پسر ركن الدوله در اصفهان به دنیا آمده بود. پدر و دو عموی او از دیلمان (شمال ایران) برخاسته بودند كه به همراه «ماكان كاكی» و مرد آویز پرچم استقلال ایران و جدا ساختن آن را از قلمرو خلفای عباسی برافراشته بودند و موفق به این كار مهم شدند. بغداد به تصرف علی بویه (عماد الدوله) درآمد و از آن زمان، خلفای عباسی تحت نفوذ و اقتدار ایرانیان قرار داشتند.
از زمان دیلمیان بود كه مذهب شیعه (اثنی عشری) به صورت ستون اصلی ناسیونالیسم ایرانی درآمد. به عبارت دیگر، ناسیونالیسم ایرانی باعث تقویت مذهب شیعه شد. هدف بوئیان دیلمی این بود که ایران را کاملا از عربان دور سازند و ایرانیان راضی به جنگ با عربان شوند که عمدتا غیر شیعه بودند، زیرا که جنگ مسلمان با مسلمان نهی شده است. بوئیان خود را از فرزندان بهرام گور و ساسانیان می‌دانستند كه در زمان ساسانیان نیز آیین زرتشت ستون اصلی ناسیونالیسم ایرانی بود و امپراتوری ایران قرن‌ها به صورت یكی از دو ابرقدرت جهان عمل می‌كرد. علی بویه پس از تصرف بغداد خلیفه وقت عباسی را وادار کرده بود که روز عاشورا با پای برهنه در خیابان‌های بغداد راه برود و در ماتم امام حسین ابن علی (ع) سینه بزند.

پس از سقوط ساسانیان و فروپاشی امپراتوری ایران، منطقه فرارود (خراسان بزرگتر) بیش از مناطق دیگر ایرانزمین دچار خلاء قدرت شده بود. «فرارود» آخرین منطقه‌ای بود که یزدگرد سوم (آخرین شاه ساسانی) جهت ایستادگی در برابر عرب به آنجا رفته بود. پس از ترور او در مرو، پادگان‌های ایرانی در مرزهای شمال شرقی میهن هم (که در منطقه فرارود به «مرزبان» موسوم بودند و بزرگترین پاسگاه آنها در «خجند» استقرارداشت) منحل شدند.
با انحلال پاسگاه‌های مرزبانی ایران در مسیر سیردریا، در ژوئن سال 752 میلادی چند واحد نظامی چین از سیردریا (رود سیحون) گذشتند و بدون برخورد با مقاومت وارد منطقه فرارود شدند. نیروهای چین که از دره رود "تاریم" به منطقه فرارود وارد شده بودند تا بخارا، سمرقند، تاشكند و بخارا پیش آمده و بر آن سه شهر مستولی شده بودند. این نیروها که با مقاومت پراکنده مردم محل رو به رو بودند پس از اطلاع از نزدیک شدن یک سپاه عرب به فرارود، منطقه را بدون جنگ ترک کردند.
اقوام تورکیک (غزها و ...) که به صورت مسالمت آمیز (به نام چرانیدن گوسفندانشان) به «فرارود» مهاجرت کرده بودند باقی ماندند که غزنویان و سلجوقیان از آن جمله اند. پس از عقب نشینی چینیان از فرارود، دیری نپایید كه قرقیزها سرزمین ایغورها را كه اینك در قلمرو چین است تصرف كردند و سال‌های سال بر آن مسلط بودند. در دوران هخامنشیان و تا پایان عصر ساسانیان، به ندرت دیده شده بود که عناصر چینی پای فراتر از دره رود "تاریم" گذارده بودند. این سلسله‌ها در آلوده نشدن فرهنگ و تمدن ایرانی تعصب شدید می‌ورزیدند.