تبیان، دستیار زندگی

ü آیا می‌دانستید برخی‌ها واژه‌های زیر را که همگی فرانسوی هستند فارسی می‌دانند؟

آسانسور، آلیاژ، آمپول، املت، باسن، بتون، بلیت، بیسکویت، پاکت، پالتو، پریز، پلاک، پماد، پوتین، پودر، پوره، پونز، پیک نیک، تابلو، تراس، تراخم، نمبر، تیراژ، تور، تیپ، خاویار، دکتر، دلیجان، دوجین، دوش، دبپلم، دیکته، رژ، رژیم، رفوزه، رگل، رله، روبان، زیگزاگ، ژن، ساردین، سالاد، سانسور، سرامیک، سرنگ، سرویس، سری، سزارین، سوس، سلول، سمینار، سودا، سوسیس، سیلو، سن، سنا، سندیکا، سیفون، سیمان، شانس، شوسه، شوفاژ، شیک، شیمی، صابون، فامیل، فر، فلاسک، فلش، فیله، فیبر، فیش، فیلسوف، فیوز، کائوچو، کابل، کادر، کادو، کارت، کارتن، کافه، کامیون، کاموا، کپسول، کت، کتلت، کراوات، کرست، کلاس، کلوب، کلیشه، کمپ، کمپرس، کمپوت، کمد، کمیته، کنتور، کنسرو، کنسول، کنکور، کنگره، کودتا، کوپن، کوپه، کوسن، گاراژ، گارد، گاز، گارسون، گریس، گیشه، گیومه، لاستیک، لامپ، لیسانس، لیست، لیموناد، مات، مارش، ماساژ، ماسک، مبل، مغازه، موکت، مامان، ماتیک، ماشین، مانتو، مایو، مبل، متر، مدال، مرسی، موزائیک، موزه، مین، مینیاتور، نفت، نمره، واریس، وازلین، وافور، واگن، ویترین، ویرگول، هاشور، هال، هالتر، هورا و بسیاری از واژه‌های دیگر.

ü آیا می‌دانستید که بسیاری از واژه‌های عربی در زبان فارسی در واقع عربی نیستند و اعراب آن‌ها را به معنایی که خود می‌دانند در نمی‌یابند؟ این واژه‌ها را ساختگی (جعلی) می‌نامند و بیشترشان ساختة ترکان عثمانی است. از آن زمره‌اند:

ابتدایی (عرب می‌گوید: بدائی)، انقلاب (عرب می‌گوید: ثوره)، تجاوز (اعتداء)، تولید (انتاج)، تمدن (مدنیه)، جامعه (مجتمع)، جمعیت (سکان)، خجالت (حیا)، دخالت (مداخله)، مثبت (وضعی)، مسری (ساری)، مصرف (استهلاک)، مذاکره (مفاوضه)، ملت (شَعَب)، ملی (قومی)، ملیت (الجنسیه) و بسیاری از واژه‌های دیگر.

ü بسیاری از واژه‌های عربی در زبان فارسی را نیز اعراب در زبان خود به معنی دیگری می‌فهمند، از آن زمره‌اند:

رقیب (عرب می‌فهمد: نگهبان)، شمایل (عرب می‌فهمد: طبع‌ها)، غرور (فریفتن)، لحیم (پرگوشت)، نفر (مردم)، وجه (چهره) و بسیاری از واژه‌های دیگر.

ü آیا می‌دانستید که ما بسیاری از واژه‌های فارسی‌مان را به عربی و یا به فرنگی واگویی (تلفظ) می‌کنیم؟ این واژه‌های فارسی را یا اعراب از ما گرفته و عربی (معرب) کرده‌اند و دوباره به ما پس داده‌اند و یا از زبان‌های فرنگی، که این واژها را به طریقی از خود ما گرفته‌اند، دوباره به ما داده‌اند و از آن زمره‌اند:

از عربی:

فارسی (که پارسی بوده است)، خندق (که کندک بوده است)، دهقان (دهگان)، سُماق (سماک)، صندل (چندل)، فیل (پیل)، شطرنج (شتررنگ)، غربال (گربال)، یاقوت (یاکند)، طاس (تاس)، طراز (تراز)، نارنجی (نارنگی)، سفید (سپید)، قلعه (کلات)، خنجر (خون گر)، صلیب (چلیپا) و بسیاری از واژه‌های دیگر.

از روسی:

استکان: این واژه در اصل همان «دوستگانی» فارسی است که در فارسی قدیم به معنای جام شراب بزرگ و یا نوشیدن شراب از یك جام به افتخار دوست بوده است که از سدة ١۶ میلادی از راه زبان‌ تركی وارد زبان روسی شده و به شكل استكان درآمده است و اکنون در واژه‌نامه‌های فارسی آن را وام‌واژه‌ای روسی می‌دانند.

سارافون: این واژه در اصل «سراپا» ی فارسی بوده است كه از راه زبان تركی وارد زبان روسی شده و واگویی آن عوض شده است. اکنون سارافون به نوعی جامة ملی زنانة روسی گفته می‌شود كه بلند و بدون آستین است.

پیژامه: همان « پای‌جامه» فارسی است که اکنون در زبان‌های انگلیسی، آلمانی، فرانسوی و روسی pyjama نوشته شده و به کار می‌رود و آن‌ها مدعی وام دادن آن به ما هستند.

واژه‌های فراوانی در زبان‌های عربی، ترکی، روسی، انگلیسی، فرانسوی و آلمانی نیز فارسی است و بسیاری از فارسی زبانان آن را نمی‌دانند. از آن جمله‌اند:

کیوسک که از کوشک فارسی به معنی ساختمان بلند گرفته شده است و در تقریباً همة زبان‌های اروپایی هست.

شغال که در روسی shakal، در فرانسوی chakal، در انگلیسی jackal و در آلمانیSchakal نوشته می‌شود.

کاروان که در روسی karavan، در فرانسوی caravane، در انگلیسی caravan و در آلمانی Karawane نوشته می‌شود.

کاروانسرا که در روسی karvansarai، در فرانسوی caravanserail، در انگلیسی caravanserai و در آلمانیkarawanserei نوشته می‌شود.

پردیس به معنی بهشت که در فرانسوی paradis، در انگلیسی paradise و در آلمانی Paradies نوشته می‌شود.

مشک که در فرانسوی musc، در انگلیسی musk و در آلمانی Moschus نوشته می‌شود.

شربت که در فرانسوی sorbet، در انگلیسی sherbet و در آلمانی Sorbet نوشته می‌شود.

بخشش که در انگلیسی baksheesh و در آلمانی Bakschisch نوشته می‌شود و در این زبان‌ها معنی رشوه هم می‌دهد.

لشکر که در فرانسوی و انگلیسی lascar نوشته می‌شود و در این زبان‌ها به معنی ملوان هندی نیز هست.

خاکی به معنی رنگ خاکی که در زبان‌های انگلیسی و آلمانی khaki نوشته می‌شود.

کیمیا به معنی علم شیمی که در فرانسوی، در انگلیسی و در آلمانی نوشته می‌شود.

ستاره که در فرانسوی astre در انگلیسی star و در آلمانی Stern نوشته می‌شود. Esther نیز که نام زن در این کشورهاست به همان معنی ستاره است.

برخی دیگر از نام‌های زنان در این کشور‌ها نیز فارسی است، مانند:

Roxane که از واژة فارسی رخشان به معنی درخشنده است و در فارسی نیز به همین معنی برای نام زنان روشنک وجود دارد.

Jasmine که از واژة فارسی یاسمن و نام گلی است.

Lila که از واژة فارسی لِیلاک به معنی یاس بنفش رنگ است.

Ava که از واژة فارسی آوا به معنی صدا یا آب است. مانند آوا گاردنر.

واژه‌های فارسی موجود در زبان‌های عربی، ترکی و روسی را به دلیل فراوانی جداگانه خواهیم آورد.

ü آیا می‌دانستید که این عادت امروز ایرانیان که در جملات نهی‌کنندة خود «ن» نفی را به جای «م» نهی به کار می‌برند از دیدگاه دستور زبان فارسی نادرست است؟

امروز ایرانیان هنگامی که می‌خواهند کسی را از کاری نهی کنند، به جای آن که مثلا بگویند: مکن! یا مگو! (یعنی به جای کاربرد م نهی) به نادرستی می‌گویند: نکن! یا نگو! (یعنی ن نفی را به جای م نهی به کار می‌برند).

در فارسی، درست آن است که برای نهی کردن از چیزی، از م نهی استفاده شود، یعنی مثلاً باید گفت: مترس!، میازار!، مده!، مبادا! (نه نترس!، نیازار!، نده!، نبادا!) و تنها برای نفی کردن (یعنی منفی کردن فعلی) ن نفی به کار رود، مانند: من گفتة او را باور نمی‌کنم، چند روزی است که رامین را ندیده‌ام. او در این باره چیزی نگفت.

ü آیا می‌دانستید که اصل و نسب برخی از واژه‌ها و عبارات مصطلح در زبان فارسی در واژ‌ه‌ها عبارتی از یک زبان بیگانه قرار دارد و شکل دگرگون شدة آن وارد زبان عامة ما شده است؟ به نمونه‌های زیر توجه کنید:

هشلهف: مردم برای بیان این نظر که واگفت (تلفظ) برخی از واژه‌ها یا عبارات از یک زبان بیگانه تا چه اندازه می‌تواند نازیبا و نچسب باشد، جملة انگلیسی I shall have (به معنی من خواهم داشت) را به مسخره هشلهف خوانده‌اند تا بگویند ببینید واگویی این عبارت چقدر نامطبوع است! و اکنون دیگر این واژة مسخره آمیز را برای هر واژة عبارت نچسب و نامفهوم دیگر نیز (چه فارسی و چه بیگانه) به کار می‌برند.

چُسان فُسان: از واژة روسی Cossani Fossani به معنی آرایش شده و شیک پوشیده گرفته شده است.

زِ پرتی: واژة روسی Zeperti به معنی زتدانی است و استفاده از آن یادگار زمان قزاق‌های روسی در ایران است در آن دوران هرگاه سربازی به زندان می‌افتاد دیگران می‌گفتند یارو زپرتی شد و این واژه کم کم این معنی را به خود گرفت که کار و بار کسی خراب شده و اوضاعش دیگر به هم ریخته است.

شِر و وِر: از واژة فرانسوی Charivari به معنی همهمه، هیاهو و سرو صدا گرفته شده است.

فاستونی: پارچه ای است که نخستین بار در شهر باستون Boston در امریکا بافته شده است و بوستونی می‌گفته‌اند.

اسکناس: از واژة روسی Assignatsia که خود از واژة فرانسوی Assignat به معنی برگة دارای ضمانت گرفته شده است.

فکسنی: از واژة روسی Fkussni به معنی بامزه گرفته شده است و به کنایه و واژگونه به معنی بیخود و مزخرف به کار برده شده است.

لگوری (دگوری هم می‌گویند): یادگار سربازخانه‌های ایران در دوران تصدی سوئدی‌ها است که به زبان آلمانی به فاحشة کم‌بها یا فاحشة نظامی می‌گفتند: Lagerhure.

نخاله: یادگار سربازخانه‌های قزاق‌های روسی در ایران است که به زبان روسی به آدم بی ادب و گستاخ می‌گفتند Nakhal و مردم از آن برای اشاره به چیز اسقاط و به درد نخور هم استفاده کرده‌اند.

امام على(ع) و اعتراف به خطا

ش19) امیرالمؤمنین(علیه السلام) در نهج البلاغه مى فرماید: (فانّى لست فى نفسى بفوق ان اخطىء) این چگونه با عصمت ائمه(علیهم السلام) سازگار است؟

پیش از آنكه به پاسخ بپردازیم، ترجمه قسمتى از خطبه مورد پرسش را زینت بخش گفتار خویش مى سازیم

با من چنان كه با سركشان گویند سخن مگویید و چونان كه با تیزخویان كنند از من كناره مجویید و با ظاهر آرایى آمیزش مدارید و شنیدن حق را بر من سنگین مپندارید... پس، از گفتن حق یا راى زدن در عدالت باز مایستید، كه من از پیش خود نه برتر از آنم كه خطا كنم و نه در كار خویش از خطا ایمنم، مگر اینكه خدا مرا در این كار كفایت كند كه از من بر آن تواناتر است.(179)م

براى دستیابى به پاسخ این پرسش، توجه به چند نكته ضرورى است

ش1) براى آن كه از هرگونه پیش داورى در امان بمانیم و حقیقت اندیشه امام على(علیه السلام) را دریابیم، باید به همه سخنان پیشوایان دینى یكجا نظر اندازیم و گفتارهاى متشابه را در پرتو محكمات تفسیر نماییم. در اینجا از میان روایات فراوانى كه در خوان گسترده معارف اهل بیت یافت مى شود،(180) تنها به ترجمه روایتى از امیرمؤمنان على(علیه السلام)م بسنده مى كنیم كه در آن، امام را از هرگونه لغزشى در امان مى خواند و روى گردانى مردم از معصومین را موجب شگفتى مى داند

امام از تمامى گناهان معصوم است... در بیان حكم الهى لغزشى ندارد و در پاسخ به خطا نمى رود و از سهو و فراموشى به دور است... (شگفتا كه مردم) از اینان ـ كه خداوند اطاعت از آنان را واجب نموده و از لغزش و فراموشى در امانند ـ روى برتافتند و احكام الهى را از اهلش فرا نگرفتند.(181)م

ش2) عصمت از خطا رابطه اى جدایى ناپذیر با علم معصومان دارد.(182) امیرمؤمنان، به گفته خود، راه هاى آسمانى را بهتر از راه هاى زمینى مى شناسد(183) و از آغاز و انجام كار هر كس مى تواند گزارش دهد: «به خدا اگر خواهم هر یك از شما را خبر دهم كه از كجا آمده و به كجا رود و سرانجام كارهاى او چه بود، توانم. لیكن ترسم كه درباره من به راه غلوّ روید و مرا بر رسول خدا(علیه السلام) تفضیل نهید».(184) كسى كه گستره دانشش چنین است، چگونه نمى تواند راه برون شوى از خطا بیابد؟

ش3) آنچه در بررسى فراز یاد شده، رهزن اندیشه برخى از نویسندگان(185) قرار گرفته، نادیده انگاشتن قیدهایى است كه در آن به كار رفته است. امام على(علیه السلام) از یك سو با بهره گیرى از قید «فى نفسى» بر این نكته انگشت مى گذارند كه هیچ كس بدون دستگیرى هاى الهى گریزى از خطا ندارد. و از سوى دیگر با جمله «مگر آنكه خدا مرا در این كار كفایت كند» همین نكته را با صراحت بیشترى بیان داشته، پدیده عصمت را برخاسته از توفیق الهى مى شمارند.(186)م

نكته در خور توجه آن است كه عصمت، به معناى بى نیازى از تأییدات الهى نیست. چنانكه خداوند متعال در قرآن كریم خطاب به پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله) مى فرماید: «گر تو را استوار نمى داشتیم، قطعاً نزدیك بود كمى به سوى آنان متمایل شوى».(187) و نیز از زبان حضرت یوسف این سخن را گزارش مى دهد كه اگر رحمت پروردگار نباشد، از چنگال نفسِ بدفرما نتوان رست: (و ما ابرّىء نفسى ان النفس لامّارة بالسوء الا ما رحم ربّى)(188) به طور كلى، پیشوایان دین همواره كمالات ویژه خود را برخاسته از توفیق الهى مى شمارند; چنان كه انبیاء در برابر مردمى كه بشر بودن آنان را بر نمى تافتند و برخوردارى از وحى را در خور انسان نمى دانستند، بر فضل و عنایات خدا تكیه زده، مى گفتند

(ان نحن الا بشر مثلكم ولكن الله یمّن عَلى من یشاء من عباده)(189)م

ما جز بشرى مثل شما نیستیم، ولى خدا بر هر یك از بندگانش كه بخواهد منّت مى نهد

... ادامه دارد ...

چگونه مثبت اندیش باشیم ؟

همانطور که گفته‌ شد افکار از چنان قدرتی برخوردارند که می‌توانند سازنده یا ویرانگر باشند، بنابر‌این باید به خود و فرزندانمان بیاموزیم که افکارمان را هوشمندانه کنترل کنیم تا در زندگی به موفقیت‌ها و کامیابی‌های بزرگی دست یابیم.

1- نسبت به خودمان احساس خوبی داشته باشیم و خود را خوب، توانا و با ارزش بدانیم.

2- لیستی از صفات مثبت خود تهیه کنیم و راه‌های تقویت آنها را بیابیم و تجربه کنیم.

3- لیستی از افکار منفی خود در طی روز تهیه و سعی کنیم برای هر فکر منفی یک فکر مثبت معادل بیابیم تا به کمک آن بتوانیم با افکار منفی مقابله کنیم.

4- سعی کنیم در گفتار و برخوردهای روزانه از کلمات و جملات مثبت استفاده کنیم، مثلاً در ملاقات با دیگران بجای استفاده از کلمه «خسته نباشید» که دارای بار منفی و القای حس خستگی است، بگوییم «خدا قوت»، «شاد باشید» و یا «پر انرژی باشید»

5- افکار خود را متوجه خوبی‌ها و جنبه‌های مثبت زندگی کنیم تا به مرور مثبت‌نگر شویم.

6- با خوش‌بینی سعی کنیم، دستوراتی به ذهن خود بدهیم که اندیشه‌های جدید مثبت شکل گیرند.

7- هر روز صبح که از خواب بر می‌خیزیم با نگاه کردن به منظره ی یک تابلوی نقاشی زیبا و یا اسما‌ء‌الله روز خود را با نشاط و خوش‌بینی آغاز کنیم.

8- از افراد منفی‌نگر یا موقعیت‌هایی که باعث ایجاد افکار ناخوشایند و منفی می‌شوند دوری و یا سعی کنیم کمتر با آنها برخورد داشته باشیم.

9- به مشکلات به عنوان محکی برای ارزیابی توانایی‌های خود نگاه کنیم و هرگز نتیجه ی بدی را پیش‌بینی نکنیم، زیرا مشکلات فقط به اندازه‌ای مهم هستند که ما آنها را مهم می‌پنداریم.

10- به لحظات و خاطرات زیبا و دوست داشتنی گذشته ی خود فکرکرده و سعی کنیم آنها را تکرار نماییم.

11- از تردید و دودلی دوری کرده و کارها را با جدیّت دنبال کنیم.

12- به ندای منفی درونی خود و تلقین‌های مخرب و نگران کننده‌ی دیگران بی‌توجه باشیم و سعی کنیم عکس آنها را انجام دهیم.

13- به قدرت بی‌کران خداوند ایمان داشته باشیم و با خود تکرار کنیم که من لیاقت بهترین‌ها را دارم و با لطف خدای بزرگ به آنها خواهم رسید.

14- از میان اهداف خود هدفی را انتخاب کنیم که امید بیشتری به موفقیت آن داریم و در تلاش برای تحقق آن، به فکر تأیید یا تکذیب دیگران نباشیم.

15- در توصیف احوال و زندگی خود از کلمات مثبت استفاده کنیم.

16- در تعریف از افراد خانواده یا دوستان از کلمات مثبت و روحیه بخش استفاده کنیم (فلانی شخص بسیار شریف و بزرگواری است.)

17- از چشم و هم‌چشمی و حسادت که باعث ایجاد افکار منفی می‌شود دوری و سعی کنیم روش زندگی خود را خودمان انتخاب کنیم.

18- هرگز شعار خواستن، توانستن است را فراموش نکنیم و بدانیم که در سایه ی سعی و تلاش به آنچه بخواهیم می‌رسیم.

19- قدر لحظات زندگی را بدانیم و از آنها به ‌خوبی استفاده کنیم، زیرا هرگز تکرار نخواهد شد.

20- برای تغییر اوضاع و شرایط نامساعد اقدام کنیم و مطمئن باشیم که می‌توانیم آنها را از بین ببریم.

21- از خود انتظار بیش از حد نداشته باشیم و خود را همه فن حریف ندانیم، به عبارت دیگر از کمال گرایی مطلق که باعث اضطراب و احساس عجز و ناتوانی می‌شود خودداری کنیم.

22- خود را از قید و بندهای آزاردهنده رها ساخته و ساده زندگی کنیم تا فکر و خیال آسوده‌ای داشته باشیم.

23- از انزوا و گوشه‌گیری که باعث ایجاد افکار منفی می‌شود دوری کرده و اوقات خود را در جمع خانواده، فامیل و دوستان سپری کنیم.

24- هر وقت احساس کردیم که افکار منفی سراغمان آمده است، وضعیت خود را تغییر دهیم و به کاری سرگرم شویم.

25- ممکن است هنگام خواب در رختخواب افکار منفی به سراغمان بیاید، تا خسته نشده‌ایم به رختخواب نرویم.

26- هرگز به هیچ وجه خود را بدبخت، ناتوان و درمانده احساس نکنیم.

27- اعتماد به نفس خود را در هر شرایطی حفظ کنیم و هرگز به دیگران اجازه ندهیم که آن را متزلزل کنند. باید متوجه باشیم که اعتماد به نفس کلید خلق تفکر مثبت است.

28- خندیدن را فراموش نکنیم. خندیدن باعث می‌شود تا افکار ناراحت کننده و منفی‌ جای خود را به افکار مثبت و شاد بدهن

اجرای راهکارهای تقویت مثبت هیچ هزینه‌ای ندارند و به سن و سال افراد نیز مربوط نمی‌شوند.

فقط باید این شعار را فراموش نکنیم:

اگر افکارمان را کنترل کنیم، زندگی‌مان متحول می‌شود

1. ایمان و عقل

هنگامى كه سیرمان را به وادى فلسفه دین آغاز كنیم، شاید اصلى‏ترین موضوعى كه خودش را بر ما تحمیل مى‏كند، مسئله رابطه بین ایمان و عقل است. این مسئله به شكل‏هاى گوناگون، به عنوان رابطه بین ایمان و علم، بین كلیسا و مدرسه، بین اورشلیم و آتن، تعبیر شده است. اینكه چگونه به سایر بخش‏هاى فلسفه دین نگاه كنیم و آنها را به هم بپیوندیم، تا حد زیادى به روشى كه مفاهیم مرتبط با این موضوع را تنظیم مى‏كنیم و نتایجى كه مى‏گیریم، بستگى دارد. كاملا قابل پیش‏بینى است كه شخص ایمان‏گرا، اگر اصلا علاقه‏اى به ادله اثبات وجود خدا داشته باشد، این علاقه اندك خواهد بود، هرچند كه آن ادله با دقت و به شكل متقاعدكننده‏اى طرح شده باشند. ایمان‏گرایان احتمالا كسانى را كه به شكل تحلیلى به بحث مى‏پردازند و دلیل ارائه مى‏كنند به عنوان افرادى افراطى و خشك رد مى‏كنند، هرچند آن دلیل‏ها دقیق و قانع‏كننده باشند. اما با كمال تعجب، مى‏توان حتى مخالف سرسخت‏سنت رقیب و دستاوردهایش را در بین كسانى كه داراى گرایش تحلیلى هستند نیز یافت. از لحاظ تاریخى چهار دیدگاه در مورد رابطه بین ایمان و عقل را مى‏توان بازشناخت: (1) عقل تنها (عقل‏گرایى دینى، رنه دكارت); (2) ایمان تنها (ایمان‏گرایى، سورن كى یركگور); (3) عقل مقدم بر ایمان (توماس آكویناس); (4) ایمان به عنوان پیش شرط معرفت (آگوستین، آنسلم). با این وجود موضع پنجمى نیز قابل‏تشخیص‏است كه تقدمى براى هیچ كدام معتقد نیست، بلكه‏آنها را مكمل‏هم و همیشه مربوط به یكدیگر مى‏داند. بخش‏اول كتاب به‏بحث‏هاى‏معاصر در موضوع عقل‏ایمان عنایت دارد. بحث‏هایى كه: (1) در جهت نزدیك كردن عقل به ایمان كار مى‏كنند، (2) به بررسى ایمان‏گرایى سورن كى یركگور مى‏پردازند، (3) گونه‏هاى متداول بنیان‏انگارى و قرینه‏گرایى را مورد ملاحظه قرار مى‏دهند. ما بحث را با متكلم عقل‏گراى نظام‏مند، ولف هارت پانن برگ و گزینش او از كتاب سؤالات اساسى در الهیات آغاز مى‏كنیم، به خصوص به دلیل آگاهى و علاقه او به همكنشى عقل و ایمان و به خاطر تاكید او بر تبیین‏هاى بسیارى كه توجیه‏كننده قرار دادن او در زیر پرچم عقل‏گرایى است. شایان ذكر است كه تبیین او از عقل با آگاهى از «ماهیت پیش‏انگارانه مطلق عقل‏» آمیخته با تلاش در جهت اینكه آن را داراى بافتى آخرتى بداند، تقویت‏شده است. افزودن این بعد به ایمان، نقش مستقیمى در معرفى آینده‏اى ایفا مى‏كند كه عقل از آن، ارزش و معنایى كاملتر اخذ مى‏كند. به علاوه، آینده‏اى كه ایمان بدان‏سوى جهت‏گیرى مى‏كند، ایمان و عقل را با هم سازگار نه ناسازگار مى‏سازد. نزد پانن برگ، ایمان به واسطه اینكه عقل را «براى خودش در تاملاتش (تاملات عقل) كاملا شفاف مى‏كند» به عقل یارى مى‏دهد، استنتاج او در موضوع مورد بحث این است كه ایمان را مى‏توان به عنوان «ملاكى براى معقولیت عقل‏» به سبب «جهت‏گیرى‏اش به سوى یك آینده غایى، آخرتى‏» تصدیق كرد. بخش مقالات مربوط به كى یركگور شامل مقاله انتقادى رابرت آدامز و دو نوشته دیگر است. مقاله رابرت آدامز تحلیل دقیق سه دلیل كى یركگور را مطرح مى‏كند: دلیل تقریب، دلیل واپس‏اندازى و دلیل رنج. استنتاج او به‏طور خلاصه چنین است: موضع كى یركگور «ساختارى منطقى‏تر از آن كه انسان در ابتدا فكر مى‏كند» دارد، و این واقعیت ممكن است اجتناب از توجیه عینى را براى كى یركگور مشكل‏تر از آنچه كه او تصور مى‏كند بگرداند. مارلین پایتى به دیدگاههاى كى‏یركگور در مورد چیستى عقلانیت انسان در زمینه ارتباط بین «تفسیرهاى رقیب از وجود» پرداخته است. او اظهار مى‏دارد كه دیدگاه كى یركگور در مورد عقلانیت، برتریهایى بر روش سنتى‏تر بى‏طرف در تفسیر عقل داشته، در عین حال استدلال مى‏كند كه عقل «بى‏گرایش‏» و «بى‏طرف‏» نیست. به علاوه، تبیین او تصویر كاملترى از عقل ارائه مى‏كند; زیرا كه عقل را به عنوان «تجسم مثبت از آنچه ما ذاتا هستیم، اذهانى كه در جریانى كه وجود زمانى ما را مى‏سازد قرار گرفته به شدت گرفتار آن شده‏اند» مى‏نگرد. ملاحظه او به ما این امكان را مى‏دهد كه «فشارى را كه به نظر مى‏آید توسط ذات ما براى انتساب به وجود ذهنى‏مان تحمیل شده است توجیه كنیم‏». مقاله آخرى كه در خصوص كى یركگور مى‏باشد، بحث استفن ایوانز پیرامون نسبت دلیل تاریخى با موضع كى یركگور است. او اظهار مى‏دارد كه راهى براى جدا كردن ایمان مسیحى از «مخاطرات نقادى تاریخى‏» وجود ندارد. نقادى تاریخى در «میثاق‏هاى ایمان‏» مجسم شده، و ممكن است راه را بر مسیحیان جهت این استدلال باز كند كه عقاید تاریخى «كه جزئى از ایمان آنها است، وقتى در زمینه مناسب‏شان; یعنى در یك مواجهه دست اول با عیسى مسیح، نگریسته شوند» به حد كافى مستدل خواهند بود. سه مقاله دیگر حول مفاهیم بنیان‏انگارى و قرینه‏گرایى متمركزند. الوین پلانتینجا با اثر دوجلدى اخیرش در باب دلیل ( Warrant) ، مرحله اصلى را در شناخت‏شناسى به دست آورده است. شناخت‏شناسى تعدیل‏شده او برحسب دلیل و نه توجیه بسط یافته است و داراى جهت‏گیرى غیر وظیفه شناختى در «توجیه و خداگرایى‏» مى‏باشد. پلانتینجا اظهار مى‏دارد كه یك باور، از چشم‏انداز خداگرایانه، وضعیت‏شناختى مثبت دارد، دقیقا در موردى كه قوه شناختى انسان كه آن را ایجاد كرده است، مختل نباشد و در محیطى مناسب كار كند. نیكولاس ولترستورف این سؤال را مطرح مى‏كند كه «آیا اعتقاد به خدا اگر هیچ بنیانى نداشته باشد، مى‏تواند معقول باشد؟» دغدغه اصلى او چالش قرینه‏گرایانه با اعتقاد خداگرایانه است، به طور اخص اینكه، آیا این چالش منطقى و قابل دفاع است‏یا نه؟ در نظر ولترستورف، عقلانیت تنها توجیه ابتدایى ارائه مى‏كند و فقدان آن تنها در وهله اول به «ناروایى‏» منجر خواهد شد. او در ادامه تحقیق خود چالش قرینه‏گرایانه جان لاك را مورد بررسى قرار مى‏دهد و آن را متقاعدكننده نمى‏یابد. فیلیپ كوین نظر تندى به شناخت‏شناسى تعدیل شده پلانتینجا مى‏افكند و حكم مى‏كند كه او نتوانسته است این ادعایش را به خوبى مطرح كند كه ملاك بنیان‏انگاران جدید براى بنیادى بودن به معناى اخص، به خودى خود غیر منسجم بودنش را آشكار مى‏كند. او چنین استدلال مى‏كند كه اگر چنین چیزهایى به عنوان باورهاى بنیادى به معناى اخص وجود داشته باشد، حتى نزد خداگرایان معاصر كه در مورد باورها و تعهدات دینى خود به دقت مى‏اندیشند و انتقادى فكر مى‏كنند، چنین باورهایى احتمالا غیر كارآمد خواهند بود. موضوع ایمان و عقل با بررسى فردریك فره از جایگاه شك در مورد تكنولوژى، شان دیگرى پیدا مى‏كند. حتى اگر چنان شكى مجاز باشد، ضرورتا به «یاس و ناامیدى از هر تكنولوژى‏» منجر نخواهد شد. او نتیجه مى‏گیرد كه شاید بتوان از تركیب عشق مسیحى با هوش سرشار مسیحى، آن هم با امید تعدیل‏شده مسیحى به آینده‏اى همراه با تكنولوژى اصلاح‏شده امید داشت.