صحیفة الحسن علیه السلام ( دعا و كلمات امام حسن علیه السلام ) ترجمه و تنظیم : جواد قیومى اصفهانى
دعاؤه علیه السلام فى العوذة لوجع الرجل عن الباقر علیه السلام : قال : كنت عند الحسین بن على علیهماالسلام اذ اتاه رجل من بنى امیة من شیعتنا، فقال له : یا ابن رسول الله ما قدرت ان امشى الیك من وجع رجلى ، قال : فاین انت من عوذة الحسن بن على علیهماالسلام ؟ قال : یابن رسول الله و ما ذاك ؟ قال : انا فتحنا لك فتحا مبینا، لیغفر لك الله - الى قومه - و كان الله عزیزا حكیما (14) (21) دعاى آن حضرت براى درد پا از آن حضرت روایت شده كه فرمود: نزد امام حسین علیه السلام بودم كه فردى شیعه از بنى امیه نزد ایشان آمد و گفت : اى پسر پیامبر بخاطر درد پا نمى توانم نزد تو بیایم ، فرمود: چرا دعاى حضرت امام حسن علیه السلام را نمى خوانى فرمود، آن كدامست ؟ فرمود: به درستیكه گشایش و پیروزى آشكارى كه براى تو فراهم آوردیم ، تا خداوند از گناهان گذشته و آینده تو درگذرد - تا آنجا كه فرماید: و خداوند استوار و حكیم است
16- القلم : 52 - 53
خطبته علیه السلام فى استنفار الناس الى الجمل الحمدلله العزیز الجبار الواحد القهار الكبیر المتعال ، سواء منكم من اسر القول ، و من جهر به و من هو مستخف باللیل و سارب بالنهار، احمده على حسن البلاء، و تظاهر النعماء، و على ما احببنا و كرهنا، من شدة و رخاء و اشهدان لااله الاالله ، و حده لاشریك له ، و ان محمدا عبده و رسوله ، امتن علینا بنبوته و اختصه برسالته و انزل علیه وحیه ، و اصطفاه على جمیع خلقه ، و ارسله الى الانس و الجن ، حین عبدت الاوثان و اطیع الشیطان ، و جحد الرحمان ، فصلیث الله علیه و اله و جزاه افضل ما جزى المرسلین اما بعد، فانى لااقول ، لكم الا ما تعرفون ان ، امیرالمؤمین على بن ابى طالب ارشد الله امره و اعز نصره ، بعثنى الیكم یدعوكم الى الصواب و الى العمل بالكتاب و الجهاد فى سبیل الله ، و ان كان فى عاجل ذاك ما تكرهون فان فى اجله ما تحبون ، ان شاء الله و قد علمتم ان علیا صلى مع رسول الله صلى الله علیه و آله وحده ، و انه یوم صدق به لفى عاشرة من سنة ثم شهد مع رسول الله جمیع مشاهده ، و كان من اجتهاده فى مرضات الله و طاعة رسوله و اثارة الحسنة فى الاسلام ما قد بلغكم . و لن یزل رسول الله راضیا عنه حتى غمضه بیده و غسله وحده ، والملائكة اعوانه ، و الفضل ابن عمه ینقل الیه الماء، ثم ادخله حفرته ، و اوصاه بقضاء، دینه و عداته ، و غیر ذلك من من الله علیه . ثم و الله ما دعاهم الى نفسه ، و لقد تداك الناس علیه تداك الابل الهیم عند ورودها فبایعوه طائهین ثم نكث منهم ناكثون بلاحدث احدثه و لاخلاف اتاه ، حسدا له و بغیا علیه فعلیكم عباد الله بتقوى الله و الجد و الصبر و الاتسقامة بالله و الخوف الى مادهاكم الیه امیرالمؤمنین عصمنا الله و ایاكم بما عصم به اولیاءه و اهل طاعته و الهمنا و ایاكم تقواه ، و اعاننا و ایاكم على جهاد اعدائه ، استغفرالله العظیم لى و لكم (1) خطبه آن حضرت براى تحریض مردم به جنگ جمل سپاس خدائى را سزاست كه استوار و قدرتمند و یگانه و توانا و بزرگ و برتر است ، براى شما مساوى است كه سخن را آرام گوئید یا بلند بر زبان آورید، و آنكه در تاریكى شب پنهان شده ، و در روشنائى روز حركت مى كند، او را سپاه مى گویم ، بر آزمایش نیكو و نعمتهاى پیاپى بر آنچه دوست داشته و زشت مى شماریم ، از سختى و آسایش . و گواهیم مى دهم كه معبودى جز خداوند نبوده ، یگانه است ، و شریكى ندارد، و محمد بنده و فرستاده اوست ، خداوند به نبوت او بر ما منت نهاد، و به رسالتش مخصوص گرداند، و وحیش را بر او نازل كرد و او را بر تمامى موجودات برگزید، و در زمانیكه بتها پرستیده ، و شیطان اطاعت و خداوند انكار مى شد، او را به سوى جن و انس فرستاد، درود خدا بر او و برخاندانش باشد، و برترین پاداش پیامبران را به او عطا نماید. اما بعد، من چیزى نمى گویم ، جز آنچه شما مى دانید، امیرالمؤمنین على بن ابیطالب كه خداوند او را به امرش ارشاد و یاریش نیرومند گرداند، مرا به سوى شما فرستاده ، شما را به سوى راه نیك و عمل به كتاب و جهاد در راه خدا مى خواند، و اگر چه هم اكنون آنرا ناپسند، مى شمارید، اما بخواست خدا در آینده ، محبوب شما خواهد بود. و مى دانید كه على علیه السلام به تنهایى نماز گزارد، و در روزى كه او را تصدیق كرد در سن هجده سالگى بود، آنگاه در تمامى جنگها با ایشان شركت كرد، و از تلاشش در كسب خشنودى خدا و اطاعت پیامبر و ارزشهایش در اسلام همه آگاهى دارید. و همواره پیامبر از او راضى بود، تا آنگاه كه چشمان او را با دست خویش بر هم نهاد، و به تنهائى او را غسل داد، در حالیكه فرشتگان او را یارى كرده و پسر عمویش فضل برایش آب مى آورد، آنگاه او را داخل قبر خود نهاد، و پیامبر در قضاء دیون و وعده هایش به او وصیت كرد، و دیگر امورى كه خدا بر او منت نهاده است . و سوگند به خدا كه آنان را به سوى خود نخواند، و مردم همانند شتران خشمگین هنگام وارد شدن ، بر آب بر او هجوم آوردند، و آزادانه با او بیعت كردند، آنگاه گروهى پیمانشان را شكستند، در حالیكه چیزى را بدعت نگذارد، و خلافى را مرتكب نشد، بلكه به خاطر حسادت با او و تجاوز نمودن بر او. پس اى بندگان خدا بر شما باد به تقواى الهى و تلاش صبر و یارى گرفتن از خدا و حركت به سمتى كه امیرالمومنین شما را به آن جهت خوانده است . خداوند ما و شما را حفاظت كند به آنچه اولیاء و فرمانبرداران خود را حفاظت كرده است و به ما و شما تقواى خود را الهام كند؛ و ما و شما را در جهاد با دشمنانش یارى گرداند، و براى خود و شما از خداوند بخشش را خواستارم