اهل بیت
1. مراسم پای علم
در این مراسم كه از غروب اولین روز ماه محرم آغاز میشدمساجد سه گانه علم های خود را محور قرار داده و هر روز به جاههای مشخصی مثل" كربلا دشت . كوله دیمه و یا زرده گله ایمامزاده ویاسقسین "و....میروند .در این مراسم زیبا نه از طبل و سنج خبری است نه از زنجیر و بلند گو . دو یا سه نفر ابتدای دسته با علم حركت كرده و اشعاری به زبان تركی میخوانند كه شاه بیت آن "قارداشم وای الامان "است .در زمانیكه این دو یا سه نفر اشعار را همخوانی میكنند . جمعیت در پشت توقف كرده و ساكت می ایستند . پس از آنكه بخشی از اشعار توسط گروه علمدار خوانده شد جمعیت حركت كرده و در طول این مسیر بر شمر پلید و یاررانش لعنت میفرستند تا به علم برسند و پس از آنكه به علم و گروه همخوان رسیدند گروه جلویی حركت كرده و چند متر جلوتر موضع میگیرند و همین امر تا انتهای مراسم تكرار میشود . زمانیكه مساجد و دسته ها هم عزم یك مكان واحدرا داشته باشند در آن مكان واحد نفرات مشتركی از همه دسته ها این اشعار را قرایت میكنند .جا دارد از برخی قاریان این اشعار كه در ذهنم مانده یاد كنم . مثل مرحوم انام الله نشاطی. یا مرحوم حاجی غلام تقی پور و یا علی جمالزاده . ثروت صفیاری و حجت دلاوری و....
2.تعزیه
در كلور از قدیم الایام مراسم تعزیه در عاشورای حسینی و دفن نمادین شهدا در سیزدهم محرم وجود داشته و جالب آنكه اشعار مورد استفاده با آنكه به دو زبان تركی و فارسی بوده ازمعتبر ترین نسخ تعزیه موجود میباشد . شب عاشورا "قره گیزا مسجد" محور هماهنگی برای انجام پروژه ای زیبا بود و آن هماهنگی برای اجرای مراسم تعزیه بود . و فردا مراسم با حضور نمادین یزید و ابن سعد و خانواده امام حسین(ع) و كاروان نمادین یتیمان كه به دست ساربان اسیر گشته بودند حال و هوای خاصی می یافت . عرب های سیاه و خیمه های بر دوش ولشكریان نمادین دو طرف كه سوار بر اسب عزاداران زنجیر زن را همراهی میكردند جلوه خاصی به روز عاشورای كلور میداد دسته های عزاداری زنجیر زنان از مساجد كلور به سمت" كوله دیمه "حركت كرده و مراسم زیبا و اثر گذار تعزیه را تماشا كرده وسپس سر علم ها را بریده و به سمت مساجد برمیگشتند
شخصا به احیای این مراسم زیبا چندان امیدوار نیستم .و به همه آنهایی كه روزگاری مدار و محور تعزیه كلور بوده اند درود میفرستم ...
حاج مشكوت اخوان –سید علی آقا یعقوبی-سید محمود احدزاده- مرحوم اسماعیل فایقی-محمد حسین شعبانی- قدرت شعبانی-محمد شادخاطر – مرحوم قریشی-مرحوم قویدل-موذن زاده-و....بزرگانی بودند كه كلور بخشی از تاریخ عاشورایی خود را مدیون آنهاست
در روز سیزدهم محرم مطابق با سومین روز شهادت شهدای كربلا مراسم یا تعزیه نمادین دفن شهدا برگزار میشد كه باز محور آن مرحوم میری قریشی بود و شیر همیشگی این مراسم كه با دیدن كشته ها خاك بر سر میكرد "مرحوم ایله و سپس پسرش مسافر روستایی" بودند
شب عاشورا مرثیه اصلی"فردا حسین سر میدهد"و روز عاشورا بعد از مراسم تعزیه مرثیه اصلی "این علم از كیست كه بی صاحب است " بود ......فكر نمی كنم آن مراسم ها احیا شود
3. زار زار
"زار زار ظللمو زار بر یتیمان حوسین ظلم و زار"-"ای صبح صادق ز افق سر مزن سر مزن سر زتن علی اكبر مزن سر مزن "
اینها بخشی از مرثیه های سوزناكی است كه صبح روز عاشورا و بعد از نماز صبح توسط عزادارانی كه تا صبح بیدار مانده اند در كوچه و پس كوچه ها خوانده میشود و عزاداران در حالی كه برسر و سینه میزنند باعبور از كوچه ها و خیابانها خود را به مسجد حضرت رقیه(س) میرسانند و بر اساس سنتی دیرین در آنجا با صرف شیر برنج پذیرایی میشوند . امسال غیر از بخش صبحانه كه نمیدانم سر جایش بود یانه بقیه مراسم هنوز برپا بود
4.حیدر است
با آنكه مراسم " حیدر است " بیشتر در ذكر فضایل حضرت علی (ع) بوده و كمتر به محرم و ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان عالم ارتباط پیدا میكند . اما از دیر باز این مراسم كه در پایان مراسم پای علم و پس از رجعت دسته ها به مساجدشان برگزار میشود از جایگاه خاصی برخوردار است . اشعار این مراسم به تركی قرایت میشود وخواننده در میان جمعی ایستاده و بقیه به دور وی حلقه میزنند در حالیكه دست مخالفشان پهلوی نزدیك فرد كناری را گرفته با ریتم خاصی گاه مینشینند و گاه برخاسته و حركت كرده و گاه نیز با با پرش پا و بدن به سمت جلو و در حالی كه سینه میزنند یكصدا جمله "حیدر است " را تكرار میكنند . این مراسم نیز امسال با تركیبی از پیران و جوانان كلوری كماكان در مساجد كلور در جریان بود .از خوانندگان مهم "حیدر است" هم میتوان به ثروت صفیاری-مشهدی خیرالله وتعدادی دیگر اشاره كرد
5. مجیمه آدان
غالبا در كلور برخلاف بسیاری از نقاط ولیمه و خیرات مرحومان و شهدا را در شب سوم فراق تقسیم و توزیع میكنند واز آنجا كه غم شهادت سرور و سالار شهدا و یاران با وفایش همه دلهای عاشق را به درد آورده كلوریها نیز هرساله در شب سوم شهادت مجمع های غدا را به مساجد گسیل كرده تا هم اطعام همشریان را انجام داده باشند و هم به نوعی دین خود را به شهدا و اسرای كربلا ابراز كرده باشند . این مجمع ها كه غالبا با انواع غذا ها همراه است پس از گردآوری در مسجد صرف اطعام حاضران میشود . این امر مهم و این مراسم بزرگ نیز خاكستر فراموشی به خود گرفته است . در گذشته ای نه چندان دور وقتی تعداد مجمع های ارسالی كفاف حاطران را نمیكرد با بلند گو از اهالی خواسته میشد كه تعداد بیشتری مجمع غذا برای مسجد گسیل دارند
6.شام غریبان
تابوتی بر دوش تعدادی جوان و بروی تابوت عمامه ای سبز رنگ
این واضح ترین دلیل و برهان بر مطلومیت یارانی است كه بدنهای جدا از سرشان تا چند روز در گرمای طاقت فرسای كربلا ماند وكسی را یارای تدفین آنان نبود . مردم كلور با این تابوت نمادین و حمل آن از "قره گیزا مسجد " تا "كولمه دیمه " و از آنجا تا " داره " نشان میدهند كه یاران با وفایی برای حسین اند . این مراسم كه با مرثیه سوزناكی نیز همراه است تا پاسی از شب ادامه دارد . به گفته اسلاف ما در تابوت مورد اشاره كه با پارچه سیاه محصور شده است قبلا كسی میخوابید و اما امروزه در آن كسی نمی خوابد . این مراسم كه بعد از نماز مغرب و عشا با محوریت " قره گیزا " مسجد انجام میشودجمعیت انبوهی را به خیابانها میكشاند .
امسال نیز این مراسم با شكوه برگزار شد و تنها فرق آن تشكیل صف واستفاده از بلند گو بود و جمعیت جوان و عاشق همچنان بی تكلف میخواندند" در كربلا امشب در كربلا امشب رقیه نالان است در كربلا امشب در كربلا امشب زینب پریشان است جسم حسین بی سر جسم حسین بی سر اندر بیابان است "
7. مال ایمام
تامین خرج های روزمره مساجد تا تامین هزینه مداح و روحانی و ... همه به عهده اهالی مسجد است كه هركس بر اساس وسع و توانایی خود نسبت به تامین آن اقدام میكند . اما شیوه اخذ مال امام از گذشته تا كنون آداب و شیوه جالبی داشته است و آن عبارتست از یاد و صلوات برای تمامی وابستگان درجه یك و بعضی مواقع درجه دو پردازنده مال امام .
"مشهدی اوجاق مرحوم . كبلایی حوسین مرحوم .راضیه خانم مرحوم . حاجی كمال مرحوم .چه جوان ناكام روح را و مرمعلی مرحوم روح را و فلانی خانواده سلامتی را صلوات بكشه " این یعنی صلواتی تمام عیار برای كسی كه با پرداخت بخشی از مال امام در هزینه های مسجد شركت كرده است
شاید بی انصافی باشد كه در كلور و مراسم محرم آن فقط از مراسمات در برزخ فراموشی و بقا یاد كنیم و یاد نكنیم از مراسم های حسنه ای كه طی این یكی دو سال به مراسم های كلور اضافه شده و یا زمینه احیای آن فراهم شده است . از جمله این مراسمات در حال احیا هدایت دسته های عزاداری به سمت خانه های شهدای كلور است كه چندین سال قبل به فراموشی سپرده شده بود و امسال تا حدی احیا شد . و یا اضافه شدن مراسم اطعام روز عاشورا در مساجد سه گانه كلور كه جلوه مهم و روشنی از همبستگی كلوریها را نشان میدهد. جمع آوری كمك برای نیازمندان و یا برپایی مراسم دعا برای مریضان نیز از مراسمات خوب اضافه شده به مراسم های كلور است
http://shahrud.blogfa.com/post-53.aspx
جمعه 26/8/1391 - 14:26
اهل بیت
در بخشهایی از جنوب شرقی آسیا نیز مسلمانان هر ساله به سوگواری میپردازند؛ یكی از این كشورها اندونزی است كه مردم آن در ماههای محرم و صفر از جشن عروسی و ازدواج خودداری میكنند و معتقدند كه ازدواج در این دو ماه نحس و موجب زیان است.
در جزیره سوماترای اندونزی به عزای حسینی «تابوت»، در جاوه ماه محرم «سورا=عاشورا»، در آچه «ماه حسن و حسین» و در غرب سوماترا مردم پادانگ آن را ماه«تابوئیك» مینامند؛ در «پاریمان» در روز هفتم محرم نمادی از دست امام حسین(ع) كه در گلدانی نهادهشده در معابر و خیابانها گرداندهمیشود و مردم به یاد وقایع جانسوز كربلا اشكمیریزند و صبح روز نهم محرم عمامهای سفیدرنگ كه «توربان»نامیدهمیشود به نشانه عمامه امام حسین(ع) تهیهشده و در مراسمی خاطراتی از فداكاریهای سرور شهیدان بیانمیشود.
در كشور برمه(میانمار) هم اگرچه اكثریت مسلمانان اهل سنت هستند ولی حدود ده هزار شیعه در آن سكونتدارند كه در ماههای محرم و صفر به سخنرانی و عزاداری میپردازند، ازدواجنمیكنند، لباس نو نمیخرند، حتی تلویزیون هم نگاه نمیكنند؛ مردان لباس سیاه میپوشند و زنان از آرایش پرهیزمیكنند.
دیگر كشور جنوب شرق آسیا مالزی است؛ مسلمانان بومی این سرزمین و مهاجران در كوآلالامپور جمع میشوند و مراسم عزاداری باشكوهی برگزارمیكنند.
تایلند نیز از جمله كشورهایی است كه مراسم عزاداری حسینی در آن به زمانهای بسیار دور یعنی حدود چهارصد سال قبل بازمیگردد؛ شیعیان «بانكوك» حدود دو هزارنفر است كه در دهه محرم به عزاداری میپردازند؛ عزاداری در این كشور از سال1908 توسط «سید مازندرانی» بهصورت رسمی در آمد.
http://tabaar.com/Schools/Files/Attachments/www/Tabaar/moharam/aza/index1.htm
جمعه 26/8/1391 - 14:19
اهل بیت
مسلمانان شبه قاره هند نیز در این ماه به سوگ امام حسین(ع) و یارانش مینشینند: مردم پاكستان از دوازده قرن پیش مراسم سوگواری سردار شهیدان را برپا میكنند؛ با وجود اینكه در سال 1288 هجری شمسی مراسم عاشورا و اربعین از سوی استعمارگران انگلیس ممنوع اعلامشد و در سال1361 پلیس پاكستان استفاده از بلندگو را در حسینیهها و تكایای شیعیان را غیرمجاز اعلامكرد ولی هرگز موفقنشد روند این عزاداریها را متوقفكند؛ در این راستا وهابیون این كشور نیز هرساله با به خاك و خون كشیدن عزاداران سعیدارند جلو این مراسم را بهگیرند ولی با گذشت زمان این عزاداریها باعث غنای فرهنگ تشیع شده و خطبا، نویسندگان و شاعران فراوانی به بركت این عزاداریها پا به عرصه گذاشتهاند.
در كشور هند نیز هندوها و غیرمسلمانان با دیدن سوگواریها و نوحهسرایی و محافل حزن متأثرشده و با مسلمین همراهیمیكنند و حتی در بعضی شهرها و مناطق، هندوها ساختمانهایی ساخته و وقف امام حسین(ع) كرده و به تقلید از مسلمین نام آنها را حسینیه گذاشتهاند و در آنجا به سوگواری میپردازند؛ یكی از نقاط مشترك عزاداری پاكستان و هند شركت مسلمانان اهل سنت در عزاداریهاست.
نكته قابلتوجه اینكه در پاكستان اهل سنت نیز به عزاداری میپردازند؛ همچنین در شهرهای كراچی، حیدرآباد، كوتری، تخته و میرپورخاص از ایالت سند، روز عاشورا و اربعین حسینی غذاهای مختلفی چون حلیم درست میكنند و بین عموم تقسیم میكنند؛ این در حالی است كه در شهر كوتری با 95 درصد جمعیت اهل تسنن، در ایام عزاداری امام حسین مجالس باشكوهی برپا میشود و مردم در روز عاشورا به سوی امام بارگاه حركت میكنند.
در مجالس شیعیان هنگامی كه عزاداری شروع میشود تمام شیعیان از خوردن و نوشیدن و سخن گفتن تا پایان مراسم خودداری میكنند و كسی كه از این قانون تخلفكند، توبیخ میشود.
در سه كشور لكنهو، بنگال و بنارس كه از كشورهای غیراسلامی هستند مسلمانان و دوستداران اهلبیت(ع) در ایام سوگواری محرم، خوردن و آشامیدن را به حداقل میرسانند و در مجالس سوگواری به هیچ وجه نمیخندند و شوخینمیكنند.
همچنین در حیدرآباد دكن مسلمانان و هندوهای غیر مسلمان در ایام محرم عزاداری میكنند و بزرگان و عزیزان قوم دست و پای خود را با زنجیرهای آهنی بسته و چند نفر از خدمتگزاران خود را میگمارند كه سر این زنجیرها را بگیرند و آنان را مانند اسیران «به یاد اهلبیت امام حسین(ع)» به مجلس عزای امام حسین بكشانند.
http://tabaar.com/Schools/Files/Attachments/www/Tabaar/moharam/aza/index1.htm
جمعه 26/8/1391 - 14:16
اهل بیت
مسلمانان لبنان ازگذشتههای دور با وجود حاكمیت مسیحیان و كنترل عزاداری از طرف حاكمان وقت، با تأثیرپذیری از ایران و عراق همچنان به عزاداری میپردازند؛ تداوم این عزاداریها باعثشد تا دولت مسیحی لبنان در سال 1393 هجری قمری برابر با 1973 میلادی روز عاشورا را برای اولینبار در تمامی نقاط لبنان و نهادهای دولتی، مؤسسههای ملی و بازار، تعطیل رسمی اعلامكند.
عزاداری مسلمانان لبنانی در سالهای اخیر آنچنان به شیعیان قدرتداده كه توانستند در مقابل ارتش اسرائیل به خوبی مقاومتكرده و در حمله تابستان 1385
این كشور به لبنان، اشغالگران قدس را مفتضحانه شكستدهند؛ این عزاداریها همچنین باعث احیاء حق شیعه در مجلس و دولت لبنان شده است.
در اردن نیز شیعیان روز دهم ماه محرم طبق سنت دیرینه به یاد امام حسین(ع) و یارانش، فقرا و مستمندان را اِطعاممیكنند؛ در این روز اغلب مسلمانان اعم از شیعه و سنی فعالیتهای روزانه را تعطیلمیكنند و با اقتدا به امسلمه كه با شنیدن خبر شهادت امام
(ع) ازكار شستوشو دست كشیدهبود آنان نیز از انجام امور اینچنین اجتنابمیكنند؛ مسلمانان این كشور در شهر «موته» دركنار مزار شهید جعفرطیار بهصورت رسمی به عزاداریمیپردازند.
عربستان از دیگر كشورهای اسلامی است كه علیرغم سختگیریهای وهابیون در مناطقی چون الأحساء، قطیف، حضرموت، حجاز و مدینه یاد امام حسین(ع) احیاء میشود و مردم به عزاداری میپردازند؛ در سالهای اخیر محدودیتها از طرف دولت عربستان كمترشده و گویا آزادی بیشتری جهت عزاداری اعطاشدهاست.
سوگواری در منطقه «تركستان» نیز به قرن سوم هجری بازمیگردد، عدهای از خراسان به این منطقه مهاجرتكردند و در اوایل قرن سوم در بخارا و خیوه ساكنشدند؛ در دوران قدرت كمونیستها مجالس عزاداری در منازل بهصورت پنهانی برگزارمیشد ولی بعد از فروپاشی شوروی سابق عزاداریها آزادانه صورتمیگیرد.
همچنین در تركمنستان، قزاقستان، آذربایجان و قفقاز مراسم سوگواری حسینی با شكوه تمام برگزارمیشود؛ در این مراسم اهل سنت نیز حضور گستردهایدارند.
http://tabaar.com/Schools/Files/Attachments/www/Tabaar/moharam/aza/index1.htm
جمعه 26/8/1391 - 14:11
اهل بیت
مراسم چهل منبر در شب عاشورا پیش از به راه افتادن سوگواران در اغلب مناطق استان گیلان به اجرا در می آید.
به گزارش خبرگزاری مهر از رشت، در این مراسم خانه هایی که در طول سال مجالس روضه خوانی داشته اند، منبری را که بر آن روضه خوانده شده است از خانه بیرون آورده و در کنار خانه قرار می دهند و تشتی که تا نیمه از گل انباشته شده بر روی منبر می گذارند و مقداری برنج در کنار تشت در ظرفی دیگر قرار می دهند.
با غروب آفتاب، سوگوارانی که حاجتی در دل دارند در حالی که 72 شمع و 72 دانه خرما به یاد 72 شهید دشت کربلا در دست دارند از چهل منبر می گذرند، سوگواران در کنار هر منبری که می گذرند شمعی را بر می افروزند و بر گل درون تشت فرو می کنند.
سپس دانه ای خرما در کنار تشت می گذارند و چند دانه برنج از کنار تشت برمی دارند و پس از خواندن دعا و بیان خواسته خود به سوی منبر دیگر می روند و از 40 منبر می گذرند البته این مراسم در سکوت انجام می شود.
عزاداران وقتی به خانه می رسند برنجی را که در چهل منبر گردآورده با برنجی که در خانه دارند آمیخته و فردای آن روز آن را پخته و می خورند با این امید که به خواسته های خود دست یابند و به سفره شان برکت داده شود.
منبر یادآور آن است که در آخرین لحظات امام از دشمن مهلت خواست، و به بالاترین مکان رفت تا با خدای خود راز و نیاز کند، تشت نماد این است که شمر لعنت الله علیه، سر مبارک امام حسین (ع) را بریده و در تشت گذاشت.
خاک به خاطر این است که امام به مکان موعود رسید و از شخصی سئوال کرد اینجا کجاست آن شخص گفت: اینجا نینواست؛ و امام گفت: اینجا خاک کربلاست؛ اینجاست که من و برادرم و فرزندانم و یارانم را شهید خواهند کرد و زنان و اصحابم را به اسارت خواهند گرفت و اینجاست که روزی شیعیان و عاشقانم مرا زیارت خواهند کرد.
شمع به یاد ۷۲ تن از مردان کربلا است. خرما نیز به یاد آخرین غذای امام و یارانش بوده است. برنج را هم ایرانیان به آن اضافه کرده اند.
شیر و شربت نیز به یاد عطش و تشنگی لبان امام و فرزندان و یاران و اصحابش است. که همه بعد از نوشیدن آن گویند: سلام بر حسین تشنه لب و یارانش باد.
آتش نیز بدان معنی است که بعد از شهادت امام حسین (ع) و یاران باوفایش، لعنت شدگان تاریخ، خیمه های خاندان رسول الله را به آتش کشیدند. در آخر، نوحه خوان نیز برای نوحه خوانی در عزای حسین است.
یک پژوهشگر مسائل مذهبی در این باره گفت: مراسم چهل منبر در شب عاشورا زمانی که آفتاب تاسوعا غروب می کند، برگزار می شود.
علی صادقی راد افزود: مراسم های چون چهل منبر، روضه خوانی، سینه زنی، زنجیر زنی، شام غریبان، تعزیه خوانی و غیره از آئین های عزاداری در ماه محرم مردم گیلان هستند.
وی اظهارداشت: سنت های عزاداری مروارید های گرانبهای هستند.
این پژوهشگر مسائل مذهبی با اشاره به اینکه تاسوعا و عاشورای حسینی در گیلان یک سنت دیرینه در اعتقادات مردم است، یادآور شد: براساس این سنت قدیمی دستجات عزادار در روزهای تاسوعا و عاشورا عزاداری می کنند.
به هر حال طبق آئین های مرسوم در نقاط مختلف ایران، در گیلان نیز آئین های زیبا و مرسومی از ماه محرم ترسیم شده است که باید این سنت ها را به نحو احسن حفظ کرد.
http://www.ido.ir/a.aspx?a=1390091904
جمعه 26/8/1391 - 14:9
اهل بیت
مراسم سنتی و مذهبی نخل گردانی که نمادی از حرکت تابوت امام حسین (ع ) بوده، در روستای نوا از توابع بخش لاریجان آمل برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری مهر از لاریجان، مراسم نخل گردانی در روستای نوا لاریجان، باشکوه ترین مراسم آئینی مردم خطه مازندران بوده که همه ساله باشکوه خاصی با حضور اقشار زیادی از مردم شهرستان و سراسر کشور در روستای نوای لاریجان آمل برگزار می شود.
مراسم امسال در حالی برگزار شد که وجود برف در مسیر حرکت نخل، مشتاقان به این مراسم معنوی را با مشکل مواجه کرد اما عاشقان اهل بیت (ع) با حضورشان سردی برف را به گرما تبدیل کردند.
مراسم امسال در پی تعطیلات چند روزه تاسوعا و عاشورا با حضور اهالی روستای نوا و مسافرانی از برخی مناطق کشور با شکوه خاصی برگزار شد.
در روایات ذکر شده که امام حسین(ع) را روی شاخه های درخت خرما گذاشته و به محل دفنش بردند و شاید مهم ترین دلیل برای نامگذاری نخل باشد.
نخل، در لغت به مفهوم خرما بوده و در اصطلاح حجله مانندی که از چوب می سازند و با انواع شال های ابریشمی رنگارنگ، پارچه های قیمتی و آینه و چراغ آرایش می دهند و به گل و سبزه می آرایند و در روز عاشورا آن را به محلی که مراسم روضه خوانی برپاست می برند و به عنوان تابوت امام حسین(ع) حرکت می دهند.
در مورد قدمت نخل می توان گفت: شاید نخل همسن و سال تابوت باشد که در حدود هزار سال قبل از اسلام در ایران مورد استفاده بوده است.
نخل نوا همانند نخل های دیگر یک نفر بابا یا متولی دارد که همه ساله مسئولیت و مدیریت تدارک و بسیج مالی و انسانی را برای انجام مراسم مختلف برعهده می گیرد.
نخل نوا از نظر آذین بندی پوششی سیاه دارد و در تمام سال، در مکان خود از احترام و توجه خاصی برخوردار بوده و اغلب نیازمندان برای گرفتن حاجت خود از صاحب نخل، دخیل می بندند.
برخی از مردم در یکی دو روز قبل از ماه محرم در استقبال از این ماه در خانه خود مراسم روضه خوانی برپا می کنند و اطعام می دهند.
از روز اول تا هفتم محرم، مردم به عزاداری می پردازند و سعی می کنند در این روزها کلیه نذورات خود را ادا کنند و برای مراسم نخل گردانی آماده شوند. در روز هفتم محرم، مردم روستای نوا و بسیاری از اهالی اطراف به کنار نخلی می روند و به آن سلام می کنند.
روز هشتم محرم، نخل را بیرون می آورند و در محله ها می گردانند. مردم به همراه نخل می روند. در روز هشتم، نهم و دهم، همراه نخل گردانی، نذوراتی مانند شیر بین مردم توزیع می شود.
نخل را به در هر خانه ای که می برند، صاحب خانه نذر خود مانند شربت، خرما، شیر، دود کردن اسپند را به جای می آورد و اگر نذر قربانی کردن گوسفند باشد قربانی می کند.
در شامگاه عاشورا که شام غریبان است، نخل را دور محل می گردانند و همه مردم پا برهنه و شمع به دست همراه نخل به امامزاده محل می روند و تا صبح به سینه زنی و عزاداری می پردازند.
http://www.ido.ir/a.aspx?a=1390091904
جمعه 26/8/1391 - 14:5
اهل بیت
به گزارش خبرگزاری فارس از گرگان، ترکمنها گرچه در این روز به خصوص، همانند برادران شیعه عادت ندارند که سینهزنی بکنند و دستههای سینهزنی و زنجیرزنی به راه بیندازند، اما آنان در این روز به خصوص با برگزاری آئینهای مخصوص، مراتب اخلاص خود را به امام حسین (ع) و اهل بیت نشان میدهند و با برادران شیعه خود درباره شهادت امام حسین(ع) و فرزندان او همدردی میکنند.
حامد آخوند تنگلی مدرس حوزه علمیه اهل سنت عرفانآباد در این خصوص میگوید: سینهزنی نکردن ترکمنها بهخاطر این نیست که بین آنها فرهنگ نشده است، بلکه شریعت و مذهب آنها اجازه سینهزنی و به راه انداختن دستههای سینهزنی را نمیدهد.
* آئین روزهداری
اغلب مومنان ترکمن در روزهای عاشورا و تاسوعا روزه میگیرند و اعتقاد دارند که روزه گرفتن در این روزها ثواب بسیار دارد؛ آنان ضمن روزهداری در آن روز از رفتار و کردار ناشایست خودداری میکنند، داد و فریاد راه نمیاندازند، از کمک به مستمندان دریغ نمیکنند، نماز میخوانند و دعا میکنند، ضمن پرهیز از غیبت و از هرگونه تکبر و فخرفروشی دست میکشند در مورد روز گرفتن در روز عاشورا احمد آخوند تنگلی امام جمعه و مدرس حوزه علمیه عرفان آباد میگوید:
روزه گرفتن در روز عاشورا و تاسوعا سنت است. هر کس در روز عاشورا روزه بگیرد کفارت گناهان یک سال گذشته اش خواهد بود. ( منابع: کتاب های تحفه الاخوان فی مسائل رمضان صفحة 10- فقه المسیر صفحة 204 – بحرالرائق صفحة 440 – مراقی الفلاح صفحة 116 )
* آئین صدقه دادن
ترکمنها عادت دارند ظهر عاشورا صدقه بدهند و با تدارک دیدن نهار ظهر از بزرگان و ریش سفیدان و به طور کلی از اهل محل دعوت میکنند تا در مراسم ناهار و دعای روز عاشورا شرکت کنند.
در این مراسم، روحانی محل در خصوص واقعه کربلا سخنرانی میکند و بعد مراسم دعا و نیایش به عمل میآید.
بعضی از خانوادهها انواع نان و آش محلی را تهیه کرده و آن را در غروب روز تاسوعا به مسجد میبرند تا نمازگزاران ضمن خوردن این نان و آش نذری برای امام حسین(ع) و شهیدان کربلا دعا کنند.
* ممنوع بودن هر نوع جشن و شادی
در روزهای تاسوعا و عاشورا مردم ترکمن صحرا از برگزاری مجالس شادی خودداری میکنند. مومنان از امام حسین(ع) و یارانش در واقعه کربلا یاد کرده و برای شادی روح آن شهیدان دعا، صدقه و انفاق میکنند.
* خواندن نماز روز عاشورا
ترکمنها عادت دارند در روز عاشورا نماز نافله بخوانند و ثواب آن را به روح امام حسین(ع) هدیه میکنند و امید دارند که شفاعت ایشان نصیب حال آنان نیز بگردد.
حامد آخوند تنگلی ترتیب خواندن نماز ظهر عاشورا را به شرح زیر ذکر میکند:
نماز روز عاشورا چهار رکعت است.
رکعت اول سوره فاتحه و 11 بار سوره اخلاص
رکعت دوم سه بار سوره کافرون و 11 بار سوره اخلاص
رکعت سوم سوره تکاثر و 11 بار سوره اخلاص
رکعت چهارم سوره آیت الکرسی و 25 بار سوره اخلاص
- وقایع مهم روز عاشورا از دیدگاه ترکمنها
وقایع مهم روز عاشورا را عبدالله آخوند سنسبلی، امام جمعه اهل سنت پیرواش چنین بیان میکند:
1- شهادت امام حسین
2- خداوند توبه حضرت آدم را قبول کرد
3- حضرت ادریس را به مقام والا (بهشت) داخل کرد
4- کشتی حضرت نوح بر روی کوه جودی قرار گرفت
5- حضرت ابراهیم در این روز به دنیا آمد
6- خداوند حضرت ابراهیم را برای خود دوست (خلیل) برگزید و او را از آتش نمرود نجات داد
7- خداوند توبه حضرت داوود را قبول کرد
8- حضرت عیسی را به بهشت داخل کرد
9- خداوند حضرت موسی را از دریا نجات داد و فرعون و همراهانش را در دریا غرق کرد
10- حضرت یونس را از شکم ماهی نجات داد
11- ملک سلیمان را باز گردانید
( منابع : کتابهای شرعه الاسلام صفحه 251- تنبیه الاغافلیل صفحه 159 – نزهه المجالس صفحه 201 )
* آئین نامگذاری فرزندان
ترکمنها در نامگذاری اسامی، حضرت محمد (ص) حضرت علی(ع) و اهل بیت (ع) بر روی فرزندان خود با اخلاص عمل میکنند و به طور کلی در فرهنگ نامگذاری کودکان، اسامی اهل بیت از جایگاه خاصی برخوردار است.
نامگذاری فرزندان در بین ترکمن با آداب و رسوم خاصی انجام میشود و در این نامگذاری نام حضرت علی (ع) در اولویت قرار میگیرد و علاوه بر آن اسامی: حسن، حسین، فاطمه، زهرا، صدیقه، مهدی، تقی، رضا و … در نامگذاری فرزندان به کار میرود و رواج دارد، به طوری که در حال حاضر نام چند تن از روحانیون سرشناس ترکمن (علی) است و نام فرزندان بعضی از آنان فاطمه، حسن، حسین و … و میتوان گفت که نام علی (ع) در قلب مردم این دیار جای دارد.
ضمناً نامگذاری فرزندان در جامعه ایل نشین ترکمن بسیار قابل توجه است و این مساله اهمیت ماه محرم و عاشورای حسینی در نزد ترکمنها در سالهای گذشته را نشان میدهد و ترکمنها به ماه محرم (عاشر آیی)، یعنی ماه عاشورا و یا ماه عاشورا میگویند که (عشر) در زبان عربی به رقم 10 اطلاق میشود.
نظر به اهمیت شهادت امام حسین در روز دهم ماه محرم، ترکمنها تمام این ماه را ماه عاشورا مینامند و هنوز همچنین است و عاشورا در فرهنگ نامگذاری کودکان اهمیت بسیار دارد، به طوری که در آن سالها کودکانی که در ماه محرم و یا عاشورا به دنیا میآمدند با کلمه عاشورا مزین میشدند، هرگاه نوزاد پسری در این ماه متولد میشد نام عاشورگلدی، عاشورمحمد، عاشوربردی، عاشور قلی، عاشوربای، عاشور و اگر نوزاد دختر بود نام: عاشور بیبی، عاشور سلطان، عاشورتاج و یا عاشورا نامگذاری میشده است.
* نامگذاری کودکان دوقلو:
در بین ترکمنها مرسوم است که اگر کودکان دوقلو پسر به دنیا بیایند، نام آنان را حسن و حسین، یوسف و احمد، رحمان و رحیم و … می گذارند.
http://www.ghatreh.com/news/nn8793847/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7
جمعه 26/8/1391 - 13:59
اهل بیت
این نوشته بر آن است كه شواهدى مختصر از تاریخ را درباره اقامه عزادارى ماه محرم پیش از روى كار آمدن صفویان به عنوان یك دولت مستقل شیعى ارائه دهد:
الف) دوران حكومت آل بویه (۳۲۲ - ۴۴۷ هـ . ق):
در سال هاى حكمفرمایى خاندان بویه، به سبب تمایل زیاد ایشان به مذهب شیعه، اجراى مراسم مذهبى شیعى شكلى آشكار به خود گرفت. از جمله نخستین بار در عاشوراى سال ۳۵۲ هجرى قمرى به دستور معزالدوله بویهى مردم گردهم آمدند و اظهار حزن كردند. بازارها را بستند و خرید و فروش را موقوف كردند، ذبح گوسفند ممنوع شد، هریسه پخته نشد و مردم آب ننوشیدند. در بازارها خیمه برپا كردند و بر آنها پلاس آویختند. زنان به سر و روى خود زدند و بر امام سوم شیعیان ندبه كردند. یك سال پیش از آن یعنى به سال ۳۵۱ هجرى قمرى، مردم بر دیوارهاى مسجدهاى بغداد شعارهایى مبنى بر لعن معاویه نوشتند. معزالدوله از این كار منع نكرد و پس از آنكه اطلاع یافت مردم، خود به محو آن شعارها اقدام كرده اند، دستور داد لعن معاویه آشكار شود. به گفته ابن اثیر، شعارهاى مزبور به دستور معزالدوله شد و خلیفه عباسى هم قدرت جلوگیرى نداشت. از سال ۳۵۲ هجرى قمرى تا اواخر حكومت آل بویه در بیشتر سال ها كم و بیش مراسم عاشورا برپا مى شد و در صورت تقارن آن با عید نوروز یا جشن مهرگان، انجام آن سنت ها یك روز به عقب مى افتاد.
ب) عزادارى اهل سنت در قرن ششم هجرى:
نگاه این قسمت به سنت عزادارى ماه محرم از دریچه كتاب «بعض مثالب النواصب فى نقض بعض فضائح البروافض» نوشته عالمى شیعى مذهب به نام «عبدالجلیل قزوینى رازى» است كه تالیف آن را در سال ۵۵۹ هجرى قمرى به پایان رسانده است. وى این كتاب را كه به «نقض» معروف است، در رد كتابى ضد شیعى به نام «بعض فضائح الروافض» نگاشته و در آن در نقش یك شیعه معتدل به دفاع از تشیع پرداخته است. نویسنده در بخشى از كتاب در پاسخ به عالم سنى مذهب كه آداب و سنن شیعى را مبنى بر «اظهار جزع و فزع در روز عاشورا»، «اقامت رسم تعزیت»، «قصه گویى بر منابر»، «جامه چاك كردن عوام»، «روى خراشیدن و مویه كردن زنان» و... بر طریق تشنیع یاد كرده، شواهدى را از وجود این گونه بزرگداشت ها در میان اهل سنت مى آورد و مى نویسد: «...اولاً معلوم همه جهانیان است كه بزرگان و معتبران ائمه فریقین از اصحاب امام مقدم بوحنیفه و امام مكرم شافعى و علما و فقها طوایف خلفاً عن سلف این سنت را رعایت كرده اند و این طریقت نگاه داشته، اولاً خود شافعى كه اصل است و مذهب بدو منسوب است بیرون از مناقب؛ او را در حسین و شهداى كربلا مراثى بسیار است... و مراثى شهداى كربلا كه اصحاب بوحنیفه و شافعى را هست بى عدد و بى نهایت است. پس اگر عیب است اولى بر بوحنیفه است و بر شافعى و بر اصحاب ایشان؛ آنگه بر ما. آنگه چون فروتر آیى معلوم است كه خواجه بومنصور ماشاده به اصفهان كه در مذهب سنت در عهد خود مقتدا بوده است. هر سال این روز، این تعزیت به آشوب و نوحه و غریو داشته اند... و آنگه بغداد كه مدینه السلام و مقر دارالخلافه است، خواجه على غزنوى حنیفى، دانند كه این تعزیت چگونه داشتى! تا به حدى كه به روز عاشورا در لعنت سفیانیان مبالغتى مى كرد...
ج) عزادارى اهل سنت در خراسان پیش از برآمدن صفویان:
طى دو قرن پیش از روى كار آمدن صفویان (قرن هاى هشتم و نهم هجرى) در خراسان كه مركزى براى سنیان و شیعیان بوده در ایام عاشورا مراسم عزادارى برپا مى شده است. از آنجا كه این مراسم حتى در هرات نیز رایج بوده، مى توان گفت كه علاوه بر شیعیان، اهل سنت نیز به این سنت ها توجه داشته اند. كتابى با نام «نورالائمه» كه ترجمه گونه اى از مقتل خوارزمى حنفى (۵۶۸ -۴۸۴هـ.ق) بوده در آن زمان رواج زیادى داشته و مورد استفاده مردم آن نواحى قرار مى گرفته است. ملاحسین كاشفى نیز كه در هرات او را به تشیع متهم مى كردند و در سبزوار نیز او را سنى قلمداد مى كردند، در سال هاى نزدیك به آغاز حكومت صفوى كتاب معروف «روضه الشهدا» را نگاشت تا متنى را براى مجالس عزادارى آماده كرده باشد. استفاده از این كتاب در دوران صفویه در میان شیعیان ایران و اهل سنت اطراف ایران رواج داشته و حتى در سال ۱۳۲۹ هجرى شمسى یك شاعر كرد فارسى زبان عراقى كه سنى مذهب بوده آن را در قالب شعر به فارسى درآورده و «داستان سوزناك كربلا» نام نهاده است.
این را هم خودم اضافه کنم که این کتاب اخیر (روضه الشهدا) همان کتابی است که بیشتر روایات خرافه مداحی های زمان ما هم با استناد آگاهانه یا ناآگاهانه به این کتاب انجام میگیرد.
جناب استاد مطهری در کتاب «دروغهای عاشورا» ضمن بیان این مطلب، میافزاید: این کتاب چون به زبان فارسی نگاشته شده بود، توانست به راحتی جای خود را در میان مردم عامی ایران که غالبا از زبان عربی بی اطلاع بودند و به مقتلهای مستند دسترسی نداشتند باز کند و این جایگاه را تا به امروز حفظ نماید.
http://marinetaha.persianblog.ir/post/80/
جمعه 26/8/1391 - 13:48
اهل بیت
روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی حال و هوای خاصی در اکثر شهرها و روستاهای استان کرمان حاکم است. در این ایام عزاداری مردم به اوج خود می رسد، زن و مرد، پیر و جوان ، کودک و خردسال خود را ملزم به شرکت در آیین ها می دانند.
اما برگزاری مراسم «چهل منبر» یا «چل منبرون» در شب های تاسوعا و عاشورای حسینی یکی از مراسم و سنت های شاخص مردم کرمان در ماه محرم است. پژوهشگر مرکز کرمان شناسی در این باره به گزارشگر ما می گوید: مردم کرمان در شام غریبان امام حسین(ع) و اهل بیت سالار شهیدان در چهل تکیه و منبر به یاد شهدای عاشورا شمع روشن می کنند.بتول امینیان افزود: چهل منبر یکی از زیباترین و قدیمی ترین رسوم کرمانی ها است که با نجواهای سوزناک و دل سوز خود را به واسطه امام حسین (ع) با خدای متعال در میان می گذارند.وی عنوان کرد: در این مراسم ارادتمندان به خاندان عصمت و طهارت با در دست داشتن شمع با پای برهنه به چهل مجلس عزاداری تکیه، حسینیه یامسجد می آیند و در هر یک از این مکان ها شمعی روشن می کنند.
سوگواری در روستاها
مراسم تعزیه در کرمان و روستاهای هوتک، محی آباد از توابع کرمان به شکل کامل واقعه کربلا در تاسوعا و عاشورا انجام می شود. این مراسم که به وسیله افراد بومی هر روستا انجام می شود، باعث جذب هزاران گردشگر مذهبی از دیگر نقاط استان می شود. در این تعزیه ها مراحل واقعه کربلا از ظهر عاشورا تا شام غریبان برای مردم به نمایش در می آید.در روستای هوتک عده ای در قالب لشکر دشمن به عنوان «شمریان» و در مقابل عده دیگری به عنوان یاران امام حسین (ع) قرار می گیرند و به صورت نمادین به جنگ و نبرد می پردازند.
سابقه تعزیه
رئیس حوزه هنری کرمان هم از اجرای ۱۰ مجلس تعزیه در این ایام خبر می دهد. و سالاری گفت: استان کرمان سابقه ۲۵۰ ساله در اجرای تعزیه دارد وی می افزاید: ۴۰ گروه در سطح استان به صورت مداوم اجرای برنامه دارند.
سینه زنی
از دیگر رسوم کرمانی ها به خصوص در شهرستان کوهبنان تشکیل دسته های سینه زنی «یا عباسی» است که به صورت کفن پوش در روزهای تاسوعا و عاشورا با نوای «جانم فدای عباس(ع)» در میان عزاداران و سایر هیئت های سینه زنی و زنجیر زنی حضور دارند.با پای برهنه رفتن در روز عاشورا به خاطر همدردی با اسیران کربلا نیز در سطح استان کرمان مرسوم است.علم گردانی و عاشوری دادن از دیگر سنت های مردم کرمان است در این آیین افراد معتمد محلی علم هایی را که از چوب و پارچه ساخته شده است، حمل می کنند و از این طریق نذورات مردم را جمع آوری می کنند.
آش بلغوری
در روز تاسوعا و عاشورا تقریبا در تمامی تکیه ها و حسینیه ها گوسفند ذبح می کنند که صرف انجام پذیرایی با عنوان آب گوشت امام حسین(ع) از عزاداران می شود.از دیگر سنت های مردم کرمان که قدمت طولانی دارد ، دادن «عاشوری» یا «آش بلغوری» است. خانواده هایی که یک سال از درگذشت عزیزشان نگذشته باشد در دهه اول محرم به ویژه تاسوعا و عاشورا این آش را پیش از طلوع آفتاب می پزند و بین مردم محله تقسیم می کنند.مالیدن کاهگل به سر و صورت، در بعضی از نقاط استان کرمان هم رایج است.
مراسم زرتشتیان برای سوگواری امام حسین (ع)
زرتشتیان کرمان احترام خاصی برای برگزاری سوگواری امام حسین (ع) قائل هستند و مراسم ویژه ای هم برگزار می کنند. بختیاری از زرتشتیان کرمان در این باره به خبرنگار ما می گوید: زرتشتی های کرمان برای روز تاسوعا و عاشورا اهمیت خاصی قائل هستند. وی افزود: زنان و مردان با پوشیدن لباس سفید در آتشکده برای امام حسین(ع) و یاران او به سوگواری و عزاداری می پردازند.وی بیان کرد: زرتشتیان امام حسین(ع) را داماد ایرانی ها می دانند و به همین دلیل به امام سوم شیعیان افتخار می کنند.وی نذری دادن را از دیگر رسوم زرتشتیان در ایام محرم عنوان کرد و اظهار داشت: در روز عاشورا زرتشتیان با پختن غذای قیمه مانند هم وطنان کرمانی نذری می دهند. وی گفت: زرتشتیان با خواندن دعا و طلب ادامه راه آزادگان دنیا مراسم خود را برگزار می کنند. به گفته وی، زرتشتیان کرمان امام حسین(ع) را سرور آزادگان جهان می دانند.
پرسه امام
در روزهای یازدهم تا سیزدهم محرم مراسم «پرسه امام» اجرا می شود و گروهی به نام بنی اسد که صورت خود را پوشانده اند، مراسم خاک سپاری شهدای کربلا را به صورت نمادین برگزار می کنند. خواندن خطبه امام سجاد (ع) و حدیث کساء در شب های آخر دهه اول محرم هم در کرمان برگزار می شود. اما مراسم روضه خوانی و عزاداری خامس آل عبا و یاران با وفایش در دهه دوم و سوم محرم در سطح استان کرمان توسط خیران هم چنین کسانی که نذر کرده اند در منازل آن ها برگزار و ادامه پیدا می کند.
ذره بین
مراسم «چهل منبر» یا «چل منبرون» در شب های تاسوعا و عاشورای حسینی یکی از مراسم و سنت های شاخص مردم کرمان در ماه محرم است. مردم کرمان در شام غریبان امام حسین(ع) و اهل بیت سالار شهیدان در چهل تکیه و منبر به یاد شهدای عاشورا شمع روشن می کنند. چهل منبر یکی از زیباترین و قدیمی ترین رسوم کرمانی ها است که با نجواهای سوزناک و دل سوز خود را به واسطه امام حسین (ع) با خدای متعال در میان می گذارند.در این مراسم ارادتمندان به خاندان عصمت و طهارت با در دست داشتن شمع با پای برهنه به چهل مجلس عزاداری تکیه، حسینیه یامسجد می آیند و در هر یک از این مکان ها شمعی روشن می کنند.
http://alamdarkerman.mihanblog.com/extrapage/3#
جمعه 26/8/1391 - 13:26
بیوگرافی و تصاویر بازیگران
سهراب سپهری شاعر و نقاش ایرانی بود که در ۱۵ مهر ۱۳۰۷ در کاشان متولد شد. او از مهمترین شاعران معاصر ایران است و شعرهایش به زبانهای بسیاری از جمله انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی و ایتالیایی ترجمه شده است. وی پس از ابتلا به بیماری سرطان خون در بیمارستان پارس تهران درگذشت.
دورهٔ ابتدایی را در دبستان خیام کاشان (۱۳۱۹) و متوسّطه را در دبیرستان پهلوی کاشان (خرداد ۱۳۲۲) گذراند و پس از فارغالتحصیلی در دورهٔ دوسالهٔ دانشسرای مقدماتی پسران به استخدام ادارهٔ فرهنگ کاشان درآمد.
در شهریور ۱۳۲۷ در امتحانات ششم ادبی شرکت نمود و دیپلم دورهٔ دبیرستان خود را دریافت کرد. سپس به تهران آمد و در دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت و هم زمان به استخدام شرکت نفت در تهران درآمد که پس از ۸ ماه استعفا داد.
سپهری در سال ۱۳۳۰ نخستین مجموعهٔ شعر نیمایی خود را به نام مرگ رنگ منتشر کرد. در سال ۱۳۳۲ از دانشکده هنرهای زیبا فارغ التحصیل شد و به دریافت نشان درجهٔ اول علمی نایل آمد. در همین سال در چند نمایشگاه نقاشی در تهران شرکت نمود و نیز دومین مجموعهٔ اشعار خود را با عنوان «زندگی خوابها» منتشر کرد. آنگاه به تأسیس کارگاه نقاشی همت گماشت. در آذر ۱۳۳۳ در ادارهٔ کل هنرهای زیبا (فرهنگ و هنر) در قسمت موزهها شروع به کار کرد و در هنرستانهای هنرهای زیبا نیز به تدریس میپرداخت. در مهر ۱۳۳۴ ترجمهٔ اشعار ژاپنی از وی در مجلهٔ «سخن» به چاپ رسید. در مرداد ۱۳۳۶ از راه زمینی به کشورهای اروپایی سفر کرد و به پاریس و لندن رفت. ضمنا در مدرسهٔ هنرهای زیبای پاریس در رشتهٔ لیتوگرافی نام نویسی کرد. وی همچنین کارهای هنری خود را در نمایشگاهها به معرض نمایش گذاشت. حضور در نمایشگاههای نقاشی همچنان تا پایان عمر وی ادامه داشت.
سهراب سپهری مدتی در ادارهٔ کل اطلاعات وزارت کشاورزی با سمت سرپرست سازمان سمعی و بصری در سال ۱۳۳۷ مشغول به کار شد. از مهر ۱۳۴۰ نیز شروع به تدریس در هنرکدهٔ هنرهای تزئینی تهران نمود. در اسفند همین سال بود که از کلیهٔ مشاغل دولتی به کلی کنارهگیری کرد.
پنج شنبه 10/11/1387 - 15:11