تبیان، دستیار زندگی

روزی ، وقتی هیزم شکنی مشغول قطع کردن یه شاخه درخت بالای رودخونه بود ، تبرش افتاد توی رودخونه وقتی در حال گریه کردن بود یه فرشته اومد و ازش پرسید : چرا گریه می کنی ؟ هیزم شکن گفت که تبرم توی رودخونه افتاده ، فرشته رفت و با یه تبر طلایی برگشت . « آیا این تبر توست ؟ هیزم شکن جواب داد : نه فرشته دوباره به زیر آب رفت و این بار با یه تبر نقره ای برگشت و پرسید که آیا این تبر توست ؟ دوباره ، هیزم شکن جواب داد : نه فرشته باز هم به زیر آب رفت و این بار با یه تبر آهنی برگشت و پرسید آیا این تبرتوست ؟ جواب داد : آره . فرشته از صداقت مرد خوشحال شد و هر سه تبر را به او داد و هیزم شکن خوشحال روانه خونه شد . یه روز وقتی داشت بازنش کنار رودخونه راه می رفت زنش افتاد توی آب ( ههههههه هیزم شکن داشت گریه می کرد که فرشته باز هم اومد و پرسید که چرا گریه می کنی ؟ او فرشته ، زنم افتاده توی آب فرشته رفت زیر آب و با یه زن برگشت و پرسید : زنت اینه ؟ آره هیزم شکن فریاد زده فرشته عصبانی شد . تو تقلب کردی ، این نامردیه هیزم شکن جواب داد : آره ، فرشته من منو ببخش ، سوء تفاهم شده . میدونی اگه به این  نه می گفتم تو می رفتی و با یکی دیمی اومدی .و باز هم اگه به اون نه میگفتم تو می رفتی و با زن خودم می اومدی و من هم می گفتم آره . اونوقت تو هر سه تا رو به من می دادی اما فرشته ، من یه آدم فقیرم و توانایی نگهداری سه تا زن رو ندارم و به همین دلیل این بار گفتم آره

آیه ای در قرآن است كه در آن اشاره به نماز نخواندن شده ست. (اما نه همیشه ).

قال امیرالمومنین علیه السلام

صوم القلب خیر من صیام اللسان و صوم اللسان خیر من صیام البطن.

امام علی علیه السلام فرمود:

روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شکم است.

غرر الحکم، ج 1، ص 417، ح 80

 رابطه شب قدر و تعیین سرنوشت بندگان و كردار اختیاری آن ها روشن می‏شود. قدر یعنی پیوند و شكل گرفتن هر پدیده و هر حادثه با سلسله علل خود و در شب قدر این پیوند دقیقا اندازه‏گیری می‏گردد. اولاً، برای امام هر زمان این پیوند معلوم و تفسیر می‏شود؛ و ثانیا، رابطه این پدیده‏ها با علل خود روشن می‏گردد. خداوند متعال چنان مقدر كرده است كه بین اشیا رابطه‏ای خاص برقرار باشد؛ مثلاً بین عزت و دفاع از كیان و ذلت و پذیرش ستم. هر كس از كیان خود دفاع كند، عزیز می‏شود و هركس تسلیم زور و ستم شود، ذلیل می‏گردد. این تقدیر الاهی است. یا بین طول عمر و رعایت بهداشت و ترك بعضی گناهان مثل قطع صله رحم و دادن صدقه رابطه بر قرار كرده و فرموده است: هر كس طول عمر می‏خواهد باید در این قالب قرار گیرد. آن كه این شرایط را مهیا كرد، طول عمر می‏یابد و آن كه در این امور كوتاهی كرد، عمرش كوتاه می‏گردد. پس در افعال و كردار اختیاری بین عمل و نتیجه كه همان تقدیر الاهی است، رابطه مستقیم وجود دارد. انسان تا زنده است، جاده‏ای دو طرفه در برابرش قرار دارد: یا با حسن اختیار كمیل بن زیاد نخعی، كه صاحب سرّ امیر مؤمنان - سلام الله علیه - می‏گردد و یا با سوء اختیار حارث بن زیاد نخعی، قاتل فرزندان مسلم، می‏شود. دو برادر از یك پدر و مادر، یكی سعید و دیگری شقی. پس معنای صحیح تقدیر الاهی این است: آن كه با حسن اختیار خود به جاده صواب رفت، كمیل می‏شود و آن كه با سوء اختیار خود به بیراهه گناه و انحراف پا گذاشت، حارث می‏گردد. بین تقدیر الاهی و اختیار آدمی هیچ منافاتی وجود ندارد، زیرا در سلسله علل و شرایط به ثمر رسیدن كار و ایجاد حادثه، اراده آدمی یكی از علل و اسباب است و قدر جانشین اراده و اختیار آدمی نمی‏شود تا همچون عروسك خیمه شب بازی جلوه كند. در كردار اختیاری، بین كردار و تقدیر رابطه مستقیم از نوع رابطه شرایط و معدات با معلول وجود دارد و در افعال اختیاری ما، یكی از عوامل و اسباب و علل، فعل اختیاری انسان است.

دیدیم كه جهان بر اساس نظم ریاضی برپا شده است و هر پدیده‏ای علت و سبب خاص دارد. تأثیر آتش گرما و سوختن است و تأثیر آب سرما و خاموش كردن. ما به دلیل این كه در بند زندگانی مادی محصوریم، از گذشته و حال و آینده بی خبریم و جریان حوادث و پدیده‏ها برایمان نامعلوم است و گرنه تقدیر الاهی بی حساب و كتاب نیست و بر اساس نظمی خاص قرار دارد. آن كه با حسن اختیار خود كردار نیك انجام دهد یا مخلصانه دعایی بخواند، نتیجه آن را در این جهان می‏بیند و آن كه بر اثر سوء اختیار گناهی مرتكب شود، نتیجه تلخ آن را می‏چشد.

پس این كه فرموده‏اند در شب قدر مقدرات بندگان اعم از مرگ و زندگی و ولادت و زیارت و... تقدیر می‏شود، همگی با حفظ علل و شرایط و عدم موانع است كه اختیار یكی از علل و شرایط آن به شمار می‏آید. به این دلیل است كه سفارش شده آن شب مخصوص را به شب زنده داری و عبادت و دعا سپری كنید، تا این عمل در آن شب خاص كه از هزار شب برتر است، شرایط نزول فیض الاهی را فراهم آورد. چنین نیست كه اگر كسی در طول سال كاری انجام داد، این تقدیر را تغییر ندهد؛ زیرا تقدیر تغییرپذیر است و با توجه به مقدمات آن تغییر می‏كند.

نكته آخر این كه خداوند می‏داند هر چیز در زمان و مكان خاص به چه صورت و با توجه به كدام شرایط و علل تحقق می‏یابد و می‏داند كه فلان انسان با اختیار خود، كاری خاص انجام می‏دهد. فعل اختیاری انسان با وصف اختیاری بودن متعلق علم ازلی خداوند است كه در شب قدر و بلكه در تمام زمان‏ها به امام زمان - سلام الله علیه و عجل الله تعالی فرجه الشریف - منتقل می‏شود. این امر با اختیار منافات ندارد و حتی بر آن تأكید می‏ورزد؛ مثلاً معلم كاردان و مجرب به خوبی می‏داند كدام یك از دانش‏آموزانش به دلیل تلاش فردی و استعداد لازم با رتبه بالا قبول می‏شود و كدام یك به دلیل تلاش یا استعداد كم‏تر در حد متوسط نمره می‏آورد و كدام یك به دلیل تنبلی تجدید می‏شود. علم معلم به دلیل علم او به علت‏ها است و نفی كننده تلاش دانش‏آموزانش نیست. در شب قدر همه كردار اختیاری انسان با وصف اختیاری بودن مقدر و اندازه‏گیری و قالب بندی می‏شود. خدای عالم به علت‏ها، بر اساس نظم خود ساخته، اشیای این جهان را برنامه ریزی می‏كند و اختیار یكی از مبادی این جهان مادی است. 

روایت شده که یک روز پیامبر خدا صلی الله علیه و آله سه قطعه چوب برداشت و یکی رادر مقابل خود در زمین فرو برد و دیگری را در کنار خود و سومی را کمی دورتر . آنگاه فرمود :

آیا می دانید اینها چیست ؟ گفتند خدا و پیامبرش بهتر می دانند

فرمود : این انسان است . این اجل و آن دیگری آرزویست که فرزند آدم به دنبالش می رود اما اجل در می رسد و او به آرزویش نمی رسد. 

__________

این روایت به این معنی نیست که هیچ وقت آرزویی نداشته باشیم بلکه سعی کنیم آرزویی بکنیم که دور و دراز نباشه . آروزهایی که دست یافتنی باشه نه اینکه بخوایم تو رویا اونو ترسیم کنیم و توی واقعیت بهش برسیم.

یکی رو می خواستن شکنجه روحی بدن میندازنش توی یه اتاق گرد

بهش می گن :

برو یه گوشه بشین

دو کوچه آنطرف تر

بپیچ سمت لبخند

شکوفه می فروشد

بهار دوره گردی

آن سوی دیوارها خدایی ست که داشتنش جبران همه نداشتن هاست

بی تو از نسل بارانم

بی تو از نسل بارانم